장음표시 사용
191쪽
Item I.Prior.lib. cum dixisset, oportere primum dicere quid pera tractaturus esset, & cuius rei gratia, nempe demonstrationis & domostrativae disciplinae causa: deinde definire, quid esset propositio. quid terminus, quid syllogismus, ne quis hoc miraretur,quod primo uellet agere de syllogismo, subiunxit: Iis vero determinatis,dicendum eri, per ν π quando, T quo ,, modo De omnis hilogismus:postea vero dicemus de demonstratione. ,, prius enim dicendum de hilogismo, vaem de demonstration quodu ,, niversalior e tollogismus. nam omnis quidem demonstrario eriissio,, gisimus,non omnis autem hilo isimus eri demonstratio.
Secundo etiam Top. libro: Oportet autem,inquit,considerare,et incipere ἀρrioribus,deis D de per ordinem Us; ad individua. Et primo de Partibus animalium libro.
Sed cu ultim hyecie ubstantiae sint,quae quidespecies nullo O
is ciei discrimine differant,ut Socrates, Choriscus: siciturprosim. ,, ut uel uniuersaliis explicari prius, veIidem I ius dicereneces t.
Necν huic sententiae aduersatur illud I. Poster. lib. cap. I I. Priora autem,eπ notiora duplicitcrsunt.non enim idem est prius in natura,cπ ad nos:nes notius natur e nobis notius. Dico aut ead,, nos prior π notior propinquiora sensiui simpliciteτ aut e priora, ,, et notior quae longiussunt sunt aute longissima quidem universalia, is maxime propinquissima aut singulari π opponuntur haec inuice. His enim uerbis aperte significat, se uoce singularia intelligere conceptus uniuersalessumptosis accidentibus copositorum .copossita enim cognoscutur,cognitis eoru accidetibus. Voce autem uniuersalia,c5ceptus uniuersales sumptos a causis, quibus constant ipsa coposita,quod multis rationibus comprobari arbitramur. Dicit enim se priora nobis,& notiora, care ea qus propinquiora sunt sensui. At quae nam haec nepe accidentia copositorum. Quod si paulo post inseri, singularia esset sensui propinquissima, uniuersaliora aute ab
ipso sensu remotissima rationi consentaneu esse uidetur, ut uoce Sin Rularia,intelligamus eos coceptus,quos diximus. uoceaute Univerialia, causas. nihil enim hie necesse suit loqui de singulari, hoc est de
indiuiduo num M siquide agitur de demGstrationibus,quae a causis uniuersalib. ad uniuersales effectus progrediutur. At* hare idcira subluxit istoteles,ut tacita quandam dubitatione tolleret. aliter enim nihil ad rem faceret.Ea aut haec uidetur esse, dixisset, demonstratione costitui ex causis,quae notiores sint, & quod ad natura attinet,&qd ad nos:ex illis em ipsi discimus:potuitaliquis dubitare,nusemp id veru esset. quocirca ut ostederet no ita semper esse,intulit: s, Driora antem,cπ notiora dupliciter sunt: non enim idem es prius
Ex quib. facile intelligit,non semper demonstratione constare ex
192쪽
his quae nota sunt 8c nobis,& nature. Hoc ite sensu ut ego quide arbitror exponendus est Aristot. i. Primae philoso. lib. tex. I r. ubi ait: Fere autem cir ea sunt hominibus difficillima cognitu,quae maxi ec me uniuersibasunt. longissime nancp0cnsibus distant.
Quae enim maxime uniuersalia uocat,de his causis intelligit. pau lo enim ante tex. U I Lita dixerat,
Sed cuius gratia sermonem nunc mimus, ideri. Omnes enim eam ostientiam, quae Iapientia nuncupatu circa primas cavsas, princi, capia esse putant.
