장음표시 사용
311쪽
st lentotem,s eopiosor,tenuJorque mollitiem, postea ita visco statem facit. vehemens priusquam classi ta,ita laxet,ut qui fit quot immisceti iis queat, tenuiora in suminam agit tenuitatem, egressumque ei quo elabatur pa. te cit , ut quod a vehementiole calore disimilare im. mutatur ens crassius ais due sat duritisque , tenuitate, cuius commixtione mollius erat, assidue a calore spolia.
tum. Non igitur, quod languidioe agit, lento tem in mollitiem, & mollitiem in vi ostatem , 5e viscostatem in quorem , sed quotem in viscostatem, Ze visco statem in mollitiem, re mollitiem in lentotem, de lentorem in classitiem , re magnam eam s diu agat, vehemens agit calor.
Huiusmodi actiones a languidiore vehementioreque calore in dissimilatia edi, in talcsque ab utroque haec a- si dispostiones, vel oua quae elixantur, vel quae assantur carnes declarant, lis enim a lento moderatίque calore aequὸ uniuersae immutati apparent, de perexiguum quid extrema suprascie magis passae in vitam omnes
eandemque de bene uni solitiem mollemque aguntur te, a vehementio te veto vix concalefactis internis exietna tenuitate mollitieque omni spoliatae summe densantur, se inmeque durescunt .re in eiustam aguntur tandem. Et oua in sei uentem immissa aquam modicum quid internis immutatis, summe externis classe cunt duresesint
que, qui s in si igidam iniiciant ut & cum ea sui ut paulatim calefiant , aeque uniuetia eodemque propemoduimmutant ut modo, de e viscos, liquida piimum sunt quidaque, propterea quod languens , qui adhuc egit calor tenuiolibus illotum partibus in nullam dum,aut non in eam actis tenuitatem, quae elabi queat , erasso res in quo res egit, mox vero qualia 3'tius erant visco sq, gliseraque, de lenta tandem, duraque: assidue enim copiosor in i is, de robustior factus calot tenuiores emrum partes omnes in summam egit tenuitatem,eainque' eduxit omnem.
e marem Ianguidiora seria Olore. Luo κο itidem calore a quou7s re quali , vis E in ateri a seli, inde manifeste intelliges. uod in teiti, fiunt quae summopere inter seispositone disserunt, de adiueis: simo occupatae sunt calore: at diuersa e materia, si uel soque sa-ctia calore dispostione itidem inter se Ze vilibus sum. mope te differunt. Tenuiores quidem oriuntur sinitatie materia quae sun da patu repugnet, Se robustiore a calore , Se qui promptissmὰ sundat, vel d similati quidez materia . at cuius crassores patres ira densae stit, vi in eniti fluores nonnis bene tenues facti elabi ex ita queant,& moderato a calore, de qui egressum elab b. iis vix tande aperiat,cta moles veto sinitatib. de classio lib. e rebus, quε scilicet iundi te pugnent, Se non alia sui patie masis, minus alia, sed uniuersae propemodum si-ititii sundantur, itaque qui ex iis sunt fluores, quin statim emanent & prius quam tenuiores fiant a nullo te- tineantur, & languido quidem at copioso celth a calore. nam 5e multum eiusmodi res capiunt, de multo,
vi sundant ut opus est. Et quoa dictum est laxiolibus
e rebus, de robustiore a calore tenurore, e detis otibus veto. Se languidiore a calore crassores seri quoi es,dulces salsaeque declarant aquae: illae enim e superio te terra quae minus Soli occultata, mollior Ada est, re io bustiore occupata est a calore, hae vel de pro in diore, qui magis defensa minus est a Sole immutata, pioindE
quὰ se minus dissimilatis, de copio scire quidem, at lan
guidiore occupata est a calore.
aevis cauor, vittis e rebus, uiam ea car Ie uinem.
Aoda et Iam tenuitasque liceat quando eodem utrumque calore eademque fit e mate 1 ia,ab horum adiue ista te eadem v lique eueniunt dis et imina, horum itidem vir usque costitutionem smul indagete) quouis quidem ὶ calore requali uis e materia esiciuntur. id vero Se vapores se ipse etiam declarat aer,qui assidue e tertis quibusvis 5equo uis educitur a Sole, de quae insuper e bene desis rebus elabit ut tenuitas. Propterea quae a calore constituta sunt intereunt tandem omnia, quod eorum substantia calor ex omnibus elabitur tandem in subiecio longe tenuissimo, quod ipsesbi fecit atque concinnavit. Vetum a ca lote quouis de quali uis e materia feri apta tenuitas,di uersa diuerso a catote, liversaque si e materia,magis minusque tenuis, de magis minusque puta. It laxioribus quidem ac liquidioribus e rebus e quibus amplior ex tus patet . quouis fiat a calore classiuscula elabitur: qui dem maximὰ mobilis .maxime motu gaudens calor si
mul ac domicili si s bi comparauit quod euehere queat, nullo id tenuius leuitisque saciendi detentus desdeii
egressus mod1 pateat,statim evolat undique. At vi diximus.quouis a ea lore laxis e rebus cras, iustula elabens tenuitas, quae non ἡ larissimi, liquid sit misque educit ut, re a quibus quae uis de quantaui, facta nullo retineti queat tempotis momento , sed statim
euolet, classior omnino a medio educitur , nam tmbussis, imus quiduis immorante ni amplius attenuat. de
magis etiam a languidissimo, squidem neque is exiesitam quo elabitur aperit, neque ipsa cum sibi moliri
potest tenuitas modica 3e languidissimo donata calore. itaque diu tetenta longiorem motat ut actionem. Et vel iisdem e rebus .b ita diuerso calore ita diu etiam educi tenuitatem,qus ex humidissimis lignis dequae e laxis palustii biisque tetris emanat tenuitas , clate admonete namque e lienis pei exiguus de tenuiuimus primum si mus , qui visum lateat, a languidissimo calore, de qui illorum naturam exiguum quid adhue exuperarit, edi
citur , mox longe classior medio a calore, qui iam illo rum vires exuperet, multamque siciat tenuitatem , p tentemque ei patefaciat egretium,elucent flammae tandem , magna tenuitas, de quae paulo tenuior satia, i uis lis fit .a iobustissimo se ilicet facia calore, qui quidet enuitatem suam attingit omnem statim absoluit sui titaq; facit. lest mollissimis e tetiis classissimi vapores, de qui parum ab aquae natura dimoti,mod cum quid in se psos coactran aquas vel etiam stadines redeunt, Lyra;
sus perpetuo educitur aer, at multo certe amplatim me dio vitumque sub Stile. Neque enim propterea eo in s
lubrior, elii lentisiive palustiis si aer, quo Sol propior
fit robusti4tq:, quod classior educatur,sed quod copiosior ,de qui in se ipsum magis colligatur.ctaisorque fiat, sorte Ae amplius quia impurior,ut dicemus. E dens, conita viscosisve,e quibus agre elabitur tenuitas, ac proinde a diuturniore conscit ut calore, qui vapor,de quae Habit ut tenuitas quouis fiat a calore bene tenuis elabitur, at eo certe tenuior.quo a languidim te de qui nullum elabenti exitum appetrat. Itaque eiactissimis e tertis vapores longe tenuissimi , 5e qui promtili me quidem in ventos diffundant ut, in aquas longe
alget time concrescant, de tenuissimus educitur aer, de
languidiore amplius sub Sole. Edis, imitaribus te bim non sorte languidissimo a calore, qui nimitam quam
iacit tenuitatem , longissimum eam consciendi nactus tempus, adeo tenuem facit, ut ectas sitiae qua uis, ni hil ea disrupta, nee ullum eius secum effetens si usu lum, elabatur, at a medio certe a robustoque amplius, Zea quo dum tenuiores illarum partes bene tenues a- utique ad elabendum sunt , nihil interea et astioir. larentur aperienturve. quin illis spoliatae omni bi ina
si, in seipsas densentur magisque constringantur,ut nullus ex iis elabendi aditus ingenitae tenuitati pareat, non puta essed fuliginibus immixta tenuitas esset ut . Etenim tenuiores dissimilarium retum partes a cras- solibu, distinctae non sunt,sed ita mutuo complexu e
nectunt ut omnes, ut ipsis propemodum naturae agentes propria mate i ta magis unitae noti tat. Nulla sen
312쪽
s bilis alterarum portio ab altetis seiuncta est , proindeque uae in iis ingeneratur tenuitas, nequaquam uniuersa sit . ut una in quapiam, alterave relictae crassi: ieicauit ue, e quibus quiduis adapertis scissisue elabi queat, sed in singulis ingeneratur eius punitis, ii que nihil adapertis, nullus elabenti illi exitus patet , di in iis illa comptimi non sustinet, sed ex omnibus t ultima undique erumpit vi. Quo sit, ut per puncta singula inminutissima frustula,re quae ab euolante tenuitate efferri queant ei tanturque disrumpat ut, de dissimilaribusti rebus impura quidem ac siiliginibus immixta robu- siti te a calore tenuitas, e similatibus veto a languidio. re praeseitim de qui paulatim lenteque agat,puta omnino attollatur. non enim valde in iis erassiores a tenuioribu, dissident partes, & dum hae in summam aguntur tenuitatem, ita laxantur illa appetiunturque, ut nihil ingenitae tenuitati ex ipsis, ut euolet, disii inpendae sint,
itaque u ipsa nullisque teliciae classitiei si ustuli, ad
mixta ex iis evolat. Quas ob tes laxis e rebus calore a quo uis at a robustiore certe amplius cras, iuscula educitur tenuitas, cdensis calore itidem a quo uis,at a languidiore ampl: us bene tenuis. E dissimi libu, , si quidem non quovis acalore, a medio ceri ἡ & a robusto etiam amplius impu.ra de suliginibus immixta , . similatibus, quouis nite , calore, at a languidio ie amplius puta. tia potio in sit lis tenuitati ae crassitiei vel putitas annectitur,vel impuritas prout materiae, e qua, de calori a quo singulae fiunt dispositiones , vilesque insiit, a quibus illarum hariamque altera fit. Laxi, nimiium dissimilaribusquec rebus languidissimo a calore , & tenuis Λ puta, a
medici robustoque, nec tenuis nec puta elabitur tenuitas, E densis coi. tra similaribusque, languidiote praesertim a eatote, tenuis putique, e laxis itidem similiari- e, languido a calore tenuis putaque, a medio ro bustoque pura quid;m at non tenuis,e deuss dissimila tibusque, languidissimo a calore tenuis puraque, a me dio robustoque non puta omnino & magis minusve tenuis, prout magis minutive laxet eas calor, prout scilicet ei lius set nilque elabatur tenuitas. Et quo quidem a calore quali ve c maiora , quae s lion vete limitaria iunt, at simili certe dispostione donata apparem, entia con sit uantur, hoc modo explicasse satis in praesentia sit, a
lias sileuetu) singuloruin genera dionem diligentius exquisitiusque inspectutis.
