장음표시 사용
141쪽
tasse auctoritates,quas ante protulimus. eo enim loco Averroes nulla ratione suam hane opinionem confirmat.
Deinde clamabunt, illud omnino a uertitate abhorrere, primum philosophum considerare si est substantiarum separatarum, turalem quid est: id* ex sententia etiam Averrois in primo Physicorulibro,Com. ultimo. cuius haec sunt uerba:
Sed notandum est, quod istud genu sentium,esse scilicet separa tum a materia,non declaratur, nisi in hac scientia naturali.Et qui di cit, quod Prima philosiophia nititur declarare entia separabilia esse.' peccat. Haec enimentia sunt subiecta Primae philosophiae. & decia,' ratum est in Posterioribus analy ticis,quod impossibile est, aliquam entiam declarare suum subiectu esse. Sed concedit, ipsum esse, aut ' quia manifestum est per se,aut quia demonstratu est in alia scientia Eiusdem est etia sententiae in H. Physic.lib. XXVI. Item in secundo Physicorum lib. eodem loco. ,, Consideratio autem, inquit, de dispositionibus tamarum ab ,, stractarum, secundum quod sunt abstractae, & dequi ditatibus ea, ,, rum est propria Primae philosophiae, non scientiae naturalis. Quod habetur ex eis, quae ad hune modum scripta reliquit Aristoteleseo loco:
is Quomodo autem se habeat haec separabilis, er quid Ili, Primae
M ρbilosephiae eri determinare. Idem Averroes in extremo Com. primi Physicorum lib.
Si hie non demonstraretur, inquit, hoc genus entium non esset, si scientia naturalis,& doctiinalis. Et in M. Physicorum lib. Com. XXII. νγ Uidetur, inquit, quod prima materia non possit declarari, ni R . per signum naturale. Via autem,qua processit Avicenna,inproban do primum principium,est uia loquentium.
Et in xii. Primae philoisphiae lib. Com. U. V Impossibile est declarare,abstractum esse,nisi per motum. Sed motus,dicent ipsi,est naturalis philosophi: ergo fieri non pitest, ut Prima philosophia probet,primam materiam esse,&suhilaritias separatas esse. Quae quidem omnia ex ipsius Averrois sententia repugnant iis,quae superius a nobis dicta sunt. Sed quoniam uidentur eae,quas attulimus ipsi, & ratione ,&auctoritates Aristotelis ostendere, eos hac in re decipi, respodebimus ad ea quae isti proferre possunt ex Averrois opinione.
Prima igitur forma, Sc primus finis considerantur a philosophonaturali, ut sunt cauta corporis naturalis, quemadmodum dictum est de caeteris causis: a primo uero philosopho, ut sunt causae entis, quatenus ens est. Hoc autem ita esse, facile& ex rationibus, Rex ipso Aristotele in telligi licet. Nam cum prima forma, & primus finis
. sint etiam rerum naturalium causae, debent cognosti a philosephonaturali. Scimus enim uere tum, cum causas cognitas habemus. Antecede
142쪽
Antecedens autem sic probatur. Res naturales agunt propter ultumum finxm, ut est ultimus finis: ergo ultimus finis est causa ipsa rum,in genere causae finalis. Id enim dicitur alicuius rei causa finxtis,cuius gratia illa ipsa res fit. Confirmatur sic antecedens: Deus est ultimus finis. res naturales agunt propter Deum, ergo agunt pro pter ultimum finem. Prior propositio ipsa per se nota est. alteram Propositionem comprobat Aristoteles libro secundo de Anima, text.xx x. his uerbis: Naturali 'mum enis operam visentibus eri, quaecunquepe - - , non orbata,avigenerationemnontaneam habent merea, iarerum,quale ipsis nimal quidem animal tanta autem plantam, iquatenus ipso hemper, diuino participent, fecundum quodpossunt. .. omnia enim illud appetunt,illius causa sunt,qu*cvns Gunt secvn- ιι
Quod ipsum ostendens Aristoteles eodem lib. text. XX X U. Dupliciter,inguit,eri hoc quidem cuius, illudvero cui. Qxoniam igitur communicare non possunt ipse semper, Er divino, continua rione propter id, quod nihil contingit corruptibilium idem Crunum cc numero permanere, fecundum quod poteri participare unumquod que,sic communicat, hoc quidem magis, illud vero minus, Cr perma nee non ipsium,seduri um, numero quidem nou unum , 'ecie autem
