장음표시 사용
151쪽
., Hoc autemseri,aliquando quidem secundum accidens habemus, is aliquando ver ὀ habentes quid eri ip sus rei, ut tonitruum, quoniam ,, sonus quidam nubium eri , er deflectum, quoniam priuatio quaedam
νγ luminis,GT hominem,quoniam animal quoddam L π animam, quo niam se ipsum movens. Id paulo post textu quadragesimo secundo declarat exemplo e clipsis,ad hunc modum: ri Sit,inquit primum quidem defectus,in quo a. luna,in quo c. oppost
M tio terrae,in quo b. utrum situr desicia an non,b. qmaerere est,utrum , eri, an non. hoc autem nihil dicitur , quam quorreres est ratio ipsius:
si sit bosic illud dicimus se, cuius ratio est.
Confirmatur etiam cx primo primae Philosophiae lib. LNNYiti uerbis illis: ., Omnis tamen disciplina per antea nos aut omnia, aut aliqua sit, is ave per demongrationeis , aut per definitiones emicitur: quoniam ex ., quibus desinum conga antea cognoscantu π sint nota,oportet,si
.. militer er ea quae 'per inductionem. Hoc idem VI.Top. lib. luce clarius ostedit istoteles,his uerbis: Siquidem,inquit,oportet per genus cir disterentias desinire eum, A qui desiniuit bene. Hinc autem pliciter Iunistriora, Cr evidcntio is O, qu species: interimit enim genus er differentiadecim: quare M priora haec, quam species, sunt, Cr evidenti ora. Namspecie quidem,a nota,necesse erigenus er disseremias corenosci. nam qui hominescit, is er animal risibile scit. Genere autem vel disserentia noti non neces,, se erispeciem coEnos LAt genus 8c disserentia sunt id, quod est degnitio species: ergo si ri potest,ut id quod est definitio,notum sit, definito tamen ignoto.
idem etiam dicendum est de accidentibus iis, quae postulat este nota. ignotis eis quorum sunt accidentia, posse uidelicet per ipsa acciden
tia demonstrari subiecta: quod ostendit Aristoteles eodem ii. Posteriorum lib. XLI. ac nisi quidem haec ita es Ient,quaestio si est non possit, nec a priori, nec a posteriori ostendi. nam si ostendituraltero ex iis qui dicti sunt modis ostendatur neccsse est. Quod si uera sint, ut esse quidem uidentur, ea quae supposuimus falsum illud est, nullam scientiam pos Ie probare, suum subiectum este. hoc enim fieri pote rit, Sc a priori, Zc a posteriori, si ignotum sit. Neque huic rei aduensatur illud Aristotelis i. Poster. l: b. cum ait de subiecto supponi quid 5c quia: quoniam loquitur ut eo ipso loco patet de subiecto, de
quo uolumus probare passiones: ut si, uerbi gratia, de homine vclimus probare risibile, necessario supponendum est, Rhominem esse. 8c quid est homo. Nihil tamen uidetur obstare, quo minus in eadem scientia probemus, hominem esse: deinde ostendamus pastiones eius. ut I. quidem Physicorum lib. probatur materia esse.
