장음표시 사용
201쪽
existunt quod erat domui esse. de homo hoc. aut corpus hoc tale habens. Quare causa materiae quaeritur , haec
autem est specie, qua aliquid est & subpatia. Ex quibus
facile dubitationes soluuntur. Nam prima ratio ostendens substantiae non esse .lemonstrationem,conceditur.
non enim demonstratio est substantiae, quatenus subi Mtia est quoniam sud stantia non inest alteii Quanuis enim solitia sit in materi non tamen illi inest ut actu eia stenti, ii potentia Quatenu igitur ex potentiati actuvnum fiunt , eatenus substantia est composita cuius est desinitio , demonstatio autem nequaquam: quatenus veto materia subiectum quoi lda in est, cui actu existeriti insunt exterae sotitia eatenus ea tum demonstratio est non definitio. Dubitabit autem quis de primis rationibus mater irinexistentibus utrum de ipse demissitabiles sint, si enunquo minus detur processus in infinitui in demonstrabiles ponant ut titilla methodo sciri videbuntur. No enim des nitione, luoniam no vnum per se sunt plures actus, oportet autem unum per se esse quae in definitione sunt. Dicimus omnem actum materialem , qua nuis vi inde monstrabilis supponatur a singulis artificibus . resolui tamen in actum quendain ptiorem a supelioti scientia Eut ea quae omnibus communis est. Actus autem imma tetialis in nullum alium resoluitur: hie enim solus pri. mus est a quo exteta pendent: actu autem materiae primae quatiuis ab altero pendeat principio .non tamen de
monstrabilis est. noti enim alteii materia inest ipsumptimum omnium subiectum Quomodo autem pruni actus, & quicunque alteri noti in existunt, sciantur,alibi explicabitur commodius. Ad alteram dubitationem patet solutio ex dictis :nsi enim in insilitum tendunt media . Nam quemadmodum substantia primum est principium eorum quae lissunt: se prima aliqua substantia est, in quam caterae substantiae resoluuntur. Quod autem dicitur actum potentiasne aliquo medici unum esse,concedit ut at non conce.
simus de tonsitati actum de eo quod potentia est, sed de aliquo subiecto quatenus actu est. Neque superiora
de interioribus nec e conuerso demonstrantur: sed ta. tione superiorum generum insunt unicuique materiae per inseriorum rationes t primae enim substantiae causae
iunt eat elotum. Apetuit hoc Aristoteles. 1.Post. t x. u.v.
bi ea qua propria sunt generum , speculandum esse in quit , per ultimarum spectetum rariones: non enim per propria generum intellexit a isectiones genetibus eon tingentes e contra enim hae prius insunt generibu , petis is autem subiectis speciebus, ut explicatum est. 1. Pa seia i ii. sed rationes ipsas geneticas ex rationibus spe cierum ultimarum demonstrari: quia specieraim ratio nes pliores sunt ac simpliciores. halum enim persectio indemo .isitabilis est principium existens caeteratum
conditi um,quae ex additione materis contingunt. Hoe autem modo Ze termini demonstrationis con
ueti ibiles tedduntur, cu alias genera uniuersaliora sat quam trucies. Nam dii tentiae Omnes,quatum ratio est definitio,ad propriam aliquam materiam contradis ea fideiant ut in demonstratione ut cuiuitas, qualiuas lineae si essectio ad nasum tamen contracta simitas appella. tur : nihil autem resiit sinitatem dicere di nas curuita teiti. Idem 1 de extetis disserentiis est dicendum,inter quas se geneta ponuntur,siint enim & genera dii ren. tiae quaedam. Patet antem id magis in formatum definitionibu iam in his manifestum est subiectum quod ad
ditur, cuiustatione coiit tali ut ut disierentis anima enim
actus quidem est .sed non ciuiuscunque, at talis corporis: pioprium igitur quoddam est anima alicuius corporis, alii, nullis competent: ideirco illud in eius ratione in est, quia includitur vi pars eius: nugatio enim esset si a nimae corpus adideremus, se simitati nasum: non uti imanima alicuius corporis est anima, sed actust & smita, non est nasi limitas i sed nasi curuitas. communis igitur
differentia ut cuiuitas commune habet subiecium, visorte lineam: contracta autem contrae tum, ut sinitas
nasum . de resoluuntur sempet propria in con unem
dii ten, iam & proprium subqectum non eommune. sed in definitionibus eompostarum substantiarum lineminus patet, quia genus materiam includit, quod disset*ntiis contrahitur. Quanuis autem hie stibilanii patres alio modo dividansiit, 'uam in formarum des nitionibus : te tamen minime disserunt ut alibi a nobi,
ostenditur. idcirco modica quadam verborum conue
sone animalis definitio in animae des nitionem transi. ouod si fise manifestam habet reductionem ad demon-utationem,omnis definitio substantis ad demonstratim
Ad ultimam dubitationem, eoncedimus nem ipsum compositum neque formam subiectuti sti demonstrationis, cum substantiatum desnitione, ad demonstra
tionem reducuntur: sed ipsam materiam, non tamen
quatinus potentia est, sed quatenus actio. au bd ii quis
instet, ea quae in demonstratione sunt, per se inesse oportere, at materiae quatenus actu est. non per se in eformas,sed secundum accidens,vt fgnis cauit Alistoteleu.de Para. i.cap. 3 cum enim caliditas sanguini per se intit, in eius enim ratione inest i materiae tamen sanguinis nequaquam per se inest, sed est ae s aquam eali dari
viro nomine signiscemus, cuius pars est caliditas, amare tamen per accideus inest similiter de de caeteris formis dicendum videtur, omnes enim composti sunt partes,
materiae autem nequaquam. An materia pals est earum,
deiteo in secundo modo dicendi per se fuerint' per M. cidens autem inesse ab Aristotele sorte dicunt ut, quia
non sunt in primo modo At quaecunque per se sunt, eadem di ex nec state insunt, mae autem non ex ne- cellitate videntur huic materiae inesse,caliditas enim noex nece se tat materiae sanguinis inest: s enim haec auferatur ea ratione, adhuc latio ealiditatis remanet, ut in igne. Die endum est igitur materiam non unam quamque esse speciei ttem: ubique tamen scit nam inteparabilem esse a propria materia, idcirco ineste hule in secundo modo dicendi pet se,reliquas autem per accidens: ut languinis, qua sanguis est, caliditas ratio quaedam ei huius materiae At humoris a quo separari nequit. sm-pl citer autem caliditas ab hoc separabili est non enim humor est proprium caliditatis subiectum propter hoc igitui dictum est caliditatem simplicitet acceptam petaccidens materiae sanguinis inesse. At in demonstratio ne non huiu modi subiectum aecipimns,sed proprium, re tandem id eui primo inest idcirco ex teciprocis semper est demonstratio.vet ostensum est superius. Patet igi-
tua omnem definitionem c cimpletam veluti demonstrationem eue dii ite autem vel botum postione, quae iis solu penes eorum Oi dinem cons. erat ut .sed multo magis penes modum. Nam in definitione resolutio fit in
partes, quarum una alteri nequaquam inest, sed unum iunt ut potentia & artus: Demostratio autem in easdem resoluit, quatenus actu sunt, ideirca semper alterum alateri inesse dicit. Neque ob id sequitur demonstratione esse ipsus quid est: aut desinitionem dicere esse vel noti
esse alio enim modo accepti termisi demonstrationem eonstituunt, alio modo definitionem. Q v A s T. III. Primam Philosophiam . Meque ae non ratis
V M duo tanta videam it sciendi modi apud
Axis Oxulem, nus per demonstrationem que
causam tradit eoru quae alteri insunt, propter quaina: instat de omnino sint: alter per definitionem , qua substantiam ipsam 5e quid unumquod que sit perspicimus: ut enim ea quae sunt, vel simpli
citet sint, veluti iubstantiae : vel alteri insunt, ut seis stantiarum affectiones se duo videntur suffecte institi. inenta ad eorum resolutionem,definitio scilicet, quae inpa te, secundum substantiam resoluit ea quae sunt. Demonstratio autem quae in principia , ea quae insunt, re
disit ) Mirum piose id fuerit,ptiniam P illosophia
202쪽
neutro istorum vii. Quomodo enim seiet pes ne eps scientiariam, unde omnis fides exterarum pendet Num ignobilius aliquod argumentationis genus , quali Dialecti. at aut similis ad fidem incertam , quam tamen possuntatituendam vii solent usurpabat At incertiora multo essent teli inde ortum ducentia nee tandem scientia vi. la esset, sed opinio tantam , aut similis quaedam existimatio. Dentonstrat onem igitur non esse eorum, quae aptimo Philosopho tractantur, hine fiet manifestum. Cuenim de ente quatenus en est pertractet, huiusmodi autem si quod sinplicitet est Se primum, id est substantia
.ate: b. tex. si substantiae non est demonstratio, nee i. gitur ptimus Plutosophus demonstrabit. No esse autem substantiae demonit rationem , sed alium quendam manifestation modum aperte scribit Aristotcles A. Metaph. et xl. Ol. Postere.t . ee enim alteri inest substantia de monti ratui autem semper alterum de altero. Quatenus
igitur prunus Philosophu, de substantia agit, non de
At vero si ad eundem pertinet de substantia agere te de illis quae ipsi per se an sunt. Metaph. tex. . sunt autem quaedam asse et iones propriae entis quatenus ens est,ut i dem diuellum, unum . Ad multa, di alia huiusmodi, demota stratio saltem ad huiusmodi necessaria suerit. Anitimum quoque non est medium; idcirco in demonstra. bilia de dignitates illas constituentia , quas omnes sci A ltia aecipiunt Non esse aurem aliquod medium distin. lctum ti subiecto patet. Si enim subiectum est ipsum ens j quatenus ens, insunt enim omnibus entibus quatenus lentia sunt:hoe autem substantia est de quid , non est in-i aduenare alteram rationem priorem illa,vt aeeidit in alia et ionibus entium particulat ium: cum enim in his alte tum si unum a iodque S quid eorum, est semper altera rario ptior,scilicet ipsum quid est. In primo autem cum
idem si ipsum ens Se quid non potest distingui mediti a subiecto Nee igitur demonstratio const tui potest. Id-leitcoAristoteles 4. Metaph. tex. s. dignitates omnibus notissima, inesse quidem eriti piout ens, demonstrati aute inon pol L testatur, nisi aliqua demonstratione ducente ad imposibile. Demonstratio igitur ostensua ex prio-i oribus nullo modo a Philosopho ptimo assumitur. Causa enim aee identium est substantia,& primotu prima r prima autem eadem est eum subiecto.Quod si altera suetit non ergo prima erit substantia: aut duae primae non una nec tamen profecerit quippiam si duae primae ponantur substantiae, una enim alteri quid proderit, sue si siue nost)nee igit ut demoti stratio constitui potetit: necesse essenim terminos inuleem praedicari. At veto neque definitione sciti ea quae a primo Phi. losopho tractantur, ex his patefiet. Clim etiam omnis de finitio palles habeat, est enim oratio, erunt fimilitet partes ipsus notionis de ipsius quid est. r. Metaph.tex.3M
Rationis autem partes esse hanc quidem ut materiam, hane vero xtaetum,habetur . Metaph.tex .is. Nhn tamen
quamlabet materiam esse patiem rationis, sed aliquam ubique Se quo pacto distinguatur,explicatur 7.Metaph. t x. 3i.OD. Qui igitur nullam habent materia neq; sensibilem neque intelligibilem, indiuisbilia omnino . Sestatim unum esse manifestum est. g. M. t. h. tex is . horum ergo nec ratio erat nec definitio. habetent enim partes.
