장음표시 사용
251쪽
Questionum peripateticarum sis
den stionem patiatur. si igitur densum se ratum plin,
cipia i issent elementorum, duo tantum extrema terrare ignis prima suissent corpora: inedia enim aet Ae aqua mixturae esserat extremorum raritatis scilicet de densia. tis. Aut media veluti materia essent, extrema autem ut
ima. Ideirco antiquorum pluit mi media elementa pro materia assiimebant, ii quidem aerem, i, vero aquam . aut aliud quoddam irit et medium Sed ei rea ierit, siccitatem dubitatio est. Cum enim tenue de crassum i pectes quaedam hi imidi & scei po
namur ab Aristotesmi. deo ea. O cor. text. im quod enim
tenuium est pactium repletivum esse inquit, idcirco ad humiduin pertinere. Craii iiii autem sicci esse: s iunis tenuissmus est,maxime humidus suetit. Respondedum eas esse species humidi ci sicci, quae proprie talia dici tui proprie autem siccum terrae cit, humidum autem a. quae . . Idcirco tenue de classum in iis tantum intelliguntur,se quae ex illis constant. Terra enim& terte a crassa sunt, aqua autem S aquea tenuia. His explicatis patet veritas sententiae piopositae. Cum enim qualitate, aestuae persectiones siti re iubstantia propinquiores pastuis continent pauiua, de reliquas dispos tiones maletiales Quod igitur caliditatem es: trigidita tem efficit, de illas quoque esicit autem tum motus csti, Se motus priuatio.continet enim caelum omni u perseetiones tum id quod univocum eii, calidum enim calesaeere est aptum, frigidum si igefacere: non similitet autem extetae contrarietates sibi similes gignere possunt, ratatas enim latitatem non facit, nec leuitas leuitatem. A ealido igitur & s igido extera oriunt ut aut ante cedentia ut praeparationes, aut tequentia ut perseeliones: grauitas enim 5e leuita, persectio quaedam est in sequens activas qualitatest humidum autem sccum. ratum D densum. antecedunt vi propalationes. Fieri autem humidum & se eum i calido & stigido patet in coagulatione & liquefictione, de incrassatione , quae
species sunt humectationis& exsiccat tonas 4.Meles cap. s.Coagulatur enim aqua a s. igore excedente . non autem a s cc itat e aliqua : de idem glacies a caliditate sola liquatur. sine humiditatis auxilio. Colligit ut hoc . . Me te .cap. 4. Cia in enim coagulentur aqua de communia a. quae de tetrae: aquam coagulati solum inquit , a frigido abscedente calido. Communia aurem ab utroque, nam recedente humido constare pollunt ob terram admix tam . recedit autem humidum tum calido tum irigido:a.
ii a autem sola inter humida in crassati nequit absce. ente humido i ideo eoagulatur tantiam ac laedente calido cuius praesentia liquescit. Non est autem necesse omnia ab vniuoco sera lea susticit quaedam potentia ei- se in materia. Explicauit autem hoc uniuersalitet Aristotelesin. 3 ιις rex. i. dicens: propitum substantiae esse, prae existere aliam substantiam adiu et ilentem, quae facit, ut puta a nimal, ii animas fit. quale veto aut quantum non est necesse nis potentia sol bii. Cum ergo calidi ias Ee uigiditas propinquiora sint substant x .eiscere possunt talia qualia ipsa, reliquas autem non est necesse. Non autem tollitue etiam pati asin se invicem a te talia qualia ipsa Nam concedit Aristoteles De se utar. . ubi inquit:
pari cuivi aura est hia aemu liuidam O alia a t-αν io: conuariam de saporem natu tam vult fieri. cor text. 13. in elementorum trant nutatio
ne, sit cum in humidum de humidum in siccum conuerti in symbolis sne aliolum mutatione. Non tamen ex eoru actione inuice in insequuntur calefactio de stigesactio. Praeterea alia latione passivas ab activis pendere manifestum est Omnis enim terminatio in humido de sceo acalido & si igido existit. . . Merra. p. . Nam constant corpora & terminantur eoagulatione: Omnis aut E coa- igulatio a calido aut si is do aut utroque sit: de proptethoe passiuae di euntur, non quia a se inuicem patiantur: sed quia eorum esse est pati ab activis Cum enim humi dum sit bene terminabile, secum autem di ille iter humi sum quidem praestat seco in mixtione, ut facile terminetur, non tamen a seipso, sed a calido vel si is ido.
similiter feeum humori pressii ut term 7nu diis cile
amittat que a calido Se frigido habuit: quod hoc modo comprobatur.Si enim sccti a calido vel si igido no esset terminarum, nil daietur in natui a coipus simpliciter secum , ut ignis 3e terra omne enim corpus Se continuum este superficie clauditur cum non sit infinit si at neutiuin corpore sicco esse potest: videmus enim partes sicci,cu omni humore priuatae sunt,no hirere in urce,ut accidit pulueri.Σ - G a ct ιών. teae. u. inglutinabilis enim est sine humoreos igitur partes no livent in uice,quomodo proprii termini conseruatio in sicco suerit nec enim terminua aliquis est ubi non est coni inuit: nec contini, si ubi
partes non copulant ut Aut igitur admittenda et ut co
pulcula indivisibilia ut apud Democritu 1 aut sc cum O. innino corpus no dabitur. Quae rete enim se per tit de mirmno corpusculo, quomodo pasto beat cD .nua
Dicendum est igitur ealiditatem dei idio δε apta .
nata esse congregare paties inuicem de . . . tua em cere ac termitiare. Eiscit autem caliditas hanc congre
gationem per dilatationem patrium in dilatatione enim humidum fit ex seco, humida autem est glutinati inuicεvt aquae guttis accidit, di auri aut plumbi tamentis in igne. Ab excellu autem ignis omnia tandem liquefieri,
testatur Aristoteles. . Meteo. cap.ε. nam quae illiquabilia ponunciat ob tetream naturam, excellii ignis liquantur
non solum sertum,& lapides quidam, sed de lutu de ter ta e dilatatio enim cum sit termini mutatio non fit sine humectatione.Excessu autem dilatati de lareseti quod cunque potest excepio igne, qui ad extrem si dilatationis peruenit. Qua autem desinit dilatatio,aut per nisi sitatem costringitur, si secum,tetmini eatim propria cosetis uatio est: nec est necesse ubique humiditatem relinqui, quae patres contineat agglutinatas: hoc enim sicci est a calido vel stigido terminati. huiusmodi sunt inter ibi silia multa corpora vitales S lapides quidam ex terra e nim agglutinata omni expresso humo te constant. 4 3-ιca. cap. io. Exprimit autem humorem tum calidum tum
frigidum. Et in glacie non est necesse aliquam humidi talem actu relinqui, lux partes siccas adglutinet: totus enim hia mor smi litet a is i sole concretus est, de in scin
conuertit, expresso calido, non humido. a. Meteo. c. p. g.
Quomodo igitui passio qualitates ab activis pendeant, explicatum est. Q v A's i. II.
s M O N T R A T va haec sententia primo quid ἴm uniuersum hoc modo si intenso de tem is
4 so nequaquam inest in diuisibilibus, quod entin druidi nequit quomodo magis vel minus dicatui nam in ratione minoris inest diminutio de diui tam in ratione maioris additicio nulla ieit ut forma secundum se intendi aut remitti potest, esset enim sec undum se diuisibilis de quanta. Quod ii omnis diuiso ex mate tia habetur haee enim secundum se quanta est ab ipsa
omnem intentionem ac te misit Onera otiti est necesse Pixiet ea in ipsis elementis patet: e tum enim .iicia. - ma:ores vel minores vel aequales ponti tui ab Aristotele
pro materiae quantitate. t. a crea .cap. 3. Nam si igitis moles teliqua elementa excederet, utitus etiam ei uidem te-
totum vartutem superaret,& teliqua in seipsum conuerteret. Sic quaecunque grauitate habent quo maiora sunt. eo grauiora conspiciuntur, serunt ut enim velocius: & leuia similiter. ln orbibus quoque caelestibus idem videre licet,pro magnitudine enim Se patuitate velocitatem& tardiotem motum sunt adepti. sed aduersus lixe dubitatur, primo circa et e tento tum virtutes: ponuntur enim aequales ab Aristotele, ii cet mole inaequales sint: terra enim minimam obtinet molem : ignis maximam : aer 5e aqua medio modo. Si igitur omnis intentio di te missio virtutis quantitatem insequeretur, semper maior virtus in maloii eis et cor pore,
252쪽
pote, minor in minori, x qualis in aequiti. at hoc non videtur quasi alio modo mensurabilis si virtus, quam pro maretrae quantitate. Secundo,circa mixtot si vites Cilnienim gradibus quibusdam eorum intesici distinguatur, mutata quantitate oportulit i quoque tempe tamenti gradum mutati. At id nequaquam cotingit,eadem enim est mixtionis ratio in toto de in qualibet mixti parti cula. Tettio dubitat ut, Cum enim contingat eandem materiae portionem modo calidiorem modo frigidiorem esse s ne alterius malitiae additione aut detractio ne, .P0. ex. a . non videtur ea tum intenso ae remis, ioci materia seli: vltimo ei tea grauitatem &leuitatem non videtur intenso& iemissio quantitatem insequi: nam s hoe esset, magna aquae moles aliqua grauior esset quam arua terrI particula, at id nequaqua verum: ter-IT eni. i qi sc inime spars in aqua grauis est. Ad riam igitur dubitationem dicendum est, vir tutem non qu uena mensurari secumlum molis ampli iudinem sue extensioneiti, sed secundum materiae qua titatem: haee enim secundam se interminata ei istes modo aretioribus coercet ut terminis, modo in natalem amaptiorem extenditur Ideirco necesse suit,s tota elem euata aequales virtutes habitura erat, ut ex aequali mater ex quantitate constarent: adeo ut si ex tota aqua uel feret, tantus esset quantus nuuc est, nec amplius nee minus: haec autem eadem proportionem sera a re oportet, quam unius particula ad alterius patriculam se tiabet cum in
tet se transmutantur,ut aperic explicatur i. Meteo. tap. I.