Secudo item de Generatione dc corruptione libro, aliis causis continuae generationis allatis: Hoc autem, inquit, rationabiliter contingit. quonia enim inon nibus inquimus , quod melius degrinare naturam: semper melius au rem eri esse,qu- non esse cesse autem quot modis dicimus, in alijs di ..ctum et hoc autem in omnibus impossibile exiriere, propter longe de Eprincipio diriare,reliquo modo complevit omne Deus sciens con tinua enerationem. Ita enim maxime continuabitur esse, via pro- eexime eri sobrianti sieri pergenerationem. ea Si ergo philosophus naturalis ostendit continuam generationem ex Deo, Deus autem ut ex ipso Aristotele constat est finis, necesse est ipsi philosopho naturali cognitum habere hunc finem,
ut finis est: aliter enim non redderet causam continuae generatio nis Deo , N ex fine. Quod si illi necesse non esset cognoscere per secte hunc finem, non item necesse esset cognoscere caeteras causas entium naturalium . eadem enim est ratio. nam quaeruntur tantummodo, ut sciamus res naturales. Secundo etiam libro de Coelo & Mundo, textu L X Iii I. uidetur prius ostendisse Aristoteles, res naturales c ut dictum est agere propter Deum, quem dicit esse caeterorum finem.
143쪽
. Quod autem eri, inquit, ut optime habens, nihil indiget actione: is etenim ipsum eri, ius nutia cxtenus Lactio enissemper eri in is duobus,cum σ cuius gratia sit, quod huius gratia. aliorum autem is animalium pauciores, plantarum autem parua P dam, er una μυδε te. aut enim unum aliquideri, quo fortietur utique, quemadmodumis er homo : aut multa alia praeuia sunt ad optimum. Hoc quidem is situr babet, er participat optimo: hoc autem attingit prope per D paucos motus,hoc autem permultos: hoc autem neque participat, stedis sufficiens ad prope extrema uenire. Puta 2 sanitas finis, hoc qui is dem semper sanum eri, hoc quidem extenuatum, hoc autem aliquido aliud opus currendignatia,quare hoc autemplures motus. Et textu LX UI.,, Maxime quidem illo Fortirisne,optimum omnisus υῖ autem noni, semper,melius eri quanto Gippropinquius fit optimo. Confirmatur autem sic. Si substantia separata,quae est ultimus Enis , consideratur a primo philosopho, ea omnino ratione conside ratucut est etiam causa finalis entis, quatenus ens est. Non enim es Io alio modo possunt causae considerari a primo philosopho,ut ipse etiam Aristoteles locis supra citatis testatum reliquit. Ergo oportet item considerari a philosopho naturali. est enim unis rerum natura Ilum, ut ex eis quae ante ducta sunt, facile constat. Praeterea conclusio illa, Deus est abstractus a magnitudine, est philosophi naturalis,ut sentit ipsemet Averroes:ergo naec Deus est
intellectus purus per seipsum existens, separabilis, indivisibilis, mobilis, erit philosephi naturalis. Talis autem est primus finis,&prima forma:ergo primus finis, dc prima forma, spectant ad philosophum naturalem. Probatur consequens ex eo, quod illud uim habet: haec substantia est abstracta a materia, ergo est intelligensia pura, separabilis,in diuisibilis, immobilis, ut concedit etiam ipse Aueraroes. qui ex eo quod substantiae primae abstractae sunt a materi illas inseri esse intelligentes,ut paulo insta dicetur,quanquam satis etiam res ipsa per se manifesta est. At ex illius sententia antecedens est philosophi naturalis,ergo & consequens. Confirmatur autem,propterea quod in lib. l. de Anima,Com. H.scribit, ,, Ph ilosophum naturalem declarare ultimum finem hominis,qua
At hie ipse ultimus finis hominis, est ultimus rerum omnium finis, quippe qui Deus est:ergo ex ipsius Averrois sententia,decla rat philosophus naturalis ultimum finem. Nec meo quidem iudicio quisquam potest eius opinionem tueri, si dicat, naturalem declarare ultimum finem hominis non simpliciter. hoc enim perperam dicitur, tum quia eundem ultimum finem habent om nia entia, ut ostendunt ea quae supra recitauimus, Aristotclis loca:
tum quia si naturalis philosophus medium habetad declarandum ultimum
144쪽
ultimum finem hominis, quatenus homo est, habebit etiam mediatim ad declarandum ultimum omnium rerum finem. Nihil enim refersiquod ad hoc quidem attinet, utrum ea res euius ultimus finis ostenditur,homo sit, an alia quaeuis res. Quare Averroes suam linsius sententiam euertit.