Huiusmodi autem esse, ea quae primus Philosophus spe , latur patet. Ens enim simplieitet dictum. ac primum, de quo ille agit, incompositum quid esse manifestum est. si enim materiam aliquam habet et, de tandem com postionem , aliquid eo prius esset, quo existente illud esset. Cum autem prima substantia ibi a simplicitet si, quia non dicitur eo quod at ud in alio stivi in materiam. Metaph. . i. de ob id in huiusmodi idem iit esse de quid est implex omnino esse oportet ipsum ens ptimum , Nideo ny de inibile sed omnia finiens. Plinius igitur Phi. Iosophus tu speetilatione substatis definitione novi itur. At veto neque in speculatione eorum quae illi per se insunt: nam siridater simplieta esse nec esse est de prima: extera enim ad illa teducuntur Metaph.tems. Neque ideo diei quia alia snt priora praeter substantiam ipsam, quam addi necesse est in eorum definitionibus. Nos
igitur aliqua ratio constitui potest, quemadmcidum incitetis posterioribus st: in priora enim semper resoluuntur, ut smitas in cuiuitatem ,curuitas in aliquid aliud, donec tandem ad pii mam contrarietatem deueniatur,quae unum 8e multa continet. Si igitur magnitudo prima esset substantia tectum de curuum prima esset contrarieta ,nee des niti posset. Quod s substantia quae in affectionum ratione adiun itur, ipsa per se definitio nem compleret, quomoari non idem esset subiecto esse 3e affectioni, ut naso de cuiuitati esse enim nas esset curvitati esse neque solam subiecto unum egeni, sed retatione. At aliaetio omnis aliquid aliud est priter additum sue subiectum. Si igitur primae entis astectiones rationes priores non habent praeter ipsam substantiam, neque ergo earum definitio fuerit. Primus igitur Philosophus neque demonstratione utetur, neque defini
Oppostum tamen uidetur signis eate Atiaoteles Nas risit. q. s. inquit Sapientis esse de nonnullis hahere demonstrationem qua latione differt ab intellectu, qui circa principia tantum veriatur. sapientiam autem esse primana philosophiam testatur in setius p .exae ii ima enim seientiatum esse, nec solam circa pi incipia versari .sed de eirea ea qua ex pii cipiis colliguntur , idcii cocompositionem esse ratellectus 3e scienciae, telum tamepraeli titissimarum. Et ij. Metaph cap. . Demonstrativam sapientiam vocat quae circa accidentia vetiatur. Definitionem autem ad eudem pertinere innuit a. Metaph rex.
i. imo solius primi plutosophi esse rationε sacete ipsus quid est: inquit enim reliquas sciem las circa genus aliquod emis vel sati,non circa eri, quatenus en, est, nemipsius quid est ullam rationem sacere,sed illud aut sensu manifestantes , aut suppositione accipientes, ea quae generi per se insunt demonstrate. Idem ii Mera .cap. s. Quod se rationem videtur habere: s enim ploprie scire est demonstrationem habere substantiae autena de ipsus quid est non est demonstratio. nec igitur scientia aliqua proprie dicta erit ipsus quid est. Meti id igitur suppon μdum ab unoquoque demonstratote. Esse aulcm liquam
scientiam superiorem,quae sapientia dicitur, cui negotium delegetiit ipsus substant Ii , necessatium videtur. cum enim in cuiusque ratione inst substantiae ratio c. Metaph rex . ignotata subsaliae ratione di reliqua ignorati necesse est. Si ergo scientiae sunt demonstrat iux , tialiud gestu se tendi prius he nobilius di persectius ne cesse est esse,quo substantiam cognoscamus.Nobilissimi autem scientiarum est sapientia de prima philosophia. Si igitur substatiae latio definitio est, illa sola ipsus quides ,rationem saciet,& se definitione utetui. Propterea crediderunt quidam ad primum philosophum pert:nere de omnibus entibus ipsum quid est cognoscere usq; ad species ultimas quod de videtur significasse Aristote.
tiuntur difficultates , Ee niani se stas habent contradi et iones. Nam primum explesse negat Arestoteles itiastra λι ubi inquit: philosophi primi βυνι sp reru
si primus philosophus speculatetur substantias natura. se, , , Mathematica , demonstraret quoque eadem
eotum accidentia. siti demenim scientia tu de stibili tia de asellionibus ipsus speculati, quarto Metapo . textis. si pei filiae igitur essent teliquae scientia. Amplius, pertinete propriorum subiectoris desinitiones ad scientias particulares, non autem ad stipetiolem aliquam scientiam , Gelarat Amstoteles sexto Metaph. text. ι3e ii. Metaph. capit. 4. de primo de senti texi is , quibus in locis ostendit quomodo Physco si definiendum, bd quomodo Mathematico . Ptimo igitur philosopho te linquentur ea quae nullam habent materram. Haec autem definiri non polle ostensium est
203쪽
Qus eum hoc modo habeant.non possiimus dicere subiectorum quidem scientiam, quae definitione habetur, primi philosophi esse, piopriarum vera assectionum, sue demonstratione seiuntur, alterius eger ea E enim scientia circa sub edium proprium quae iit principia leas et iones quae eae principiis. Idcirco primus Philosophus .entis,ut ens est piincipia quaerit, & eiusdem age.ctiones proprias: se mathematicus carea numeros 5e magnitudinem so naturalis ei tea mobilem substantiam di eiusdem affectiones versatur. Quid ergo dicendum ad aut horitates Aristotelis in oppositum adducta, Dieimus igitur in eo differte sciε. tias particulares a sapientia, uod illi quidem circa se nus proprium , postquam subiectum in propriam illiu lationem , o que aspectiones in principia propria resoluerint, quieseunt. Sapientia autem omnium rationes quas caeterae scientiae supponunt, in priorem resiniit tationem e quoniam velo illa non est altera prior , in eam desinit omnis i solutio , nee in infinitum datur causarum processus. At velli virum lationum resolutio
in alias supeliores rationes demonstratio sit, aut defini. tio, hoc modo eo iis serandum est. Nam quandiu ratio ipsus quid est, diuisibilis cecit, ut eius ali uid si tati Juam materia,& aliquid tanquam a ius: definitio dieε a est,ac demonstratio sola verborum postione disse. rens,ut alibi a nobis est explieatu. Ubi veth ad indivis. bile peruentum suetit erit quidem illa ratio ipsus quid
est ultima definitio autem nequaququam: omnem enim desinitionem saties habete oportet eo modo disti nefas. Quod si ea definitio non fuerit ae e etiam demonstratio: Omnis enim demonstratio ex definitione colligitur.bi igit ut primus Philosophus in liurusmodi quid, entia re-
1 oluat, rationem quidem ageret caletorum omnium, at
neque ob id definiet aut demonstrabit. His aut ε explicati, iam dubitationes soluamus. Quod igitur scribit Aristoteles Sapientis e D de nonnulli, ha bere demonstrationem, re sapientiam quandani demo-ptativam etsi dictum est quoniam non solam de ius sta tia agit sapiens, sed etiam de iis quae illi per se insunt,
uot u eis demo I sitatio ostensua non fit. ut in scientiis particulatibus est tamen quaedam, ea scilicet qua dueit ad impossibile ut patuit superius de communi omnium scientiarum dignitate. At sorte inuet qim communesentis affectiones de saguli; entibus demonstrati posse per rationem ipsos primi e tuis. An haee demonstratio mina me est oportet eni in ex eodem senete esse mediu& extrema, hic auritia medium de asiectio primi philoso si est aetera velli entia cum secundum patrem consae lentiat, ad caeteras scientias pertinent. Praeterea et seiusdem scientiae concedantur elle omnia entia ,scilicet quatenus euria sunt, cum tamen noti sit uniuersalis de. monstratio , nee etiam particulates erunt : ideo enim
problema est demonstiatiuum, si verbi gratia de vite cut soli a fluant suaetamus , quia continet ut sub uniuersali,scilicei latisolio, cuius primi est demonstratio 1 P Acrex. At de ipso ente,quatenus ecis est,utiiuersalit et dei non iliati pio ptias affectiones demonstratione ostesua non posse, sed solum ducente ad impossibile osteti- sum est. Ad alteram dubitationem quae ostendebat omnium definitionem ad primum philosophum pertinere, cum csterae scientiae nullam lationem faciant ipsus quid est
concedimus,resolui quidem omnium rationes an lupte-mam istionem: non tamen hanc definitionem elle ne que demonstrationem sngulo tu in autem definitiones
spectate ad eum qui circa illud genus versatur, de ab unoquoque supponi, quia non est substantiae demonstra tio. Dubitabit autem quispiam,s ipsum quid est In se id tit, supponitur:nam de subieeio piaecognoscere oportet
esse & quid est . i. t x.i. quomodo eigo quaeruntur inscientiis des nitiones An quaeiuntur quidem antequam affectiones quaeramus cara autem quaerimus ea quae per
se substantiae in existunt,ueeesse est piaenoscere subiectaeisse, & quid est Quaeruntur igitur illa quoq; in scientiis,
non tamen demonstratione manifestatitur , sed alia ta tione. Supponunt ut autem cum accidentia quaerimus, quorum est demonstratio.
