장음표시 사용
231쪽
materia aut e pas, io, pat; tui enim quod potentia est betalem matella secundum quod meteria passiua est. p. 1-mo dego is a M. ma imὸ igia ut natura principium activum suerit. Nam sorina principium motus est eo uquae natura cotistant insta quodammodo aut potentia aut acta. s. et Vrexi. s. vi igitur ipsa Principium est, senatura die enda erit. Praeterea id patet in animalium motu, in uetur enim animalia a seipsis secundum naturam. g. Pho uir i . si igitur anima motiva ea corpoti,,in eodem autem per se inest,non videbit ut repugnate aestu uin, aliquod per se inesse in eo quod mouetur: huiusmodi autem natuta est secundum formam. vlterius idem accidere videt ut in motu grauium de leuium, a grauitate enim Ze leuitate mouentur, quae virtutes sunt secundum formati idei coactivae dicenda. Argumento quoque attium coniicet possumus natura est cientem causam esse. Cani enim ad omnem motum peragendum requirat ut agendi potentia de patiendi, est enim motus a ius mobili 1 a motivo 3l hisi text. is. s in omnibus act)ua potetitia extrinseca' est de passiua intrinseca, inter ea quae ab arte fiunt se eaque a natura, non erit amplius differentia quam ponit Aristoteles i. ' sit exi. 1. O i. ubi aliquite Naturalia a nonaturalibus diiset te quod ea quε natura constant omnia
videntur habete principium motus de status i ii se ipsis Lectus autem re indumetum de alia huiusmodi quae ab
altae fiunt, quatenus ab arte,nullum impetum mutatimnis innatum habent: sed omnium huiusmodi principiuest iii aliis de extra.
Si igitur huiusmodi principium in artibus activum
est, sed extrinsecum, necesse est in natura quoque acti-uum esse sed intrinsecum. Quod si hic quoque extrinsecum esset. peliret haec disset ilia, quae eit inter attem de
naturam. Nam latione potentiae passiuae non conuenit
haec differentia, tequititur enim in omnibu, potetia patieudi quae in patiente est: nam alioqui impossibile esset pati, non enim comburitur incoi ibuslibile, nec secatur insecab le. In ligno igitur de marmore potentia conti neri oportet solutam artificialem, alias nunquam ab ar. te set et nec letius nec statua Necessarium et go videtur disseientiam ititet attem & naturam esse penes activam potentiam. Quod si ita suetit, natura erit principiti a se di indicant aut in re multa At istotelis dicta, , immode
Pit. . cap p risis, ubi se me. i inquit , priticipium de eis- ciens esse iei quae gignit. t. hanc autem naturam vocati: Et 1 de Gen. a. r. iap p .mo, Ais piincipium formaque eius
quod efficitui eis, ted in alio: Motus aute naturae in ipso est ab altera prosecius iratula,qui actu obtinet sol mam. Appellat igitur naturam incientem causa ui,altera enim natura actu obtineti, sol main, sic: eris est. Et . h a x. M. Natutam si .uile et se Medico, cui medet ut sibi ipsi. Si
igitur Medicus esiciens causa cit sanitatis, de natura ii
militer suetit esecietis eoium quae a natura fiunt. Praete. rea si uat uia auit alicuius stati a. tiph .uat. s. agentem facultatem elle Oportet, no enim matutia ad finem pergit,sine agente
nie igitur de huiusmodi alia persuadere maxilne possunt naturam principium ella agendi, ut summos philosophos in hanc sententiam dii telint. Quod si haec vetasu.it, quomodo soluent ut ea quae prias deniostraia iunia Nam siue effetiricem causam intim secam ponamus,sue ei: rinsecam, sequuntur abluida de impossibilia Poneie enim intrinsecam repugnat naiuiae eiu cientis. Qi ianuis autem in idem specie coincidat cum forma quae gigni
tui non tamen eadem est numero tu sq.: a.dio. Si autem ponamus exit insecam, non couertit definitioni natura,
intrinsecum etiam csi principium. Solum autem in ii, motibus qui sequunt ut sotinam .videri positi ipsa sorma intrinsecum etaciens eorum esse, vi a grauitate de leui
tale motus sursum de deorsum, de ab anima operationes eius. At in generatione de coctu prione non cotingit ei. ficiens init in secum esse: homo enim numero differen, homiciem gignit,de quod corrumpitur,a contrario cor tumpitur. Quomodo igitui naturali, erit genetatio decor: uptio, cum ea u. plancipium suetit ei: ia'Nam uatu. ia principium tantum motus est,tion autem mutationis
cuiusque At si datur generationes Ze corruptiones violetuae de naturales. .Pira ac , .necesse est planei pila quoque ipsarunt esse naturam quidem naturalium, reliqua ium aure alias e ausis. Si igitur coc esset imus natura esse causam e sicientem, no Omnium erit principium intrii secum. Dicere autem in quibusdam causam esse es cientem,in al: is autem principium patiendi, absurdum viditur,aequivoca enim esset naturae definitio. Vetum,cum rationes priores solui nequeat, posteri
res aut e multum persuadeat: videndum est quid belle de quid male in ipsis dati ii est. Circa primam igitur ratione
velum quide est solitiam natu ia esse magis quam male riam. eaque principium motus esse: quod aurem putat ut agendi totam non auisi patiendi princi ou esse, non est vetum. Na inter primas qualitates , sumas elemento uconstituentes, humiduti secum passiua Δcunt
gen O cor. rex s. eorum enim substantia in pati Edo conii
iiit. de ideo talia dicuntur, quia pati quippiam possunt. praeterea differentis corporum limitamia praecipue pas-
suis quai tatibus det ei minatur, Meteo .cap. 1. ut durum
de molle, coagulabile,liquabile, flexile de alia huiusmodi. Amplius dis imitatium virtutes, ut quae in sensuum organis sunt: vitius enim sentiendi passiva es. i. d. . ai. Similitet aute se virtus intelligendi de . a sext. 3. & tande appetititia in patiendo consa iudieii ui enim ab appetibili moueri,ut sensus a letisbili de intellectu,
ab intellii ibili. Quod ii in huiusmodi pas, ionibus perfici situr potiusquam detrimentum aliquod patiantur nihil reserte non enim omnis passio destrues tua est, sed quidam satu, est potiti, eius quod potentia est , ab eo quod actu est, i. δε
Amri c. r. Non autem sequitur,si forma actus est vi non
possit esse principium patiendi. Atius enim primus po-ientia eii quodammodo ad acium secunda. i. 2 t.it.
s. p. 'hy rex. Vt igitur potentia est exeundi in actu,seeundos de operationes se inat etia quoque eo tum fue tit. Ratio abilitet autem hoc accidit. Accidentia enim
non insunt materiae, sed substantii de ei quod actu est idcirco materia susceptiua est substantia, subsi antia au tem aeciderium. Quanuis autem sol mam & actum pri muni quatenus potentia est , concedamus principiti pa. tiendi esse: non tamen dicimur ipsam pati quippiam aut tecipere sed compositum per ipsam operationes enim sunt ipsius co iuncti sue passione, sue actiones se ei in
primo A an. ix. ε . Quamobrem demonstrantur non demateria sed de substantia composta per principiti undequunt i qui est ipsa sotina de natura. Ex dicti, aute patet qu)dem non sequi naturam principium aestu si esse quia dicat ut inagis deforma: natii & iatina principium se, liendi esse ostensum est. Vtrum aut e formae activa vel quatenus activae sunt. natu ii dicendae snt, consideremus. veibi gratia. ignis per caliditatem combussitatis .in de semen petiei titium
est sui simili, quae facultates in agedo ediistunt. Si igitur
has exesudamus i natura, no et unt operationes naturale, combusi io Δ' generatio, S: tandem allio. Dicimus autem esse quidem huiusmodi altiones naturales,no ta men ex necessitate ipsa nati illa sunt,unde fusi. Patet
autem lioc. i. ph; rex. s. Nam, timi mouens naturalii et quadem mouet, tecipitur enim inoi um natura corporis mobilis: non tamen ipsum naturale est. Agelia autem naturalia non ideo naturalia dicuntur, quia agat,
sed pi titis quia dum agunt patiuntur quidpiam passio
aute haec duplex est,ut puta in igne una,quatenus in calefaciendo testigeratur est e uim potentia stigias, cuius tactu nec esse est tale fieri: si se aut E passio inest propter materia non pios': et sotidia s enim caliditas aliqua esset
ii ne materia,calefaceret ratilin se no patetet ut . primo degen O eo .rex D Altera aure passio agenti b. naturalibus inest, quatenus agere seu movete no possint. nis & ipsa ab alio ni oueantur: ut estu non ageret in haec infra tota, nas cite illo mouet et ut ab alio. Hoc modo ignis calesa
cere non posse; nis a geneiate huiusmodi facultate obtinuisset. Exite igitur in actu combuiendi in ipso quidem igne passio quida est pei sectiva inseques eius Gimam, qua a sene iante habuit:prohiberi t a me ab aliquo impediente
232쪽
diente potuit ideo tune quod remouet impedimύium,
quodammodo mouet. idem etiam de semine dicendum est: non enim ageret, nisi moueret ut ab eo unde prodiit, alii aliquo moao ab eo quod impedientia remouet. Patet igitur sormas activas non quia activae snt naturas dici sed quia dum agunt,patiuntur hoe secundo modo, idest peti de iue. Ad alteram dubitationem de animalium motu diei
mus non bene diuidi animas in animam SP corpus, campatiem mouentem Se partem motam quarimus. Nam quod in ipso naturaliter mouet ut eo motu, non est corpus , sed totum compositum. 3. I, DL rei. tr. corpus enim contingit R natura A praeter naturam moueri, prout graue Oileue suerit pro dominans. Plaetet ea, o, omodo dii sum esset mouens ab eo quod mouetus,t:..c ilemum est .s.1 dux.M O o. anima enim si is modi V insepirabilis est. ideirco alici modo diuidi oportuit coto is animalium,ut posset a seipso moueri: mouensem mparticula & quae mouetur, neque consitae sunt ut male
ita de forma, neque continuae, vi similares, sed tangunt solum vi disimilates. I dei ico 3e atticulos inesse opor luit, ut in ipsis flecti de diligi posset una pars supta alteram quiescentem:& neruos, qui ita diu aut impulsu hae epraest ueni t ut abunde in libello δε ιμ-um Mima
yde avi. lux.R. explicatum est
Si igitur anima qualis est appetit tua, principium est, quo una pars mouere altera mouet possit: verbi gratia, spirim dilatato nerui intenduntur. his aut E iensis nec ei se est moueti membra. auibus applicantur: ipsa quidem natura est petis existens in eo quod mouetur:non ta rinen ob hanc causam a seipso mouetur animal, sed quia una particula organi mouet, altera mouetur se iuncta existens loco. Non est luitur putandum propter animalium motum aliquod esticiens in eo esse quod mouetur. Licet enim anima una sit actus existens totius: alte tatamen est saeuitas nerui, altet a cliis Ze reliquartim par. tium ad motum sacientium: vi enim distinera sunt de loco se par.ita, virtutes quoque singulatum similitet se ha