Dein suaptentem eum esse putemus, ut dissicilia homini, non sci ς Iia,cognoscere potest. c. Dixit aute huiusmodi causas essedisseillimas, propterea quod sen
sus noster ad illas noaspirat. Quod aute uoce illa, Uniuersalia,causas
intelligat,ex eo facile colligi potest,quod apud Aristotele multis modis dicit uniuersale. Nam interdii uocat uniueriale, id quod de pluribus dieit: interdit id quod est secundum quod ipsum, ut I. Posi. lib. . I niuersale eri,quod eri per se, ecvndum quod ipsum. Nonnunquam quod est perfecit ius, ut patct ex UI. Primae philo,
sophiae libro, textu U. i Sin uerδ,inquit,siubstanti is in ratione rerum,quaedam immoti euhs , haec erit princto priorphilosopbia,qu-prima Er universalis, ea hoc pacto, via eri prima. Potest ergo uniuersale accipi etiam pro causa, non pro eo semper quod de plurib. dicitur. Quod etiam Alexander in VI. Primae philosophiae lib. loco citato,& in X s,N X V l. testatu reliquit. Non ergo iaciunt hi loci contra nos,qui diximus,magis uniuersalia esknotiora, quam minus uniuersalia. Ne* enim cu dixit Aristoteles I. Primaephilostaphiae lib. maxime uniuersalia esse laomii lib. cognitu dissicillima, aliud significare uolatit,ac I. Poster. lib. ubi etia usus est aducinio illo Maxime. Possumus igitur uocib. Maxime uniuersale,intclligerecausas omnes, quaecu* longi issime absunt a sensu, prae copositis,quae ad ipsuin sim sum quam proxime accediit. Non ergo sentetiae nostrς ad tersantur loca illa quae citauimus. Necp illud II. Poster. lib. ex desinitionibus specierit inuestigari definitiones generis: quae enim ut n5 nulli ex Interpretibus Gi scis exponut conueniunt generib.& speciebus,haec cade conuentui generib. propter ipsas species. Quare ea sic accipi debent,ut ab Arist. dicta sint. no ex eius sentetia ,sed ex com ni hominu opinione. Qubd si aliter exponatur,ri5 uideo queadmo dii inter se cohaereat haec,& ea quae V l. Top.lib. cap. H I l. ita scribit:
Siquide oportet pergenus disseretias desinire eum, qui desiniat bene. hinc aut e simplicitebunt priora et evMetior g species.sueri tvit en venus craefereti pecte: quare priora haec siunt pipecies, er cuidamna. Namspecie quide nota,necesse est genus et disseretius ς . cognosci.
193쪽
is cognosci. nam sui homine cit, a Ni Irobilesiit. Genere dura rem, veI differentia notis, non necesse eLὶ speciem cognosci: quareo ignotior species.
Nam si nota specie,necesse est genus & disserentias esse notas,no autem contra, qui fieri potest, ut ex definitione specierum colliga, tur definitio generis ignota enim definitione generis, ignoraturina ipsum genus . Quod si genus ignoretur, ignoratur item definitio speciei. ignorata autem definitione speciei,iῆnoratur ipsa species. Fatendum est igitur,alterum horum locorum a ueritate recedere. Sed cum ostendat ratio,quod UI. Top. lib. dietiam est, hoc esse uerissismum:cosequens est ut Lissum sit,quod secundo Poster. lib. traditur. secum enim haec uicissim pugnant. Quod si utru* dixit Aristoteles, alterum ex communi hominum opinione tradidit, no quod ipse ita sentiret,ita ν nihil plane sententiam nostram infirmat. Hoc item confirmari potest ex eis quae scripsit Aristoteles primo Poster. lib. cap.
Si aliqua couenirenegeneribus er speciebus,ta' aliquis demo ari ree illa seorsum de specieb. erraret,quia illa prius coueniuntgeneriari cap. XUM.,, Si igitur triangrulus in plus e LCr ratio eadem, π non secundum is aequivocationem triangulus est, er inest omni triangulo, quod est duo si bus rectis: non viis triangulus fecundum quod uisibianum se Odi, cundum quod est triangulus, habet huiusmodj angulos.
