Elementa philosophica de cive. Autore Thom. Hobbes Malmesburiensi

181쪽

116 LIBERTAS. Cap. IV. Deum voluntatem accipere pro facto ; idque tam in bonis , quam in malis actionibus. I.m r, XXII. Quod lex naturae se res naim citis observatu sit , declarat Christus, Μatth. II. V. 28, 29 ,

horatis, ero. Tollite jugum meum super vos , O discite a me, quia mitis sum ct humilis corde s ct iumenietis requiem animabus vestris. Jugum enim meum suave

est, ct onus meum live. Deniqua XXIII. Regula denique ita respectu la, qua dignoscere unum quem- ρ. 'quam que posse dixi, utrum id quod

alimcο- facturus sit, contra legem natu gΠψ pq rae necne, nempe, Ouod aliqtiid labi serr non vis , alterr ne Ece- sis con m ris , totidem pene Verbi 3 enun-ri iu=a, ciatur a nostro Servatore , necne. Matth. 6. I 2. Omnia ergo, quaecunque vultis ut faciant vobis

homines , ct vos facite illis. christi XXIV. Sicut lex natura Omm

182쪽

Cap. IV. LIBERTAS. I ITnis divina est; ita lex Christi e η Ἀνὰ converso quae tota explicatur rex. Matthaei capitibus I , 6, T. tota quoque excepto Uno mandato de non ducenda ea qUae propter fornicatione est dimisia, quod pro divinae legis positivae explicatione adduxit Christus , contra Judaeos, qui Iegem Mosaicam non recte interpreta bantur I naturae doctrina est.

Tota , dixi, lex Christi in dictis

capitibus explicatur, non tota

Christi doctrina. Nam doctrinae Christianae pars est Fides,

quae sub Legis nomine non comprehenditur. Leges enim feruntur de actionibus quae Voluntatem sequuntur nostram, non de

opinionibus, neque de fide; quae

extra potestatem nostram exsistenteS,Voluntatem nostram non sequuntur. CAP.

183쪽

18 LIBERTAS. Cap. V. CAPUT V. De eausis ct generatione

civitatis. I. Leges naturales non sincera ad

Pacis congerυationem. II. LegeS naturae, in statu naturae δε- Iere. m. Securitatem υiυendi secundum leges naturae cons ergin concordia multorum. rv. Concordiam multorum non esse satis constantem ad Pacem diu tu nam. v. Cui brutorum quorundam animantium regimen Didstet concordia ; hominiam non item. VI. Requiri ad Pacem hominum , non modo consensionem , sed etiam unionem. V XI. 3ui it unio. v m. In unione , ur omnium in unum transfertur. IX. Quid sit civitas. x. Quid sit persona civilis. x I. Quidsς summum habere imperium , ω quid subditus. XLI. Duo genera ciυitatum, naturale ct insti

tutum.

I. dic Anifestum est per se , rex actiones hominum a

184쪽

cap. V. LIBERTAS. I I9 voluntate, voluntatem a spe & su re, metu proficisci, adeo ut quoties

Bonum majus , Vel Malam mi ιiomm.nus videtur a violatione Legum sibi proventurum, quam ab Observatione , volentes Violant.

Spes igitur unicuique securita tis conservationisque suae in eo sita est, ut viribus artibusque propriis, proximum suum, vel palam , vel ex insidiis praeoccupare possit. Ex quo intelligitur, Ieges naturales non statim, ut cognitae sunt, securitatem cuiquam praestare ipsas observandi: & proinde, quamdiu CB tio ab invasione aliorum non habeatur, cavendi sibi quibus. cunque modis voluerit, unicuique manere Ius primaevum, hoc

est, Ius in omnia, si ve Ius felli; sufficitque ad impletionem legis

naturalis, ut quis paratus animo

sit ad pacem habendam, ubi h heri potest. II. Tri-

185쪽

rao LIBERTAS. Cap. V. Lox nais II. Tritum est, inter armas iis ζὰ silere leges, & Verum est, non turae Ale- modo de legibus civilibus, sed re. etiam de lege naturali, si non ad animum, sed ad actiones reseratur , per Cap. 3. Artic. aT. Ec bellum tale intelligatur , Ut

sit omnium contra omneS , qualis est satus naturae merae, quamquam in bello nationis contra nationem modus quidam custo

diri solebat. Ideoque priscis temporibus vitae institutum , &quasi oeconomia quaedam erat, quam Vocabant λης&nclω, Rapto vivere; quae neque Contra legem naturae erat, rebus sic

stantibus, neque sine gloria illis qui eam fortiter, nec crudeliter exercebant. Mos erat illis, caetera rapientibus, dc vitae parcere , dc a bobus aratoribus, omnique instrumento agriculturae abstinere. Quod tamen non ita est accipiendum, tanquam