Si enim ex uno aquae pugillo fiunt aeris decem: tata ei it viretis in viro aquae, quanta in decem cieti1,aequalis enim in virisque inest portio materiae. At dubitatur de igne: videt ut enim in parua mole maiorem virtutem habete quam teliqua elementa. Nam parua flamma aut scintilla multam matellae conuertit in sui naturam debuisset autem Opptis tum esse , ii in ta iis, ima substantia minimum iniit materiae, Ze ubi mini muni materiae,virtutis etiam iniit minimum. An corpus calidum de secum quod inter elementa numeratur, no ilest quod proprie ignem vocamus' hic enim seruor qui idam est Λ semper in aliena materra deo .aa r .lo. Na aut aer,aut sunt, us, i ut tetra esse videtur quod ignitum
est. Ob dens talem igitur in huiusmodi corpore plus inest materiae quam in ipso elemento persecto: idcirco
illo urit magi, 8 .mma,de hac migis carbo, adhue vero magis lapi, aut serrum ignitum. Altera dubitatio citca mixtionis tempera metum hoe modo soluitur. Colu git emira semper alius atque alius gradus se diuersam contrarrorum in mixtis ne proportione ' vatiatur autem proportio mutata soliam quan titate miscibilium. Nam qui feci possit ut dominetur calidum , nisi ita mixtione q iam iras elementi calidi su peret Manifestius autem id est in iis quae ex elemeniis, componuntuc. cam enim elementorum qualitates simpliee snt , ae sine contia iij admixtione , intenso nem ac remissionem nullam patiuntur , nas quatenus in maiori aut minori materia quantitate fuerint, quippe quae secundum se in diuisibiles existant de eoti quantae. tanta igitur est caliditas, quanta est materia sitiplicii et calida lic de tas Se humiditas aesccita, te F, quarum mensurae in mixtione diuersos inten 'ison , ac te misito x gradus patiunt. Idem velli eontin.
it& inii, quae ex mixtis componunturi disert enim soum qiiod in his non summae quatietate, siue simplice,
componuntur. ed refractae,ideo latent magis miseibilia virtutes,quia dupliciter variantur, pro quantitate scili. cet eorundemiae pro graduum diuersitate Plus enim eale ieit secundus gradus quam primus, e maior eiusdem quantitas quam minor e uterque tamen excelsus secun dum materia quantitarem mensuratur. Ait tot enim gra. lui ob e utim simplici pradominaruis agit magis miti autem maior quantitas quamuis non vitta pia.dumptoprium agi,tamen alterum ira sui naturam trahit magis ' natu tra superat in quantitate mutatur enim pro pollio simplicium se compositis mixtis in alterum mix. tum , 5e semper fit latitudinis terminus quae ad simpli com qualitatem prauo minantem vergit secundum ei
eessus quantitatem. Quod igitur idem temperamenti. gradus si in parua quantitate mixti ac magna concedi tur: eadem enim sciuat ut miscibil)s proportio in qualibet mixti particula non tamen ob id sequitur eandem esse virtutem in patua &'magna quantitate: non enim eadem est nisi proportione. Ad tertiam dubitationem colligitur solutio ex s. m. tex.31. Cum enim omne quod mutatur diuis bile si contingit partes aliquas in altero extremorum esse, teliquas in altero se emiti diuisibiles fiunt qualitates, ctati per se indivis biles eristant. 4. Ph).tea II. Patet autem magis in contradictione,cum enim eius non sit medium, quod tamen mutatur secundona contradictionem 'urida modo in neutro est,scilicet secundum tot sit sed secundum partes diuersas in utrisque. s. PI1 21 4. x, Eandem igitur materiam fieri magis & minuη calidam non ontingit secudum diuisionem caliditatis, sed materii: cd Qi implurimae eius partes calidae fuerint, calidior erit rcilin pauciores, minus calida. sunt autem modo pauciores modo plures palles calidae admixtione conita iis nisiditatis similiter secundum plutes aut pauciores partes: ut nunquam pars aliqua matellae aliquo contrariorum aEstituatur. Sed iis quae dicta sunt, videntur obstare verba At istotelis. in Auxta .ubi inquit, moti aes ilia Aiaci tri
, e vir is muritia iam aliquam a qua es a sedis O c uit r. Significat igitur, ubi te missa est caliditas, omnes patres materiae calidas esse,non quasdam ut prior ratio ostendebat. Amplius,in alteratione qua fit tuta si mul, quomodo pars eius quod alterat ut in uno erit. 3c pars in altero terminorum supponito ut enim omnes partes smul in termino eis malit alias non totum simul, sed pars prius in extremo esset. Quod ii omnes palles simul alterentur, necesse est aut pet se diuisibilem esse ipsa in speciem,aut mutationem huiusmodi an non tem pore fieri: clim enim neque ex pari mobilis diuiso sat mutationis , cum non prius una qua altera mutetur: neque ex parte speciei, qus secundum se indivis bilis est,
nullo modo prius & posterius et it in huiusmodi mutatione. At omnem mutationem de motum diuisibile esse in infinitum demonstrauit Aristotelcsε I se rex. s. nam quod mutatum est omne,mutabatur prius, de quod mutatur,prius mutatum est , idque in infinitum. Si igitur huiusmodi diuiso non contingit secundum partes mobilis, necesse est secundum palles speciei contingere. Praeterea videt ut destrui mixti : si enim contrariolum unum quidem aliquas partes assciat, alete: una vero reli quas : copositio erit ex seruatis vitisque locci distis iis,
mixtio autem nequaquam, oportet enim in xtum silai- late esse,& unam quamque eius partem eiusdem naturae cum toto Ha igitur dubitationes contingunt. I r. vitatique vero partem angustiae videntur esse Si enim admittamus in eadem parte materia utraque contrarietatis extima conueti irean eode sinui ei utit contraria aut si id non repugnat in quibusdam, ut in iis quε apta nata sunt unum seri in medio, quia tecipiunt maiagi, de minus, diuisonem ipsius qualitatis admittemus non ratione maletis: intensonis en mi& remissionis gradus latitudinem mediam contrarietatis diuidunt: qua latitudo si in huiusmodi conitatietate per se suetit, diuisibilis per se erit qualitas, quod expresse negat Aristoteles. Si ratione materiae , vi subieiti pars in hoe si, pars in altero . non fiet unum smilate ipsum mixtia: ne que dabitur mutatio tota smul. Dicimus igitur in omni motu ae mutatione diuidi specie ad diuisione mobili, hoc enim diuisio reliqua omnia diuisonem suscipiunt, D motus de tempus,& 'acium, Se tande species, quan uis lixe per accidens, reliqua aute in per se,ut explicauit Aricto telo ε .P Atex. D. Cam autem corpus non uniea diuisione si diuis bile. sed tribus, tres enim continet dimensoneso non est ire. cesse Munoque motu secundum omnes diuisone sedi, v. iiij.
253쪽
sed si sicli se eundum quasdam . ve ibi gratia, in illuminatione quae fit in aete aduenta si e Sole ciue celsu a quidem fit mutatio tenebrarum . diuisone facta secundum radicitum longitudinem , qua semper alius atque alius
est in aere luminis ac ten brarum contactus, ed secundum alia, dimensiones nulla fit diuiso, eatri totus simula et seeundum huiusmodi dimentiones alteretur: non
enim prius illuminatur quod propinquum est Soli, qua
quod magis distat. in sono autem e conuerso aceidit: successue enim communicatur prius in propinquum, posterius in temor unx sed citcumquaque totus smul aer percutitur secundum circulum prius minorem , postea maiorem.& sic deinceps. in coagulatione lactis videtur secundum omnem dimensionem totum simul pati: sed motus quidam est partium a circumsetentia adeentis
in virum coeuntibus atrienis partibus. In carieris quoque mutationibus idem tepetite licet: successio enim secundum aliquam dimensonem in omnibus tepetatur, alias nulla esset per se mutatio. dico aurem per se mutari, non quia aliquid aliud mutetur: quaedam enim sunt redi noti sunt sine mutatione,ut laesu, & quacumque insequuntur mutationis alicuius ierminos.
Ad instantias igitur se dicendum. Nam cisim aliquid si magis calidum , nulla quidem est pars materiae, quae
non esset prias ealida , non tamen omnes dimensione, caliditas obtinebat: neque t pugnat secundum aliquas dimensiones caliditatem non inesse,quanuis omnes palles snt ealidae: non enim dimentiones partes sunt corporis :& diuisone secundum unicam dimensonem O mnes corporis partes comprehenduntur. Patet autem id in elemento tum alterationibus. Nam fetuente in
cacabo aqua super ignem,vasis fundus tangit ut sine noxa r non enim in mnem dimensonem calidatas petua.
si,quandiu aqua est sed ad superficiem super icilem vergit magis. Hoe idem in eausa est , cur vas plumbeum, quandiu aquam capit,liquescit nunquam igne quocunque stimulante : desina itur enim ab aquae frigiditate, quae in eius profundo est , quan uis serueat in superficie. item si plumbum liquatum in aquam vel seruerat stiriam proiiciatur,congesai est citui . ulnis in aete licet fit
uidistimo eontineatur: est enim aeris natura calida, a quae autem stigida : quan uis alterationes oppositas patiantur non enim ex seeundum omnes dimensiones fiui. At velli instabit quis,s elementorum materiam si plices qualitates absque contra j admixtio te perfici ut, non viderentur in eadem materia intendi posse, camnullus sit defectus. At videmus aquam amplius frigeseri posse aleo ut congelaseat. Si igitur ante coagulationem remissa erat frigidit is alicuius caliditati, admixtio. ne post coagulationem esset magis aqua , quia simpli. cibi inest trigiditas: at id nequaquam verum, periit enim aquae humiditas. Die imus in omni aqua aliquid
inesse caliditatis. Nam concedit Aristoteles eius co a
gulationem fieri educto uniuerso calido quod inerat: nihilo tamen minus simplex est stigiditas: hie enim se
eundum habitum inest, ealiditas autem secundum asse. Etionem. idcirco innata stigiditas non ausiti ut aqua permanente, assectiones autem facile mouentur. At inmixtis vitaque contraria secundum habitum insunt materia petii eientia: nec tamen eo nitaria siti ut eidem in sunt. Innata enim sigiditas in aqua matelaum pei scies secundum omites dimensones,tanquam Entelechia est, id est alius primu .non tanqu Hii Energra. Adventitia
igitur caliditate piohibetur quidem usque ad aliquid
aes . , secundu stigiditatis,sed remanet potentia quae maetu primo asset uatur. Esset autem absurdum si eodem sui ui inessent contraria, ut arrabo .ietu,sed alteium adiu, as detum potent)a non est ablurdum.
