장음표시 사용
111쪽
i, DE ELECTIONE, ET ORATORIA poenam quam ponam, Anchisae quam Anchise, ars quamas,ast quam at,iastra quam ara. Ex iis quae diximus, colligere facile est idem de sonorum de grande esse posse,is,
iactatus Albanus, morosa fortuna. Nec semper est magnil temporibus,quod argutum est,ac voce plenum. Clare sonant ab,ad at, de paria: nec ea iure magna dixeris, utpote quae lingula singulis temporibus constent. Contra, quae'
dam sunt exilia,sed numero syllabarum grandia,ut inimicitiae, vitiligines. Est in verbis quibusda proceritas,ac multa literarum comprehensio,quae tametsi interdum magnitudo,proprie tame multitudo vocatur. Nam magnitudo quantitas est cotinua,multitudo separata. Multa lunt haec atque procera,celebritas,formatur,archipiratae, balneatores, confirmauerunt,colloquebantur, innumerabilis, irro
meabilis,amplificationes, coduplicationes, deliberationubus, interrogationibus. Haec verborum longitudo sepius
Orationi tarditatem atque languorem , aut vastitatem dc inurbanum sonum quam dignitatem authoritatemgi grauitatis affert. Grandia interuallo firmat orationem. Grandia proceritate aliquando firmant,aliquando grauia sunt, saepe reliqui imparia & inaequalia. Quamobrem videndum quo loco utare,quibus immisceas verbis, quibusque
personis attribuas. Si temporum spacio longa erunt, quodammodo torpescent,ut infirmabant,truncabatur, dictatores, confirmauerunt. Eiusmodi verborum continuatio sugienda. Si breuia,rapientur & evanescet,ut relegere,potuerimus,voluerimus, cinericius, patefaciet, repetierimus, recubuerimus.Si partim longa, partim breuia, multo minore periculo admittetur Sant enim grandium & paruo
112쪽
co LLOCATIONE VERB. LIB. I. Drum tres species, alia grandia spatio temporum tantum, alia numero syllabarum,alia utroque. Parua quoque breuitate,ut legitur,stagilis: aut paucitate,ut res,est aut breuitate & paucitate, vi sit,deus,grauis. Parva fere extenuant
., orationem,ut hanc, Sed quid tu es tristis 3 Egone 3 Nescis quo in metu, & quanto in periculo sim . Quid istuc est ιν Scies. In me omnis spes est mihi.Satin sic estr Non. quid si ., sicZpropemodum. quid si scrsat est. hem, istuc serua. Haec
ex Phormione Terentiano. In verbis,ut in aliis rebus,sem uandus est modus, ne multa continuentur aut grandiora,
aut minutiora. Caeteriim parua in sermone tenui, grandia in oratione grandi frequentius collocanda. De verbis volubilibus, de tardis Cap. ii. A R DIT A S in verbis treis habet causas. aut . enim productione,aut proceritate,aut hianti compositione generatur. Productio est lo gi temporis,proceritas polysyllaborum,compositio iuncturae partium. Spondeum tardum Vocamus, qui est ex longis duabus,ut moles,arae, tauri, durae, steli X. Item molossum,qui est ex tribus longis, ut primates, con firmant,maturant. Item dispondeum, qui spondeis duo bus constat,ut Regnatores,contabescunt. Pyrrhichiu,tro charum, proceleumaticum, citos ac ceseres esse dicimus. Τardam quoque dicimus orationem, quae longis omnis bus aut certe permultis firmatur: ut illa Crassit Cur cla
., destinis consiliis nos oppugnanti& illa Virgilii;
sa -Hos tota armenta sequuntur.
113쪽
, DE ELECTIONE, ET ORATOR 1A λΑ tergo, dc longum per valles pascitur agmen.
Durate,& vosmet rebus seruate secundis. Triginta magnos voluendis mensibus orbes lImperio explebit Ex contrario volubiliter fluit oratio quae breuitate partium leuis est. Constitit hi Mircumque manu ,celeresque sagittas Corripuit, fidus quae tela gerebat Achates. Panditur interea domus omnipotentis olympi. Currit oratio celeritate pedum, lente & sensim mouetur eorundem tarditate. unde planum fit,esse in tempore hi- labarum aut volubilitatem aut tarditatem. Tarda quidem sunt verba procera ac polysyllaba,nisi quum tota aut pene tota corripiunturised tum quod ante dixi) rapi videntur de evanescere. Sed & in correptis quaedam tarditas est, ut in colubro fugiente longitudo corporis. Quod uno spiritu proseruntur, unos conatu, celeriter admodum feru-tur, citiusq; multo quam diuiti currunt. Expeditius pronunciaueris hoc verbi voluerimus,quam Opera mea, propterea quod hic sunt duo conatus, dc totidem accentus,
sed in simplici atque integro plus elaborat anima,&spiri tus in longum protractus tametsi ininus sebstitit, plus tamen substitisse audienti putatur: ut labor diuisus minor est,integer autem maior. Hinc fit ut eiusmodi voces aptius in clausula ponantur,quam totidem pares syllabae in pluribus. Minus enim subsultant, ut qui iunctis manibus fi mat gradu. Aptior est haec oratio, Qualis quisque futurus si patefaciet initium 'quam haec ex totidem breuibus, Qui fert omnia patienter,leve gerit onus humeris. Hoc qui fite
Quieta minus est secunda. Tardiora sunt polysyllaba producta,
114쪽
COLLOCATIONE VERB. LIB. I. ducta: dc quantum accedit ad tempus syllabarum,tantum
accrescit tarditati. His duplex innectitur mora: una a productione,altera a proceritate quae spiritum continuat iustactum,de quo proponamus exempla'., Cornua velatarum obvertimus antemnarum. i., Immittebantur illi cotinuo Cybiratici canes,qui in uestia ., gabant dc perscrutabantur omnia. Quid linquies: inter quae separata sun aliquid est medii teporis, quod in sim plicibus non est:ut quu dicimus,Seruari debent,Vno pro n unciato paululum inte spiramus,antequam proferamus alterv. Illud igitur inuestigabant,si eruari deberet,paulo celerius est & volubilius.Sic quidem res est in temporum mora,sed quia in uno verbo accelus est unus, in iluribus plure mobiliora minusq; tranquilla videntur esse plura. Unica cotta pigriora , utpote quae loge trabutur sine modulandi, varietate. Ad haec grandia sunt & molesta laborant:quamobrem in versibus haec, quum re&graues ponderatur,aut languor exprimitur, lubenter usurpat poetae, - ε, Chara deum soboles,magnum Iouis incrementum. F., Constitit,atque oculis Phrygia agmina circunspexit. Versus est hic Horatianus, is , Diuisit medium sortissima Tyndaridarum ii immuta paulum,ut sit, o i ., Diuisit medium sortissima Tyndaris aurum. sentisne virum istorum sit vastius ac immobilius 3 hanc
certe reperies causam cur tantam verborum proceritato
fugiant poetae. Tertium genus est ex hiulca & aspera coagmentatione,non ea quae in duobus est verbis, sed quae inter hilabas unius inuenitur, quu vocaliu concursio est,
115쪽
aut certe consonantiis asperitas dc multitudo. Tum enim spiritus intersistit in conatu,ac veluti quibusdam salebris interclusus eluctando immoratur impetu,& ante nonutilum tempus absumit, si de syllaba in syllaba seratur. propterea frequenter accidit ut vocales loco priores necessario producatur:vt in his, Machaon,Aonius, Amphiaraus, Menelaus,Laomedon, Meliboeus, diei: diphthongus,c5- stantia direxti,arctauit,abstrusus,inextricabilis. Cofer arasoc arctas,uoras de nostras,vem de vestrum, attulit de abstulit,motum & monstru, bacillum 6c paxillum,elusit orexclusit: Conseri inquam atq, perpede,ut iudices alterum altero quanto volubilius & expeditius,eo quod pronu cianti nullo sunt impedimento multae contonantes. Ergo spacium de interuallum temporis, oc syllabarum moles,idc earum aspera concursio , retardat pronunciationem: Contra correptae vocales, & verba temperatae dimensi
nis , & pressa coagmentatio,volubile genus de quodam modo rotundu faciunt. Aliud aliis locis est utile, ut posta ea dicetur. Quae sunt unius aut alterius syllabar, si continuantur, subsiliunt,nec satis volubiliter more fluminis alueo prono decurretis feruntur. In illis igitur potius est leuitatis inconstantia, quam volubilitas aequabilis. Non ignoro tardum de volubile eorum esse quae referuntur ad aliud. hoc modo dc coparate dici,syllaba producta quam correpta tardior est r verbum proceri corporis lentius est quam breuis:vox cui hiant iuncturae partium, pigrior est ea quae molliter de facilὰ cohaeret.sed nihil vetat quo minus hic utamur apertiori genere dicendi, &rhetoru more de re disputemus. De verbis
116쪽
De verbis lenibus & asperis. Cap. 1 r. X verbis alia sunt lenia, & quasi suavia, alia dura & aspera. Haec tristia sunt, illa vero iii eunda. Ex illis suave dicendi genus, ex his
horridum ac seuerum conficitur. Vocales omnes suapte natura molles sunt & suaves. Non enim ho ride sonant, nisi quum iunguntur asperis consonantibus, aut facta concursione exasperantur. Id quoniam ad aurium iudicium resertur, interroga tuas aures , sinesne sua uia quae proponemus,massa, pes,isis,homo,sumus. Sr in
his uniuersis vocalis est omnis, nec ulla non dulcis, facile est credo iudicare, si quae est asperae vocis, non e vocali, sed aliunde concitari. Aliter hoc scire potes experiundo quid unaquaeque sola puraque sonet in his verbis; amor, emit,idem, onus, urens. Horum primae syllabae constat literis singulis nihil insuaue & iniucundum sonatibus: quael res ostendit quid de vocalium sono pronunciare debea
mus. Nec in omni concursione vocales sunt asperae
hiulcae, etiam si aliis & aliis partibus oris exprimuntur.' Signum est,quod praeterieram docti, quam praeteri uera nadicere maluerunt. Saepe molliter amiceque concurrunt.
