장음표시 사용
91쪽
nussiciis satis eognoscere potest modo ipse tam alien foreta ulpicionibus injustis , quarum exitus tandem eiusmodi di ineptandi genus esse solet, quo qui vincit peior infelicior ipi victo habetur. Et ominino benc fecisset Vir Doctissimus, li& Artic T. attentius considera iset, vidit let enim soli exposita, quae in prioribus Uriantwe tecta perperam credidit. Abstractione denique es prae pones, modos conci piendi varios, quos nuci videtur facere, ut alibi, ita in nostris quoque controversiis accuratum Phil sophandi genus deliderat.
3.I E Socialitate quaelitur ansu idoneum fundamem I rum, seu prolis itissim amental inde strui queat, ex qua leges Naturales facili Constequentia deduci de invi
tim νιritii rurDp it Decisio huius quaestionis magna ex parte ande pendet, an J. N. disciplina aeque ossicia hontinis erga Deum seipsum explicet, atque hominum inter se ossicia tradit, quid juris inter homines mutuo exerceri debeat doces unde cum nos id a stirmemus, negante Pufendori religionem naturalem nativam velut sedem in disciplina J. N. som
92쪽
tiri, mirum non est, hic aliquita dis Iensus in te nos circa desienandam universi J. N. propositionen filia damenta sem , intercedere. Alias init quis mea p. 62. expresse scripsit, quandoqMM J. Nogia erga ab os τιμ maci qua ruin, ea qua vitam flocialem per sttollere, sui β-
tellectaum,posse a nobulai diωνι, quid si Τ. N. Addo nunc, en quam liberalis sim, Clementu alexandrmi Απι- i, tinosu Lactantii, suo loco,Deo annuata te ad ciu-cendo ruin eandem esse Philosophiam. Caeter unicum in adaequata sit J. N. latitudini, malui pro socialitate substitue CHARITATEM, seu si aliis hoe elle nimis videtur Theologicii in tundamentum, AMOREM, qui directe osticia hominis erga Deum seipsum proximum seu socium , sub se continet. Quo nomine praeter Gentiles etiam nostros , anustinum , aliosque habeo mecum senti
f. Maacitas, uti etiamin P e Mors de J. N. &G. p. h. innuere videtur, in hoc consistit, ut appetant inter se conjungi,' conjuncti in coetu sui limiliam vivere velint homines, quo sic vivere possint, sic adversus se invicem se gerant, ne quid comittant, quo perturbetur tandem tollatur 'vel minus tranquilla intermortales societas esse queat. Hujus culturam, sta uti rursus pusi: Mors Elem. l. a. p. m. 3o8.1Qquitur, ut ira se osmare studeat, ne βcietas inter homines turbetur, negavi recte in fundamentalis propositionis locum assumi, quae c. fundamenti loco suta
93쪽
int aut erga Det , o nos i .s, qua tales si deduci non possintheam, cluia quomodo homines inter se vivere deceat, i& quae mutua illorum sint ollicia, tantum dicit RG
spondetur autem huic Hemonisat actumam in
specim. Contro c. . . 1 s. Docetur vero ibi, Religionem naturalem nativam velut sedem in disiciplina y. N. non μ
tiri, sed ex Theologia Naturali, vel prima Philolb-phia in ea mutuo pcti. Ego ver contra dico, religionem naturalem , ut habet rationem praecepti, omnino ad doctrinain J. N. perse peretinere, licet quis sit verus de Deo sensus alibi explicetur. De officiis et liam cultus Deo debiti, prout ea ratio,impersecte licet, icognoscit, pietate, aliisq; primae Tabulae Decalogici quo J.N. continetur praeceptis, suo jure agit Philosophus Prachicus. Vid. D n.Job. Staiberus Philoc Juris.c. 1.3. q. seqq. Non enim Jus naturquecunda tantum Decalogi tabula absolvitur , cujus prima quoq; tabula pars estentialis est. Taceo Pauli Rom. I. I9.2I. II. Is Acba Q. Religionen naturalem ad Ius naturae reseire Nee nego male eam a nonnullis explicari, ut infelix hujus rei, ut deabeo imbriana taceam edidit Specimen Derben de herbur , castigatus licet hoc nomine a Musau, nam is, Lomolio Theologis Jenensi
QKiloniens bus. Tantum id heu odi ervo, addit,
ea verba quae ex praefatione libesii mei de offleis
hstminis, civis carpuntur, refigianem naturalem ex o
rial te indirecte domari, insidiose interpolari, adritu lde suo verbis, ceu ex fundo tot quae in loco, quem iis res=icit, non extant. Ego vero hic observo,,
cordato lectori dijudicandum relinquo , anno Dia.