Quod autem prohibeatur humiditas per actum secundum si igMitatis, accris i proptet densationem a stigiditate saetam, non tamen humiditatis innatae poten tia tollitur. Illud autem tecta latione contingit. Camenim binae qualitates elementa constituant, una tamen unius ponitur ab Aristotele.1 de ιον. te, is Idcit. eo vne existente in actu secundo, des it alteia : dum enim in aqua humidit 1 in actu exula, deficit actu fragi.
ditas: hae autem praesente, cerat hum; ditas actu : magis autem aqua per stigiditatem est quam per humiditatem, quia facilius in actum sigidii ait, tendit quam humiditatis. Contra aer humiditatem difficilius deperdit quam caliditatem: de de caeteris eodem modo Haec igitur non obstat, quin ambae qualitates in si gulis elementis in summo sint j intelligendum est enim de actu primo,& secundum habitum, non de actu secundo de iisque secundum passonem dicuntur. Eadem quoque tatione soluitur instantia de ii, quae tota smul mutamur: satis enim est secunduru aliquam
dimensonem totum smul mutari, secundum omnes autetia fieri nequit, pol set enim id quod in eis est mouet Nam cibeam causam ostendit Ar itoteles ε.P0.ux.2 pisectum moueti non posse, quia prius per minus mauetur omne quam pet maius : mobili mitti ut ante. Id in igitur contingeret,s diuisib)le quidem imai e, sed .t
indivis bile dicciperetur cam totum fuit . . . . iucula terminotum esset: non enitin esset plius Ne posterius: de tandem in non tempore esset motus.aut tempus compone
tetur ex indivisibilibus. Ad insta litiam velo de mixtione dicimus, Compositionem quidem esse eorum quae tangunt de sepalatim permanent i at non se miscibilia sunt in mixto: vitu- quodque enim in alteium agit, donec ex tangentibus continua fiant.continua autem esse nequeunt contrariis qualitatibus assecta. Sed hoc modo quaedam patres materi e calidae dicuntur, & quaedam frigida : quia verbi gratia) caliditas, suae in elemento eat odia et et, inmixtione extenditur secundum totam mixti quantita: εsed non tanta est ut secundum omnem dimentionem a fietat si e enim in sui naturam totum itansmutasset. Si militer autem Se stigiditas alterius elementi in alterius
elemenii materiam extenditur, ut totum marium affi- erat . non tamen compleat undiquaque: sed ab utiaque qualitate tota matella secundum o in nem dimentionem perficiatur e muriciam, ut ante quam niascerent ut diui-
sim fiebat. Ubique enim qualitas tanta est quanta est
materia. ssu petaret qualitas , dat ei ut aliqua qualitas per se quanta,qua superaret materiae quantitatem. S materia luperaret, aliqua eius pars daret ut sire forma Cum erga alterius elementi qualitas replere nequeat totam materiam, neeesse est ab alterius elementi quat late cipiet: quantum desciebat. Quicunque igitur contraria hoc pia stare possunt, intentionem ne remissonem patiuntur di eorum sunt media : quae vero inanime. ut parge impat tectum rc curuum,di tandem catentia med)o, pati hic nequeunt. Idcitco elementotum principia o portuit ex iis contrariis esse, quae magis di mini, sui copere possent, non enim fierent ex illi, mixta. nis ti tu modi essent. Hoc autem modo dicenti, non sequitur contraria simul esse in eodem : non enim totam matet iam sngula contrariorum pet ficiunt,sed utraque dimi- .dium. interim veto quilibet materiae pars ab utroque perficit ut, quia quaelibet corporis particula tres habet
dimentiones, quas omnes non implet alterum contra
tiorum, idcirco suppleri oppo tet ab altero. Hine etiam patet quomodo smplicia snt in mirili:
partim .n. actu sunt,quia altera t sim non corrupta: partim vero potentia, quia non integra,ad intere ita temnihilominus reuerti apta non sunt autem integia, qui- non perficiunt totam materiam, sed secundum partem, unde orta est res actio. Plures autem elementorum alius
in unum per mixtionem veniunt, quia eorum contratietates aptae nata sunt eandem materiam secundum partem peiscete .ut ex duobus dimidiis unum fiat intogium,aut secundum aliam quampiam proportionem. Relinquitur vltima dubitatio eitca glauitatem di te uitatem , quatum intentio ac remasso non videtur ubiaque materiae quantitatem insequi: quia qu- 'ibet terrae particula grauior es quam aqua cui uicunque ma itudinis. Di endum est elementa non differte inter se s cundum magi, se mitius sed specie. Species autem stauitatis & leuitatis determinatur locas e comparatio autem cadit inter ea quae eiusdem speciei sunt. Quieun.
que igitur ad medium sinplicitet serunt ut, ut simplicitet gra
254쪽
ter grauia,alia aliis grauiora sunt propter materis quantitatem, ut plumbum lapide, quia in plumbo inest plus matriis grauis, quam in lapide eiusdem molis: densu,
enim est. Aut diuersarum etiam Geeietum fieri potest compatatio,vt aquae de terim sed ubi utraq; grauia sunt, i in aete: nam similiter verum est grauius esse id, cui
plus materiae inest. Omnem igitul intensonem ac remissionem ex materia ortum duce te manifestum est,sue in simplicibus siue in mixtis: sed in sinplicibus pio
ma studine Separuitate solam , quam auctionem extentium vocant: in mixtis autem proptet admixtionem contrari j plus vel minus, quam intensuram appellant.
Maurum mixtorum esse terram ct a ruam tantum.
Uu primarum qualitatum passiuε materiam 3 tribuant, activae autem persectionem: mixto - rum quoque materia suerit humidum & sic--ῖO11ri agentia autem calidum & frigidum. q. Meteo cap. IO. Cam autem mixtum homogeneum debeat esse, non omne humidum nec omne siccitin aptum est ad mixtiones. Calita enim elementa, er ω ignis, inepta sunt. Nam cum eorum persectio sit caliditas , non patiunt ut nisi a stigido, i contrario enim v mimquodque mutatur. At Digidum congregat quae diuel solum sunt
generum non in unam naturam Itae Gen. cor rex. . Pilterea cum generatio mixta tendat ad persectionem, contrariorum autem quod habitum repraesentat persectius, oppositum, caliditas effectiva erit mixtionis: is aut e corruptionis potius aut Persectionis se
eundum acciden uete .cap ' Oportet igitur maiet iam mixtotum frigidam esse, stigiditas enim pi uiat Onem significat: huiust nodi autem iunt terra de aqua. Id ei reo humidum propriὰ est aquae, siccum terrae, ex quibus omnia mixta constare necesse est. Neque humidum
aeris cum sicco terrae , aut humidu aquae cum sicco ignis materia mixtionis eise potest, quonia naturae lunt ni sint et se distantes nullum habentes symbolum. Potet ea
separata sunt locis . . Ouid igit ut illa coniungere in unum possit Propter eandem rationem nec siccum ignis cuin sicco terrae: hu .midum autem aetas cum humido aqua comungi potuit,uter utraque siccitate N.utraque humiditate mixta fiete . t. Nam praeter qua in quod maxime dii ant locis, non isnueniunt quoque sic Hates inuice: siccitas enim terrae crassissima de densissima est , ignis autem ratis M. ma&tenuissima. Nec humiditas aeris conuenit cum . humiditate aquae, quan uis propinquioris sint naturae: quod patet in olei N aquae compositione, nunquam enim miscentur, sed semper oleum ad superficicm aquae sertur,ut etiam aer .Praeterea cur plures liccitates& plures humiditates quaeramus ad mixtionem,cum Omnium humidorum eadem sit natura S omnium siccorum una
igitur huin id ita si una siccitas satis est ad facilem cor.
potis terminatione . . dii mini tetentionem. niant autem humidum aeris cum sicco ignis
propter symbolam qualitatem quae caligitas est : de liu mi dum aquae cum sicco terr x propter stigiditate: utrius que idcirco propen sonern babciat ad eundem locum Aqua enim de tetra ad medium, aer de ignis ad extremsi tendunt: & coniunguntur igitur facilὸ aqua cum terra
& aer cum igne. Indicat hoc siccorum corporum veluti calcis aut lintei bibula natui a, litimorem enim trali nuquia conueniunt cum eo magis quim cum aere. bimili iet iunis in 'ere sol nardet non in aqua. Mixtio tamen
ex aere Se igne perfici nequ*t, Mia Diuiditas mixtione non pit licit: caliditas autem cum sit illis propria agere non potest:oportet enim agens in unoquoque separata esse se tanget e. ID.tex M.
At vero neque ob id omnia elementa venite inmix
tionem oportet,vi agentia de patientia sint simul rex sei licet olida agant in uigida dc c contra.Sic enimno ma-
sis cariditas perficet et, quam frigiditast imo si; iditas
magis in iis in quibus terra de aqua clominatur, ius plurima sunt. Praeterea caliditas elementorum, ut quae in igne reperitur nou est generativa. solum enim ea quae a Sole habetur, aut quacunque illi proportione respondet ut qui in animalibus de in semine continetur, eo porea eomposta potest constituere. 1 A Geu. .ev I. huiusmodi enim calor nec ignis est nec ab igne otium duacit: nam per ignem nihil videtur constitui neque in hii iiii dis neque in secis. Non igit ut ob hae causam miseeti oportuit elementa calida cum frigidis, ut per eorum a-etionem set et mixtorum constitutio. Relinquit ui ctgo
solam aquam Ze terram materiam esse mixtorum, agentia autem solis caliditatem vi per scietem, sigiditatem
vero ut corium pentem. Manifestἡ autem haec a petuit Aristoteles 4. Meteo.eup.8. O Q.
Sed huic sententiae videtur obstate quod scribit. i. de
Gen. O contex. s. rubi probat omnia mixta, quaecunque circa medium locum sunt, composita esse ex omnibus simplicibus,ea ratione, quia ubi in mixtione tecipitur unum ex contrariis necesse est 3e alietum tecipi generationes enim ex contrariis fiunt. tetrae autem contrarius est ignis, de aquae aer, ut eontingit substant ia contratiam esse substantia. Cam ergo in omni mixto tetrade aqua recipiantur, necesse est de aetem de ignem tecipi. Et a.de Para. an e . i. testatur humiditatem 5e secuate,
de caliditatem de sigiditatem mat etiam esse corporum compositorum. Caliditas ergo ae frigiditas non solam
vi agentia tequituntur, sed etiam ut materia mixtotum.