ut meus; mes,meo, mea. Durius & agrestius est meae, quo Virgilius utitur in versu Bucolico'., Mille meae Siculis errant in montibus agnae. suus suo suae sua,prona sunt. manui metui luctui, nonnihil offendunt aurem,ut supra demonstrauimus. Item pius pia
pio piae,non sunt absona, at pii subrustieanum est nisi sacquasi synaeresis. propterea dii & ii μγοω proferimus.& isdem Ennius' pro indein probauit ' Etit sibi mau
117쪽
insidunt, caeterum E & I de V vocalibus antepositet non
admodum aspere dissonant. Dura sunt aa,ae,at,a . Argumento sunt κρέω, κρυιος, quae graeci propter ab
surdum hiatum conualiere de aptare synaeresi solent, hoc modo, κρέα, dc tota substripto, 6 ,κρ-. In iucunda quoq;
in Mat. Aaron igitur, Phaethon aulai trisyllabu . Machaon, Oaxes, Amphiaraus, Pholoe, Oileus,Laocoo,cous,Neqra,
de similiarictum diducunt, de inurbanum quiddam subolent. Dicet aliquis, at Graeci contrahunt I, Ac is, dc D quae mollia dicis esse. Quid tum Z Omnis concursio vocalium efficit hiatum, sed non eodem modo. Parum dura habeo pro mollibus. Senserunt hanc asperitatem veteres Latini,& in multis contractione sunt usi, cuiusnodi sunt hqc,huic,cui dii,diis,dein,proin,deest,semianimis,prehendere,peculi. Ex quibus priora septe in monosyllaba,tetra syllabum octauum, tris)llabum nonum, ac decimum. Quod autem nec concisa omnia decerent,nec hanc ubiq; seruare religionem possent,admisere quaedam more Graecorum, maxime poetarum,quibus amica difficultas,de Hora magnitudo . Et hic certe negligentia quaedam dili-
εν gens non erit ingrata.Habςt, inquit Cicero, ille tanquam .. hiatus e concursu vocalium in ne quiddam, & quod in-- dicet non ipgratam negligentiam de re hominis magis', quam de verbis laboratis. Quod de compositione dirium
quidem,sed dc huc accomodari potest. Vaste sonare iam diximus
118쪽
cOLLOCATIONE VERB. LIB. I. diximus diei,speciei,materiei,& quae tot vocalium diuiso
concursu laborat,vi Aeo,uteo, coeo. hinc redeo factum, ne redo diceretur. fio fiebam,do Ο,doceam, videam,videantur alia quaedam iam mollita sunt usu. Omnino in hac re Latini quam Graeci, etsi GLecis dedit ore rotundo Musa loqui,multo minus frequentes & intemperati. D plicatio consonantium in finitimis syllabis sere subaspera est,atq; insuauis,ut barbara,bibebat; cucullus, Cacus, Dodona, dedidera sursu eselli Gargara,gurges ieiunium, lassare, ululat, Nanetes, Nini uitae, papilla, quinquaginta,
rara,turtur, intertexta, Xerxes. M & S ut minus duras excipere licet, mama, nemor, memori , mimus, Mamurius.
sesamum,susurro,Sis3phus,etizania. S literae sibilum odere graeci,nec eam repetiue tin praeteritis, di pro G, dixerunt. Quae liter a prima est in rapaci, omnes citra co- ., trouersiam asperitate & tristitia vincit, ut, Frugistra de se ., ta arva Asias tenet. De otio versiculo Cicero, Proximusis inquinatus insuauissima litera infinitus. In principio vembi & in fine sonat acerbius,in medio paulo dulcius,utrapax,amor,vrit. Geminata vero caninu stridet, ut horreo,
farra, Pyrrhus: quod mollitat aspiratione graecitta. Iratis,& ex stomacho ringentibus,aut bellicum canotibus,mirum in modum congrua est. Et in suavi genere non displicet modice & temperate collocata, V EX eius ore melle dulcior fluebat oratio. In versu ideo sepe si tuenda,quod modulationi carminis addit robur,vi, ---Factis descensus Averni, is Sed reuocare gradum,superasq; euadere ad oras, ., Hoc opus,hic labor est.