152쪽
deinde asseruntur eius assectiones: quanquam ibi materia non est subiectum. sed quod ad hoc attinet,nihil resert. Uerum quoniam raro fit,ut probemus es Ieres eas, quae uniuerso mundo continentur, ut quς maximam partem no tae sunt, solitus est Aristoteles dicere, de
subiccio supponi quid, & quia: quod uidelicet ut plurimum quae runtur passiones de subiecto, quibus quidem passionibus quaerendis necesse est,semper desubiecito supponi quid,& quia . Tum etia, quia finis scientiae ist declarare substantiarnsui subiecti, eius assee iones. Nec item repugnant ea, quae sexto libro Primae philo λphis textu primo tradit Aristoteles, ubi quidem uidetur apertissime
Simili modo, inquit, ne i sit, an non sirgemis id, circa quod veo de fantur, dicere quicquam videntur, propterea quod ei dem eri nicti rii quide ἰ,Cr sierit, declarare. cc
Hoc enim sic in terpretandum cst, quemadmodum tertio libro huius Apologiae, sectione prima ostendemus. Si enim absolute acciperetur, si est alicuius rei, no posset haberi per demonstrationem a causa quod ipsum quid est nusquam dcmonstrari potist. Quod si in aliqua particulari facultate demonstrari iid potest si est alicuius rei,hoea on dcirco fit , quod sit .lius subiccitum: sed quia probare aliquidesne in rerum natura, simpliciter fortas P spc stat ad primum philoio phum. Dicturarist enim saepenumero a nobis ex uerbis Aristotelis, quod cum ab omnibus,tum uero praecipue ab ipso Auer. concedi,tur, conliderare aliquid ut estens,atque ut est substantia Occiare ad
Primam philosophiam: quod quidem uidetur accipiendum esse de compositis, non de causis, ob eas quas superius attulimus, & rationes, & Aristotelis auetoritates. Quare si quid forte, quod subi ictum isti in aliqua sicultate, no possit in illa alia facultate probari esse, cum est ignotum,id non est causae,quod illud sit subiectum. nam ut est subiectum,nihil repugnat,qub minus probetur: sed quod probare aliquid esse, fortasse pertinet ad Primum philosophum, uel quia quid est, non potest probari. Nec obstat locus ille,quem citauimus, Geometram accipere quid sit triangulus, demonstrare autena ipsum csse: tum quia id Aristoteles dispuitido dixit, ut patet: tum quia sensus Artasse est.Geometram probare,triangulum cs si non ut est Geometra,sed suscipiendo personam Primi philosophi.
Ed ut no possit ulla scientia, ne* uniuersalis,necp particularis,demonstrare seu subiecitu esse,aut a priori,auta posteriori non enim hic est de hac re disputandi locus duo illa asserimus, & Auere min hac re secum dissidere, Scseri non posse ut substantiae separate sint subiecitum Primae philos
Phiae. Secum autem dissidere Averroem, perspicuum est Com. tertio. II. Phycubi haec scribit:
Sciendum est, quod subiectum huius libri est natura,et principia
153쪽
is naturalia,cum sint communia omnibus rebus naturalibus:et ideo in ,, hoc libro non definit corpus,neqi alia de quibus considerat natur
,, tis,sicut secit in principio coeli S mundi. Et in tertio Physicorum libro,Com. H. is Et hinc expressit suam intentionem in hoc libro, Willa quae sunt
subiecia,sunt istius considerationis,& sunt causae communes,& - cidentia communia, quae apparent ex desinitione naturae.
Quibus in locis ponit, principia esse subici tum lib. Phys& tameexistimat illa probari: subiectum ergo potest probari,ita suam ipse
opinionem conuellit. Sed ostendamus etiam ita fit idoneum huiuste rei locum, salsum illud esse, principia esse subsedium lib. Physicom. etenim subie stum lib. Phys. est corpus naturale,aut substantia composita, quae diuiditur in mixtam & simplicem, ut ipse etiam Aueri probat in prooemio I. Phys libri, his uerbis ,, Dico,quod intentio scientiae naturalis in summa, cuius intentio ,,nis iste liber est pars,est cognostere causas specierum sensibilium, Mis causas uisibiles in eis speciebus accidentium, quia subiceium huius,, artis non sunt nisi res sensibiles: subieeium dico, secundum quod
transmutantur de se, id est secundum quod habent de se principia
Quod si causae rerum sensibilium quaeruntur, quia res sensibilissent lubie tum, ipsae causae no possbiat esse subie stum, uel quia duo essent in philosoph ia subiecta, ex eius sententia: uel quia non qusruntur propter se,sed propter aliud. Ex quo quidem facile constat,illuma setipso hac in re etiam dissentire. Neque uero illud asserri potest, causas in lib. Phys. quaeri propter id quod est subiectium in uniuersa philosophia naturali, ipsas tamen esse subie fium in eo libro: quod
ubicunque quaeruntur causae, quaeruntur,ut reS naturales sciantur.