Vult igitur ea,quae generibus conueniunt,haec eadem conuenire
speciebus propter genera,non generibus propter species. Itaqρ fieri nullo modo potest,ut ex definitionibus specieru investigentur desunitiones generit. Quod tamen accipiendu est,ut Aristoteles no quid ipse sentiat,exponat,sed ex uulgata tuc hominu opinione loquatur: quod quidemultis in locis facit. Neq; enim probandu ullo modo uidetur, tantum Philosophum tanta in re, tam* aperte sibi ipsi no constare. In hanc item sententia locutus est eod. II. Poster.lib. rex. LXX.
νη Facilius quidem est,inquit, Ogulare desinire,quam uniuersale: uno de oportet ex sesularibus in uniuersalia ascendere.nan S aequivoci υ tiones latent magis in uniuersalibus, iam in disserentibus. Nam si in definitionibus singulariu,quae minus uidelicet uniuer
salia sunt, ponuntur magis uniuersalia: haec autem si ignorentur,ne cesse est ignorari minus uniuersalia: sicut ignorato motu,necesse est ignorare natura: non uideo quomodo fieri possit, ut sit facilius deibnire minus uniuersalia,quam magis uniuersalia, praesertim cum magis uniuersalia sint totu,comparata cu his quae sunt minus uniuers lia,totu uero sit notius. Non ergo absurdu est, Aristotelis uerba ita loco citato exponere, ut quemacimodu tunc vulgo sentirent homunes,locutus sit,ac ratio illa quam inersifit probabilis,no demonstra uua. ita enim potius dicendu uidetur,quam ut tot locoruAristotelis
194쪽
sensis distrahatur,id. tam multis rationibus c5tra licientibus: praesertim cum alths item copluribus locis codem modo exponendu fit. Concludet aute fortasse aliquis, inspiciens definitiones specieru,que per genus remotum definiis sint,quod in ipsis sipeciebus commune sit, hoc esse definitionem generis. sed fieri nullo modo potest,ut deiniatur ulla species, nisi cognita prius definitione generis. Neq; huic rei quicci' adversetur id quod scribit Aristotcles I. Phys lib. tex. v.
Sustinent autem idem quodammodo hoc, π nomina ad nationem. iaeotum enim quoddam, et inissincte si nimae, utputa circulas, d ianitio autem inlas diuidit in AmPlaria. Ibi enim loquitur ex similitudine quadam, no quod ita reuera sit, ut ex eis quae supra dicta sunt,sicile stat. cum enim dixisset, magis
uniuersale esse notius propterea quod totum est: intulit,tan tam cile uim totius,ut definita etiam quae totius locu obtinent, uideatur csse notiora in partes definitionis. Quoniam autem hoc omnino uerum non esset, definitum enim non est eo modo totum, si conseratur cum
partibus definitionis,ut magis uniuersale si comparetur cu eo quod minus uniuersale sit: adluxi t Aristoteles uerbu illud, quodamodo. Ne p uero qd scribit x V II l. sect. Prob. ubi comparatur univcrsa ha cum singularibus, x quib. sum litur ipsa uniuersalia, ait, nobis notum esse minus uniuersalewpartes,veru est. nisi enim notiora essent singularia,ex his non sumerentur uniuersialia. sed nos loquimur de
eo quod magis uniuersale est, & minus uniuersale. Quod si magis uniuersalia notiora sunt nec enim obstant ea quae uariis locis ullus est dicere Aristoteles . nam bono sensu interpretanda sunt. ut quado dicit uniuersalius carere aliquando nomine proprio, quia licet illudno sit nobis notu ratione illius nomini necesi et ame est,ut sit tuc notu circumlocutione,cu minus uniuersale ponitur notu: alioquin obeas quas diximus rationes, fieri no posset, ut minus uniuersale eLset notu . Diuina aute philosophia est de his quae magis uniuersalia sunt, ut patet: quippe quae est de ente, quatenus ens est: sequitur, ut de his lit quae nobis notiora sunt,& naturae. Quod si postremum locum obtinet hoc ut ita dica per accidens facitu est, uti nos & in Contentario,et supra ostedimus. Nec obstat illud Aristotelis, ide non Posse nobis,& naturae notu esse, siquidem veru non est uniuersa
liter. cogeremur enim fateri, demonstratione ex caulis no esse ex notioribus nobis, quod omni u mea quidem sententia est absurdissi.