Quaestionum Peripateticarum 372
Restat ut explicemus quomodo una seientia existes, omnes speetes entis di specierum species contempletur, non tamen in messem alia tum scientiatum descendat. Non enim intelligete possumu ,ens genus esse omnium de quibus pis dicatur ut vox genus in Omnium vocum. Differentiae enim diuidentes ipsum ens no essent entia. eam genus non sit particeps differentiarum, nee P contra it. Naph. tap.i. Nee etiam aceipiendum videtur pro uno entis genere,ut pro sustantia: nam in eandem dissi euitatem incideremus,si una esset scientia omnium subiastantiatum secundum partem: non enim reliqueret ut loeus naturali & Mathematico. se substatu iis enim 'anibusdam consideram sngulae di tot sunt philosophiae padites quot sunt substantiae. . . Meraph rei. Non ergo prima philosophia de omni substantia agit, nec species speeterum substantis quirit. At per species entis ut ens est, intellexit affectiones eiusdem . ut unum re multa , idem A: diuersum,& eorum species, ut disse tentiam, contra-i ietatem N alia huiusnodi quae eniis ut ens est naturam in sequnt ut Hre enim entis di unius species appellauit. q.Meta'.tex. 3. affectiones autem per se eorundem esse dixit. 4. Cum enim genera entium ad una primum, id est substantiam reductionem habeant,reliqua
eiusdem affectiones merito appellantur. Non igitur ob id primus philosophus in messeni eatetarum scientiata descendet: neque pio ptet haec definitione aut demonstratione uti cogetur uniuersaliter enim re quod ptima in unoquoque getirae est,eotis derat, reliquae autem secundum patrem.
Quae eum hoc modo habeant, qua methodo vietur L. pientia 3 An in simplicibus di ii, quotum non est altera caula, neque te oliario iteque composito locum habet neque enim qua stio aliqua de iis formati potest, neque eorum ulla ea doctrina V. M ta . tex. . in omni olim doeilitia de quaestione aliquid praeexissere notum opo: tri,de quo aliquid aliud quaeritur: alioqui nihil contia git quaerere. In iis autem quae vere simplicia sunt, quomodo aliud erit quod quirit ut ab eo quod praeei tui: dico autem vete liniplicia , quia aliquando quaestiost eorum quae sinplieitet dicuntur, ut compostatum substant i at uni, veluti hominis an sit, de quid st: in quibus latet aliud de alici quaeli: semper tamen causa altera qupiitur de liquid alterum supponit ut . Ob id bene dictum est 1. I osse rex. 1.omnem quaestionem esse ea uti quastionem seu me di . in iis autem quae omnino sitiplicia sunt,s quaestio alique sol metur , et heiusdem de eodem , id circo nihil in iis contingit surtet e. quod prosetio in in pso ente ut elis est, patet tui omnibus enim ipsumens supponitur non qu stitui. Hoc igitur est quod intellectas ex sensib:libus inductione collisens pitinum omnium cognoscit,quo supposto re mamiecto reliqua perquiliis. Quae autem enti per se in existunt, sciunt qii idem, quia causam habent , non tamen per demonstratio nem , quia causa non est altera a subiecto. altera tamε ab eo cuius est causa: medium autem demonii rationis non soloni alicuius causam esse oportet. sed & alie i 1.
1 o a. rex. is . nec etiam definitione, quia unaquaeque com
pleta definitio demonstrationem continet potestate, ut alibi explicauimus. Idcirco resolutionem quidem ali. quam ipsorum 8e compostionem eoncedimus, ted simpliciorem, qui alius modus sciendi est nobilior&persenior.quam per demori strationem aut definitionem. mnium autem persectissimus est.quo ipsum quid est simplicis sinum apprehendimus primum omnium scientiatum initium. Quoniam autem diis elle est nobis ea quae in natura manifestissima lunt eo modo uti sun concipere . ideirco similitudine quadam rationis cum iis quae nobis notiora sunt, a comparantes, compostiones quasdam comminiscimur, vi dede des nitiones aedemonia strationes eorundem secundum analogiam astitimus. Q v-Λ x i. t I I I. Sesentiati scian uis ner substantiae. V vix etitia multis modis dividantur,&genera diuersa constituat, uno quidem modo quatentis diuersam piaedicandi figuram sortita sunt, unde pra dicamentorum genera a logi
204쪽
cis eonsiderata orta sunt: alio modo quatenus ipsum esse diuerso modo pareteipant,ab uno quodam suae substantia est descendentia, quo modo a primo philosopho ieeipiunturi distinctio tamen scientiarum neque penes genera pis dicamentorum , neque secundum diuel samentium te ductionem ad substratiam assignatur ab Aristotele,sed secundum partes ipsus substantiae. inquit enim . . Metaph. tuae ... tot esse philosophiae partes quot sunt substantiae. Quod Ze ratione illa comprobari potest. ctim enim in omni scientia affectiones de aliquo subiecto quaerantur, sola autem substantia subiectumst omnium aliolum entium . non enim est accidentis accidens merito de aliqua subiecta substantia omnes se ie-tia considet ant rubique autem prhprie primi & ex quo extera pendent,& propter quod dicunt isti scientia est . . stiraph. t x. 1. Si igitur huiusmodi substantia est , peties ipsam omnis scientia assignanda videtur. Sed hoc tamera multas patitur disse ultates. Nampi imam si stibstantia unum genus est,i. P0aex. o.Omnis autem generis unius una scaentia est . Metaphre1.1.ergo omnium substantiarum v tia erit ieientia: neque igituli lima philosophia distinguet ut a Mathematicis N na. turali, genus enim non distinguitur a suis speciebus, Quod si primus philosophia, de aliqua tantam substantia agat,non de omni , quomodo uniueis alis em scientia ta quomodo de ente quatenus eris est viiii eisaliter agat,non quemadmodum reliquae scientia genus quoddam' circumscribentes seeundum pallem ut tradit Arist. carer h. lex i de ii. Metaph. cap. pia tete a citea Mathematicas scientia, alia oritur dubitatio. Cum e nim partem entis sibi assumam. . . Miraph. te .i. 5e si pars philosophiae specul uitiae 4.3 et 1, rex. de D. Metaph cap., numeri igitur & eontinuum substantia ei unt. ii omnisset ita de subiecta est subitantia. At ipsum qnanium
non est e substantiam & ex diuisone praedicamento tum patet , 5 exim etaph.tex. . . ubi inquit, solum A stiologum de substantia agere, reliquas Mathematicas, quae circa numeros & circa Geometriam versantur, de nulla substantia tractare. Amplius quomodo ex eodem l enere suerint omnia quae in scientia traduntur' vivo uir Aristoteles LP. iis re . io. ubi inquit,Ex eodem genere esse oportere extrema &medium demonstiationis. Si etiim subiectu in omni scientia suetit substantia, quaecunque in aliis generibus entis continentur, ut ira quato quali, de teliquis non erum scibiliat aut seientiae distinguendae suerint secundum genera entium , ut quaedast ipsius substantiae, quaedam ipsius quanti,ut Mathema ii cm,quaedam reliquorum generum. Pro solutione igitur eorum primo notandum est,substantiam non esse unum genus uni vocum. CAm enim ipsum quid est uniuscuiusq; & palles eius substant iae di. eantur, item materia, forma se compostsi,'. ater , , sexano i soli pene, hie significata diuerso modo substan iis die untur, sed etiam si sti gula eorum accipiamus. nas; sum qui tot modis dicitur, ut ipsum ens. r. Mela .rex. t .s militer materia,sorma,se compostum: singula enim horum non unum quid sunt in sternis & genera silibus, nam genete disserunt corruptibile & incorruptibile. io. Mhtaph.&x. is ins cani hoe modo habeant, diuit oui.
dem sunt scientis non secundum fgnificata illa suo stantie, iisdicta sunt,ut se ilicet quidam ageret de quid est,
Mia de materia alia de composito: nam iiqe quan uis noseeundum unum dieant ut . ad unum tamen omnia sunt. scilicet ad eam substantiam , quaevi sortita die rure i . . psius enim est ipsum quid est,& materia ideo substantia est quia potentia est hoc r eo inpositum autem quia actu id habet idcirco sub eadem scientia omnia ille cadi , quemadmodum vina seientia est entis ut ens est, quia ad unum cstera habet teductionem.Sed alio modo genera substantiatum scientias distinguentia sumuntur ab Ari
sotele α. Metaph.&x. imos erus lim, tres se ilicet esse sub sanitas, duas luidem naturales unam autem immobile, duas aeternas,una in generabilem S: corruptibilem: id. cit eo tres quoque partes philosophia constituit. g. Me.
logiam,quo autem pacto,inserius parebit.
- . . - 37 Secundo notandum tria ista genera substantiarii esse inter se ro portionabilia. omnia enim. alsectionib*s quibusdam subiiciuntur, & ubique substantia prior est
de caeterorum causa. ideo conueniunt in genere qtioda analogo. quod de de principiis eorundem testatus est Λ-ristoteles taph.tex. 1ν. O' D. quodammodo enim a. lia aliorum principia,ut aeternorum aeterna, Morruptibi
lium corius tibilia , quodammodo vero eadem scilicet secundum proportionem. in tam autem eorum quae sub eadem proportione continentur, quaeda i ordinem habent in tet se,ut unum fit primum, alterum secundu ede reliquis eodem modo,ut habent animae partes, di si gurae, Ne numeri alia autem nullum habent ii uerse oriadmem, ut natantia cum volatilibus,aut os cum spina de sevio : quaecunque quidem coni eniunt diuersis generi. bus secundum stili litudii em proportionis quDm Od . cunque unius scientia esse innuitur ab Aristotele i. Po. Dr.tex. i .O 1 s. ubi in detraonil ratione medium aliqua n. do analogum lumi oportere scribit. Quod si ex illis sint, quae dic ut ui secundum prius N posterius, rat tonabilius est, demoti strationem primi es Ie, reliquo tu aute per pri-mci,qua e co. ura. In aliis autu nihil refert, cu nultu eoiulit primum. Communis aut E alicuius no potest fieri de moniliatici aut definitio, quoniam non est aliqua naturat eadem in omnibus quae analoga sunt l. I e et Quibus lioc modo te habentibus soluuntur dubita. i tiones circa primam I hilosoph a. Agit ema, haec de pri mogenere substantis,&de assectionibus primis: relique scientia de reliquis genetibus eorumque aifcctionibus,l Ze dist nciae sunt inter se, ut genera substant aedistincta
sunt. Quod autem dicitur,subst-ntaana unum genus esse, intelligendum est secundum analogiam , habent enim genera ipsa proportionem cum primo genete. Eodem autem modo quaecunque per se accidunt posterioribus generibus, ut motus quies, calidum trigidum, tectum curuum,par de impar, proportionem habent cum pii macottarietate primo generi assignata scilicet unu de multa,quo paetore ductionem fieri docet Aristo t. . . GaIl. t .s. Ex quibus patet,aliud esse ad unum, de analogum.