C sui XXII M. A e ο ca ore. quali e marem animasa optanti co bi sciantur. . vero manifeste e diuersis partibus eil posta iunt, cuiusmodi an alia & plantae, e t matella valde dissimilari, sue semen, seu in quiduis aliud sit, de a ea lore fiunt perblando, qui quam tenuitatem, & quem in generat spiritum, vel
e non durate minime illum educit: nam iobus luidis similarem etiam materiam in unum idemque, aut benes mile agit ens, de quam ei tenuitatem , de quem indit ilitum, educit etiam omnem, bene eum tenuem, deberie illam laxam faciens, ab hoc igitur ealore nee planta vita nec ullum constituit ut animal. Nam ut suo, ipsius explicabitur loco, animal & planta spiritu, est eoi poli, ut proprio tegumento proprioque inclusus or. - auo. Neque veId hoc de omni animali prolatum ae eipiat quis , quandoquidem , ut susius alibi tractatur, ' homine aliud est animae genus diuinum illud, & im molial piritus M teliqui corporis serina uniueis. Ho. tum potio constitutio, actiones,passione , operatione,
istit A quidem diligentius inspicienda explicandaeque,
ii iii alium reiicienda sunt tractatum. Nunc, quonia in naturalia corpota omnia loco in quo ponant ui opus hab iit , D in loco omnia posita sunt, & motus omnis o
mnisque immutatio in tempore fit, quid locus, quid te-pus si, inquiramus.
C, o v x xxv. Lecum aritim esse a conremorum corporam mole
O e i naturam 8e quis locus sit inquiretibus; primiliti quet communis liti, inum consensen sus 5e sensus ipse loco attribuit, pongda sunt. Tum, an quod antiquoribus multis post uiti est, inane vacuumque, spatium scilicet penitus incorporeum in quod aliud nihil prorsus sed aptitudo modo quaedam fit ad corpora suscipienda dati possit,num scilicet ens quippiam,vel quampiam eius partem e loco in quo locat a est ita amovete liceat, ut nee ens aliud xllia,
nee ipse etiam aer in illum illabi queat. Nam si huiusmodi spatia: ni fieri usquam appareat, di quae loco ineste visa sunt illi istant omnia, ambigere no i iceat quin Ms-di uniueis & entium singulorum locus hiausmodi spatium si in quali, quod absti actum est ens, locatum etat. Loco id primum ineste videtur,ut id euius est locus)in ipso stra ut quae ipsum subest suscipere queat de suscipiat omnino omnia. Itaque locus entium quoi timuis receptor fieri queat. de in exissent 1bus entibus tecedentibus expulsisve nihil ipse te cedat ea pella crve , sed ideperpetuo remaneat,& succedentia entia pici ptissitne suscipiat omnia, latii que assidue ruse si , quanta quae in ipso locantur sunt entia , perpetuo nimiium iis, quae iii eo locata sunt, aequalis, at eorum nulli id ni sit nec fiatvnquam, sed penitus ab omnibus diuersu, st. Spatium potio, quod corpore nullo prorsus repletu, ac propterea inane vacuumque sit, dari posse vel ipsa in clepsydris videte licet,quae qubd, s eatum otiscium ita oci ludatur,ut aer nullus in eas subire queat, itaques ex innitiis solaminibus inexistens aqua delabatur,superioris aquae locus vacuus fiat, haudquaquam delabi tur, sed vel quae foraminibus ipss superstat, susinet se se vaeuum dati posse Peripatetiei, declarant in vas spraeterea omnibus, quae ita eaque e re cost lucta Ee v ndi que occlusa sunt ut nullus in ea ingressus aeri detur, hoc spectatur. verum,s unum tantiam clepsydr.itum tamen paulo amplius effeceris, de insernam holum patatem quiduis apetias Se ex illo & ei hae inexistente Euoutem uatim decidere videas.E elepsydat si pistora sola minibus, ἡ quibus aqua non defluit, mel fluotesque alii quiuis paulo grauiores,& puluis amplius, vel minutis imus, at desis grauisque decidit. In sui et seream in mole serieti stylum si immittas, eamque & prius de postea ita
coprimas. ut ii aer inerat ullus , exprimatur omnis nullusq; eam subesidi relictus si aditus, aegrius sorte, at ab strahas illum tamen. Quin si ens quippiam cras,totibus vaporibus crassio leve sumo aut aqua repleas, ac undiq; occludas,ut aer nullus prorsus subire id queat tum uehem et, id exponas frigori, manifeste spadium vacuu in eo fieri intuebere, nam aqua in glaeiem,& minoi e contractam in mole,vapore,, sumuntq; in aqua conspissats e petieiis. Ad haec, si vasis,quod e pelle, alisve, at laxa cedente qi te consectu si, Ocificium ii indas,& ore inexi stetit g aetem in pulmones ait talias, no aetem modo vas in exissentem , sed ipsum vas in os conuolare senties, at non celid,s vas e densa renitenteque de infixili conse .ctum si re. Follem itidem s comprimas,&'oc. ludas vinullus illa benii aeti adatus pateat is eleues expandasq;.
si pelli, laeta gracilisque sit, dirumpi eam videas miniti Veio si pellis crassa, densa & si angi inepta st. Igitur de in vase,& in Alle spari si vae usi ficii satend si
est. Quodque nusqua vaeus fieri apparet,no vntia ei salis quaeda natura, ut Peripateticis placet praestat quae inane exhorescens, ne usqua sat plouideat, aere ala aque coli qua entia esi immittes, unde quid recedit abstrahit uiue, di s inde ens quippiam recedere tentet abstrahaturue,
quo ens aliud nullum immitte te queat, nee recedere id, nee vlla externa a vi abstrahi sines, re aqua sui sum euehen in in lublimi sustinens. Nam nusquam locors illa adest nee qui, quae ae spatium ullum vae usi s at molien da solent, moliri queat,intueti licet.
313쪽
sed illud sit,sillo st mea sententia, quod singulares entium natura , & ipla omnino entia mutuo contactu gaudelit, I a seips, separari, seiungique non su- sinent, proindeque singula, ne a contiguis seorsum fiant, s quippiam illotum recedat, vel qua bene corpulent alunt , di nullo, vel non quo id sectandum eis
moueti possunt motu, summa id seciantur velocitate,
quod ab illo seorsum seti ex holiesceni ia , ita proptias
intendunt vites, vi materis cui inexis uni molem pidusque, a quo ne mouerent ut seseque sustinerent prohibebant ut deorsumque detrahebantur, exuperent.&sursum .s Opus est, esset ant, atque adeo in sublimi sustineam. At ubi nimia illa est. de quam vitibus nullis euehete, sustine iόve queant, multae quidem cedunt tamen , nihilque ieeedens sectant ut, se contiguum ipsae deserunt ens:& ubi itidem abstrahentis vitibus teti iii non possum a contiguis rebus remouentur,unde iniet. medium spatium vacuum fit. Dum scilicet angusta sunt clepsydratum solamina, quod modica aquae portio , proindeque Se leue ipsus naturae lustinendum est Onus, sustinet hoc illa, at non ubi, solamine amplis eato, maior aquae portio, gr.uius rue sustinendum est onus e minus etiam .s angulta qui em solamina , vel unum modo subst, at moles magis in seipsim densata, vel multa sustinenda st . Feneus quoque stylus inutius quidem a contigua cera absti alii. tur, at abstrahenti viribus impat s si, absti alii ab hi, se sinit. vapotum itidem, sumique, Ze aquaium natu. tae in uitae a contiguis rebus tecedunt ,& in uitae etiam in angustius se cogi sinunt, at quod exupetantibus externi stigotis vitibus obsiste te non pollunt, smul N in angustitis se cogi,& ά eontiguis temouei i patiuntur. Et
propria vasorum, e quibus aer educendus est, sciliumque pellaum naturae, illotum , horumque matellam fle. Oete, disrumpereque si queant, ne recedentis aetis contactu priuentur, flectant eam , disrumpantve,minime velo,s flecti ea, disrumpive repugnet: quocirca, Zeva tum,& ad apertotum sollium spatium vacuum fiat
Itaque manifeste spatium ab entium mole diuersum dari potest, Ze datur omnino & entia omnia in eo locata esse,& ex iis, quae dieta sunt, Ze inde platerea imtelligere licet, quod qua loco inesse oportere visa sunt, spatio insunt omniar eos scilicet quod uis in ea spatii portione est in qua locatu est, de qua ipsiuη est locus de penitus,ut dicta est incorpore si, de actionis omnis omnisque expers cuin si Opetationis aptitudo scilicet quidam modo ad corpora suscipienda, aliud nihil plotias. proindeque entium nulli proici, sinite dii imile .e aut
contrarium , sed penitus ab omnibus diuelium cum si
nihilque ise pso distat usquam, sed . num idemquest uniuersum , qua uis in sui portione promptissim Eensiuseipii quod uis, de inexistentibus commotis, recede tibiisque aut expuiss, nihil ipsum commouetur, nulla. que ipsus portio recedens sectatur ens, sed uniuersum perpetuo immobile permanet, Ze succedentia suscipitentia, in latitaque ipsius patre singula locantur, quanta ipsa sunt entia, & quandiuvis ens quiduis quavis in parte immoretur . nunquam tamen hae illi, nee illud
itaque quoniam spatium, quod a corporum mole di. uel sum st, sati posse, & Q. omnino, e in eo entia qusdam locata et , ipso comprehensum est sensu , Ad quae loco inesse oportet manifeste lys intulit omnia, proin deque entium omnium locum iptum esse, ipse itidem declarat sensus, utique Aristotelis rationes,quibus hu iusmodi spatium dari non posse, de corporum omnium
locum superficiem ea continentis esse asseruit quoniam irem non esse ponunt quam esse sensu comprehendimus, ne inspiciendae quidem essentiat, vetitas vi amplius eluceat,exponant ut tamen de examinentur.