94쪽
Iure naturae, quam olim, plutosophetur, ad seine inis convenienterposita salvanda. Dixerat in Pral. Operi maiora de J. N. G. praenulsa, lefundame/ukin1INIVE R. SI 1inis rurata posuissesocrati in bommis S in libr. de
Ossic. p. 36. divisitarum octiorum qua IN LEGE NATURALI homin imumbum . COMMODISSIME rides in lavi SECUNDUM OBJECTA, erga 1tra istasim exercenda addiderat sta in hoc inmitu mares principa-or mei dispescatur, quarum PRIMA tradit , quomodo ex sola recurationis dictamine quis est oerere debeat ADVERSUS DEUM. Anno illic dicitur, officia hominis erga Deiun, seu religionem naturalem; ισοδυναμοῦντα
enim haec D n. 'fendo si esse cap. . de ossi c. oste iudit esse partem principalem Julis illius naturalis, cuius alibi tundamentum esse Socialitatem scripserat qui
ergo me insidiose seu verba nterpolare et ibit
Considerentur praeterea & haec verba umquam remprmiaris o directe ea pracepra lesu naturatis, qua adrius hommes spectam , ex SOCIALITATE, QUAM FUNDAMENTI LOCO SUBSTRAVIMUS,
uti universi J. N. ex Praef. opp. J. N. de . ita&-mnium partium ejusdem principalium, quarum n mero etiam Religio naturalis continetur , derivemur, tamen etiam in ecte o a binis, ERGA DEUM, iam quam Creviorem INDE .st. ex secialitate, quam fundamenti loco universo I. N. substratum ivit derivi possis Invito tamen . praeprimis cum in Speiam. Conrrori aliter jam sentiat, certe aliter loquatur, nil obtriuio Adde quod ista verba mea quae Uendorfcarpit, non tam antithesin, quam meam thesin exprimant, ut proinde ista improbare ceu non Iesus non debuerit.
95쪽
ῆ. s. Re more μή nondumprobaI- esse ait , Llum in se, ses homo non considereιur ut serv-Dm societatu humanae mirum esse in obumgatione. Vetum qualis sit obligatio hominu notiu-ralis erga sesipsunns non consideretur utierum Dei, nolo ob absurdam impossibilem hanc hypothesin
cavillari, sicut supra Dia Pufendors me ad hominem ex impossibili hypothei logice disputantem tractavit frustra quςritvi,cum lex naturalis obliget ex divino tu hominem imperio, quo non dato, non dabitur legesis obligati O, de qua unice quaestio est. Potest itaq; erga seipsum homo obligari propter Deum, etsi non conii-deretur tanquam societatis humanae membrum Adde
quod iste amor sui sit in se perfectio, cum in ipsum
Deum cadat S , proinde ordinate modo se haneat, naturae rationali quam maxime conveniens; ad' item extra vitae socialis statum, omnia animalia instinctum habere naturalem, Gentiles, Cicero , aliique observa .runt. Ex nostris Augustin. l. i. de Dochr Christ. c. 1; iquantimiliber homo excidat a veritate, manet in dilectiosui, Odilemo corpori ui Non falsa solum , sed i uri publica perniciosa ei dicitur sententia neminem teneri alterum mag/ν iligere quam seipsum;
Bene.si ita crude& nude accipitur. Nam dantur ca-μ non frequentes, ut irae fortuna nostra a nobis pro aliu impendi debeam; inui hoc negligunt lacere, magis seipsos diligunt, quam alios, quod
di ipsum ordinatae adversatur philautiae.Fadum quo l
96쪽
sis o cieram, qua alteri, furcum vivimus. Bibere decet, atqui diliges socium uia te. Quo
modo' explicavit Fastin uinarur in Dial cum mph. f. m. 2st in L svisiι. p. t i. adductus; cui jam addo
Nee aliter Gentiles, vid. Ar οι. . Eudem c. c. uero in Laelio Malibi, qui satis clare ostendunt, sibi non de Amorein piscentia . sed ammtii else sermonem.
