Archæologiæ philosophicæ sive Doctrina antiqua de rerum originibus. Libri duo. Autore Thoma Burnetio ... Accedunt ejusdem Epistolæ duæ de archæologiis philosophicis

131쪽

i is Archaeologia Philosophicae. Cap.VIII.

Libri Sacri. In utroque autem genere quaedam erant obvia dc exposita, vulgo&peregrinis; quaedam autem in Templorum adytis reservata. Hoc innuit supra Heliodorus, cum ait, ο -τῶς

Canum, ad Achorea sacerdotem AEgyptium ita loquitur, Bodcuπque vetustis Insculinum eis adytis, profer. Duplex enim erat doctrinae genus apud

antiquas gentes, en Mωδες ι-ορρητον, do

trina vulgaris Ec doctrina arcana s idque non tantum ob diversitatem materiae,1ed eandem 1aepe materiam duplici modo tractabant, populari philo1ophica. Iula facile patcbat omnibus, per monumenta publica, praeceptores commUnes rhaec autem, ne inter manus populi versata, vilesceret aut corrumperetur, non Uno modo occultata filii bc abscondita. Praeterquam enim quod hujus doctrinae monumenta in Temploriam adytis, ut jam diximus, latebant, conscripta erant non Vulgari genere characterum; a morosis 1acerdotibus, quibus id curae erat, non nisi magno apparatu dc exercitati ne praeeunte, enarranda. Quum vero haec

132쪽

Cap.VIII. Archaeologia Philosophicae. II 7

non sint prorsiis indigna scitu, ad notitiam literaturae AEgyptaicae pertinere Videantur, ad eorum explicationem Pauca quaedam, si placet, ulterius subjiciemus. DUPLEX erat, ut doctrinae, ita Literarum genus, apud AEgyptios, sacrum vulgare. Icl quod testantur Herodotus, Diodorus, Strabo, aliique plureS. Herodotus in Euterpe, rloquitur de uEgyptiis, m

distinctius, atque sacras AEgyptiacas, vulgares Ethiopicas esse asserit: γὰρ

enim suae ptiis sint uterae tropriae,

vulgares appellatae, ab omnibus promi cue discuntur, sacras autem risus soli sacerdotes cognoscunt, secretis a parentihus traditas s his autem Sacris omnes indiscriminatim 2Ethiopes utuntur. Unde Sacerdotes illi proprie dicti sunt ιευ-

γραμμαὶεῖς. Doctrinae Hermeticae pars Vel methodus mystica, in adytis Templi Sattici reperta, dicitur ἀναγεγρααμ ηhρογλυφικῶις γραμμσι, teste Jamblico. ΝC-see. 8 e. v.

133쪽

i 18 Archaologia Philosophicaee Cap.VIII.

que Libris tantum, sed columnis etiam insignioribus, cum his literis sacris inscriptum erat; ut in Sepulchro Isidis re Osiridis, quod Nisae in Arabia esse dici

columna, quae in confiniis Arabiaethiopiae posita erat, his literis, juxta Stra- Lib. i6. bonem, transitum ipsius signincabat : Φα

ΝΕ Q UE tamen AEgyptiorum proprium erat institutum illud de duplici genere literarum, sed iis cum aliis gentibus orientalibus commune, praesertim AEthiopibus oc Babyloniis ; de quorum utriusque literis 1acris scripsisse videtur Democritus, si ex librorum ipsius titulis,

apud Babylonios memorat Lucianus ; dc DςΜδς 'b cibi, eg columna Babylonica sermones morales sumpsisse dicitur Democritus, quod supra notavimus, id de eadem B bylone intelligo de cujus literis sacris scripsit ; quibus forsan signata fuit ipsa illa columna. Denique Bragmanes Indi, non aliis tantum literis, sed alia etiam a Vulgari, lingua, utuntur ad conservandam suam philosophiam. Sed pergamus in proposito.