v i h loeu, si, inquit Aristoteles, perspicuti isseti hoc modo potest. Sumamus de is quae uvere per se ei inesse videntur. Prim di irit ut usocum id, cuius est locus, continere, nihilque uetus esti a ibit tam iii, Praeterea locum primum 1ec mi- ω notem esse, nec maiorem, nec a quaque te, dei itui,& is parabilem elle. Deinde locum omnem superum 3e in- use tum habete , de unumquodque corpus ad propria lo- is
ea naturaliter serii, de in iis conquiescere, idque aut is insupero aut in in seto loco eiscere. Et alibi, His inquii) is suppostis, reliqua contemplari debemus. Enitendum . autem est ita considerate , ut huiusmodi desnitio ied-'. datur,ex qua di ea de quibus dubitat ut dissoluantur, de .
qui loco ineste videntur ei nueniant. Plaetetea diis- .cultates de quae de eo et unt dubietates eum ea inno- . testant,ita enim pulcherrimc unumquodque t de- is
monstratum. Plinii m quidem illud intelligentia est . apprehendendum , nullam de loco fututam iuisse pet- scrutationem, nisi aliquis est motus , tui ad loc si per
tineret, nam&caelum in loco esse ob id maxime arbi. . tia inur, qu bd semper motu cietur. Horum autem alius . est latio, alius accretio, Se imminutio, in aecretione . enim , & imminutione, quod prius hie erat, locum mi. . notem aut maiorem occupauit. Al.ud vero per se actu .
mouet ut, aliud quod ex accidenti, de huius aliud per . se moueti potest, ut corporis paties 3 nauigii clauus,a- .liud non potest, sed semper ex accidenti, ut albo . N isse lenita, bre enim propterea locum mutant, quδd id, ain quo sunt, mutent. Quoniam autem propterea in -
lo esse dicimus, quod in aere,qui est in cato, de in illo quidem non timni, sed Ob extremum eius, quod eon tinet nam si uniuersus aet si locus, aequalia pio secto non e tunt uniuscurusque locus, & unumquodque. xi detur autem aequalis esse, talisque est primus in quo est) eum id quod continet diuersum non fuerit, sed coi. . .ntium in illo, non ut in loeo esia dicii ut, sed ut pari in toto: tum autem seiunctum suetit,& tetigetit in primo est eat temo eius quod continet,qudd neque rei, quae in ipso est,pais est,nec inte allo maius, sed aequale ouddeorum, quae se contingunt, exitem a s mul sunt. Et con
tinuum quidem cum si, non in illo, sed cum illo mo. uetur, eum autem disiunctum est, in illo, seu id quod
continet moueatur,liu non moueat ut .Pi aeterea eum dis
uisum non fuerit, ut pars in toto esse dicitur, ceu aspe 'eius in oculo , aut manus in corpore: sn diuisum si, i 'aqua in vale, aut in dolio vinum: manus enim una eum 'corpore mouetur, aqua autem in vase . Quid igitui si loeus ex his iam constat. Quatuor enim se te sunt, quo rum unum loeum elli necesse est: aut enim forma, aut 'materia, aut interuallum aliquod extremis interiectum, aut ipsa extrema, s intervallum nullum si, praeter eor
potis, quod inest,magnitudinem: perspicuum aute est 'tria ex his es non posse. Tum, vel si s alis superiti, nee 'formam, nec materiam locum esse declaratum videli 'postit,hle itidem vitamque,& interuallum amplius, ra, 'tionibus multis qua suo exponentur, examinabunt ut 'que loco declaratis,s,inquit, holum trium nullum est.' locus, nee materia, nee sotina, nee interuallum. quod 'semper st,ab interuallo huius rei quae trassertur diuer μsum, nec eiu est quatuot illorum reliquum esse.nem extremum,quod continet. atque id corpus diei eoni ille ti, quod latione potest moueri. Itaque eorporibus sit- gulis concauam superiorum corporum superseiem, a 'qua scilicet continentur,vt proptium assignat locum, igni videlicet caeli, aeti ignis, aquae aetis, terrae aqua
ra fouia . nec cononentarum corporum
314쪽
O M recte, it videtur , loco inesse Aristotelii positum est. vi id , euius est locus,contineat,
& nu quam ab entibus omnibus destitui siti quod enim declaratum nondum est,& declarandum omnino est,continentium corporum superficiem loeum esse,& spatium quod ab entium mole diuersum sit, dati non posse,sumit. Nam si id detur. quavis vacuum nunquam fieret, quod non spatia id locique natura, sed entium ingenium appetitusque praestat,quae seoisum ab alii, fieti & a nullo contingi aeque ae cor pi exhorrent, proindeque aliquo tecedente, quod eontiguum est, sectatur id , spatiumque ab eo derelictum replet , oceasone tamen quapiam ab omnibus destitui
posset, Ze ne destitui possit , non loei id ut dictum est)sed entium naturae tribuendum est. Non tecte itidem docet, nat ut alia corpora ouinia ad propria loca natu
taliter serii, ut in iis conquiescant. etenim ignis & tenuitas quaevis non propterea sursuin effertur ut in proprio fiat loco, a quo ut alibi Aristoteles statuit foueatur, set lietur, pei sciatur, Se in quoeonquiescat, sed ut nostri Catietas sitiem, a qua comprimi ac corrumpi se lentit, vitet. Terra vero de aqua, 8e paulo corpulentiora quae sunt entia oinnia, de ipsae etiam flammaequχ in ela mucculis accensae sunt tebus, propte ea deor iliis delabuntur, quia inexistens calor, materiae copiae ponderique impar,deorsum ab ea detrahit ut Nee intueri prorsus licet, cur ignis editum , te aer i. gnem, de aqua aetem , se a suam terra contingendi appetitu teneatur , nihil a erit natura ignis Auera, serua
rique Aristoteli eam possit & nunquam cessante longeque rapidissimo ab eo circumuoluatur motu , de teliqua corpora,a et aqua.& tetra ab iis, a quibus eontinentur, non modo nihil foueantur,aut seruentur,sed ais duὸ op
ni mentuc, atque adeo corrumpantur. Tum ubivis to
cotum , re vel in profundioribus terrae partibus, in te per modo in iis ealor fiat qualis in earum multis fieti videtur persectissimus ignis fieri potest: nee quia qui in iis
seri videtur, ge qui apud nos fit, lucet, propterea vetus non e enseatur:nam, ubi in summam actus tenuitatEinuisiti, factus est, suis simque effertur, quin aeque ignia caelo contento perfectus et, D s perfectus non si, qua
ipsi ad earum elato, caeli contactus persect ionem adii cere queat,aut qui teliqua corpora , a corporibus, quae s sa continent. perfici Aristoteli possiit, intelligentia a sequi non possumus. Et recte quidem a motu ad loci inquisitionem indu . Io, homine, existimat. At .si quod toti ta quae moue tui nunquam non in loco fieri,sed E loeo in loeum mi stare necesse est , & nunquam inane vacuumque peripatium, sed perpetud per quippiam fetuntur corpus,
proptereti quampiam horum partem, eamque omnino quam attingiant,& a qua ptimo continentur, hane en
tium locum ponendum esse Aristoteli , sum est, non te id visum est: seti enim potest, vi aliud a corporum patio spatium cum sit, ge per id motus fiat, quae mouetur tamen per alia corpora moueri appareant, quod na quam vaeuum id,vacuum,sed semper eoi pote quopiam repletum si,quod iis, quae mouentur, amouendum sndendumque est .Quod igitur dictum est prius,& dilige. Eus,quam factum videtur, num spatium id dati possit intuendum , te simiotibus proximiot ibiisque, Zeipssptot sus a tebus, ipsoque sumptis 3 sensu, proindequeci manifestis aperiisque rationibus dati non posse declarandum suit: nam quibus id declarat, Peripatetieis etiam omnibus longὰ obscurissimae. R e citum optimis
infirmissimae Ae inanes insuper videntur. verumtamen' eas te quibus qui illas damnant id docete nituntur,
I spatia aliquod sit inquit Aristoteles quod is N
per sese esse, de in eodem loco manere natu. exo ra sua aptum sit, infinita profecto erunt loca: ει aqua enim de aere locum mutantibus, quod vi uniuet aqua in vase facit , idem paries omnes in toto
sacient. Quὼd nimirum s aere e vase exeunte aqua id it subeat, per spatium aquae vasis spatium me abit, de quae totius aquae spatij ad totum vasis spatium ratio est, ea dem partium ad partes erit, ut quemadmodum totum per totum meat, se totum in toto est, ut in loco ita par tes per partes meabunt, de quaelibet aquae pals in aliqua spatii parte erit, ut in loco Chm vero a tua continuum quoddam si . quod infinite potest diuidi, per ι-psus spatium vas s spatio meante, di omni ex parte di uidente, infinitὸ erit diuisa, b eamque ea usam infinita erunt loca Tum,& locus inquit loco mutabitur,multaque locas mul erunt. Nam si aqua in vase si, de vasa ipsus spatium aquae si loeus, di vate loco in locum transseratur, ita ut vas in alio atque alio fiat spatio, es. ficietur profecto ut aquae locus spatium, duod vasis extremis interiacet, locum mutet,ariumque locum, aliud videlicet occupet spatium, itaque locus in laeo fiet, Se loca multa simul et unt. Tribus idilut incommodis eost remi Aristoteles dee et nit, qui spatium a corpo umo e diuersum entium ipsum locum esse ponunt : primo quidem , quod infesta ei uni loea, secundo,qudd locus in loeo erit,tertio, qui d multa loca smul erunt. Et vere primo piemuntur ,& ins nita erunt loca, si spatium de quod in eo ens loeatur mutuo sese dividant. in infinitas enim diuidamur pa1tes, proindeque quod partes singulae proprio in loco ponendae sunt, ins nitis opus erit ioeis: se secundo itidem tertioque .locus ici licet in loco etit, δe multa loca simul erunt, si loeus s. mul cum ente , quod ex eo transfertur , transsctatur, sse ilieet mobile fit, 3e sngulas eius patres eum ente, de quanuis ipsus partem cum ente, quod ex ipsa migrat. migrare Se ipsam. Quoniam vero spatium, quod antiquioribus nobisque positum est , penitus incorporeum est, proindeque ut entia quae ipsum subeunt in seipso suscipere queat. nee ipsum ab illis nee illa ab ipso diuidenda sunt dissecandaque, di penitu, etiam immobile est, ineommodorum quae exposta sunt nullum nos ex cipit ,& quiti spatium locum ponere liceat,vel Peripateticorumi quidem optimorum testimonio, nulla Aristotelis latio obstat.