Ad illud voci quod dictum est de Graiii Ze Leui ran quam principia aestua sint motus, repugnat iis que ab Aristotele demonstiata sunt.s.I's o , . nihil enim horaim mouet seipsum,sed habent principium motus non mouendi neque iaciendi sed patiendi Nam editi conti. nua sint, de eiusdem naturae cum partibus singulis , non potuit una pars mortua esse alterius, ut accidit animali. bus quη dii imitaria sunt. Idcirco ab altero moueti ne .eesse suit grauia S: leuia, a generante sei licet se temo a uetite id quod prohibet. .Pi1 Lux. a. sed obiter contra . dictio est diluenda. Nam 19 Geo. cor rex L graue Zest leue inquit nec activa esse nec passiua ' cuni tamen. s. physes x. i. passu a appellet principia. An hoe seeundum locum intelligitur: secundum qualitates autem in viii. bus alteretio est nec aestua sunt neque passiua Sed tesduta fuit visa, aliquid moueri posse ab eo quod praesens
non est Quod enim genet auit non continuὸ tangit ne que id quod remouet impe limenta. Idcirco finxerunt in his duo mouentia .vnuit quod motum inchoaret, alterum quod cri. riuete ir, id veto esse ipsam solitiam .iι-- . cuium . videntes autem diuidi opo iere partem mouentem ab ea quae mouetur, in multa ab
sarda inciderunt coacti enim sunt diuidete in ea quae ratione tantum sunt separabilia non loco: de saleii id quod ptimo mouet ut aut esse materiam que egens inpotentia .aut compos tum quod est iplum totu non pat, ' di tandem incommoda aufugere putauerunt,si ponereia grauitate moueri prius medium , medio autem ipsum graue quas no in eundem scopulum incidant. siue enimi et v iustistes per plura , nihil te seir: contingit enim grauitate in materia moueti ab eadem grauitate in ina teria quod impossibile esse ostenditur.RPIs .in.:s. idem enim est ae si proiiciens proiiciatur, aut docens do
Non est aute necesse in iis quae natutaliter mouentur, mouens concomitati rem motam usque m snem, sed sa
tis est aliquando mouens tetigisse: xt patet in seminibus quae accepto motu ἱ payenee eo abiuncto adhue mouentur: quead modus eri solet in Machinis spolite motis,ut
abunde declarauit Aristoteles,1. de Gea. am.cap. i. retingi enim partes vim quandam , ut peracto uno motu, alterfat,3 post ipsum alter,nec sinus fieri omnes esse necesse. Sic post generationem ignis aptus natus est fieri motus suritim, de s nisi impediatur. Simili modo setis biliabiuncto remanet motus quidam in sensbus : se post ipsum calefactio quaedam aut frigefacito succedit: smul autem dilatatio constrictioq; spirituum in particula quadam: paruo autem motu in ea facto sequunt ut multi re magni in caeteris partibus,ut in libello de commisi amma
In his autem quae praeter naturam mouentur, abluctomouere cessat motus principium enim intrinsecum nihil conseri,sed obsistit potius Hoe idem copio bat aquae calefactio,& eiusdem re si geratio. Cum enam calefacitol ptaeter naturam eius sit, tandiu calefaciens praesens est: eo autem abiuncto ad frigiditatem reuertitur malo temio quam si ambientis frigiditas. Sciunt S medici medical menta potestate calida aut stigida ad actus suos peruenite modica occasone cale factionis facia a corpore nostro calida enim te eat Aciunt magis quam calefacta fuel lint ii co pote nostro:&si igida testigi dant magi, si piet- calefacta sierint. Non enim est necesse agens tantum a-gcie, quantum patiens pati potes , neque iandiu agere ouandiu pati potest, ubicunq; fuerit principium in itin- secuin de naturalis quidam impetus. Nam alioqui cessante primo mouent cessaret motus in omnibus, nec unusi, fieret post alium, ut patet in iis quae proiiciuntur. Cum enim manus ideo lapidem moueat, quia mouetur ab homine, quiescente manu debuisset quiscere motus in aere, tu tandem in lapide, at non simul des nil moueti manus. & mouere nam etia abiuncta ab eo quod mouetur mouet.apta. n. nata sunt aer di aqua gelande humida omnia postqua ex impulsu aliquo modo condensata suerint, ite si dilatati,a: attiguia corpus propellere,quando id quod priuid mouit,quieuerit. dicitur tame movete licet adhuc non moueatur, de non tangat corpus motu mi quia reliqua mouetia in virtute primi mouentis moti . Sed circa motum grauium di leuium adhue instabit quis. Cum enim motus ab altero facii quatuor ponant ut ab Acistoteler. Phoi.a. Q. scilicet Tractio , Pulso
Vectio & veit 1go: nullo autem isto ium modo tum secundum naturam moueantur glauia de levia , haec igitur ab altero non movebuntur et go a seipsis Resi Dilde.
mus modos inuestigari ab Aristotele in iis motibus qui ab agente sunt. non intercedente alia specie motus, ut inductionem saceret in omnibus simul esse motiens Did quod mouetur. At si qui motus insequantur alios multi enim apti nati iunt insequi: ut ealefactione dilatario: dilatationem autem impulso adiacentis corporis: aut ad generationem leuis motus sursum: satis est mouens smul esse cu eo quod ptimo mouetur ut generans cum eo quod generatur: generatio autem quas ei sciens est eius motus qui insequitur.1. Afra am ις. i. Idcirco non potiuntur ii modi ab Aristotele, quibus unus motus alium insequitur: quod enim primum facit, etiam posteriorem: non igitur quaerendum est aliud agens in motu grauium di leuium,ptaeter id quod genuit. Ad quatia dubitationem dicimus, principium motus in altibus quide activum esse tant sim, idcirco extrinsecum , in natura autem passuum solum , ideo init inse- cum Hoe autem fgnificauit Aristoteles.1.P0. ex. 1. ubi inquit: nullum eorum quae ab arte sunt quatenus ab aria te a puellationem habent, habere impetu mutationis in natum hoc enim vel bum /, idest impetus, pas, tuu illud principi u fgnificat, quae natura dicitur. Ide colligi tui exdetinitione violenti Merkia. i.violentu. n. est cuius principiti ita exti insecti est,ut ei neque qui agit, neq; qui
patitur quicquam conserat. Nam contingit violenter agere, idest piat et naturam agentis, ut eum homines co
guntur aliquid facere inuiti similiter se pati, idest piae
ter inclinationem mobilis moueti. Quod aute dicit ut nullum actionem sei i sne potentia patiendi, quae in patiente est, vetum est: non tamen
233쪽
omnis potentia pat endi impetu, est nec omnis princi, pium itio ius sed ea solo quae 5 natura alicuius gralaa est, de non secundum aecid&4 Vateries enim ligni in albo. ribus statia si illius serendi data est,ideo impetum in natum ad hoc habet Quad autem e dem apta iit ad arcam conssiliendam,accidit .nec impetu habet ad hune usum, ideo ab arte solam fit aut alia huiusmodi causa extrinse.
ca, non a natura. E conuerso autem innatula quamuis
requitatur agens eximia secum,non tamen illud est principium motus non enim agens impetum habet ad agendum ut patiens ad patiendu Quod enim actu st,& bo num ipsum apium natura est appeti non appetere. pri P 'steae. si in altibus autem appetitus in artisce si nonici rebus, finis enim extra est non in ipso. Si igitur in ligno esset nauisa es tua praesente naui seret ex ligno nauis
a natura, ut nuric ab arte. i. Im .rex M. principium enim
vitiusque est ipsum propter aliquid ,cuius gratia appeti tus naturalis quidem in ipsis rebus di in ipsa materia: Att ificialium autem in ipso artisee. Quod si videatur in quibusdam inesse des derium agedi secundum naturam, , t in matibus impetus venereus ad speciem propagat dam huiusmodi impetu passio quida est in ipsis, ordinata tam E ad actione in alteio,ut supellas explicatu est. Ad loca autem diuersa ex Aristotele citata quibus vi. detur significari naturam esse principium agendi , dici, mus haec contingere, quia natura multiplicaret dicitur. Nam quod semen activum si principium, verum est,ge. neratio enim quas effeci tua est eius quod generatur a.d seMan.ta primo. ipsum autem iam Enatura est die a vi generatio. primo de Pa r. . p. ima. Et quod alibi alteram natu tam appellat formam, qua agit in altet si diuellam numero, dictu est quia natura alio modo dicitur de sot nia,quae eadein est eum et sciente. Quo amem modo ei sciens naturale sit per passione insuperius explicat si est. Similitudo aute natui ae cum medico qui seipsum lanat, est penes principium motus inti laticum,no autem penes rationem principis: in agro enim per aceidens inest medicina,quia acti uti principium per se inesse nequit in eo quod patitur. Ad ulturium,quod natura agat propter suem cum eadem subiecto si aes o se patalo. υPh si rex.
u one edimus motum naturae actionem aliquando appellati, de ipsum pati agere .solet enim Aristoteles omne potentiam tum a :endi tum patiendi aliquando motiva
appellare,o9. M.ta .rext.i .inam motivum de s a totium principium de utraque potetra as,ignat. Et primo tae tirupi. mouentem potentium vocat tum in mot u naturali tu
in motu praeter naturam. Et . I. A M.t xl. n. causam unde
motus appellat, non tollim efficiens extrinsecum, sed &prinei pium ipsum internum ac passivum,animam enim causam esse etiam unde m iturins solum in motu secun dum locum, sed ad in augmentatione,& sensu, quem inpatiendo consistete alibi satetur. eiaciens enim exit in
secum est, scilicet ipsum sensibile. si igitur ea quae in oppositum dicta sunt, hoe modo
solui possunt,cocludere tuto possumus,ea vera esse, quae rationes pilotes concludebatu Eritque natura definitio de principio pas tuo tantlim intelligenda e quod rem tius in materia est propinquius autem in sorma, ut potε-tia existit ad actus secundo . ubique aute impetus qui dum est alleuius gratia innatus. Ideo quodamodo maieria tantum natura videtur, potentia enim ad materiam Pettinet. quodammodo autem forma r omnis enim im
peius aut a solitia incipit,vi in iis quae perseeta sunt autiti formam desinit ut in generatrone. Obiter autem explicato principio,reliquas partes des nitioni, explicemus. Est enim natura principium de causa. Cana igitur scit quatuor genera causarum,& natura quodammodo de omnibus dicatur est enim materia natura est de sol ma) ideo et ia linis de emetens natu. tae quaedam sunt. sti hae tamen definitione ex verbis qus sequuntut signifieatur causam ess e unde motus: est enim
causa mouendi, non tamen vi efficiens. nam vii de mo
tu, tum altivam potentiam significat, tum passivam, ut explicatum est. Ideo vi excluderet causam esse ien tem , apposuit reliqua verba: scit icet ei in quo est, Ad e. Quam partem erempto attium aperuit paulo mox,cum
inquit, si Itur aurem O aliartim sunt tri uodque: Etitiam ιὰ in ipseram has r ia se ipso acta an princi . . Cum igitur hoe in omnibus si velum: relinquit ut naturam non esse principium actionis. Quod autem additur, γε es ade dierum est, quoniam natura prius competit geliei ab ilibus Ze eorruptibilibus, quae aliquando mouentur, aliquando quiescunt: posterius autem corporibus aeternis, qua nunquam quiescunt, ut alibi a nobis est explicatum.
