장음표시 사용
241쪽
eo modo postis aptarem; nim P licet, nisi plurex motu pet se uni eorpori itibuamur, de ij non omnes secunda circulum Dicimus igitur .cam eorum Epicycli nunquate e edant a Sole eorum enim centra semper sunt in eadem Zodiaci parie, in qua est centium Epicycli Solis, unde fit ut eorum astra nunquam vitta epicyeli semidia
metrum a Sole recedant,tum ad oris tu ad occasum iu
te optimo hi in circulo Solis et unt infixi tio enim mulistiplicanda sunt corpora sine necessitate. solis igitui cit-culus tanquam alterum firmamentum suetit ad li e duo
assta : errant enim hae e eite a Solem, ut omnes Planetae circa firmamentum. Plaeterea sol inter extet os planetas
solus seri sint litudinem stellatum fixarum , solus enim
scintillat se motum habet minimὸ vagantem Magnitudine quoq; astri de cireuli fetentis crassitudine caeteros omnes multam superat. Quoniam autem venus semper versus Aquilonem
vagat ut accedens tantia ad Eclypticam, nunquam transens, di Meleutiua semper eodem modo versus meridieni videmur eorum Epicycli unus ad Aquilonem, alter ad Austium , veluti binae plaustri totae in medio scialem complexa,eirca illu in tanquam circa Axim circum uolui Maior autem est Veneris epierclus qua Mercuris, longiui enim discedit Venus a Sole qua in Mercurius. Eadem ratione 3e Mercuria epicyclus ampliot est quam Soli, ,esi ab ipso in vitatique partem discedat: adeo ut tres Oibes sint se inuicem amplecigies, quorum intimus est Solis epicyelus .extimus Veneris, medius Mercuria omnes in eodem deserente. Hine fit ut de ordine horum astrotuin multum dubitetur apud Astrologos. Aliquando enim Sol est supra vittin que, aliquando insta. Similitet venus aut Mercurius, prout v nusquisque fuerit in Auge aut opposio. Mouetur autem longitudinis circuius secunda lineam aequid istantem Eclypticae supra quidem in ortum inita autem in occasum in venete spacio mensium decem Se nciuem, in Melculio mens utra qua- tu ocilatitudinis vero circulus in eo sit us est hoc modo, ut in uno latere desinat ad Eclypticam in altero ad locum maximae latitudinis, quae in venere quidem est ad Aquilonem, in Mercurio autem ad Austrum maior au te est latitudo Mercurii qua venetis Pars platerea circu. Ii quae est in maxima latitudine, etiam maximam habet altitudinem, ut in Marte: quae autem tangit Eclypticam propinquior est centro epicycli. Circunducitur autem
ea velocitate, ut in una Solis circunuolutione bis reuoluatur tam in Venete quam in Nercutio. Cia igitur huiu, circuli centrum serat ut a eitculo longitudinis, contin-
it per hii iusmodi motum partem tu petiorem circuliatitudinis conuerti in inferiorem & c contra, ut in Luna N punctum iri a xi Ini latitudinis modo distantis sititia terra esse , modo propin qui simum : quod in Venere quidem bis contingit in triennior in Mercutio autem ter in anno: nam tib triplicem conuersonem circuli latitudinis, et erit in Auge .de ter in opposito semel tameerit in maxima distantia a teria, di semel in maxima propinquitate, quia bis in anno accedit ad in ximam latitudinem. Quod autem ex huiusmodi positione eirculorum ac motuum eadem consurgant, qua alia via ab Astrologis animaduersa sunt, nequaquam in piaesentia demonstrahimus,egreditur enim id fines instituti nostii Neque tamen ob id satem ut Astrologos mentiti. Physca enim corpora non ut Physea sviat ed modo Mathematico eosdetant. 1. PH si x. io Idcirco satis est ipsis circa motuu
numeros Se lupputationes non mentit Rad naturale auiatem pertinet modum naturalem inuestigare. Est autem modus naturalis vi similitet fi est in omnibus , Ee perpauciora magis qua pei plura. i.I stex . utrunqne auiatem in nostra suppositione patet: nam pauciora corpora 1e idem numerus in omnibus sati, iaciunt ad omnes planetarum inaqualitates ad aequalitatem reducen.
Reliquitur ut motum octauae sphirae appellatae, id est exii stellati sine aliarum spliaratum additione tueamur. Cam igitur viderent Astologi maxinias Soli, declina itiones ab AEquatore non semper easdem esse de a Ptole. inaeo obseruatum esset stellam quandam sxam, otiae spica virginis appellatur, declinasse ab AEquatore aliquando ad Austium,aliquando ad Aquilonem: iudicauerunt alium motum octauae sphaerae inesse, qua qui ab ortu in
occasum: cuius gratia nonam sphaeram primus addidit Ptolemaeus: iuxta qua Octava moueretur ab occasu in ortum supra Pol is Zodiaei in spacio annorum quadra ginta di nouem milia. Alii autem videntes octaui sphs-rae positionem non uniformit et variari, quod ex eiusdε stellae spicae uliginis declinatione si tempora Ptolenam cognouerunt: alium quendam morum octaus sphsta tribuerunt quem trepidationis motum appellatu ut, per que eapita Arietis de libiae citcunducunt ut circa capita eoi undem signotum nonae sphaerae: instat pilae . qua digito modicὰ circudueio supra i .ibulam volvas,ut duci patui describant ut citctili v nux in tabule . alter πυgiti contactu : quo motu huc illuc ire p. 3 iis videatur. . Quidam igitur hunc motum sufficere putauerunti autem ut tunque inesse volueiunt : idcirco decimam sphaeram addiderunt, iuxta qua nona motu ab occasu in
Oitum moueretur : citea nonain autem Oe aua moru
trepidationis. Vetam,hoc modo consideranti nullus esset snis mul tiplicationis sphaerarum: nam nullus istorum motuum adhuc uni tinis repetius est. Ideo sunt qui undecimam addant : idem etiam post nostra tempora euentulum esse e sendum est, ad uniformitatem enim teducere hanc inaequalitatem non potet unt,quantuncularisphs-ras multiplicetit. Nam causa illius inaequalitatis non in caelo est sed in terra. Com igitur terra immobilis
statuat ui , ut ostenditur. i. -.tex. . putauerunt ipsam
omni motu carere, quo posto necesse suit diuersam octaui sphaerae positionem ex ipsius motu in uestigate. At oportui flet non sola stellas quae iuxta AEquatorem sunt consideraste dea longe magi, eas quae iuxta Polos mundi sunt. Si enim motus ille est in octaua sphaera oportet aliqua, stellas iuxta polum aliquanao maiorem clicula
describere per motum diurnum, aliquando minotem: a
liquando nullum. Quae an imaduerso non repetitur saeta imo oppostum videtur esse. Posuerunt enim antiquissimi sciiptores Polum nostro orbi conspicuum in ea effli figura quae visa appellatur, a qua cognomen trahens Grace Atesicus appellatur: in eadem figura nune quoque tepetitur.Stellaenam in extremo caudae visae exi. uens tanquam Polo p opinquissima hodie obseruatur a
nauigantibus. Quod si spica virginis hodie digressa est
ab AEquatore ad meridiem ultra gradus inoot nostri nimaducit et uni. quae antea fuit animaduerti ai eodem aquato te ad aquilonem vitta unum gradum deci ir es ,
necesse est de stellam ursae a Polo vitta nouem gradus ab eo tempote nune digressam esse. Quod si hoc miti imEvetum est, necesse est declinationes. quas Autologi obserua iunt,extitisse non respectu aequa totis,sed hor irontis, hoe enim mutato 5e cxli facies videtur mutata esse: mutati autem horizontem accidit, mutata terra.
Dubitabit velo quis inspiciens ab AEquinoctia, quae mutata cile dei te hensa sunt ab Astrologis: non eminam plius in primo puncto A letis N librae existente So.
le , aeuuinoctium est , ut que . da. Ait animaduersum. Quod si id vetum sit, nequaquam cia... ι
iiugete id possit. Non enim horizontem quaelibet pii, et Taequinoctialis diuideret in duas patres aequales. Nam primus punctus Atietis re librae cd in occidunt de olivi, tui hodie non diuidunt horarontem in duas patres aequales. Egi essa igitur sunt ea fgna ex aequili octiali. At
hoc fieri nequit, tiis supta octauam alia sphaera sit, ex cuiu, squinoctiali stelli inferioris sphaera egrediuntur.
Dicimus puncta a quinoctia nunquam variata esse si ii
te mensurenture videntur autem illis ni aesti. quia
id colligunt ex eorum suppostis. At quae nune pro aeqnino et iis sumunt, non respondent mensulae h4 tiron tis nec a polis aequidistant . Indicio est Magnetis conuerso volunt enim vi modicὰ declinet a Polo: nam posto in ea parte Polo, qui exactu spectat Magnes. puncta . aequinocti .quae hodie putantur, recedunt a mensura. Dubitatum etiam quondam fuit Roinae ob eam cau
242쪽
sam Camenim in Campo Martio esse obeliseus cui Di
uua Augustus addidi mirabilem usum a d deprehenden das solis umbras se dierum ac noctiu in magnitudines: non multa post tempora coepit ea die tum obseruatio minus congruere: siue id ipsus solis aut exii euisu aliqua ratione mutato contigetit,sive uniuersa tellure ali.
quid centio suo dimota, ut aliis in loeis deprehensum
esse scribitur. Esse autem quendam motum in terra , ex eo coniectari post uitius. Cum enim tritum caelum circat et tam seiatur,tertam sua immobilitate caeli cireum uolutioni reniti neeesse est, ut superius de te nitentia est O. sensu n. Doniam aurem maxime tenititur, quod suis
perseiem habet asperami huusmodi autem est tetrae sup etficie , qua supet aquas emittet ubi montium altitudi. nox e 1 tollunt in I ms natura corpus medium interpO-
itiitet quod in t olei supelficiem laevigasset, caeli mo.. tul axima est, .cultate petageret ut nam aut terra caeli
motum tardasset, aut ipsa motum caeli insequeletur.Huitis igitur gratia natura aerem interposuit, qui sua mollitie dum ad motum caeli citcunducit ut , tetriae partes
non offenderet. Hoc igitur modo quantum seri potuit immobilitati tetrae simul & caeli veloe istimo Ait ut con
sultum videtur. Omnino autem immobilem permanere terram, ut nullus motus ex cala circulatione ad ipsain peluemat, non videtur lationi consentaneum. Si enim ex patu O
aeris motu moles magnae corporum mouentia i , vr nauiu
pondera velis incumbente aura cur ex totius undiq; aeris raptu quo ad motum caeli sertur, teriae globus in suo centio aequilibris tantorum montiu fastigia, impulsum
recipiens cuca suum centrum non saltem nutet 8 Exce-tio enim di incivera impossibile est ne minimum quide, non enim aer huiusmodi impulsum praebei. Sed in suo
loco eitcun uolui, ut igni de aeri contingit non est am- possibile. Metito autem tardissimus huiusmodi motus atque inaequalis,& Dbliquus . Nam ob maximam dii an tiam a caelo minimum tecipat de motu eius' ob ii qualitatem vel , superficiei, non similitet undique impellitur, nee seinper eodem modo, nec in eandem partem: obpositonem enim montium tecipientium aeris impulsum sit ut aliquando in obliquum inclinet ,quem ad modum accidit nauibus non a puppi ,1ed a latere ventis impellentibus. Montes autem non semper iidem sunt
sed mutamur omnia quae circa terram sulit. I. Meteo. t. p.r .
