장음표시 사용
91쪽
ejus compositione aliquid, quod non esset materia : quin immo hoc aliud ipsius prineipium aperte exposcebant, cui proinde dici potest eos proprie tribuisse vim cognoscendi. Hoc dicam equi dem de Epicuro , cum a Plutarcho habeam , quod animam dicit esse i) temperatum quidpiam ex quatuor qualitatibus ignea , ao a , queo , ct quarta , cui nomen non fit positum , quod ei erat vis sentiendi , & non quid e parvis aut lavibus elementis, ut Lucretius ex dictis q. 81. reddidit. Atque etsi hoc palam profiteretur tale esse, ut cum morte penitus dissolveretur . nihilominus contra conscientiam se ita dixisse plane ostendit, cum moriens testamento iussit diem suum natalem celebrari quotannis, de quo tamquam de contra dictione Tullius a) ipsum expostulavit. Idem , quod de Epicuro , certum est de Empedocle , de quo si attendamus Aristotelem; ille ibidem dicit inter principia rerum non solum posuisse quatuor vulgaria elementa, sed etiam amorem , & discordiam , hoc est vires quasdam activas, & immateriales : sin vero attendamus Tullium supra objectum, Lambinus in eum locum notat sentenistiam Empedoclis non rite expressam ab eo fuisse a Non enim ipse
in sanguine cordi diffuso posuit animam , sed animi sedem, quod sortasse a Plutarcho 3 didicit. so. Quoniam autem hi philosophi admiserunt etiam ex elementis animam constare, non est dissimulandum, quidnam illos in hanc opinionem deduxerit, & modus exhibendus est, quo eorumdem error plane demonstretur . Utrumque perfecit S. Thomas . Illi animam constare ex omnibus etiam elementis conclus runt sic arguendo. Cognitiones sunt assimilationes rerum cognitarum : ergo debent esse in anima cognoscente res Omnes, quas cognoscit secundum eam essentiam, quam ipsae habent: Atqui res, quas anima cognoscit, habent multae saltem essentiam compositam ex omnibus elementis: ergo etiam anima habet essentiam compositam ex omnibus elementis. Quod argumentum nullum est; Nam concesso antecedenti, negatur comequentia , & cadunt reliqua . Adimilitudine enim cum re cognita , quae propria
sit cognitioni spirituali, excluditur illa, quam sibi nescias quomodo si Plui. de Plac. lib. . cap. g. p.4 . 3 Ρlut. de Placit. lib. .c. s. ab Tuli. de Fini. lib. 2. n. 96. col.98.
92쪽
modo Adversarii comminiscuntur etiam materialem. Nunquid manifestum non est in omnibus operibus Sculpturae & Picturae,& in omnibus corporibus, quae rationem speculi habeant, dari possi similitudinem in repraesentando, quin detur simul etiam similitudo in natura', & specie cum objectis repraesentatis; Aesenim , aut marmori, aut argilla , aut tela , aut tabula perseverant
esse in sua propria natura , etsi repraesentent nores arbores homines. animalia, aut alia quaecunque ab ipsis essentialiter diversa. Male igitur ex eo, quod anima eognoscens habeat in se similitu em rerum materialium, quas cognoscit, intulerunt eam essessib eodem genere materiae. - .
