장음표시 사용
141쪽
COmmunia, multa etiam acquirantur propria, dictamen legis naturalis nonum oritur, nempe
ut quαcumque jura unusquisque sibimet ipsep uiat, eadem etiam
Alioquin aequalitatem praecedente articulo agnitam frustraneam faciti Quid enim aliud est aequalitatem personarum agnostere in societate ineunda , quam aequalia ipsis tribuere, quos alioqui societatem inure ratio nulla exigit i AEqualia autem aqualibus, idem est quod proportionalia proportionalibus tribuere. Vocatur observatio hujus legis Modestia; violatio autem --: violantes latu nis immodici & immissi nun
Decimo loco , in per d. tur lege naturali, Ut unusquis qui que injure aliis distribuendo vir
Iu ais, que parti αqualem se praebeat. Lege
142쪽
C p. III. LIBERTAS. Lege praecedente prohibitum rapiam eii, ne nobis plus juris per na- pes' 'ituram arrogemus, qUam caete-Ta s concedimus. Possumus minus , si volumus ; etenim id aliquando molesiae est. Sed si quando Ius aliis distribuendum a nobis sit, prohibemur hac lege , ne uni plus vel minus in dulgeamus quam alteri. Nam qui uni prae altero indulgendo
naturalem aequalitatem non observat, facit in eum qui possit hitus est contumeliam. Est autem supra ostensum, contum tiam esse contra leges naturales. Praecepti hujus observatio AEQUITAs, violatio acceptio pedisonarum, Graecis uno vocabulo Ire σιώπη appellatur. XVI. Ex lege praecedente Ionais colligitur undecima, suae divia turae un
di non posunt communiter fieri potet I utenda esse , idque dis in s quaηtitas rei permittat auam mmum
143쪽
8 LIBERTAS. Cap. III. rum quisive velit. Sin quantitas
rei non permittat , tum prae μεο, 9 proportionate ad numerum utentium. Aliter enim nullo modo servari potest aequalitas illli;
quam praecedente articulo a lege naturali imperatam esse demonstravimuS.
Lex nm. XVII. Item; si neque divi- Ta di, neque communiter haberivi seria potest, lege naturali institutumo vivem est quod sit praeceptum duodecimum ut ejus rei inius vel a ternus si , vel uni tantam sorte . adjudicandus , utque in alterno. usu sorte quoque , quis ad utendum prior st, judicetur. Nam hic quoque aequalitas spectanda est , alia autem inveniri praeter sortem non potest. iis,ὰ d. XVIII. Sors autem duplekina te, est : Vel arbitraria , vel natur. rio , de M. Arbitraria illa est , quae sit , T consensu contendentium. Et stio Prima ta in casu mero, & forte ,
144쪽
quod ajunt, fortuna. Naturalis est, Primogenitura , Graece κληρονομἰα, quasi sorte tributum & Prima occupatio. Itaque quae neque dividi, neque communiter haberi possunt, cedunt Primo occupanti ; item Primogenito, ea quae patris
fuerunt, nisi pater ipse Itis illud transtulerit prilis. Sit igitur
ea Lx naturae decima tertia. XIX. Legis naturalis decimum quartum praeceptum est, Paeis Mediatoribus praestandam e se Incolamitatem. Ratio enim quae jubet finem, jubet etiam media necessaria. Primum autem rationis dictamen, Pax est, caetera sunt ad Parem media , sine quibus Pax esse non potest, sed nec sine Mediatione Pax , nec sine Incolumitate media
tio haberi potest ; Est ergo dic-
tamen rationis, hoc est, lex na- rure , Pacis mediatoribus prae-
145쪽
standam esse incolumitatem. rex M. XX. Porro, quoniam, etsi rura δε- homines in omnes has, & , sisiania, quae aliae sunt , naturae leges de conse, consentirent, easque studerent' ιι,λb. ObserVare , dubia tamen , Ec' controversiae quotidie orientur , de legum harum ad facta applicatione : nimirum an quoclfactum sit, sit contra legem necne, quae quaestio juris dieitur: ex quibus sequetur pugna inter parteS, utrimque se laesos esse existimantes. Ad Paeis igitur conserVationem quia aliud in
cogitari non potest necessa-Tium est, ut ambo dissidentes
in tertium aliquem consentiant, eurus sententiae de re controversa statutos esse, pactis mutuis se obligent. Atque is in quem sic consensum est , Arb rer Vocatur. Est igitur legis naturalis praeceptum decimum
146쪽