Propterea' ob patuitatem quidem motus. pet multa, tempor non animaduosus luit alius motus in otia ua
sa, inani diurnus vocatus: cum autem c epit ani . ad ueti titis dicat a est octaua sphaera ab Dccasu in ortum moueri hoe lai dissimo navi tu . cum enim terra in Occa sum serat ut, videtur octaua sphsa in ortum mutati: Obunx qualitatem autem vel eitatis,& Obliquationem,ui.
sa est octaua sphsta quas hae illac trepidaret unde alii
maximo studio huiusmodi motum illi coaptare enixi sunt. Quanuis autem terra una cum continente seiatur in occasum non tamen animaduerti eius motus pi test, nis quatenus obliquus est non enim mutatur calia speetu tiis eo modo 'ni' ri autem velocitatis ins qua
- - . totieii terram eum aere: nam si aetis cursum noti co sequeretur, altisimo tum montium cacumina continua aeris totatione attererentur. Ferunt tamen in Olympo
. . . cineres ex sacrificiis detelietos 1 mactos se tuati. Immo bilitatem veto prastat esto , quatenus in motu subdefi. cit, minimum quidem igniri magis autem aer inaxime - autem tetrat vi h Se setatur nori quidem in aete, sed cum aere, vi nauis ad motum fluminis. N Ratione autem quibus xtu ut Aristiteles ud terti immobilit . . in probandam non repugnant huic motuique posuimus. Nam probat Ar istore ira alium motum per se in tetra non et se praetet motum ad medium: alius cnim ii ponat ut prper naturam erit, ideo non sempi tertius,ut sempite inus est mundi ordo. Si igitur teri, per se mouet tui motu circulari, lige sequerentur ab surda. At non concedimus in tetra huiusmodi motum
te,ut quidani putabant credentes ipsam unam esse exastiis: oporteret enim duos ni tus ips ineste secundu naturam quod fieri nequit. Sed dicimus per accidens in
ueri, idera enim mouetur, quia est in eo quod ni uetur.
qui motus per accidens appellatur ab Aristotele... I m. rex. 31. Quomodo & sphaeram ignis in proprio loco, diaerem moueri concedimus: nec enim secundum natu tam nee praeter naturam huhismodi motus est,qui se eundum accidens est: est enim motus eontinentis non ipsorum , ideo de continente quaerendum. smiliter au tem se habent inferiora coeli corpora ad motum tu tius. Quod autem dicitur. i. cl.tex. 97.Si terra ni meretur duobus saltem moribus moueretur, ut res: qua alii a in
s. a primam lationem cinest enim omnibus praeter motu proptium motus quoque continentis astruit id quod dicimusmon enim negatur motus continentis, sed proprius .Quod praeterea subiungit seri mutationes ,re c.
uet soties fixorum astro tum ex terrae motione: intelligitur similliet s proprium habet et motum, per quem subdeficeret,ut inquit de astris errantibus. Si autem concedatur moueta cum caelo in oceasum, per hunc moium
non faciet aliquam mutationem in stillissa is, sed silum tardior videbitur motus caeli ob terrae concomi
Sed obliqualio quam diximus inesse motui terrae, an pectum quidem autorum immutauit, at in longissimo
tempore. deo A strologis, qui tempore Aristotelis vigebant, non suit animaduersum. Cam autem nihil temerea natura fiat, iudicandu est huiusmodi mors terrae eius gratia instituti, esse, ut caelum,unde omnis virtus descendit,secunda alios atque alios aspi bis respiciat: se enim , icissitudines terrarum, iuuentutes ac senectutes, quae
primo . o. ιa i .sgi iis cantur fieri possunt. Aecidere . n.
inquit propter nigus de tali ditate: haec autem propter Solem de circulationem. Oportet ergo solem non sori semper super easdem partes terrae: ideo non sempersunt eaede terrae Σonae sed quae nunc torrida est,aliquan do elii stigida.& e conuerso. Hae autem qui fieti polia sunt,nisi aut tetra circumuoluatur, aut Octaua sphaera alium motum habeat 3 Si igitur putauit Aristoteles non aliam esse sphaeram furia octauam , per hie lignisseauit interia sole huiusmodi morum . per quem iuuentutes ac sene mites terrarum s undum longissima tempora fierent. Quod igitur unicum sit caelum continuum ab extremo vique ad ignis contactum, A quod alia, sphaeras addere non est necesse, neque componi ex pharisere quo pacto elu, partes in eo situm , & ni metum, de motum pioptrum adepcaestit,explicatum est. Q v AE s T. V. Maris aetim, re ex morti terraem v I vinae era. A G M 4 M admirationem prabet hominibus Maris aestuatio nati, qtiibusdam temporibus
accedentit ne reciprocant is. Quoniam autem
animaduersum est insequi Lunae cursum : naoliente eo sydere intumescere incipit, perseuertique donee ad medium caeli fastigium perueneiit: unde in clinante versus occasum, residet Occidente autem iret sit emeat, iterίmq: tecedit, cum alters Hemisphiiij susti gium tetigerit: atque hoc modo iterum oriente leuet tit ut petenna suodam euisu Se recursu perseverans putatum est assinitatem quandam I unae cum humore huius eat Ain esse, praecipuὰ cum in pleniluniis maiores fiant
aestus, noua Luna minores: medio autem modo in tem potibus mediis: ut ex antiquorum monumentis notatsi esse coinperimus
Ai veli, disielle est videte,s desdeito sedetis orien iis, siluunt a dae: cur oecidente non refluunt sed simili
tet ut in ortu,serues clini Nam aut perpetiad debuissentini equi Lunae cursum , ut secundum eundem circulum coiit inue citruerent, nunquam retrocederent: aut saltem ea aecedente a 3oxus seret, recedente te ii xus. Praeterea cum aliis atque aliis tetiae locis continue otiat ut atque occidat cum toto coelo luna 1 a Ruxus
243쪽
quoque continuus erit simili et ac te fluxus. Nam exi sientibus quatuor angulis caeli. quibus continu E luna terram respicit, in duobus oppostis continua erit aqua inum exundatio , in alteris duobus continua da minutio. At hie non est fluxus N refluxus qui in mari apparet accedunt enim & retrocedunt vicissim aquae in continuo autem illo tuotu ex luna retrocessus seri nequit , ut patet in undarum motu ex ventor qtianuis enim inter v
nam & alteram undarum molem veluti vallis quaedam conspiciatur continuus tamen est affluxu , non tequ-xus Amplius quomodo luna aquam mouere possit, non moto intermedio, ut aete A igne nam se ipsa mouere lnon potest, quia non tangit. Num virtus quidam occulta permeat a luna usque ad aquam , ut a Magnete in lsetrum: adeo ut non moto medio commiumstetur incitus extremo sufficit enim in quibusdam tactus secundum aspectum, ut commodius alibi ostendetur. An potius suo lumine aquam calefaciens. & veluti subseruefaciens, in tumorem extollit, unde fiat exundatio :aestu autem desinente res deat in seipsam , unde aquatit retrocessus appareat, ut dociis viris placete video3 At
s huiusmodi aliqua esset Sympathia in aqua, non solum
ingentia maria eo motu moverentur,sed & lacus de sa-gna, imo etiam magis. quod enim minus est ab ea denivit tute sacilius mouetur . Nune autem id non videtur Ob hat igit ut eausas, atque altis huiusmodi lion possu inu, maris fluxum N refluxum lunae ascribet Asteri autem Aristoteles.1. Merio. iv i.duplicem causam fluxus maris: vitam esse euuioiuiti multitud nemin ipsuin magnam aquatum vim inti omittentium : qua ratione qualis est solum in unam pallem, scis 1 cet magis decliuem, vi accidit mari Mediterraneo: na in Tityrrhenum fluunt te aegeum .& Pontuue,& Maeotis, no in oppositum. Alteram autem esse modicam quandam totius maris librationem ἰ huc enim atque illuc libra. t ut saepe: quod in ipsus quidem vastitate modice ala patet , in angustiis autem magnum sacit fluxu in de te fudium. Quod igitur stater I ccidit aqua libris, mari vult contingete Aristoteles: accepto enim principio motus inclinant modo in unam partem , modo in alteram saepe , propter aequalitatem pondetis : nam sin altera parte pondus superaret, in eam totum verge. ret,nec in altera in resurgeret.