At illi iidem, qubd,si non rationes etiam Omnes , at omnes certe huius positiones tuendas suscepetant, sic inquiunt 'spatium locus sit , in quo corpora suscipiuntur, quoniam corpota trinam sortita sunt imensionem,
di quanta sunt, viique Ae spatium , quod illa suscipit,
trinam Ze ipsum dimensionem habeat opotiet, quare se quantum corpus sit oportet, nam aliatum quantitata
nulli .sed corpori tantum illa attribui potest. Corpus si
si vel mathemati eum, vel naturale erit,at mathemati
cum s sit,cum non secundum tem,sed seeundum nostra imaginationem modo subsistat, naturalium corporumloeus esse ,eaque in seipso suscipere non potest,minus e tiam si naturale .nam tale si sit, nobile, Se in loco etiamst, quorum vitulique spatio abnegant qui id ponunt. Mitati sane licet etiam, spatium quod penitus Aristoteli ignotum suit,quin quod dari non posse ae ei tim) iseontendat, Se quod .s detur necessat id quale nobis positum est, ipsis etiam incorporeum immobileque pone- dum fit num dari possit in uitentibus, ptopterea data
non poste visum esse , quoa eorporum masnitudinumque quae Atistoteli notae suetunt nulli congiuat , de quod ii sit,iuxta Aristotelis decreta, mobile . de in loco esse oporteat: quorum neutium spatio tribui potest. Si dati id non posse declarate propositum etat. no in de declaratum erat, quod a corporibus magnitudini.
busque , lux Aristoteli notae fuerunt, seclusum si . sed nusquam id dati posse demonstrandum, nullis se ilicet
artibus ens ullum eiusve partem E loco, in quo positum est,educi aut minorem in eo cogi posse in molem quam I etis aliud , num nee ipse etiam aet bire queat, siquil dem quae sensu percipi possunt , de quae num snt , sensus
315쪽
diiudicate potest . t dition bus nullis prorsus ut iis certe
inicius qua lino i, si, a te bus iploque depromptae sunt a sentu, sed ex homini, manant dec tetri de logicae omnino sunt, egent. Manus etiam spatium si sit, naturale niast inquirendum cum perie de natuta subsistat,& naiu. talia entia locari ut possint, necessatium cum sit. Tum s spatium inquiunt quale ponitur st. nulla agente o petanteque natura donatum sit se nihil prorsu, agat o Permutve,nequaquam qua loco conueniunt, & quae acete operatique videt ut locus; ipsi infint,nee ea ipsum agere Operarique queat. Non corpora. quae in iplo po. si a sunt, generandi, allicietidi, conseruandi, pei ficien dique vim obtineat , nec locus locato similis sit nec lo ea a seips, disserant. lute quidem ea omnia loco inesse, di omnia a nobis, qui spatium locum esse ponimus , e L
flagitem . d. quod eorum nullum spatium praeitate potest, locum spatium poni non pone decet nant, ii qui
propria loca Aristoteles corporibus attribuit, iis illa praestent omnia. At quoniam , ut super lux dictum est, corpora singula a coiporibus, a quibus commentur . a propriis locis Alistoteli suisque assidue oppugnent ut N corrumpuntur, contialia planc sunt, non proptet ea qubd spatium
nihil qui in ipso locata sum fouear, titillamque ad eas nititudinem solitium sit, entium locus poni ncn po, test, quin in .gis, quam continenti, superficies ponen dum est, nam ii nihil ea fouet nihilque eis simile est, at nihil certe oblaedit nihilque conitatium eis est. Quanti . tati praeterea,inquiunt, per se loeu, debet ut, itaque Sespatio . quantum & ipsum cum sit, locus tribuendus et t. Mitati sane licet incorporeo spatio, de quod s si vel ipsis entium omnium, Ne Mundi uniuersi locum esse necessatio statuendum st,locum ilibuendum esse, vide ii posse. Tum s vas, inquiunt, aquae plenum ex alio in alium transsetatur locum , quoi iam spatium in quo lo. eatum ess ut id ponentibus placer) non transei tui, sed aqua spatium vatiat, no ivas tantum . sed aqua etiam, quae vas inest, per se movebitur, quod est abstii dum Si quae aliis quidem in existentia, de cum iis com mota, at per proprium petpetuo delata locum, perpe. tuoque in proprio fiunt loco, per se moueti Peripateticis vi videtur. placet, aqua etiam vati indita , S cum eo commota,veluti ge vas per se movebitur. 5e aquam , a
s inditam , de cum sale commotam s quae ab aliis ge. santur moueri ea dicere licet) veluci & vas per se ino lueti s ponamus. quia abluidum postium si, vel iuxta
Aristoteli, positiones, intueri non licet. At,ut dulum est, non quae iuxta illaus decreta, sed quae iuxta rerum litaturam euenire non possunt, s ponant ut . abluida
Pi mei ea , inquiunt,s spatium c nam , ut vetitas amplius eluceat , vel quae exposia examinat . que sunt ite rum exponeic iterumque te licere non grauabimur v num eiusdemque natura si uniuei sum , dissetentium corporum locus esse noli poterit, tot iis enim locato si
mili, sit oportet. Redic quidem, s aer,4 cuius supelli cie amplior terra portio continetur. de Caelum igni simile Pecipateticis positum si aut poni pol it. Adhue quantitatem , dicunt .spatium sotinum cam si, nequa. quam quod iis qui illud ponunt fieri placet per omne,
corporum, q) r in eo ponunt ut .partes dimetitionesque penetrare permeareque potetit: tum ii penetret,s mulde spatium ,& colpus in eo locatum et it Equidem spa tium , quod ponimus, penitus ineo poteum de veluti non ens,5 vi prob uin us)aptat udo modo quaedam adeo pota suscipienda , aliud nihil proi sus cum si, proin dg que corpo i abus nua ipsum subeuiu nihil leniti reou. gra ale que cum posui, in ipso illa ut locentur, nihil sibi ipsi, immiscelide mutur sese diuidete dis a teque o pus esse existim0. c ur enim nih:l ea ab ipso cura pene tientur , non in i plo locati queant . At s a s patio ea pe.
netrari vel in incorporeum cum sit, quin o ualiacunquesnt corpo t. penetrare queat omnia, haud est dubitan
dum Et . t spatium, quodque in eo suscipulit corpus s. mul fiant, quoniam in c.14poreum est spatium, nullum
consequi zur incommodum.1 Postremo locus, agdunt, locato hobilior& prior et tiam est, at spatium quantitatis se substantia o inisex.l peis, do accidens cum sit, entibus quae in ipsi. iocatai sunt nee nobilius lice prius videri potest. Non perperam sol te . si Peripateticis Ze qui Aristotelis decreta omnia veluti ipso a Deoptolata venerantur, spatium locum poni non posse persuadendum solet, at quo iam cum iis modo contendendum est, qui hanc saltem illius positionem demoliti student, Λ inane spatium entaum
locum ponendum esse conteo surit, non quae iuxta Ait stotelis decreta, sed quae iuxta rerum naturam incoiri, mod a eos excipiunt,exponenda Peripateticis e tant.Et.
enim locum quidem iis, quae in ipso lorantur priorem
oportere esse omnes teor admittunt, at cur nobilior tiam ponendus sit, non omnibus intellige e sinet. Su. piemum certe caelum , quod velint nolint . in . . ia
nant necesse est , in loco qui ipso nobilior sit locari non
potest . nam per se corp tum nulli spatium cum in hinteat , sed per se existat, perpetuoque idem cum perma neat, di quod si existit in eo Nundus locatus necessatio sit, cur accidens ponendum si mente non concipitur.