186쪽

Cap. V. LIBERTAS. III

quam ad id adstringerentur lege naturae , sed quod gloriae

suae consulerent, & ne nimia crudelitate, metus arguerentur. ΙΙΙ. Cum ergo ad pacem Semrha- conservandam necessarium sit μ . I; Iegis naturalis exercitium I & ad etiadum legis naturalis exercitium neces lege3 na-saria sit securitas , Consideran Insii Τὰν. dum est quid sit quod talem se- in concori Curitatem praestare possit. Ad hanc rem excogitari aliud non Potest, praeterquam ut unusquisque auxilia idonea sibi comis Paret , quibus invasio alterius in alterum adeo periculosa redda tur , ut satius sibi esse uterque Putet, manus cohibere quam

conserere. Primum autem manifestum est, quod duorum vel trium consensio securitatem talem minime praestare possit Propterea quod additio ex altera parte unius, vel paucorum

187쪽

Iaa LIBERTAS. Cap. V. indubitatam victoriam, datque animum adversari o ad aggre diendum. Necessarium itaque est ad securitatem quam quaerimus obtinendam , ut numerus

eorum qui in mutuam opem conspirant, tantus sit, ut paucorum hominum ad hostes accessio non sit ipsis conspicui momenti ad victoriam. δά- IV. Deinde , quantuscumque sit numerus eorum qui ad se defendendum coeunt, si ta-

consan- men non consentiant inter solem optima ratione qua id fieri de- ω,. beat , sed unusquisque suo mo--. do suis viribus utatur, nihil eL scietur ; propterea quod distracti sententiis, impedimento invicem erunt; aut si in unam actionem spe victoriae, vel praedae , vel vindictae, satis conse tiant, postea tamen diversitate ingeniorum consiliorumque ,

vel simulatione & invidia, quibus

188쪽

Cap. V. LIBERTAS. I 23bus naturaliter homines inter se contendunt, ita divellentur, ut

neque mutuam opem eonferre,

neque pacem inter se habere velint, nisi communi aliquo me tu coerceantur. Ex quo sequutur, consensionem plurium, quae consistit in eo tantum , quod actiones suas, omnes ad eundem finem , & bonum commune dirigant) hoc est, societatem mutui tantum auxilii, non praestare consentientibus , sive sociis, securitatem quam quaerimus, exercendi inter se ipsos leges naturae supra dictas ; sed oportere amplius quiddam fie

ri , ut qui semel ad pacem, &

mutuum auxilium, causa communis boni consenserint , ne Postea, cum bonum suum aliquod privatum a remmuni discrepaverit , iterum disientiant, metu prohibeantur.

V. Numerat Aristoteles in

urum

189쪽

ra LIBERTAS. Cap. V

omn-. ter animalia, quae Politica ap--m μπε-- non modo Hominem s=gimen sed etiam multa alia, ut. Pomι- f M . eaur, avem, dcc. quae , quan Asmiritim quam ratione dintituantur, perrim i m. quam pacta facere, & submi tere se regimini possint, nihil mmus, consentiendo, id est , eadem eupiendo, & eadem fugiendo, ita actiones suas dirigunt ad finem communem , Ut Coetus eorum nullis seditioni-hus sint obnoxii. Non sunt ta

men eoetus eorum civitates, ne

que ideo ipsa animalia politica dieenda sunt ; quippe quorum

regimen consensio tanthm est ;sive multae voluntates ad unum objectum; non ut in civitate opus est una voluntas. . Verum est, in creaturis illis solo sensu & appetitu viventibus Uensionem animorum ita esse durabilem, ut nulla alia re opus:

sit ad eam, & ex. consequen

190쪽

cap. V. LIBERTAS. III ti) ad pacem inter se conser-

Vandam , praeterquam naturali eorum appetitu. In hominibus autem aliter res se habet, Nam primo inter homines certamen

est honoris & dignitatis: inter hestias non est: unde odium de invidia , ex quibus nascitur in ditio & bellum , inter homines

est, inter illas non est. Secundo, appetitus naturalis apum Se similium creaturarum confor mes sunt, & feruntur ad ibonum Commune, quod inter illas non differt a privato: homini autem nihil pene pro bono habetur, in quo non sit possessori aliquid praecipui & eximii

prae eo quod possident caeteri. Tertio, animantia quae ratio nem non habent , nullum d fectum vident , vel videre se putant, in administratione sum rum rerumpublicarum: sed itimultitudine hominum plurimi

F 3 sunt