Ea verba, primὸ, perse, ηοη si Lis accidem, non sunt superflua, Nam illud. πιε. ssii sicat immediate, ut mos est Aristotelis , idem en in intelligit per primum N im i media um, prima Post .reat. s. Contingit autem aliquid per se quidem inesse, non tamen primo,at non e ciantra. Inest igitur prancipiti motus prostes, tui in an iri mo, corpori autem per illud , idcirco dic a est hae n. . ra corporis,sed animalis,animal enim secundum natura
tali motu movetur, corpus autem sape pister natur
LP si ι,. r. verbum aut gyri . superfluu esset,s adiungeretur eidem palliculae cui adiungit ut isto. Sed s ad iungatur particulae Meti η re qui si is , tecie postum et)t. Ciliti enim quae mouentui de quiescunt c5tingat . per se moueti & quiescere atque per accide, . .I0s tex.
rino, innuit naturam efficere motum quietem perse Mouetur igitur animas deorsum motu tecto per accidens, non enim inquantum animal, sed impranium graue,cui per se inest huiusmodi motus. Veibum autem O Mη Ma tu. ει, tu atriui, explicatiuum si eius ni se tamen ampliora includit. Innuit enim omnem modum existendi per accidens auferendum elle a motu naturali. verbigiatia, lignum per se quidem dutum est, quatenus
autem durum , substentaculum iecti sise potest , pei se
igitur in trabem transt. Alio tamen modo per accidens est: quia non huius gratia a natura conditum est lignum:
sed .i iamos Ee fiuctus subi glaret, non tectum, petae ei dens tkit ut inest haec potentia in ligno, ideo de pet
accidens tali motu movetur. Hoe modo sunt omnia qui ab arte fiunt, aut casu ae fortuna: potentiae enim natu
tales, quae alicuius gratia insunt tebus, ad alios fines transferunt ut, qua in qui secundum naturam: sine illis autem nec ars quiequa in sacete poli et, nee quicquam
casu aut a fortuna contingeret. Sed de his haec cli,su
O iii ci i i v x hse sententia ex. 4ph sto. 4 3o. ubi inquit. Omnia locum habere sui tum 5eu deorsum,& serii natura,&manere in propriis locis unumquodque corporum, hoc autem sacere aut sursum aut deorsum: ubi verbum Σωγὰ alii
coniungunt cum loco, vertentes omnem locum habere
sursum de deorsum , quod idem probat quod . intendi
mus. Sive enim omnia loci habeant sursum de deor sum, sue locus omnis si sui nisi deorsum, non erunt in loco nis grauia de levia , naee ei ia sola sursum aut
deorsum mouentur S quiescunt. Sedee ...ia itiuui, iastenditur. Nam piimum immobilia non esse in loco, patet, quaelitui enim locus propter motum secundum i cum, .P Atext.IM Et texi . . m. suem, non omne quod est, in loco est, sed mobile corpus. Idcirco Mathemati cae magnitudines.quanui, positionem habeant, negat tur tamen in loco esse. text. s. Di perea mobilia nono
mnia in loco esse patet, quae enim circulo serunt ut, vie testes ot bes, quatenus quidem in eodem sempet maianent immobilia exissentia , non sunt in locu , locus e nim separabilis est. t xl. r. O , ei diis, orbis au ςm onus ab altero eui adiacet, nunquam separat ut, sed eo modo immobilin permanent. Quatenus autem est mo. tus secundum partes, neque hoc modo in loco sunt, sediti toto. Aliud enim est in toto esse,& in loco. Phisii . M.o 14. Qigitur mobilia alia motu recto alia circulari moueat tui. piri ι . text. Si circulo lata quae neque
234쪽
grauia sunt, neque leuia in loeo non sunt, sola grauia deleuia in ioco eiunt. Idcire bene dieitur. Impossibile est cuius no est motus neque sui sum neque
deorsum,locum esse. Sed at dua te, videatur e Yistimare caelum in loco non este,cam moueatur secudum locii. Maxime enim cstum putamus in loco esse, quia sempet est in motu. .P0. tex.
3. Praeterea cum loci d intentis sint sex. sursum N dὰorsum, d.xtium S: sinistis,ante N retro, non solu positione te pectu nostri,sed di natura. a. ph tex. O a.tae tex.f. mitum videatur solum sursum di deorsum loca esse cor. potum. Circa motum igitur calli concedit Aristoteles a liquo modo ipsum in loco ei te: quemadmodu enim m uelut lecudum partes , sic locum inesse partibus alieta
angit. inte pretes. Si enim per partes intellisamus
nius o bis partes cotinuas, in loco erunt potentia non υ au.t.x. . . itisuem. At quo modo et it motus per se pat- ii 53 Omne enim quod pei se mouetur diuisum esse a tua continente necesse est. uxt 3 . partes autem continui cum tot ra mouentur non in toto. Si vero per partes intelligamus singulos orbes se inuleem amplectente .pta -- mo quidem ostensum est alterum orbem non esse loesialtet iuri quia non est separabilis: locus autem omni, in motu separatur. Plaetet ea telinquit ut dubitatio circa extremam isti, ram,qui iti altero corpore non continetur. Si enim N ipsa mouetur, secundum quem loesi mo-- ue bimi Natti s secundum internam sphsiam, non et it locii, continenti, superficies.sed contenti. Continet e nim semper e xletior sphasta interiotem, adeo vicatum
Qui veto locu lpacium esse asset ut has qui de omnes difficultates vitant, spacium enim subesse omnibus eoi polibus aequale volunt qui locus sit uniuscuiusque. Sed in maiora incidunt absurda, quae ponuntur ab Aristote-lthaei im Erunt enim perie in loco omnes partesco ut inui ideo de per se movebunt uir singula et i .cot
poris partes occupabunt spacii proprias partes. Auti itur continuit m no erit in infinitum diuisibile,aut i ii trita eiuratactu loeat potentia enim in loco esse dicereno pollunt. t taeterea locus in loco erit de mouebitur spacium ex spaci cum vas in quo aqua cbtinetur,transiet. tui. Amplius & ea inco uenientia sequuntur, quae de vacuo assignitur ab Aristot . . P . tex. s. sole, enim cor
potis abam quantitatem spac j habebit sibi aequalem
quasi dimenso corporea egeat altera trina dimensone separat multae dimensiones in eode sint: & alia mul ta in vi , bilia quae vacuum sequuntur. Dicendum est igitur eitca motum caeli, eiusque loc si N aluid esse parte, per se moueri di totum moueri motu patrium. Daties enim non cotingit per se moueri, nisi a 4 eius iuries, iuerint instat totius euiusdam separati. Totum autem dupliciter cotingit moueti, scilicet vel motu totius,vel motu patrium. Est autem motus totius, escenitiam mobilis non in eodem permanet, necesse enim est totum locum mutare ut alteram acquirat continenti, corpo is sup tficiem qu admodum accidit in mo. tu recio. Motus aut Mi p. tu in est, quando cenatu moe L. sic ira o ' Per sueti t. patres autem eius in aliisi . . lie ait, . di partibus. Contingit autem hoc solum in - motu circulam. Cum enim circa idem centrum agatur, totum non mutat loca sed partes semper iuxta alias at .
que alia, loci partes mutamur. Si igitur paries seiun is a se iuuieem id praestarent, totum per accrdens tali mo- - tu movetet ut, per se enim inesset motus partibus, ut in
' tripudiis aliquado accidit: totus enim chorus mouetur. quia singuli choleam ducentes in uentur. Hoc aut e mo do in caelo motitia fieri i n possibile est. Nam x. ea tex. η. ostendi tu .ati a non moueti, sed Orbes,quibus ipsa sunt infixa otum ergo per se mouetur non tamen motu to tius sed motu parti uni: parte, autem per accidens.l e loco autem timuit et eli statuendum 'vi enim csiti mouet ut motu partium,sie locu , partium non totius illias ,1gnandus est. Q rio autem modo accipiendus sit locus
Partium , hiuc confideletur. Cain omne quod per se
mouetur aliud atque aliud tangbi: necesse est omnem
motum iuxta aliquod quiescens fieri,ui os eduur ... g.
ieseit, siue omnino quiescat illud iuxta quod si motus,
sue alio motu moveatur si enim non moueatur eo motu
quo mobile iuxta illud mouetur, fiet mutatio ipsus tactus qui motus est secundia locii, ut s naui, in iii mine
moueatur non secundum aquatum fluium. Nam si secundum earum fluxum eadem velocitare serat ut, non dici tui in flumine moueri, sed cum quin inc, non enim tactus mutatur. Mutatio alue laetus secundu totu fit in motu tedio, aut ubi centru mutatui :secundia paties aut gan motu circulari: seinper enim iuxta aliquam eande su perficie tota est id tali motu movetur, ai parte, tu ita alias atque alias sunt sempet. Hoc igitur in interroribus orbibus sac ile est assignare. videntur enim Planetae iuxta Zodiacum circunuci tui, secundum quem elicululoca in ferrorum ast toruas, ignant ut ab Ailiologis., phetaerso superior locus eiit insitioris non totius nisi se cundu accidetis,sed partium: set uligitur enim non a toto, sed a partibus. Non sequit ut aute seiungia toto si abomitibus partibus seiungitur.Totu uenim secundia ta tionem aliud est a partibus omni b is secundum materiam, ut flumen, de fluminis aquae : licet enim Omnes a quae fluant, lotus tamen fuit: us tinmobilis e. l. 4. I H9.