Ex quo quidem sequitur, ut res naturales in eo libro sint subi istum. Confirmatur id autem ex eo,quod Aristoteles secundo Primae philosophiae lib. I.
is Contemplatio, inquit,praesens de ipsa substantia erisubstantia
,, rvm enim hic principia,causaeue quiruntur. Argumentor igitur in hunc modum. In lib. Phys quaerutur priacipia & causae corporis naturalis ergo corpus naturale est subie fili. Quod si ullam uim habet ratio Aristotelis, ualet etiam illa quam diaximus. Confirmatur id quoque exco,quod in lib. Coeli, subiectu est corpus simple in caeteris libris corpus mixtu. itaq; in lib. Phys. debet esse corpus commune mixto & simplici. alter enim nusquam consideraretur commune illud, cuius quidem omnia quae considorantur in ceteris lib. Philosophiae naturalissunt species. Quare praeterquam quod ex Averrois sententia principia non sunt subie fium, ut ostendimus: praeterea illud ipse Auer. cosuellit, quod ad confirmandam opinionem suam at culerat, Nullam uidelicet artem probare suum sustedium. nam,ut censet ipse,lib. Physicorum probat principia, quae sunt eius subiectum. Secti io
154쪽
Eque mea quidem sententia probandum uidetur esse ii quod quidam,nec illi cotemnendi philosophi, ut partes Averrois tueatur solent dicere, hoc commune principium esse subiectum,n5 materiam & sormam. etenim cum probentur omnia, quae hoc principio continentur, probatur etiam ipsum principium, siquidem commune illud principium nihil
aliud est,praeter ea quae ipso continentur . est enim unum ius quae dicuntur secundum prius S posterius. Praeterea Averroes diciti
principia esse subiectum, non principium. Sed utcunque sit, haec est deceptio , propterea quod hoc idem dici posset de substanti is abi tractis. nam substantiae abstractae sunt plures: diceremus er go, non plures illas substantias esse subiectum, sed hoc commune abstractum: itaque singulas illas probari a Primo philosopho, non commune illud. quemadmodum ipsi fatentur , singula principia probari, non tamen commune illud. Atque ita etiam Averrois opi/
Quod uero substantiae abstractae non sint subiecti u in Prima phialosophia sed ens, quatenus ens,& substantia, quatenus substantia, quia est primum ens, ex iis quae superius dissita sunt, satis constare arabitramur . Quod si dicatur esse species subiecti, Sc ob hanc causam non posse probari esse,propterea quia Auerroes in secundo libro de Anima, vigesimos timo: Artifex, inquit,non potest demonstrare subiectum suae artis, nec speciem illius lubiecti. Idem p confirmauit in V I. Primae philosophis lib. Com. r. Re Jdcinus,hanc Averrois opinionem multas habere disti cultates. qua rum prima est,quod nihil obstabit,quo minus ipsae substantiae pro bentur esse: cum dicat in lib. III I. de Coelo, N A X V. Ethaee demostratio quia ad probandum, aliquam speciem esse. -& hoc raro contingit in hac scientia. Potest ergo aliquando probari aliqua specieq. uod si dicatur,id quod nonnulli dicunt, Auermem ita sensiste,eas posse probari,cum latent,ridiculum est prosecto: nam ita quidem subiectum etiam probari posset, si lateret. At negat ipse Auer. ullo modo probari posse, propterea quod aut est inani scutum per se, aut demonstratum istin is alia scientia: quod item dicendum uidetur de partibus subiectit, non eroo recte ab eo dieitam est. Sed,ut ita senserit, quemadmodum supra diximus, tamen suo ipse quod aiunt gladio iugulatur, quippe qui dixit,substantias abstractas non posse probari esse, quia sunt species subiecit: quod tamen , ex eiusdem sententia falsum est. si quidem licet species probari tum, cum latent: substantiae autem
abstracstae maxime latent. Quamobrem qui partes citis tueri co, nantur,hi quidem acriter illum imprudentes oppugnant. ctenim fietuentur, ut quod est omnium absurdissimum sibi ipse minime constare uideatur. Uerum egregius philosophus M. Antoniusi 4 Zimarra,
155쪽
