장음표시 사용
211쪽
hominum, sed non de visione eorum animalium , in quibus nervi optici non coalescunt; ut dicitur de illis piscium & Cama leontis, quod iam observavit Ne tonus ab , a quibus nequis dubitet videri singula obiecta duplicata, satis est animadvertere illa eo modo se movere i n. rpora sibi externa , ut in cibum, quem quaerunt , quo movemur.nos, qui hanc oculorum illusionem non patimur . Sin autem, quod alii assirmant, unio nervorum Opticorum fiat in homine & quibusdam brutis, sine ulla confiasione substantiae, neque decussatione filamentorum, sed vel per simplicem contactum, & etiam sine ullo contactu, jam nulla habetur ex hac unione explicatio. Ex illis, qui huiusmodi arctam unionem,& decussationem oppugnant, est Briggius a) anatomus& philosophus celebris cum multis, quos citat, quibus addatur Gibsonus citatus a Derhamo 3). Ceterum non video quomodo tam acriter Briggius neget hujusmodi commixtionem seu unionem nervorum Opticorum, postquam in sua Ophtalmographia non ita pridem dixerat, Fatemur Abras hasce circa nervorum c opticorum ) unionem visum essetere , easdem utcumque dysincto ordine a cerebro deferri supponimus. Tandem quod penitus pessumdat hanc opi. nionem est, quod nervi optici etiamsi uniantur in unum in aliqua distantia ab oculis, attamen iterum deinde mutuo discedunt, &in distinctas cerebri partes, quae thalami audiunt, desinunt. a 34. V. Opponitur ipsi Briggio , qui ideo unicum a nobis videri objectum dicit, etsi duobus oculis aeque sanis inspiciatur; quia impressiones fiunt ab objecto supra homologas fibras utriusque nervi optici, quae scilicet aequalem longitudinem, & tensi
nem habent a vult enim utrumque nervum opticum constare ex flamentis, quae dum a cerebro ad oculum tendunt, per Viam certe non rectam , habent diversam tensionem pro sua majori
vel minori longitudine. Atque hinc sicuti unius dumtaxat soniideam sibi excitat anima , quando uni sonte chordae in pluribus instrumentis musicis ejusdem speciei eodem tempore concutiuntur , ita ex impressione facta ab eodem objecto in fibris homologis utriusque nervi optici eodem tempore , nasci existimat ideam unius objecti.
212쪽
PER CONSUEΤUDINEM. I 93iecti. Hane Briggius sententiam primo breviter proposuit in sua Ophtalmographiario , & deinde luculentius propugnavit in sua Via
Anis theoria a , quam Regiae Academiae Londinensi anno I 6 iproposait, laudatam a NeN tono per epistolam ad ipsum datam , quae habetur ante ipsius editionem, non quidem tamquam Omniano satisfacientem quaestioni, sed tamquam ingeniosam. Equidem do nervos- opticos constare fibris inter se distinctis, & do etiam earumdem homologiam in utroque nervo , sed nego inde colligi.
vel intelligi debere ideam fieri objecti unici , quando inspiciatur ambobus oculis . Nam homologae sunt etiam fibrae, quae eomponunt singulas homologas corporis partes, ut brachia , m nus, & similes digitos: at nihilominus etiamsi eodem tempore haec membra eadem vi concutiantur ab externa caussa, non seis quitur sentiri unum vulnus, vel ideam unius dumtaxat percutientis objecti excitari: ergo etsi sint concordes fibrae, quae tanguntur in nervis opticis ab objecto, non intelligitur , quomodo una sit idea unius dumtaxat objecti. Rursus exemplum eorum , qui as. suescunt concipere unicum .esse objectum, quod oculis casu di- sortis duplex sibi sub initium apparebat, ostendit hujusmodi sei tentiae insuffcientiam. Nam in eo casu idea unius objecti habetur, etiamsi oculo perseverante in sua distorsione , dicendum videatur obieetum facere impressiones suas in fibras oculorum non conis
Alia pro propositiora argumenta. aas. I. UIC arguo. Constat, 3) multa , ut ait Tullius , via
o dere pictores in umbris , ct in eminentia, qua nos non via demus , ct multa, qua nos fugiunt in cantu , exaudire in eo genere exemcitatos e ergo dantur ideae , quae non habentur nisi per consuetudinem .