Accidentia enim ad unum dicuntur, id est substantiam, di materia ad formam : nuli tamen proportionem ha bent ad illa ad quae dicunt unius scientiae sunt, qui
non iunt separabilia Analoga autem proportionem ha- I bent inter te. ut substatia ad substantiam, cotra rictas ad contrarietatem,principia unius ad principia alterius,&de reliquis eodem modo,ac sub diuersis scien tus cadsit, quatenus scilicet non sunt eiustic in generi ,: separabilia enim sunt.non soli ni ratione ted de lubi e et . Patet etiani quo pacto pruna philolbphia uniuersalis sit scientia, et ia si de uno tantum genere agat. Cii eminquaedam instat omnibus genetibus stibilantiae quatenus analogiam habeat,ut ipsuin esse,Se ipsum unum, L quae consequuntur haec: nulla autem si natura communis ipsoruin analoeotum, cui primo inex: stant affectione , sed per primit inexistam reliqliis. merito uniuersalis est sciemia,quia est prima genet is Si igitur no esset siqua substantia prior substantia naturali, scientia de natura rima est et philolophia, Se ipsa ageret de ente ut ens est de caeteris consequentibus . cu autem quaedam alia iit subitantia immobilis de ptior,ad illius scientiam pertinet agere de iis quae omnibus generibus insunt secundum analogiam ut indicauit Aristoteles K. Met. Dix. μCirca Mathematicas autem scientias videtur luisse Aristotelis lenientia, non omnes elle inter partes pilii sophiae reeipiendas sed solam Astrologia Explica iiii autem hoc manisellὰ ii. Metaph. text. . . ubi Astrologia vo cat peculiat illi nam philosophiam mathematicatu icie-tiatum quia haec de iubstantia qui de sensibili sed templ-tetna speculatur,catetae vero de nulla substatia asiit, ut ius circa numero de qu circa geometria. Olligi etiam potest ex enumeratione lubstantia tu . n. Metaph. tex. O s. Cuenim tres sint substatiae, dui sensibilis de mobiles, altera intellig.bilis se immobilis, sensibilium aute una generabilis de corrupt ibilis,altera aeterna de generabili quidem de corruptibili naturali si ieier. tia, de aeterna
auteni ela sensibili Ailiologia intra Mathematicas, de
205쪽
immobili autem Theologia. adcirco tres philosophiae
partes, quot etiam substantia statuit s. Meta s.tet 1.bhy.seam, Mathematicam, id est Astra logiam Theologiam. Videt ut etiam seiunxisse exteras Mathematicas a philosophiae partibus, propter Platonis de Pythagoreorum
sententiam qui eum omnem substantiam in iuversicies, lineas, Si puncta,& tandἴ in numeros resoluerent,quorum seientis Mathematicis assisnatae sunt ideo primam
philosophia partem Mathematieis tribuebant,ut habe tur. i. vii h .ea . At istoteles aute cana ostendisset nulla ex iis separabilia esse ii. M t aph. cap. i. nee inter substantias numeranda '. Metu b. t x.8. merito eotum scientias non esse inter philosophiae partes reponendas, lato mi. tius inter primas. Velum enim ueto dura fise videtur sententia,excludi se licet omnino scientiam numerorum de magnitudi num, praecipuas Mathematicatum scientias, a Philoso phia. Nam alibi vi detur admittere Aristoteles c. Metaph.
eae i. ubi tres paries philosophis distinxit quatenus una versatur circa inseparabilia quidem sed no immobilia,
ut est naturalis: alia aute cirea immobilia quide, non ta me separabilia sortasse,sed ut in materia, ut Mathemati. carti .quidam in quibus .et bis mani e signifieat Geometriam fle Arithmeticam, Astrologiam aute nequaqua, est enim circa mobilia Prima vero philosophiam citea immobilia de separabilia. ex quibus collegit tres partes philosophiae. Ide significavit h. II raph. cap.3. postquam enim ostedii circa quae velletiit Mathematicus, ut circa lineas angulos. numelos, eorumq; affectiones, de circa quae Physicus, se tandem primus philosophus,concludit Physeam 5e Mathematicam scientiam sapientiae partes esse potiendas Praeterea alio patio dubitale licet. Si enim substantia sensbilis N aeterna alterum genus est ageneiabili de corruptibili, re ad alte iam scientiam pet-tinet se ilicet ad Alliologia: Naturalis i ii ut sola eiit degenerabilibus & cortuptibilibus :na alioqui diuersois
generum una esset scientia. Dertine e aureiad seientiam de natura agere de coelestib. corporibus,quae sola at et na sunt re mobilia, ostenditur ex libris de eo lo ab Ati stotele conscriptis,qui inter naturai s reponunt ur. Cuin enim natura sit principium motus in ipsis, ut ex unauet inli demonstratione colligitur titati. ιιx. s.non excluduntur a naturali contemplatione. Dicimus igitur, quemadmodum substantia no vnum genus est viii vocum, sed se eundisi analogiam tribus ge. netibus conuenit,ut ostensum est se etia corpus putandum est secun is analogia praedicati de corporibus cot- ruptibilibus re aeteritis Cum igitur sub una seientia e dant quae analoga fuit,quatenti habent rationis simili tudine: atque huiusmodi a si tib .it ut pi imo genera, qu do secundum prius Se posterius dieantur: merito consideratio de eorpore, ut corpus est , se de eius affectioni
bu , illi scietis ilibuta est quae de incorruptibili eorpo re agit. prius enim est aeternu eorruptibili. Huiusviridi
autem scientia Mathemati ea appellatur. Quoniam autecorpus ut corpus quatenus quidem diuisibile est, in clii
dit rationem numeri, nam ex diuisione numerus conlut
fit 3, P . text. cf. quatenus autem secundum tria diuitiaile includit rationem supersei ei, quae secundum duo diuisibilis est & lineae, us seeundum unu idcirco Mathematica non una fuit scientia, sed in plures partes distributa. Sum enim diu etia genera ordinem inter se ha bentia . ut essetit scientiae. Quaedam igitur Astrologia est, quae de corpore sens bili de aeterno agit: quemadmodum prima philosophia de primo subit antiae genere. Aliae autem de iis agunt,
quae primum quidem insunt corpori aeterno, analogice autem extetis corporibus corruptibilibus . perinde aeptima philosophia, qua deen re ut ens est 5e eius asse ebonibus agit, quae analogicὸ insunt caeteris luctantiis. Diuisa aute istae auiu piscipia in duas parres, scilicet in ea quae de magnitudinibu N coni inuo agit, Geometii l&seientiam solidotum continens,& casu de numeris
es Arithmetica appellatam. liis igitur philosophis qui ldem partes non erunt pet se sumpis, nam de nulla sunt lsubstantia. Si aut e sumat ut adii ext Astrologiae,s atticuis
Quaestionum Pari pateticarum. 376
quida erunt philosophiae Ae de substantia hoe modo agent, quatenus illius substantiae qua tractat Astrologus partes quada sunt: in sunt enim primo in eius ratione.
Quapi opter bene dictum est, Astrologiam esse heculiarissimam Mathematicatum philosophiam, quasi & teli, quae aliquo modo philosophiae nomine stat censendae notameti sinapi Icitet, sed vi dictum est De naturali aut e philosophia quid dice sum quomodo ingredit ut in Astiologiae negocium An de natura similii et analoga est,ut corpus de stitissatia λ diueis, enim generibus inest, corruptibili scilicet de incorruptibili:
una tamen eorum est scientia,quatenus principium ramtus in se habent qus natuta est quamque Mathematicus omnis a suis cosi latationabus seiungit. Num 5e hoe ambiguit in de Ast logia 3 videtur enim tanquam mobale corpus considerate, cum syderum cursus, velocitates se tempora perquitat. An de iis a sit ut quanta sunt 3 conii nuum enim prinio quidem ineu magnitudini, posterius autem motui de tempori. 3 P 0s rex. e. de ε Physto. o. lationum igitur e Plestium commenturationes de tempora perquitit Astrologus , quatenus quanta quaedam sunt .nee ob id de motu ut motus est,nec de corpore mob)li vi mobile est considerat.
illud solum dubitationem facit. Si nuuta non unum quiddam est nisi secundum anado iam: inest autem coriato de generabilibus 1 propter quid eius co sideratio non delegata est uiologo qui de coelo 2 git, sed ei qui de altero genere tiaciat, id est de generabili de corruptibili
substantia: cam coelum priu1 sii corpore generabili , destini liter eius motus csteros cmne s pιεcedat Mus en im
secundum alia logi .m dici tui,& secundum prius & posterius,ptiori ge. .eii a se liber, a videntur. An & si coelsi sit pilus ti circularis latio, natura tamen de iis poste ius
dicitiai Laccedunt enim magix ad immobilitatem & id quod supra naturam es, cum unus tantum iniit motus,ique non secundum totum,sed secundum partes ..d A steat. 3. Recie igitur natura genat ab Ilobus primo asci ibit ut, pollemus autem & sec sidum analogiam corporibus aeternis. Opposito autem modo habuit natura corporis
ot ut corpus est i ingenerabile enim de incorruptibile exit stens , t .ti L i, recte prius quidem inest coelo, postet rius autem generabilibus de conuptibilibus: na haec di
s generemur cotium panturque, non tamen ut corpora: sunt,sed ut ea lida ,si igida grauia, leuia,magya,parua et alia huiu modi iisc patiunt9r.Meriid igit ut Mathematiaci scientis sunt de incorruptibili substantia: naturalis
autem de coituptibili iterum vero dubitatur, Si crinitaria eiusdem scientiae sunt quomodo eorruptibile & incorispi ibile diuerso si sunt genet si Prsterea naturalis ut tunq; probat de subsatiis, si de coelo ingemisi esse & incor lupi bile de grauibus autede leuibus oppositu. An subiecta diu et miti sunt genetum esse aute corruptibile de ancoiruptibile unius generis sunt potentiam enim di impotenti m fgnifieant se autem habent inobilitas Ie immobsitas, nihlus de quies,de tandem coli alia omnia de priuationes. Agit autem naturalis de utrasque, quoniam corruptibile ad ipsum pertinet: hoc autem tanquam habitus est respe- eiu incorruptibilitatis: scietia enim per se est ipsius habitus,priuationis autem secundum accidens. Relinquitur vltima dubitatio quomodo scalicet ex e de genere sim,quae unqi in ea de scientia cotiderantur,.