Quod doctum est, non alia ratione ulla spatium dati non posse Peripateticis contendendum, sed nusquam fieri id posse de latandum .nam si sit, qubd non teliquorum modb entium , sed eati etiam ipsus locus st, s non petius cum ipso certe Mundo saetum suetit, necesse est. itaque nisi Aristotelistatio.qua , si vacuum det ut, o- tum feri non posse astruit,quod si pet vacuum fiat,in ii
stanti sat, obstet,spatium . quod ponimus, corporum o
murum Se Mundi etiam ipsus locum esse statuere liceat: at nihil prorsus ea obstat, nam vel si spatium quale pistum est vere existit, nusquam tamen cum si quod vidi etiam est ) eor pota quae in eo locantur separati seiun- g que a seipsis non sustinent, ced sibiiplis peti ei uo ad.
haerent, nulla spatia portio vacua remanet vi quam: leuvniuei sum eorpore quopiam repletum est . Quocit eassus inove nivi corpora , nusquam per vaeuum, sed per alia perpetuo serunt ut corpora. Tum s de tui vacuum,
nequaquam tamen ut Aristoteli placet) nullo in tem pote motus fiat, qui enam,vel si a nullo, quae pet inter
medium spatium seiuntur, retardentur,ti calo in tetram
nullo lapi, descendat temporis momento, atque smul Se in caelo S in tetra si Quas ob caulas quoniam ut visum est sentia, ipse emtia in spatio contineri ab ipsorum mole diuella nobis manifestat, de nulla Aristotelis suorumve latio id felipio hibet ,& satis continentium corporum super se temcorporum locum poni non posse est demonstratum eliquae disicultates, di bene ex magnae, a quibus Aristotelis sententiam urgeti vel suoium complures decla Iant , nequaquam exponendae vident ut . Sed quid si tempus, de in ipsus Aristotelis die is speculem ut lectE enim e quibus illius natura intelligenda ερ , nos ed cet, proindeque in iis simul,& quid Aristoteli visum iu rit,& quid si tempus innotescet. es v et XXIX.
U 1 o si tempus inquirens Arissoteles, rete ctis antiquotum opinionibus, quibus aliud, a que aliud visum id esset, pi,ntemd,& motum non esse declarans,inquit. At neque s- tex sitie mutatione est, cum enim ips cogitatione nihil milia .
tamur, aut si mutamur minime animaduertimus .nti tempus praeteriise nobis videtur , quemadmod . nec .
hisce,quo, fabulae tradunt in Sardo apud Heroas dormi
te cum a somno suetint excitati. Prius enim naomen. . tum eum posteriora coniungunt, virumque es ieiunt, ira id quod intercedit eximunt, propterea quὼd sensti ta non aps te hendunt. ut istitur si aliud , de , 'liud temporis momentum non esset, sed unum de idem . . tempus no esset,ita esim aliud atque aliud esse nos latet, med um tempus nullum videtur esse. Quam ob --o 'cilis
316쪽
is eum nullatii distinxerimus mutationem, euenit, ut temti potis la nobis sit cogitatio, sed in uno de indiuiduon manere anima videatur, cam autem sensu apprehendi u mus, re dis ungimus, tum tempus piae teli ille dicimus, is perspicuum e sis ne motu di mutatio e tempus non esis se, ita illud eonstat tempus nee motum esse, nee abi que
motu . Sumendum vero est quandoquidem quid essis tempus quartimus) quid fit ipsus motus, hine exot disi, ducendo,simul namque & tem tis, se motus sensumi habemus Nam in tenebris,quanquam eorpus nostia ni-- hil patiatur,s tamen animo agitemur, statim tempus a. liquod simul videtur fuissed sed te cum tempus aliquod, videt ut pisteri ci,simul re motus quidam apparet sui Dis se, quate aut motio aut motionis aliquid est tempus,cud igitur motus non sit, aliquid eius si necesse est Camis autem ici quod mouetur ex aliquo ad aliquod mouea- . tui, magnitudoque omnis continua fit, magnitudinem is motus consequitur. Quod enim magnitudo continua. st,motus quoque est continuus, quod aurem motus di, tempus, nam quantus motus est tantlim de tempus vi
. detur semper suisse. At vero prius, de postellus in loco, ptimum sunt qua udoquidem stu in eo insunt. Cum au, tem in magnitudine pilus te posterius itisint, necesse est, & in motu pilus & posterius inesse iis quae illic sunt. , proportione respondentia. Atqui etiam in tempore illa, insunt quod horum alterum semper sequatu . Prius auis, tem & post et ius in motu, re quidem ipse ee subiecto i
, dem sunt quod motus ratione velli diuersa sunt, de mo. , tus non sunt. Atqui di tempus cognoscimus cana mo-
, tum distinguimus, priori de posteriori distincti , ti m , que suisse tempus dicimus citra prioris,sse posterioris in i motu sensum habuerimus: distin ulmus autem, ubd a , liud te aliud ea esse, re aliquid aliud interceaere existi-i m us. Cilni enim extrema a medio diuersa esse animo concipimus. temporisque momenta duo esse anima as, firmat aliud quidem prius, aliud posterius, tum hoe i.
psum tempus esse dicimus. Nam q ibit momentis tet mi natur, tempus videtur esse, idque postum sit. Clim ui , tur temporis momentum ut unum sensu apprehgdimu . non autem ut prius 8e posterius in motu .vel ut idE qui, dem, non tamen prioris aut posterioris alicuius, quod
stilicet priori, alleuius si finis de posset totis alicuiti, ' principium nullum tempus videtur suisse, quandoqui.' dem nee motus. Cdm autem prius 8e polletius,tum te-' pus dicimus. Hoc enim est tempus,numerus motus ra-' tione prioris de posterioris. Non ergo tempus est motus. nis ut numerum motus habe: Argumentum autem ea quod plus re minus ex numero diiudicamus , maiorem' veth de minorem motum ex tempore.Tempus ergo numerus quidam est. Recte quidem Aristoteles ex entium motu immuta. tioneque in temporis cognitionem nos inductos esse, de nullum prorsus temporis sentiam fieri nobis posse, s ne minus cuiuspiam sensu,docet, quin scilicet motum quempiam intueamur tecordemutue r at non recte, ut videtur, ea iis tempus sine motu de mutatione non esse colligit. Cui enura,cam tempus ut sitientis nullius motus immutatioue praestet, sed per te extistat bentium motu pendeat.& si nullus motus nullique ilat inim ut a tio,tempus itidem esse querόqueeesset3Non recte itide ptoptet ea quod nec tempus seorsum a motu , nec motu seorsum a te tipote unquam, sed perpetuo cum a luto de alte tum antehendimus, tempus conditionem a s ctionemve quampiam de motus quid esse decernit. Nani vel si nullam piorsus amnitatem cognationemve motus cum tempore habeat misitque prorsus illius tempus sit, sed penitus ab altero alte tum diuerium si,quoniam motus immutatioque omnis in tempore si, eiusque de bre. uitatem de diuturnitatem tempus nobis manifestat, retempus nullum nobis plateiit, in quo motum quempia non intueam ut tecolamusve, necessari. ubi motus cuiuspiam nobis sensus fit, quod eius itidem durationis sensus sit, temporis itidem, in quo ille satius est, sensuastr de ubi temporis, motus it idem qui in eo sictus est. Itaque non qu5d nunquam alterius tantum, sed perpeti id ν triusque simul sensus fit, propterea alterum alte tius quid esse statuendum est,sed id taniam quod eue nire videtur,motuni scilicet omnem suci in tempoth fieri,de moxum prorsus nullum sine tempore fieri posse , ea videlieet tantum alteri ad alteram eognatio assinita': tribuenda est quae tributa videtur. Minus etiam eonti nullas. de prius possetii; que tempoti indendum fuit,qubd quantitati proindeque de motui, qui super ea fit,iti sunt, nil, it enim 1 motu eam pendeat tempus,sed per se .l dictum est) existit, quas habeat eonditione a se ipso habet omnes a motu nullam prorsus. Mirandisin ptrietea est , motui pituὲ possetiusque propterea ineste visum Aristoteli fuisse quod Ze magnitudini,supet qua fit, inst. Etenim caeli,cuius motus pra-cipue tempus, numerum, mensulamque esse Aristoteli plaeet, pars nulla alia prior posteri 6ique est. At ut dent ut luee omnia Aristoteli,n5 certe, ut tempus motus,nu
merus, mensurave aut passio. ilicii ὀve quaepiam fit, da .ri potest qui enim res, quae principio finόque Aristotelieat et, se quae nusquam libi ips dii imis nullique ab in te edi a te distincta est usquam, rei, quae passim termi
natur linmutat utque, cui omnino terminum quempiam de quampiam assignare liceat distinctionem , num eius mensura uesti aut qui res vlla rei pastio assecti4ve fit eui nihil inhaeret unquam nihilq; commune habet,& a quo penitus diuersa est 3I taque,s quam coniunctionem, eo ne longuique de amnitatem tempus motusque inter se sortita sunt,ea modo tribuenda iis est Tempus mora findurat loque,& spatiuin, at non super quo, aut per quod, sed in quo motus immutatibque fit omnis Et motus te- potis sit mensura, at non omnis, sed oli mod3,qui ni. mirum unus continuus est de uniformis.