II. Constat non solum experiri nos rapiditatem idearum, sed etiam hanc perfici in dies & augeri, dum facultates animae, intellectus maxime, & memoria vigent: Sed hujus rapiditatis comis B b m
213쪽
munis explicatio est, ut observant Trevolitani IJ , per consuetudine ro, quae capax est incrementi: ergoa 36. III. Constat habere nos sensationem singularum patistium corporis , etiamsi sint ex remotioribus a cerebro, quoties nervi , qui ab illis procedunt usque ad cerebrum , faciunt, prout opus esse vidimus q. acii.) per suam concussionem, impressionem in cerebro , ita ut si extremum tantum digiti laedatur, non doleamus, nisi de illius laesione, non vero de laesione brachii, vel cerebri . Sed hujusmodi sensationes, prout sunt hoc modo determinatae ad hanc partem corporis, & ad nullam aliam intermediam, nascuntur ex conscietudine ; ergo . Minor proba tur sic . Sunt ex dictis l. ais. o qui testantur hominem , cui manus sit amputata, pati per diuturnum aliquod tempus easdem sensaliones, ac pati batur, cum nondum truncata esset, ita ut queratur de dolore digitorum, vel alterius partis manas , quae nulla jam est. Sed hoc melius explicari nequit, quam dicendo id evenire vi consuetudinis cujusdam, quae tam subito non cessat, excitandi in animaideas quasdam selisibiles ad tales cerebri commotiones per tales determinate nervos, qui ab extremis digitorum, vel a manu in ipsum terminant , easque reserendi non ad cerebrum, quod ultimo commotum est, neque ad partem aliquam intermediam , sed ad ipsos dumtaxat digitos, aut manum , ubi solum .poterant nati turaliter recipere hujusmodi motum ab extern orum corporum impressionibus: ergo ἀ237.. IV. Constat in nonnullis morbis homines conqueri de calore , aut frigore vehementi, cum tamen the rmometrum illo rum corpori applicatum non enunciet esse in illis eos gradus caloris aut frigoris , qui hujusmodi questibus respondeant . Itaque Antonius de Haen a) refert hominem , cum corriperetur febri, qua quotidie laborabat, tamam algoris acerbitatem cum trem re , & stridore dentium experiri solitum , ut reliquum morbi praehuc molestia parvi duceret . cum tamen thermo metrum Fare ne-hitianum ostenderet calorem in ejus corpore graduum Io 4 , qui est supra illum, qui plerumque in corpore sano reperitur . Comtra vero de alio, qui peracuta febri aegrotabat, narrat ipsum dolui L
214쪽
luisse de calore urente , cum idem thermometrum accusaret eat rem in illo graduum dumtaxat s 8 , qualis pertinet ad hominem sanum . Sed hujusinodi singulares sensationes satis explicantur eas repetendo a eonsuetudine animae illas excitandi posito tali motu nervorum in cerebro vel in in ipsorum origine, qualis plerumque nasci solet ab impressione talis gradus caloris vel frigoris facta in tota superficie corporis externa, etsi in infirmis oriatur ex humorum perturbatione , quae permittit, ut in reliquo corpore alius caloris gradus dominetur ab illo. , qui sentitur : ergo . Minorem suadet exemplum proxime allatum de iis, qui aliquandiu dolent in parte corporis, quae separata ab illis jam est, propter motum nervorum illuc tendentium , qui idem est in cerebro , ac erat in integro corpore. Quare non aliter Verum est, quod citatus Haende his aegrorum sensationibus dixit, illas exponi nulla ratione posse, nisi profitendo ipsam consuetudinem non esse quid satis rem
a 38. Est nuper Io de Turre i) , qui de iisdem loquens sese
eontendit sensationes quidem frigoris in his aegrotis tunc nasci, quando corpus humanum non producit novum calorem ; Etenim in continua productione caloris pro temperie aeris, diversa , & modo majori modo minori vult haberi conditionem necessariam ad caloris sensationem , hanc autem sensationem credit provenire a continua productione caloris, conjuncta cum conatu continuo illum producendi. En ejus verba : Sensatio caloris nonnullorum agrorum sta forsan explicatur. Si ita ob morbum aliquem dis ouatur corpus , . ut nedum novus non producatur assidue calor , sed is per corpus assidue conetur novum producere calorem . Sed nisi explicetur, quid sibi velit hujusmodi conatus, per haec verba nihil docemur.