At velo s totius aquae moles ita supra tetram sita est, ut externa eius supelficies undique a centro uniuersae. quid istet. ii ιx.3i. propter quid modo in unam modo in alte tam pallem nesinat. Cum enim propensonem hucus aist habeat, quiescete ibi debet et. violentia autem ex hoe loco perpetue dimoueti non est dicendum,
cum nullum violentum sit perpetuum. i. cie rex. is. Non est ergo quaerenda aliqua virtus mouens totius aquae molem extrinsecus, nam praeter naturam ni oueret, delpraeter aquae inclinationem. Nec igitur luna, nec ven ti, nee aliquid huiusmodi aquam dimouere tala motu queant. Relinquitur autem unus modus tantum , ut se ilicet moueatur ad motum continentis, quem pei a c. lcidens esse diximus. Si enim pet se moueretur, necesse esset aut secundum naturam, aut praetei naturam in lueri. Iaal. tex. ra. & i.c . t x ici. at neutrum dicet e possiti mus. Si enim secundum naturam non unus esset unius
co oris motus secundia naturam, sed plures. Si prae-itet naturam , aliquod violentum ellet perpetuum. peraeeidens igitur moueri est necessee quemadmodum de sphaera ignis est dictum. Cum autem aqua exterius qui .
dem ab aere contineatur, interius autem a terra, aeris autem pars,quae aquam tangit, stagnans appelletur ab Aristotele, i. Meteo. cap. 3. non enim fluit ut is qui iupta noctes terrae est , sed totum a ventis varie turbatur, ricinpotest mari, illa liberatio continua ex acie contingere: relinquit ut i glut vi ex motu tetrae sat : ad motum enim eius necesse est moueri totum quod inita eius cauitates continetur. Recta autem ratione fit, ut aqua non insequatur omnino terrae motum , sed partim retrocedat, partim viterius praeteilabatur. Ca ri enim humida st eius natura, dum terra impellat ut a circunfuso acie, aqua posterius
aliquantisper derelinquitur: ut videre licet in paruo vase, cuius amplior si latitudo quam pio inditas s e-itim dimoueatur, restit aqua a rei go priusquam in oppostam partem, S saepe huc atque illue libratur quaerens aequilibrium. Cum igitur terra modicὰ praetergressa fuerit , aqua autem possetius de telicta , extra suum aequilibrium ei issens, in alteram partem ruit, sed ultra aquilibrium ob aeceptum motus principium. inde iterum ob eandem causam in oppositam partem vergit, e saepe id sacit, quaerens aequilabrium, in quo natura
liter quiescat. Quod s te ita quiescet a motu suo, de
aqua aliquando des neret huc atque illite librati. auoniam autem pei petua est huiusmodi terrae circumuolutio, perpetua quoque reddititi maris libratio. Quatenus igit ut motus iste est continentis , pei accidens in aqua est , nec secundum eius stat tam , tae
prstet naturam: quatenu, vero aliquo ii ipso co- tmente mouetur, est secundum naturam, qu iit etii
semper locum magis decliuem: quia non pati pallia insequit ut terrε motum. Quod autem in maxima aqua. tum congregatione hic motus contingat, non autem
in paruis, ut lacubus di fluminibus, iustissime euenit. Cani enim tetrae motus minimus sit, non potest iras in magna aquatum mole apparere. Sit enim a. a. super-
scies aqvs supra perpendiculum c d ὶ b. b. autem altera super scies dimota supet alterum perpendiculum e. g quanto magis protrahuntur a. a. ρ b. b. tanto magis appa iei ieiunetio a se inuicem: ideo di motus in a. iii festior, quanto autem breuiores suetini, tanto mi nus apparet seiunctio , ut aliquando insensibilis omnino iii, ubi nulla appareat mutatio, ut propc d. di g.)hoc autem modo senabet lacuum & sagnotum lueuitas ad totius malis vastitatem. Ob hanc eandem causam in Oceano altius intumes. eunt aquε,N latius exundant quam in teli sui, matibus. Set ibit ut enim supta Britanniam octogenis cubitis olli. Frequentius quoque accedunt in breuioribd, maribus, quam in Oceano, quoniam per breuiora spatia exundant et vel etiam quia vltra accessum Ee recissum Oceani quos pallicipat Medite traneum iuxta columnas Hereulis, pro pilam quoque habet librationem in
suo gurgite. idcirco iuxta Syties . de circa E cipum Tauro minitanum, de in Euboea ciliter accedi n. cies enim in die ac nocte in Euboea teciprocare dicunt ut . Ex quibus etiam Dat et non bique alius insequi lu- .nae cursum. Quod ii ut plurimum id contingat ut pari gressu cum luna accedant, non ob id luna huius molim nis causa suetit, ut nec ambulatio corius cationis, si me ambulante collusca uerit. Non enim suetit piatio tationem vi libratio , quam ex totius caeli motu maria habuerunt. eius sydetis e sum comitetur, quod Npropinquillimum est , de cum humo te habet affinita
Ei dicti, igitur patet solui omnes diabit rtione , c xcirca malis fluxum ae refluxum contingunt , fui politia quadam tetrae motione patua tamen. Nam si maior es let, maris quoque. exundatio vehementius suieter ω
terra, latii , inuaderet,ut aliquando in diluuiis accidi se ierunt. Attestant ut quoque haec: iis quae superius de caelo stellarum fixarum diximus: s enim libratur huc illiue mare perpetuo, necesse est terram moueri si , ero hane necesse est a speeiu stellarum statum variati: motus ergo ti epidationis ab astrologis inuentu, in octauasphaera .ex nim tu ieriae rationabilius conting quam ex
motu illius. Si igitui patula, hic atque obliqui , qualis te ira molus fossicit ad mutationem a sp in qu notata est, non sunt ponendi alis orbes supta octauam
sphaeram Iussa etiam latione in ius cal c.,mmunica -
t omnibus corpotibus iiisa ipsum, maxime quidemiani, quia propinquissimus est i minime autem terrae, quia i emotissina: mediti auum modo corporibus me
244쪽
diis , aeti quidem magis, quia iuxta ignem: aquae autem minus,quia iuxta terram. Nam cum aeterna lint ele menta secundum totas sphaeras non minus quam caelum : motum etiam quendam aeternum habuisse iustum fuit. v I.
Motum planetarum sub Zodiaco non calviatem gignere in hac inserim , sed refrigerarionem.' T veri as huius sententia patefiat videndumptius est quomodo in haec inferiora gignatur Qtilitas Se stigiditas a corporibus clie- il non enim in hoc Peripatetici consentiunt. Nam quidam lolo motu caliditatem lieti arbitrantur: quidam addunt Ze lumen. A radiis enim Solis ca-Iefieri quae circa terram sunt de expetientia manifestum est.Se fatet ut Aristoteles. i. Me .cap s. Alib1 tame, ubi docet quomodo a Sole se cxtetis stellis non igneis
existentibus, ut antiquiores putabant, exhibeatur caliditas, hanc affert rationem tantam , dicens e motum aptum natum esse ignire, luminis autem non meminit,
tare ipsum lumen non caliditatem gignere, sed ipsuin
potius una cum calore a in tu fieri, inquien , citaraatem ab resis Olamene eratur attrito aere ab Cotum latione. Quae sententia maximam patitur controuersiam. Nas per lumen intellexit actum perspicui, qua per praeten.
Hiam corporis luminosi fit, non videtur huiulinodi participatio in perspicuo motus aliquis localis esse prae sente enim luminoso corpore, totum perloicuum simul actu est illuminatum: neque per motum localem, leucorporis luminosi, seu radiorum fieti videtur. Nam etiam quiescente luminoso corpore , ut igne , fit luminis panicipatio. Radios autem deicendere re vibrati , me. raphotici quidem dici conceditur , vere autem nequaquam: quod enim non est corpus,moueri nequit. c.PH. tex. ι .Prςterea motus iste radiorum deorsum,& siquidesecundum naturam esset, letteum quid eise id coipus significat et Si potes nituram, igneum. At radi corporuiselestium , nec terret,nec ignei iunt: nec tandem aIio motu quam circulari moueri corpora caeli stra pollunt. i. cae.tex.i . Non igitur per lumen intellexit actum perspicui, non enim hic per motum localem fit, neque attritionem Jiquam sequitur.Idcirco tectu interpletes ver F vi' ad exponunt pro igne, quoniam hic gignitur attrito a Pte: appellari autem lumen, quia luminosus
existit. An verbum αῖ : quod lumen Mnificat, scribendam non circunflexe, sed acutὰ ως : quod ustionem fi- gnificat a .e ibo quod est ardere λDuabus igitur vocibus usus est Aristoteles,calore scilicet de arsione :
At velli non videtur sola astrorum & Solis circumuolutio caliditatem P m Motus enim huiusmodi non
te' em inferiorem, qui intra montes co linetur.Solus enim is qui superius est circumrotatur v-na cum igne. i. . seseo. I. Sed tamen In inseriori parte
aeris ingentes fiunt aestus: media quadam enas regione meida permanente, de quia procul existat a caelo, Senuia reflexio radicitum Solis ex terra ad illam no pertingit Si ergo caeli motus non calefacit med: am hane' testionem, mulio minus inseriolent, remotriuina enim
est. Alteram ergo naturam esse oportet, quae apta natast calesacer haec loca, non caleiacto intermedio: l .iusmodi autem esse naturam luminis,piscipuὰ Solis,patet. verum enimuero mitum est Atiliotelem in hae par te deseeisse, nee explicasse quomodo ex lumine fiat ca i liditas, eam praesettim hoc genus excali actionis longemaeis experiamur quam quod ex motu CSli peta3itur. An per caliditatem . quam dixit attrito acie fieti pro piet astrorum lationem, eam quoque intellexit quε exl ine fit Indicat autem lict,quod 1. Meteo. cap.3. dicit:
Sol maω- alid utere uti e quis moriar sordi antia maxime Astruat, O piopter have caulam pera uua i hum lota a hii iis callitur. Si igitur caliditas quae ea Sole pertingit ad hunc locum , est talione luminis, hanc autem
tribuit soliditati corporis velociter lati, lumen igitur ratione corporis moti calefaciet. Idem colligete possit
ni , quia velit aut Iovias. Si igit ut generatio di coitu. ptio est circa terram, ad quem loeum non nisi lumen peti invit, necesse est lumen morti diis tegate. vetum, illud cognitu est disse ite, quomodo lumen,
elim non sit motus , neque permotum communicetur,
atterete possit aetem illuminarum.&caliditatem gignete. An lumen per se non attetit, nee calefacit sed corporis e testis latio, ut patuit ex iis, qus nuper ex AristotelecitauimusΤlumen autem veluti pis palatio est de me dium quoddam, quo tecipi in aere talis motus pol strpi seipue in iis locis quq a calo sunt temotrissima. Oporistet igitur putate naturam perspicui corporis naturali quodam appetitu pissentiam luminos corporis aspiceare, ut inde perficiatur non secus ae materia ipsam persectionem desiderat: eodem enim modo perficit ut ipsum perspicuum a lumine. Quo fit, vi moto cotpote luminoso , vatia semper s. t luminis susceptio , nam solum per lineam tectam fit illuminatio: alpectus igit ut alius, atque alius fit. Huiusmodi autem mutatio . attritionis est pii ne i pium re caliditatis. Cilni enim pet spicuum a 3ertionem quandam atque dilationem in susceptioneum inis patiatur, atque hane secundum alias atque alia, linea, suce ei stig ad motum corporis luminos: atisteri minutissime id corpus necesse est. eoque magis ouo velocius illud mouetur. Cflum igitur sine lumitie habe. te hse distantissima in consensum non potuisset. Quod
si lumen tamam adesset, non autem motus smiliter fise immobilia redderentur ex lumine, ut nunc ex eodem motum aequirunt Sola enim praesentia luminosi corpoti, perficitur perspicuum. Quod autem maior fias. caliditas, ubi radiorum est tessexto quam ubi sinplices recipiuntur, ideoque infimam aeris regionem magis calefaciant quam intermediam , iure optimo accidit. In reflexione enim redupli catio est radiorum descendentium scilicet&ascendentiumr ideo de magis agitati oportet ipsum perspicuum pluribus modis lumen recipiens: longe aute in magis ealefieri eum ad angulos acutos tegetiunt ut, quia tenuius atteruntur eius partes. Huius aut e gratia putanduest solis eorpiis tanquam Epicyclum in suo circulo circumagi quemadmodum reliqua astra, quanquam id Aialistoteli placere non video , alibi tamen demonstratum est a nobis. Sie enim vehementius caliditatem impii
mete pollunt, veluti terebio quodam cucunducto, ae rem radiis permeantia.
