장음표시 사용
381쪽
3iis I Μ PERIUΜ. Cap.XΙΙ. prout sibi videbitur commodum , reformetur, deliberandum. Ut vero in factione ipsi dominentur , factio in factione habenda est ; scilicet seorsim
cum paucioribus conventus se- Cretos habere oportet, ubi ordinare possint, quid postea in
quisque eorum, & quo ordine debeat dicere, & quomodo potentissimos & existimatione apud actionis vulgus florentissimos ad suam sententiam possint trahere. Atque hoc modo cum factionem satis magnam habeant, in qua .per eloquen-itiam dominentur, incitant eam ad res capessendas , atque ita rempublicam aliquando quidem opprimunt, nimirum, Cum factio contraria nulla sit, plerumque vero lacerant, & heu hun civile introducunt. COH-
382쪽
Cap. XII. ΙΜ PER IUΜ. 3IT currunt enim stultitia & eloquentia ad subversionem civitatis , eo modo quo conspirarunt
quondam ut est in fabula γίliae Peliae Regis Thessaliae cum
Medea , contra patrem suum. Volentes illae decrepito seni restituere adolescentiam 3 confilio Medeae in frusta concisum igni coquendum imponunῆ , exspectantes frustra dum 3evivisceret. Eodem modo vulgus stultitia sua, velut puellae Peliae,
cupientes civitatem Veterem renovare , ducti eloquentia ambitiosorum hominum tanquam
veneficio Medeae, eam faction bus divisam incendio saepius
CAPUT XΙΙΙ. De o iis eorum qui summum
imperium admini antia. Distinguitur summi imperii itis ab exercitio. II. GIus populi
383쪽
suprema lex. m. Imperantium Urespicera ad utiIitatem plurium communem, non ad huius Nel ilIius propriam. xv. Persalutem inteIιui omnia commoda. v. o Maritur an Regum ossicium
stJaluti animarum ciυium Do rum proυidere , prout ipsis sa
cundum conscientiam propriam optimum υidebitur. o. Sa Ius .
popu/i in quo consistat. VII. EmpIoratores necessarios ego ad defensionem popuIi. VIII. MIi-3er , arma, praesidia , pecuniam rempore pacis parata habεrs , Necessarium etiam ad defensionem popuIi. I x. Recta institurio civium in doctrina civili, paσοUerυanda neeessaria. T. On ra publica aequaliter distribuere , paci conserυanda conduc bile. Ti. AEquitatis naturalis esse , ut pecunia taxentur , pro ratione eorum quae quisque consumit, non qua possidet. XII. pacem conferυandam conducerct, ambitiosos premere. πω. factiones dissolυere. X I V. locuplepandos cives conducere le
384쪽
ges , quibus artes lucrativae foveantur , o quibus sumtus coer ceantur. XV. Non ossa plura ex
Iagibus definienda, quam postu
lat eisium ct civitatis commodum. TvI. Poenas non majore
sumendas quam qua Iegibus pra- finita sunt. xv In Ciυibus coutra iudices corruptos ius re dendum.
I. A Pparent ex hactenus db D mari his in unoquoque. ci- ΡΣ.vitatis genere incia civium S I revsubditorum ; & quid summi im- Perantes in eos pol t. Ipsorum -- autem imperantium ineia, &quo modo in subditos gerere se debeant, nondum dilium est. Distinguendum autem est ia-ter summi imperii jus & exe a. sitim. Possunt enim separari, ut puta, cum is qui habet jus, vel non possit, vel nolit litibus judicandis , vel rebus deliberandis, ipse interesse. Reges enim aliquando per aetatem res
385쪽
gerere non possunt, quandoque etiam etsi possunt, rectius tamen esse judicant , contenti electione ministrorum & consiliariorum , imparium per eos exercere. Ubi autem separantur
jus & exercitium , ibi regimen civitatis simile est regimini mundi ordinario , quo Deus ,
primus omnium mytor, effectus naturaIes producit per ordinem causarum secundarum.
