Elementa philosophica de cive. Autore Thom. Hobbes Malmesburiensi

331쪽

α66 ΙΜ PERIUM. Cap. X. ditur ; quae loca praesidiis hisbendis apta ; unde milites &habendi & alendi sint ; quis sit

civibus animorum habitus versus principem , vel civitatis gubernatores , & multa similia. Foris autem, quanta & in qu bus rebus sita sit potentia singularum civitatum vicinarum ;quid nobis ab illis commodi dc incommodi proveniat; qui affectus eorum & erga nos, & se invicem; & quid quotidie apud

eos consilii capiatur. Haec autem quia paucissimi cognoscunt in numeroso coetu hominum, maxima ex parte talium rerum imperitorum , ne dicam incapa'. Cium , quid numerus ille deliberantium ineptis sententiis contribuere ad consilia , alicidquam impedimentum potest. Alia causa , quare ma- , gnia S Coetus ad deliberationemininus idoneus sit, ea est, quod unuse

332쪽

cap. X. IΜPERIUM. 267 unusquisque eorum qui sententiam suam explicant, necesse habet perpetua & longa uti

Oratione ; eamque, existimationis causa,audientibus, quaatum potest, ornatam gratamque eloquentia reddere. Eloquentiae autem munus est, Bouum dc malum , Utile & inutile, Honesum & inhone ιm, facere apparere majora vel minora , quam revera sunt, & Iusum videri, quod injusum est, prout ad finem dicentis videbitur conis ducere. Hoc enim est persua' dere ; & quamquam ratiocinentur, non procedunt tamen

a principiis veris , sed ab εοις , id est , opinionibus jam

vulgo receptis , quae maxima ex Parte erroneae esse solent, neque orationem suam naturae rerum , sed affectibus animo- Tum Convenientem esse student. Unde accidit, non recta Μ a ratio-

333쪽

α68 ΙΜ PERIUM. Cap. X. ratione , sed impetu animi sententias ferri. Neque est hoc lo- minis , sed ipsius Eloquentiae vitium , cujus finis ut magistri Rhetoricae omnes docent non

veritas est , nisi per accidens

sed victoria , & munus . Non docere, sed suadere. piis XII. Tertia causa , quare in in neri magno coetu minus utiliter deliberatur , ea est, quod inde . factiones in civitate oriantur , &ex factionibus seditio & bellum

civile. Quando enim contrariis senteritiis orationibusque

pugnant aequales oratores , Viactus victorem , eosque una omnes qui illius sententiam sequuti sunt, tanquam consilium Scsapientiam suam contempsi sent, odit, studetque quomodo faciat, ut consilium adversarii exitum sortiatur civitati damno sum; sic enim sibi restitutum, illi ademtum gloriam iri videt.

334쪽

Cap. X. ΙΜ PERIUΜ. 269 videt. Praeterea ubi suffragia non sunt ita inaequalia, quin spes victis sit, posse se in comventu alio, accessione paucorum hominum sibi consentientium, partes habere superiores, ibi praecipui eorum caeter Sconvocant; seorsum delibe- . Tant, quomodo sententiam ante latam abrogare possint; si tuunt inter se aci proximum conventum frequentes δc primi adesse; disponunt quid quisique , & quo ordine dicere debeat , ut res denuo agitetur. dc quod frequentibus adversariis ratum , id iisdem , aliquaeX parte , per negligentiam absentibus , sat irritum. Atque hujusmodi industria diligenti que , qua utuntur ad faciendum populum, factio appellari solet. Quando autem factio suffragiis minor, viribus major vel non multo minor est , tunc quod

335쪽

a o ΙΜ PERIUM. Cap. X.

eloquentia & arte obtinere non potuere, id armis tentant, &hellum nascitur civile. Sed haec, dicet aliquis , non necessario , nec saepe accidunt. Idem dicere pos Iet, oratores non esse necessario cupidos gloriae, & non saepe in magnis rebus magnos oratores dissentire.