Dicimus igitur sententiam Alistotelis suisse caelum
motu tantum tuo cuculari caliditatem in seriolibus colpotibus exhibeteilumen autem praestate ut facilius inci . tus astrorum recipiatur in corpore perspicuor in iis
plasertim quae distantissima sunt, ad quae motu ex co-
tactu corporis pei uenire no poterat: lumine enim quodammodo astia nos tangunt, quem contactum secundua speetum vocamus. Ob hane veto causam, resigeratur media aeris regio e non enim peruenit ad ipsam attritio ex caeli contactu proptet distantiam , neque ex luminis
teilexione . quia haec ad illum locum non pertinuit. Quemadmodum enim motus caliditatem Deit in ieeptibili eius qualitatis.se immobilitas stigiditatem. Aperuit autem hoc At istoteles. t. Met O p. 3. ubi inquite
,o potentia calidam idam ,hsurdam es secum, O qti tuesque huis. et aris ais tironei : feri satira esse a reo a Oi obiurare. No enim est absurdum, amo necessa iiii,alte tum contrariorum, i sis iditatem, causam habete pii.
245쪽
uatiuam 3 omnIs enim contrarieta, priuatio est. o. Me. taph. tex. s. non tamen omnis priuatio coima meiat em sacit, ed qui in determinato genete , 5: quae non simplicitet est non est,sed forma quidam , ut quies se habet ad motum,& tenebrae ad lumen . 3e calidum ad si igidum i Si alia huiusmodi: est enim priuatio speciesquet dam. Dphys textas. Propter quid autem ad motum de immobilitatem insequantui primae qualitates tangibiles: ab illis autem
teliquae affectiones otiantur, alio loco commodius Osendetur . Quae igitur caelo propinquissima sunt, ut ignis de quaedam pars aeris, ea lida exissunt ob caeli morum etiam sine lumine communicatum. Quae autem temtitiora sunt, si igida ob motus priuationem: eodem modo secundum tota, sphaeras permanentia. quia similiter motus di immobilitas eorum aeterna est. dieculi dia partes autem sunt haec quidem calida, hae vero sigida ex motu de immobilitate quae pet lumen S: eius priuationem Otatur: accedente enim N recedente scie aliquando communicatur motus aliquando immobilitas His hoc modo const tutis dicimus. Motum Planetarum ab occasu in otium non cal.ditatem g unete , ted eam potius temperate. Cun. enim duo in eodem corpore fiant motus in oppostam patrem, quanto alter velocior saetit. tantum demitur de alterius velocitate. Idcireo si aequale, estent nullus apparet et motus, in eo dem enim semper esset ipsi in mobile: si altet superat, apparet motus dominans tanto temissor, quantu, est alter motus. Cam igitur calum rapa diis mo motu in occasu ii setatur, Planetae autem interim in eodem per proprium motum subdefi fiant, quanto velocior est in
proprio Oibe mous . tanti magis retardati oportet eo. rum motum in occasu ira. Omnis autem tetatuatio mo itus, priuatio quadam ess s non secundum torum, saltem secundum partem. Quanta igitur ei it icta idatio, tanta etiam refiig tatio ex illa orietur. Maior autem iret a id alio est qua . . io velocior est in proprio olbe m tus. velocitas ergo huiusmodi,non caliditatem sed te. si ieetationem parite Signifieauit autem hoc Aristotele . i. Meteo.c p. 3. ubi Lunae motum tardum esse inquit, ast oi uiti fixo tum v e. llocem: Solis autem medici crit ei se habete. Idclico S lem maximὸ eale ineme, quia neque pei inde procul ei , ut Astra, neque t. idus ut Luna. Pet velocitatem enim de tarditatem si g iis cauit, non quatenu, in ortum serutur, sed in occasu in . Nam alioqui opposium videretur di cete. a. Ge.tex. s. in propiti, enim circulis inquit superiola tardiu, serat, insiliora velocius: ideci Lunam velocissime. Saturnum lai dissime: So em medio modo se habere, ac ieliqua ii termedia corpora. Ea quibus patet caliditatem seri ex motu totius csti in occasum lati,non ei Planetaimn motu in ortum.
E et Mix hoc clarissimus Poeta noster Prit tu, Bditibus Cardinalis , qui amantismum j locum fingens. in quo perpetua cali tempe ties nullo vii qu im aestu . nulloque gelu L. L. stante tenerit ut, hunc in Atab a se lici collocauit, quae inita Tropico, est sta : idque optima quidem ratione, non tamen vulgati. Incredibile enim videatur tempe ratam esse eain legionem eui sol propinquit fimus sena per existat.re quam perpetuo ardentis fintis radiis secu-duin a neu los acuti is mos reflexis seriat. Nam propter hie existim ita est multis regio illa inhabitabilis pio piet aestura, ut ponitur ab Aristotele. i. vereaa . . Qua quam vero hodie iis qui ex Luhiania Oceanum Athlan licum mirigant usque in indiam,competia sit habitari. Insula enim sancii rhomae cognominata, iii qua Saccati est multus pioventus, sub aquatoresta estata a tut
:utem non illa solum, sed S: uni itera Africae pars illi
contermina. Et Indiae Taprobane quae hodie sui noti dicitur , sub eodem AEquatore populatissima perhil, tur. Tamen ingenti aestu amictati eius regionis iscolae, subterrane , c uernis degentes salutem sibi quaerunt, unde Troglodytae antiquis appellati in AEthiopia populi Inhabitablis ea nihilominus regio dicenda est,cuvix & non nisi eo praesidio habitati queat: ut impossibile aliquando dicitur, quod vix aut dilficultet ita l. i.
Dieimusne igitur huiusmodi terrorem temperieme At si haec tempeties, quis et it in terra ex Sole feruor nullus enim alius est locus, in quem vehementios agant Solis radia tum ob propinquitatem, tum tib diuturnam immorationem. Si enim apud nos noti sol ncirca Solsticium ae lituum ingemes fi . astus, scacie pollea maiores luccedunt ob motam diu uini olent qua facit Sol prope Tropicum xii tuum : quid existimandum est ibi fieri, ubi semper est propinquiisinu, Non est autem putandum temperiem si inicientem fieri ex pluuias, quas tradunt perpliud descendere , ubi Sol secundum perpendiculum teriam respicit, unde auauiones sunt de Nili, de alteriit, fluminis, quod ex iisdem sontibus ortum ducens per athiopiam in Oceanum Attilanti.
cum ex aetatur, Nigrum quia Vocatur, quia cx Nigroia legione fluat. Mati, et in , quibusdam te in potibu, vitaque hae flumina mirum in moduli intumescunt. quod multa, admirationem peperit , antequam stata haec plu- ιι ratum tempora in ii, reginibus comperta essenti
Resti et Mo igitur ex huiusmodi pluvii, quanquam
aliquid iacit, temperiem tamen asscrae saltem perpetua non potest, tum quia aquae illis calii x desce..dunt, ut testamur,& ratio vult: tum quoniam breui tempore contingunt. Si lem enim perpendicularent non diutius eadem legio habere potest. Fiunt autem pluuia per pendiculari bole potaus, quia radii te flexi iiden, hune cum D, qui descendunt. hoc autem exist . e minor fit aeris arilitio quia nullus fit angulus inter i adium descε deutem atque ascendentem . in quo fit attritio ob multiplicem luatinis receptaonem,ut superius est ostensum. A lateribus igitur Ob vehementiam attritionis dissoluatur vapore, I in medio autem qua Sol ad angulos rectos terram aspicit, ob minorem attritionem , principium aliquod rutri geratiotiis adest , quod vaporem in aquamc densat quamuis calidam , ut se tuenti ollae impositum operculum eiscere solet sumtu enim illud minus calidum esse quam si vapor: idcirco aqua ab eo , sed calida diti illat. luuat autem hanc generation
per malis. vaporis erit in natura naeto principio motus,
per quem ad stagiditatem reuertatur, ab ambientis caliditate quadam iuuat ut ut citius in aquam transeata Hoc autem modo AEstate fieri pluuias in .Lthiopia de Atabia testat ut Aristoteles. i. Meteo.cap. i. Continuae autem fiunt illic pluuiae , quia continua est eius loci resis geratio propter radiorum simplicitatem : materia autem multa de maxime prapalata a lateribus subministiatur, ubi ingens seruor adest: facit enim ad velocem concrotionem , si praecalefacta suerit a 2 et ut ibidem declara
Ex dictis igitur patet in zona torrida continii iuper em esse non posse , sed potius continuum seruorem modico tempore a radiis perpendicularibus remissum. Neque etiam noctium longitudo temperare drerum stum queat. Si enim apud nos in aequinoctiis temperies ell,lole angulis obtusis percutientς, illis qui sub aequatore degulit semper aequinoctialibus existentibus Se sub angulis acui immis quomodo temperies fuerit 3 Id E in. ferii de iis potest,qui extra aequat tem usque ad utrumque tropicum habitant. Non enim multa ei disseientia dierum ac noctium , de angulorum qui ex radiorum re-stectione fiunt. At vero extra Tropicos continuam tem periem inueniri imporii bile est. Nam sub utraque visa perpetua sunt stagoia, idcirco simit: tet habita- ti commode ea loca nequeunt. Reliquae autem antet mediae terrae lectiones habitabiles propter magna diffetentia accessus M Iecessu, botis,umic quatuor anna te' pora
246쪽
pora maxime contrar;a orta fiunt, ingentes mutationes nisolis N Est ut patiuntur. Consentaneu tamen rationi videbatur, ut in teria quemadmodu loca dantur,in quibus perpetua aestas ac tertior est, atque alia, in quibus perpetua hyems S gelu: similiter alia reperirentur. in quibus perpetua esset temperies. Si igit ut haec in infima
regione aeris , ubi reflectio fit radicitum, non contingunt , insit prema aurem viget exhalatio seca de ignis, circa mediam regionem sorte locus temperati stimus in tetra dabitur perpetuus e sed is non in omni terrae sectione, sed tantum sub rona tot rida. Cum enim media aetts tegiti ob duplicem eausam secundum iententiam Aristotelis Digida reddatur, ex quia procul existit a cae. li circi latrone, de quia a radiorum reflectione non tangitur , 'ecesse es eam quae iuxta Polos est sigidii siti 1 olla. N de ra flectio radicitum praeterquain quod in , becillior ci Iea loca est, minus etiam alte ascendit, propter eo tum inclinationem ad terram,distantia quoque elu, a latione cali maxima est. Quanuis enim undique aealo aequi distet, haec tamen pals distantiis naestab ea caeli parte . quae 5e motus velocitate de soliditate
corpor um,ut Solis ac caeter Otum Planetarum , apta na-
ta est plui unum calefacete. Non sphaerae ea pars veloci sina est, quae tuo motu maximos desci ibit circulos, ut sunt ij, qui intra Tropicos eontinentur : tardiuinia auiatem , quae minimos eodem tempore circulos petiicit,ut iuxta Poli in vitiamque: minimam ergo caliditatem inii, loei, fieri necesse est.
