장음표시 사용
61쪽
ς Ex Pos TVLAT 1oNIsa Seruio praeceps exponitur sinersectus lutis.Verum ut falsum ibi affertur etymu , ita & exempla ad declarandam primam& propriam significationem no satis apta proseruntur. Non dubito autem quin ex Sipontino illa etymologia petita sit Quod si ita est, magis miror tQt doctos homines in eius sententiam pedibus tuisse. Non dubito certe quin illius autore squicunque is sit) ea mouerint quae a Festo denomine Anceps traduntur: nimirum esse a
capiendo, quod ab utraque parte capiatur. Atqui duas affert derivationes ille grammaticus in quanuis hanc, cui posteriorem dat locum, magis probet,no protinus alte iram cum eo reiicere,tanquam in eius verba iurassent,debuerui. signiscare inquit iuidetur Anceps, χιod ex utraque parte capite habeat, ut securis, bipennis r sed Ps a mpiendo, fodex utraque parte αque capiatur, adipellatum est. Imo vero quicunque rem atte- te considerauerint,potius a capite quam a
capiendo originem listbere illud vocabulum dicent,si modo idem de altera illa voce Praeceps fateri volent: quum una etiam eademque sit declinationis forma. Nam Vt huius genitivus est praecipitu, ita illius, ancipitis. Ac profecto vel ob hanc unam ratione nomini Priscrps eande derivationem
62쪽
D E L A T. s Vs P. C A P. r. 674. nequaquam tribuerim: nimirum quod in
tui . declinatione cum caeteris non consen tiata
s, ' Non ignoro alioqui vulgo Prisceps ita ii exponi ut dicatur sonare quasi quis dicat
i Primum caput.Sed aliter ipse Festus,Deni-θι crps,qui de de cepit: ut Princeps, qiu primi cepit.Item, Deincipem antiqui dicebamproxi- si me queque captum,ut Principem, primum G ei. ptuni. At ecce,recentiores quidam, haecili alteri etymologiae conantes accommoda, i re, scribunt, veteres Deincipem appellasseu Proximum quemque capitum : Vt Princ n. Pem,primum capitum: atque hinc fieri ut
a Delmaepi adverbium proprie significet Grailii datim,&quas per singula capita.Sed unde , i haec somniaῖnimirum ex unica literula que sit in illum Festi locum irrepserat,in eo exem- ii plari quo usus fuit qui haec primus tradudit.Nam quum Festus Proxime captum &ὶ, Dein de captum scripsisset, utrobi que ille Capitum pro Captum legit. Nec alio niti hi fundamento hanc quae a plurimis recipi-ua tur etymologiam existimo, ut Princeps diab. ctus sit quasi primum caput. Atqui etiamsi ii, Festus ita scripsisset, & omnes uno ore grat matici hoc affirmarent, non immerito doli bitaremus an illis potius quam analogiae declinationis habere fidem deberemus: in nunc vero Mu analogia Festo astipuletur,
63쪽
q8 Expos T VLATIONI s tales enim genitivos esse videmus eorum quae ex Capio deducta esse constat, ut Pa ticipis, Municipw,Mancipis non dubium cn
quin illi assentiri debcamus. Sed quit illius
derivationis velut duo genera duobus Io cis qui hac in rc non fatis inter se consen tiut) proponat,& tale sit unum ut ab acti ua voce Capere deducta esse vox illa dic da sit: alterum autem eiusmodi ut a passi ua Capi, non dubito quin hoc reiicere, i lud sequi,rationi sit cosentaneum. Nostra quide corte lingua pro Princeps dicit Prince: pro Praeceps autem, in quada eius signi ficatione, dicit Precipirent: & ab eo dedu ctum praecipitismi vocat unprecipior. Sed Scnomen Particeps, licet ab alia originc, voce terminationem Latini participii, sicut ii la,imitante, exprimit. dicit enim Partici
parat. Verum quid illud est aiet quispiam quod a me modo etiam dictum fuit λ voce
lic nempe quod mihi videtur dicebam, hic quod aliis videtur dixi.Atque ut in nostrae linguae gratiam quo videlicet illam qua
usa est in voce κεφαλή decurtatione, auto'
ritate Latinae defendam pertinacior esse nolim:ita mihi licere sententiam mea pro ferre, Ebςxum esse crediderim : pretesertim
64쪽