mu,quicquid eo loco dicat Themistius, cum enim discatur a nobis c5clusiones ex praemissis, notiores sunt ipsae praemissae,in quib. quide premissis insunt causae. Nec rcpugnat,quod in prooemio I. Phyclib. dixit Aristotcles, cx uniuersialib.ad singularia progrediendii csse: in loquat de causis, que in philosophia naturali nobis ignotae sunt. Κ si prae natura nobis ignotae sunt causae omnes, tame eX Omni bus catins quas ignoramus, notiores sunt uniuersaliorcs, quod in Dia doctring eoru essedius nobis sunt notiores,ex quib. csscictibus demostrantur causae. Ne iero illud absurdu esse, si quid dicatur notius,quod tame ignotu sit,ostedit Arist.lib. IV. de Coclo,his uerbis: Craue
195쪽
M Grave enim omne gnavim , c leve levius contingit aliquod ' :,, grauius autem,aut huius sorte non necesse,graue,aut litie esie: quem-
, admodum maEnum maius, maius aute nouemper magnum. Multa e
,, nim sunt quarparva entia simpliciter, tamen maiora alijssent. Ex natura igitur, & nostra cognoscendi ratione,debet praecedere Diuina philosophia in ordine do innae. inuestigantibus enim no .
his causas ignotas, uniuersaliores prius occurrunt,ob eas quas attulimus rationes. 'tacp argumentum Genuae probaret id quod ipli uolumus. fi decem illa genera considerantur,ut entia, Oportere Praecodere omnes lib. Philosophiae naturalis, quod ens ut cris Praecedit.
Quod uero posset dicere,argumentum illud ostendere, decem ipsa genera in equi oportere, quia tribuit Aristoteles ultimum locum Diuitis philosophiae: id ego negaui in decima nostri libelli se stione, ubi causam reddidi,quare o iuina philosophia collocata sit post natura-I . quare item prsdicamentorum liber ex ipsa Diuina philosophia
sit extraehis,ad qucm locum nos rciicimus. nondum enim consuta ta est causa illa,quam ipsi attulimus. Quam uero causam asteri uir iste
celeberrimus, luamobrem ipsis Diuina philosophia posteriorem locum sortita sit, haec minus probanda uidetur, tum ob cas rationes quibus ostendimus,l rimam philosiophiam secundum naturam Sc nostrum cognoscendi modum in ordine doctrinae debcre praecedore: tum quia ubicunq; tradiciatur ea,sensus nostros cstugiunt. Negamus etiam, decem ipsa genera considerari, ut ad opus rediguntur: neque tamen ex hoc quicquam absurdi contra nos sequi, pcrsipicue ut ego quidem arbiti or ex eis quae dissita sunt. patet. Quod si etiam ordinarentur ad opus,tamen non sequitur, ut distinguantur a Diuina philosophia, quemadmodum caeterae scientiae, quae ei S contra hunt, uel ad quantum,uel ad mobile, sicuti ostendemus in I U I. lib. ubi declarabimus, referre aliquid ad opus, non esse illud contrahere
ad materiam, sed ad sorma,ita ut distinctio ad opus sit longe maior est enim secundum sorinam quam illa qua scientiae distinguuntur inter se. Quomodo etiam intelligendum sit, quod Aristoteles de de finitione Primae philosopli is protulit, satis superiore libro declaratu
esse arbitramur. Sed hoc non praetermittendum putaui, quin onciis derem, ratione eas quae haetenus a uiro isto peritissimo allatae sunt, nihil aliud inferre absurdi, nisi quod Prydicam ciatorum liboe secundum natura alium ordine obtineret ab eo quem illi esto tribui. quod quidem quantam uim habeat, nemini obscurucsse arbitror, cum oro do copluribus de causis uel facillime immutari possit. ut enim hic ipse liber secundum naturam insequi debeat philosophiam naturat m,tamen ut facilior esticeretur rerum cognitio, uisum esse Aristoteli praeponendum esse. Quod idem accidit libro de Animalibus,ratione libri de Plantis ita dis Iolutae sunt eius rationes. Aut dicendum est, librum illum secundum nostrum cognoscendi modii insequi, prae cedae autem secundum naturam . sic nihil absurdi sequitur. Multa enim
196쪽