PRAETER

134쪽

Cap.VIII. Archaeologia Philosophicae. I is

PRAETER has literas ignotas, sacrorum monumentorum custodes erant sacerdotes sere inexorabiles ; qui, Draconum instar, his thesauris nocte dieque incubuerunt: quod in libris sacris scriptum erat, non nisi his interpretibus Plui.

ad populum pervenit, ut ad exteros. De hac dissicultate questi sunt Philosophi Graeci, qui in AEgyptum profecti ad comparandas stientias, multos annos insumpsere in adeundis ic demulcendis facerdotibus. Audiamus Strabonem de He- Li. r .liopolitanis,quoad Platonem l Eudoxum. P

Eudoxus cum Platone eo, scit. Heliopoli, profectus es, S ambo cum sacer tibus tredecim annos sunt versati, ut ἀquibusdam traditum est. I ii sacerdotes, cum rerum coelestum scientia praestarens,

caeterum arcanam eam servarent i neque cum quoquam facile communicare vellent et tempore obsequiis tandem devicti, quaedam exposuerunt theoremata, plurima autem Barbari occultabant. Sed prae caeteris memorabile est exemplum Ρythagorae, quo hoc δυσπει σύοι sacerdotum AEgyptiorum notum faciamus. Ille enim Ι cu I

135쪽

1ro Archieologia Philosophica. Cap. VIII

cum iter pararet in mgyptum, rogavit Polycratem Tyrannum, ut Amasi AEgyptiorum Regi, amicoWhospiti, scriberet, quo ad doctrinam sacerdotum liberius admitteretur : cum ad Amasin pervenis set, literas itidem ab ipse accepit ad 1acerdotes, Ut eorum philosephiae particeps fieret. Unde ad Heliopolitas primum profectus, ab iis ablegatus fuit ad Memphi., ticos, tanquam ad Seniores ; Memphi, eodem praetextu dimissius est ad Di politas sive Thebanos ; illi autem, cum, m

tu Regis, causam nullam ulterius obtendere auderent, eum a proposito deterrere

studebant, laboris re molestiarum magnitudine: ideoque dura admodum, re a Graecorum religione prorsus aliena, ei jam novitio, in junxerunt. Cum vero haec omnia pertulisset, animo sorti re invicto; ut sacrorum studiorum consers fieret, invitis etiam extorsit. Haec a Ρorphyrio narrantur, ex Antiphonte, de viid vir De Vit. rum virtute i sirium. Ex his probationibus Ρythagorae una videtur fuisse Cimcumcisis y quam subiisse Ρythagoram tes

x. Suom. tatur Clemens Alexandrinus: ii a

Tt ingressus Adyta, mysicam. Viorum phiosophiam addisseret.

Hoc quidem exigebant 2Egyptii sacerdo- Com. in tes, juxta Origenem, ab omnibus qui R N.ς hi ad sacra aut scientiarum studia admisi

erant,

136쪽

Cap.VIII. Archaeologia Philosophicae. i a ierant. Apud 2'Iptios, inquit, is quia

lus omnes prope Gentes ritus scrorum S ceremonias mutuatae sunt, nultas aut Geometriae aut Apronomiae studebat, Stans susceptd circumcisione. Multa erant Praeterea probationum genera ut appellat Porphyrius, quibus initiandos exercebant. Fateor autem hoc aliis gentibus, plus minus, in usu fuisse; Celtarum Druides, Judaeorum Essent, Graec Tum Hierophantae, mysteria sua re disciplinam 1ecretam ἀμυήτοις tradere notu

cona

runt: quinetiam juramento obstricti erant

de Ρersis, Syris, Indis, recte observatur. tra LlLSed praeterquam quod horum multa originis AEgyptiacae esse credantur, ad alias gentes imitatione traducta : si serte in sacris aliqui, in scientiarum studiis nulli, adeo dissiciles se praestitere ac AEgyptii. DENI UE, ad celandam suam doctrinam, hieroglyphicis formis, symbolis, aenigmatibus, bc fabulis, multa involvebant βῆgyptii: dico hieroglyphicis formis, nam Macras titeras prorsus disti guendas esse existimo ab hieroglyphicis

formis: cum enim tot re tanta scripta fiterint his literis sacris, Hermetis monU-Jambl. dementa, ad aliquot myriadas voluminum , myst E

omnes Libri sacri, Columnae sacrae, re II inseriptiones Templorum , vix a me impetrare

137쪽

petrare possum ut credam tot re tam diversae materiae argumenta, Physiologica, Τheologica, Moralia, Historica Ρolitica, exprimi potuisse variis animalium se mis, aut corporis humani membris, aut instrumentis mechanicis ; ex hisce enim tribus Hieroglyphica AEthiopum κAEgyptiorum constituebantur, referente 3- Diuoro. Quinetiam libenter credo praeter sacras eorum literas, bc Hieroglyphica, proprie sic dicta, facerdotibus in usu fuisse alias notas Hieroglyphicas, instar literarum Sinensium; aut Scripturam alterius formae a vulgari. Atque huic quadrare videtur quod de triplici genere literarum apud aegyptios tradit Clemens