L e toto aure caelo quaten' mouetur ab ori u in ocea sum, seu de ultima si nera, no .i possumus eo modo loca assignate no enim extra aliud corp' est iuxta quod seratur. N igitur inita lini litet allud coiptis non esset quiesces, nullia pacto moueri pollet, non enim esset aliquid iuxta quoa seret disicientia tacitis partiti. oportuit igitur teli a qu:ci cete, ut cli si citca ipsa in circui uolui posset a. e . rex. io. QMod ii muersum continuu quid essetcu terra, nullus suisset motu, ncque in toto neque in pari lib. Qtiod enim mouetui, aliquid tagere optiit et .vi fiat per motu diiseientia iacius. Quae ati: e distentia fuerit, cum ris quae super extima latione uest lus alii enim ii
materiale, atq; in diuisibile, cu coipore diuisibili undi que similitet te habent. At velo hoc modo dic sti videbi tui centali de terra ipsa esle cali locus no ergo locus est
Non possu imis ibi uete, ut soluti ut dubitatio de loco teriri. Cum enim motus teriae N om si grauium si ad me dium, non aute ad lupet ficiem amba ui, corpo iis, haee enim dictata medio, di ad exitiinu vel git, qui est locus sui sum: locus igitur grauisi erit ipsum line diu non exit muni. Quod consonat At si ot. q. h lex 1. ubi inquit: Medium caeli & vlt imum ad nos ei culiaris sationis esse hoc quid ἡ,sullum illud veto,deotium maxime proprie: quoniam hoc quid c temper manet:circuli autem ultimus, in iliter se habens manet Nam soluit ut ea a M.t xl. io . quae enim momentu habent ad medium non quo usque tangant centri extremum serunt ut, sed donee eorum medio accepei nit uniueis medium. Hoc igitur modo ipsum medium dici: ut esse locus grauium, non quia indivisibile quid N punctus locus sit , corpus enim in in
diuisibili esse nequit : sed quia superficie, ani bientis
corporis, cuius medium sit uniuei ii medium:nam simul ac ex hoc medio rccellerit, eius med um, in altera quoque lupe triciem transuit. bolutionem hanc non possumus as,ignare circa eriti no enim aliqua est superficies ambientis corporis, ciliti mulsum extra sit corpus. Dicendum est igitur Definitum est e locum ab Aristotele, quatenus copetit grauibus ta leuibus, Δ' tandem iis quae motu totius se tulitur. Caelestibus autem 5e perpetuas corporibus eademiatio non competit,nis secundu in analogiam, ut de na tuta alias diximus, de de cate iis quae eadem videntur esse in aeternis de corruptibilibus .Est aute analogia oci huiusmodi. Quemadmodu enim qui motu tecto mouentur exit inlecus langi oportet ab liquo continente, scqus apta nata sunt circulo moueti, secundum ea partes tangi oportet, secundum quas fit motus. unde factum est, t grauium ti leuium motus terminos habeat,a quo
235쪽
i 5: ad que ἰncireulati autem nullus si huiusmodi, uacirculi terminus nullus cst nis extra ipsam circum se te.
tiam quod centrum appellatur circa quod non ad quod
neque a quo si motiis 1 Phq ex. 6.Ex hoc igitur colli. simus in motu calli non esse alium locum quaerendum, quam ipsi in mediu circa quod movet ut . In motu autem
tecto locus est non se tu iuxta que fit motus,sed & a quo& ad que mi in ipsi enim linea tecta est medium intenuallum de principium de finis.
Utrum vero eodem modo statuendus sit locus circa inseriorum olbium morum , dubitatur. οὐ ira enim idem si locus totius & patris, ut totius terrae & glebae, & tandem eorum quae sunt eiusdem speciei. i. ca. ex. 'Ls totius circulationis locus est ipsum medium , videbitur partium caeli omnium eundem locum esse Opot-tere. Luna igitur & Sol,& Saturnus & eaereti Planetae circa terram movebuntur ut tot si caelum. sed his aduersatur primo quod Astrologi demonstrat multos caeli orbes diueis, egitis ei reum uolui. Praeteie a s locus tactus quida est,tangere enim oportet suscunque in loco sunt nam loci mutatio est tactus mutatio non solum insta. uibus de leuibus, sed etiam in caeli partibus. . plastex. t. impossibile est eundem esse totius caeli locu , Si partium. idem emiti a pluribus secundum eandem supers. eiem tangi nequit. Amplius,in omni motu mutatio fit latius siue secudum tot uni, sine secundum partes: vi marnitudinis qus mouetur aut tota superscies istia altera superficiem transeat, quemadmodum in motu tecto cotingit, aut pars superficiei iuxta alias loci partes mutetur, quod in circulati motu fit. Necesse igitur est,s diuersi sunt sph statum motus de diuersos esse singulatum ta- eius: si etiam unicus is existat, via reum erit corpus quod mouetur, & unicus motus. si igitur in caelo plures sunt motus,plura quoque erunt corpora,& pluta loca. Nec obstat quod eiteularis latio circa medium st: nihil enim te it, siue innitatur medio siue extremo: quomodocuq, enim dicet ut serti circa medita. Partes igitur
caeli inniti possunt sibi inuiceni Totum autem criti nihil habet cui innitatur nis me diu: hie vero est mundus qui
circa tetram est: nam iuxta ignem sertur, quem contangit, hic autem iuxta acrem coiitiguum qui tande iuxta terrae & aquae globum motu caeli circumducitur. Caeli autem partes quaecunque proprium adeptae sunt motii, ut planetat si orbes non potuerunt iuxta eundem locum moueri. non enim hunc tangunt omnes, sed tantum vi tima, idque non ut pars se palata, sed ut totius extremitas interna. idcirco eirca hunc locum non motu proptio sed motu totius seruntur partes. Consentaneum mnim est rationi, ut quemadmodum partes in toto sunt,sc ea tu irile in motus p topi ius iuxta ambientes sphaeras Dei agatur: quae enim continetur pars est continentis n5e contra. Idcirco videmus insitores sphaeras motum superiorum participate: superiores autem motu inserio tum nullas moueti. Ignis autem sphaera solum iuxta inferiorem aete mouet ut no iuxta exii extremum e quia
non habet motum proprium in esto, sed solum cum c
lo mouetur Similitet aer iuxta terram immobilem non iuxta ignem fertur. Luna autem, quatenus creti extre
muni iuxta ignem sertur,motu scilicet totius cocti,pto ptio autem iuxta ambientem sphaeram eodem modo dein carietis est statuendum, sed apertius patebit inserius. Quod autem idem debeat esse loeus totius di partis, . temur vetu esse in iis quae continua sunt, similaria enim& eiusdem naturae eum toto, ut terrae patres cum tota
terra & partes ignis eum toto tene. At caelii partim qui dem similate est partim vero illis imitate .similare quidequatenus totum ex eodem corpore constat, quod neque praue neque leue est 3e circulari motu mobile. io tex. i. Dissimilare autem, quatenus contigua quid non continuum,ex pluribus numero corporibus constans secun .
dum certum situm & magnitudinem, Ses guram, inquibus consilit natura dissimilariuml, ut in animalibus a-
petium est ψιima de Hid. .e . is s. ipsum autem caelum esse veluti animal testat ut Aristoteles.4. cile.tex. . Qua
tenus igitur similare est, tot uiti cum omnibus sui partibus uno motu movetur , di iuxta unum medium. Quatenus vero dissimilare, plures sunt partium motus in toto ut plures sunt orbes totius. Quoniam veta pluta corpora in eodem esse nequeunt, idcirco singulis oti,ibus propria loea sunt a stagnata, in quibus moueantur secundum propriam singulorum naturam: inter quos
sunt Epicycli de Ecce nitiei ab Astrologis appellati.
Sed , t ad primam quaestionis sententiam te uertamur, ex dictis patet calu aut in loco non esse , aut alio modoloesi eius cons derati. Cana enim totum locu non mutetio tum uniuersum calu tum orbes singuli non est eoiu loeus aliqua superficies ambietis corporis ut accipitur licus in grauibus 5e leuibus sed solum locum habent superficiam iuxta quam fiat mutatio partium, quae sue in parte interna sueti taliae externa, partes quodammodo
continet omnes totam autem sphaeram noronti r- : i
enim ad hane superfici g neque ex hac si mo us,sea iuxta hanc. Ideo mutatio est secundu partes solilua , non secundum tot 5: partes enim mobilis semper iuxta alias ioci partes sunt. Accepto igitur loco ut definitur ab Atito stotele .P0. t x. i. duo tants sunt: mediu scilicet Ze extremum, seu sursum de deorsum, quae loea sunt grauium S leuium Haec igitur sola in loco sunt. Cain autem aliae sint loei differentiae .scilicet dextrum Ee snistisi, ante Ee retro propter quid loca natu talium corporum dete ii nata sunt solum secundu sui sum S deorsum: An hae quoque differentiae admittuntur in caelo Motus enima de tris est ad snistra per anteriores paries : ideo in extoquod da est dextrum , ouoddam snistis, quodda in ante di certo: & sursum se deorsum alio modo quam in irato uibus 5: leuibus: omnia autem sedundusimilitudinem
cum animalibus,r hae rex. . At ista loca esse secundia partes, non antem secundum totum, vi definitur locus ab
Aristotele ostentum est superius. Non esse igit ut in loconis glauia & leuia apertum est.
XisTrΜ ut κvum profecto sim mi philoso phi sententiae Aristotelis nec non eius principiis tepugnare, aliquas erit sphaeras aliis een
tris circumuolui piater illud quod est totiti,
medium. Nam primum videntur verba Aristotelis id in
mni supponete omnium astrorum or bes circa idem centrum moueti. Praeterea s caelestia corpora om-ia ex eodem corpore constant, quod aptum natum est circulo moueri. a. cae .rex. i. caeli partibus eadem demon
stratio videtur aptari posse , quam Aristoteles terrae particulis accommodat trina ea . rex. M. ubi ostendit: seidem foecie sunt terrae inter se, oportere ad eundem numero locum Atti, ut ad hoc medium non ad alterum,quia in terra particulis quae hic sunt, id continge te experimento patet: csim enim undeeutique per lineam perpendicularem set ut, ad idem medium se rei
est necesse. Et cali igitur plaes, specie non diis
tant circa idem medium ferti nece . et Deo
piet haec quidam subtilissima perscrutatione nec noli geniosissima enixi sunt ea quae circa astrorum motus apparent ad Honlocentrica reducere, quod Astrologi si Eccentricis de Epicyclis facete nequiuerunt.