Hic ipse Auermes eodem loco: Diuinus autem,inquit, suscipit ab ea substantiam sui subiecti:hie ..enim declarabitur, quoniam formae abstractae sunt intelligentes,& .. alia multa de cognitione dispositionum consequentium intelligen-cetiam in eo,quod intelligentia&intellestiis. Ergo naturalis considerat ipsum quid est subie sti Primae philo, sophiae. Probatur consequens a simili ex auctoritate Aristotelis,qui libro primo de Anima, textu tertio, Inquirimus aute inquit, considerare, Cr cognoscere natura is rasubriantiam,postea P cvns accidor circa imam. Quibus uerbis ostendit, philosophum naturalem considerare. quid sit anima, ppterea quia uult inquirere ipsius substatiam. uod si diuinus philosophus petit a naturali substantiam sui subiecti,pe, xit etia ipsum quid est: ergo petit a naturali quid est substantiae ab stractae. ita naturalis considerat quid est substantiaru abstractisu. Sibi igitur n5 constat Averroes, quippe qui contrarium dixerat, ut ostensum est. Cum uero sentit, a naturali edsiderari quid est substantiarum abstraciam earum accidentia,sequitur,ut ab eodem consideretur prima Arma,ut prima forma est:& ultimus finis, quatenus ultimus finis. Non enim illi deest medium substantiarum abstra 'a rum,quae substantiae sunt primus finis prima Arma. Quod si a naturali cosideratur ipsum quid est,& accidentia, consequens est,ut consideretur primus finis, 5c prima se a. A' seipso igitur dissentit Averroes, utpote qui ante id negauerat, quod ex eius dicitis sequi,
tur. Iam uero,u t ad argumenti se am respondeamus, negamus
primam formam,ut ipsa est,& primum finem non confiderari a philosopho naturali: considerantur enim S ab ipso,&a primo philoispho eodem modo,quo ipsemet Averroes ponit, omnes causas considerari Sc a primo psilosopho,& a naturali,a primo scilicet,ut sunt
cauta entis, quatenus ens est: a naturali,ut sunt causae corporis naturalis,sicuti ostendunt 8c rationes,& Aristotelis au storitates.
Uod uero secundo loco ob acitur, negamus quo ge ii nus illudentium non probari esse,nisi in philosoph ia naturali: quod cu ex Aristotelis auctoritatibus, tum etiam ex rationibus facile intelligi potest. Nam ad primu philosophum pertinere,ostendere substan tias scparatas esse, tradit Aristoteles tertio Primae philosophiae libro,text. U. his uerbis:
Esisit huiusce scientiae circasubstantias versari utrum una sit cir
145쪽
M ca omnes, an plures: Eoi sint plures, utrum omnes generis sint ei in is dem,an aliae ipsarum sapientiae, aliae aliquo alio nomine sint appetiis landae hoc etiam ipsum quaerere necessarium esse videtur,utrum sub M stantiassensebiles solum, an praeter has, alias esse,sit serendum. συ virum unumstgenus,angenerasubstantiarum sint plum,ut is qui for mas faciut,censent, ac inter has π sensibilia, res Mathematicas mera dias collocant. De his igitur ut diximus cosdenunta esse videtur.