De ptincipiis primisque corporibus, quot se qualia sint, inlus et de ortu de interitu in uniuerso hucusque actum. Nunc quid antiquiores Philosophi, Aristoteles potissimum eiusque assectae, qui sne dubio in hoe genete exteris omnibus longe antecellunt, hisce de rebus siti serint accurat. est excutiendum,ut nostra simul sententia clarius explicetur atque adeo probetu:
317쪽
BER NARDINIS I ID ET IJ E L EConsentini,
iuxta propria principia, Liber secundus.
aLirnunt, O M M v N E M matella quae sortita suntentia , vel si nullo a contrario agenteo. pugnentur, coriumpi tamen omnia Aristoteli suisque placet omnibus, quod i formas illa naturasque omnes luscipe te, apta cum iit , nequaquam ab una perpetuo detineii aut queatia aut velit , sed alias omnes quassistipere potest appetat, re suscipiat tandem omnes oportet neque en m illas suscipiendi appetitus saevit sque sustia i st. Itaque vel nulla externa in ineri. stentem conti alia agente forma , sola materiae appetentia potentiaque illam eiicere satis Aristoteli est. Et pio. pterea sublunatem ignem, vel f a nullo is conitatio ipsi etiam oppugnati videt ut, assidue tamen cottumpi decernit. Et veta si sit ratio, non terra modo, sed iplum
etiam caelum , secus ac nobis visum est, coitum patur. Quam obtem explicanda amplius, excutiendaque essillo tum sententia. Principii, formae omnes omnesque qualitates mate. tiae uniueris,le euiuis eius portioni sua ut in existere Pe tipateticis videntur,at non semper actu omnes, sed unica tantum reliquae veri, potentia,non agentes, sed vel . titi stetientes: qua nisi actu interdum , de aeterno tem
pote velu: i per vices fiatii,stu sita ibi incliti sint. Id .eto,quod veluti inertiae impetitiaeque naturam incuset,paeto nullo iamittendum exist unantes peti patetici,nia tetiae, inerti sit lix tei, & quae actionis omnis per se oenitus expet, quin velu: i non ens, 5e id inodo Aristotelisit, quod ab agentibus fit naturis, harum quas vult, vel a quibus detinetur, de quae in ea vigent, veluti in soporem diiciendi, alias conita, qua stertiam,re veluti de inortuae in eius latebiis latent, veluti cxc iandi re in tu .cem actum oue agendi sacultatem attribuunt, pioptiis placitis terumque naturae tepugnantes, te aliis, vivi. detur , multis peccantes modis. Nam rem ponunt quam nulla concipere queas imaginatione,agentes naturas agendi vi exutas stertentoque, de longe plurimas suin meque inter se conitatias. sbtipsis connexas unitasque, pene Ee unum suctas, in mater x parte qua uis, & vel uti puncto in eodem simul existentes , cilin quaevis malet ae portio de punctum quod uis in quodvis trans mutati posset ens. Tunici formae omnes materi perpetu. in sint, nequaquam forma ulla vel unquam coitum. patur vel generet ut via uana,sed quae interimi videntur coituml, ique,veluti in soporem deiiciatur, expergefattud vigilQt atque operantur, sed stertunt Interdum dedEsdes fiunt. Mitum praeterea, s qua actu existentem agentόmque .
de te pugnantem deturbauit interemitque, demortuam lain , aut in altissimum potem deiectam , omnsque a. sendi vi exutam, non penitus eiiciat penatusque interaimat contrariam de ipsus intellium assiduE expetent
mollient Emque in quae exitium allatura si tandem, nisi quid materia natura existat,sed solitis tantum in po entia: nullus itaque materiae si v sus, sed soli formae iv fietant, quod Aristoteli placete haud potest, materiam
quae geneiati videtur, perpetuo existens eadem,at mo do actu,potentia ino lia, mod vigens .agetisque,sterr Amodo agendi vi exuta. FOimarum itaque eductio om. ni, non ipsarum productio, sed expergefactio si aut te vocatio, ouae in materia eadem perpetuo remanent eaedem. ed duntaxat a seipsis disterentes,qubd non perpem in potentia diuersam iudicandi quae igitui sol ma
eontrat iam actu exactentem vigente inque, te pu man
tem deturbauit, nequaquam vel potentia vel alio pacto ullo ibi esse sinet, Calor nimirum, qui terrae frigus vi gens in illa actuque existens deturbauit agendique vi exuit, nequaquam in maloia quam penitus occupauis, de in aqua iamdiu viget ipse regnatque, vel potentia, vel alio ibi modo esse volet ullo, ves volo degere pacto: nam nec repugnate , nee sese Occultate, nullas subire latebras potest, in quibus a calore penitus omnia pe ineante di occupante non deprehendatui re deprehensum non exitio detur. At .vt hoc non possit sotnia exu-pςtans, nunquam celtὰ ipsa a pro figata iam omnique gendi .i exuta patietur, minus etiam a materia potentia, de a materiae alias ad solitias suscipiendas aptitudi- ne vel appetitis luῖeretur asendique vi eruatur, aut in materiae gratiam libens ipsa latebras subeat. pene de est te cesso, seruari re in subiecta datandi omnia, di
iuxta pio pilam naturam perpetuo operati summe adipi tit quaeritque, de summis incessanter cotedit vitibu
s Non igitur,ut Peli pateticis placet, qua genetati vident ut sormae materiae prae in existunt omnes, idquel externis agentibus formi, habent, quod materia ex viri concinnant aptamque faciunt , de hoe facto, ite illae materiae snu , in quo delitescebant ae steti bant , emergunt Ze in opus exeunt, sed nihil prorsuspi .existetes vete ab illis sunt,uet Eque eum entibus generantur, seipsas amplificandi, multiplicandi ,3e E propriis sedibus tithil in his imminutae effundendi,& al, na, subesidi, prae in ea istentibusque naturis inde .eciis,
sese intis constituendi facultate praeditae natura agentes . quorum entium naturas exuperant,non sui sinites,
potentia in iis existentes in actum agunt sed ea ipsae oc- evant, de seipsas in iis indunt constituuntque,de huiusmodi facultatem ipsi in primis formis attribuant Pe-: patetici oportet. Neque enim externam materiam. concinnent, nis proprias vites, seipsas in eam inan- dant, de luci eam faciutarem cena attribuant, ea D i
318쪽
tidem,cul man7siste inbiret lux, attribuant, necesse est. Quapi ptur,vel si non calor ipse telum si solitia, sed eius ors num quoniam organi casum sotnia insequi,deformae . uectu inagisterioque organum agere Petipatetieis vide .ui sotina etiam pio ptias vires de seiusam cum calore emittat necesse est. Cui potio ipsa insidet sedi,alia ut eam concedat,in eiusque gratiam ipsa, ut inde recedat de pereat,quantumuis illa similis sit cognataque, nunquam Peripatetici persuadeant . . Minus etiam sundamentum eui ipsorum ratio innititur. firmum monstient unquam. Ea enim quidem, quae entium singulorum propria est potentia , de qua iuxta propriam nato am operati possunt,non ad ahium modo ducatur,sed actui inhaereat semper semperque a tui in- . fixa, de unum prorsu actui si oporter, quae nimirum sngui: ρ . xistens,& fingulorum propria,externo nullo ad proprium rii diget opus. At certe qua ab aliis pati pol-
sunt entia,nequaquam,vel eorum quae agunt,vel eo tum quae patiuntur coi tum punturque est propria,& nequa
quam libera absolutaqueJed ut totumque illorum eommunis se veluti sub conditione, si scilicet agenti coeat patiens, debilius iobustioli. neque en hia coite hoe illidi hoe agete,inati illud necessitas cogit vlla. In quae igit ut qua uis occasone contrai tum robustiusque age te no potest,aeterna appareant illa, se nunquam corrumpatur.
nos naturam,sed suas doceat opin Ienes.
C A p v et tr. Rationes. tith Aristoteles calam igneum non esse, o Peripatetici nom. um calore feci laesi A rLυ non esse Hirti Dit, evonendas exami Maud Prie esse. vn uersum, ipsum etiam solem ea - ο lolis prorsus expertem , 5e calorem qui assi-d due a Sole emanat, non ab eius natura rem substantia emanate , sed ab eius seri motu, a inuo sublunaris aer commoueatur,conteratur, diuella- . tui etiam . segregetur, de ad terram usque deuoluatur, lsum me Aristoteles contendit. Et ut motum multis plaeet, calorem stigiisque nequaquam substantias de natu. ta, esse statuit,quae insorinem, ineri Emque materiae mo- lieni subeuntes, in tetram,aquam,aetem ignem,re inimiliqua eam agant entia , non ex rerum sint sormae . quatura piseemia atque opera quod sunt,quod agunt, quod
ope tantur,sint, agam operentur entia,sed cain tetiae, a
quae aera igni, tum vero se reliquis entibus,plantis pis seitim de bellu is alias a calore sit sorύque ineue naturas , se longe eas calore de stigate praestantiores nobi . Iioiόsque 3e diuiniores, quarum calor de nigus orgina sint, quaeque veta rerum snt principia formae se substati 'μ h, i iiones, quibus utrunque astruit ut, diligentis.' smὰ ponderabimus, eam de rebus agatur, quibus ignoti, nihil sortassis in naturam notum else queat. Atque ssimae eae snt,vera,& necessariae etiam huiusmodi e nim sui oportet, quae res adeo sensui repugnantes e n. tiaria que suadere conantur 9 non amandus modbam te illidusque, sed summopere etiam admirandus, quin numin s , nstat venerandus sit Aristoteles, qui excellenti ingenii acumine Se magnitudine solis naturam non i-enean qualis sensu percipitur, sed ab igne diuersam es se intellexetit . modumque m luper indaga uetit, quo non calidus sol calorem assidue in teitam demittat, illamqtie in tot aeat entia , di qui insuper cum nulla orie edatut actio quae caloris non sit, aliam tamentarii .r ptimus Ditasse omnium illi tilbuit Auet tori inesse inspexerit substantiam, cuius organum sit calor. Sit tonita nullum habeant robur, non is seetandus qui solem ii, vitibus eaque spoliet natura qua donatum esse eiu species se actio manifestat & opetatio, qui igni, eliquisque entibus naturam impalliatur, cuius nee - species, nee actio, nec operario spectatur vlla, qui de nique nequaquam, quod docete Ptosessus fuerat,teium
Rariones si Ioue, equisiti Arasoteles non uneum egetaliam a claris,er a uero is stilianaribus sis, tantia apsum Eonat.