enim sepenumero,quae nobis dissiciliora sunt in docstrina aliqua tradenda praecedunt, ut ex libro de Coclo constat, ubi prius de coelo, quam de elementis agitur. Longe tamen est dissicilius nobis cogno scere coelum, quam elementa. Nam primo de Partibus, cap. V. ita scriptum reliquit Aristotcles: Substantiae,quae natura constanti partim ingenitae, immortales p reseculis omnibus sun partim ortus participes, atque interitus intellio viguistur Jed partem illam aeternam, Cr proinde nobilem ac divinam, taminus contemplari propterea possumus, quod admodum pauca illisi . nostro sensuipatent: uorum beneficio tum de ea ipsa parte diuin tu iade Vs quae nosse cupimus,lucultas nobis cogitans,indagandit suppeo ciditetur,res mortales,Gp caducas ut stirpes,ut animantes, quod eas refocias imiliarest habemus,nosse uberius possumus. te
Cum autem in his corruptibilibus quatuor sint elementa, sequi. tur ut haec a nobis facilius percipi possint. patet hoc etiam ex Rhetorica arte. nam prius agitur de genere deliberativo, quam de genere iudiciali. cum tamen Aristoteles tertio libro ostendat, genus delibe ratiuum maiorem habere dissicultate, quam genus tuaiciale, ob eas quas ibi recenset causas. Ita, nisi me mea sallit opinio, nullae iam sunt excellentis huius philosophi rationes: quanquam noli arbitramur recedendum esse ab his quae ante diximus,ob eas quas attulimus rationes, cum negauimus etiam decem illa genera ibi c5siderati,uten tia,& ut ad opus ordinantur.
Erlib,quae in Praedicamentis traduntur omnia, perfecte GENva habentur cognita diuina philosophia, ut diuinum exigit negotium: quare ne* dicendus erit philosophus in Me taphysica diminutus, nec Praedicamentorum liber pars
ulla scientiae diuinae confirmatur. Sc primo de iis quae praecedunt multifariam dictis, satis superq3 quo ad Metaphysicu negotium, di
etiam est: nec tamen eo modo,quo in libro Praedicamentorum. Confirmatur per Alexandrum, praecipuum inter Peripateticos, cum sibi ob aciens V. Metaphys imperseitum illum esse librum, cunon omnia contineat multis di sta modis, dicat sermonem hunc audiendum non esse. Quandoquidem in hoc libro de communibus
illis, quibus & doctrinae Omnes, ut talibus utunt, & quae ens com muniter assectatur, qualia sunt,principium, causa, clementum,quae
principia realia esse, nulli potest esse dubium, dixit, adhuc ostenis,
quibus in rebus diuini uersetur contemplatio, mi Metaphysicae determinandum. Postea erat de iis, quorum usus necessarius est ad siderationem eorum quae demonstrari debent, qualis partitio est eoru quae multifariam diculur. Quare sermo ille de univocis,aequi- uocis, & reliquis in antepraedicamentis, etsi ad praedicamenta ipsacoserre dicatur, no tamen ut transcendentia,& realia,cum satis in U.
197쪽
Metaphysdictum sit de multifariam dictis, quae ad species illas analogatas, substantiam scilicet , 8c accidentia, in quas, ut ens Partitur, conducere uidentur. Recte itaque determinauit Auctroes quinto Metaphys aduersus Nicolaum, cum dixit, philosophum nomina hic distinxisse, ut significant intentiones in hac scientiaconiderandas. Et ideo eisse debet liber iste pars seorsum accepta, quia de nominibus istis intellexit, ut significant. Confirmauit idem tertio Met phys dicens: In hac scientia exponit nomina in uno tractatu,norhad diuidendum nome aequivocum, v t Logicum scilicet negotium est. de nominibus significatibus, no tamen ut significant:& addit, Sed numerando intentiones, de quibus haec scientia considerat. Quod ad ea attinet, quae contra nos hoc loco scribit Genua,negamus, omnia ea quae in Praedicamentis traduntur, perfecte cognoici ex diuina philosophia, si ab ea seiungatur Praedicamentorum liber. Quod quide cisi luce clarius ostendissse nos putamus in Commeta rio nostro, tamen ut ueritas magis eluceat, no grauabimur de his iterum nonulla perstringere. O stensum est ipitur, substantia, ut substantia est, eodem in modo reliqua genera, a Prima considerari phi. Iosophia, ut ex quarto Primae philosophiae libro, text. VI. dc ex U.