Et textu IX.eiusdem terti j libri: ' Misime uero quaerendum truelanduin, pnoer mare
V riam si aliqua per se causa,ats baec sis separabilis, nec ne: CT utrum
Itaqi proponit in Prima ph ilosophia quaerendu esse, an sit aliquai separabilis causa,at putrum haec una sit.& textu XXVIII.
M Praeterea utrum bolas substantias sensibiles esse,anp aeter hasicem dicendum eri alias esse: er utrum unum sit genus,an plura sub ianua
D msine generer, ut is putant,qui fretas inquiunt Cr res eas mediari esse, circa quas Mathematicas uersari dicunt. Hae autem,ut costasisunt substantiae separatae. ergo sentit, ad Primam ph ilosophiam pertinere,non modo quid sint lubstantiae separata', sed an sint, etiam inquirere, & probare. omnis enim quaestio ut patet ex II. Posteriorum lib. cap.I. est medi j quaestio. Idem etialib. VI. Primae philosophiae. text. IIII. confirmat his uerbis: Quδd quippiam sit in ratione rerum immobile, sempiternum,ac separabile, aret ad contemplatricem quidem mentiam illius cognta tionem spectare,non tamen ad naturalem, quippe cum naturalis v I tas circa mobilia quaedam versetur, nes ad Mathematicam, sed ad V aliam his vim priorem. Septimo aute libro eiusdem Primae philosephiae text.I III. uid
tur hanc rem luce sarius ostendere.
Sed de his,inguit,quid recte dicitur,quid non recte, er quae μό- , , Liantiae sunt, utrum sint ν dam proer sensibilis,an non sint, er, eae quoquo modo,utrum sit quaedam separata sub Iantia, cur sic ,, er quo pactosit,an nulla sit praetersub Iriantiassensuisubiectas, con siderandu deinceps e Lantea quanam sit ipsa subriantia designatis.
Si ergo speritat ad hune artifice qurrere,nunquid sint substantiae: spectat citam ob eam quam attulimus ratione, ostendere ipsas esse, extu item XLU I. eiusdem libri:
ud aut emi vitio quale quid subriantiam dicere oporteae, rursus alio quasi principio summo, dicamus. ex his enim Cr de sub lantia illa patebit,quae Uensibilibus=brianti Iseparata. Quo loco perspicue ostendisiuelle se de substantiis separatis,ex eis quae ad Primam philosophiam pertinendagere. Item lib.X I. tex.VI. Quoniam
146쪽
Quoniam inguit,aliquam subriantiam separata praetersensi φς bilis Iubstantias, Cr eas quaesunt hic, putandum esse, an non putan dum: ed hinc esse ea quaesuve,CT circa haecsapientiam ipsam verseri
putare oporteat. Qu rere enim alia quaedam videmur, ex hoc
propositum nobis,uidere inquam, siquippiam sit in ratione rerum se paratum perse,quod quidem nulli rerum sensebilium sit. ς
Ex quibus uerbis sicile constat,uelle eum inquirere,nunquid sint huiusmodi abstracta.Quod etiam apertius eodem libro,textu uigosimo sexto ita declarat: Naturalis itaque circa ea versatur , quae motionis principium in easti is habens. Mathematica vered eri quidem contemplatrix νιυ cadam, cir circa immobilia versatur er ipsa, at non Iemnubilia,uti ηαpatet. Eri ergo circa ens separabile, atque immobile, alia quaedam ασab his utrisque diuersali sit in ratione rerum quaedam flubriantia ta Iis, separabilis inquam, atque immobilis , quod quidem enitemvr po steadmonstrare. c Inquit igitur, se postea conaturum docere, an sit talis natura. Quod si philosophia naturalis demonstrasset, ipsas substantias ab