Si igitur haec veta sunt, se superiotes taliones concludunt, vitisque sentet iis ab Aristotele prolatis, quoe su rit ratio soluendi Quidam putant dictum esse . etio. p . ex trita re aqua fieri Omnia mixta, quia in mixtione dominant ut, non quia sola recipiantur. At salsum est in omni mixtione dominati grauia: s enim hoc esset, nulla mixta in aqua ascenderent. Sit enim aliquid quod in aqua supernatet,non minus igitur possunt elem et a leuia quam grauia in mixtione , motus enim est secundum simplex
ol piae dominans r.e .sex. .At multa videmus hoc modo se
habete, , t oleum: multum enim aeris habent non in potis ut lignum de spongia, sed in mixtione d argumento
enti est,qui nonpar escit. Ex quibus patet non in omnibus mixtis prae dominati aquam 5e tetram: multa enim sunt in quibus aer de ignis dominatur, ut quaecunque iacile in ignem transeunt. Dicendum est igitur, optime postum esse ter tam geaquam mat etiam esse mixtorum, quoniam haec sola recipiuntur. Idcirco animalia in tota de aqua solum setite ilat ut Arissoteles. 4. Meteo. cap. . . in aere enim ae in igne no sunt,quia corporum materia hac, scilicet teita de aqua. Sed cum Omnis mixtio de persectio a caliditate soli, aut huiuimodi fiat : necesse est ex tetra quid gigne fieri, ex aqua autem aerem, s stigidum quod in ipsis est, et latur in calidum. Ubi igitur haec mutatio ex toto sacta est,tion mixtio est, sed aetis de ignis generatio: si autem secundum partem, necesse est fieti: medium autem Omne naturam extremotum retinet: ut me dij colores quodammodo ex albo 3e nigro componuntur, quia rationes vita usque participant lumen scilicet atque opacum. Mixta igitur cum snt media inter calidum de iii-gidum humidum re secum , natu iam omnium elemen totum participare oportet,quanuis materia ab initio ex aqua Ee t crra solum assia mpta fuerit. Hoc autem fgnifieauit ratio Aristotelas. i. te gemo eor.sext. F.
Ideo componi ex omnibus sinplic cibus mixta, quia
generatio ex contrariis est, scilicci ris contratia aut media.I. pH lex . . media auten ex contrarias componuntur. Et quod alibi da cat ut caliditatem 5e stagid: tatem ira a terram esse mixtotum corporum,laoc significat: ex-l tiema enam materia sunt medii secudum lationem, non
255쪽
ut subiectum, nam unum contrarium non est materia alterius contrarii 1.1 6 sext.si. ergo nec medi), medium enim vi contrarium ess alteri ex temo. Nec sequitur i. dem esse agens 5e patiens: caliditas enim Ze stis id ita, medium componens species est ab agente iacia in ina, retia, non eis ciens mixtionis,sed quod esse itur. Sie autem si igiditas in mixtionem venit, quatenus caliditatis terminus quidam est seeundum magis ti minu se omne enim magis de minus est, quia plus aut minus contrari inest. P0 Lt x.i,. Nee tollitur des nitio mixtionis tradita .i de te . o raraiae. . Unici em ira miscibilium altera totum est in medio, etiam si calida elementa non ege, rint in nisi da. neque frigida in calida. Tetra enim N aqua sola altet ata sunt actu: ignis autem 5e aer potestate solum. Medium aute omnia elementa continet alterata.
V M inter duo extrema multa sint media sei cundum diuersam extremotum proportio. nem, in tet mixta dari necesse est aliquu in quibus si aequalitas vitiusque contrarietatis
stili et ealidi & sigidi, humidi 5e scel. Cum enim Omnis mutatio fiat de contratio in cotrarium, de uno extremo ad alte tum seri non potest transius nis per me dia , ubi contraria sunt mediata. to Met . tex. 2a. Necei se igitur est aliquando ad aequalitatem peruenire item ex natura proportionum : ex dimidio enim non potest seri duplum existente motu continuo , nisi prius fat a. quale. Existentibus igitur contrariis secundi re pio portionem inaequalem eoinpositis non possunt tranante ad oppositam inaequ alit alein, nisi ptius sani aequa lia. Datur ergo mixtio aequalis. Non solsim aute in tra ii stu dati eam necesse est,sed 3e secundum permanentia. Si enim in cieretis pio portionibus repetiuntur, mulid agis in ea quae principalissima est. Proportio autem aequalis prima est: praecedit enim aequalitas inaequalita. tem. Indicant hoc colores: medij enim tres praeipui e eompositione luminis 3e opaci gignuntur a natura , qui in Arcu ea leui spectantur secundum numeros proportionatissimos compositi. I. Meteo. p. Nam ii medius color, ut viridis est, non haberet proportionem aequalem non impati numero me das proportionatis, imi tepetite tur, sed patinoi enim proportiones citra aqualitatem dantur quod ultra. Si igitur in colo libus mittio aqualis datur, eur non de in caeteris contrariis 3 Maxime autem est rationi conia sonum, ut persectit, imum inrer c stela mixti illud st, quod proportione aqualissima conllat: ut in sonis Dia pason. maxime enim hoe unisonum est ex grauiae acuto extremis virisque aequaliter e Ompositum: caeterae autem omnes proportiones inaequales sunt. Testatur autem Aristoteles hominem inter caetera animalia temperat assi mu esse: nam tactum habet exquisitissimum...de Au text., Tactus amem medium quoddam est, quo iudieantur exilem a tangibilium. 1. δε An. texti tis. Propter hoc Dorii dentissimus animal sum est : solus enim habet iniellectum, qui temperamentum huiusmodi sequitur. ide to a cap. Recta autem ratione fit ut solii, homo piae stet omnibus. X qualis enim tempeties una est,inae
quales autem multi. Si igitur inaequalis suisset homi nis tempeties, non suisset homo optimus tactit uni qua litatum i u deceton tinueret enim idem ae si obliquo noniecto diiudieate &' obliqua A: reeta vellemus. quem a d. modum a item solam retiam iudex est sui re obliqui, sie aequale de inaequalis S d in oppositum asserunt Aristo resis verba, io.
mixtione aliquid oportet. Et i. ω lex. . motum miriora esse secundum prsdomine,, quasi nullo existente dominante simplici, non sole motum ullum in mixto neque sursum neque deorsum. Si igitur omnia corpora naturalia quae hic sunt, mouetur aut iursum aut deorsum, necesse videi ut in omni mixtione prae dominati aut graue aut leue. Afferunt etiam huiusmods rationem. Cum omne agens dominari oporteat ei quod patitur, contu i totum autem unum in alterum agat in mixtione. siqui- dein utraque aequalia e issent, agere non possent inuicem, neutrum enim dominaretur, nee igitur misceri. collinsunt autem hanc ratronem ex A. Meteo, cap. i. ubi probatur, quae excedunt in frigiditate aut caliditate non putrescere, quia ea liditas ambientis minor est quam vit vincat: oportet enim ipsum n ou vincere, lioqui nullam permutationem facere. Si igitur aquai ' poten tia vincere nequit, miscibilia aequalia in xi nem non perficient. Huiusmodi sunt rationes qui summos phil sophos persuaserui,ut mixtione in natura dari ex squalielementorum virtute negatent: Non animaduertentes interim tolli persectissima naturae opera. Non auteni dissicile est ex iis quae alibi demonstrauimus rationes istas soluere. Na quod scribit ut Q. Metatis. rex. is non in eam sententiam tedit, in quam torquentur verba eius: cum inquit, t. er m re LNam sis nificauit unumquodq, medium coparatum cuextremis. utroq; magis di minus dici, quod de de aquali temperamento verum est hoc enim calidum qui de magis est quam quae accedunt ad frigidum: minus autem quam quae ad calidum propius accedunt. Quod patet ex iis qus paulo mox subiungit Asim inquit ad vim di mirem, a reo magis est, ex ini est. s-gnificat enim unumquodque medium calidu diei de iringidum, sed magis aut minus quam ipsa extrema : extrema enim maxime talia dicuntur, minim) autem de oppositis participant igitur media utroque magis aut minus dicentur taliaivi viride magis habet de albedine quam nigrum, minus autem quam album: &d enim dine minus habet quJm ipsum simpliciter nigrum, ma gis autem quam ipsum simpliciter album: de caeteris quoque medias eadem ratio. Confirmat hanc sentem ii, quod scribitur inquit,Inmmum ι-
Momst βω. A summa enim caliditate in minorem tendere, est in frigiditatem tendere, immori autem ad ni rorem est ex frigiditare ad caliditatem mutati. Patetigitur quo pacto media magis & minus dicantu e pro pter quid componamur ex contrariis. Locus autem qui citatur i. de Gemo co 'rax. 3, - ἰ inquit , aatenus veris est magis pateatra Ohdam quam fra dum vel contra:sec dum hoc rati rem dupliciter entyr iam Edom quam trigodam , t tri iter, aut βω - adi m talemmodum, Oc. Quasi unumquodque medium de uno ex tremo magis quam de altero participare debeat. Non bene hoc modo latine redditur: non enim dictio a
χω vertenda est, quam si igidum, sed, vel stigidum. vi
eius sententia in hune modum habeat,Quatenus potem tia calidum aut frigidum est magis, a ut oppostum d est minus: se eundum hanc rationem duplum est nolentia calidum aut frigidum: aut triplum, aut secund iam. huiusmodi modum: id est,Cilvi possit esse magis aut minus ealidum aut irigidum, secundum proportionem ali. quam ut duplam aut triplam , aut aliam huiusmodi, e cessit in Se de l. c um esse oportet. Comparatio igitur in no iniet calidum N frigidum, sed inter excessum ae dotectum caliditatis aut frigiditatis. Nam alio modo vel ba nec inter se neque eum superioribus coli stetit. Quod aut E scribitur i. de Gna. O rex. s. tantiam ab eli ψt astitii et eorum propositum , ut potiua 'positum eonfirmet. Vultent inaequari quodammodo opstriete virtutes miscibilium: ne altero superante fiat alterius generatio , ut accidit in augmentatione: adaquatis autem conuerti inquit utrunque in dominans. Si sti ut
per dominans in ellexisset alteriim ex mise bilibu non uti unque, sed alterum in id conuersu in eiset, id-
256쪽
ei, eo sibi ipsi repugnasset. Vult igitur vltumque domi.