MM 1 , inquit Aristoteles,naturalia eorpora se magnitudines secundum seipsa mobilia
dicimus esse, naturam enim principium motus ipsis esse diei mus,omnis autem motus se. eundum locum . quem vocamus lationem , aut tectus
aut eire utaris aut ex his mixtus est. smplices autem hi duo soli causa autem, quia se magnitudines simplices, quae tecta,& quae circulatis est tantam sunt. Circularis igitur est qui citea medium, te eius autem qui futuam de deorsum, dico autem iuisum, qui a medio, deorsum autem , qui ad medium, quare necesse est omnem sm plicem lationem , hane quidem a medio,hane autem ad medium , hanc vero circa medium esse. Quoniam au. tem eorporum haec quidem smplieia, hae autem composita ex iis sunt,dico autem simplicia quaecunque m tus principium habent secundum naturam , ut puta ignem, e totam,& horum species , 8e cognata his, nee esse est de motus hos quidem simplices, hos aute quo dammodci mixtos esse, simpliciumque simplices, mi
tos autem e Ompostorum . moueri autem seeundu pia-
dominans. Siquidem igitur est simpl. x motus, Ee simplex motus corporis simplicis est , et enim si composita suetit, secundum simplex pia dominans et it,erit igitur neeessarium esse est quod corpus simplex . quod natum est serti eireulari motu secundum sui ipsus naturam. N,m s qui uniu, est vi alterius fieri contingit, at natura impotiabile est,s quidem sngulorum s tiplicium corporum unus est secundum naturam motus. t aeterea, smotus praeter naturam motui secundum naturam . de vianu in una contrarium est,necessarid, quoniam circulatis
motus simplex est, si corporis,quod circumfertur, proprius naturalisque is non est , praeter naturam ipsus is
si si igitur ignis id aut aliud huiusmodi naturalis ipsus
motus circulati contratius erit: at unum uni cottarium ,
Se motus qui sursum deo isumque mutuo sib ipsi, eontra. iij sunt,quod s aliud ab iis,quod ei te iam sertur, corpus sit, erit utique alius naturalis it sus motus, at hoc prottaa impossib ile, nam si sursum ignis si, aut aer, si vet.
deorsum aqua,aut terra. Tum is nem sui sum modo,non& circulo etiam natura moueri,seu,quod alibi declarauita caeli eonuersone trahi supponens, Ex iis, inquit, manifestum est, quia nata est ei e quaedam alia colpotis substantia,plaetet has,quae hic sunt consilentes,dignior de prior is . Corporis nimirum, quod circumuoluitur, naturam , substantiamque sublunatium nulli fimilem, contrariam ve, sed diuersam ese, itaque sublunatium conditionibus nullis protius donatum esse caelum. Vniuersa Aristotelis ratiocinatio huiusmodi videtur. Quoniam natura motus principium est, quae natura c5- stant eorpora mobilia secundum locum snt omnia, pto-ptium omnia natural gnique habeant motum, & unum modo simplicemque, quae una a natura constituta ae simplicia sunt, de contra quae sinplici mouent ut motu simia plicia snt oportet. Nam s & quae pluribus a naturis constituta, de veluti e multis corporibus composta sunt, uno at ipsa de smplici moueri videntur motu, propterea ita mouentur qubd naturatum, a quibus constituta sunt, una reliquis veluti pis dominatur, cuius mouentur motu. Simplex velli motus tedius tantum est de ei reularis, siquidem de magnitudinum linea tumque, super quibus m Uius sunt Omnes, Se quatum
solitiam motus sequantur oportet, tecta tantum circuis
latisque sbi ipsi pei petuos milis Se uniformis,itaq; s inplex est. Rectus is dicitur qui a Mundi medio stit sum .de qui huic conitatius ad mundi medium 8o deorsum set tur , circulatis autem qui circa Mundi medium ericum-i uoluitur.
319쪽
At vetv cum corporum sntes otum motus 2 sngustum natura emanent, quam motus ad se ipsos cognatio. nem similitudinemque aut contrarietatem sortiti sunt, eam etia Ze natuis, a quibus corpora constituta sunt, ad
se ipsis sollitae sint oportet, similes cognataeque sint quis mile, de contra tir qiis contiatios, ta diue iis qui diuersos motus edunt,oportet. Ergo eam tetra Ze aqua ad medium, aer N ignis a medio Celum circa mediurn natura moueat ut, re motus a medio motui ad medium, v-
numque non plui ibus, sed uni modet, contrarium sit,terra prosetia a tis& aer igni sinitis horumque uterque aliarum vitique contrarius , cito autem neque illatum neque horum ullus aut sinitis aut contra itus,sed omnes a natura constituti sint oportet, quia cili natura prorsus diuersa sit. Nam circularem motum cito secundum naturam esse vel inde patet quod ne euingi quidem potest,quod contia naturam circulati motu moveri queat. Quoniam autem simplex is est, itaque quod eo mouet ut vel secundum naturam vel contra naturam mouetur, Sequod eonti a naturam sinplici quopiam motu movetur naturalis eius motus illi conitatius di simplex omnino si oportet,s corpus aliquod circulati motu conita na. tutam mouet ut, naturalis eius motus tectus,& aut sursum aut deorsum si,necesse est , at horum altet alteri eontrarius,5 unum uni contrarium c dira fit, alia contrarius esse non potest: utique eot pus, qubd circulatim ocu contra naturam moueatur, prorsus dati non p. test. N tum pisterea summeque rationi aduersum,corpus quod motu circulari moueri videt ut, contra naturam, eo moueri, continuus stet nusque unus is cani appareat& corpus,quod eo mouetur, nihil unquam immutetur, squidem motus Operationesque qtquis quae contra naturam eduntur, re ipq re qus eas edunt nitura breui deficiunt omnes. Quapropter, quoniam simplicium corporum caelum circulo, ignis & aet sui sum , terra de aqua deorsu in natura mouentur nam ignis non iuxta sui ipsius naturam, sed a caeli conuersione tractus, cum eo en eum uoluitur terra se aqua , igni aerique contra. tia .citum eorum nulli nec contrarium nee simile, sed diuersa ab omnibu natura nullisque prorsus eorum c5ditionibus donatum esse se. uendum est.
v rt alibi eos incusatis, qui corpus quod in supero estu loco ignem flatuum Quicunque, inquit, id quod ambit,
o & non sollim ea quae se tuntur corpora ignem purum an simi esse, quod autem itit et terram & astra interiectumo est spatium aetem,s ea quinue in Mathematicis mon re strantur satis essent contemplati, sottasse ab hac tamo piae illi opinione sese abduxi sent illud enim nimis sim.n plicii et ea isti malunt, singula qui seruntur magnitudi. o ne parua est e quod Luiusmodi nobis appareant ea hineu spectantibus. Dictum est quidem,S antea in his quae desupero loco eontemplati sumus, ted sermonem eundem nunc quoq. tepetamus. Si enim intertialia igne essent te serta, e corpora ex agile consarent , quod ut stet quotuelementortim iampridem interiisset. Si caelum 5e stelli igneae snt, ac ignis elementum tanta mole rei qua excedat, icti qua Omnia corrupisset. Nam ne huiusmodi quippiam eueniat, ne elementorum aliquod reliqua in pro . priam agat naturam,aequalem omnia materiae qua ni ita tem, proptereaq; de aequalem propriae naturae copia sol. tita opol te te esse decernit Arist. ldcirco quae superstant, quod tenuiora laxioraq; existum .de c materia constant magis expansi,masi , explicata, iis quibus superposta sunt quae densiora, die ἡ materia magis in seipsam con spissata constant,maiora quidem sunt, at eo tamen modo stipula,quse quae suppos: i densoriique portio in ta perpolitum laxisisque soluta est,in maiorε acta est mril E.
Qua aer aquam .e qua saetus est .excedit titione,ea viii uersitates, quae superstant,subsidentes excedunt. Tetrae, inquit, nolem, in qua omnis etiam aquarum
multitudo comprehenditu nulla ut ita dicam pars est
ad eam quae continet magnitudine comparatamee veto ς moles tanta se excedete magnitudine intuemur, cum ex aqua secteta aer oritur, aut ignis ex aete. At necesse ests v niueatam aquam ad totum aerem eandem habere pro .
poti onem, quam aqua tantulum, parsq; ex qua ad eum habet aetem qui ex ea gig i tur. Quin Se itella ν ra,quae currete videntur,velocitas, de soli, candor, non neum is i M Messe solem, Aristoteli itid . ant. Superum, inquit locum calidum non else. neque ignitum etiam, stes latum trans. 'cursu, satis declaiant, hi enim eo in loco noti sunt sed 'in infero,cum tamen ea quae incitatius mouentur, iura 'celetius, tum plenius is uescant Si tandem igneum esset caelum, aut igniti accendique ap)uin, utique a lapidisti mo illo motu accenderetur,& in ipso fetent quae cuti re , identur stella: in exto autem,supremo pia sertim, ipsas non seri ea tum inmiti, velocitas indicar, quae leta a nobis proiectarum velocitatis sim: lis est rque quoniano bis propinquae sunt,stellas, lunam, di solem celeritate multum sit perare videntur. sol praeterea, inquit, qui me xime calidus videtur,eandidus,non igneus HArationibus, hisque indicii spei suasus Aristoteles, caelum ea loris expers de incapax constituit,n hil ipsum veritui
sensum, ut igneum solem, nihilque ab igne sentit dis
serentem. verum,ut propositum ea, accurate ratioties examinentur & ind:cia.
sor δε τι 2-, qaa t et eras, i Hie aes incas Itinari vi nasura c altim I po utim esse. G ora ignotam caeli substat iam amori se ab eiu operatione venatur, de caeli ad
sublunaria differentiam ab horum ad illius o petationein discrimine colligit Quare,si quae et alsi inuntur, recte assismpta sint omnia, V pius non de immobilitam uem principi u natura si sit S natura constant entia, iuxta suam naturam mob lis sint omnia S propriuiri omnia nMuralEmque & v im modo singula habeant morum neque a seipsis distideat naturae quod alia motu,immobilitate alia I audeat in tricitum a laedat,immobilis alia torpeat,s quiuis motum
edendi facultate praedita sit, it non quemli et M sed unum ni odoni stulae, de prout similes sunt disia mi
lesve,ita N: motum similem edant dissimilemve,at otiis motuum sim: litudinc dissimilitudin que entium similitudo dissimilitudoque habenda sit, ita a se ipsi, dissideant motus, veluti de natu iae ipsae, nec tamen corum quiuis cuilibet contrairus si,sed unus uni tantum, it
que qui a medio fit motus, ei qui ad medium , circulari vero eorum neuter contrarius sit similive, sed ut eique ab illo diuersus, de ignis circularem admolum in tu sui natura,Se a Caeli conuersone illo serti conlpectus fit. haud perperam sorte caelum diuersis a sublunaribus naiaturae positu in Arist. sit. I ropterea num fundamenta locbene iacta sitit intueamur. C o v x v.