ii, Praeterea quod anima naturae spiritualis possit repraesentare
sibi objecta, quae sunt materialia; ficile intelligitur. I. Quia eonscii sumus habere nos hujusmodi cognitiones, & quidem de rebus materialibus etiam longe imperfectioribus, quam certe simus nos ipsi . ILQuia ens persectius potest aliquid plus, quam possit impersectius . Si igitur ideo tribuitur animae habere in se materiam,
ut possit exprimere in se res. materiales, poterit a fortiori anima constituta in ordine longe persectiori exprimere in se res materiales . III. Quia Deus habet prosecto omnium etiam materialium rerum cognitionem, quin tamen ipse sit materia . IV. Tandem ut contra eosdem arguit S. Thomas: Si anima deberet habere actu naturam eorum, quae cognoscit, propterea quod cognitio est sis militudo rei cognitae, non sufficeret tribuere animae naturam omnium elementorum , sed opus esset illam etiam ei tribuere, quae est in singulis corporibus, quae formas, figuras , & proprietates etiam oppositas habent ., & sunt horum elementorum effectus; Sed stultum esset dicere animam, quae actu cognoscit diversa corpora, quae habent sermas , figuras , & proprietates etiam oppositas actu habere horum omnium naturam : ergo stultum est dicere animam debere habere actu naturam rerum , quas cognoscit, pro
pterea quod cognitio est similitudo rei eognitae. s I. Sed redeo ad accusatos Philosophos vindicandos. De Platone , quod dicat Aristoteles illum tenuisse animam constare ex elementis, per ea, quae deinde habentur, intelligitur nomen elementi ibi non significare materiam ullam, sed vel potentias, quas in anima per intellectum distinguimus, vel nescio quae intelli- . . ' L . gibb
93쪽
gibilia, per se subsistentia , & semper in acta , a quibus essent. : vel aliquid aliud minus intelligibile, ut fusius ostendit S. Thomas in
objectum locum . Hoc unum est , quod . Plato ex professo agens de anima in Phaedone , docet illam omnino a corpore. distingui & immortalem esse , eorumque animas, I) qui pis prae cateruvixisse invenisvtur , ex his terrenis locis tamquam e carcere solutas a que liberatas ad altiora transcendore , ct absque corporibus omnino per totum tempus vivere . Quare jure Plutarchus Platonem . & conseia quenter Socratem, sub cujus persona Plato loquitur inter illos cor locat, qui a) corporis expertem auimumsatuunt. Haec plane Ostendunt , quanti aestimandus sit Volta ire , qui apud Non nollem dueit, a) Divinum Platonem, o Divinum Socratem , Divini Platonis
praeceptorem docuisse animam eo corpoream. i i ' t. aDe Heraclito , quis quicquam statuat, postquam Tullius qui dem in hac re dixit, Heraclitum non omnes interpretanrur uno morido , qui quoviam quid diceret, intelligi noluit, ominamus t Laertius vero ipsum refert s) id de anima sensi se natura, nunquam illam re periri posse, adro profunda ejus es ratio . De aliis tandem dico , plerosque vel similem interpretationem admittere, praesertim illos squos constat agnovisse existentiam Dei, vel ita dixisse animam esse hoc vel illud corpus, ut significarent sine illis non esse. sa. Reis III. nego posse dici, prout propositum fuerat, permultos ex philosophis favisse Μaterialismo , etiamsi omnes , qui objecti sunt, ejusdem fautores revera extitissent. Quid enim est eorum numerus comparatus cum innumerabili aliorum multitudine , qui quovis tempore errorem hune vehementissime impugnarunt , alii quidem in genere , alii etiam in particulari, ut Lahantius, qui directe invehitur 6 contra opiniones, quae anumam in aere vel igne vel sanguine ponebant. Atque etiamsi ste mus in sola veterum consideratione, fautoribus materialismi, quo
quot sint , opponi possunt alii Paris antiquitatis, & nominis Philo
94쪽
sophi ibidem ab Aristotele commemorati, qui animas nullo modo materiales esse apertissime statuerunt, quorum numerus tam longe excedit alium , qui opponitur , ut Macrobius scripserit si obtinuisse jam non minus is incorporalitate , quam Δ immorealitate ani
s 3. Quicquid Platonicorum nobiliorum suit pro spiritualiatate animae pugnasse testatur Huetius sa) , multos citans . Idem senserunt illi snter Pythagoricos, qui ut verbis utar.S. Thomae clarius exponentis textus Aristotelis de Anima, s) dixerunt, non ipsa corpora indivisibilia, ct mobilia esse animam , sed illam virtutem,
qua movet ea corpora, animam dicebant, is hujus opinionis fuit Amehelaus nil phur, ut Augusinus narrat . Ita etiam Anaxagoras
eo non moto , ct do natura bujusmodi esse animam . Unde ex hoc insurrexis error quorumdrim , qui dicerent animam esse δε Natura Divina .