nati usque ad aliquid : nam usque ad medium utrumque miseibilium dominatur,eum eo usque agant. Dixit autequodammodo aequari oportere, non ut excluderet aequalem omnino mixtionem,sed ut ab ea ratione non exclu.deret eam quae modice ab aequalitate recedit. Ad illud veto quod ictibitur icae. rex. motum mix totum a prae dominante fieri: abunde satiuacit quod scribitur ..ta .rex is. Non omnia ubique grauitatem habere aut leuitatem: media enim alicubi grauia sunt, alicubi leuia,ut aer de aqua. idem patiuntur & mixta proptet primorum compositionem. Lignum enim unius talenti in aere grauius est plumbo unius minae: in aqua autem leuius x his igit ut facile colligi potest solutio dubita tionis. i enim po iavit mixtum aquale in aere,dominabitur gi Die duo fuim grauia terra de aqua opponuntur viii leui. fili det igni aer autem in sua legione aut nullum ageret momentum grauitatis,aut leuitam, aut non tantum quarum prsbet aqua extra suam regionem, decisum igit ut seretur. Quod si idem ponatur in aqua, leui. as praedominabitur: duo enim elementa leuia extra propriam legionem plus possunt,quam duo aqualia oppo sita in propria legione. nam aqua in sua regioue nullum aget et momentum, sed sola terra sua grauitate obi stelduobus leuibus seret ut igitur sursum usque ad supei fi ciem aquae, hucusque enim propensionem habet: cum hic locus omnino si medius inter sinplicitet sui sum do deorsum. Sed dubitatur. set ibit enim Aristoteles, η. cae m. 3o. si aliquid plus habet aeris quam terrae de aquae,sune eundem locum quireter in aqua enim leuius erit, in a re autem grauius: ad es dem ergo locum seretur aequa. te & ii quale. Respondemus eius loci dii tentia, esse Nam cum omne corpus dimensionem habet secundum profundum, non potest simul in superficie aeli, essetia inae: nullum enim inter ea qua tangunt, cadit coipus medium: sed necesse est corpus aut in aqua esse, aut in aete .a ut eius partem in acre, alteram in aqua, ut aeris& aquae contactus corpus diuidat i hoc modo. in quibus igitur praedo--
minatui leue, ted non adeo risu
peremineat aeri in aere qui eicet ubi aquam contangit. Si autem praedominetur grauitas, non tamen adeo ut a
sus subter feratur stabit in aqua ubi tangit aetem. Quods suetit aequalis grauitas deleuitas,pars eius erit in aqua, pars in aere magis Ze minus, Ut ab exacta aequalitate recedit: quod enim ex acie suetit aequale, eius dimidium in aqua erit, dimidium in aere. Exemplum leuiori, est oleum & sollis,se lubet: grauioris lignum: aequalis vas semiplenum,in quo aer tantus sit, quanta est ipsus sta uita At patet in nauibus semionustis: tanta enim virtus re inititur ad ipsam extollendam in aetem , quanta ad mergendam intra aquam. Non oportet autem propter hae dubitare de homini, tempera meto aequali, cum in aqua homines graues sint: non enim quaelibet pars olganici corporis temperamentum idem habet: os enim terrae est magis ideo graue,s. militer cartilago ne tu i temperiem autem hane Ati stoteles in principe ani nati, parte statuere videtur,cam ibi temponat tactus iustrumentum 1 de intellectum asstinet cordis temperamentum insequi. Quanquam medicis in cute potius temperies aqualis inesse videatur: putantibus culina esse tactus inst tementum. sed de his alias commodius agetur. Non igitur tollit ut motus, qui a dominante simplici sit in mixtis posita mixtione x ruati: in loco enim pio prio nullum pi dominat ut .ciami exati e medius 2 extra illum autem modo graue modo leue est,quia simplicia haee patiuntur. Belinqv .ur vltima dubitatio, quae eam supponat o m ne abiis dominari ei quod patitur, infert inter aequalia nullam dati actionem, ideo neque mixtionem. Pii. mam igitur non est ommno verum: omne agens domi
nati ei quod patitur. Cam enim duplex si quod patitur,& materia de oppositum: coiisderato quidem opposito non semper vetum est agentis virtutem opposii vii tu . tem superate. Nam cὐm omne agens participans ean
dem mat etiam in agendo repatiatur,r. aes i. idem eodem esset maius de minus. Quatenus enim repatitur, vincitur, quatenus agit,superat re domitiatur. Non igitur eo modo intelligendum est actionem esse ipsus dominantis: non enim id quod pari: ut leageret. Considerata autem materia quae patitur,cum hac patia tur tantiam, non agat: merito agens omne dominat a materia dicetur, idq; aut simpliciter aut secun dum partem, scilicet quatenus totam aut eius patrem perficit. lucit co in mixtione non alterum, sed utrumque miscibilium domiciari usque ad aliquid oportet: totam etiam male Nam non alterum contrariorum, sed vitumque secundia utriusque mensuram perscit. Praeterea cum omnis contrarietas si excessu quidam aedi sectus, quodcunque ae it ex aere oportet, quod autem patitur, descere. vertii gratia, quod simplicii et est calidum, omnia alia calefacit, excedit enim omnem calid tale me calcft autem a nullo, quia a nullo exceda. tui : minor enim caliditas in maior cin agete nequit, ae-io sue aequalis in aequalem, quia non excidii. mi militet de nisi ditas summa se habet ad reliquas frigiditates. Posiatis igitur contrariis aequalibus non ob id tollitur actio in rei te: tam enim calidum caliditate superat ipsum sit gidum quam hoc si igiditate ipsum calidum. Ex quibus
manifestum est, quan uis omne agens dominet ut ei quod patitur,non tamen sequi inter aqualia contraria non dari aetionem: omnia enim conitaria se thuicem expellere apta nata sunt : de itaque respectu alterius, excessui cuius dam & de se eius rationem habent. Quod autem scribitur. . M tis iap. i. id euod se tue aut calidum est non putres cie, quia aetis caliditas mi nor est ea qur in te est, ideo non superat, neque mutationem vitam facit:& in frigore minus putrescet e corpota ob eandem causam, quia modica est in ambiente caliditas , a deo vi superare innatam caliditate in nequeat. Haec omnia sententiam quam diximus astruunt. caliditas enim minor in malo tem agere nequit. At quod ibidescribitur: Quod coagulatum est non putrescere , quiam ahis est si igidum quam aer calidus de ob id non lupe latit vide: ut iis quae dicta sunt obstate. Nis enim op postum superet, non videi ut polle agere. Ostendimus tamen etiam id quod minoris est virtutis agete in oppostum quanquam potentius, ut in tractione est mani-
sessum. Sed animaduertendum est, sim actio inter contraria duobus modis contingat,vno modo cum alterius vi elotia , scilicet cana virum in alterum convcttitur: alio
inodo elim amboad aliquod medium veniunt. Illo quidem modo non contingit seri mutationem , nisi alte. tum superet Noe autem est quod dixit, id quod concretum est non putiescere e caliditas enim ambientis non est tan:a quae frigiditatem concretionis in sui naturam conuertat permanente autem stigiditate non fit putredo , quia innata caliditas sub illa si is iditate eo ercetur, nec sinitur ab ambiente educi. Neque su sficit aliquam seri ab ambiente alterationem . nis enim succedat victoria non succedit puti edo. At in mixtis non
oportet contraria adea disparia esse ,ut unum ab altero superetur ex totor sed quodammodo aquari oportet, vi non alterum eorum sat , sed medium aut e caelum, ubi omni torquate, suetuit miscibilium vii tutes, aut non multum tecedens ad alte tum contrariorum secundum mensuram exu petantiae. Quoniam autem contratia alia actu sunt, aba autem potestate : etiam temperament ex iis otta easdem d Eetentias sortiuntur. Patet igitui non omnia temperamenta naturalia ad tactum iudicanda esse. Cam enim mixtio secundum formas elemento ium fiat: hi autem potestates quaedam stat non energiae, ut os ei sum est alibi, tactui minus patere possunt: csim tactus non nisi ea quae actu sunt sentiat. Quemadmo lum igitur in aqua seruente caliditatem
extraneam tactu sentimus, stigiditate vi autem innatam' δά per se inex is entem nequaquam, sed eam ex aliis ope tationibus iudicamus , ut coagulatione plumbi, & citatini getatione de aliis huiusmodi qua a si igiditate fieri . Mir o Gunde explicatur. Sic temperamenta quae ex
257쪽
xit tutibus elementorum constant, quandiu potestate fuerint,iudicare oportet. Huiusmodi sunt praecipue ex . tetnae nostri corpolis partes redduntur enim actu calidae tum a caliditate cordis,tum ab ea quae in ambiente est.Cordis autem solius energia est,est enim primum vitiens, per ipsum autem reliqua vivunt ipsi adnata, ut in libello de communi animalium motu traditur. Quare. nus autem actu est tactu iudicati potest. Patitur tamen de ipsum alienas ealiditates re frigiditates, ut in morbis contingit. ideo tune caliditas propria re innata potentia est,non a tu,quatenus ope tationes ipsus aliquae ira pediuntur ab extrauea qualitate .sed hie non sunt piae lentis negoti . Quomodo igitur squale te inpera metum detur actu Ze potestate,& quomodo interim ab exit in secis qualitatibus alterat uiti non tollarui, explicatu est.