Sub Eona autem torrida,propter causas oppostas necesse est mediam aeris legionem scin e lepadicitem elle. Nam de radia ad lineam perpendicularem maxime ac
cedentes altissime reflectunt ui simul Se ob angulo tum paruitatem potentiissima sunt: caeli ptaeterea pars velocisima supra ipsam est, Se ommu Planeta tueorpora intra Tropicos sertitur qui omnia ut ei terrae plagam vel- m exurunt,ite mediam aeris regionem temperate possunt Hinc fit ut in iis locis non niues otiantur,nec grandines nee pluuiae si igidae sed potius calidae .ut nostiis te roribus est compertum. Quanuis enim in descensu pio pret ambientis seruorem non anti peristas in pati sed po tius incalescere putandum sit, in ortu quoque nihil minus aliquem tepotem ex loeci sortiri vetismile est. Vt
igitur apud nos aestate loca sunt in alpibus, in quibus
dum caetera set uent aer temperati stimus est ac iucun-iunmusi se intra Tropicos ubi continua aestas se tuen
tissimaque est si qui morates suerint, qui sua altitudine supra i eetionem radi citum, quasi vitia telorum iactu, von mouerbio est extollantur,continua si v I aeris tem perie instar vetis pei petua necesse est. Quod nullis altis locis contingere posse manifestum Iol est, Sol enim eum a citetis legionibus extra Tropicos existentibus aliquando mulium recedat, frigora patit magis & minus ut locus distantior aut propinquior fuerit. At testant ui hoc idem de saeta Mysteria, quae locum ldesitiatum Paradisum terrestrem vocatum circa eadem loca describunt. Flumina enim totius terrae principalissima, uae inde quere traduntur. quaedam intra et topicos, . suaedam non longe suos habent fontes. 4m au. V ex estissimi montibus ortum ducam . est ea l- ediam aeris regionem stum esse hunc locum signifi-l cat, Fabulant ut & Graeci amoenit limos lunonis hortos in exilema occidentis parte, ubi alti stimus Atticae mos . Atlas vitta Popicum Cancri ext ollitur. Maxime enim est rationi consen: aneum, ubi omnium astiora aspectus
. est placidi ismus, agros quoque perpetua seu litate i.
det emunquam enim gelu hortete, nunquam aestu at ei ' cete contingit bi perpetua est aeris temperies.
Sed metito dubitat et quil pra, Cur hominibus hodie ouod sciata incompetra lunt haec loca adeo expet edes An uare ludi accessui a putandum est part 1m beluatum litate, tuae in iis locis plieipa - vigen tuarii in loeoru
D l ν idipi iii, , aes, luis impenetrabilibus sponte natura
libete luxuriantibus, aliisque uinetis sis ultatibus in regione praesertim scruentissima Chii t Nitui homini, audacia 'erpentium ac teliquarum bolu tum imiranti
D, t propria suae habitationis loca de et cie suetit coaι ctus,atque exul aliena regna petat, et is,& totis ingeni, viribus in seipsum conuersse donec alter Hercule monilis debellatis ea nobis restituat.
Εὐκ nisi vis se corruptis illum materia, ex qua constat Omnia quae intra caelum sunt,
non permittit aliquod eorum corporum quae lite sunt xterno tempore pei dura remo en in
potest semper esse sub eadem sol nia,quod potetitia h
bet eaetetas recipienda i. caelex. Da dira aute omne quod generatur de corrumpitur ab aliquo actu existente haec patiatur,actus enim potentiam pracedit. s. Metaph. I x.
ii. necesse est alterum principium adesse generationis dicorruptionis aisectiuum,cuiusmodi Sol ab Aristotele ponitur. hic enim cam in circulo obliquo setatur, per eius accessum gi ne lai ionem ei sc it,& per eiusdem tec ei me Ottupet Onem I. do gen o corritex. s. Ex quibus sententia
illam colligimus, caliditatem ex pta sentia Solis talium usque ad centium tetrae phii ingere, Ed frigiditatem peteiusdem absentiam usque ad extremum ignis. Nam alio qui id quod generari posset aut coriumpi nunquam adactum perducerctur propter desectum generatis 5e co rumpentis , quod impol ibile esse in natura manifestum
est. tax.tex. i, 3. corruptibile enim necesse est aliquando
corrumpi , & generabile aliquando generari,s non est postibile simul semper esse de non semper esse.
Terrae igitur partem quae prope centium est patet in calescere non posse nec fieti exhalatione & ignem, nisi
Solis aut rei quarum stellarum victus ad illum locum
peruendat. Alterum enim duorum necesse est, aut ret-
tam illam ex centro ad supersciem venite, vba manifeste virtus Solis operat ut: aut Solis virtutem ad centrum descendete. Terram autem ascelidere secundum naturam quidem impossibile est: praeter naturam veloquae virtus es eo loco dimouere illam positi solam pi
secto eo modo contingeret ad supelticae ui aliquando verit e,si ad unum Hemisphaerium tetrae seret appostio, ad alterum autem demptio i paulatian enim hoc modo emergerent omnia quae in protundo sunt. At non eam dispostionem habet terra cum toto caelo, t eius genetatio in uno Hemisphaei io fiat, corruptio autem in alte to . Cuin enim zodiacus, sub quo seitur sol, in duas partes ae lolestum calum uniuersum tum te iram diuidat , duo aequalia terrae segmenta in vitoque Hemisphaerio telinquuntur, qui ad Solem similiter se habent, ae qualiter enim ad uti iisq; aceedit de ab utrisque recedit. ignis igitur generatio de terrae non in altero Hemis phario magis erit quam in altero : neque secundum temporum vicissitudines tota demptio aut appositio, in utriusque maior fuerit. Necesse est ergo Solis calidi
talem ad cetium peruenire , te exhalationem ex ea te
ra sacere, quae Ob leuita leui spolite ad supelta leni se
Eadem ratio & igni accommodati potest. Quanuis
enim hune magis contingat ob morum circularem aliquando violentia seli ideo istum uti. Mitra cap. a. dicitur, hanc tamen causam esse pcrpetuae eonuersionis Se omnium partium successu e , non es putandum: hie enim ordo quidam es pei petuus , quod autem pixi et natu iaest inordinatum re non perpetuum. Aliquam et go causam priore in esse necet se ea, quae faciat ut supi ema parsi is friges it & grauetea Hii, alias incoli upti balis eoi i loco permaneret. Quo autem modo id contingat deinceps videamus. I n sp tiria igitur ignis facile est id per . spicere Qua . n.parte caelum Eil veloci sinium de qua ferat ut Sol, ut intra Tropicos, lationabile est continuam
esse ignis genetalionem , plurimum enim caliditati, in hae parte a caelo st. Qua autem c limo sesttat dissimus , de Sol remoti si mus , vi circa Polum
247쪽
vit unque, necesse est ignem ibi existentem proptet im- 'mobilitatem stigeseri. de grauescere , atque In teIIam
conueni in partibus autem intermediis, inter talidiss-mum atque frigidissimum locum, medio modo se habere. Cum enim Sol propinquus est .generatio fit ignis, cum tem uetur, fit conitatium. veluti igitur fluuiu, quidam .st perpetuus exhalationis ascende litis ex te ita prope Tropicos, ae descendentis iuxta Polos. Sic enim fit, vi nulla pars ignis perpetuo maneat in alterata. Quod enim ascendit attiguam partem detrudit ad altera successaue , donec ad loca testigerationis perueniant
Huiusmodi autem fluuium inter ignem 5e terram sgnificauit Mistoteles LMerra. cap. i. v bi inquit: Non eas dem patres permanire neque terrae neque maris , seu totum molam selara: et a m de terra si militer ex. Imate verret , hoc e
verit, hae avitim uexum des sabu ecte. Nam sicOtinuus est fluuius inter aquam Se aerem, .l ex aqua percalefactionem eleuetur vapor: hic autem per testi cera tionem condensetur iterum in aquam ac descenuat. . Meteo.tap. s. oportet similiter esse iniet teitam & ignem Clim enim ex teita calefacta a Sole exhalatio fiat de i gnis . necesse est iteium ignem in terrain conuerti per refrigerationem , vi tota moles elementorum aqualis
Dubitabit autem quis . cur non videtur tetra pluere ut aqua λ debet et enim proptet ea qua dicta sunt. An terrae particulae ob sceitatem non coharem ut accidit aquae, ex paruis enim guttis eoestibus una fit magnitu.
do sens bilis, quae & siauitatem habet sus ientem ad medii sciuionem, ut deotium setatur , quod minutiss-mae gu:iae non possunt: ideo in aete suspensae manent quandiu huiusmodi fuerint, ut in nubibus. Similii et autem Se tetrae minutissum corpusculis contingit,non eni in possunt ob patuitatem aetem scindete, sed in eo volitant ut puluis tenuis stitius Haec veto effciunt nebu lam , seu caliginem, quam Aristoteles inquit esse nu. bem stetilem , re excrementum eius concretionis quae in aquam, ideo signum esse serenitatis LMeteo.t . . Ap patent Ze in secitatibus aestate praecipue sub Cane,reddunt enim aerem veluti sumo obtenebratu. Si quis autem puluis descendat, insensibilis est, propter patuita tem, decidisse tamen deprahenditur post aliquod tem- potis spatium non solum in tectis de lapidibus, & circa domorum parietes, ted I in scopulis malis, quae lon-sissime a terreo pulueic ut ventotum agitato absunt. Coat eruatur enim ubiq; tetra paulatim. Plurimum autem deseendii cum pluuia, aurad Aristoteles L. Mesea.cap.