Quare Anaxagoriei supra g. 8 8.) objecti stantes pro anima materiali recesserunt in hoc a suo magistro . Ita Xenocrates ex Tullio animam voluit esse s) mentem nullo corpora'. Ita ipsemet Tullius pro spiritualitate animae plura argumenta subtiliter , & laculem te persequitur, ex quibus iterum iterumque concludit, 6) Μ-hil es in assimis mixtum a que concretum, aut quod ex terra natum a que 1ictum esse viisatur, nihilque aut humidum, aut stabile, aut igneum: Bis enim in naturis nihil iness., quod vim memoria , mentis, cogitationis habeat. Singularis est igitur quadam uatura , atque vis animi
sejuncta ab his usitatis, notissique naturis, quam eodem in libro se tuit esse eodem in genere. ac est Deus ipse, qui alio, inquit , modo intelligi a nobis nequit, nisi ut mens quaedam , in qua nihiles concretum, nihil copulatum , nihli coagmentatum, nihil duplex. 's . Ita demum Aristoteles, qui veniens tandem ad pronunciandam suam sententiam, ceteris rejestis concludit, ) corpus profecta non erit anima . Me esse es igitur animam subsantiam esse pem indo atque formam corporis naIuratis potentia vitam habenIis: ex quibas
95쪽
verbis desumpta est ea celebris definitio ; Mima es actus primus
corporis naturalis organici. ,' potentia vitam habentis, quae olim unice in scholis personabat, nunc autem ab illis eliminata , utp te aberrans ab omnibus bonae definitionis legibus, ut ostendit jam tb Auctor artis cogitandi. Rationem etiam Tullius affert, quare Aristoteles negaverit animam esse quicquam corporeum, ca) quia cogitare ct providore , ct disere, ct docere, ct invenire aliquid, o tam multa alia meminio , amaro, odisso , cupere, timor: , angi, iatari, baco similia in eorum quatuor generum , hoc est vulgarium elementorum , nullo in4se putat: quintum genus iactibet. vacam vomine , quasi .
quamdam continuatam motionem θ p rennem . . , . 'it
sis. Objiciebatur Tullius quasi sibi oppositus, dicens ex sua semientia animum esse in genere corporisis Resp. Tullium non dicere animum esse in genere corporis, sed in quodam genere corporis, scilicet substantiae s aliorum enim ruit corpus facere synonimum substantiae. Certe quidem ipse ibi usurpat corpus contraposite, ad inane, ita quo genere alii collocabant animas : quod advertunt etiam editores Maurini operum S.Hilarii in suis ad illum notis 3 , atentes hoc quoque Tullii testimonio, ut ostendant adiunctum corporei, quod S. Hilarius, & alii ex Patribus aliquando animis nostris tribuerunt, aliud quid significare, quam materiale. objiciebantur Sadducaei t sed hos confutavit iam Christus Dom .sostendens illis, quam parum Ibi constarent, vel quam impii essent, dum dicerent Deum Isaaci & Abrahami, quasi esset
Deus mortuorum .s6. Objiciebantur tandem Averroistae , qui , materialem ducuntur existimasse animam rationalem, ejusque proinde cognitiones habuisse pro modificationibus materiae, quoniam mortalem crediderunt. Sed nihil horum cum veritate dicitur . Ipsi enim ex quodam ratiocinio, quod nitebatur in falsa suppositione, quod Aristoteles iam demonstraverit existentiam generis humani ab aeterno , repugnantiam infiniti actualis, & metempsychoseos animarum, concludebant animam, quae cognosceret in unoquoque hominum esse particulam intelligerulae cua dam sublunaris, vel
96쪽
universalis, quae informaret uniuscujusque corpus, quo destructo iterum restitueretur ad suum totum : 1) mss audias, sic de illi Leibnitius, oriuntur anima , dum guttarum insar ab Oceano suo sep rantur , ac corpus quod animare possint, reperiunt: occiduna autem , dum corpore destructo, non aliter ac fluvii mare ingress, rursum junguntur Oceano . Quare Averroistae nullo modo favent Adversariis . Hoc Porro nomine appellantur , qui in hoc sequuntur opinionem Sa-Τaceni ΑvGrois , quam tamen Daniel Barioli ao vult jam ab aliis
97. Plura de mente veterum Philosophorum omnino opposita Materialistis erudite disserit Cud orthias 3) , quem oppono Υvoni, qui arbitratus est, ) se plane imoninasse omnes antiquos philosophos credidisse animam materialem, propterea quod vult plures id expresse dixi1Ie, & alios, qui id aperte etiam negarunt, significare dumtaxat credit extremam materia tenuitatem , qua reddit animam palpationis incapacem, ct nulli sensuum nostrorum perviam . In quo ratiocinio equidem non video aliam demonstrationem nisi de suo neglectu, vel oblivione omnis Dialecticae . Et ne sorte quis pro Ivone citet S. Thomam dicentem, sin antiqui nil o-pbi nullam disinctionem ponebant intersensum is intellectum, is utrum quo corporeo principio attribuebant, advertat, statim ibidem se jungere, Platonem primo, & deinde Aristotelem illis restitisse . Quare S. Doctoris propositio utpote particularis non solum non favet Yvoni, sed eidem expresse opponitur. Concludam cum Iaquelotio , qui fusius id ostendit 6 Fidem , quae docet animam non esse de natura corporea consonare rationi, cum id statuerint plerique etiam ex Ethnicis; Nana ex tot, qui objecti fuerunt, soli tandem restant inter Materialistas, Democritus, Lemippus , & fortasse Zeno cum aliquibus ex suis Stoicis , quos jam olini Platarchus coarguit inconstantiae, quod in nobis D mentias co-gβης , ct quasi coagulent, ut qua immutabios, ct sma sint: 'ηὐ-
97쪽
menti delia sedemquo sis, scilicet animam, ex rubrica ct non sabili , sed dissipabili, semperquo mento natura subsernune . Hinc alii sapientiores ab his secedentes animam esse spiritualem statuerunt, ut observat Chaumeixius, qui praeclaros de hac re sensus Stoici Senecae refert i) ad retundendam malam fidem Helvetii, qui illum tamquam eam non admiserit , citaverat.