Cap. ΙΙΙ. LIBERTAS. 8r quintum, Oportere utrumque, de jure inter se disceptantium, submittere se alicujus tertii arbitrio. XXI. Ex eo autem quod Am Lex an hiter sive Iudex a disceptanti-αt 'hus electus sit ad determinan- ω,2ec dum controversiam, colligitur, o Oportere Arbitrum non esse Unum ex ipsis disceptantibus. D Nam unusquisque praesumitur, bonum Hi naturaliter , Iusum Propter pacem tantum, & per accidens quaerere; ideoque non posse aequalitatem illam, a lege
naturali praeceptam, tam accurate observare quam faceret tertius. Continetur itaque in lege naturae decimo sexto loco, neminem judicem vel Arbitrum e. edebere fuae ipsius cauμ. XXII. Ex eodem sequitur Lex nais decimo septimo loco, Neminem e arbitrum obe oportere , cui commodi vel gloriae spes aliqua appa- bitror de rex major ex victoria unius pase s
147쪽
tis, quam alterius. Ρar enim ratio militat hic , atque in lege
so facto controversia oritur, urae nempe an factum sit necne,
iis,ὰ δε quod factum esse dicitur, legis Tes ibim naturalis est per articulum Is . ut Arbiter aeque utrique, id est quia contradictoria affirmant neutri credat. Tertio igitur , vel tertio & quarto, vel pluri-hus credere oportet; ut de facto , quoties aliis signis sciri non potest, sententiam ferat. Lex igitur decima octava naturalis , arbitris & judicibus facti injungit, ut ubi igna certa facti non apparent, ibi secundum testes , qui utrique parti videntur aequi,
ginna XXIV. Ex supra adduc ta arbitri definitione intelligina, Vnι- porro potest, nullum pactum veI. ἡ . 'prqMUMm intercedere , inter ψ-
148쪽
sum O partes quorum arbiterpactum constitutus es , cujus vi teneatur 'r . in gratiam alterutrius partis pronunciare ; neque cujus vi teneatur , ad id pronAnciandum , quod aequum es, vel aequum esse eenseat. Obligatur qua dem a later sententiam illam ferre , quam censet esse aequam per I
gem natura , quae recensetur a
ticulo et s. Cujus legis obliga
tioni nihil est quod addi possit
ex pacto. Frustra igitur esset Pactum tale. Praeterea si sententiam iniquam ferens , aequam eam esse contenderet, nisi pactum tale invalidum sit, maneret controversia post sententiam latam ; quod est contra A bitri consitutionem , qui ab eis ita electus est, ut invicem obligaverint se,pro rata habere se tentiam , quam ille pronunciaverit. Arbitrium ergo lex no
149쪽
Lex natu- XXV. Porro quandoquidem -υσα naturae nihil aliud sunt,
Da era- praeter dicrata rectae rationis , PQ m, ita ut nisi quis recte ratiocinan- --,rri, Mi facultatem conservare cone- usum im- tur, Leges naturae obserVarei
μή m. non possit, manifestum est eum qui volens sciensque ea secerit quibus facultas rationalis destruatur vel labefactetur, Vole tem scientemque Legem naturae violare. Nihil enim interest. utrum praeter ossicium faciat quis an id faciat volens, quominus ossicium implere possito Ratiocinandi autem saeuitatem destruunt vel labefactant homines qui faciunt ea, quibus mens de flatu suo naturali deturbatur, id quod manifestissime contingit Ebriis ct ervuia grava
tis. Peccatur ergo Vicesimo loco contra legem naturalem Hietate . . XXVI
150쪽
XXVI. Dicet fortasse ali- Roguia, quis, qui viderit praecedentiat . Γ'
praee ta naturalia artificio quo- eumfridam ab unico rationis, nos ad potes amnostri eonservationem & incolumitatem hortantis, dictamine mus, sis derivata, adeo dissicilem esie vir deductionem harum legum, ut natura, exspectandum non sit, eas vulgo cognitas fore 3 neque ideo obligare. Etenim leges nisi cognitae, non Obligant, immo non sunt leges. Huic respondeo, verum esse, spem, metum, iram, ambitionem, avaritiam, gloriam inanem, & caeteras perturbationes animi impedire, ne quis leges naturae pro eo tempore quo passiones istae praevalent, cognoscere possit. Caeterum nemo est, qui non aliquando sedato animo est. Eo igitur tempore nihil illi quamquam indocto & rudi, scitu est facilius ;unica scilicet hac regula, ut cum dubia