extrema videlicet & mediω Na ad viiij dici ea qus sub stantiae insunt, & propter hoc eiusdein scientiae esse de aliquo stillantiae genere de iis qus per se illi insunt cos
dei aie,superilis est explicatum hoc enim modo diuerso tum genetiam unam scientiam esse posse testatus est, Arist. ii. Metaph. tap. i. Quo autem modo eiusdem generas sint accidentia de substantia, nulla latio est. ncque
enim uni uoeu genus est, neque analogum. Ρι terea ne
que ideo in eodem genere esse dicere possumus: quia ad unum dicuntur: non enim exclusisset Aristoteles accidentia quae pet se tio insunt: omnia enim entia ad unam substantiam dicuntur, non tamen in eodem genere sunt omnia cum subiecia substantia. Innuit vitem sola eaquς per se sunt in eodem genere esse iam inquii si enim
206쪽
non per se dice identia erunt: quas haec non in eodem genere sint. Propter hae e putauerunt quidam, in praedi caiciem is aecident idni non contineti proprias subst antiarii indissectiones , sed eas a sene te substantiae seiungi non posset dixeiuntque in e , s quia iubilantia ipsatii
concomitentur. Non videt ut autem hoc esse ex incie A
iistotelis, nam s. Mesaph. p.r. ens per se di etiam distinguit racundum genera praedicament citum de ente auteret aecidens nullam esse scientiam ostendit A. Metaph. Di. . A tectiones igitur propria . de quibus est sc ientia, squidem non distribuerentur seeundum genera praeda camentorum , non esset aliud ens per se praeter substantiae genus: teliqua enim essent secundum accidens. Dicendum eli igitur aliud elle in aliquo genere contineri, aliud ex aliquo genere fluere Ee originem ducere Nam omnia quidem praedicamenta ex aliquo sene te substantiae quiunt ut lonilitudines de caeteret quantites ex genere corporis: ealidum sigidum graue leue, ex genere corpiitis corruptibilis , se dereliquis: ea de ve- id in diuersis generibus continentur secundum figuras praedicamentorum. Quae igitur per se sunt,ex eode genere esse neeesse est vel enim insunt in latione subie ciorum . vel ipsa subiecta in ratione eorum. Quae velli
per accidens, non ex eodem sunt genere.s enim querct ex eo genete cui accidere dicuntur, determinatam ha berent causam per quam demonstrarentur aut definiretur : at neutro modo, quae accidunt, rationem constituum: ellent enim per se in primo modo aut in secundo: idcirco eo tum non est scientia. Optime igitur dixit Aii. stoteles ex eodem senere debere esse medium D exrie via, quia per se sunt: non tamen ob id in eodem genere collocati. Sunt autem eiusdem scientiae etiam si diuersorum sunt generum 1 quia ad unu in dicunt ut, ut supe rius est ostensum. Quapi optet non fuit necesse scientia distinguere secundum geneta praedicamentorum. Diui sis enim secundum genera 'stistantiae dicta, si reliqua incautis praedicamentis contenta diuisonem recipiunt, prout ex diuersis genetibus substatiae plodeunt, aut pro tria tuorum existentia, aut se eundum analogiam plurius couuenientia,aut aliqua alia ratione.
t O , solam affectione propriae ibstantiarum: in aliis generibus praedicamentorum contine' ri vident ut . sed etiam ipsae substantiarum diis - ferent ii quid est explicate . Nam de assectio nibus propriis supelius est probatum: de differentiis autem hine fiet inanii est uinitimo igitur non contineti in genete substantiae, patet: nulla enim substantia con traiia est alteri substantiae ir'b . rex. 3.& s. P Arex. o. Disserentiae autem genus quodcunque diuidentes contrariae sunt opersecta enim dii tentia eo nitatietas est. in .Dγω tb .i3 qubd si persecta non fuerit, non omnes species in diuisone cadent. Nulla igitur differentia sub statia est leontinebuntur ergo in aliis genetibus.Prete.
rea substantia formam praedicandi habet in quid: dii
sentia autem in quale.Si igitur geneta .ptadicamentorudistincta sunt secundum spuras praedieandi. s. alat h. rex. . dissetentia non erit in genere substantiae. Stimi autem differentias substantiarum ex omni genere prae dicamentorum Ostendit Aristoteles. s. er h. ex . . ubi Democlitum reprehendit in t usicientiae tumebat enim ex tribus tantum substantiarum dii tentias, ex figura scilicet, filia re ordine addenda autem vult multa alia genera, P tandem tot esse quot modis ipsum est dicitur.
Patet etiam exemplo eorum quae de animalibus tradun tuc ab Aristot fle. citi part..tivm.ιap. 3. a.& i. AEM II. e . tidisserunt enim vel quia habeant aliquid vel non habeat, vel loeo in quibus degant, vel sputis vel potentiis Beimpotentiis, Ae caetet is huiusmodi. Idem comprobant elementorum dissetentiae,calidum scilicet,irigidum, hu
midum & sceo. quae eum maretia pr ma princῖpia sunt,
ut altus& forma primorum corporum tangibilium l. rictu. ter. rex ε. o Sed hie dubitationes maximi momenti patiuntur deo ut grauissimos philosophos dati torseriti t.& in citotes multos duxerint. Nam primam si haec admittantur: quantum, quale, ad aliquid . de teli qua genera erunt priora ipsa substantia. Qua letius enim formam significat substantiarum compostarum priora sunt materia Sc co-posto : materia quidem quia actus pii tu i si potentia. v. imp to. composio autem, quia in eius ratione inest. ideo substantia,ut compositum . posterior esse traditur.'. M taph to , quatenus vero ipsum, quid est, ratio est disseientiarum: tesoluitur enim ratio in rationes
eorum ex quibus componitur. . P0 st x.6s. ccmponitur
autem ex diastentiis, ideo disse erit ae priores ei sit ipso quid est. At ipsum quid di tandem omnis substantia pisecedit reliqua entia omnibu modis P terea eum taetera praedicamenta pixi et substantiam al-ro teri accidant,non enim sunt separabilia, et go di ipsi in
quid est eae illit conflatum , S tandem substantia alteri accidet. Ratio autem haec e alligitur ex i. p s. ix. 19. st enim animal 5e bipes alii accidunt,& homo utique et iti accidentium alteri: at substantia nulli accidit. Disserentiae igitur non fuerint in praedicamentis accidentisi.l Amplius praeeipit Aristoteles 1.Polientix. a . ad venandum ea quae in quod quid est praedicantur, assumi Opor- tete quae de omni quidem pridie ent ut: de de aliis quoque,at non extra genus: huiusmodi autem s tot assuma - , , t tur, ut totum eonvertibile sit cum definito, esse quod quid est. si igitur huiusmodi sunt differen iae, non in alio genere reperientur.essent enim extra genus. Hae rationes, aut huiusmodi,adeo persuaserunt aliquos in Peripatetica disciplina plincipes,ut e sentiales differentia sincognitas esse dieetent, circumsci ibi autem petem,quae inter accident a quidem sunt, repraesentant autem ipsa, substantiae eonstitiai tuas. Idcirco negauerunt ptimas quilitates tangibiles di setentias esse elemento tum essentiales: Ze tandem videntes quidem coiitrati talem in accidentibus, in substantia autem nequaquam, prima entium plincipia negati et unt esse vere contraria. Promouerunt quoque eos in huiu modi sente intias, quε- da ab Aristotele ditia : ut illud LM.tiphaei.4. ubi postquam explicauit exempla multa disseientiatum ex unoquoque genere praedicamentorum, inquit: Sa taetra ira 'ae niDI horism ess ιρρορ sis mulio uati, atra Reaproporria te in i lisque. interpretati astitur lunt dissetetitias illa, in diu et iis generibus praedieam totum collocatas nullas esse subita utias: sed aliquid at id quod pei illas cir
eunscribitur scit mam esse substantialem,huiusmodi autelatere.Item quod scribitur. .P . ex. io. in substantia tio esse motu, quia in subst antia non est contrarietas: quasi disseientiae substantia diuidentes non fiat contraria, ne cogat ut ex aliis genetibus colligere. Et s. Pi rex. . genetationem de corruptionem mutationes esse in contradictione motu aute in trariis aut mediis. Ex quibus eoi leget utprincipia generabilium di corruptibili si non esse vete cottaria,sed opposta secundum habitum Se priua-.tionem, huiusmodi enim oppositio contradictio est in
determinato genere.io. Metaph rex. is.
Sed haec quantum tecedant a mente summi philoso phi, sacile est videte . Nam si differentiae subirantiam
constituentes latet ent,quo modo docet et venati ipsum Qi id est, as nendo ea quae non extra genus sunt 3 nam hie latete dicunt idcirco assumi ea altis generabus. Praeterea si liceat ex accidetibus constituete definitionem, quomodo diisei et a descriptione' Amplius. quae insunt in definitione alicuius illud non inest in desinitione eo min . i. P0 tex. im substantia autem inest in definitione accidentium . . uitaph. ex . . non ergo accidentia a sumi possunt in definitione substantiarum. Neque etiam si epissentent dictantias substantiale, ob id definitimnem astruent et non enim des nitio est si oratio idem si .gnificet quod nomen, nam omnis oratio definitio esset. . et M. tex ra. quocunque enim nomine lepra semate possumus orationem quamcunque, 1umilitet etiam de
207쪽
rem mcunquer imponuntur enim nomina seclidum placitum. Nom n igitur accidentis lignificatiuum si .gnise a te positi substantialem differetram, at hoc modo non erit ignota , ut ips statuunti non enim scientia con
silit in impositione nominum: te autem ignotam quomodo repi sentabunt,aut quomodo scientiam parient Sed secundum magnam quidem partem conserunt ad cognoscendum quid est La r. v. i. quia postquam habuerimus notitiam aliquam accidentium, facilius possumus ipsum quid est inuenite: ipsaeaute tradete rei substanti im impossibile est. De primis autem tangibilibus contrarietatibus in serius speculandum erit ex proprii rationibus, utrum substatis elementorum constituat an non, ideirco nunc praetet mittatur eatum speculatio. Quod autem prima ueneiabilium princryia negauerat esse vete contraria, iiiiii liter repugnat sententis A ii. stotelis i ar rapiati . cum inquit, si laquese ius aes thyinato iis ex conia tuti fiunt autem aut ex specie de habitu speciei, aut ex aliqua priuatione specie .u tot mae) par r
igitur hi, vel bis manifestat veram contrarietatem principiorum non esse secundum habitum de ptiuationem simplieitet, sed aliquam priuationem eise, quia omnis contrarietas priuatio est , non e conuello. Amplius si differentiae genus diuidentes conu:tutivae sunt specierum priuatio autem ut priuatio est nullam lpeciem coim lstituit nulla igitur sinplicitet priuatio distetentia erit. Quod si in omni genete vita cotiatietas, erat in iubstantia vera conti arietas no autem oppositio secundum pii.