text. X m. 8c IN. text. I. N XU. text. I.&multis aliis locis patet. Ne
cesse est ergo, diuinam philosophiam persectam eorum cognitio
nem tradere. aliter enim impersecta esset,ec res ignotae relinquerentur. Horum autem ipsorum generum nullo modo persecta haberi Potest cognitio, non cognita eorum natura, quomodo quide illam
habent: simul & ipsoru proprietat. bus. hoc enim exigit persecta cuo ius* rei cognitio, ut i. Poster. lib. docet Aristoteles. Necesse est igiti primum philosophu naturae substantiae, reliquorum item generu,
at P eorum proprietatum cognitionem tradere: hoc autem no pro
stat sine libro Praedicamentorii: ergo Aristoteles in Prima philosophia mancus esset, atq; imperfectus. Hoc autem ita esse, ex eo colligi
potest, quod si usquam alibi primus philosophus huiusmodi cognitionem traderet,hoc praecipue U. lib. faccret: ibi aut non tradit, crgo
nusqua alibi. Quod aut in v. lib. no tradat huiusmodi cognitionem, ex eo apparet quod in ipso U. lib. distinguuntur ea quae plura significant, quae quide distinctio n5 prstat persecta eoru quae distinguuntur, cognitione: ut hinc colligi potest, quod satis super essct unus ille liber,cu ibi omnia sere distinguant,quae Primae sunt philosophis. ut patet etiam ex eo quod Aristot.V i l. lib. egit de quiditate,& de potentia,&de actu,int X. de quibus tamen egerat in V. Cum haec igitcognitio ibi n5 tradatur, nusqua omnino traditur: siquidem in reluquis libris,no ita multis uerbis de huiusmodi rebus agit Aristoteles, neq; probat ullas hora genera pro prictates. Recte igitur illa ratio cocluditur, nisi in Praedicamentorii lib. de his,ut talia lunt,ageret,Arbstotelem in rebus tradendis suturii suisse mancu ac mutilatu. Quod si etiam cocederemus, ex Prima philosophia plena illorum generum cognitione haberi, quod tamen omnino salsum est: ex eo tamen nosequeretur,
198쪽
sequeretur, ut quae tractantur in libro Praedicamentorum,haec non pertineant ad primam philosophiam . nam tractarentur, ut definiendis rebus in scientiis particularibus possiemus cognoscere, quae res sint substantiae,quae quantitates: ita* tractarentur, ut talia sunt,ut
ex Rhetoricorum libro sacile colligi potest. In eo enim libro agit Aristoteles deaffectibus animi, R de his quae ad deliberationem'perti nent,6c ad res publicas, de qui b.egerat in Civili facultate. Delais tamen eo libro agit ut ipse inquit) sumpta ciuilis artificis persona. Nullam igitur uim habet illud argumentum, de Praedicamentis plene agitur in Prima philosophia sine libro Praedicamentorum: ergo nisi nimius sit Aristoteles, liber Praedicamentorum non est pars Primae philosophiae: nam ita etiam esset pars Primae philosophiae. fieri
enim posset,ut ea doctrina repeteret, ob eam qua diximus causam. Quod uero ad Prima rationem attinet, qua conatur Genua con
firmare quod dixerat, negam us aliter egisse Aristotclem de his quae plura significant, in quinto Metaphysicorum libro, atque in libro
Praedicamentorum. ubique enim de eisdem loquitur, ut sciamus: ataque eadem est doctrina, ut in nostro libro ac supra ostesum est, ut inserius etiam ostendetur. Ad eam uero quam sumit ex Alexandro confirmationem, et Dii ceret nobis, qui unum Aristotele sequimur, id quod asteri, negare: tamen quia propositu nobis est, omnes tueri, quoad Poterimus,ex positores: dicimus, tantum abesse ut Alexadri uerba cotra nos quic qua faciant, ut ex illius cita opinione nostra maxime cofirmari pute