Ubi vero , qui jus regni obtinet, omnibus judiciis , consultationibus, assionibusque publicis ipse interesse vult, ibi administratio talis est, ac si
praeter naturae ordinem ,s psum ad materiam omnem immediate applicaret. De ossciis igitur eorum qui summum imperium , sive proprio , sive alieno jure administrant, hoc capite summatim & breviter dic semus. Neque enim instituti
386쪽
Capa III. ΙΜ P E R I U Μ. 32Imei est , in ea descendere quae Principes alii ab aliis diversa agere possint; hoc enim poli, licis practicis in singulis civitatibus relinquendum est. ΙΙ. Imperantium autem off- Mut mcia omnia hoc uno dicto continentur : Salus populi suprema ux. Lex. Quamquam enim ai qui summum inter homines imperium obtinent, legibus proprie dictis , hoc est , hominum voluntati subjici non possunt ;quia summum esse, & aliis subjici, contradictoria sunt, o ii
tamen eorum est rectae rationi,
quae lex est naturalis, moralis , dc divina , quantum possunt , in omnibus obedire. Quoniam autem imperia pacis causa constituta sunt , & pax propter salutem quaesita , qui in imperio positus, eo aliter quam ad salutem populi uteretur, faceret contra pacis rationes, hoc est,
387쪽
contra legem naturalem. Sicut autem salus populi legem di tat, per quam Principes cognoscunt osseium ; ita etiam artem docet , per quam iidem comparant beneficium. Potentia enim civium, potentia est
civitatis, id est, ejus qui summum in civitate habet impe
Imper-- III. Per populum intelligi- νὸJIema tur loco , non persona una ad uisii- civilis , nempe ipsa civitas quae reait , sed multitudo civium
commu- quI reguntur. CIVItas enim non
eπηρν sui, sed civium causa instituta ..t lilio, est. Νeque tamen hujus & siluae propriam ratio habenda est, non enim imperans , quatenus talis , cliavium saluti aliter prospicit , quam per leges , quae universales sunt; ideoque cleio se tisfecit, si toto conatu id egerit , ut per salutares constiti tiones quam plurimis recte sin,
388쪽
C .XΙΙΙ. ΙΜ P E R I U M. 323M quam diutissime ; neque male cuiquam , nisi sua culpa, aut casu cui provideri non potuerat;expedit autem aliquando saluti plurimorum, ut male iis sit qui mali sunt. IV. Per salutem aute intelligi Nissum
debet non sola vitae qualiter tem iste Cumq;conserVatio,ieri quatenus nia confieri potest vita beata. Nam eo sine homines in civitates institutivas sponte coiere, ut possent, quantum conditio fert humana , jucundissimo vivere. Facerent ergo ii qui summum imperium in eo genere civitatis administrandum in se susce
Perunt, contra legem naturae, quia contra fiduciam eorum
qui imperii administrationem eis commiserunt, si non studerent , quantum legibus fieri potest, ut cives bonis omnibus , non ad vitam modo, sed etiam ad delectationem abunde. Ο 6
389쪽
instruantur. Qui vero armis imperia acquisiverunt, cupiunt omnes , ut subditi sui viribus tam animi quam corporis idonei sint ut ipsis serviant; quare contra finem & scopum pro- . prium facerent si non Conarentur , ut iis non modo ea quishus vivere , sed etiam quibus sortes esse possint, praebean
νι- V. Inprimis autem ad salu-νur, rem plurimum interesset: Ρrincipes omnes credunt, quasi, si ii tes de Deo teneantur opiniones , qualisque ei cultus exhi-zum1um beatur. Quo supposito, quaeri rumpr* potest utrum summi imperato-δc quicunque sunt, sive Iis sicun- unus sive plures, qui summum G -- civitatis imperium administrant,
propriam non peccent contra legem n
υ turae , si talem doctrinam, &IM.' talem cultum quem ipsi civibus ad salutem aeternam necessario
390쪽
Conducere credunt, non faciant doceri & exhiberi, vel eontrariam doceri vel exhiberi permittant ' Μanifestum est facere EOS contra conscientiam, & velle , quantum in se est, aeternam civium perditionem. Nam , si non vellent, rationem non video, quare committerent, cum summi existentes eogi non possint, ut ea docerentur & facerent, propter quae damnandos eos esse credunt. Difficultatem autem hanc in medio relinquemuS. VI. Commoda civium quae M p hanc tantum vitam spectant, inquatuor genera distribui pose fictati sunt. I. ut ab hostibus externis defendantur. a. ut pax interna Conservetur. 3. ut quantum cum securitate publica consistere potest, locupletentur. q. ut libertate innoxia perfruantur.