3. inquit fusas ei scere aquas: idcirco post pluuias aetpurgatior apparet & longe ma is perspicuus: na quasi abluitur per aquam ab exhalaione se puluere obtenebrante. In qua te mutuam opem videte licet quam sibi
inuicem tribuunt exhalatio Se vapori aqua de terra: aer& ignis:& tandem humidum 3e secum. Terra enim sane aqua non eat, alat: exhalatio tamen aquam sullum
dueit sua caliditate, adeo ut cum ab illa derelinquum
glaueseat & deorsum sita tui. Simul autem haec di tetiam quam inueneiit in aete deorsum reducit. Duo praeterea elementa extrema terra L ignis pro .pter sceitatem indigent humido eoi pote, quod repleat spatia quae ditet eorum eorpuscula interiacent: suod enim siccum est non terrai natur alienis terminis nis humiditatis auxilio. Tetta igitur indiget aqua , quamvsque ad centium petuadere necesse est, ut hie videmus non solum propter dicta iti causam , sed etiam quia ter. ra quae ibi est, non exhalaret sne humore. Ignis au tem eget aete ut idem praestet quod aqua ad terram: pervadit igitur aer usque ad extremum ignis. Indica uit autem id Aristoteles. i. Metto tu M ubi aetem vocat totum corpus quod erio est eontinuum, cuius pars suprema exhalationem secam continet, quam proptet consuetudinem vocamus ignem, est enim potentia ignis cum exuti possit veluti sumus quando in flammam vertituet. rieti autem flammas, & uellas quae discutiere videntur, & cometas & alia huiusmodi incensa hae
exhalatione quae extensa est circa ultimum sphaeris quae
eite a terram est, explicauit cap. 4. erti de . Idcirco non
solum in tertia legione aeris haec fiunt, ut multi putant, sed de in ipso elemento ignis voeato statim in sta Lunam . Appellat ut a item ab Aristotele etiam aer haec pars , in qua exhalatio est, quae elementum ignis constituit , quia sne aere nec else potest se ea exhalatio , nee ignis ardere nisi in aere , ut alibi commodius ostendetur : permeat igitul aetusque ad
At dubitabit quis , Si ignis elementum diuisum
est ut terta , cui non terminat visum , ut caeli conspectum impediat An ob partium tenuitatem vi a m esi fugiunt veluti puluisculus in aere Perinde em accidit , ae s quis extensa conspio at. retia se, ni dum transuersum non secundum longitudine n. C'. id pro. pe hortioni o astra inspicientibus , adii, i pisitudo magis apparet quam in medio caeli : contingit enim secundum longitudinem extensam exhalationem eo modo intueri Misceri etiam contingit ignem cum ae te , ut unum fiat corpus perspicuum, sevi terra cum Mqua in mari. Si igitul haee eo modo se habent: tota nimi es aquae non ea solam est, quae maribus, fluminibus, se aliis aquarum congredationibus conspicua est, sed multa in tetrae visceribus lapsa eius cauitates repleta multa quoque in aere suspenditur ob Solis ealiditatem. Similitet aeris moles vix teperiat ut separara a reliquis corpotibus. Pars enim inferior vaporibus a quae reseria est e multa quoque lapsa tetiae hiatibus, ubi aqua non pertingit. Superior autem seeam habet eaehalationem. Eadem diei possunt de extremis elem tis. Terra enim aqua glutinat ut , ignis aere. Sed quomodo ex distantia Solis, ae caeli immobilitate fiat testitigeratio usque ad extremum ignis, ut iterum in tetiam conuertatur. de quomodo aer Se aqua auxilium utrique prostent dictum est.
Quomodo autem caliditas ex motu caeli usque ad
centrum tetra perueniat, dicamus e non enim facile est hoc videre. Nam neniae motus neque radiorum res
cito pei uenit ad hune loeum distantissmum. Ipsum enim lumen noti pertransit terra superficiem , motus autem no vitta tertiam aeris legionem recipitiit, quem enim in teita tecipi concessimus & ob paruitatem de quia non saeit partium ait titionem ullam, calid4tatem gignete nullo modo queat. Videmus tamen intra tetram multum ignis contineri: ex multis enim locis etiam flammae ardentes euitantur, ut in Sicilia quo am ex aetna monte celebratissimo: nostras autem te m. M ibus
in Puteolano Italiae aliisque locis compluribus. itida- eant & thermarum sontes complurimi subesse ignes subterraneos, Se metallorum sodinae, in quibus omni bus ealidus quidam halitus pei sentitur. An caliditas,qus supra facie teris creatur a Sole adueniente sigiditate propter eiusdem absentiam, truditur deorsum pro .ptet anti petistasm 3 ut apud nos accidit in hyemer vi
sente enim externo stigore, puteolum aquae calidae iunte Ze contra in aestate vigente astu , eadem frigida evadunt. Q 35 autem plosu i in suerint loca , elimagis antiperissa sim pati videmus, qv''do excessis stexterni si igoris aut caloris, quae enim propinqua luci. pei fici ei vincuntur ab excessu. Sed alio quoque modo contingit aquarum benes et o caliditatem a Sole contra retin communicati tetiae visceribus. Clim enim haec in uniuersas terrae partes pervadat, radios autem Solares usque in profundum maris admittat, tanta mole calefacta , quid obstat ea lefieri tetram aqua calida permeante in omnem eius piosunditatem anuis enim ea quae in terrae potos elabitur, a Solis radiis derelinquatur, as a tamen estoliditatem ante eonceptam diutius conseruaee obeot poris ita sitiem, quanto enim aqua malis crassior
est qui in aquae dulces, S hae quam aer , diutius
qualitates contractas conseruate possunt. Ob maris autem librationem atque alios motus, fit continua quida
successio aquae subeuntis di calorem foventis priusqua
248쪽
adueniit tetagetitio. Facit 3e ipsa terra ad diuturnam
calidi eon seruationem, non solam propter eius crasti.
tiem, sed& quia ibi dii Acilius expirat calidum Ob has
igitur causas intestina tetrae caleseri est necesse. Ab haeve localiditate humore adiuuante paulatim disponitur terra ad exhalationes reddendas. Sicubi autem multum huius materiae sublimatum suetit in eam tetiae legione, ut non aquam sed aetem in cauitatibus continet, mo. ica occasone inflammati 5e conuerit in ignem potest, ut in nubibus contingit. Hinc igitur 1gnium eluctatio multis in locis e hine tetratum concussiones , de aliquando euersones, ubi terrae spiracula non susEciunt
ad geniti spiritus emissionem. Hi ne loca sulphurea 3ethei mri Sulphuc enim de Bitumen de huiusmodi cor.
pota in ammabito x concreta exhalatione Oita sunt
quae sei. igni 'tincipium adepta suerint, ignes sub
tet caneo . ....us fouent, calefactis autem ab illo igne circunstatuibus eoi potibus, aquae platei labentes esset. uescunt,ac diuersos sapore, ex diuersa terraium ustio ne contrahunt: unde thermatum ortus di concietiones multo tum corporum fiunt sub terra.
Praecipuam vero causam salsedinis maris hane esse rates. Incalescentibus enim intelioribus teriae, de exha. latione sacta ultum huius substantiae ab aqua undique poto, replente compta hetidi ac solui ,3e cum ea mi lecti nece in est unde sapori alia te amatus oritur. lndieat hoc lacus in ludaea bituminosus: nam ob vim bitumi nis eo loco et umpentis redditur aqua longe classor Samatior quam ipsius Matis. se tuet enim ibi multa e ,ha.
latio, ex qua oleo si bituminis substantii emergit adsu-pei selem. Non patiuntur autem hoe exteri lacus, nec fumina, nec teliquae aquae quoniam eam nouae sint ac nuper genitae aut ex pluuiis, aut ex sontibus ae fluminibus ubi terrae inania aere plena sunt non aqua,nisi transeundo loca inueniant metallica quae sapores communicent , dulces permanent,non enim compraehendunt exhalationes ex tetra , csim ea liberum habeant exitum pet terrae spitae uia. Aqua autem illa quae petua dit usque ad intima ierta eum continue a Sole una cum terra esset uescat instat eo tum quae elixantur , tum ob receptionem exhalationi, quae nulla ex parte spiracula inuetiit, tuni tibi eloturionem tenuiolum partium ae leuiorum
a solentiam,&erassa 5e salsa redditur: quod mare appellatur. A stum autem huiusmodi Id effervescentiam mani se ste aliquando in eo de pix hendimus: cum nullis spiran. tibia 1 in aere ventis ipsum tamen perturbatur, ac veluti
inhorrescit spissa undatum inaequalitate saliens. Simul
autem de aerem tune vaporibus replet, ac nubilum rea dit ealum. Egreditur enim eo tempore exhalatio, quae maris perturbationem facit,3e una cum exhalatione vapor aqueus multus sursum ducit ut aerem nubibus implens. Idcirco nubilo caelo vetentur nautae mali se expcinet e. Serenitate autem existente nunquam huiusmodi pertu ibatio & set uot in mali inest, quatiuis vento.