215쪽
Idea interpalli objectum inter st oculum , quae habetur praevia ejusdem impressione facta in oculo, si repraesentat intervallum , quale es in re, quam dicam ideam disiactam Asantiae , ea determin
Iur a tribus dumtaxat causis . Altera es, certa forma, in quam Oculus ad nutum animae se componit: altera , certae impressiones, quae a singulis Objecti partibus sariae fiunt in oculo: 'terria tandem a quadam consuetudine , potius, sub talibus circum stantiis excitatur. Sin autem idea illa non repraesentat disincte i tervalium , quam dicam ideam confusam di sis tiae , babetur per alias etiam causas, qua cum praedictis concurrunt , cujusmodi sunt major vel minor luminis intensio , interpositio plurium veI pauciorum veI nullorum Objectorum inter oculum
is objectum , de cujus di flantia es idea confusa,
magnitudo imaginis in oculo e cta , major tandem vel minor remotio Objectorum a limitibus,
conveniunt ideae dis antiarum disinctae, quan ο igitur de ae stimatione di antiae illorum inter se
aas. J JUltas propositio partes , sed duae sunt principa-o I les t altera statuit originem ideae distinctae distantia.
rum , quam frequenter nos habere extra controversiam est ; Quippe de objectis, quae distant ab oculo , nemo est , qui statim non animadvertat aliquas illorum partes aliis extare , ut supercilia oculis, nasum ori, labia dentibus, coronam zophoro, stylobata columnae
216쪽
lumnae , in ea saltem quam proxime inter se ratione , qualis in re invenitur, quoties distantia contineatur intra certos limites propinquitatis vel remotionis ab oculis, qui varii sunt respectu dive forum oculorum , etiamsi caetera ad visionem reqessita sint omnino eadem . Itaque da oculum , cui visibile ultimo sit obiectum, quando radii reflexi ab extremis iplius diametri faciunt angulum unius minuti, necesse est, ut non possint huic oculo distincte a parere partes intermediae, utpote quae sub angulo minori ad oculum perveniunt. Altera autem pars loquitur de origine ideae distantiarum confusae, quam non minus, immo magis frequentem in nobis esse in dies experimur . Pro singulis, quae jam subjiciam argumenta & declarationes, desumpsi ab Exercitatione Optica de apparente objectorum diuantia is magnitudine, habita in Collegio Romano anno a 76s a P. Iosepho Asclepi ibidem Matheseos Prosetare. ARTICULUS I. Argumenta pro prima propositionis parte .
QVod I. ad determinationem ideae distantiarum distin me
necessaria sit certa ocesi forma suadetur , quia opus
omnino est ad visionem , ut radii a singulis objecti partibus reflexi coeant in totidem distin iis partes fandi oculi a. Est enim imago objecti supra retinam depicta conditio necessaria ad visionem : Sed prout objectum intra limites distantiae distinctae
magis vel minus removetur ab oculo, non possunt in fundum oculi coire , nisi ejus Erma mutetur, vel per accessum aut recessum crystallini a pupilla, vel per figuram magis aut minus convexam , quam ipse oculus, vel humor crystallinus induant, sicut possunt propter tot illas fibras musculares, quae in eo sunt, quarum eo tractio , vel extensio necessario ipsius formam immutant: ergo. Cum quaesitum in hac re sit de causa , quae essiciat continuas,& subitas prout oportet oculorum mutationes in eorum serma ,
equidem cum citam Asclepio statui in ipsa propositione has esset ab ipsa anima, non secus ac ipsa est, quae essicit in corpore sibi
conjuncto , quod moveatur, omnes mutationes necessario requisitas ad conservandam lineam directionis centri gravitatis ejusdem corporis intra ipsius basim . a I. Ob-
217쪽
3 98 DE CAUSIS IDE Ea I. Obiicitur . Communior opinio est hasce requisitas mutationes in oculi forma emei a diversa divergentia, quam necesse est habeant radii restexi ab obsecto in diversis ab oculo distantiis collocato . Respondeo hujusmodi opinionem reiiciendam omnino esse , Nam varia esse potest divergentia radiorum , quin varia sit
idea distantiae distincta. Itaque qui aliquid distincte videt ad certam distantiam primo in lumine debiliori, deinde in vividiori, vel contra , non habet diversam ideam illius distantiae, etsi radii in
exiguo lumine magis divergant propter dilatationem pupillae, quam in magno propter ejusdem contractionem, ut infra distinctius explicabo.
a 4 a. Quod II. ad determinationem ideae distinctae distanti
rum , necessariae sint aliae oculorum modificationes , suadetur.