A N T. B E R N A R D I'M I R A N D. Zim arra, cui nos etiam aliquandiu dedimus operam tum,cum Patauin philosophiam non mediocri cum laude profiteretur: alia addi ta conditione diceret, partes subiecit a signo probari posse tum,cum latent.& cum illa scientia,cuius sunt partes subiectivae, habet mediualiquod notius: quod quidem non contingit substanti sabstractiis. que cla latent in prima philosophia,ta me quia primus philo. ophus D ullum habet medium quod sit notius, probari n5 possunt ab ipso
P. uno philolopho. Sed quod tanti uiri pace dixerim, caeterorum qui eius dein sunt sententiae hoc uidetur Auarois Opinionem cucra
is Et qui dicit, quod prima philosophia nititur declararcientia sep is rabilia et se,peccat: hec enim entia sunt subicicta primae ph iloseph iae ,, Et declaratum est in Poster. analyt quod impossibile est, aliqua sci
is entia n declarare, suu subiectu es sed concedit, ipsum cssse,aut quia is est manifestum per se,aut quia est deinonstratum in alia scientia. Et in II. Physi orum lib. XXVI. Et no tandam, quod consideratio in esse istarum formarum est in is scientia naturali,non in platina philosophia, sicut citistimauit Avicen na quo. tiam in hac scientia apparet, istud genus sormarum esse . dein d. considerat de quiditatibus, & dispositionibus earum: & hoccstri uerum. Impossib: te enim est, aliquam scietiam,aut univcrsalem, autri particularein, declarare subie fium, siue per signum, siue per demon, . si alionem simpliciter: quod non est ita in causis sui subieciti,quoniari declarar eas per signum,non per demonstrationem simpliciter. Si ergo Auermes,quoniam dixit in primo Poster. lib. nullam sci
entiani probare suum subiectum sed concedere ipsum esse, uel quia manis tum est per se, uel quia declaratum est in alia scientia: sentit, fieri no po Ie, ut substantiae abstra stae ostendantur a primo Philota Plio. non existimat hoc idcirco fieri, quod illae sint species subiecti. N iniret. Poster. lib. non declarat, species subicisti non poste pro hari. Nec item species, quae latent, demonstrari non posse, quod
scientia illa medio careat: eius enim ratio supponit tantummodo
fieri. propterea quod nulla scien tia, siue sit uniuersalis, siue particu laris, potest probare, suum subiectum esse. Quod si illud dicatur, substantias abstrastas non es le subiectum, nullam uim hoc habet: quia Avicenna dixisset, illas non esse subiectium, sed species subiecit, quae latent. Quod uero negatur prima philosophia haberem dium, hoc nihil ad rem . Nam semper reprehendendus esset Aue
roes, qui eam attuli isset causam, quae noi uere est causa. Cur enim
substantiae separatae a primo philosopho non possint ostendi, id citet causae, quod prima philosophia caret medio. Quocirca illud superuacaneum estit, ac falsum, substantias abstractias non possieprobir quod sunt subiectium: subicistum autem non potest, neque a oriori, neque 2 posteriori ostendi. Constat igitur, eos hac in re sui Averrois opinionem plane labefustare,& conticliae. Sectio
156쪽
Erum quoniam ostendimus, substin fias abstractas nones Iesubie stum:at ut sint subieciti species, tamen nihil ob tire, quo minus probari possint a primo Philosopho:
- cosequens est,ut,qub facilius ueritas percipi possit oste. mus,eas non esse species sed principia subiectii: id non solum ex Aristotelis auctoritate, sed ex ipso etiam Averroe. Uerum prius te sie utemur Aristotele,qui I. primae philosophiae lib. textu. VII. Omnes enim,inquit, eamscientiam,qu sapientia nuncupatur, irca primas causas er principia et putant. Et eodem libro textu decim tertio, Nam mimorum inalaprincipio mac causarum contemplatricem eme oportet. Et textu decimosexto, Nam Deus omnibus causa, prorepsum sie quodammodo est videtur. Deus er go eri mima causa, principium. Et U I. lib. rex. V. cum ostendi isset, primam philosophiam circa inseparabilia at* immobilia uersiari haec subdidit: Omnes autem causassempiternas esie necesse eri, maxime autem Missas. unt enim causae diuinorum his P sunt mani fissa. istae enim sine risubstantiae abstructae. σε Et N I. libri primi: Sapientiam quidem circa principiasilentiam esse.