sed quantum demostratio illa praestet, superius explicatum est a nobis. Quatenus enim calum smilate est totum cum omnibus partibus unica satione circa unu medium circumuoluitur. Quatenus aut edissimilate est,sti
gulis corporibus singuli motus, 1 singula loea assignata
sunt. Quare non est amplius similitudo cum di rex aut a horum elementotu partibus. Non enim in his bliqua est particulat si determinata figura, neque magnitudo, neq; stus,neque numerus, idcirco neque motus a emeris diuersus . in caeli autem patribus omnia hae e determinata sunt. Iure igitur optimo omnes teris partes ad idem nia mero mediu seiuntur imitates enim sunt. Caeli aute o
bes, qnatenus dis est nee continui inter se,sed lage: diuersos
236쪽
diuersos motui & diuersa loca non quidem genere sed
specie sortiti sunt. Verba autem Alistotelis quae videntur innuere omnes Oibe eidem centro infixos esse , iu- telligeda sunt de iis, qui in corpore cotinuo describun tui r quemadmodum sunt ii qui bii, seruntur stellae fixae cani enim quaedam maiores quidam minores circulos deserit, ani quatenus propinqui ies avi distatiores sue. iiiit Uri, lis merito velociores sunt quae maroribus cit. cialis secuntur: quo iam ab iis quae ex centio protrahunt ut lineis, malu fit ma es, circuli segmentu. Nihil au tem ieieit sue poli, sue axis, sue centium ponatur circulo ium medium nam circa eundem ax g tanquam circa
idem centrum , sitet ius hemisphaerii circuli omnes ma. itudine de patuitate disserunt. Quod aute in hac len.
dium moturi nulla est necessitas. Quin impcissibile in quibusdam id esse, ex iis quae de Epicyclis Hetentur, stella, i itur qυ dam aliquando ad medium uniuet. s propius ecedere aliquido abscedete, ostendunt Soli, de eius e cum enim per interpositionem ei uide c t potis cilicet Lunae fiant, si eadem inter illa semper distalia esset, non aliquando maiorem aliquando minorem soli, patre Lunae corpus ob obtaret. Non enim hanc diis ienti iesicrae possit intermedii eorporis crassitiescitq; tenuitas. auod enim co pus vel picuu inter Solem Z Lunam interiacet,esscere quide possit, ut Sol maius vel minus appareat, Lunae aut e magiritudinem varia te nequaqua valeat non enim ipsam per illud mediu vid mus. At si id iat orae eius medii, quod antra Lunam est, hoe non minus ampliore Luna ostendere possit quain
Solem r. stra. Noli, igitur Eclyples in ea di: proportione semper suo intret se icet Solis diameter ad Manaeoccu. pantis diametrii ean se ubiq; proportionem ter uer, ied hoc inserim at pue Similtur de Stell*fius maiores aut minores videi id buissent, eo ea quae illis lubiecta sunt
astra vatiant: per idem enim medium tunc videntur: at naque id cotiuge te videmus. Plane , enim omnes modo maiores modo minores videm . Stellas aut e fixas ne quaquam eo de modo. Si igitur id talione media no cont .nuat, a die se est aut augmenta: one diminutis nem-ς attolestia corpora aut morum quendam habete .uo ace dant de rece lant a medio. Quod si alterum ina.
pia buleu, at sium nee ei Dum se tit: accessus autem huius movi atqu/'tecessu seri nequit,nisi aliqui dentur
circuli, uotum centra a centro uniuersi distent: alius e in m motus praeter citculare corporibus caelestibus ne .
quaquam inesse possit neque secundum naturam neque
Omnibus autem astri Epicretos quosdam datos elle hine fiet maritiastum Nam i, , planet scilieet saturali
Iouem Martem ven rem ercurium, Id Lunam circulis ovibusdam o, quorum iura in propriis Orbi
um qui ei si is allaxi lilar: quato enim maior est Epicyelus .er, maiorem in motu In qualitatem
facit,3 quanto tardius mouetur, eo rariores apparentinaequalitatis differetix,ut in superio tum planetarum epicyclis est manifestum. Ob id minime mitu vide ἰ debet, si ab Astrologis uost consideratu, Scilis epio clus: nam in caelo ob patuitatem non facit sentibilem dii serentiam. Considerauit tamen Eudoxus bolis modicam obliquationem a medi' Zodiaci: ii. Atii. s. in anuis autem intuentibus in sole manifestis. imἡ appareat velox eius asti l citcumuolutio, putata est tamen non propter ipsius motum contingere, sed ob ψisus imbecillitat/,ut refert Arist. 1. M.tex. g. in . quit enim Solem cum oritur di occidit, videri vertigine circunuolui proptet nostri visus distanes , procul ei iniexistens nutat propter imbecillit tem, quae sorte in ea ua est , t scintillare videantur stelis si xx planeti aut e ns: quia ii prope sunt Affert autέ haec A lloicies ex vulgata opinione,ut ostederet astra no per se moueri,sed ad motum orbis cui sunt infixa.Quod aute non ob illa causam videatur circunuolui Sol,paret: tio enim solum dii ori tur di Occidit .eo modo moueri videtur, sed etia in medio cali,& iandem v biciique fuerit siue in ipsum statim quis intueatur, siue in speculii ui sub aqua moderatior gluminis vim conspiciat. Praeterea s planetae Ob propinquitatem non scint: llant, neque sol debuisset, propinquior enim est Saturno , Ioue, Marte. Ad haec instrument tu motus ab imbecillitate otius tremo i quidam est, non vertigor Sol autem vertigine mouera videtur Tandem si motus huiusmodi non esset in Sole, sed in visu, non tremerent eius umbra. ut ostensum est.
Si igitur motus huiusmodi in sole est, necesse est epi- cyclo terri. Nam s hie motus alicui h eiae voluenti 'tribuet elut cuius aliet potu 1 in stile esset,excederet velocitate omnem motum,fere enim momento totum bis
soluit criculum : at impossibile est aliquem esse moin diurno velociorem. Stellas veto non eriante, singula singuli, epicyclis circunuel ii patuis ac celeri ino: u ci- tatis, vi Sol, nos olum scintillatio ostedit sed Se iationisi similitudo. Si enim quadam apta epicyclis verti ossenatum est, et go omnia smiliter mouera consentaneum esti rationi. Pretera in quibusdam manifestis, imus est motus. Nam pleiadu in stellae , quas Virgilias vocant, stat propὰ Tauri cornua , maxima agitatione versata videni tur adeo ut hine Athlati, filias in cotinuis tripudiis versatile, sabulata sit antiquitas.Si igitur propter vitus ite- morem iremere viderent ut astra , non similiter unicui que se intillate debuissetit, nam firmiolibus oculis si miores apparerent. At quanto acutius ceruimus , elinia is tantillare deprehendimus. Pt perea scint illationis frequentia non inaicit in litibusdam astras , ideretur,
in quibusda minori in iis pissertim quε aequali magnitu duae cospicititur, oculus enim ii militer dispositi, esset. At videmu1 inestis modi, auia sciui illa te. Quae di enim
deiicere in iotii videntur, adeo ut modo effugiant cor spectunt, modo revellamur, idque oldinatis ante tu allis.
satisda in nunquum dkficiunt sc d ves uti de loco modice omitioneri videntur, ac sinit iter reuerti, alia ratius alias queatius. ii iiiii harum distentiarum ratio oculorum imbeci ii ii referri nequ i , nece ire est motum in ipssseel 'lis eisse. Quod si id tuerit, Epicyclum stiguit 'pellictio et tantibus datum esse oportet: non enim sphaeras voluentes iis quae in eodem corpore infra sunt, accomnis, a te possit inii, , t sorte iis qua'nieani pes latii ha
aerat, artire licti ei. lute igitur optimo Planetae non rit Pil int, i xi e pro Sole : li enim magni epicyclis retarde motis seruntur,ad eo ut non sat subita eorum mu
uitatem eiusdemque velocitate celete di paruam mutata onera pyti uni in ideo tremere videntur. Qitibus attiguide tui lume deficere ac reuerti, epiuili posito diis e re ita hanc facit,cam e lini eius pars altera disset magis a ri hi lini a sit propinquio i. si aliqua do ut propter nimia dictamia uo pcisi ii stella visum movete .sid ii eis vi deatur,ctim in opposita epicycli parte fuerit, quia propinquior euadit: unaquaeq; enim magnitudo terminata
237쪽
habet distantiam maYiniam , vltra quam mouere visum nequit: i in libello de senili ostenditur Motus aut e vet-tiginis in Sole tantii apparet ni, in reliqui astris: pto
tu non adeo in re parua notari possunt, ut in magna: magnitudines enim alicuius minimae partes videli actu nopossunt: maioris possunt. Praeterea renit si stella multu Epicycli repleat, an patum.Si enim vitalium.motus ver
tisini, apparebit, ut in sole: si patum, huc illuc moueti videbit ut vi accidit steli is Pleiadum.
Sed iis quae dicta sunt, solam ipsa Luna d)fficultatem
facit Quanuis eni in Astrologi Lunae epicyclum itibuat, non tamen videtur inesse. Cum enim ex vertigine epi-cyeli csiue ili ait tum oporteat, Lutis conuellio maxime debuisset apparere dum ob aesti magnitudinem,tum ob maculam,quae in ea semper apparet. At nequa tu ian id seii , idemus. Eadem enim Lunae facies te maculae positio semper eodem modo se nobis offert. Sive igitur maeula si auri affectio , siue Epicycli, siue olbis' opor teret aut conuerti, aut derelinqui ex motu Epicycli. Quo at-gumento Aristoteles probat nulla astra vertigine moueri r .c .rta debuisset enim N Luns facies conuerti. An non apparet eius conuersio. luia macula non est astri assectio, neque Epicycli iaeque olbis3Num igitur sortὰ secundum antiquam opinionem, erint tetra cum humore sordes, vi eius syderi, raptae Non enim hoc te pugna uelit sententiae Acistotelis. Nam de circulo lacteo con e edit stellatum vi trahi in subiectam aeris legionem ex terra multum exhalationis, quae sp aistin incensa latiis speciem praebeat. Et Cometas quosda stellis tum erran tibus tum non euantibus applicari, mouetique simul neque subdescere vi exteri luciunt. Si igitui obseruatuest stella, aliquas comoti assumete & sec si ducete , cur non N Luna ob peculiarem vim continue huiusmodi
quid attrahat,quod in aere pedens ipsam maculosa specie de turpet 8Sed quoniam vid)o sententiam de Circulo licteo minus probat i, quia iis aduersetur quε 4strologi de mutatione a peetuum demonstrat, non ubique te licet iuxta
easdem stella, apparere, 'us longo interuali distante
idcirco aliam cogimur tum lacii, tum maculae Iuns rationem excogitate. An retia cito suetii nostii visus ad totam3 ut Luna stipeculum quod Jam, in quo tota terrae iacies cum latitudo ne marium appareat ut alteis maculae crus occasum spe et . 1 terrae illam saltem te pissentet, quam nostris tempor ibit, Hispani vastum oc sani pela us tras meantes,inueneriant. Alterum vero triangula Atticae sormam cistendat. Reliqua autem maculae ag lomeratio Asiam cum Europa S mali medri erraneo ex primat, non sati d stinguente visu ob multas eius inalis angustias. Nam ob id si ieii , multa, visum effugere sutandum est mo sicas existentis in vastitate malium Cia tiot autem Lunae pals merito aquam repraesentate nam
ob superficiei aequalitatem plus luminis reddit. Sed huie sententis videtur obstare, quod oriente &occidente Iulia alia atque alia leti pars non ea deconia
spiei debet et D morioine ψeculi ob in bur ite imago , aderetur, neutris tamen apparet. Pisterea illa teris pars
ouam sol no aspicii. neque illustrat, videri in Luna prae sertim illustrata nequit t, aut saluto nigra apparere de buisset onoctu enim nigra omnia vi dentiat. Quibui disse ullai ibus sitimeti hoc modo pos it. Idem enim terres accidete putandum est, quod iis contingit, quae intra
aquam iaceotia videmus ex aere: nam propter refractionem ex medii dii et sta e contingentem , ea nobis se ostendunt, quae absente aqua non perspicerentur. Qv d autem in his aqua facit, id aeris corpulentia .n dique terrae e t cui uti pristat: cras, tot enim est quam oli perspicuitus. undique igitur in Lunare speculi, eaedem terrae paci cs,sive ol iente Luna, siue occidente,sue in indilio caelie istente, tepissentantur, de maior territ
pals quam sit eius Hemisphscium. Nam si pilam in aqua
profunda ac late iacentem inspiciamus eandem eius faciem aut modice dii tentem ex omnibus lateribus cer nimiis: qu. menim saciem recipit aquae super scies, eandem oculis nostras leddit undecutique inspectantibus.