Ideae nostrae non di 'nguuntur a nosiris perceptionibus .
De Admersantibus propositioni . si 8. Ropositio est contra plures philosophos , qui ita distinxe-
runt ideas a perceptionibus, ut eas considerarent tamquam exemplar quoddam objectorum, quod dum mens adverteret, jam fieret percipiens, & intelligens objecta . Ex his sunt primo, qui nomine idearum ex dietis sq. 4.) significabant species quasdam objectorum , quae dum menti se insinuassent, vel alio modo ei se conjunxissent, essicerent , ut jam dici po1let habere rerum perceptionem . Huic veterum opinioni accesserunt Scholastici, qui pariter per species objectorum ea a nobis cognosci, & intelligi pas-sm doeuerunt: sed eam emendantes tribuerunt speciebus non iam rationem causae formalis, sed illam causae essicienter concurrentis ad nostras perceptiones , quippe per illas docebant compleri potentiam cognoscitivam creaturae. De veteribus modo : de Sch lasticis in alia dicam propositione. Igitur Democritus primus Ia minatur, qui ut habet Tullius sa) admisit imagines, qua idola nominant, quorum incursione non solum videamus, sed etiam cogitemus. Plutarchus conjungit 3 Leucippum cum Democrito is alibi ) etiam
98쪽
Epicurum , sic clarius exponens hanc doctrinam . Pervulgatum es, ut febat Democritus, visa per meatur in corpora subire, ac alte penetrare . . . . . Visa aurom ista undiquaque frri , delapsa a supelleisile . vestimentis, plantis, maxime ab animalibus , objactationem multam , ct calorem e eaque visa non modo habere expressas , ct formam referentes corporum sint litudines, ut Epicurus sentit earenus Demoeritum se quens, sed θ motuum animi imaginu secum trahentia ira accidere ad 'animum veluti auimata idque maxime seri , quando p.r aerem levem motu ferunIur expedito ct releri. Tullius irrisit iam 1) hane opinionem . Lucretius vero eamdem adoptavit , & integro libro quarto eam exposuit. Satis sit pauca haec commemorare ca). Dico igitur rerum sigiat , trnumque Agaras. Mittier ab rebus summo de corpora starum . . . sua quasi membrana vel cortex nominitanda es. Addit Lucretius has corpotum exuvias non dissipari per auras, sed diu aliquas quidem suam integram formam retinere, alias vero per suam cum aliis exuviis diversis commixtionem induere novam
figuram , & ita fieri imagines monstrorum & Chimaerarum ab
Principio hoc dico rerum mulacra vagari Multa modis multis in eunctas avdique partes Πη a , qua facio inter se junguntur in auris Obvia cam veniam, ut aranea bracteaque auri. - Corporis Me quoniam penetrant per rara , cientque Tenuem animi naturam intus, sensiumque lacessivi, Ceutauros itaque θ scyllarum membra videmur .ss. Hie philosophandi modus praeter alias rationes caeteris communes habet primo contra se evidentiam . Data enim continua emistione tot imaginum, seu membranarum corporearum nulla corpora tam diuturno tempore durarent, sicuti evidens est
darare . Habet secundo hoc C ottae argumentum apud Tullium ). Habemus ideas eorum . quae nunquam vidimus, hominum quia longe jam tempore extiterunt, rerum quae in locis inter se longi ssime dissit is oti m vidimus separatim, & diversiis temporibus, nunc vero conjunctim, eodemque instanti cognoscimus , & eo
99쪽
rum etiam, quae nunquam omnino fuerunt, nec erunt: Sed ho- rum nullae sunt imagines volitantes et ergo horum ideae non fiunt
ab hujusmodi imaginibus. Vidit etiam Lucretius hoc argume tum a Nam quaerit ci) ara quod quoique libidis