Eodem tempore habemus ideam distinctam distantiae, quam habent ab oculis plura obiecta, vel partes objecti, ut exemplis jam allatis q. a 3 p.) manisestum est: ergo si forma oculi lassiceret ad determinandam ideam distinctam distantiarum , dicendum es
set, oculum eodem tempore habere diversas conformationes: Sed hoc nequit dici, utpote repugnans manifeste et ergo praeter conssimmationem oculi necessariae sunt aliae ejusdem modificationes ad hujusmodi ideam . Hae autem repeti debent a diversa vi diversorum radiorum, qui organum visus percutiant, sive illud sit retina, sive choro ides; Sicuti enim objecta, sive objectorum partes non sunt eodem modo positae respectu ejusdem lucis, quoniam non sunt ad eamdem distantiam ab oculo, ita necesse est, ut lux ab illis reflexa non eadem vi organum assciat. Itaque radii, qui e fronte hominis veniunt, in alterius oculos profundius penetrant, quam qui ex auribus renectuntur . Hinc anima determinatur ad ideam, Quae repraesentat partes, quae eminent, propiores, & quae depressie sunt, distantiores . Certe orgavum visas non est su perficies quaedam mathematica : poterit igitur unus radiorum fasciculus secundum quasi stratum organi commovere, dum alter etiam
tertium , & alter ptimum tantummodo assiciunt. Huc recurrendum est etiam , ut ex 'licetur, quomodo anima non percipiat omnia objecta etiam plana tamquam curva ,' cum propter eorum
imaginem in fundo oculi depictam
a 3. Quod disponantur in segmentum
218쪽
a 3 . Quod III. ad ideam distinctam distantiae requiratur etiam quaedam consuetudo supra jam q. aas.) demonstratum
est . Cum autem haec ad quamcumque visionem distinctam requiratur relate ad oculos hominum , utrum eadem necessaria sit relate ad illos brutorum , equidem ignoro . Illud tantum de his dici potest , quod siqua etiam pro ipsis requiratur consuetudo , ea bre-Vi opportunam consequitur maturitatem , quandoquidem observamus pullos recens natos quaerere, & captare cibos, & ad m, tres si longius ab his constituantur , directe accurrere . Quemadmodum quia sensus gustus datus nobis est ad conservationem vitae, quae quotidiano indiget alimento, nulla opus habemus consuetudine ad discernendos sapores , a 4. Ex dictis intelligitur, quomodo de corporibus ante oculos convenienter positis statim habeamus ideas distinctis solidae figurae, quam singula habent. Etenim si habeamus ideas distinctas de singularum partium situ, & distantia inter se, jam habemus ideam distinctam de totius soliditate & figura : ideas autem distinctas de singuIarum inter se situ, & distantia toties habemus, quoties in nobis sit idea distincta distantiae singularum partium objecti ab oculo, quam concurrentibus diversis causis haberi posse jam vidimus . Qui unice per consuetudinem statuunt haberi a nobis ideam solidae corporum figurae, illi male negligunt ceteras iam demonstratas. In his videtur esse Lockius, ubi quaerit, quomodo apprehendamus esse cubum corpus realiter cubicum , cum
ipsius imago in oculis nostris impressa cubica n9n sit, reprehendens Alalebranchium i) , propterea quod dixerit omnia cubi latera aequaliter quadrata a nobis conspici. . Qxite reprehensio minus aequa est, quandoquidem ibi verbum conspicio adhibetur loco verbi percipio ; Propositum enim Aut horis est suadere non nasci in nobis ideas objectorum a speciebus illorum in sensibus nostris impressis, quia a) s coinderσtur, inquit, cubas porfecitas, omnuspecus ipsius laterum sunt in aequales, cum nihilo secius tamen omnia ipsius latera aequaliter quadra a conspiciuntur .a s. Quod IV. ad ideam distinctam. nullae aliae caussae habeant locum suadetur non solum quia , quae allatae sunt, fuim
219쪽