Relinquitur igitur, ut ad obiecta respiadeamus Plin- civium autem istorum in genera praedicamentorum noes e genera eons derata in scientiis, sed apud logicos, qui diuersam pia dicandi formam perquirunt: idcirco sub una scientia continent ut, quae in diuerti, sunt praedicamentis: nam ex eodem genere dicuntur esse me dium & extrema, qua a per se sunt, ut superius est explicatum. Qis igitur sunt secundum accidens, ex aliis sunt generibus, quan uis torte eadem figuram praedicadi ha beant. Verbi gratia, animalibus omnibus meu eis e fra ue,at secuti dum accidens,non enim secundum quod a nimal graue est. sed sorte secudum quod teliciis qui p. ptam:huiusmodi igitur corpori grauaras per se in erit,a liis autem secundum accidens: quapropter extra genus animo lis est ipsa gratiit s, sed non extra genus terrestris corporum, quamuis eandem pia dicandi figuram ha beat in omnibus. Accidentia igitur, id est quae non petsi insunt non possunt cossit uere ii iam substantiam, imo
neq; omnia que per se sunt,sed ea tanti, quae sunt in primo modo dicendi per se: ista enim quid est subit elotum
explicant. i.Poster rex. yEx quibus Asile ioluuntur dubitationes. Non enim sequitur accidentia priora esse ipsa substantia. quae enim in primo modo sunt dicendi per se,non accidentia sunt,
, quan uis figuram praedicationis habeant vi accidentia.
Quod autem dicitur ipsum quid eis pracedete reliqua,
praedicationes:quant ina enim .quale ad aliquid. & teli qua praedicamenta non sunt separabilia ab ipso quid est Lmiliter et am verum est,non solum de iis qui accidiit, sed etiam de ipsa disserentiis posterioris enim sunt ipso quid est .quemadmodum omnra uniuersalia. Alio tamen modo eae priores sunt, quatenus scilicet paries ipsus quid est , ut enim pals est prior toto, sc diuere otia ipsa specie sed haec considetatio alia est ab illa , qua consue ratui forma praedicandi: nam secundum hanc assimilan
tur ipsi toti,uniuersale enim totum quoddam est. i. M.
Circa alteram vero dubitationem. qua videt ut sui, stantia alteri accidere ii quidem ea que sunt in praedica mentis aecidentium, sumerentur in destiatione alicuiu, vi aceidentia alteri etiam illud alteri ac deret, ut concludit ratio Aristotelis. Sed non accipiuntur, ut accide-tia quae in definitione assumuntur,quai tui, accadete alia leti possint. Non tamen omnIa unicii que accidere poniunt quae per se insunt alicui, ut sensitiuum nequaquam inelle pos1it ei quod non est animal, lapidi enim neque pet se, neque te aceidans inesse c5tingit .sigura autem re color, ta grauitas,& leuitas, multis insunt secundum
accidens, cum tamen e tum singula alicui per se in sint. Ratio autem est,quoniam quaecunque per se insunt ptio tibias generib as,ii. sunt etia posteriotibus, verbi gratia, si figura differentia per se ess superficiet,etit etiam cor potum omnium superficie contentorum, ut tetiae, lapidis, animalium: sed non secundum quod ipsa : per accide.. I 4gitur,id est secundum aliud Quae autem posterioribus inlunt non ex necessitate insunt luperioribus, ut quod meu homini quatenus homo, ut ibi orae vi , no ex nec eisitate inest animali, inutio minus corpotv per Me
dens tamen inesse pol st, quia homo animal est de corpus: ill i autem qui homo no est, neque per se, neque per
accidetis inesse possit. Quando autem co tingat, νι quae per te insunt supelioribus generibus per se etiam in intani ei oribus alibi oste demus. multa enim huiusmodi
in definitio ite eotuiti sunt tanquam rationis maicita.
Adhuc vel o iustabit quis aequi uoce dici,s aliquid rinisu substantia alteri accidens. δn hoc quidem velumesIet, ii accidentis aliqua natuta eiset per se esset hiatine: us altera definitio. At ii hoc esset, habet et ut eius ic ε-tra,contra ea quae determinata sunt.ε. Metaph. ex. . verum cum si quas non ens, nomine enim solum videtur
esse ipsum acciden,,si quid est,non eu extia id quos petiti est no igit ut squi uoce dicitur calor in isne ec in altis ' corpora bus, ct iaciatiuum ouod nacti Medico
corpora bus, di ianatiuum quod meu Medico de Fabio Tettia dubitatio, qua Ouendit ut, ea quae illi inutii ut ad explicandum quid est, non eile extra genus illius quod definitur,significat ea non conuenite altis generibus,msi lueti ut iubal rematim posta, ut in ante piaedicamenti, statuit cum dixit, Diuersor uni generum, de non subaltei natim postoluin diuitis sunt ip te di intentis. Non enim disicientiae vitius gelicti, aptati polluit; al. teli geneti,si per se stit per acciden, autem inhil plohibet, , t si bipes aut multipes aeco immodetur,no quidem
pedes habenti, cuius per se differentiae sunt,sed plumo
ici aut impluini aut altis huiusmodi,quorum per accides differentiae iunt. depa t.--Op., in subalternas autem contingit. ut aqua ille de terrest te, non solum differentia per se eit auaum ; sed etiam animalium: nec animalium solustu ed etiam viventium corporum,ut plantatum. Ibitet autem hie explicandum videtur,cut diuersorum genetum diuersae specie snt dii tentii,non autem genere vaderentur enim ii in eodem genere iun, in iis
quotum sunt different aes quidem ilia diuersa sunt genereδε ipsa quoque esse. An hoc quidem necessat ue
set,s disterentia iii eodem prad ea mento essent cum geti te cuius sunt dissetetitia inomam aute in ex aliis generibus piaedicamentorum sumunt ut , ex eodem aliquo
genere, verbi gratia, ex qualitate sumi possunt diueis ium geperii dii tentia, qua tamE inter se specie solum
diis diant,ut tectum de curuum differditae magnitudinis,pat autem di impar numeri. Quomodo auteni dicant ut disserentiae esse ex eodem genete,cum eo euius sunt dis seientiae,superius est explicatum,id est non secundu formam praedicandi,ud quatenus per se insunt. Ad locum autem in a. Metaph.tex.ε. ubi videtur nega. te istis ientias ex praedicamentia accidentium sum picis, substantias esse, ted accipi loco subsantiarum, quia la lenti dicimus,niale expositu esse ab iis, qui in ea ierit Elia inter pietati sunt. non enim hoc dicunt verba eius. sed
quo tria exEpla multa tiadita sunt in iis quae ab arte sui, alii, q ae non sunt substantiae , smilitudinem tamen im
bent α pro itionalem rationem cum substanti ,: id ei leo dixit, s quidem lubitantia caula is cut unum
quodque si, huiusmodi autem est quae secundula speciEdieitur similiter intellistendum in unoquoque quod subsantia quidem non est,sed proportionem habet cu sub stantia r in omnibus eoim speci s 3e a us causa est ipsi
materiae, vi secundum una quamque praedicationem
sit. od aure per verbu illud. proportionale,hoe signi
208쪽
ι η aiati ii e seras, e qus sequutitur. A eius enim per quem limen est. politio est , materia autem lignunn aut lapis eo dein modo se habet in iubstantiis. Actus autem cmnes cmulque materiae sumuntur ex generibus quae paulia superius enumerauiti idcirco ex iis etiam causae
cur singula fiat, Se tandem ea quae specie, de ipsi in quid est, explieent, petentur. Signi se auit hoc idem Aristote .lo. i. p0. ex. ιν ubi modos generationis substantiae enumerauit, qui proportionem habent cum iis quae ab at te fiunt. Sed loati, iupta citatus s. r .ae, to maxime agit,ubi motus negat ut in substati a. quia substantiae nihil ei co. trarium. Non eni in sit istucere videt ut responso illa d telli ere Laieet Aristotelem de substantia composta non autem de partibus subii in ii, id est de diisetentiis, Rus contr. selle conceduntur. Na hoc ad mail ut con . traiietas iniit ipsis substantiis secundum sormas, ted ditur vana argum etatio Aristoteli . Non enim quia co-trat et as non adiit secundum 1ii biectum , aut iecundum quod compositum est, ob id negandus videt ut motus. est enim morus eum ex si mine albci fit homo niger, notamen contrarietas adest,neque secundum subiectu limminem. neque secundum compost uni scalicet albi, hominem. 1ed stilum secuti dum alte tam partem scilicet albbedinem. Necesse is it ut est . si at umentatio Atilio: His bene concludit, ut negetur a iubilantia contrarietas secundum formas.