Et tex. VII. eiusdem undecimi libri: Taba autem quaerimus,aeterna ipsa mincipi at prima. Et eodem ire tu uigesimo sexto:
At siquaeri in natione rerum talis natur ibi pro si I δ ipsium e. diuinum erit,idb erit mincipium primum , arpprincipium maxιme. cc Et duodecimo libro vigesimoquinto: Prima nans mutationum latio eri, er huius s a conversis, a illud hoc motu movet,erm necessario eri ens. ars ut necessarium est, ecre Ae etiam hoc pacto principium e l. Deinde haec intulit: Ex tali situr principio coelum ipse natural pendet. Et textu u ivsimo octauo:
Qui vero putant ut Pythagorici, Speusippus d quod eri opti- mum, praestabi9Pm mi, rationem principis non subire, propte- ες rea quod er plantarum Cr animalium cavsae quidemsunt, Γonum autem atque per fictum in V, eri quaesunt ex illis: V prosicto non re
Aό Arbitrantur. Sunt ergo substantiae abstraetae causae,atque hae quidem consi derari debciat, uti causae. aliter enim considerarentur secus, atque sunt. Non sunt igitur, neque subiectum, ne species subie fit. Non sunt autem subiecitum, propterea quia sunt causae: considerantur enim
157쪽
134 A N T. BER NARDI MIRA N D.
enim propter aliud,ut patet ex IIII. primae Philosophiae lib. tex. I.
tibi ita scribit Aristoteles, ,, Quoniam autem principia, summao cavsas quaerimus,paret,ipsas necessario perse cuivssiam se natum: quod si hi qui eorum quae sunt,elementa quaerebant, haec principia P rebant,necesse eri, τυ elementa eius quod eri, vi est res, Er non per accidens esse. Qua ' propter-ά nobis eius quod est, ea ratione qua ens , primin causae ' sunt Iumen .
Ex hoc enim quod querendae sunt causae,quae necessario sunt per se alicuius naturae, inseri, quaerendas esse causas entis, quatenus estens: ergo necesserib querutur caulae propter aliud . aliter enim nulla esset Aristotelis ratio. Hoc idem patet ex X II. Primae philosophiae lib. eodem loco, et ex UI. Primae philosophiae lib. tex. quinto. Neque sunt etiam species subiecti . nam quod est subiecti causa. 'non potest este species subiecti: idem enim esset principium,et ut ita dicam principiaturationediusdem, quod quidem fieri nequiti quod enim causa est generis,aut eius quod est loco generis, causa est spoeiei. Quod si huiusmodi causae sint causae entis,sunt etiam causae specierum entis. At aduersarii concedunt,huiusmodi esse species entis:
cx principiatum, ut G ictum elI. UX UerolS igitur ornis telis,atque
ipsa ratione ostendimus, substantias abstractas esse principia, & a primo Philosopho considerari ut principia. Item neq; esse subiectu, ' neque species subiecti. Ostendamus iam hoc idem ex ipso Auerme, qui locis citatis,ubi ostendebat, quid inter considerationem natura, lem Sc prima Philosophiam interesset,hoc posuit. Qui item in duo decimo primae Philosophiae lib. com . quinto,hoc ipsum apertissi me testatum rei iquit,h is uerbis: ,, Sed quia mod us consideradi in hac scientia,est de principisss subis stantis,in eo quod est substantia, siue aeterna, siue non,incoepit declari rare in hoc tractam de principiis substantiae non aeternae, 8c secit ro., memorationem de hoc quod declaratum est ex eis in naturalibus, ., R in praecedentibus tractatibus. Deinde post hoc incoepit declis , , re principia aeternae substantiae,& posuit etiam hoc quod declaraturi est in naturalibus, & considerauit de eis consideratione propria
is huic scientiae: uerbi gratia, quod est substantia prima, & forma, &,, quod est principium 8c finis.