eiunt, sed etiam excludendo illam, quam aliqui sic adstruunt. Pro niversa distantia ab oculo plurium objectorum, vel partium unius obiecti necessario sequitur diversa axium opticorum inclinatio : Sed haec inclinatio est sola causa , quae determinat ideam distinctam diversae distantiae: ergo. Reis, cone. maj. θ nego min. Imprimis enim eius falsitatem monoculi aperte docebunt, quoniam in his quamvis non habeat locum inclinatio axium opticorum, habet tamen locum idea dia sincta de diversis distantiis. Deinde dum recurritur ad hanc inclinationem , vel sermo est de illa , quam habent axes in eodem puncto objecti, at haec est extra oculum, adeoque non constituit sensationem : vel de illa , quam habent singuli axes cum axe
eommuni, hoc est linea coniungente utrumque Oculum , iamque iterum hanc a ratione caussae explodit distantia percepta a monocuislo. Hanc opinionem, in qua plures acquieverunt, impugnavit etiam Smistius L , utrum autem satis essicaciter an contra, alii viderint, ARTICU Lvs ILArgumenta pro secunda propositionis parte. 2 6. Α Ntequam haec proseram, adverto definiri non posse αα unde ideae distantiarum confusae incipiant non modo respectu diversorum oculorum , sed ne ejusdem quidem oculi ἀPendet enim hoc non solum a diversa oculorum acie, sed etiam a diversis objectis, prout sunt magis vel minus illuminata, &plures, vel pauciores relationes praeseserunt cum aliis, quae circa ipsa sint. Nonne enim picturae in satis mediocri a nobis distantia nobis repraesentant alias ipsarum partes aliis extare ρ Cum tamen omnes in eodem plano sint positae. Confusam autem esse distantiarum ideam dico, quoties aliae causae praeter dictas concurrant ad illius determinationem. 247. Atque concurrere I. potest lumen. Hoc si sit magis vividum extra limites ideis distantiarum distinctis assignatos excitat ideam de distantia obiecti ab oculo minori, ac sit in aliis, quae aequaliter distant, sed lucem minus vividam reflectant. Affaescimus enim videre clariorem lucem reflecti ab objectis, cum prox,
220쪽
ma sunt, ae cum removemur . Pictores hoc intelligentes, quae r motiora volunt nobis appareant, ea obscuris depingunt coloribus , & contra vividis, quae caeteris debent extare, adeoque proximiores nobis apparere . Idque commune est non solum distantiae visae per oculos, sed etiam per aures aestimatae . Accidit enim, ut siquis a loco satis remoto nos alloquatur per tubam stenterophonicam, videatur nobis proximus, quia ut jam olim observavit Eschinardus a assueti sumus, proximum censere illum, cujus vox distincte sentiatur. 248. Concurrere II. potest interpositio objectorum oculum inter & objectum, de cujus distantia ideam efformamus. Haec interpositio potest elle plurium, vel pauciorum, vel nullorum Objectorum . Si plura sint. nascitur idea distantiae cujusdam majoris propter comparationem cum tot distantiis minoribus, quae distinctius percipiuntur, & quasi totidem stimulis longius repellunt Objectum magis remotum. Hoc advertit jam olim Athagenus sic dicens, a) Magnitudo disamiae percipitur e corporibus inter visum ,
X alii passim. Sin autem nulla interjaceant objecta, iam multo magis distantia minuitur, & proximum apparet, quod maxime - distat. Propter hanc rationem proximum censemus esse locum , quo contendimus, quando illum videmus trans planitiem diversis objectis non distinctam, quem deinde experimur longi temporis itinere distantem. Similiter flammas, quae per concubiam noctem circa montem valde dissitum collucent, qui nihil aliud noverit, negabit esse satis distantes, remota scilicet visione objectorum , quae interjacent. Idem ex eadem causa saltem ex parte evenit hominibus vulgaribus , qui per telescopia corpora caelestia intueantur a Solent enim statim admirari, ea sibi tam proxima apparere , ut e Caelo defixa, & prope terram deportata videantur.