o, possunt mixta motu sinplici moueri, quia simplex motus est smps icis corporis: de simpl. l eis corporis simplex motus. t. ta. t t. x. Si ergo
mixta,quatenus mixta sunt motu simplici mo Detentur , non esset vinus motus virius corporis secun dum naturam. Praetet ea si mixta deorsum moueantui sedundum naturam, terrae hie motu, in erit praeter naturanae aut eadem erit natura simplicis corpori, dimixtorum. unus enim motui ab una natura prouenit. At veto neque motu mixto moueti contingit. Cum enim mixtum si ilium sit partium, compositionem motus suscipere nequiti quatenus mixtum est. Nam secundum eandem lineam in oppositum idem moueri impossibile est: oporteret autem, cum omnia mixta componantur ex graui & scui, quorum motus est ad oppos aloea. Si autem mixti hoe quidem iursum , hoe veto deorsum fertetur,dissolutio esset mixtionis non composito motuum. Dinnino autem non posse componi morum sui sum cum motu deorsum, ut simul in eodem corpore snt, patet. Nam omnis motus mixtus secundum diametrum sit componentium, .i iti Mechanicis ostenditur. Diame ter autem inter duas lineas secantes se inuicem cadit. ut si dum quippiam serat ut deorsum,i it ut i aueatur ad latus: motus enim resultat ab utraque linea discedens, adeo ut diai et tuiti constituat: quemadmodum videre licet in ρluuis descensu impellente in tetim vento ad la tera : N in lapidi, proiectione, simul enim grauitas la pidem paulatim inclinata linea retia secundum quam proiectus est. At eontrariis motibus super unam lineam existentibus, diameter constitui nequit, erso neque compostio incitu uni. Praeterea contrariis motibus idem
simul moue ii iiii possibile est. .r ae. .ut simul cales ii de uiseseli, esset enim sinul idem calidum de non eblidum iecundum idem: ergo neque sinus idem moue ii sui sum S deorsum potest. Ex quibus patet motus non contiatios componi posse , contrarios autem nequa
At instabit quis: mixtionem ex contrariis fieri 1..H Gea. Oeor. I. i. 43. Si ergo motus mascenturi contrarios eise oportet. Amplius misceri videntur motus secundum naturam re praeter naturam . vi s quis lapi dem de ollam trudat, simul enim ab extrinseco impel.
lente & a grauitate mouetur 3 cae ex.i . est autem contrarius motus naturalis violento. Respondemus, mo
ius vere misceri non poster non enim quodcunque s. mul est in eodem , mixtum propriὰ dieitur, ut album eum museo. Nam forma misit una est latici ex conitati ix constans , illa autem unum tantibii subiecto sunt, ratioue diuei la. Fieri autem unum ratione non possunt
nisi contialia qui niugis de minus dici possunt, hie e
nim sola medium habent in quo unum sunt extrema. At motus quatenus incitus sunt,non suscis iunt magis di minus j licet enim illa in quibus motus sunt, magis de mi nus escant ut, vi calidum Se calidius: cales cito tamen
non magis de minus dicitur, sed magna D parua .ut cae.
tera quanta. At non miscent ut quanta secundum quod quanta , sed secundum contrarietatem. Ob hoc enim neque mixtio neque augmentatio seeundum mate i iam fiunt. oportet et enim aut diuidi corpus omni quaque , ut unaquaeque pars esset iuxta unam quamque mine ibilium, aut in eodem plura esse corpora de quantitates: quae impossibilia sunt.
Praeterea mixti ratio terminus est motus: alterati uim oportet de inuicem agere de pati miscibilia , ante quam unum fiant. At motus non est alterius mutatio nis terminus : non enim mutatio mutationis est neque motus. t x. to. Motus ergo prostiὰ mise-tine- qii eunt. Comprobat hoc quod scribit Aristo: iles. i. a. ux. r. ubi inquit, Bri s. ei hai a rem ma tos Podammodo e . duita nim est vocula qui immodo , quoniam vetὰ misceri motus non possunt. Quoniam autem impossibile est contraria a ctu simul eidem inesse, ob id motus contrarii in eo dem componi nequeunt . Quod autem aliquando in eodem limul siit motus violentus de natu talis, con tingit, quoniam non omnis motus naturalis opponitur omni violento, virum entiti uni conitatium , ut ii sui. sum fuerit secundum naturam, deorsum praeter natu tam erit contrarie oppostum. Motus autem deor sum a grauitate non opponitur ei dein a proiiciente aut
ab alia potentia facto. ideirco simul eile possunt op positum enim impulsionis est, eius remotio haec a item simul non sunt. Alio quoque modo contrarii motus componi viden tur : ut unus secundum accidens st, altet per se, ut ac ei dit Planetis.qui simul motu proptio in ortum seruntur.
motu autem ι ontinentis in occasum: per se autem vito
que motu in ueti impossibile esset. dii militer quie, semotus aliquando componuntur, ut si pila sursum pio iem lapidi descendenti Occurrat: videtur enim qui bi dam ob id quietem non intercedere inter duos motus eoiittarios scilicet inter pilae ascensum de eiusdem des censum quia lapis continue deorsum mouetur, nequa quam in pilae occursu quiescens. At qu .s per se est pilae uadiu lapidem tangitaret accidens aute tune mouet uti ei lieet ad motum lapidis. Componi duo contraria hoe modo pinunt per se autem eidem inelle impostabile est. Non fit autem mixtio eo modo compositis contrariis: Qtaque enim miscibilia per se insunt in mixto virtute,
non alietum tantum, i. ged. O cor tex. 84. Mixta ergo extia ui de leui quatenus mixta sunt, moueri motu mixto
Sed aduersus haec sacere videntur verba Aristotelis i. r. lex et . cem inquit, motus licet s. i. r. -
mixtas autem eos rorum. Si enim omnia coirotaeon posta ex quatuor elementis constant, quorum alia gravia, alia leuia, motus mixtuss non in his suetii, in nulli, erit: ex circulati enim corpore de ieelo non com ponuntur vlla, cam caelum in alterabile& incorruptibile supronatur: nam hoc modo nihil obstitet coponi motus cum tectus non contrarius sit circulati. Apparet autem huiusmodi compositio is in igne,sitit enim sui sum serunt ut eius particulae, 3e circulariter ad motaedili molientur. Praeterea si graue de leue dicuntur ma his re minus mixtio erit ex utriusque: dici autem masti, 5e minus patet. ι ar. tex .s Eorum enim quae grauitatem hiberit dicimus aliud quidem leuius,aliud vero grauiuiesse ut ligno aes. Quod si potentiae motiuae mixtionem patiuntur,et go Se inotus earum misceri necessarium Vi
Amplius, s omnῖa corpora naturalia mobilia sunt
secundum locum l.ι .se,. . mixta autem, i mixta sunt, naturalia sunt corpora aliquem morum allignare illis oportet, quo secundum eorum natura moueant. t Auth g simplici motu moveri dicendum est,aut mitto. Rationabilius aurem videtur, ut mixto moueantur si siti plei motus smplicis est corporis, mixtus autem mixto-ium. Ammaduertendum igitur est primum quidem non conuenire motum mixtum secundum naturam visi com
258쪽
dum eorum naturam. Non tamen omnibus compos iteatum e ire motum compositum secundum naturam: io la enim organica eaque non omnia, sed animalia gradiet a hune motum habent. Plantis enim millus ahu motus dat ias est quam augmentationis alterationisque, nec animalibus o iambu ,: mansua elabit quaedam sunt more plant alum. quibus solam est sensus tactus, ideo nulli, eorum organa ad motum data sunt. Motiuum igitur laeundum loeum iis inest solani, quibus caeteri sensus dati
sunt de an. tex. ε . His autem omnibus inutumen
ta quoque sunt tributa ad motum pelliciendum, ut pedes alae, aut alia huiusmodi, de quibus in libello de gressu animalium agitur. Quaecunque igit ut similium sunt
partuim, ut mista omnia motu mixto moueti neque t secui. tum natu i. o: gana enim non habent.
Dici et hoc autem maximo artificio Atimbiete si ea . tex. . motum mixtum ita corporum mixtorum esse dixit, sed compositoium : ptoprie enim compositio dicit ut eorum qui dissimilium sunt partium .deo . e rex. D. Deinde illud quoque est inani sellum omnia eorporatum smplicia tum mixta tum organica, motu simplici moueri. simplicia quidem secundum propriam eorum naturam , reliqua autem secundum naturam sinplicis pra dominantis. Videmus enim omnia glauitatem habere aut leuitatem, secundum quas vitimes motus fit vel a medio . Et ad medium,secundum tectum. i. t. tex. i. Quod si quid videatur motu mixto mouem, vi auium pennae, quae in aere desce sentes simul vertiginem qua dam patiuntur: calamo semper deorsum spe erante: non est putandum secundum naturam mixtionis elementorum haee pati. quamuis enim par, eius grauior deo isum spectet leuior uisum . non tamen motus aliquis sursum sit,sed omne, siue in toto,siue separat tiri deorsum serun- tui dispari tamen velocitate,quae io causa est ut pars grauior deoilium spectet motus autem vettaginis contingit proptet partium disimilitudinem di figuram Cani enim aer ex earum motu non similem plagam recipiat, d s,imiliter iesistit .vnde motus dissimilis oritur. Patet etiam ex verbis Aristotelis simplicem esse ino tum qui in mixtis est ratione prae dominantis, a citema ubi inquit, simpli. m matum 6 s lices corporu , et mis s. inrasitis, scandam p domi as erit. Supponit igit ut smplicem motum etiam esse compositi, at non ratione