idem vero en ciet se in speculum circunquaque pos
tum, eoque maiorem sui partem tepisseti tabit quo speculum amplius fuerit ac distantius potitum. Non obam bulat autem imago in Luna, dum ex ortu in occasum sertur, ob speculi conuexam superseiem. Semper enim speculi medium medio imaginis respon dete est autem imaginis me disi locus in quo est is qui videt, terminus autem est circulus qui, horreon appellatur, qui tum pr. pter sui magnitudinem, tum propter videntis positimnem, totum speculi orbem implet, ut non sinat ea quae extra sunt corpora ut stellas videt r. Quaro enim Oculus illi corpori propinquior fuerit, cuius imaeo in speeulo videtur eo magis ab imagine replet ut laeculum. Non igitur mirum si oculus in tetra exissens,aliud p trier orbem tetra in Luna non videat. Ob eo noxam tu speculi upeis ciem es icitur, ut oculus , Hecunque te ipsum intueti possiit, & semper in medio speculi. Spheta enim secundum angulos tectos omnia te spic it: lineae autem ad angulos rectos sphaeram tangentes hemisphprij medium ei sciunt. Cilni igitur l. uni convexa sit tu.pei scies ,semper continget in eius medio locum in quo sumus intueri: in aliis enim nullis sit reflexio ad angulos tectos. Quod s Lunae mediu, ubicunq; ipsa fuerit supra
hori romem, hunc eundem locum lepissentat, necesse est tiliquas lunae partes reliquis teris partib. rei podere, non enim alia corpora praetet teriae globii contingit in Luna intuerit ad hoc aute praestin dum adiuuat teli actio ex media diuersitate contingens, Ze ocula positio. Ad alteram veto dubitationem dicimus absime sole sume ere lumen ipsius Lunae Λ tch l .otuna a tit Otum, ut tetram in speculo a Sole illuminato conspacuam fac at. Nam ob distantiam minime licet notare dasset emiam inter partes magis aut minus illuminatas. Quod s hoc modo de Lunae macula statuere licet consentientissima etiam lationi fuerit, eliculum lacteum in calo appellatum, veluti Luni maculam esse: Terra scilicet imaginem in patui, speculis, in quibus color tantsim non Ggura ob patuitatem exprimatur. Cum enim eriantium istio tum quada lumine proprio fulgeant, ut Sol, venus, Iupitet S reliqua iis similia: qiisdam non nis alieno .vt Luna tute opes mo inter non errantia , quemadmodum parua dant ut astra lumine proprio lucella. scde alia lumi e alieno. Ille autem ob s spei ficiei qualitatem si Geies te flectere L sl necesse: quod & alia asta eiscerent, niti proprio lumine imagines receptas dele iri Quae autem proprio eat Et lumine adhuc imagines legeter e ne queuntinis prχsente alieno lumine quomodo enim in
spe illo quid inspicia inus,nis ipsum speculum si et v v s bile Si igitur haee circa Lunae maculam latissiciunt, noest quod inter tot astra solam Lunam Epicyclo pitu nitis, qui manifessi simis rationibu , illi as,ignatur ab Autologis. Simul aurem mam sessum est omnes stellas Epicycli, niti ted cuius gratia hoe satium iit, Diei ius commodioli loco patebit.
ou ς ς est sententia omnium Astro
logorum in una componi pluribtis globi,
le inuicem undi quaquc comite cientibu . Putantur enim circulariter moueri non posse,
nisi poli quidam tanc iam carit in statuam ut . hi autem poni nequeunt nisi 'n rica figura constent.' truod de niuerso quidem vetum ei se probat hi istoteles, i c. iuxtii, De pari bus aut im motu ni proprium saben
tibus, vi sunt quae stellas errantes serunt fieri G posse,
ut si haetica fi it , masi felici fiet, ii prius de renitentiam ilium Se media , per 'uod fit motus, dixe: imus.
In motu igitur recto, Se ubiculique centrum mobilis aetotius locu mutitur, iii edi una dupliciter reniti mani festum est: uno modo quatenus cedere oportet me diu. quando corpus de uno loco in alterum tra fertur: quod
fieri nequit nisi per eius diuison E de motum ut accidit aeri se a iiii,cam per ea corpus aliquod fert ut . te nitit enim
238쪽
enim v numquodque quantum potest diuidenti aede
loco detrudenti Alio modo ecit pus attiguu iuxta quod fit motus Obs sit motui adiacentis corporis . auatenus scilicet disiun.ctioni eiusde renittitur. Nam si multa si huiusmodi potentia renittendi, aut nullus fiet motus, aut insequetur
motum adiacentis corporis. ut si pondus aliquod tabula
positum trahatur: aliquado enim tabula insequetur,necis sungetur a psidet minaxime autem obsistit dis unctioni,supe ficiei a petitas. Idcirco super corpora leuia sa-cillime peragitur motus,cuius gratia altifices oleo sspe inungunt, ut laeuior reddatur colita tua partium: se Nnauiu ri catinae sapone illinuntur,ut Iubtieus sit aquae eo tacti . ln iis autem quae circularit et serunt ut ea tantum adest resu/ntia . quae ex eontactu adiacentium oritur: in . t enim diri iudi neque diuidi oportet,cium tot uni locum non mutent. Ut igitur coeli Ioeus est tant sim iuxta quod sertur non autem ad quod neque ex quo, ut alibi est ostensum se aliam non habet resilentiam,quam qu sdicta est ex eonta tu corpolis, iuxta quod fertur. Requiri autem. in omni motu aliquam testientiam ex natura me dij, colligitur ex demonstratione Aristotelis. 4. P0. tex. t. ubi probat ut, in vacuo non posse fieri motum, quia ex ipso nulla fit resissentia: ideo nullum esset tem. Pus in quo contingeret motum fieti per vacuum. quanto enim minor est testilentia, tanto bleuius eli tempus in quo si motus: ubi ergo nulla fuerat , nullum etiam
Qui in te mulli haestat ut proptet coeli motum . cum enim non videtent, quo pacto coeli locus accipi Edu, stino potuerunt resilientiam in ipsius motu intueri. l deii coalis demonstrationem Aristotelis negaue tui. Alii a liam quandam te silentia in eoelo excogitat ut quem daxerunt esse intrinsecam ex parte corpo i is. Quasi in ipso eorpore caelesti renitentia iit, de uota impetus ad motum circularem 1 & ingraui renitentia ad motum deor lumeti se de teliqui, naturalibus uniuscuiusque motibus. taccidit iis quae praeternaturam mouentur grauitas enim
te nititur motui stitiam, S: leuitas motui deorsum. At impostibile est ipsum principium motus, quae natura est
uniuscuiusq; teniti proprio motui. Renuentia etgo intrinseca,aut in motu praeter naturam erit,aut in i ,quae ex contraitis piincipiis constans, ut accid i animalibus: eorum enim motui obsistit grauitas xot pori mii inieca.
At s in coelo aliquod huiusmodi inesset , laboravi, et seimotus pelleuetantia, v probatur 1 cc. ex .3.
Optime igitur concludit demonstra o Aristotelis de
'acuc. . cum enim motus secundum locum mutatio stipatus contatius aut secta id Im to iam aut secundum pattes : in vacuo ini pili sibile est motum fieri . nihil enim tangitur . ideo nulla est successo partium se inuicem
tangentium . in qua motus consistit. In omni autem ta.
iii iesistentiam esse opoli et quam diximus. Quemadmodum enim continua potentiam habent, qua consediuent partium unitatem: se contigua potentiam habent quandam conseiuandi tactus unitaterminui tamen qua continua quoniam minis na sunt Quae igitur asperam habent Iuli erficiem malo res stunt, quoniam patris habent pio minen . si corpori continuas , quas diuelli e licii in imotu contingit. audi autem leuia sunt minus impediunt quia nulla si in iis continui diuulso sed so lum mutatio tactus partium: Et quae mouent ur iuxta motam magnitudinem in contiat imii dissicilius moueti. tui quam quae iuxta quiei ς item:de lux iuxta quieste. teiti, dii ficilius quam quae iuxta eam qua moue: ut in
eandem partem. 4. Phy, e . a..qvia maxima sit mutari tactus iuxta motam in eo otiatium , minor iuxta quiescentem rara via iuxta motam an eandem partem
Quibu, illud quoque adiungendum videtur. Cum aliqvid mouctur iuxta magnitudinu motam duobus ino. tibus serti necesse est motu scilicet proprio, se motu ciati eritis naagnitudinas At si qui, iri naui cui te iue alii bulet. Si enisi non insequatur illius motum, moueri supet ipsam nequit Nain duplicit ei continget ei ab eode heri
mutationem tacitis supra eandem magni udiscni, uno
modo ipsius motu proprio super magi nudinem, alteio propter motum magnitudinis: cum enim corput illam non insequatur,abiungi necesse cit ob illius nisi si de lineam describere motui magnitudinis opposta Simili et duplex esset res stentia, una mobilis ad magnitudinem, altera magnitudinis ad mobile: motui citim magnitudi nis resisteret corpus quod illam non insequitur: motui vero coi potis magnitudo ,s vera est demonstratio supe-
tradita de resistentia Sed iis c feri non posse est manifestum. virumque enim vidique esset immobile de nam tum. Nam cum motus omnis supet immobile fiat,in lib.