mus. Ni si ea quae in Primae philosephiae lib. distinguunt, ad ipsam Prima philosophiam spectant eadem* sunt etia in Logica, sed in ordine ad opus simpliciter&absolute sunt Primae philosophie. sed de hac re pluribus in Comentario egimus. Quod huiusmodi aut ad Metaphys. spectent, ostendit etia ipse initio ipsius v. lib. his uerbis: iSiquidem primiphilosophi munus esse demontinutum est de eni8 iam uniuersum disputare, de Vs quae communiter enti insint. Aut au'
rem entis communia, ea quibus doctrinse omnes utuntur. δε ijs enim redisserere artes sunt primi philosophi: nec horum consideratio ad cur taterarum disciplinarum quampiam privatim attinet, ropterea quod nulli cuidam enit , quatenus certum quiddam eri, imorum quid iam aderi sedenti,quatenus ens,de quo primi philosophi intereri disputare:quorum risivitatio quam sit necessaria, docetinorum usus. - hnes enim disciplinae his inurpandis, proposita Iua demonstrant. Qui μcometunis ipsorum inussistis habet arpument nullius doctrina par reticularem esse huiusmodi rerum commentationem. Quod si ea quae nulli certo enti, quatenus certum est ens, sed entiquatenus cias est, conueniunt, pertinent ad prinaum philosophum: omnia autem quae sunt in Logica, ita se habent: omnia illa, ex Al . xandri sententia,pertinebunt ad primum philosophum.
199쪽
Haec ergo in Logica aut eodem modo quo in Prima philoso.
phia, confiderantur, aut diuerso. Si eodem modo. Prima philosophia N Logica non distinguuntur: eaedem enim omnino sunt, ut
quae eandem habent materiam eodem modo con sideratam. Sin a
tem diuerso modo,& ad Primam philosophiam primo Mediant Lo i erunt in ordine ad opus. ita uidetur Alexander nostrae fauerententiae. Concedimus enim huiusmodi omnia esse realia. at qua tonus rediguntur ad opus, dicimus quodammodo naturam commitare. Neque uero id modo assentimur, sed ex eo etiam sumimus a quod maxime nostram uidetur tueri opinionem, quod tamen isti negant, genus uidelicet,& species, proprium, accidens, & reliqua limiusmodi, quae secundae uocantur intentiones, dici realia, quod ens ut Alexandri uerbis utar comuniter assectant uriqucmadmodum principium,cause,natiira, elementu, & reliqua id genus, de quibus agitur U. Primae philosophiae lib. Ita negamus ea quae scribit Aristoteles de aequivocis, Sc reliquis omnibus, de quibus agit in Praedica mentis, nihil asserre ad cognitione Praedicamentoru, ut realia sunt. si quidem huiusmodi omnia sunt realia,ut dictu est a nobis, & sequi tur ex ηs quae superius ipse dixit,ut etiam intelligi licet ex definitione aequivocorii & univocorum quas definitiones ipsi etiam exposito res dixerunt tradi de aequivocis aequivocatis, & de univocis univocatis,quae sunt res. Nem illud concedendum est, praedicamenta esse transcendentia: substantia enim non est in quantitate, neque e conotrario. Falsum est etiam de his satis egisse Aristotelem V. Primae ialosophiae lib. sie,ut non liceat de at is huiusmodi alibi mentionem fatere. Nam ipsemet Alexander haec eo loco protulit uerba. na si qua his finitima praetermittuntur, diuidi tamen illa possunt, iuxta eoru partitionem, quibus finitima sunt. Ita etiam in libro Praedicamento rum de aequivocis agit Aristoteles,'de univocis, ut ostendat pro prietates substantiae, ut dictum est in Commentario. Attulimus etiam ad confirmandam opinionem nostram in nostro libello Auerrois uerba,& D.Thomae, argumentantes ex ηs quae ab aducrsari js nostris conceduntur:ex quibus patet,omnia ea quae citauit Genua. nostram comprobare sententiam. Neque ille uidetur esse sensus A
is Aristotelem in hac scient a exponere nomina in uno traestatu,n5M ad distinguendum nome aequivocum, sed numerando intentiones, ,, de quibus est illa materia.