compositioim , sed latione simplieis piat dominati tis: unde inseit dari corpus simplex quod circulati motu
moveatur secundum suam ipsus naturam, non quemadmodum compositum secundum naturam simplicis in e raedominariis: non valetet autem hie illatio, nisi motu, seeundum piae dominans smplex esset. Prae tete a motus mixtus qui se eundum naturam inest composuis . ve animalibus , non est secundum elementum it aedominans, vi patet a phy.tex .i . motus enim anima is progi essivus secundum natu tam ips tu est: corpuΑ'
autem eontingit de natura & praeter naturam moueri. resert enim , quali motu moveatur, Ze ex quali elemento constet. Si igitur motus progressivus esset te eundum elementum praedominans, non contingetet praeter naturam esse. iccirco quci et itur r.e rex. . motus mixtos esse compositorum, moueri autem secundum praedoininans: non accipiendum est in eam sententiam,vi motus mixti sint secundum prae dominans sed omnia compo si a praeter motum mixtum in quibus is datur, moueri etiam motu secundum praedominans qui simplex est omnia enim motu simplici mouentuc , non omnia iit
Ex qui biit facile soluete possumus ea quae dubitata
sunt. Nam ad pii nam dubitationem concedimus ino tum mixtum conuenire corporibus composiis ex quatuor elemeatis , non tamen satemur ptoptet compos tionen ex gr. i de leui huiusmodi motum inesse se nim mixtus ob hanc rationem esset, misceri oporauisset motum si istam cuni motu deorsum, rion autem reeium cum cireulati, aut plures circulares. Moueri autem motu circulari partes animalis patet , omnis enim motu in ipsi est secundum membrorum articulos, quibusta' iam centris,iisque immobilibus utitur natura : ex
multis autem huiusmodi motibus In diuersit articulis
non secundum integros circulos, sed circulorum patates, tocius animalis motus resultat: ut in libello de communi animalium motu ostenditur. Non igitur huiusmodi motus animalibus inest, quia insit corpus simplex aptum natum circe lati motu inoueri: neque tectus ali. quis si sorte inest, quia elementum adsit graue de leue: mouentur enim non propter huiusmodi principia . sed tractu de impulsu.3 de ad rex. s. Ad alteram dubitationem concedimus similiter strauitatem Se leuitatem intendi de remitti, ut calid uiti Seuigiduni, Se eodem modo ad mediu in aliquod vereitc. non tamen operationcs earum mixtae dicuntur, fiunt enim omncs a praedontinante. Calefactio en ini ex primo grada caliditatis non est mixta ilige actioni. Nam in trigidum non agit quatenus aliquid meo gradu si uidi
tatis continet ui , sed IOHiri quatenus calidum. acta ciem in oti, is est inter contraria. in ampliorem autem calicitate n non agit ut calidum, sed ut frigidum, sic enim opponitur. Eodem modo ni xtum et graui se leui, operatur alicubi quidem ut glauc, alicuoi vero ut leue ' si . naul autem aut graue de leue impollibile eli non enim ubique cadetii dominantur. Supponarur enim leue dominari in aqua usque ad superlic: em eius , supra hane Lupe inciem dominabitur grave. Et in calido Se si iei-do iupponatur gradus primus caliditatis temperament Hii iuperare in caliditate per unam partem, aget in i pium ut calidum: iuperetur autem ab eodem in si igidi late per alteram partem,temperatu in in illud aget ut Digidum,donee alii latio fuerit facta, vitta 'itiem terminum non aget amplius quia non superat. Ei mixtioue igitur calidi de nisi di, de grau: leuis, non mixti motus Ora utitur, sed motuum termini accedentes aut te cedemus ab exire nis secundum potetitiam praedom mantis. Quoddam enim si ave est usque ad fundum aqurno ulterius vi utinarum nypolia si, quoddam usque ad aeris iuperficiem super olein leue, ut exhalation squadain. Alia usque ad aetis de aquae contactum, ut supra aut intra aut medio modo ut alibi est ostensum) hie quidem gravia, ibi vero leuia existunt. Sed amplius dubitatur,Cain omne medium componat ut ex extremis, virtutes eat te morum inmixto merunt. i. de Geae ' con tex. s. ergo & operationes utriunque. unumqtiodque igitur mixtum ex calido de s giuo simul calefaciet de nigefaciet, Sc mixtum ex graui x leui moueritur sursum te deorsu in. An in mediis virtus extremorum inest, ut modo uni modo alte i co inpar-ntur λagunt enim semper ratione alietius exstemi, simili autem in aliquod idem ratione utriusque agere imposis bile est , non enim medium utrisque extremi, simul opponitur,aetio autem omnis est inter contraria Ee eo modo quo contraria sunt. At veto non videbatur esse dige tentia mediorum,s semper ratione viaius agunt non ratione vitiusque miscibili uiri. An differentia speciat ut ex diuersa proportione oppositatum qualitatum intenti nem ac remiuionem saetentium 3 Cum igitur aes io , biq; dominantis sit qualitatis, Oppostae ei it ad certum numetum actionis to minatio. Verbi gratia summus e liditatis gladus in summo ealefacere poterit: nulla enim est admixta nisi ditas quae eius aetione terminet. Inferior gradus ealefaciet milius ea quibus opponitur ut calidum, idque secundum rationem admix: ae frigiditatis: opponitur autem ut caliduin omnibus iis quae ilici minus calida sunt:calidioribus autem ut si igidum, idcirco calidiora stigefaciet secundum mensulam superantis frigiditatis. Idem dicendu de graui de leui.Nam ubi doiniciatur graue, motus quidem fit deorsum, leuitas autem admixta grauitatem terni inat ad certum locum, ultra quem agit ut leue. Quomodo igitur grauius de leuius proptet mixtionem contrarii dicantur explicatu est: nam alio modo grauius de leuius dicitur pi O magnitudine Zc paruitate, maiQt enim terra grauior est quam parua, idcirco velocius de otium tedit: ede igne similiter de mixtis omnibus sed secunda hunc
modum non variatur terminus motus ad eundem enim
locum seri ut maior de minor. terrae gleba , Ze maior
259쪽
& minor ignis 1 Ab quo sertur una gutta olei sertur omne oleum: si e plumbum & extera mixta ad pi Optia loca sed tantum , elocitas & tata iras motus variantur, ut etiam in temperamentis accidit. Ad ultimam dubitatione per quam ostenditur mixtis ut mixta sunt motum aliquem at signat i oportere, cum sint de ipsa corpora quaedam naturalia. dicimus esse quidem necessatium omnibus corporibus naturalibus ino. tum inesse secundu naturam non tamen est necesse assignari secudum quasci praedicationes.Vnius enim v naea causa prima de immediata: sussicit igit ut mixta moueri secundum naturam simplicis piaedominantis, quimo: us smplex est, non autem secundum quod lisnum, aut plombum, aut lapis, aut aliud quid tale mixtum. Causa enim motus in omnibus una est ratio tamen mixtionis non una. At vero secundum sormam mixti nulla videbitur esse operatio,si neque motus localis, neque
alietatio ab ill i fiunt, sed a sinplici dominante semper
generatio enim Ie augmentatio & oppositi mutationes sine alteratione non sunt, alterationes autem Omnes ad primas qualitates elementorum te seruntur. Dicenduest secundum formam mixti cetium haberi numerumae mensuram tum alterationis tum motus: quaecunque autem mensu iam huiusnodi de terminum insequuntur, cum propria sint uniuscuiusque mixtionis, metito ipssolutae mixti Ze toti substantiae tribuuntur. l linc igitur mirandi quidam te tum consensus ac di sensus ortum ducunt, quorum causae minus manifestae sunt, quia certus uniuscuiusque mixtionis numerus ac numeri es scacia minus comperta est: vi an ptoposita materia mirum videat ut ovum in aqua sinplici suadum petere: multo autem sale in eadem iniecto ad supellicie emergere ac supei natare, grauior enim tue ob talis mixtionem aqua saeta est,ideo in ea ouum leue est. Eodem modo se habet lignum in aqua & oleo in aqua enim leue est, an oleo autem graue, cum in eo quidem subterseratur. in aqua autem lupet naret. Mitti in etiam videatur in Argento vivo supernatate grauissima quaeque,ut lapides, ferium & reliqua metalla excepto auto , quod solam mergitur. Supetat enim argenti viui glauitas reliquorum grauitatem , quae in eo leuia sunt: sic se habet
liqv iti plumbi humiditas ad aeti, & argenti grauitate mi
Sed circa haec dubitabit quis, Si tetra est simplicitet
grauis 5e omnibus substat,quae terrae magis sunt ut lapi des non debuissent Argento vitio de caretis metallis liquatis supernata te, qui aquea nia is nitis Ati terrea in coagulatione includiit semper multum aeris3 clim enima calido fiat eoium coagulatio ad naturam exhalationis accedunt magis,quae leuitatem praestat. Metalla autem quanquam exhalationem multam contineant, tamen quia a si igore coagulata sunt , & multum adde sata humo te non aere potos replente,grauiora sunt reddita ob eandem tar i nem se inter metalla , quae plus terrae adepta sunt, ut sellum 5e as, leuiora sunt quam plumbum& aurum, in quibus plus inest humiditatis. Sed ouo
pacto mixtorum motus secundum praedominas simplexsat, a forma autem mixti certus habeat ut actioni, &passionis terminus dictum est. vera igitur est proposta 1 cntentia mixtis, quatenus mixta sunt, non datum esse motum neque simplicem neque inratum.