stractas esse, quatenus sunt causia entis, utens est, cum ipsa praece dat,ob cas quae a me in Commentariolo allatae sunt, quae* asserentur, causas, dubium non esset, quin tales substantiae in ratione re
rum essent. Adde, quod cum his ipsis locis de substanti js loqua tur, perinde ac nusquam illas demonstrauerit, ostendit sentirescit Ias ad Primam spectare philosophiam. Item libro duodecimo elucdem Primae philosophiae, loco supra a nobis citato, ad aliud tamen ostendendum: Subriantiae autem, inquit, tressunt. una eri sensibilis, cuius alia ederi perpetua, alia corrumibilis, quam omnes esse stentur , quales .esunt plantae,ac animalia: atque huius elementa sumantis necesse eri, ea siue unumsit,siue multa. alia eri immobilis, hanc quidem inquiunt se eeparabilem esse, alij dividentes in duas, alij in una natura ponentes ceformas ipsas , er Mathematica, alis Mathematica solum esse di- decentes. Illae igitur naturalis scientiae sunt, sene enim cum motu: haec ea ad aliam scientia pectat,sprincipium nullum eri ipsis commune. ce Sentit igitur, has substantias ad Primam spectare philosophi, am, reliquas ad philosophiam naturalem. At reliquae substantiae ita quidem spectant ad naturalem philosophiam, ut demonstret earum causas esse, sunt enim ignotae: ergo istae etiam spe stabunt ad Prii iam philosophiam sie, ut probentur esse, eadem est enim ratio. Item eodem libro, textu uigesimo,ad hunc modum osten dit, illas esse: Cum
147쪽
αν Cum autem, inquit, tres sint si nantiae, dux quidem naturales, x, una uero immobilis, de hac deinceps dicendum esse videtur. Necesse να eri itaque, perpetvam aliquam sebriantiam immobilem esse: nam γ' que omnia c tera quae sunt, antecedunt. atque si omnes sunt corru γ tibiles, uniuersa prosecto corruptibilia sunt. t impossibile eri, νγ motum, aut ortum, aut corruptionem subire. Semper enim erat, er,x tempus simili modo.eri enim impossibili, si tempus non se, prius, aue γγ posterius esse. Et motus ergo perinde continuus eri,ut tempus: unde νγ tempus ante eri idem, quod motus ante eri quidam motus assectus. γγ motus autem non eri continuus vllus , nisi sce, qui loco accommoda γγ tur,er huiusce,qui e I conuersio: nons sit mortuum, veIessectitium, dis nihil autem operetur, motus non erit. Fieri enim non poteri, ut id γ quodpotentiam habet, omnino non operetur. Nulla ergo morsus γα erit utilitas,et ubstantiassempiternas fecerimus. perinde atque V qui formas in ratione reram introduxerunt, nisi quippiam princia γγ pium insimulare potens. Neque igitur ipsas iciens, neque aliqua αν ulla substantia , praeter formas. Si enim noet operabitur , motus pro ν ficto non eris,nec etiamsi operabitur. Substantia autem ipsius poten a tia est,non enim perpetuus motus erit.quod enim potentia eriduo
γγ test non esse. Sit ergo principium tale oportet, ut sub Iantiis ipsis αν sit actu. Pius insupersubstantias materiae expertes esse oportet: ter γ' pervas enim esse quidem quod operatur posse. Et textu uigesimo octauo eiusdem libri:
γγ Ebse igitur bub tantiam quandam,immobilem i,atque Uesmαγ li siparatam,ex Us quae dicta sunt,patet.