D E LAT. s Vs P. CAP. r. 493ia quum id quod a me dicitur, magis etiam 3r verisimile videri possit quam multa eorui quae a veteribus gramaticis de derivation, B hus traduntur. Ae,ne longe abeamus,quis Jst non potius credat Biceps & Triceps esse diaca cta quasi Δαφ &iqviram, id est Diceph &B Triceph sicut in meo Thesauro Graecae iis linguae Latinos Bilarius & Trifarius ex se Graecis δὶ criος & ααφ ος fecisse ostendi , , quam Caput ex iam ut tradit Festus , fa-B ctum essemorum autem exemplo Pr ceps ro & Anceps postea dixisse , credibile itidem p. fuerit.Neq; vero mouere nos debet,quod lo his compositis declinatione nominis C. i S pue dederint. dare enim illis nihilominus Ict eam potuerunt quam Ocriput & Sincipue iue haberent , quae domi nata esse putantur: i, quum quidam sinciput quasi Semicaput dictum esse tradiderint. Verum ut huic jst dissertationi finem imponam, hoc saltemila ex ea firmum manere poterit,in Praeceps &8I Anceps, non minus quam in Biceps & Trialii cus,ad capitis significationem respici: siala ue ex ipso nomine input, siue ex M p primatur nominis κεφαλή syllaba, formata esse existi o mentur contra in Princeps,non ad nomi-
Et nis huius sed ad verbi Capio significatio-
v Sicut Latinas Latini nominis Caput si-
65쪽
gnificationes cum Gallicis Gallicarum appellationum quae illi respondent,significationibus comparaui,ita & quibusdam aliis corporis partibus hanc adhibere comparationem decreui. Sed in his tantae uti breuitate conabor, ut ea superiorcin prolixitatem emendare videri possim: ac Viatorcs imitabor, qui si lentius primu iter co cerunt, potiariore celeritate priorem tarclitatem compensam. Quum autem festi nare statuerim, minus mirandum fuerit si exemplorum multo quam ibi parcior sim. FRONs igitur a nobis vocatur Fret: vel cum articulo Le font. Ad metaphori cas autem significationes quod attinet,
si quis pro eo quod dicimus En front,vel De pone, quod in anteriori parte seu in conspectu est, declarantes dicat infuntem &Α sente, minime suspecta haec eius Latiniatas esse debebit : ut vel unius Liiiij lectio
terdum etiam iis μύω πω amnis .ismin iteia lωαυ ενα dictant. Frontem trahere, vel Fonoem triperare, vel Frontem Oίducere, aut denique Frontem sorrugarer; apud Lati
nos usitatum est de iis qui tristes stini ; aut certe tristitiam prae se ferunt:itidem nobis in usu est, Fronsir lem.quinetia uno verbo
66쪽
s DE L A T. s v s P. C A P. I. 31 ran se refrongner.nec dubito quin ex ipsa fron igni, tis appellatione petitum hoc sit, & dis diu catur Refrongner quasi Reflantener . Latiacon nos Frotem amisit, vel frons illi peris , de im-1Vi pudente audimus dicentes : sic certe nos pio. EO Ontu hunc vocamus.quod nomen fronyis te carentem sonat. Atque ut eunde Du-utu raefvntis esse dicere solent,siic nos, vn forestu: da ιmquod sonat frontem aeneum. Obia l. ter autem hoc adiiciam,in gratiam eorum his qui hic aliquid etiam discere cupiunt ex sit, us quae in Latinitate rarius occurrunt: tria quemadmodum dicitur fons dura, dei
oti, pudenti,ita inueniri fontem moltim dici amiet, Vicissim de eo qui verecundior est quanil si par sit. Exemplum apud Fabium extat,
A U R E M oommodare alicui, genus est ny loquendi,quod liςet cum Gallico conue
iij hiat, suspectar tamen Latinitatis esse nonii debet.Sic autem Latinum illud cum Gales ij lico, aut siquis malit Gallicu cum Lati iit no couenire dico, ut ne interpretari quide is, a liter,reddendo verbii verbo, liceat. si sti 'nim in nostro sermone sit Prester, quod in illo est Commodare, & Aurriste, sue potius
ihi omta factu ex diminutivo Auricula) idque i sit quod Auriue,in illo dicere solemus itide . Pro torreste a qκAchn. At vero de altero
67쪽
62. -EXPOSTULATIONI sloquendi genere, Aurem accomodare, vel aures, quid sentiendum est8 Ego de huius noceque ac de illius Latinitate constare milii
dico.Nam Commodare aurem,inHoratio &in Nasone legitur, A mommodare aures vidC-
dum an aliquis ex classicis scriptoribus dii xerit. nam ex Claudiano duntaxat allatuinuenio:ita quidem ut dubitari quin ea sit vera lectio,iao possit. Quod enim apud Horatium Epist.i, libri prioris,patientem amommodet aurem, quidam legerunt, pro patiente' oommodet aure, satis veterum exemplarium . autoritate refellitur. Iam vero & hoc Obseruatione dignum est, quemadmodum magis est in usu commodare aurem quam Commodare aures, ita etia nobis esse usitatius , Pre1kr torriste, quam Pres,r lis oretiales. Quid dico usitatiusZimo vero,an quilinguae nostrae satis sunt periti hoc pro illoyta'tur, dubito. Aures arrvre dicitur a Latinis qui lubenter N attente audit,& vicissim Aures c udere, qui audire non vult: sic nos verbis quae eiusdem omnino sunt significationis, utentes, illic Dresseries ortil quidam etiam Leuer les orerstes hic au-
sonus qui aures asperitate sua offendit, di citur Aures radere , sc a nobis Raclertes Oreilles. Quale item est apud Latinos ven
68쪽
tib et, DE IAT. svs P. C A P. i. 33 Ieremi rem, ad uocandum aliquid in ive moriam,seu ad quempiam officii sui monet dum quo sensu & Peruestore aurem apud Selhecam legitur sic apud Gallos Tirer poretia L. Quin etiam Baisper les oreistes ea metaphora dicitur ab his qua ab illis Demittere auria cutis. Quo etia sensu dicimus,Il sen αι to ut peneux,interdum etiam, It s en uati queueentre les iambes.ita ut pro his dicturi aptis sime meo quidem iudicio simus. Abud missis auriadis. Atq; ut ab animalibus sum- ptam esse metaphoram illam necesse est, in qua caudae sit mentio,ita etiam quin altora squa & Graeci utuntur, quum dicunt, Ocri Hri σωγα- ωνὶ petita sit ab iisdem minime dubium cst: praesertim quit & A rig re ιωrra, quod illi cotrarium in , & ala critatem indicat,inde manasse constet: & . quidem ab equis potissimum: sicut Sophocles de iisdem Ορειν a d e ἰς,ίνri dicit. Illius autem loquendi generis, It s en ua D queueentre les iambes, videor mihi originem in lhac comparatione Virgiliana animaduertisse, AEncid.x i, UT 'ἡ Ac velut ille prius quam tela miniim si
69쪽
s Ex Pos TvLAT IONI ssubiecit pavitantem utero, siluasique petiui Ex hoc certe Virgilii loco Gallica ista, Laqueue entre les iambes,possis interpretari, Cauda subiecta utero: sed ab eo res ipsa de scribitur, at nos metaphorice uti dixi v-
Satis autem nota esse videntur haec, Di cere is rem, ut Gallice Dire en toreiiler &Venit hoc ad aures meis t apud nos Cela essuem ames oreisses:at vexo quomodo dicedust Sousser aux ortistes, no perinde notu esse
existimo. Scie tum est igitur Plautum hac in re verbo sufflare itidem uti. Sed quum ille dicat sufflare alicui, an dici etiam potast suffare ira rem alicuius, quaeredum aliis relinquo. Neq; tame aliam nequis me audaciorem hic esse putet) illi loquendi generi expositionem tribuo quam quae recepta est: siquis aptiorem asserat, eam huic
OCvLORVM itidem appellatio loquendi genera quaedam Latinis suppeditat, in quibus Galli cum illis consentiu t. Vt enim dicimus Gallic c, Ireteries 3euxsurque un,sic Latine,quasi verbu verbo reddetes, dicere possumus, Conficere oculos is ali quem. Quinctiam ut dicitur a nobis, Auoirtoeila que ue chosi, sc propemodum a Fabio, In omlis habere aliquid. Atque huc per-
70쪽
tinet & nostrum illud, renis totis aque uectosi. At vero pro eo quod, non de re sed de persena loquetes, dicere solemus , Ay oeilsurio, existimo nos hisce Plauti verbis uti posse. Huius os os moad , habeas tum Nobis usitatum est, Reps stre es 'ro, quude quopiam nobis grato spectaculo agi tur: Latini quoque eiusdem plane signi
cationis verbo utentos dixerunt , Pasicere Modos:sicut nimirum in alia huius verbi metaphorica significatione eos lem limita mur.Nam quod est bis, Pasere spe mani, nobis est , Repa stre de timne se ame vel Patre.ut etiam dicitur, Pristre de pro
messes. Vbi hoc ipse utens verbo , dicere possis, Inanistre pro Formn paserre. Aliori qui La re promissis hac in re usitatum est.
Verum ut ad oculorum appellationem redeam , quemadmodum dicimus de e taquein sic amamus, Ut assidue de illo co pitemus que te lituo' tousiours sic Latini In octιθs nstare, dc in os is ferre dicunt. Vbi meminisse oportet &cius quod dicimus, Iemlepuis asse reeirder, siue, Iene me piris soliter de te restriari Vt autem a corporis oculis ad mentis oculos transea,scut vulgo dicitur, I 'o orideuan les 3eux, sic Latine, Habeo hoc ante oculos.& Pro eodem , Hoc hi uersatur anter D. iiij.