Ingenerinione tir corruptiose si pho non trans tam
t νε. ubi inquit ,si ex ιγι ι ti fiat, per aretii usani I ex arimati fri , est enum iam hoc. Cum ergo idem virique insit rei scilicet genitae de ei ex quo generatur primo , non oportet illud transmutati: nam si transmutaret ut, trant nutatio esset per
se ex erite quatenus ens est quod est Impri ibile. Ene autem in omni generatione aliquid idem utraque nexistetis, patet: Oportet eni in in omni transmutati ne piae existere aliquid quod ii on transmutatur: n. ms omnia iransmutarent ut , aut in. insitit utra proced tent generationes. r. Istra .reat. 14. quo modo adnem nunquam alicuius generatio peruenireti aut tan
dem ex non eΜte simpliciter at quid per se fieret, quod similitei fieti nequit. L P/1 sext. Quoniam autem haec ratio materiam prae xi stete ostendit , qui non sit haec autem duplex es, una omnium communis, ex qua omnia fiunt: altera uniuscu: usque propria: LMetaph. t x.imo Primam omnium materiam manifestum est in g ortam Se incorruptibilem esse, i.II1 text. xt quas autem fieti quidem si cottiam pi vi enus lati m cst materia, vi teliquotum generabilium ei mar Ae au- ptem quatenus de ipsae materiae quaedam surri non enim smul fit statua de aes, s aes materia est statuae: neque s mul corrumpuntur: in materiam enim leuettunt ut, ut lutea statua in lutum. & Callias in carnem di ossa. r. Met latext. . Bene igitur dictum est , si eanis ex equo fiat,non generati animas, quoniam prae xistit. Licet autem non detur in his transmutatio, ad rationem te seri nihil , modum enim quaerimus non subiectum. Patet autem quod dicat ut in generatione anima laum, cum enim vegetatiuum veluti materia sit sensit-ui , sensitiuum autem per quod animal est, ipsus tatimnalis . de reliquatum differentiatum: oportet prius umgetatiuum fieri quam animal, de animal prius quam
MAM O horam n e an aio equas: Sec. Cdm igitur homo petia fiat aut equus, pixexistete animal oportet de non fieri. In cintuptione autem corruptio priori necesse est reliqua interire, ut corrupto vegetatiuo simul animal de equus corrumpuntur, non enim separantur a vegetativo vi vegetatiuum ab illis. Si quid autem per se corrumpatur , non quia aliquid aliud corrumpatur, permanere enim materiam oportet: ut corrupto vegetativo, eato de ossa relinqui oportet, si hae eius
Praeterea inductione patet in omni transmutatione permanere ala quid quod non transmutat ut, quatiuis de ipsum si transmutabile. C sim enim triplex si eo mi'
stio corporum naturalium 1. de Pan. . cap. i. prima et
mentorum quae ex prima materia & primis contratistitibus tangibilibus fit: secunda simia arium coimorum, ea elementorum mixtione 1 tertia dissimilarium ei samitatibus certo modo dispostis: Patet dis, imitaria in
similatia resolui, ut pedem in carnes, ne os, ossa, &teliqua huiusmodi: haec aute an elementa,elementa au. tem in materiam omnibus communem Quinimo tiam in elemetorum transmutatione non semper vique ad materiam primam fit tesolutio: ut quando finitima elementa transmutantur , remanet enim una communis qualitas quae non transmutatur 4 ut humidiatas in transmutatione aeris ' 'quae in se inuicem. Itin iis quae opponuntur secundum ambas qualitates,qitii uis utraque mutentur,perspicuitas tamen qua omnibus inest ilo semper transmutatur: haec autem Omnia quam
ut, 'pe in transmutatione simplici ea dein permaneant, transmutabilia tamen sunt. Sed de multa quoque insunt penitus intransmutabulla, ut natura corporis , di quacunque corpori ut cor rus est insunt. Corpus enim simpliciter intransmuta bile esse demonstratui de a lecta. contex. r.Si enim corpus per se fieret, oportet et ex aliquo fim i , quod non esset corpus actu , sed potentia. hoe an tein modo vacuum separataim daretur. Quies s hoe intransmutabile est, etiam ipsum continuum & teli qua consequetia intransmutabilia sunt. In transmu
tatione igitur ptimorum corpoIum hac remanent,sus minime transmutantur. In mixtione autem ex elemen
iis ipsa elementa, s non omnino, saltem aliqua ex parte permanent incorrupta, ut alibi ostensum ess de ..atia
260쪽
simila ia in d; si misatibus , quae neque fieri est ne
cesse cum illa fiunt, neque eortunipi, dum illa cot-
sed hinc sententiae , id elut obstare quod seribit Ari
stoteles. i. de M o cor text.13.vbi ponens differentiam inter alterationem & generatronem, inquit, alterationem quidem esse, quando manente subiecto setis bili transmutatur in eius affectionibus. Qilando autem to tum transmutatur non manente aliquo sens bili, Ut subiecto eodem, sed quasi ex semine toto sanguis, At ex aqua aet, aut ex aete toto aqua, generationem hanc esse huius, illius veto corruptionem. Significate igitur vi detur in transmutatione secundum sub Ilantiam omnia transmutati, nilial autem permanere idem praeter materiam primam, .l et tecum sum se non est sensibilis. Nam alioqui no i esset distentia inter generationem di alterationein. Praeterea, s seneratio mutatio est de
non subiecto in subiectum,corrupi io autem de subiecto in non subiectum. P .ι xl. . nihil manete oportet in his mutationibus , quod affirmatione monstrati pol sit idem in vitisque, subiectum enim dieitur quod affirmatione monstratur. Adhaec ii Oportet aliquid manere in omni tiansmutatione, illud aut substantia erit aut acet den, Siquidem substantia: quod adueniet substantia tio elit, esset enim in subiecto. Si accidens prior erit gene patione ae eidens quam substantia. At omnibus modis substantia in priorem esse ipsis accidentibus aiatinat
Aristoteles . . Metai h rex. o.
Atiimaduertendum igitur est,uniuscuiusque substantiam, quatiuis composita sit ex actu & potestate, tamen 3qunam esse non secundum accidens, sed per se, a. u.tiph. lio. ii actus enim qui perficit, in unoquoque unus est,sci i
lieet finis, cuius gratia extera sunt. 4. Meteo. cap. bit o. Aeeidens autem de substant Ia non unum sunt nis secundum accidens. r. Metaph.tex. i. non enim altetu alterius
hiatia est. Sed ipsa substantia finis est uniuscuiusque ae leidentia autem substantiae superueniunt non tanquam eius persectioiles, sed aut ex necessitate materiae, aut propter causam esecientem. Quod si aee identium finii esset aliquis, aut ipsa finis rationem habere ut, subflantiae
Quibus hoc modo constitutis ne ite soluuntur dubi
lationes. Clim enim unum, quatenus unum. inditiis bi. lest, substantiae autem ratio una existat, substantiae ge ne alios militer de corruptio no supponat alteram sub stantiam actu existentem: esset enim alteratio, nee una pei se fieret in huiusmodi mutatione. diuideretur enim iii duas lationes actu existentes: ex duobus aute in actu nequi . . num per se fieri. . . setaph. text. A. Quod ergo di citur. i.Iesen. O tor. ex 23 Geneta: ionem mutationem es ipse i Mius in totum nullo sensibili remanente vi subiecto eodem, bene dicitur: cum entiti sitima & ratio si ipsum totum l. I 'Dext. de tandem quod continet re ipsum rei sectum totum sit s. Metaph.text. hoc corrupto non
temanet aliquid quod tanquam subiectu dici positi idde istensi licet enim praeparationes multae in materia te maneant,non tamen constituunt subiectum actu de sub stantia. si finem non habeant, cuius gratia sunt, ut alibi est ostensia n.
Ai dubitabit qui, si absente fine non est substantia
conceditur autem remanere materia. S: cum ipsa con.
ditiones multae, videbit ut dati materia separata a sub stantia. An non sequitur 3 Si enim v mus generatio est
1lteri ut corruptio, de e conita, .degra. O conrex.1 .non
potest materia unquam fine priuati, unius enim deptio est alietius aequisitio. In alte latione igit ut permanet substantia eadem existens, ut homu clam mutatur se eundum affectiones: in generatione autem nihil est quod hoe rvado permaneat: quan uis enim multa seris. bilia remaneant, seu tanquam dispositiones pro forma fututa leu pro ea quae recessit,sue utroque modo: se ae identia multa dispositiones illas insequentia non tame. mciunt subiectum idem. alterum enim est subiectum quod genitum est, ab eo ex cuius corruptione factum est quia altera substa uiae ratio. Non igitur corpus subiectum est elementotum: nec elementa mutorum: λec
Liber quartus. 6 5gmilaria dissim;lallaint nee iadem genu et sub lectum est
specierum, ut animal hominis aut canis, sed omnia haee materia iunt: sola autem substantia ut species vltima delingularia caeteri subiiciuntur, hac enim sola totius habent rationem.
Quod vel 3 dicitur s. Phys Yt.'. subiectum esse quodam tinatione monstratur,generationem autem murati
nem esse de n5 subiecto in subiectis,corruptionem verbE contra, quas nihil permanete oporteat quod enim
permanere concedimus a mimatione monstratur asset imus hoe dictum esse, quia id quod per se sit, non exente si t.P0.rex. s. ex priuatione enim fieri oportet qui
est per se non ens: idcii eo subiectum ex no subiecto fit,
ut homo ex non homine rhomo a mimatione monsttatur, non homo autem de omnino uon ena nequit asstiamatione monstrati. Quod si neque verum si simpliciter ex non homine seri non enim eae omni non homine fit homo ex lapide enim non fit, qui tamen est non homo
nec tandem ex eo quod omnino non est, de quo verum est dicere non hominem. i. P. HM M. nam nomen ins-nitum smiliter hil in quolibet quod est & quod no esto
sed oportet aliquo modo ens esse id ex quo fit,ptae existere enim semper aliquid et ii, quod fit,ut materiam de eius pri parationes, super tu, ostensum est: non tam g ex eo per se fit quatenus est, seu quatenus non est . per accidens igitur,tum ex ente ut ens est,tu ex non ente,ut nonens est strid est non per se aliquid fit neque ex subiecto quod per se ens est, neqi ex ptiuatione quae est per se noens illud quidem quia id quod est non fit: hoe autem, quia id quod non est simpliciter, nequit seri, clim prae- existere eius quod fit aliquid oporteat. i phyrex.17. Quatenus igitur id quod pei se fit, ex no ente fit nam mi ex ente fiat,no tam g quatenus ens est, sed quatenus non est) dictum est ex no subiecto subiectum fieri, quomodo non subiectum nequit a mimatione monstrati. Quatenus vero assit matione mostratur id quod praeexistet, non per se fit ex eo, quia non quatenus est lit. Hoe igitur modo accipiendum est ex non subiecto subiectum fieri, de e contra. Substantia enim qui fit subiectum est, cui opposta priuatio negatio est, ideo nequita mimatione monstrati, quod in extetis mutatici 4bus non accidii contiariorum enim priuationes assimatio ne ostenduntur, ut frigidum, nigrum, nudum . . P0Lux t. s. Idcirco mutatio secundum substantiam ineon tradictione posta est motus autem in cottariis. dic ut ut enim omnia eontraria de subiector substantia autem de nullo. Ad ultimam dubitationem, cam quaeritur ut tum substantia si an accidens id quod permanet . concedimus dispostiones materiae cum ipsa materia lubstantias esse potentia ante quam finem adepta snt. Quoniam vero interim sub altera sorma sunt, siquide illius quoque partes fuerint, sub satir actu erunt, ut humiditas tuti. aquae tum aeris pars est calliditas autem in aqua quidem accidens in aere aut e qui ex ea gignitur sub latitia. Neque sequitur substantiam in subiecio esse. Forma enim quae per generatione aduenit,non subiecto aduenit, sed ma teriae, id est non quatenus actu est, sed potentia sic enim unum per se fiunt. Neque accidentia priora sunt subluatia,insunt enim alteri iubstantiae actu existenti, ex cuius
transmutatione generatur altera.
Ex dictis etiam soluitur illa disieultas, eam dubita
tur uti si accidentia migrent de uno subiecto in alterum subiectum videntur enim multa quae in vivente animali erant, in cadauere inesse, ut figura . cicatrix, de alia huiusmodi. Et motus unus veluti descensus videt ut inesse duobus subiectis mobilibus,s animali ex placipitio cadente, in itinere moriatur, non enim videtur idem sub tectum corrupto animali. motus tamen unus est , quia continuus,non interpoliatus quiete dum motitur. ostenditur tamen s. In silexi .m unum morum unius esse mobilis. Quidam negauetunt eatidem esse figulam mortui de vivetitis , smiliter neque cicatricem neque alia ulla eorum qui eadem apparent: necesse enim est hoc modo dicere iis qui in transmutatione substantia omnia trans mutati putant. x. ij.