Et textu trigesimo: γγ Esse igitur sub Iantia Cr harum quae nam senim quaeseco da,eodem ordine, uem inter se lationes stellarum habent, dilucidum esse uidetur. Quibus omnibus luce clarius testatur Aristoteles, id se praestitisse,quod libro tertio, & sexto, & septimo, & undecimo pollicitus Orat. Si ergo in Prima philosophia dicit Aristoteles, ad primum philosophum pertinere,ostendere substantias separatas esse, id* osten dit: nusquam autem in philosophia naturali hoc illum dixisse apparet: rationi omnino consentaneum est, ita illum sentire,ipsas substantias ad diuinam philosophiam pertinere, non ad naturalem. aliter enim perperam dixisset, quae citatis locis eum dixisse ostendimus. Id autem sic confirmatur. Ad eam facultatem specitat probare, substantias abstractas esse, ad quam spectat uidere, an sinuidear: at hoc spectat ad Primam philosophiam, ut ex Prima philolophia u. hique constat: ergo ad primam philosophiam spectat considerare, an substantiae abstractae sint. Probatur prior propositio ex eo quod
148쪽
in Prima philosophia quaeritur,utrum sint ideae: propterea quia existimabant ii qui illas ponebant,esse causas entium,ut patet ex primo Primae philosophiae libro, XNXV m. trigesimonono, quadragesimo & ex libro septimo,trigesimo ocitavo. Quaeruntur enim in Prima philosophia causae rerum . exclusis autem idcis, tanquam non sint causae, quaerendum restat, an sint aliae causae praeter ideas, ut
ex as qui citati sunt, qui citabuntur, Aristotelis locis perspicuum esse poterit. Praeterea si philosophus naturalis probare posset, substantias
separatas esse, ut sunt causae entis, quatenus ens est, nulla esset ratio illa Aristotelis sexto Primae philosophiae libro, textu primo: Oiuinam philosophiam quaerere causas entis, quatenus ens est, quia nulla alia facultas potest hoc praestare. id enim praestaret philois phia naturalis. Item, si philosophia naturalis probare posset causas entis, quatonus ens est, diuina autem philosophia causas entis particularis, ait raestet superuacanea: quaereret enim causas subie sit alterius. At consiquens est sil sum, ergo & antecedens. Probatur autem ipsa consoquens, quia tales causae sunt eaedem in utra philosoph ia. Quod si cum hac tantum ratione distinguatur, una demonstraret, quod ad alteram spectat, frustra altera laboraret. Prima igitur philosophia non potest agere de causis corporis naturalis: neque rursus philoso phia naturalis potest quaerere, an substantiae abstracitae sint, quatonus sunt causae entis,ut estens. Primae igitur philosophiae exit,quod ad hoc ipsum attinet,demonstrare,illas esse. Quare utraque demon strabit,illas esse: sed naturalis philosophia, quatenus sunt causae motis naturalis, ut dictum est: diuina uero, quatenus sunt cautam
Ic autem inter se distingui diuinam philosophiam & naturalem, praeter ea quae ex Aristotelis sententia diximus, declarat ipsemet Aurerbes multis in locis, quorum non
nullos ipsi recitabimus, ut quae superius dicta sunt, ea nunc etiam melius percipi possint. In primum igitur Prims philosophiae lib. decimoquinto ita scribit: Con sideratur enim de eis in hac scientia secundum quod sunt en tia,non secundum quod principia naturalis corporis. Item in octauum text. eiusdem primi libri: Et quia perscrutatio de elementis rerum mobilium est propria scientiae naturali,&consideratio de eis in hoc loco non est, nisi se, cundum quod sunt principia substantiarum existentiam per se,& tamen locutus est hic non de illis sermone naturali. Et in I i. lib. Primae philosophiae,com. VI.
149쪽
M Et consideratio uniuersalis de omnibus causis, secundum quod ,, sunt causae, est huius scientiae: & Aristoteles quamuis utatur hie,, demonstrationibus scientiae naturalis, tamen inducit eas uniuerin,, salius. Quoniam quanto suerit demonstratio uniuersalior, tanto,, magis erit proprior huic scientiae . Et Aristoteles obseruat se in is hac iteratione, scilicet inducendo demonstrationes uniuersales aliori modo, quam in scientia naturali. Et haec est causa, in iteratione il- is larum demonstrationum, modo in hac scientia, ut sedit intracta. is tu primo. Et in III i. Primae philosophiae lib. I. is Et intendit, inquit, quod cum quaesierit causas entis, & nonis quaesierit causas entium transmutabilium, uerbi gratia, tunc qua is stio eorum fuit essentialis,si quaereret causas entium propriorum. Et in V l. lib. Com. U. Et istas easdem opiniones, cum perscrutatum est de principi is substantiae mobilis, scilicet substantiae naturalis: sed illic, scilicet