119쪽
Iuligitur cum multis in eadem syllaba, ut brachium, crastinus,dromo,stagor,graius,Praxiteles,tragula. Praemitti tur eisdem in diuersa,arbo arcus,ardor, persectus,arguo, arpinas,artus. Praeponitur & semivocalibus,ut perlustro,
arma, carnis,torre arsurus,ars, Ariobarzanes. Innis omnibus asperior est quam cum solis vocalibus. Nam quantuconsonantes augentur,tantum crescit asperitas: quod de cyteris quoque dictum puta,ut carbasus,stratum, Thrax, mors,sors,stirps,ultri dextrorsum linistrorsum. X quoq; durum,& auribus ingratum esse demonstrant haec audita
verbλ,pax,si rex,leX,mox,sexit,luxit,fluxus, anxius,coxendices,fraxinus, appςndix. Reliqua: per se in principio& in medio non offendunt audientem,ut videns,cadum, dies,sam gubernat, Iupiter, lima, minus, nolo , paulus, quatuor,sanus,latus,vi ,Zea. Suavissimae sunt L, M,P,S,. Z,&V consonans. Indicant hae voces,suit,lauo,mutuum, patiens,isino,Zacynthus,validus. Iam quae cu quibus aspere audiantur,ostendit ratio iungendi .Veteres enim dix re con suro, committo, compono, imbuo : non conbu-ro,conmitto,conpono,inbuo: propterea quod N ante Iiteras quae labris exprimu tur,absona esset. M contra perquam suauis,ut ambulo,ambio, compositus, coplicatus, commercium,imber. Colligo pro conlego,colluceo pro conluceo,corrado pro conrado, cooperio pro conoperio dixerat, quod alioqui soni discordes esse viderentur. Dixerunt item aufer non abfer, accedo non adcedo,affer non adser,alluo non adluo, annuo non adnuo , appono non adpono,acquiro non adquiro,assigno non adsigno,
asscribo non adscribo,attulit no adtulit, & prope infinita generis
120쪽
hebetis eiusde. Sunt tamen Panes Area dici, de Midae'subauriti, qui tam varie literam unam mutare nolunt. adsero dicunt,& adpono,& adsigno, de adscribo: de temere duxitiam affectant, propterea quod tale quiddam reperiunt,pud veterrimos. In lino visum est agreste, dictumque Llino,& eodem modo illepidus,ignotus,ignauus,irriguus, irritus: amouit non abinouit,abegit non absegit, abstulit non abtulit,erigit non exrigi abscessit non abcessit, eluo non oluo, tranat non transeat , traducit non transducti, transseri non traseri, dirumpit non disrurepit. Item di
fero non dissero,disiungo non diiungo, dispono non di, pono,diduco non disduco,diripio non dis ipio. Cotem
plator hanc mutationum varietatem,ut quae quibus consentanea aut dissentanea sint, ex antiquorum iudicio v re pronuciare possis. N ante C, D, S, T,non insuauiter auditur,ut ancilla concilium,iundo cὁdo, ahquiro nunquis,mons insons,sunt amat. In fine tinnit,ut nomen,tica,
delphin, loni Et latini multa per o definiunt quae graeci
per ι- , ut Plato, leo, draco. me molliter sibi adiicitur,c na, sanna. C, P, T, quia tenues sunt. &quodam odo si cete, interdum recipiunt aspirationein, ut pulcher,simulachrum,triumphus,trophaeum, thus, Cethegus: quod qui non intelligunt,triumpum dicunt,& tropaeum. C ante Lclassicum 1onat,ut clangor,claudo,clades. Nec magnam habet assinitate cu siccis literis,ut N & R, ideoq; Gneum pro cneo,amurga pro amurca, & ad eam simillitudinem Gaium pro Cato dicimus. Nasicca non aliter aures quani dentes obstupefaciunt. Aures autem de lenibus de asperis iudicant,nec asperitatibus corradi, nec suauissima molli-