An siiliter quoque dubitauit Aristoteles. .phi ix. se ubi coneludit ut ratione substantiae principia noesse contracta : primum quia contraria nullius eoru qua uirit, substantiae vident uti dicunt ui enim omnia conetla
ita de iubiecto: s autem pi incipia de iubiecto dicerentur, esset principio tum plineis tum , scilicet subiectum, quod prius est pis dicato. Deinde cum fiat transmutatio
iii substantia si quide in eontialia seret huiuimodi trans. mutatio. aut una subitantia contraria esset alter i iubstantae,aut ex non substantia fiet et substantia: utrunque autem impossibile est. Solui autem has raraones rellat ut supposita materiae quam solutionem explicat .i Philuas. o. inquiens: pria i pia quodaminori esse co maria, q s. ri
amori arvis cauetra a Contraria quidem quia ratione, Otii
contrat is sunt,speciei scilicet Se priuatiotiis .iiO ciantiaria auies, quia aliud est subieci u quod no est corratium, inseparabile tamen a coiitiariis. Hoc igitur cum priuatione unu nurneio exiliens minime eo iactatium eiu ensedi cum specie ex stenti, qua nuis rationes xuiusque sint
Num igitur 3e notrix eodem pacto soluere licebit dubitationem propcistam Vt igitur clariot irat solutio dicamus , Transmutatio ite ira Di ubi tintracta teliquis tias
mutationibus in eo digerae apud Atia. risist x. Aa ad illa quidem ex non iubictio in iubiectum cli, vel e cola uel :reliqus autem mitratione: omnes sunt ex lubiecto in subiectum. Quod ideo dae tum est, non quia transmutatio secundum iubilantiam no sat e subiecto aliquo
ostenditur enim t. ph με, omnem simplicem transmulationem seri ex subiecto aliquo non minia, quam alte rationem de interos motus. Sed quia cratidea alio subiecti in traiis lautatione secundum substantiam , non est tanquamae uexistentis .sed tanqua potenti a quo modo nequit asilmitione monstrati. sed negatione tantum signis eatur. Idcirco secundum cottidici ionem dicit ut huiusmodi mutatio, non secundum con arietatu: contrarietas enim omnis in subiecto est, lubuanti i aut v ne. quaquam. pr ceditentiti substantia omnem pie dicatio. Lem. quoniam aurem in omni transmutatione subli antlc ratione includitur c5tiarietas nec elle est Se subiecitici liquod actu existes includi, cuius ratione mulatio fiat, . i ta smpliciter secundum eo te adnesionein, sed iecunducontrarietate di omnia a sit matrone molitai i, ut induxit
Aries Hele, o . sea de his magis erit manifesta,
cam de generat is ne loquet aut
Patet igitur pro 'tet quid arxit Aristoteles in substa
tia non esse motum , sed mutationem secundu cc raditionem: contrarietas enim quae est in substantia, latione tantu includitur cum resoluimus compostum in subie esum de contrarietatem : non autem quatenus substantia est. hre enim componitur non ex subiecto de contra tietate sed ex moletia se forma, id est potentia N actu, quatenus haec unum per se sunt non secundum accides. Hinc etiam patet dissetentias non esse substantias: contrariae enim sunt. at dicuntur substantiae, quatenus accipi utar ut vi substantiarum partes, scilicet ut actus male riae. Quibus explicatis nihil amplius videt ut obstate, quo minus differentiae cuiusque genetis lint contra lix, de ob id sumatur ex caeteris praedicamenti, , non tam lavi accidentia sunt, sed ut per se in primo modo. idcit copaitim quidem diei possunt substantia , pallim non: ut etiam solet appellare Arist. in praedicamentis. ut en iis parte, substantiae , substantiae sunt dicendae: in autem alteram formam praedicandi habent, dicendae sunt qualitates. utrunque autem coniungentibus . qualitates circa substantiam appellantur,2rpi aedicamur in quale quid. Nee mirari quis debeat, e ut podi iis qualitates appellentur , eum in caeteris praedicamentis reperia utur. Nam hoe accidit, aut quia plurimae in eo sunt praediea mento: aut quia via decunque sumantur, reptae sentant qu. litate in circa genus, vi bipes quale quoddam animal. M t. p .c .i . Eodem modo de genus diei ut senise a te qualitatem circa substantiam in praediomen tive & tandem omnia uniueis alia qualia dicuntur. r. Metaph. . Nam Ar genera digetentiae quaedam sunt ch-ca aliquam materiam , de omnia viaiuersalia disseientiae quaedam sunt eirea singularia. Q vas T. VI.
qua reliqua antecedentes virtute contineat ut eidelico illam solam constituete iplinspeeiem δε- per illam sola des nitiones Q ati polle. Quoniam veto in diuersarum telum examine huiusmodi .ltimam n n inuerinnat, inquiunt vltimas dii tentia, ignotas esse, idcirco cogi per accidentia definite. Aste tunt quoque in hanc sententiam Aristotelis testi non iv. DρI.rex. i. ubi in definitionibus secundum diuiso, ne in datas, s non suet flua sutura si, ciebio isdem te a petitiae. neque diuisio secundum accideus fiat, inquit: Ma estam is, quod imis itae cartis rei iustam a cui O dea Da. Putaueriint enim illud Aristotelem concludero
tanquam verum ex veris, non tanquam bsurduin expiatio definiendi niodo secundum diuisonem, ut Platonetebat. Res autem tota explicatus. r. vi P I. Nam pexi et alia absurda de imp ibilia quae tequum ut ex bi .
partita diuisione qua vita iratur uia pec ictanu ultiniarum inuentione de ea tundem defin mone , ideserent ratum
dii rentias continue Actetes, d ''pse is tum contingebant. Vnum quod sape cogebantur. balsumere differentias secundum victi dens , cx quibus mon fit virumpet se, quemadmouitur vi ni est apri,in quid est. Assa mebant autem die tentias secundi .iden clam ad homini, definitionem animal bipes diuidebant in habens alas Ze earum expet s. non enim habete alas bipe, di di intentia eu ut bipes, inest enim xtrunque etiam non bipedi i luscis di formicis: quemadmodum s diuide ient in album & nigrum , quae neel etiam an inialis disserentiae sunt: ii sunt enim de nim animali. Alterum autem absurdum e tangebat, cum oti H dii et entia spei se assumebant. . Nam aut iuret qua eduebat ut deitanitio , tepetitis 1 et isdemtii ut unica tantu differentia. vltutia scilicet,erat rei definitio. Fiebat autem huiusmo-
209쪽
di repetitio, tam antecedentes disseientias usque ad vittinam ponerent. com enim in ultima includant ut an. tecedentes, si ultra ponuntur antecedet es posta ultima
exempli gratia, habere pedes distentia Hi animalis, duo autem pepes habere, illius digetentiae digerentia per se est quatenus entin pedes habet, dici tui bipe, aut muli pes : in bipede igitur includit ut habete pede . nastrasponantur differentiae,manifestius fiet, cum scilicet dixerimus,animal bipes habens pedes: fiussi a enim ponitur habens pedes dicio bipede e non debet et autem ordo alterare desinitionem, quoniam in substantia non est ordo. Quod si ausu et e. velint repetitionem, unica tantum differentia scilicet ultima , ii testa erit rei des nitio, de tot numero erunt species sub aliquo genere, quot sunt illius diuisionis differetitiae indivisibiles in alias differetias,ut sub genere habentiti pedes, siquidem bipes in diu tibilis si in alia, d Eetetras, elis, si ultima, uniea erit bipedii animalium specti s ultima. Muti apedum aut g siquide aliasso, habent pedes, alia non filios, ut qus solidam habent v neu lanae habentia autem fisos, aut in duas partes, ut bisulca, aut in plures, ut quotum pedes desinunt in digitos, secundum numelum scissinis pedum erit num eius spe cretum xltimatum: ut enim ad indivisibiles differentio perueimur, sic ad species indivis biles in alia, species. Sed haee omnia quam sint absurda, manifestum est. Nam aliquando plures sunt species quam ultimae differentiae, ut habentium pedes non scissos lepetit ut equus,asnus, eam eius, quorum non est amplius diicientia se
cundum pedes. Et bisulcoruin similitet multae specie,
repetiuntur: necnon eorum quorum pedes in quinque
digitos sunt scisti: dissetetitiae tamen illae indivisibiles sunt in alia, differentia, per se existentes. Aliquando autem paue ores stim species quam dissetentiae r non enim differentia qui secundum priuationem dicitur,speciem aliquam constituit sola. necesse autem est illis bi. partito diuidentibus priuationes assumere pio differentiis ultimis nam prauatio vi priuatio non ponit aliqua naturam: Ze multo minus priuationis et unt .aliae differenti x. differentiae enim sun et eius quod est no eius quodn 'n igitor non sunt aequales speetes ipsi, di ten. iii, .ltimis sed omnis differentia viuuetiali, exi sit diptae dicabilis est de pluribus speeiebus fieti non potest, ut unica digerentia fit alicuius speciei definitio. Omnia aut ε haec contii unt ex modo definiendi per diuisone bipalti tam, quem in si etiam Porphyrius exempla statia tradidit in costitutione arboris substant idi, unde tot te orta est occaso errandi inPeripatetiea doctrina. Aristoteles igitui ut liuiusmodi errores euitaret,pta.
cepit genus statim diuidendum esse pluribu, diuisoni
bu ,,non unica tantis, ut alteia ratio faciebat vir iustu
itisque autem diuisonis vltimas tantum distentias colligenda selle ait vltimarum specie tum definitronem, ne superflua redderetiit. cum igitur singulae ampliores ei sent, idcareo tot assumebat donec omnes coniunctim a quales essent cum specie: se enim propriam seri uniuscuiusque definitionem: atque hoc modo neque assumε tur i scientiae sec si dum accidens, cavi multae ex iis snt extra genus priuium: neque superfluum quid aderit, cum solum vitimae distentia assumanturas neque dimi nutum , cam non praetermittatur aliquid eorum quae in quid est pia dicamur, quemadmodum pia termittit ut ab iii qui .ui eam tanti ii d Eeientiam assumunt in de .s nitione Quae tres ecinditiones ab Aristotele notantur. . Ex quibus etiam patet non esse ordinem
in substantia. et ph. t i. nihil enim te it sue una praeced it .sue alleia, cuin alteia non sit alterius disseig. tia,sed tam nes unitis. Non videtur autem Aristotele, j. 3 et ph Du i iserre tanquam absurdum .himam different iii esse rei definitionem quoniam non erat eius intencio iri iis , loeci metri odii, ii illana redat uete, eam, libi , buriuὰ f. ei sed volebat ostendete quomodo eaque in definitione ponuntur unu ra quid sunt. ostendi tuique hoc primum iii definiti Otribus, ecundum diuisionem claditis, unum esse, quia una tironi disseientia viii.
definitio est sititὸ sat. Quoniam autem hoc non c5-
tingebat in altis definit onibus, idcitco alia ratione O. polluit Ostendere unitate partiti definitionis quod po . multas dubitationes tande ossedit.ε.3sit a x. ii t. Sed ut haee clatiora sant, bonum suetit aliquantum
dubitare aduersus ea quae dicia sunt Pliniam iutitii s eeneris unius una est conitatietati. I siex. N. contrat a aut e munam specae componi nequeunt esset enim mix
tio: neque', itur plures differentis vltimae coniun ip terunt ad aliqua speciem constitu elida: ita in illas inter se rationem contrarietatis habere necesse est, com ex eadε oriantur diuisione. una igitur erit ultima unius .uiuioued merentia. Quod si plures differentiae vitaniae e x diuersa comi arietate assumantur: species igitur via. inb exuersis genetibus collocabitur: aut unius generis plures
erum cocrarietates,no vna. Praeterea ex duobus iii actu non potest fieri unum. T. Metaph. tex. s. diff rem ae autem huiusmodi ac diuersa co: tratietate sumptae actiis plutes lunt non enim una est alterius actus,licet sint ambae ipsus materiae e non ergo unam speciem de unumquid est,constituent. .