Quinto enim libro ostendit ipse, quid intelligat, eum dicat talia uerba, ratione habita ad philosopli iam naturalem, & ad particulares sicultates, non ad Logicum solum, quia omnes particulares fa cultates distinguunt nomina aequivoca, ut accipiant eam significa rionem quae ad rem faciat. Hic uero distinguuntur,non ut aliqua ac cipiantur eorum quae sunt distinina, sed ut annumerentur omnes fi
gnificationes. Praeterea si Logici cst agere de nominibus signifi, cantibus,non tamen ut significant: liber autem Predicamentorum.
200쪽
ex Hammonii, Simpli ,Porphyrij, Boeti j, Sc reliquorum sententia,non est de nominibus significantibus, ut non significant, sed ut significant non est Logici muneris. itaq3 uidentur inter se pugnare, quae isti dicunt.
Raeterea sermo de decem Praedicamentis habetur secunὸ GENvAdum diuisionem persectus,& ad Metaphysicum attinet,l quinto Metaphys. nec non uniuscuiusque illorum geneis rum declaratio Metaphysicae, cum diuidat ens & esk, in per se,& per accidens: rursus, quod est per se, in decem genera ista,
quem modum diuersum tenens, ut Logicus in Praedicamentis duxit, quae secundum nullam contemplationem dicuntur esse, de haequo eadem diuisione HI. Metaphys& lm. Metaphys. ita ut pro Metaphysico negocio necessarius non sit Praedicamentorum liber. Iam responsum est, sermonem illum non esse persectum, ob eam ANTO quam attulimus causam. ibi enim distinguuntur ea,quorum sunt multiplices significationes. distinguere autem aliquid, non est per sectam illius rei cognitionem tradere. Sed quia superius diximus absurda,quae hanc opinionem insequuntur, ad alia accedemus. Neque modus qui est in Praedicamentis, est diuersus in re, licet sit pro pter aliam etiam utilitatem.
Eque ante septimu Metaphysicae locandus, cu expresse GENUAlibi dicat Alexander, Disserturus de definitionibus,m
l rito rursus de ente c5memorat,ipsum* multifariam tra- dit, ut in libro secundo per partitionem docuit, cum ibi cns, quot dicatur modis, constitueret,quia libri praecedentes satissaeiunt ad ea quae septimo Metaphysicae considerantur. in hoc uidetur contra me sacere, quod scribit Alexander. nam A πια etiam si Aristoteles tractet ea quae dicit Alexan deri tamen non sequitur, ut libri superiores satisfaciant cognitioni eorum quae septimo libro pertractant. hoc enim libro tractatur, quod quid erat esse, propterea quod ibi tractatur substatia. est enim unum exrjs, de quibus dicitur substantia: agitur autem ibi de substantia, quia est primumens. primi enim entis qui perfecta haberi potest cognitio,nisi eius natura,proprietates. teneantur Sed cum septimo libro agatur de ipso primo ente, quae est substantia, eodem libro agendum suit de eius natura, at y proprietatibus. Quoniam autem in libro Praedicamen torum de his actum erat,ob eam quam diximus causam, septimo libro egit Aristoteles de substantia, quod ad ea attinebat, de quibus nihil egerat in libro Praedicamentorum. Distinxit autem ens initio septimi libri,ut ostenderet, substantiam esse primum ens. quod si cognitio substatiae no est persecta cognitio, nisi natura, propricrates teneantur: praerjs aut libris,qui Vi I. praecedunt, nusqua traditur talis doctrina,ut ostensum est, quae superiores libri coplectuntur,liectio satisfaciunt cognitioni eoru quae via lib. considerantur, siquide