Veritate igitur impulsus Avermes, in eam quam diximus sententiam discessit. itaque cut superius dictum est) a seipso discrepat. Verum hic dicat aliquis, Aristoteles N i. primae Philosophiae libr. tex. X X U I. uidetur huic rei aduersari. qui cum multa dixi Lset, haec intulit: G Harum autem ipsarum praestabilisma est e quam ultimo disse mus: circa nanque praestabilissimum eorum quae sunt in ratione τω
ergo sunt causae,& principium entis. itaque idem est,& principium Praesta
158쪽
Praestabilior autem quae* scientia dici suo si ibiecto solet. Cum
igitur Prima philosophia dicatur praestantior ratione substantiarum separatarum sequitur, ut ex Aristotelis sententia, substantiae se, paratae sint subiectuin . Hoc idem prius VI. Primae philosophiae li
bro,textu quinto, sic innuerat:
Non egi enim obsecurum, si piam diuinum ipsum eri, in tali se natura, afp praestabilissmamfacultatem, maximet honorabile
Substantiae igitur abstraciae sunt subiectium, siquidem sunt genus illud praestabilissimurn maxime phonorabile,in quo ueriari o portet Primum philosophum. Sed quoniam uidentur eae quas attulimus,& rationes, Sc Aristotelis auctoritates apertissime ostendere, substantias abstractas ne esse subiectum, nec species subiecti,sed eius principia, quae nouissime citauimus loca, bono sensu omninoanterpretanda sunt. Quem quidem illu esse arbitramur: Primam philosophiam esse prestabilio
rem ratione entis,in quo uersatur,quatenus estens:quam perfectito
nem consequitur ens ex suis causis, quae sunt Libstantiae abstractae. Quod si illas Aristoteles subie sium appellat, hoc propterea facit, quia sunt subiecti cauis, persectiones*eius. idcpex eo uidetur patere,quod ipse eodem textu, cum dixisset, talem naturam abstra stam esse principium, paulispost dixit,este circa id quod est, ut ens est. &v i. lib. eodem textu V. prope finem,
Aip de eo quo est,ue ens e I, er qui amst, ea quae ipsi com petunt,ut ens eri, T ad hanc profectomentiam pertinet conreptari. Non enim illud potest dicere, duo esse Primae philosophiae sub
tecta: neque item, ob eas, quas attulimus, rationes dici licet, esse species subiecti. Necessario igitur intelligendum est eo modo,quo diximus.
Erum adhuc etiam firmioribus rationibus adductius ali squis sorte dubitarit, quomodo fieri possit, ut substan- liae abstractae sint causis entis, quatenus est ens, quod
i quidem est subieetum Primae philosophiae: item sint etia
uiae tuo stantiae,quae est primum ens. ex hoc enim sequitur,ut Blsa sit haec propositio, Deus est ens. item, Deus est substantia.en s eonina est compositum, utpote quod habet quatuor causas. quem a Linodum silia est illa propositio, Anima in animat: totum enim non praedicatur de parte. At hoc lalsum est, selsum est ergo R illud,sul stantias abstra fias esse causas&principiaentis,quatenus est ens, substantiae , ut est substan tia. Hoc autem a ratione alienum esse norare Deum esse ens, item, Deum esse substantiam,ex eo colligi potest, quod scriptum reliquit Aristoteles II. Primae philosophiae lib. textu II H. V.& U I. in hunc modum: Uerum
159쪽
,, I ertam autem sine causa nescimus .inumquo autem maxime coe,, teriorum est ipsium, quo er caeteris nome idem cum eadem competit na tione. vi ignis eri calidisimum,nam caeteris hic caliditatis e i causa.
,, Quare er id est verissimum, quod estposterioribus,ut vera sint,ca D D. QMapropter eorum principia quaesint semper,verissimasinoem M per necesse est. Non enim interdum sunt vena, neque illis , MAM, H quicquam est caua,sed caeteris illa. Quare vi quo Ilic verita
M tis ui particeps. Si ergo Deus est causa quamobrem eaetera sintentia,& substa tia: Deus erit ob eam quam attulit Aristoteles rationem, non modo ens,ia substantia,sed magis ens,ia magis substantia. Quod quidem confirmatur ex Js quae vii I. Primae philosophiae lib. textu ultimo ita scribit Aristoteles: Quincunque vero non habent materi simpliciter, quod quidem