is scrutatus est de eis,secunddin quod est substantia tantum. Et in IX. lib. Com. De prima autem materia considerat unaquaeque scientia, sedo naturalis considerat de illa secundum quod est substantia in po-
Et in XII. lib.COm.V. Sic igitur est intelligenda communicatio istarum duarum sci is entiarum, in consideratione de principqs substantiae, scilicet quod is naturalis declarat ea esse, secundum quod sunt principia substat M tiar mobilis. Philosophus autem considerat de eis, secundum quod
is sunt principia substantiae, in eo quod substantia, non substantiaris mobilis. & etiam Philosophus declarat abstractum esse, quod estis principium substantiae sensibilis, sed postquam accepit pro conccLis se a naturali, huiusinodi esse substantiam. Patet ergo ex Averroissententia causas distingui, quemadmodum superius dietum est. Quod si altera philosophia considerat
easdem causas, ut sunt cauta entis, quatenus ens est:altera, ut sunt causae entis naturalis: ex eius sententia altera non potest considerare,quod ab altera consideratur. nam altera earum ut dictum est eL set superuacanea. Quod item confirmatur ex uerbis Averrois.cte
nim si demonstrationes quae iterantur in Prima philosophia, sunt uniuersaliores,quam in naturali,demonstratio de substantus abstrassitis in Prima philosophia est uniuersalior, quam qus est in naturali:
ergo non est eadem, sed pertinet ad Primam philosephiam atq; bee ipsa
in Physico auditu, suit perscrutatus alio modo ab isto. illic enim perscrutatus cstde principi js corporis naturalis, secundum quod naturale. id est secundum quod quicscit & mouetur. Hic autem pera
150쪽
ipse probantur substantiae abstractae esse. Quare ex Averrois sententia,primi philosophi est probare, substantias separatas esse. at contrarium dixit, ergo sibi ipse non constat. Ex his etiam distinctionibus patet, ea esse uera,quae supra diximus,respondentes ad multos illos Aristotelis locOS.
Uod autem ad rationem illam attinet, nullam scientiami probare, suum subiectum esse: Diuinam philosophiami esse scientiam: non ergo probare, substantias abstracitas gesse,quae sunt eius subiecitum : haec ipsa ratio multas habhet difficultates. Ac primum quidem, prior propositio incerta est, dc sortasse etiam falsa. Nam si concedamus, quaestionem si est posse demonstrari ab alio,preter primu philosephum: naturalis enim philosophus cum multorum quid est considerei,debet etiam considerare si est.& Aristoteles i I. Posteriorum lib. XX X VI. Quid enim,inquit, ignisscat triangulus accepit Geometra: quod re autem erit, demonstrat. Si concedamus igitur,quaestione si est posseab alio demonstrari, praeterqua a primo Philosopho quod tamen secus uidetur, omnia enim utentia, a prima considerantur Philosophia uel si concedamus, ipsam quaestionem simpliciter etiam posse demonstrari: fieri
sacile potest, ut subiectum & a priori, N a posteriori demonstretur. Id enim quod causa est, & definitio alicuius rei, notum esse potest,esse quipso & definito ignoto. Ex quo quidem sequitur, ut ille ipse essectus, id* quod est definitum, quod scilicet definiri potest,
non quod aetu desinitum sit, demonstrari possit per causiam illam, atque definitionem, quae nota sit. Per suam enim quicq3 causam sciri licet: quod autem scibile est per demonstrationem, sciri non potest sine demonstratione. At fingamus, id quod dubium sit, esse genus aliquod,ut uerbi gratia,animes: demonstrabitur ergo ipsum a nimal per substantiam animatam, sensitivam .eocp demonstrato, mox ostendemus proprias illius passiones,et specierum cius. Atque haec una erit scientia, uel quia ex eisdem principi js haec omnia de monstrabuntur,uel quia hoc loco simpositum non est,primam Philosophirim probare illud esse, aut Mathematicam: itaque probabit naturalis psilosophia. Nihil item uidetur obstare,quo minus ostendatur ex posterioribus. fieri enim facile potest, ut posterius aliquid notum sit, priori ignoto,ut declarat illud I. Poster. lib. cap. XII. I illi enim aeque raedicantium notius yli,non causam. GAc tum quidem propositum sequitur eo modo, quo dictum est. Nota autem causa ignorari posse essectum aliquem, uidetur ex hoc posse colligi, quod quaestio si est, ut liquet, non posset a priori demonstrari:at consequens est salsum, eroia antecedens. Consoquens autem Mum esse, ostendit Aristoteles H. Poster. lib. XLi. his uerbis: