De latinitate falsò suspecta, expostulatio Henrici Stephani. ... Eiusdem De Plauti latinitate dissertatio, & ad lectionem illius progymnasma

181쪽

& in Reflorescere, pro nostris Recroisbe &Reforir: de in Redardesere, apud Nasonem.

Inueni ut&in activis: ut in Redonare apud Horatium,pio nostro Redon rein Reia re apud Lucretium, pro nostro Relauer: in

Reaed si re apud Cicerone, pro Reedi terrin Rem re apud Varronem , pro nostro Repirger: in Repolire apud Columellam, pro nostro Repoθr: in Recoquere apud Marti Iem,pro nostro Remire: Zc in aliis apud alios, ut in Regustire, Rem 2cere, Reficere. Inueniunt denique & in quibusdam quae vocem passivam, significatione autem neutram habet:vt in Renus, nam de illis quae& voce & significatione sunt passiua, minime dubitari potest quin,exempli gratia,

ex illis activis Redonare & Reaed dicare, &c. facta fuerint passiua Re nuri, Readi atri,&c. vel adtiuam, ut in Redipisci. At quum hunc particular illius usum in illis triplicis formae verbis extare videant, in nullo ipsi eum imitari audent, sed si Re-pemdre ut primus illi a me detur locus quod in mentem primum venit illis

Latine sit interpretandum, haerent, & R

pisFre, quod nusquam legerint, dicere vix sibi fas esse putant. At ego & pro R Srauer,itidem Resculpere, & Repesere Pro

182쪽

i. iit il

DB L Α Υ. s V s P. C A P. II. I67 Repigner, & Recarminare pro Remrdo , &Rem πω pro Refre ut Reinquere pro Re euire dictum fuisse video) nequaquam di cere dubitarim. & quemadmodum pro Coller non verear dicere Collare, ita etiam Recostare pro Recoster. Denique non video

cui verbo Gallico pra rixa illa particula, Latino quod ei respodeat, praefigi itidem non possit. Nec vero dubito quin & haec & quaelibet alia eiusdem generis apud eos qui interciderunt scriptores inueniri possent,pleraque in iis etiam qui extant, si omnia corum scripta extarent.Sed esto tame omnia omnium scripta extare,& nusquam illa re periri, an ideo Latina non fuerintὸ Imo duo illis possint opponi, qui eo argumento contendere velint in Latinitatem recipi non debere.Vnum est, quod multa vocabula ideo non usurparint, quia loquuti ea de re non sint ad quam illa pertinebat. ut videmus iurisconsultos multis uti quibus alii fortasse nulli utantur: atque adeo his Reconducere & Reumre, necnon Red doptare, ut composita quae huc pertinent, in exemplum afferam. Alterii, quod eam aliis exprimere, aut pro coposito simplex cu aliqua adiectione usurpare potuerint.'

- . . a

183쪽

168 Expo sTu LATIO NISContra certe contenderim,illis quae pro

posui,& aliis multis quae adiungi posi

1ent sic tame ut non quibuslibet eandem praepositionem aeque commode praefigi posse fatear asperiora quaedam extaro apud autores qui manibus nostris quotidie terutur: atq; adeo eiusmodi ut illis qui ea

inde peti nesciet,magis quam illa suspecta

esse possint. Nam ut de Reuenire taceam,

cuius aures a composito Redoruire non abhorreant siue pro Iterum siue pro Vicilia sim accipi in eo praepositio dicatur si Horatium hoc usum esse ignoretὸ Atqui ve bo quod omnium frequentissimum in sermone Latino est,& ad eandem significationem pertinet, ita praefixam esse hane particulam comperiemus,si propius inspicere velimus.Quum enim Reddo dicimus, nonne verbo utimur quod ex Re & Do f inum est Sed mutata declinatio fuit, sicut&in Addo,atque aliis ex Do compositis:simulque litera d interiecta fui quae alteri a qua verbum Do incipit, consociaretur.Hoc aute cuphoniae gratia in aliis quoque eandem particulam praefixam habentibus factuin suisse videmus. quorum est Redeo ex Re & Eo,pro Reeo.Sic Redhibeo na esse ex Re & Itituo constat. Sic in Redaxm,in Redarguo, in ResPβn Redisno,in Re-

184쪽

Illa trai

de et

doleo, in Redintegro, in Redulcero, in Redordior, & in plerisque aliis, quorum nonnulla non ita manifestam prima fronte habent istam literae d interpositionem: ut Redundo, licet uci ex reliquis compositis , Abundo, Exodo, Inuredo, animaduerti huius literae insertio possit. Idem vero contingit & in quibusdam nominibus, ut in Reduncus. Manauit aute haec literae dinterpositio ex antiquae linguae confitetudine, quam in plerisque Plauti locis videre est,& quidem magis etiam miram : quuin nonnullis interficiatur,in quibus caco phonia nulla futura esse videatur si illa absit. Quinctiam inuenitur in quibusdam locis haec adiectio ubi lectorem impellere in errorem possit, quod nimirum vox qua Plautus utitur, ob praefixam hanc literam fiat eadem cum alia quae piade diuersam significationem habet. Exemplum est in Casina, unde hJc amabo u uenta dolens' Nahic nullus est verbo dolent locus:sed verbo oleue praefixa est illa literad. Mirum tamensi germana est haec scriptura. Alioqui post me etiam & ae adiici passim apud eundem comicum videmus. ut in Amphitruone, - simulabo med esse ebriit. Sic in Bacchi d. Immo oro ut facias Ch sale ted obsecro.Alicubi vero mederes una voce apud eu scri-

185쪽

I7o Expos Tu LATIONIS ptum est: vi in Captivis, si initiem memore quae mederm multa feci' bene. At lector talis epentheseωs non admonitus ad vocem mederes obstupescat. Sed med eum malim

disiunctim sicut med esse legitur in loco

quem modo protuli:& alibi, - aurion Meabs ted austrao atque adeo in quibus iam eiusdem comici locis, in iisdem editioni bus, ita disiuncta haec inueniuntur. ut in principio Asinatiae, siqvid med erga tu hodie Frum dixeris. Quinctia in hoc parum sibi constant editiones Plautinae, quod in quibusdam locis alioqui plane similibus hac literam d omittunt,ut in hoc ipso principio,paucis ante hunc versibus , Ita te obtri

Br pro Ira ted obtellar. Sic anteeo in Bacchid. alibi vero antideo scriptum est: sed reponendum puto antedeo,ut similis sit e

penthesis illi quae & apud posteros Plauti

mansit in Redeo.Atque haec in gratiam eorum qui comicum illum non triuerunt. Caetcrum Reddo esse ita factum per epen thesin literae d, pro Iterum do quanuis nos ruata hac coniugatione cx eo etiam apparet quod Homerus Iliad.α,--λιν id est Dare iterum,eodem dicit modo pro is M,id est reddere. Atque hic recordor &cuiusdam versus Tibulliani, ubi diacit itidem iterum uom pro reuom:

Vrepuer quaeso tua qui priu otia liquit,

186쪽

m Aeque iterwm erronem sub tua sigra uoca. ita Caeterum aliud hic est obseruadum, quod ita magis Ctiam mirum videri nonnullis poΩna sit:nimirum quaedam esse verba ubi quan et, uis praepositio R E praefixa alium usim ha-

m BCat, aut ornatus tantum causa ponatur,

ita tamen & hanc significationem obtineat. ida Exempli gratia,siquis no ausit dicere R

α, situm Recubare in plerisque locis inuenia-ini tur quibus simplex Cubare adhiberi posse videtur , neque vero in Gallica lingua a ,st Iiter quam simplici Coucher reddi queat, pia quod alioqui respodet illi simplici Cub iis ro is religiosior fuerit quam qui in pleris- ali que vocibus religiosissimus eli Mar. Tul- i l lius Cicero. Apud eum enim legimus lii, i bro priore De diuinatione, Eum primo pedis a territum Iommo, surrexisse: An si cost et i Istiaque uisimi pro mhilo haben is esse duber xisset, recubuisse. Atque in hac etiam com- ip positorum classe nobis idem quod in praeis cedente licere existimo. Exemplo erit ver-:s bum Remia. nam ut vides passim Recubare pro simplici Cubare poni, & tamen ali lo cubi etiam inueniri ubi non itidem vacet αἱ Vel ad ornatum ponatur illa inseparabilis iiii praepositio Rs, sed eandem vim habeat quam praefixa Gallico Coueber , quod est

187쪽

pro Remuer, licet Renodare pro simplici Nodare usurpari videam Z Scilicet Nodare, pro Nouer, Emdare pro Desinouer dicere mi ni fas erit: at quum a me postulabitur Latinum verbum quod tertio composito Renouer respondeat, obmutescere P tius debeam quam dicere Renodare. Interim tamen nolim hanc libertatem ita in licentiam abire, ut temere in quibuslibet verbis idem nobis permittam uS.EXe-pli gratia, quanuis verbi Reter eadem plane sit natura quae est verbi Nouer: atque ut

dicitur Nouer, Desinouer, Renouer, ita etiam dicatur Lier, Desber, Relier: non tam cia ut Remdare pro Remuer, sic Reherre vel Reuincire quae passim significationem sim plicium LiPre & vincire habent: nisi quod praepositio RE vel ornatum addere, vel significationem quodammodo inten derea quibusdam existimatur pro Relier usu- pare ausim: hac potisiimu de causa, qud dut alterum compositum Desinouer ex eodesimplici Nodare formamus, dicentes Enο- dare: non itidem pro Desilier possim Us co-posto uti quod ex simplici L ire vel vincire formatum, significationem illi Gallico respondetem habeat. Nam Et ire nus quam legitur , quod sciam: at Oincire le-

188쪽

i ti

gitur quidem apud Tacitum,eiusque participium Euinctus in aliquot Maronis &Nasonis legitur locis, verum & ipsum insignificatione simplicis . Ac certe potius compositum Reumare hanc significati nem Gallici Desier habcret, quam illud Euincire. Talis enim praepositionis illius RΕ usus in aliis plerisque verbis cernitur, quorum aliqua mox proferam. Prius auteconsiderandum nobis est quod dixi, in aliis quoque verbis, in quibus haec pr 'ositio RE non ita fit peruacanea est ut in praecedontibus, sed contra significatione simplici contrariam officit: ac videndum est an etiam in illis aliquid tale nobis permittere possimus. Cautione profecto hic quoque adhibe dam esse,& in quibusdam

tantum hac libertate esse utendum dico. Exempli gratia, Recingere quanuis contrariam verbo Cingere significationem habeat, & pro Discingere ponatur: tame & pro Receisdre, id est Iterii cingere, usurpare non dubitarim : atq ue ita tria Latina tribusGallicis respondebunt: Cinyre,simplici Cein dre: compositum Discinyre, coposito Descemere: dc Recingere, alteri coposito Reciem dre. Sic etiam verbo Resigere,pro Itermn gere,non verear uti, quanuis in hoc quoq;

189쪽

374 Ex Pos Tu LATIONI spraepositio contrariam simplici significa tionem efficiat, aliquando vero ut in no nullis de quibus paulo ante dictum fuit simplicis significationem relinquat, nisi quod aliquantum eam augere videtuC. Idemque & de Resibulare dixerim , in quo Martialis usum hunc particular R E tribuit. Etenim ne ipse quidem pro Fibtilare

rursu, dubitas et usurpare, ut opinor. Re

βdere quoque pro I demin Adere, ex iis est quae usurpare religio mihi non fuerit: licet in hoc quoque verbo praepositio alterum illum usum habere soleat.At vero siquis ut

Claudere dicit pro Curre, Fermer: ita etiam Recludere dicere velit pro Recurre, Rest mer,nae ille in Latinitatem,me iudice,peccauerit. Magis enim insolens minusque tolerabilis in hoc verbo, quod passim Occurrit,videtur esse hic praepositionis RE usus, quam in illis de quibus modo dictu fuit. Adde quod non unus tantum usus hac prε positionem apud Latinos occupauit, is videlicet qui significationem ei dat simplici

contrariam, ut in praecedentibus: sed duo illa sibi vedicarunt. Neq; enim sui obiter lectores hac de re moneam Recludere est duntaxat Aperire, vel Depromere quod

clausum erat, Vt apud Marone, Tellure rocludere thesauros:sed pro simplici Claudere

190쪽

etiam ponitur:vnde & participium Rea sus apud Iustinum pro Clavisius inuenitur. quam tamen significationem plurimi ignorant. Aliqua etiam sunt verba Gallica ab hac cadem p positione incipientia, quae qua duos usius valde diuersos habeant, eosdem& in Latino sermone habent. Horum C numero cst Reprendere seu Reprehendere. Non magis enim diuersa Gallis sonat R predre quam Latinis Repredere,vnde factu est illud cu minima immutatione: ut simplex P redre ex Prendere.Sed hoc Prendere, sicut & copositu Repredere, apud priscos potissimum reperitur, suntque usitatiora Prebedere & Reprebedere. Verum ea qui de significatio quae passim Occurrit, nullis exemplis confirmari necesse habet, nimiarum illud Reprehendere, cui Cicero alicubi adiungit mutare, alicubi suba sarerat pro eo Reprendre, laod dicitur de eo quem nobis elapsum & fugientem prehendimus iterum,extat apud Plautii, necnon apud Liuium, atq; adeo apud ipsum quoque Ciceronem. Atque hic quaeri merito possit an & in verbo Reli re huius enim recordatus sum, ubi dixi Reprehedere dici quum eum qui in fugam se dederit,prehendimus iterum idem permittere