. uni amistra tum mala motui magnitudini, corpus resistens immobile isset, motui autem corporis ipsa ina gnitudo. At in nullis hoc videmus. Si enim nauis motu nauta itio ueti debeat necesse est ipsum non naui itinui, sed extrinsecus alicui corpori immobili, ut terrae aut aquae.Sini liter lapidea tota circumducta, gladius ad at te acuendam admotus, moueri super ipsa non posse in is alicui extrinsecus inniteretur,ut a trificis manui, quo nisi motui tot κ obsiste leti s autem soli totae anniteretur,ne incesse esset ad motum illius ferti.
His ita constituti, s cile est id quod pio mismus os E. dei e Nam prunum ii orbe se inuicem undique complectum ut sphae ca figura, o supet iore motum communicant ins ei oribus extrema enim sphsta suo motu ab ortu in occasum reliquas in seriores eii, fiet i non potest ut mitem a iuxta adiacentem infeliorem seratur, haec e
nim setiui eum illa : at illud iuxta quod aliquid se itur
utina ite esse opollet, locus enim immobilis est. Praete- ea oportet coiptis iuxta qwiam magnitudinem seri ut extra polos ubique tactum mutare, polos autem ipsos ita eisdem semper manete at hie contra accidit. Doli enim extremae sphaerae, aut appellatitur I oli mundi, lem per sunt iuxta alias atque alias inseriori, sphaerae para es: quia i .set tot sphaera pol:s superiori fixi, mouetur. Ei ui dein veto pat te s. quae hos polos tangia ut ab iisdem nunquam seiunguntur. Quatenus igitur extrem 'tilis poli mur intur iuxta infelio tem sphaeram . non est in serio sph sta immobile quid polos enim manete oportet in eisde. Quatenus velli quida eius partes extra polos iuxta easdem inieri citis sphaerae pati essem per manent, non fit cir ea ipsam tactus mutario Motu, igitur super in se. tacitem sphaeram non agitur. Quod si iuxta eam quam tan t non mouetur, qu modo mouebitui iuxta alia interiores quas non tang:t Nullus igitur Erit motu, exiremae sphaerae, non enim est iuxta quid latatur. At vero si aggregatum ex omnibusium ter tam bimmobilem setatur ., non magis innit tibus cili, bus inelit per accidens huiusmodi motus, qua supremae sphari,sunt en:m omnes toti m palles. Quodsi .concesserimus illi Quoque pet acer dens inesse, rationabile est, amo nec vitar)um habete alium motum pro . prium , ut teliqui orbes: Omne enim corpus actu diui.
sum pei se mobile est secundum locum At impossibile
est motum propti su illi assignare : non enim locus a li uis est iuxta que pastati abs motus. Nam extra quidem nullum est corpus ambiens: interna autem sphae tavo nequiti qua immobili,quia fisc ad motum externam ueli iupponat ut . d. in lupi optio iuxta super i i em.
I i et ei ea uniue saltu, hoc modo licet idem colliget visi super ot sphaera setatur iuxt3 in serio tem mota nialteno motu, qtram sit motus supeloris:mouebitur simul motu in riotis,aliam enim sphaeram extet ius non con- tangit cui inradiatur,ta cuius nisu obsistat motui in selio iis vi accidit aliquando nauta, qui dum terrae innix tui
do exti ema sphaera leniti posset morui internae quam solain tangri. Duci igitur ciunt eius motus, unus, aut lupet
internam sphaiam sit alter ad motum ante x. Quod si in titit quoque mou. a tui iuxta supctiorem mota , duo erunt ob ear dem lationem eius u qtia scilicet propitiis e is quia sua et i in qua mouetur tibii commuilicitur,
tinc enim in ' 'nibus coiit iligit qua iii Ouentur in eo
quod molae tui. At impostibile est: smul enim super oti .i seliorem, seriet , de in Dot superiorern, de tandem l idem iecundum cui dein motum te it et , serietur et in .
239쪽
peri te hoe antἴ e ting t.quia sphaeris eo modo postis, inferior loe' sit lupetiolis de heoita superior inseriotis. sed in sphsiis medii, maiora sequutur absurda. Camenim mediae utrinq; sph ras motas contagant,smul co . tinget utriusque motu moveri. si virisque laquam locis utantum sie autem aut diuelli sphltas medias oporteret, diut idem eorpus simul in diuersa tedete. Clim praeterea interim motum habeant proprium in vitisque idem motu smul eoponet ut cum diu et sue: sed haec omnia impossbilia sunt. Si igitur vera sunt quae de loci natura & re- silentia dicta sunt impos, ibile est exsplis isse inuicem
e5plectentibus coagme: tali caelum. Sed titta est decipito, quia non cos delata est natuta loci iuxta que peta-grtur motus: quas motus quicunque re quomodocunq, inuictim committi oris, int, quemadmodum cotingeret s locus non esset adiacentis cor iis superscies sed spactum m im in eo motus esset sitie vlla resistentia,& idem esset moueri iuxta motam magnitudinem di iuxta quiescentem. Amplius autem ex te nitentia idem patebit. Quod enim mouet ut iuxta id quod in conitatium sit. tui: tardius mouetur, quia maior fit resilentia, ut osse sum est superius. Cotta autem accidet in ello,s ex sphstis coponatiir Exite ma enim velocissime mouetur , cd in tamen ponatur iuxta sph pam in c5tiatium motam, scilicet in oris inferiores autem que iuxta motas in eandem partύδε- tuntur, longe tardius, omnes enim planetae in ortum seruntur. Praeterea rationabile est super scies si lis ratum laeuissimas esse, ut citcu uolui maxima agilitate possint: testat ut autem id Aristoteles i. t a te x. 31. cfi enim superficiem aequalitate superare omnia eorpora quae apud nos sunt vel quolibet artificio uigata. si igitur ita ha heant sphris cilestes mirum est in velocis ima extrem scircunuolutione .rion dimoueri polos in seriolum sphs ratum ad partem motam desinentium: leuit is enim sua perficiei quae dicta est, ut ad motum est eommodissima, se id immobilitatem polorum in ea des nentiu ineptis si ita est. Praeter ut seruentur ea quae apparent circa mo ius planetarum,conuntur aut innumeras serme sphaera,
eo in minisci uni stellae inseruiente .ut i) saeiunt qui uo
moeentricas omnes ponunt aut binos orbes eccetricos
ponere deserentes sit ulorum planetarum Auges, qui eodem motu atque eadem velocitate inter se & cuni nona iplis a quam vocant, emper moueantur. clan tamen magnitudine & patuitate lonsis, me inter se discrepet: .uod tanquam absurdum rei ellitur ab Aristotele icae.
text. . . naee atoue alia huiusmoda incommoda sequvn.tur si caelum ex sphaeris componatur.
Quod s alio modo diuidetitibus csti partes, absurda quae dim sunt evitemus. 3e simus ea ius apparent seruemus: audactius ea quae tot seculis ab homini bii, recepta sunt negare poterimus. Constanter tamen assim a te se esse ea quae remotissima sunt a nostris sens bus, amentiae potius quam audaciae foret indicium. Quae igitur a no . bis dicentur eo modo accipi velim virationi magis coasentanea videantur, id autem quod neeessarium est acu.tioribus in entis relinquimus. Dicimus is tur Aristote. lis sententiam suisse totum exlum c5tinuum quoddam
corpus esse,i. c. reat. . sic enim uno motu moveri pocst per sedi non setnndum accidens: nam unus motus unius est eorporis, unum autem corpus quod continuuest. Esse autem huiusmodi undique selli, resertum in saxis quae ad motum totius sphaeis ab ortu in occasum foruntur motu velocissimo, qui unius diei spatio pera i tur. Stellas vero ettantes circulis ii 5 sphsris infixas esse qui per esii prosunditatem permeantes proprios ino tu, in caelo sortiti sunt ab occisu in ortum iuxta cireula obliquum, qui Zodiaeus appellatur. Sic enim moueri
positit motu totius.cam eius fiat partes, nee interim de turbati contingit motum proprium a motu continetis, non enim sec si dum aliam lineam moueri apta nata sunt, cum secundum Zodiacum tant sim locentur, non secun .dam totam sphaeram. Colligimus autem hae suiste sent etiam Aristotelis. i. cis rex. 8. ubi inquit ad verbum de errantibus: i AEquad. que ea AE contra sertur o iis suo i cisti cuti. Et si petius text.
c ubi de omnibus asstis inquens, inquit, Ham igitur
ciscarus αἱ ubi per circulos non potest sphsta, Dielligere: singulis enim stellis fixis circulsi as,ignat propitia: in eo tamen disterunt a circulis errantium, quoniam as a se inuicem seiunguntur per motus proprios: circuli a tem stellarum fixarum non diuulsi a se inuicem unum continuum ei liciunt corpus sphaeticum. Ex quibus colligi potest huiusmodi demolitatio. Quemadmodum in circulo ab omni pulicto incipete motus potest , ubique enim est principium e se in sphaera seeundum omnem ei te uis fieti potest Cium enim in sphaera quatenus sph ta nulla st puliciorum differentia, ubique poli esse possunt. Aut igitur ealum huiusmodi est, ut ubique polos
habete pol sat, Se secundum quemcunquec acutum ι- ueti,aut determinatos habet tum polos tum circulos. Si primum cocedamus .fiet id quod impossibile est: nequc enim limul secundum Omnes polos moueri potest, cum unus talitam unius corporis fit motus: neque successive unqua in continget. inter duo enim puncta institia sunt. nunquam igitur continget secundum omnes polos moueti. Determinatos igitur habet polos quod ii hos. erg. 5 circulos Ex circulis igit ut coagmentata est caeli sph ra,secundum quos motus sempiternus peragitur. Quod si non .nulla esset ratio cur magis secuniis hos quam se
Ex hac quoque demonstratione patet, motum trepidationis,qui octauae sphaers tribuitur ab Astrologis ad mitti non posse. fit enim in Polis mobilibu idcii eo incera i in determinatis. Si igitur stellae filae eitculis se.