entia quae continuit quibusque inest mobilia facere, sed aliam talem, aliam immobilem esse de im-
Naturam mmmoti tantum, et A, oreti possi HI, sed immobilitatu etiam Principium osse. A T v x A M Mon motus tantam sed immob ν litatis principium esse, non scilicet naturam quan uis mobilem esse & motu oblectari, Z
nn mobilem esse de im mobilitate g iudete, motu inq; aucitati, At quae constituitentia quibusque ipsa inest, immobilia facere torpidique adeo liquet, ut quid id declarari velit. Solem illi mobillem esse declarandum sit. Ecquis Terram nullo uncidam, editum perenni Ee nunquam cessante cieti motu non in tuetur propterea pet petuo immobilem illam mane te, o e veto propterea agitari non intelligit, qui is a tia. tuta illa constituta est penitus immobili, Ae suae a motu malo, molestiaque asiaciatur, hoe a natura summ) mo bili. de qua motu oblectetur Se seruetur Quae qui dem optime Aristoteles nouit, ae memoriae tradi dit tiNam naturae ingenia explica hQuaecuno inquit, nat crasint
320쪽
sunt, v Identur habete in seἰpsis principium motui titi quietis,immobilitatis nimirum semper enim Alist. deo Peripat ticoruin omnium testimonio, quietem motuiti contrari ini, e immobilitatis loco quietem ponit) alia is suidem secundum locum , alia secundum augmentu Atti decrementum, alia autem secundum alterationem. Nati tuta igitur principium est quoddam atque caussa moti uendi se quiescendi eius in quo est primo per se, de non . secundum accidens. Recte sanὰ,re telum ingenio,idque is quae sensu percipiuntur,concors. . Et alibi, Quod, inquit,corpus sub eonueisone superati est,cum veluti materia quaedam sit potestate calida, iis gida humidi ,33 sicca, & caetetis quae haee consequunturis affecta,talis redditur. atque est partim a motu , partim,ab immobilitate, cunas rei caussam atque originem an- - a ni niri, nempe ubi sublunarem hunc Mundum iliperis motionibus propterea continuatum esse , ut o . mnis ipsus virtus inde gubernitur,edocuit itaq; quod is graui simum est,& si igidissimum . teria & aqua in me. . dio,& circa medium se cietum, circa haec autem ea,quae
. his haerent, aer, & ignis ut non modo immobilitati, is prancipium, veluti de motus, naturam esse, sed entia ab illa. quae si igida sunt immobiliaque, ter iam 5e aquam. constiturus esse visum Aristoti si postsimque. Et alibi, Non quodlibet, inquit, Mundi eorpus quale diuinum est, circui aliter mobile, de uno Se sinplicet motum motu Quia necesse est in medio corporis eirculo lati ali quid manete, . tetram id esse,haec enim in medio quie-' stit, atque nune quidem supponat ut hoc , posterius au -' iem demonstrabitur de ipso, i s terram esse necesse est, ignem etia esse necesse est, contrario tum enim si alter se est natura,& alterum natura esse necesse est, nam si st' contrarium etiam naturam quandam ipsius esse necesse' est . quae quidem est materia conitariorum. Praeterea affimatio pruiatione prior est, eeu calidum frigido, sed quies atque graue per priuationem motus atque leui -' talis nuneupantur. Maud multo post,tetram quod pollicitus suetat na . tuta in medio immobilem manete, Ae nullo ibi indίq; motu natura moueti posse multis declatat. Quo fit si nunquam satis mirati Aristo t. liceat, qui eam naturam non minus immobilitatis quam motu, principium esse, di qui materia, quae potestate calida est frigidaque, a diu calidam a motu& stis dam ab immobilitate fieti saluat entia quae calida sunt a motu,stigida vel . ab iis mobilitate fieri, Se qui dei num Tetram in medio immo bilem positam ponendamque suisse decernat. Se qui Terram perpetuo immobilem intuitus cum iit,naturam ipso postea priorum ut videtur, decretorum Se sensu, etiam ipsit, oblitus, motus solius plinei pium esse ponat. Quapropter natuta quae constant omnia , mobilia iuxta propriam naturam esse, immobilitatemque nullius propriam esse docet, atque naturalibus omnino corpra.
ribus omnibus,3e Tettae etiam ipsi proprium naturale.. que motum assignat. Non scilicet, quod Terra paries a proprio loco re a propria abstracta uniuerstate, proptium ad locum propriamque ad uniuerstatem sponte sua delabi vita sint, nec quod lationes aliae quaedam
Tetrae etiam proprium natu talemque motum assignan- um esse suadere Aristot. poterant, assentiendum iis erat, te naturalis propterea motus Terrae attribuendus, veluti calci , quam uniuersam proprio in loco , ubi eius ingenium inspiciendum prorsus erat pera et uo immobi lem torpete inruebatur.Etenim s adeo exhorret corpo-ii uni duo, largiti motus, quorum, ut alius ali) contra. tius videli Atiuot. potuerit, nonaque certe atque im.
mobilitati eorum quiuis oppostus videli potuit. Itaq Ailla tu dictae lationes perpendendi illi erant quod si sectu et proculdubio earum sallaciam minime homi.
V o D, inquit , necessarium si metum aliquσ is
simplicibus edit potibus omnibus natura in- α esse , ex his manifestum est. Quonram enim is moueri videntur,s proprium non hahent amotuiti, vi moueri necesse est , violentia autem, At prae- istet naturam, idem. At vero s praeter naturam est aliquis is motus, neeesse est esse & secundia natura. praeter que ille is est , de s multi prater naturam , viis quidem secundum ianaturam squidem secundum natura sinpliciter, praeter i naturam veto multos habet viasiquodque Amplius au- ὰ te,&ex quiete manifestu est, etenim quiescere necessa citium est,aut vi aut secundum naturam, vi aut cibi ma- ὰnet, qu1 8e vi fertur,& secundia natuta, quo secundum a
naturam. Quoniam igitur videtur aliquid manete in is medio, squidem secundum natura manifestu est quod . Se latio quae hue si Aesidu natura ips inest. Et alibi, Tet .
ram,inquit,non ab alio deorsum, neq; ignem sursum ne- . que vi,quemadmodu quidam volunt, per extensonem . moueri .inde intelligere licet, quod tardius moueretur . maior ianis sursum,& maior terta deorsum. Nunc aute icontra se moer maior ignis velocias sertur, e maior terra in suum locum . Neque velocius utique prope finem serientur,s vi, 3e extenso ne mouerentur omnia enim ab eo,quod vim attulit longuis existentia, tardi risere iur,& unde vi, illuc redeunt non vi.
ATro, quae proprium naturalec que mota terrae attribuit propterea qubd moueri apparet naui s non iuxta sui naturam , sed vi repraeter naturam mouetur, utique de sec si dum naturam moueri ipsam Oporteat, Se eo insuper motu, qui motui quo praeter natura mouetur cottatius si im mobilitatε,ut videtur naturalis corporis nullius propria esse,prat et ea,quod alibi Aristoteli positi est, immobile
sui natura,s quippiam si nullis id a vilibus moueri ponse supponit Na s quippia immobile Aristoteli st, quan-
tun uis id platet naturam moueri appareat , nunquampi optium ei naturalemque Aristoteles largiet ut motu . Minus etiam si quod sui natura immobile est,externa id a vi dimoueti rii istoteli queat, qliodcunque moueri imterdum videtur, sui natura mobile id esse statuai Itaq; quoniam natura non motus magi, quam immobilitatis principium, re Tetra immobilis visa est, di qua suis pr pem tu eius partes in sublime ab aliena egelli i passui conspicimus,quonia tande non veta ratio assumit, ipsa itidem haud vera si oportet. Atque ipsus salsitas manifestior ut fiat,suppostum v*runque examinemus.
Si sublunariu corporum nullum sui natura immobile est, se id modo tale Aristo t.visum est, quod Calo subesse,& cui Caelum innixu circumuolui Arist. placet, itaq; immobilia vires conditionίsq; nullo innotescere pol- sunt sensu,at E mobiliu certὰ vitibus conditionibilique. quibus illas prorsus contratias esse oportet, indagari poterant:& s qui de sui natura mobilia quae sunt,ab immo to nullo prorsus,ne moueatur,ptohiberi posse visa snt, utique quod immobile sui natura est nullis id a mobiliuietum vitibus tam oueti polli suspicari potetat. At mobiliu quorun uis,ubi in immotum quippia quod ipsotum vires exuperat molemq, incidunt motu sui utiq; immobilia quae sunt a mobilibus eo moueri posse existim
dum ei at,pto indeq; eTerrae patritu in sublime proiecta- tu motu, nullus Tetra proprius naturalisq; indendus erat motus minus etiam E spontaneo illarum descensu. Id vero manifestissmum vi fiat, natura cui huiusmodi motum assignat Aristot. 8e qua isit ut Tetrae & aquae e5munem atti ibuat oportet,inspicienda est. Quo ma ino tum quem uis certae cuiuspiam natura proprium esse,N ὶ certa quapiam natura edi summe Aristoteli placet
quae entia unum eundemque edunt motum , communi quadam natura donata sint, a qua motus, quo commu-