is entia aliquid. Quibus uerbis uidetur innuere,Deum esse ens absolute. est enim pers materiae. Necessario igitur concedendum est, illam propositionem esse ueram, Deus est ens,& substantia: ergo fallum est, Deum esse principium entis &substantiae, contra quod toties iam demonstratum est. Verum, quoniam haec dissicultas sicit etiam contra eos qui putant substantias abstractas esse species,sunt enim ut ipsi quidem a bitrantur simplices,qub melius res in ligatur,uidendum est, utruens,quod est subie stum primae philosophis,sit compositum necne. Nam uidetur, cum in recto praedicetur de disserenti js, quae sunt sit plices, no esse compositum. Antecedens autem probatur ex IJS quae II l. Primae philosoplitae lib. textu XXXIX. ita scribit Aristoteles:
t nes ipsum unum,nep id quod erigenitis, esse potest. distiere γatias enim uniuscum fgeneris, esse, er unamqvans uvam se, H a cesse eri. Fieri vero non potest, vis cingeneris de diserentVstro prys,aut genu sis uisi ciebus dicatur, aut praedicetur. Quaresia. id quod egi, aut unum ipsum sit genus , nulla disserentia aut unum,
Et undecimo Primae philosophiae libro,textu quarto: a Hinc autem fuerint id quod eri Numi unu. haec enim omnia quin . sunt,continere maxime videbuntur,er principi' maxime similia esse, propterea quod non sunt prima. His enim corruptis,c rena POp coa tinuo simultiniversa tolluntur:omnia enim res sunt,er unum. Verum γ' cum disserentias participes ipsera se necesse es iquissiam ipseto nemposiverit esse,disseretia uero nullamneris particeps sepotest, in hoc lane non videbitur, ipse esse genera ponere principium oportere. Iracppatet,ens cum praedicetur de disserentiis,esse simplex. dita renuae enim sunt simplices: quare poterit praedicari de Deo in recito. Aliter
160쪽
Aliter enim nihil interesset inter eas,& reliqua genera. Verum quoniam & Aristotelis uerba, & ipsa ratio comprobantea quae diximus, uidelicetens, quod est subiectum in Prima philosephia, esse copositum, itaqi esse substantiam, quae est prima speciesentis,ipsorum enim quaeruntur causae: dissoluenda uidentur, quae contra allata sunt. Prius tamen de ente, R de substantia, quae quideest primum ens, nonnulla disseremus. Aristoteles igitur lib. v. Priamae philosophi textu decimo tertio docet, ens dici&per accides,
S per se: ens autem per se diuidi in decem Praedicamenta. deinde subditi Praeterea ipsium esse verum significat,er non se non verum,sed e
fulpam, tam in assimatione, vam in negatione. Ee
Insuper inquit Aristoteles: Ipsium esse, Cr ens, partim id quod potentia, partim id quod est σoctu,significat. ee
Patet crgo,ens per se,quod dicitur de decem generibus, esse subiectium Primae philosephiae. habet enim species: item peste compo, situm ob eas quae allatae sunt rationes, ne* ullum esse aliud ens. TOxtu item decimo quarto,cum de substantia ageret,
Substantiae, inquit, dicuntur er simplicia corpora, ur ignis, EErernu, aqua, quae senes ilisgeneris, er corpora omnino, π de ea quae ex hisce conflant, π animalia inquam, er daemonia, partesi ρὰ istorum . ses haec omnia propterea dicuntur substantiae, quod non ..de 'Γiecto dicuntur edde his caetera dicisolent. lio modo Iub- .Estantia dici ur,quod causa est sendi. inest i in talibus, quor desub- ..iecto non dicuntur,qualis est anima animalium praeterea partes, sunt in talibus definienter,alphoc aliquid significantes: ux si tollan .Etur,follitur totum. vrsi tollatur planum, corpus, ut quidam inguium, .erollitur: si linea,planum,ars omnino numerus,quibus talis esse ui- ρὰ detur. Si tollatur enim, nihil inquiunt esse, er ipsum insuper demire εὶ omnia indicant. Praeterea quesitas, ratio cuius eri definitio, E. DA, substantia dicitur. Fit igitur, ut subsuntia modis duobus dica .Etur,imum inquam subiectum ultimum, quod non ulterius de alio dici- E.
His ita declaratis,ad argumenta respondemus,Deum posse duobus modis accipi. altero modo,ut intelligatur id q dest compostatum ex intelligetia,& orbe, quod uisus est innuere Aristoteles ii .lib. de Coelo,textu tertio,ubi ait, Est autem coelum animatum,er habet motus principium. Anima autem primi coeli no potest esse,nisi Deus: est enim principium motus in eo. ne* ibi potest esse ulla alia anima ex Aristotelis sententia, ut patet sexto Primae philosophiae libro,text. V. Nam aut m esset