Ad primam dubitationem dicemus . Genera quidem
simplicia unicam contrarietatem habere: sir plex enim non nisi v mcci modo diuisibile est vi linea secundii viis. superficies secundum duo. Geneta autem compostionem multam habetia multis modis diuidi posse lationi est consentanesi.Sunt autem simplicis snaa geneta summa, non enam componuntur ex aliis : inter quae est sub stantia, cuius contrarietas summa. ad quam cateiae te ducunt ut tum in eo praedicamento, tum in t liquis, est
habitus se triuatio. Maxime autem genetis simplicitas apparet in sensibilibus qualitatibus. ut in coloribus album de nigrum, in saporibus dulce & amatum . & in
caetetis eodem modo: unica enim contrarietate diu durat ut non plumbus, quia genus in his sinpi cem disseientiam significat: at in substantii, compositi, hoe minime contingit genera enim in his non unam seniscant dic ferentiam simplicem, sed multarum complectionem. Si igitur sngulae disterentiae diuisonem tecipiant, necesse est huiusmodi genera multiplici diuisone diuidi, non unica. Quod autem dixit Acissoteles in omni genere viano vnam esse contrarietatein,pet unum genus tignificauit simplex , qualia sunt di geneta summa , di differen tiae omnes simpliciter acceptae. hae enmis dividanti si genera quaedam lunt simplicia.
vertam instate quis possit: s quorundam genetv v natantum cottatietas est, sequetur saltem definitiones emtum quae sub aliis proxime continentur, per una tantum
differentiam auignati pose .ut album per id quod est dis
gregativum visus persecie definietur: genus enim su-stra videtur poni, siquidem virtute in Hudutur in ultima differentia omnia superiora, ut voluisse videtur Atiliotes es . M Iaph rex. a. nam alioqui non bene concluderet
ibi, ultimam differentiam esse rei di finitionem , ius in ea includeretur genus. At si hoc esset, quomodo ipsa de finitio definitum in partes distine ueret nam desinitionis esse partes manifestum est. i. ph sit x .de raph, rex. D. unica autem differentia definitionem completis sque totum dicit,ut des nitum indistincte: noti enim partes numere t. An in differentia non includit ut genus3 esset enim genus pat, differentiae at neutrum alterius partiei pate testatur At istoteles . Miro . o. i. quod & s.
quia praedicandi ostedit genus entiri pred eatur vi sub stantia. differentia aut g ut quale unimal iniin no aliquid alte tu est, sed simpliciter: bipes aut e non simplicit ei est, sed aliquid alietu, ut animal vel homo diuersa igitur ilene e sunt,nec unum sub altero continetur. Idcirco ne eesse est in omni definitione genus opponere. At s eundum modum definiendi apud Platonem genueiat superfluum: cum enim differentiae dissereni iam conii nue diuidendo saceret, posteriores differentiae omnia superiora includebat . ut species includit genus. Quem . admodum igitur superestium est ditete animal homo se stipe fluum, pedes habens bipes: includitur enim
animal in homine,de in bipede hab A pedes quod in definitio
210쪽
ii iii ionibus est aufugiendum. Noe autem minime contingit iii modo definiendi apud Aristotelem distereo
tiae enim adiunguntur generi ut actus materia, non ut insiliota superio tibiis: iccirco non redditur si per qua definitio,imo diminuta esset, si genus ausettetur. Adhuc veto instabit quis: s differentia non est extra genus, includetur genus in eius ratione, ut nasus in ta tione limitatis: hoc autem modo vanum laetit genus addete: esset enim nugatio, ut ostenditur. 7. Me asia rix.is. An disset entia non ob id est in genere nis secundum acciden,3 quia enim speciebus pet se inest , ideo extrasenus non est e neque inest in eius latio de genus, nisquatenus est 4n ratione specierum: ut par & impat sue num ainon vident ut des niti posse, quia per se iniunt speciebus numeri similiter sinum non omni naso inest
sed curata: cui uo igitur naso primo, & per se inest: simpliciter autem nato per acciden , non enim est recipro
cum, quemadmodum requiritur ad uniuei sale primum eis ciendum. Quo autem modo discernenda sint ea quibus aliqua in sint per se, & quibus per accidens, per se
autem qui bia, in ratione eorum, quibus e conuerso, ex
plica: iam a nobis est alias. Amplius autem insurgit dubitatio: videtur enim possetior di serentia ubique antecede citem includet et nam si species sunt sicut numeri. g.
et is h. text. o. numerorum aute posterior omnes prio
te, includit: etiam d. fetentiae post eliores reliquas includent, inter quas numeratur & ge ius: est enim disse rentia quaedam. satis igitur erit ultima differetia ad de initionem complendam. quod pater in animae differen itis. cam enim sensi iuuan includat vegetatiuum vi ternarius binarium , ad animalis desilitionem satis ei it sens uum dicere. N ad hominis definitione lationale: hoe enim resimas dii tentias includit quδd si in hi li ceat litie modo facete, cur non & in reliquis omnibu4 idem contingat Dicimii, iiiiiii tudinem numerorem apud Aristotele in hoc esse, uno modo quatenus species & ipsum quid est diuisibilis est in indivisibilia, ut num eius in unita
tes: abo modo quatenus addita aut dempta una differen
tia non est ampliu, species & quid est, non tamen ex hoc sequitur ut alia sit species: non enim quaelibet disse.
rentiarum congregatio speciem constituit. Praeterea, quemadmodum vultas quae additur , reliquas unitates
non continet, eget enim idem quod numerus: smilitereti, ni disseientia addita , squidem as,imilatur unitati,
non continebit ex neces, ita te reliquas differentias. De speciebus autem non tenet similitudo, ut quemadmodus pecie, numerorum alios numeros continent, se una specie, substantiatum alias contineat. non enim essent
vltimae sed una ad alteram se habet et, ut totum ad pattes. Quod autem animae species & differentiae s militudinem numerorum te praesentet, admittitur. vetum enim
est. ideo partes potius animae appellant ut ab Aristotele quam species: species emit, substa Ptianis gnificat a caeteris se palatam. animae autem parte, non tum a se inuicem separabiles. Animalium autem & caeteratum sub. sutiarum species similitudinem illam numeriatum nequaquam seruant. Quanuis enim pet animam consecuta sint libum esse omnia animatae non tamen ob id viii mae animatorum species aut malum disserentias ex patri-
. hu, sumpi as sequuntur. Nam s hoe esset, quot essent a nimatum partes , tot etiam essent vitiinae animatorum
Hoc autem modo plantae omnes eiusdem specie in diu id uae essent, re antinui a laesum solum habetia di ieii qua ratione catentia non in multitudinem ipecierum distinguerent v Non enim disserunt plantae per animae differentiam. nam platet vegetatiuum, quod omnibus commune est, nihil habente similiter tactum habentia, ciui Linei sensus: rationem aute nequaquam. Si igitur illud citius differentia aliquid non differt, idem est. 4.s 1 ex it ora: animae autem differentia planis non dis serunt inter se: eadem ergo anima in omnibus est plan iis. Quod si tum plantarum tum animalium ratione ea lentium innumerae crine tu it species: & quem aditio. dum caniti specie disie:taleo .ie, se & amma: Eiunt sit
gularum partium an Imae plures different Ir, non tamen
amplius scui numeri: quc madmodum neque species animalium neque plantalia. Idcirco figuris magi, assimilantur antinae partes quam numeris. Nam di s in quadrangulo triangulum conlinetur, non tamen species tri anguli se inuicem continent,neque species quadransuli, reliquarum figuratu. Vt igitur aquilate tum & scalenum non differunt figura, quia non diis iunt differen tia figurae, eaedem enim fgutae sunt .sed non iidem ttiangulis se species eanis & leonis non differunt disset en tia animae, eadem enim pars animae in vitisque est sed solum differentia generi, proximi, ut species hi anguli differentii, iii anguli: huiusmodi autem non sunt sicut numeri,ut scilicet una species alteram colineat, sed alia ratione,ut explicatum est superias.
Vbicunque autem una differentia eiteras continet, virum contingit per illam tantam desiniteλ . t hominem
per rationis participationem N animal per sensum Nas admittamus, eadem ratio erit in Omnibus: quadam e
nim differentia ad reliqua se habebit ut sensi iuum ad
vegetatiuum & vi intellectivum ad te liquas polentias nam posterior temper ad dii aliquid ad priores dii tentias,donec conuertibilis teddatur eum specie. An ii posteriorem digerentiam adderemus laquam reliquatum differentia, ut Plato saciebat, illud contingeret idcirco aut supei qua redderet ut defitiitio, aut unica tantum dis serentia illam completet. At quanquam sensu, insepara ilis sit a v gelativo I ratio a sensu in mortalibus' non
tamen sensum tanquam v etatiui differentiam assumi mus : neque riationem ut sensitivi differentiam , sed omnes unius: alicui enim materiae ii sunt omnes disserentiae. Hanc autem mat etiam genus includit, ad quod din tentiae se habent. non ut species ad genus,neque vi s-mum ad nasum, sed xt cui ita , S tandem ut statua figura ad aes, quatenus potentia est non actu. Quantiis autem dissetentia aliqua reciproca sit cum specie, , t sc istiuum cum animali.& intellectitium cum homine notamen complet definitionem quia disseientia non simplicitet dicit ut vi substantia, sed eo ium cs,quae inseparabilia sunt. Ex dictis igitur patet, quan uis genera quaedam per unicam tant dira conitatietatem dividantur, uotum species , ltima secundum numer um , it ima tum differenii uium consurgant , ut in coloribus: non tameupet unicam illam differentiam assignati posse desinitio. nena genus enim v bique a diligi oportet quod est veluti altera disseientia idcirco dixit A stoteles r. Metaph.tex..i definitionem esse ex differentiis rationem: ad minus enim duo requiruntur, genus se ille e t & disseientia. Ad altera autem dubitat onem dicimus,quemadmo dum gentis differentia unum sunt . quia hoc quide ut
ma erra, alterum autem vi eodem
modo & disse entias se habete inter se. contrarietatum enim una veluti materia ad alteia se habet, vi in Hemgtorum constitutione humidum di secu ut materia calidum & si igidum vi acius. Sed hie instabit quispiam. Si
differentiae hoc modo se habent inter se,aesus autem &pei sectio ulti md aduenit post potentia, ordo igit ut et itin subsantia,&dabitur in omni definitione vitima qui dim differentia aes si s gnificans. Respondemus, nccessa rium esse in omni definitione ut si aliquiis,quod ultimis ea ratione diei possiit quia actus. Quod aui ε huius, odi reliquas patres includat, aut quod necesse si illud vitianno loco ponere,nulla ratio cst. Ratio enim calidi & si fidi i 5 includit ratione humida di sco, nec e conuelso: d latio duri L mollis includunt ratiotiem humidi &feci, sunt enim quaeda eorum species. iis ceη tor rex.
io.Qus igitur ponuntur in definitione ii qui de eo modo se habuerint inter se vi se habet dui si ad fices supe ictus
sunt, ut probatii sint superius. N inter ista datur ordo pitu, enim secuisti talion E est quod est magis uniueisa te si aute aissumat ut d stre S ex iis conitatieta ab. quae iniet se reductione no habeat, nec superfluum quid apponetur,nee Dido aliquas tuerit necessarius. Numis stuati te hoe fiet in desinitioni, accidentis: in qu ab ut plu-linis ultimo loco ponitur id quod gerat vice materiaes aute actu fgnificat,ptimo loco , t quid est seientias