tuntur,cut non Ze erratico Dicere aute circulos et tantium in sphstis esse irration abde est. Non enim quEad modu stellae fi is undiq; periph sta disperiae sunt: sc etiarantes. Si igitur extra circulum uenam ipsam se erilem daretur coi pus quod syli tam compleret: multa illud
esset. stella, enitia non habet et quas feriet. Esse autem mnem lationem in c lo stellarum gratia testatur A soteles,ri. Mera sex. g. Optima igitur ratione ex multi ludiue stellarum fixarum circuloiu multitudo facta est, ex quibus compleri sphira potuit rius uno motu motae retiat, e que velocissimo: maior enim est maioris co potis virtus,ut iii exteris corporibus naturalibus tin git. Ettantes autem stellae, quia solitaris sunt, sphae- tam coimplete nequiuetunt, idcirco de tardioti motu
Quod autem alibi videtur Aristotelesi ira spellate ei tantium stellarum e vi H. Metu . rex. s. ε Ohoe secundum sententiam antiquorum Astrologorui ut Calippi de Eudoxi, loquitur. ubi non eicit intentio de figula dice te, sed de numero corporum caue sim At, te I. 1 .ubi probat sphaeticum esse quod elicula ri sest ut latione, uia fguratu prima sphitica est,ea autem primi est corporis: ab ea demonstratione non excluditur citctilus: ideo enim si h ea prima est inter solida: quia circulus primus est inter plana. text. 13. d M. Cireulus aurem inter Volida est pars sphsiae , ut planetae sunt patres eali. No ut autem ii totum sphaericum est. etiam partes omne, enim sphaera pars est sphaeta, ut neque 1 f. i. i. p . . pyramis. rQuod praeterea ibidem probatur, quae continua sunt extremae cuculata cini sphetic a esse intelligitur de quatuor elementorum sphim, continentur enim spherico esti corpore. Et primo Cum caelum tribus modis dicatur, uno modo corpus, quod in extrem uniuuersi circulat: one e :t: Secundo,id quod illi continuum est. in quo Sol Se Lunam' quadam Alitorii sunt: videt irhoe totum seiunctum ab extrema circulatio ae ponere.
qu Id fieri nequit iniit de ipsum sphiricusit: dicim hoe dici secundu vulgatam hominum opinione, ut ibidem
patet. Et x e . text. o. ubi inquit, in multia om
i h otur innexat ad eius rationem nihil reseri, si uel ptista siue circulum dixerit. loquitur aut e suo more de iis quae exacte non sunt examiliata, secundum vulga tam opinionem. D
240쪽
Quod autem hoe modo dieentibus nihil offendatur
eorum quae appatent circa calum , & longe breuiori corporum numero omnibus sata sat,hine patebit. Naptiuatim citea motus planetarum omnes eae sphaerae su-
pei itur sunt , quae inaequalia spis situdinis singulis binae
ascribuntur,ut mediam inter ipsas contentam sphaeram ecce nitieam attollunt ac depit mant, unde fiat astri accessus ae tecessus a centio mundi. In quibus enim earum olus deprehendit ut aequatas esse eum motu octauae sphaerae,quod in caeretis omnibus ponitur excepta Lunati Mercurio : satisfacit ipsum octauae sphaerae corpus, in quo circuli deserentes ast tum aut epicyclum, siti sunt. Si igitur citeulos ho; ecce niticos in otofunditate octa uae sphaerae ponamus, ut ponunt Astrologi inter duassyli as inae tu lis spissitudinis, eadem omnia contin- etit. Lotum e lam Auges quas vocant, id est puncta a
centio mundi remot illima, motu octaua sphaetae tantu' n. ouebuntur, in eadem sempet eius parte manentes.
vel din.quoniam posteriore ut ologi omnium Planetarum Auges videtunt dimotas esse ex eo loco , in quo erant Ptolemaei temporibus: idcirco alia rationes ne cireulis eccentricis omnia haec tueri posse animaduertimus. Nam Epieycli composito S: situs ea praestate possit,quae circulus ecce niticus. Praeterea illud quoque est absurdum: circulum aliquem circa proptium centrum otia proprio difformit et moueri, untiat iter autem citea aliud signum : quemadmodum ipti fatentur de ee. cenit te is deierentibus epicycios. Lunae enim eccentocum difformit ec moueri ponunt circa proprium centra. uniformiter autem circa centrum mundi: reliquorum autem Planetarum eccentricos difformiter circa uti unque centrum moueri, uniformiter autem circa lignum imastinatum,quod centrum aequantis appellant. At lim plicem motum in caelellibus uniformem esse,multis de
Dicimus igitur singulis Planetis singulos cireulos
mundo concentricos datos esse, qui motu vitii olim ab occasu in ortum per medium zodiacum secundum lineam Eclypticam appellatam , hi quidem velocius hi velli tardius serantur: in circulo autem eo Epicyclum positum esse,qui omnis inaequalitatis sit caula. Duplex enim est in unoquoque Epicyclus, quippe qui ex duobus caculis coniic t. quorum unus secundu iphaere logitii dinem id est in otium de occasum spectans sit res est: altet secundum latitudinem modo in septentrionem
modo in Austrum stella in serens. Includitur autem alter in altero sic, ut alterius centrum cum toto circulotan uar alter spi esus in alterius circuli profundita- contineatnr.l n Sole igitur circulus longitudinis iux.ia lineam Eesypticaniniouetur secundum superiorem quidem partem in occasum, secundum inferiorem vero in ortum eodem serme tempore suam absoluens citcun- serent atri, quo citculus illum deserens totum Zodiacupertransit, id est unius anni ipitio. Quod si nulla omnino esset temporis differentia, punctus meo circulo aliis simus semper asitum reciperet in eodem Zodiaci Quoniam autem locutr hunc abissimum , quem Solis Auetem vo i multa tempora ex eodem signo - ., te ita cita cci: repet tum versus ortum , necesse es paulo tardiotem epicycli motum esse motu deferentis.
Ob huiusmodi etiam motum si, ut Sol in Auge tardius
moueri videatur, sertur enim tunc motu epicycli an oe
casum , velocius autem in opposita epicycli parte,quia oet iliam se itur In Oitum, neque tamen interim retrocedit unquam sol in zodiaco,licet retrocedat in Epicyclo vinei: ut enim epicycli motus a motu deserentis i.
usum in rtum, quemadmodum ei iam acci ait Lunae.
Circulus es dira latitudinis in illo inclusus ab Eclysii ca in auii partes aequales diuiditur,sed minimus est . velo.
eissime agitatus tremulum umbrarum motum es ieiens in Luna eodem modo habent epicycli circuli, licet alia si motus latio. Qui enim secundum longitudinem - mouetur, set tui per tu petiorem quidem partem in ortum .pet inferiorem autem in occasum , duas eo inplens euolutiones dum eiusdem circulus de se tens semel Zo l
diacum pertransi,ut bis in Auge st, idque in qualibet
Lundi coniunctione oppositioneque cum sole. cie bis in opposito Augis, quod in duobus quadratis aspectibus contingit. Ob hune autem motum iit, ut Luna velocior sit in Auge tardior autem in oposito contra quam in sole,ob contrariam epicycli motionem. Circulus autem latitudinis sntiliter inieri ecatur ab Eclyptica in duas partes aequales,seeundum angulos rectos ut in Sole. sed longe maiore adeptus est latitudinem quam solis circulus.Est autem eius motus tardior alieto qui secundum longitudinem fit: eodem enim ferme tempnie absolui, tur, quo deferens epicyclum Zodiici, in perficit, scilicet spacio dierum prope viginti& septem. Quoniam au tem inter unam Solis N Lunae eo iunctionem alteram in qua bis circulus longitudinis abloluitur in t et cedit spacium dierum viginti & noue in se amplius,fit ut non semper LunsAux in eadem circuli latitudinis parte fiat, sed modo in una modo in altera si enim in eadem semper id contingeret, aut omni mense serent eclypses,aut nunquam:fiunt enim eae solum sub Eclyptica, scilices Luna existente in altero sellionis loco, quorum 'num Caput,alrerum Cauda draconis appellatur. Cilm igitulpaulo velocior sit una circuli latitudinis circunuolutio quam duae longitudinis, fit ut modo in una eius parte inodo in altera contingat Lunam in Auge esse & oppini aut coniungi cum sole. Quoniam vero paulisper an . ticipat, vident ut iniet sectiones illi moueri in occasum: cuius gratia Astiologi addiderunt circulum serentem Caput di caudam diaconis Quoniam praeterea latitudi is cireulus per motum alterius qui secundum lon itudinem fit ,reuoluitur, adeo vi aliquando eius semicirculus unus supelior sit,aliquando alter,aliquando vitique aequi distent a centro mundi,videt ut Luna saepius ascen dete ac saepius descendet eae regredi, itersimque incitatius moueri, cuius gratia antiqui praeter Eccentricum de si rentem addiderunt quoque Epicyclum.
At duo circuli quos posuimus in Epicyclo omnia haee
pixstant r una enim circuiti uolutio circuli latitudinis respondet motui epicycli,quem mutauerunt Astrologi. In tribus autem planetis qui supra Solem sunt, stilicet, Saturno, Ioue, di Matte , circulos longitudinis minim Esert latitudini, circulum vi insoleti Luna, sed e contra ab illo se itur in eo contentus Pitot igitur est in his ac maior latitudinis circulus, qui in suo deserente eo modo sius est, vi ab Eclyptica in tet secetur in duas partes iniquales,quatum maior ad Septentrionem, minor ad Austium vergat e re Aux semper si in Septentrione, vel in puncto maxima latitudinis.vi in Marte vel propὰ Eclypticum,ut in totae: vel prope maximam latitudine,
ut in saturno. Eodem autem se tine tempore hi circuli suas absoluunt circumsetentias, quo eorum deserenies Zodiacum tianseunt: scilicet in Salui no annis triginta: in Ioue annis duodecimi in Marte annis duobus. Ob id enim eo tum Auges modicum quid dimouentur. Cilici praeterea horum circulo tum siti, obliquus emciat, vi
pars modice otium spectet, pars occasum: eorum motus
stipei ius quidem in occasum tendit , in setius autem in ortum eunde fit ut in Ause tardius moueti videantur. in opposito autem et elocius. Circulus autem longitudini, in circulo latitudinis eo modo stus est, vi ipsum ad
angulo, rectos interlecet, mouetiarque modo in ortum,
modo in occasum propter ipsus conuersonem quaest a circulo latitudinis. Cum enim suetit in maxima latitudine.conuertitur pars superior in inferiorem. ἡ eontra: inde paulatim inclinando Isque ad alterum i
titudinis punctum,itetum conuellitur ut prius. Ea autem est huius circuli velocitas in omnibus vepari gressu cum sole incedant: se ubi eorum Astra con iuni untur cum Sole, semper in ea circuli parte sint, quae velocius in Zodiaco mouetur. Ob hune quoque circulununc retrocedere videntur astra iunc stare, nunc incitatius progredi: longe enim velocior est eius motus ino tu deierentis in Zodia co. Venetis autem Se Mercurii culsus nullo pacto licet per sphaeras ab Astrologis post s
tueri, neque etiam si aliae multae adderentur. Nam deferentis de Epicycli declinationes ae reflectiones sphaeris