Nee obstat, quod amor illi noster, ne in devia ab- eae, nevesocietatem humanamperturbet, peros scia erga alios homines temperandussit hoc enim
quando negligitur desinit esse amor lectus, degenerans in perversum. Quibus observatis concidunt ea quoque, quae inst. p. a. seq. de hac quaestione contra me disputantur. 4. Post Hee disquiritur unde cainosiatur fritillem Uamno Imperio martinitia a Numne esse functam thesin isdam enim nunquam negavi. Vendosi repetita paucis sua sententia, qua in contrarium a me asse.
runtur in Disquis p. 13. seqq. vix aliud arguere ait pag. s. quam inanesudium, aliorum labores maligno dente arrodendi verum quam longe absim a Cynica malignitate vindiciae hae meae ostendunt, quando male licet cepius habitus ab omni acerbitate abstinuerim. Non de rationibus uis, Doctissimem dorsi , judicium tale tuli, quale nuper de illis ju- dicavit
97쪽
dicavit Nicetas vitiis in Ep. Cur. p.91.seq.sed ut In libera Philosophorum civitate decet, lationes tuas ex uis principiis alicui Carmadi aut Aristippo, contra quod genus hominum,quo hodie non caremus,hane inprimiselle muniendam Philosophiam,Tu nee ipse ivetis insiscias, cum illis etiam eande velis oppositam, non omne desundamento moralitatis naturalis in secialitate funis datae, dubium eximere ostensurus, etsi causam illorum minime agam' quid secundum illorum principia ciccipi queat, sine maligno exposui affectu Alee tati persuasione, quod D ,eu με- α -οδμciabilis, quod non temere ingentu humanum invaserit, sed ex ipsa consideratione humam naturae promanaverit, recte ad Investigandam legem naturalem adscendi. Quid vero tum Nam nihil aliudhinc evincitur, quam quod occasione vitae socialis,demum quaeri possit,an & quali lege illa sit praecepta inde ut certo constet, illam pro imperio lege naturali injungi, firmiori opus est indicio. Non enim apo dictica est haec propositio: Cum Dein noturam hominis ita formaris, ut necessarium ei is
per legem vitam socialem imperari, Deum uris 6mmodi legem tulisse. Nam, ubi datur talisas
tim excipient, qui legem naturalein dari negant. Imur connexionem Tuae propositionis expresse negabunt; euinis per homines eiusmodi sociales leges ferri queant, postqua in necessitas illarum gestat, vitae soci uis ratio instituenda ex ratione istius necessitatis insinuata fuerit, uti fit in legibus etiam mere positivis.