rum vi commoueatur .Qi as pluuiarum materia ex mali potiis nium habeatur: ventorum autem ex terra Exhalatio enim et umpἴs e subterraneis, vaporum materiam, quae eius motum tela date apta nata est , in terra dere
linquit magis quam in mali. idcirco in Oceano venatos non sent iunt, , si valde procul a terra suerint, citin autem eos spirate sentiunt,coniiciunt ab ea parte unde spirant,propinquam esse terram. spatitus enim e terra erumpens ea vi, qua solet aliquando aqua per angustas fistulas, aut ex lignorum potis sumus ac flamma, qua fleetitur aut ob loci positionem, aut proptet alias causas impedientes , ne tecta sursum servui, eo trudit de aetem facilὸ enim his impulsum quemcunque sequitur. Nam quod ei rea terram serant ut venti non tecta su iuni , impedimento est supremi aeris circulatio ut voluit Aristotcles, aut m dii legioni, si igiditas, ut aliis
placet : sed edm in media legione maxime vigeant venti, ut ex nubium motu apparet .putandum est niagis pio
hiberi a stipetioli aere . quod autem in hanc potiusquam in illam partem setantui, in causa est tum tetraepositio unde esiluit exhalatio , tum altiorum praecipue Soli, ictio.Sol enim Oi iens in Occasum trudit, occidens in ortum , quia radiorum reflectio in easdem partes fit. Sed hic hactenus de caliditate in visceribus terrae genita, unde fiat eius transmutatio secundum Omnes partes. Ex quibus concludimus a caeli motu atque immobilitate caliditatem ad stigiditatem in omnes inse, rioris mundi partes communicati, vi in comitiua inu
tes primas. i. ph st xl. cint enim aliar altis priora eo tit talia. & sunt alia ex a. Ph .lex so tangibiles igit ut contra. rietates ad vitam palmam te duci opor-
aiionabillius aute est pauiuas qualitates ad activa,
reduci.quis e contra, prius enim est agens patiente.
numidum ut se secum se reliquae patius contrarie. iales ad eat dum se stigidum laquam ad principia tedu.eentu Pisterea ex ratione senius si enim unus sensus v. iiiij, est geneas. Metaph. texo. Se i. M .rex ior. unius autem generis una est contrarietas. tu' . t x. 1o. Tatius isti tui si vii ut est sensus , circa una erit contrarietatem, reliquae autem ad ipsam reducenti t. patet autem calidude si igida maxime proprie ipsius tactu esse, sola enim
l tagendo copis henduntur. Humidu autem & sic tu, duiui de molle,graue & leue aspers di lene,rat uti densum de alta huiusmodi ut taetu copis hendatur, non satis est ea
lagete,sed necesse est in otu quenda adhibete aut comi- mendo, aut impellendo,aut ita hedo, aut alia ratione patiendi potentia experigdo. Sie enim ς proprisi terminii no tetinet, di quod facile diuidit ut humido esse cognos-smus,s autem opposto modo se habet, secu : 8e quod cedit coptimeti molle quod no cedit dulsi s militet auate & reliquae tacitus qualitates sine motu no percipiuntur. idcirco de a te liquis sensbus cognosci possunt,ut visu motus enim inter comunia sensti ilia ponitur: nihil aute reseri motus in Ogano aut in te fat. I actui tamen et ibuntur,tu quia certius per illu cognosciit ut .tu quia assectiones es sunt maxime corpo es, i patebit in setius.
249쪽
solum autem eatissum re sit idum nulla eget motione, sed solum tangi satis est, idcirco nullo pacto sensibile
fit eommune. Tactus igitur circa hanc contratietatem maxime proprie sierit, & ptopter hane unus sensus ut reliqui. Et corpora ergo tangibilia maxime propter hane contrarietatem fuerint. Amplius , si duae essent aut plures contrarietates prinis ingulis mediam natura diuersam subiici oporteret. . Ph . eandem enim materiam plures actus perficientes habere est impossibile. oportet et auig, si ambae essent prima: duarum enim contrarietarum primarum una alterius materia esse nequit. Qubd s duae essent ma- tetiae, non essent transmutabilia omnia elementa inter se, quae enim materiam habent diuersam non transmutat ut inuice. . degra. - ωnt x. 4. Necesse est igitur dua tu contrarietat si elementa eonstituentiu alteram priore esse altera posteriore. Ad hse s principi u considetemus, unde omnia haee fluunt, ide patebit ab uno enim principio si non pollunt plura oriri primo, nec eadem causa primo est multorum essectiua . respondete enim oportet causam primam effectui primo, 1. P sux.3m una autem esse causam unde omnes contrarietate, in mat ria elementorum oriantur:vt caliditas 5e stigiditas, humidites de seeitas, de reliquae affectiones, qua has sequunturAExplicaui Aristoteles. i . Meteo. Eap. 3, Motus enim caeli presentia in I absentiam, quam immobilita. tem vocat,ptinet pium esse omnium illotam scribit. At te tam igit ut eatum ptiorem esse, alteram posteriorem
At veto obstate videtur quod scribit Aristoteles. Lisso. contex. s. Quatuor enim esse primas tangibilium differentias inquit. quarum nulla sub altera continetur. Ρt aeterea si una tantam esset prima tangibilium corporum contrarietas, duo tantum essent prima corpora tangibilia , & se duo elementa non quatuor, quemadmodum sequebatur apud eos, qui unam ponentes mat etiam densetate & iaritate tantum genetabant: aut calido & frigido,ut Parmenides faciebat, ignem 5e terram principia ponens. i rigo. λιο nux. D reliqua autem mixt utas esse exite morum Oportebat,no pii ma nec simplicia. Ad haee s una contrarietas alteram insequat ut, post et tot non erit eis eiulae patra quicquid enim aduenit ei quod aetii est, acciden est,nec unum nisi secundum
accidens, ut socrates S Muscus. m. . Metaph. rex. i. Amplius,non videtur eali su & si igidum prius esse humido de seco, sed potius opposito modo se habete. Corpus e nim,quatenus eoi pus est , Id quae illi insunt seeundum corporis naturam piaecedunt calidum de stigidum : omne enim calidum de sigidum corpus esse necesse inmoe conuerso. At humidum de siccum insequi natura cot-poris videtur, nou cal ditatem de sigiditate les nititue enim termini, corporis. Nam quod terminum proprium non conseruat humidum dicitur, quod alienum dinei te recipit,sccum. Item quod tangere potest quodcunq;& replete spatia ,huini dum quod minus sccu. Et quod per se continuu fieri potest a te; agglutinati humidii, ut a qui partes: quod vero diu itum per se agglutinati ne quit secu, ut pulvis. agglutinatio eniin ac termini proprii conseruatio opponuntur, nam hoe quidem scelest, illud vero humidi. At termini di contactus ' eontinuum torporis, ut corpus est inisectiones sunt No tamen in caelestibus cor potibus haec dantur. quoniam impossibile eli eorum ter minum destruere neq; diuisionem yliam ipss inferre,ut insiti oti biri contingit. Ob eande rationem tutum d desum priora vident ut calido de trigido insequuntur enim ipsam qii antitate. Nam rarum dicitur, quod in amplio rem molem partes habet extensas desum quod easdem in parua mole contractas habet. Magnum autem de paruum affectiones quanti esse manifestum est. Oportet au
tem prius quantum esse qua calidum & stigidu. Idcirco multi naturales philosophi haec principia faciebat destate enim 5e raritate omnia generabant. EtPlato masnsi, paruum principia esse voluit. videtur autem 5e AH. uoteles aliquando in hanc sentem iam descendere eum inquit uno tum aptum natum esse caletacete atteredo de
disgregado' disgregate enim est rate sacere: attetere auiatem in paries tenues diuidete : tenuitas igitur partium de raritas caliditatem pracedunt. Apertissime autem hoe explicati it LP0 rex. iobi inquit, O lim a te o-l mmum pasio AE p ιν - ι' do rus o rati tuae eremor -
i ita utu. es O ν irate Didam. Densiti aure uisa eo gregatio O d gregulo, secandum qui se iratio O ear, peiosiactantiaram da tur. vitem long eganti O d. gregam imitur neces eu secundam laeti su . Ex quibus concludit motum localem primum esse omnium motuum aemulationum Hoc igitur modo cotisdetanti calidum defit idum di humidum & siccum, non fuerit prinu qualitates elementorum.