Venerit, extemplo mens cogitet ejus id sum Conventus hominum, pompam , comicta , pugnat, Omnia sub verbo ae creat natura , paratque cui eredidit se satisfacere dicendo habere nos has ideas, quia exuin iae rerum perpetuo durant, & celerius moventur ipso lumine,& sua inter se commixtione in nova etiam stinulacra consormantur . Quae responsio merito deridicula dicitur a Genuensi ca).Ioo. Est secundo Plato authoc idearum immutabilium ad hunc etiam finem , ut esset in nobis rerum cognitio , quemadmodηm supra q. Io. vidimus, & apertius intelligitur ex Tutilio , qui refert Platonieos tribuisse menti, 3 ut cerneret id, quod semper esset simplex, ct unius modi , ct tale . quale esset . Hoc illi ideam appel bane. jam a Platone ita nominaram , nos recte oecism possumus dicere : & infra ) Arsoteles primus species labefactavit, quas mirifice Plato erat amplexatus , ut in his quiddam Divinum esse dia
Est tertio Cartesius cum iis omnibus , qui propugnant esse in nobis diversarum rerum ideas innatas, a solo Deo infusas animae in prima sui creatione , in quarum animadversione docent consistere perceptiones. Hanc opinionem, quam evertunt etiam amgumenta, qnibus suo loco ostendam, nullas esse in nobis ideas innatas, ita sequitur Purchotius s), ut simul approbet Malebra chii opinionem, de qua mox dicam , tanquam doctrinam Verti simillimam, quod ostendit, quam male utramque animo insormaverit; neque enim una eum altera componi potest.
1OI. Venio iam ad Nicolaum Malebranchium, qui Parisiis natus anno I 638 , ibidem obiit anno 1 Is in Religiosa familia
100쪽
Α PERCEPTIONIBUS. 8 roratorii Domini Iesu , cui ab anno aetatis suae a I nomen dederat. Celebris prae ceteris est distinctio ab eo excogitata ideas inter &perceptiones, brevi supra q. I 8.) proposita , sed nunc distinctius
exponenda, quod dum facio, alii etiam Adversarii occurrent. Malebranchius igitur ex prosesso impugnans Ib opinionem eorum, qui arbitrantur ideas nobiscum creatas fuisse ita distinguit ideas a perceptionibus, ut perceptiones quidem nostrae sint, non vero ideae, quae solum improprie nostrae dici possunt, quatenus dum per ipsas, quae omnino extra nos sunt, aliquid cognoscimus, jam ad nos pertinent. a) Datuo, inquit, multum di me ideas aperceptionibus, Aut nos, qui percipimus ab eo , quod percipimus : & alibi sa) idea disserunt a perceptionibus, quas nos habemus; Itiae enim suut immutabiles, o communes cuivis spiritui : illa nos 'illuminans, ct non reperiuntur nisi in Deo. Easdem ibidem vocat rationes rerum stabiles, atque incommutabiles.
Primo hanc Malebranchius distinctionem , & novam de
modo nostro cognoscendi commentationem exposuit in primis septem capitibus secundae partis libri tertii de Inquisitione veritatis, contra quam Arnaldus scripsit egregium tractatum, De veris θfalsis ideis, cui cum Malebranchius responsionem quamdam fecerit , ) quam, inquit Menagius, legi , quin quicquam n c. ego, nec alii multi, qui id mihi restati sunt, perciperemus, Arnaldus reposuit impugnationem Non tacuit Malebranchius , sed ut videretur iterum respondisse Amaldo, eidem opposuit aliquot literas, contra quas edidit & Arnaldus novas Iiteras . Praeter Arnaldum extiterunt deinde alii, qui ipsum ex professo impugnarunt, inter quos citantur Petrus Poiretus, & Georgius Pritius in dissertatio. ne, quam inscripsit de Enthasiasemo Malebranchii, & alii, quorum mentionem faciam in decursu hujus propositionis. Ex his eruet, qui volet pleniorem cognitionem Malebranchianae hujus opinionis , vel ut illam vocat Voltatre sublimis illusionis. Sed abunde quae jam subjicio, eam declarabunt.