Quando vero p. 47. dicit, pse aliquam auisitate
98쪽
ficasse compararam, is etiam nece stem ar. Ρat; praesertim cum eidem argumento alia quo sconjungantur Nec quia i soluspietatem ad omnia utilem pronunciari, ideo eandem inpmcepto non esse Manifestum est i particulati dii cursum formatum esse. Deinde utilitas non statim infert necessitatem honestatis internae uti notum mulisto minus ut a De statim expressa lege aliquid praecipiatur, eum in vita sociali multa sint necessaria istialia, positiva tantum lege praecepta. Frivolum dem credit, quod circa argumentum a religione e- uminὼ petitum a me movetur cum omnes qui aliquam religionem or metum numInu agno
itant, hanc quos religionu partem fatentur, ut homo adversu hominem socialiratis leges Fervet
Atqui gentes quie olim latrocinia inter licita hab hant, socialitati uticiue inimica, metum numinuagnoverunt. Ferociuimus sane mortalium Attila, aeque superstitiosius legitur fuisse. Ut taceam degentibus, apud quas stupra, adulteria, furta, homicidia impune comittebantur, utique superstitiosis, vid ex nostris Euseb. Praep. Evang. l. 3. abbi .isperi quoque Africari America. Ex Genes ibus Sex EI πα- Pyirh. Hypotyp. . . c. 26. f. s18. Taceo Gentilem eligionem cum insigni superstitione coniunctam, si esse Comparatam, ut per se foveat scelera vitae sociali inimica, ceu ab met Maagi nis, aliisque contra Gentes disputantibus mimi ostenditur. Ratiocinιum pG
fadorsiainon a constentia morsita ita formatum s
99쪽
Si conscientia mors consequuntur facIa vitans socialemperturbantia, igitur vita sociatis homini pro imperio a Deo est i uncta an omnibus qui
ha Carneade, contrara item hoc nomme etiam Grotius disputavit vel Sexto Empimo, vel hodierno etiam Empectaein Libertino jus naturae iverint negatum sit satisfacturum, vehementer dubito, cum morsis con-sicientiae etiam a delictis contra legem positivam com missas provenire non repugnet. Quae vero in λquentibus Et inania videntiu mihi dicuntur adhuc solida, hactenus discussa satis ostendunt, me non cum propria umbra luctari, sed cum illis, quae justo liberalius Ion P endors disputata sunt.
6. Desu scientiasocialitatu quae disputantur. illi actumesi persedere potuise putati p. 38. ω-pin ipsus scripti, C quae in ciperim controvers.
c. s. g. s. monuerat, observata fuisslerii sed qualia illa sint, iam ex parte supra vidimus, de scopus ejus ibid. explicatus, non exhaurit J. N. latitudinem debitam, quam nos spectamus. Cumque hac occasione de homine violentassbi manus inferente disputatio orta sit, αυὶοχωρίαν se scitam probasse Uendor aut,
quia homo a Deo in huyus mundisatione locatus est, se quia adeoservus Dei,or membra ocietatu
humana in , qua ratione etiam Epictetum O mronuos usos stasse constat. Vult autem ut probem utam
homini adse conservandum obligationem esse , si dem nec Deiservus. nec seciuatis humana
100쪽
brum foret: Verum illud nunquam in me probandiim suscepi lege naturali hominem obligari ad contei vandum se, si non foret Dei servus : Implicat enim hoc Obligata autem eundem ad idem faciendum , et finec societatis humanae membrum sit , inde constat, quod hoc dato, non desinat esse Dei servus . cui obligatur ad hoc erga se ossicium praestandum. Imo eodem dato, merit eidem amor sui, ct constra a se permanem dissi νοω- ars asperitatio Oolutionis, ut cum Seneca
Epist. 8a loquar. Caetera quae a se, iam asserta
contendit, eidem etiam a me nunquam sunt imputata. Illud vero non omni carebit Apercilio, si quis jus naturae exclusa prima, secunda tantum tabula Deca
logi , quae hominum interse offria complectitur,
continere ausus fuerit; si de jure naturali proprie velit loqui. Injuste a me arrodi ait, quoddixerit: religionem quatenus addisciplinam LMertinet, intra syharam h in vita terminari quo nomine etiam adsocialitatem referri queat, quatenussocialitatis humana e Pax inculum praebet. V
rum religionem vinculum vitae socialis esse, ad socialitatem hac referri posse ratione, nunquam negavi; ossicia ejus exinde deduci posse non concessi, cum cultus divini ratio secundum ipsam Dei naturam, nota vitam hominum socialem institui debeat. Ne dicam hunc finem religionis etiam quatenus jure naturali illa praecipitur, esse impersectum, cum per se Deus coli velit etiam ex J. N. praecepto. Recte qui detradicitur, de religione, quatenus adstatem anima