Contemplemur vero iterum o impacto hic ro AH-stotele principia elementorum ponunt ut ..in to rex. g. de quomodo reliquas praecedant sua. tates, de quomodo sequantur. Sciendum igitur pra id, affecti nu quae in materia sunt quasdam propinquiores esse is fima terrae, quasdam veto ipssormae de pei sectioni. Nam eam prima conditio materialis si ipsa quam itasAt alibi a nobis explicat ut, quaecunque corporis ut corpus es, a Geticines fuerint, propinquiores sunt ipsi materiae quaeae quae reliquas praedicata ones sequuntur. Hoc aut e modo magnu de patus , latum Ze densum principia videmtur,propinquistima enim sunt ipsi materiae: inter quas etiam ponit ut crassum de tenue ad ma nitudine enim Ac paruitatem partium pertinent, ut rarum de densum ad magnitudinem 5e parilitatem totius ilicet opposio m do se habeant. Quod tarsi est, magnu quidem est, sed patuarii in parti u seu te nutu. Densum autem contra. parua enim et .sed crassaru partium quae ad magnitudine spectant. Humulu autem Se ficcsi ci mittit a sectiones quati terminabilis terminus aute ad sernia pertineat: propinquiora sunt ipsi formae qua supra dicta , illa enim et in laterminato considerari possunt: hae terminos in ratione eoru continent. Calidum autem se frigiduin graue&le ue,adhuc propinquiora sunt persectioni. Termini enim dimensionabus accedunt, haec autem terminatis coto ribus insunt tanqua persectiones posterius adueniet Priora autem Se posteriora alia aliis diuerso modo diatur. Secundu tu bstantiam enim priora sunt quae gener tione sunt posteriora: magis enim persecta haec sunt, delubstantiae propinquiora. Generatione aut e priora sum quae materiae magi, propinqua: quodam do enim portalia actu praecedit,scilicet in affectionibus .f. sua. Illud praeterea notandum, ad pr imorum corporum constitutionem requiti qualitates aeti uas de pa 3: ς -- de Gen O cor rex. L. quoniam oportet misceri ei menta Se inuicem agere ac pati. Idcirco graue de leue non costitui in t elementa, quan uis absolutotum sint magis hae affectiones quae iaciunt admotum localem,& procin Esubstratiam horum materia sit. .cae .lex. M. non enim faciendo aliquid aliud,neque patiendo ab alio dicunturi sed principia sunt motus localis, no alterationis, in qua actio de passo proprie dicta requiritur. Ob hane eandecausam, qua nuis inter reliqua sensibilia visibilest prius tactili natura enim perspiciti de luminis etiam calesti
bus inest de prioribus natura corporibus nullχ tamen eorum elementa constituunt: actio enim N patito ocmixtio elementorum tangendo fit, idcirco pet virtutes tangibiles, non per ea quae agunt per mediuin e eotu a tem quae tangedo agunt non omnia apta nata sunt in s. inuicem a ere, licet in sensum agant, vi sapores. Cibrietςo t. ngibilium sola ea lidu de stigidum activa sint humid si autem Se secu i ta passiva. duisi enim de molle dereliquae passiuae qualitates, species quaeda sunt humidi desiccn idcirco quatuot dictae qualitates solae elementa costituunt. generatio enitis omnis seci induti s solumem His aut E explicatis facile est dissicultates supelius ad ducta l. luere. Nam prima non negamus quatuor esse primas tangibiles qualitates quan uis enim humidum de siccum minus persectioni accedant quam calidum destigidum, inter passiuas tamen primae sent nec una contra rietas de altera participat quemadmodum accidit reliquis passivis, quae ideo dicuntur, quia species quadani sunt
250쪽
lunt primae eontrarietatis. s m liter ad alteram dubitationem dieitur. non sequi duo tantam esse prima corpora quamuis activae priores sint passuis: non enim eo modo posteriores sunt passio, ut species quaedam sint
activa rura, sed quia earum materiar per eomplexion si igitui duatum contrarieratum , quatum una fit alterius materia , quia in eadem materia tanquam dispositiones praecedentes sunt, quatuot otiunt ut elementa. Ad ter
tiam dubitationem satissae it quod alibi explicatum est dispositiones , quae in materia sunt, gratia finis substan. tias esse, quia diliguntur ad substantiam, sic enim timateria substantia est : cum autem snem non habent, cuius gratia sunt, accidentia esse : nec ob id unitas sormae tollitur . a fine enim unitas habet ut caeterorum actuu i , qui ad illum Oid in ali sunt secundum naturam,&po -ntia in i , includuntur, ut partes continui in
Ad inia intiam igitur die imus posteriores qualitates non aduenire dispostionibus praecedentibus tanquam a tu existentibus, sed potentia: quod enim oldinatur ad alterum, antequam illud si abeat potentia est non actur actu, enim in fine est . appellati tamen etiam actus pollunt dispostiones praee edentes, quia non sunt in priuation idcirco praedicationes vetas conficiunt. ho. mo enim animal est & bipes. licet unum sui animal bipes. sed adie alteriit, sunt speculationis. Ad ultimam dubitat onem concedimus humidum de secum eo modo priora esse calido Ze frigido, quatenus sunt materiae propinquiora: quo enim modo conditiones materiales priotes sat , scilicet generatione non persectione, explicatum est . similiter talum se densum propinquisii ma esse materiae asserimus 1 propter hoe enim quidam antiquorum posuerunt Ii incipia eorporum , quoniam materiam putauerunt esse ipsam substantiam t ideo haec maxime accedere ad substantiam , quia maxime aece. dunt ad naturam materiae. Hoc modo concedit Aristo teles raritatem di densitatem prinei pia esse caeterarum affectionum . quae in materia sunt, non ut finis, nec vipei sectio, sed tanquam primae dispostiones in materia existentes. Optime igitur postum est caelum motu disgregare ae tare cete corpus subiectum: eiusdem autem quiete congregate se cotidensare : vnde Se caliditas, Ae sigiditas N leuitas grauitas de reliqui ac sectiones cimnes oriuntur. Non repugnat autem iis, quod aIbi negat Aristoteles , generationem esse segre. gutonem, ut multa antiquorum putabant: aliud enim
intellexit per segregationem quam id quod di sategatione sunt Aeatur. Segregare enim est separare : disgre.
ea re a in rarefacere. Praeterea diselegatio non pet.
scit iubilint iam , sed via quidam est de disposito materiae ad formam perficientem ex potentia materiae ei durendam.
Sed dubitatur, s latum 5e densum dispostiones sutit
materiae ad formas tecipiendast erunt Ae ipsae substan tiae partes,ut humidum de s ccum, de calidum de frigidum, omnia enim alicuius gratia sunt secundum natu tam. An ad mixtionem nihil facit latum & densum sic ut neque graue neque leue' ideirco non sunt de elem tato tum essentia Ele enim non propter se ipsa sunt, se s mixto una gratia aede pacan .c .L. Conditiones igi- iuttii ateriales quae ex uecessitate materii sunt,aeciden. tia sunt: non enim conserunt ad finem nisi secundumae ei dens. Ex talo igitur & denso duo siles in materia adueniunt, idcirco duae rationes substantiae vitaeque perscientes quarum vina est grauitas di leuitas, quae . corporibus datae sunt proptet motum & quietem corporum naturalium, ut Oido & sius partium uniueis conseruetur. Alter finis elementa eorpotum mi ibi
illam spectat, calidum se licer& stigidum , humidum& siceum . sic enim principia sunt iniicibilium de ian. dei, ompostolum corporum Esse autem grauitatis Lleuitatis principia ratis de dἴ sum explicauit Arist. pu
fieri gratiar Se η caenae .m Erassia/ oφa Oate Ee v I uia O s cita fiam mo usi esuri. At rarum ti densum ad magnitudinem de paruitatem reduci, patet. rex. M. mutatio enim ex talitate in densitatem est ex magnitudine in patuitatem Se e conuerio. Dicimus raritatem deden statem similiter dupostiones esse ad grauitatem releuitatem, ut afl qualitates miscibalium , non tamen ad eorum substantiam pertinent: talo enim esse non est Diatentia sursum esse, sed aecidit, quia ob nee euitatem materiae sequitur ut rarum si quod leue, non tam eii huius gratia ratum est: sed solum ut maiorem locum occia. pet : quia autem maior est loeus ubi maloi est circunserentia, D in extremo, minor autem iuxta medium, idcirco leuia sunt, quae rara , grauia autem , quae densa. Grauitas igitur de leuitas substantiae sunt corpolum mundi partes constituentium : quibus accidit ealida &frigida esse , humida S: sieea , rara Ae densa: non enimeonserunt eae qualitates ad homini situm conseruandu . Esse autem formam substantialem ipsam grauitatem deleuitatem patet . Natura enim quae principium motus est in ipsis forma est,non materia: motus enim localis petiectorum est. Esse autem grauitatem re leuitatem huiusmodi principium, patet. . . tex.is cli enim quaeritur propter quid leue sertur iuri uni de graue deo istam , idem est propter quid sanabile,secundum quod sanabile in sanitatem venit,sed non inalbedinem. de quae sequuntur: hoc enim est eius esse nee altera est eausae ipsum igitur principi u. Calidum autem do stigidum, humidum S sc cum lubstantiae sunt elementorum, per has enim qualitates de secundum has si omnis mixtio se generatio, cuius gratia elementa sunt. Terrae igitur Ad aquae .aeti& igni, re liquae qualitate, ad mixtione non consetentes Meldsit, ut graue 3e leue,di reliqua. Simul autem duas esse sub stantias in eadem materia perserentes actu quidem fieri nequit 'unam veto actu, alter ani potestate, non est ab-l uidi . Du igitur simplicia sunt, in suis locis sunt non impedita,& finem habent secundum quod grauia de leuia sunt. Dum autem in mixtione continent ut alteram per sectionem habent propter quam elementa dicuntur, ut alibi abundὰ explicatum est. Sed videamus quomodo ex rarefactione & condensatione qualitates elemento: si otiantur Caliditas igitur raritatem sequitur, quia amnes quaedam naturae sunt e idcirco ubi una in materia otitur.5 alieta sequitiit. Simul enim quid inealeseit,tarius etia fit,locum ampliore que rens, de econuerso quod enim voti eiscit,alte tu quoq;. Motus igit ut disgregando simul rarefacti,& caliditatem ex materia educit. Quies aute conitati a praestat, condensationem te ille et de fligiditate, quae omnia priuationes quaeda sunt. Est aut E tum eo densatio tu talefactio πο-
tus quida seeundii locs,sed hic quide ad mediit, hie vero
a medio: hie eis immobilitate tendit, hic ad motu viget enim in extremo motus in medio immobilitas. calidi i git ut de stagidi generationes vitaeq; motus quida sunt secundu locuit eis alietum ad mobilitatem alteris ad immobilitate destiit ideo ut fines diurasse Ae effieientia diuersa & eortaria, motus scilicet SP immobili LSiccitas autem videtur sequi extrema talitati, Se dens talis: quae enim maxime densa sunt, ut terra de glacies, scca quoque sunt se de quae maxime r/a,vt ignis. Media aure in talitate de destate humida sunt, ut aer Se aqua. quod optima ratione accidit. Cu enim natura humidi sit alienos terminos facile recipere , Se insequi id q)iod lagittis late fieri de eo densati no posset, ea non praestaret ob hoe enim proiectotu motus in aete 5e aqua fisit quia ne ilὰ tates ut Se codetin tui. uter s. de a 3. de Phy.tea Ei l enim aeris codensatu est ex proiicientis impulsu ante lapidἴ,i tergo lareses . sinul lapide de alterum aerem propellidi A: per patig post partem communieatio huius affectionis fit. donec ultimo quod conde satum est pet sui dilatatiotie alium propellere non pos-st At qus in extremo raritatis sunt, ut rareseti amplius no polium, de qus maxime dea.ve densam amplius ne isqueat terminos proprios coseruare neeesse est, dissicile aute alienos tecipere, ius est natura seci,iisi enim iacit dilautati alienis tern .utisqd p5t,nista resactione & con. t. ih.