Alexandrinus, Strom. F. Oι

λωφικήν. Atque hujus rei exemplum ha- De vita bemus in Ρythagora, qui, juxta Porphy, Pyth, p, triplices illas Agyptiorum literas didicit ; rρ αμμάτων θ

νων κα- πνα ἀινιγμύς. Sed haec incertiora

sunt, neque magni ponderis. Do AD symbola re aenigmata, notum est, moris fuisse gentibus antiquis sub his involucris animi sensus tradere ; sive ut

ingenii

138쪽

Cap.VIII. Melieologia Philosophie. e. 123

ingenii acumen quoddam re selertiam ostentarent, sive ut proferrent ambiguis obseuris modis doctrinam arcanam, quam liquido dc palam enarrare religio erat. Quoad illos lusus re concertationes ingenii per res aut sententias aenigmaticas, symbolicas, aut hieroglyphicas, eorum

habemus non pauca exempla inter principes viros gentium barbararum.

Scythiae, Dario, qui Istrum trajecerat, bellum minans, symbolum pro literis musit, murem, ranam, avem, jaculum, aratrum: quod alio atque alio modo

explicabant Darii interpretes. Alter Rex Scythiae populo Byzantino haec verba mi-Ibid. sit, Nolite erre detrimentum vectigalibus meis, ne mei equi aquam is ambibant. Innuens, nisi desisterent, se bellum eis illaturum. Rex AEgypti cum

rege AEthiopiae hoc modo decertabat, eum Bias illi explicuit qua ratione sontumIoss. e. x ebiberet. Praeterea Solomon rex Tyriorum contendebant aenigmatis; ut re

Samsen re Philistaei in historia 1acra.

Apud Graecos, Heraclitus cum suis discipulis, obscuris sententiis delectabantur; re Pythagoraei symbolis. Haec autem vox aenigma re aenigmaticum, late sumitur, Pro sermone obscuro, involucris icambagibus tegente rem quam designat, Vel materiam quam tractat: sive sit per modum quaestionis, mandati, aut orati

139쪽

nis simplicis. Id enim Graecis est αινι res sibi notas obscuris dictis significare; quod plures dicendi modos complecti potest. Denique apud Hebraeos R m n proverbia re aenigmata, omnes partes sapientis explere videntur ;quod sententiose dictum est, scite graviterque, isn appellatur ; quod mystice autem, ut solet doctrina arcana, m)I

dicitur. Quo sensu intelligenda sunt pro-Ps xlix. 3, phetae verba, Ρsal. lxxviii. Σ, & Evan-Barae iii etiam Mat. xiii. 3 3. Sunt enimas. in doctrina sacra, perinde ac exotica, mysteria sive quae subobscure proferuntur; tandem sub extremis tempori-ribus aperte in propatulo demonstranda. ΡLUREs erant modi Philosephiam κΤheologiam tradendi apud veteres, bc plerumque areani. Faciem Velabant veritati, ac si vetuisset pudor nudam osten- Theol.plis dere populo. ΗOS modos ita notat Ρroclus:

σπιουνται τὲς λογους. Si enim per demons tionem de rebus divinis tractant, vet

ymbolice S mythologice, vel per Amilin

tudines S rerum imagines Ioquuntur. fiui vero aperte suas coratationes enuu-ciant,

140쪽

Cap.VIII. Archaeologiae Philosophieae. T

riant, alii quidem per scientiam, alii per divinum assatum verba faciunt. Qui per scientiam aut sientifice, ut nunc loquimur, Philosophiam tradidere inter Priscos, perpauci, aut nulli mihi cogniti. De Gymnosophistis Druidis, ita La

priscis in genere ita Ρhornutus,

φοροι. Persuasum hoc habeas, veteres non fuisse contemnenda capita, sed ad naturam mundi cognoscendam idoneos rad eamque explicandam fmbolis S s-guris ingeniosὰ faelices. Claudamus hoc argumentum Verbis Clementis Alexandri

semel dicam, qui de rebus divinis tra tarunt, tὼm Barbari quam Graeci, rerum quidem principia occultaverunt: veritatem autem aenigmatibus S symbo- Iis, S allegoriis itidem S metaphoris,atimque m is consimilibus, tradiderunt. Ad caetera iam pergamus. A D Fabulas ic Mythologica accedimus : quibus abundabat Antiquitas tam