μιρρεν XIII. Sequitur ex his, ubiis,.-ι. lagum serendarum potestas .is summa ad conventus tales deis fertur, leges instabiles esse, mutarique, non ad mutationem status rerum, neque ad mutatio nem animorum, sed prout maior numerus hominum nunc ex

hac , nunc ex illa factione confluxerit ad euriam ; ita ut leges ibi, tanquam super undas, huc illuc fluctuent.' Proire. XIV. Hoc etiam quarto Io. defes- o deliberationes magnorum . coetuum IncommodI habent ,

quod civitatis consilia, quae tacita

336쪽

Cap. X. ΙΜ PERIUΜ. I xcita esse saepissime permagni interest, ante ad inimicos proferantur , quam possint perduci

ad effectum & suid possit, quid non possit, quid velit, quid

nolit, exploratum externis sit, non minus quam ipsi imperanti populo. - XV. Incommoda haec quae Ra -- in deliberationibus magnorum comme conventuum reperiuntur, eate- ,iaaz nus Monarchiam Democratia rere,=ν meliorem esse evincunt, quate- 'z: Tnus in Democratia res maximi iti lure momenti, talibus conventibus discutiendae saepius commiti maiionetur, quam in Monarchia; nec 3M M.

enim aliter fieri facile potest Nihil enim est propter quod non malit quisquam rei famili ri potius , quam publicae Vac Te, Praeterquam quod locum esse videt facundiae suae, qua possit ingenii dc prudentiae existimationem acquirere, & do-

337쪽

mum reversus apud amicos; parenteS , uxoresque , re bene

gesta, triumphare; sicut olim Marco Coriolano omnis a factis bellicis jucunditas in eo sita erat, quod videret laudes suas Placere matri. Quod si in Democratia populus deliberationes

, ' de bello & pace & de legibus

ferendis ad unum tantum , Vel valde paucos deferre Vellet, Contentus nominatione magistratuum, & ministrorum publi corum, hoc est, authoritates ne ministerio, tunc fatendum esto Democratiam dc Monam chiam hac in re aequales fore. - . Neque commoda vel incommoda, quae magis in una Rue pu/- quam in alia civitatis specie reis ηρ' aperiuntur , ex eo procedunt ,

quod ipsum imperium, seu imperii negotia administranda melius uni quam pluribus, Vel contra, pluribus quam paucioribus

338쪽

Cap. X. IUPERIUΜ. 273 Committuntur. Nam imperium potentia , administratio gubernandi actus est; potentia autem in omni civitatis specie aequalis est ; soli actus differunt, hoc est, motus atque actiones civitatis, prout proveniunt a plinium vel pauciorum, peritorum vel imperitorum deliberationibus. Ex quo intelligitur, regiminia commoda & incommoda, non illum in quo residet civitatis authoritas , sed imperii ministros sequi ; ideoque nihil impedire, quin civitas recte gubernari Possit, quamquam Monarcha femina vel puer vel infans sit , modo ii negotiis pares sint, quiministeriis & muneribus pubi, Eis praesecti sunt. Atque id quod dicitur, va regno cujus Rex Pueres , non significare Monarchiae conditionem statu populari inferiorem elle, sed contra nimiarum incommoditatem Regni

339쪽

per accidens esse, quod Rege puero accidat quandoque . ut multis per ambitionem & vim in consilia publica sese intrudentibus, civitas administretur

Democratice, atque ex eo nasci

infelieitates illas es quae imperium populi maxima ex parte

comitantur.

nam XVII. Signum autem quod chim Mnarehia absolutissima , ciV1-CA tatis sit optimus omnium status, num, ρο- manifestissimum illud est, quod

ποτ non solum Reges, sed etiam

ωψι. civitates illae quae populo & optimatibus subjectae sunt, non riIutini soli totum belli imperium deferunt , idque ita absolutum, ut nihil possit esse amplius: in quo obiter notandum quoque hoe est, quod Rex nullus D ei plus imperii in exercitum Concedere, quam ipse in cives

omnes exercere jure possit. Monarchia itaque omnium optimum

340쪽

Cup. X. IMPERIUM. 27smum in castris regimen est. Quid autem aliud sunt plures respublicae, quam totidem castra praesidiis ιχ armis contra se invicem munita Z quorum status quia nulla communi

Potentia coercentur, utcunque incerta pax tanquam induciae

breves, intercedat pro statu naturali; hoc est, pro statu belli habendus est pXVIII. Postremo quoniam Opti με

ad conservationem nostram subditos nos esse alicui homini Mi eivis vel eoncilio necessarium erat, mri

optima conditione illi subjici- hΣ. mur, cujus interest, ut salvi & φη .sani simus. Atque hoc fit, quando imperantis haereditas sumus; unusquisque enim sponte sua

haereaitatem suam conservare studet. Sunt autem civium non

fundi dc pecuniae, sed corpora di animi vegeti, principum divitiae o id quod facile concede