장음표시 사용
281쪽
nem meam facit. Quae uero subiungit, quasi probaturus id quod
sumpserat, is Quatuor enim simplicia corpora, tametsi per se bona sint, et ipsius is uniuersi ornatum faciant, tamen immixta corpora in homeomerari primum, & haec in anohomeomera reserri, & ueluti horum gratia in rerum natura existere, quis est qui dubitet cac propterea ab anti. is quioribus elementa appellata Haec tantum abest,ut quod illi propositum est,ostendant,ut contrarium etiam maxime confirment. Pugnant enim cum Aristotele,etris, quibus ipse tantum tribuit, expost toribus. Pugnant autem cum
s ipso Aristotcle,qui lib. I. de C o & Mundo,
Scientia, inquit, de natura fere plurima videtvr circa corpora, magnitudines,er horam existentes passiones er motus, adhuc αὐ 'tem cir circa principi quaecunque talissubstantiae sunt. Naturae nim constantium haec quidem sene corpora Er magnitudines, his' autem habent corpus, maEnitudinem , hinc autem principia Mosa bentium sunt. Sic igitur argumentoritarum quae natura aliqua constant, sunt simplicia corpora,quae dicuntur elementa. Scientia autem naturalis est primo denis quae natura constant: ergo est de simplicibus corporibus,quae sunt elementa. Haec autem simplicia connumerari inter corpora ea quae natura constant, cum satis ostendit Aristoteles loco
citato,ubi uoce Corpora no potestaliud intelligere nisi simplicia, cuuerbis illis Habentia corpora intelligat sine dubio mixta: tu etiam Iude Physico auditu lib. docet his uerbis: Eoram qu sentialia quidem sunt naren alia ver ὀpropter alias causas. Natura quidemsunt animalia quaep, σρartes ipsorum , σὐ plantae, simplicia corpora , ut terra er Unis , er aqua. haec enim, Cr huiusmodi: a natura se dicimus. Quod si probat Aristoteles, scientiam naturalem esse de corporibus,propterea quod natura constant:quatuor autem elementa natura constan t, ut quaecunque alia: qui dubitari potest, quin per se de iblis sit, quae per se natura constant habent enim in seipsis principium motus & quietis. Hoc item docere, confirmarem uidentur ea quae scripsit initio eiusdem terti j lib. de Coelo:ubi luce clarius ostendit, oportere etiam de quatuor illis simplicibus agere,quod natura constant. eius autem uerba haec sunt: M De primo igitur coelo , erpartibus , adhuc autem de in ipse latis M a is,ex quibus constant,er qualia quidem natura sint,actuc autem . M quoniam ingenua Cr incorruptibilia, pertranssuimus. Quoniam au rem eorum quae natura dicun tu haec quidem siuntqubgantiae,haec a is rem operationes etpassiones horum: Dico autem lubstantias quidem
282쪽
plicta corpora, puta ignem,σ terram, coelementa quaecvnp ee ex his: puta etiam totum coelum, partes eius , Cr iterum animalia, ee plantas. et partes horum: pasiones autem. Er operta,motus horam eo uniuscum que , Cr aliorum quorumcunque sunt cassa tria elementa, ee secundum virtutem ipsorum: adhuc autem alienationes, Er inuicem cetransimulationes: manifestam, quia de natura mentiam plurimam aco eacidit de corporibus V . omnes enim naturales subriantiae, aut cor eepora sunt, aut cum corporibus generantur , Er magnitudinibus. ee hoc autem palum eri ex distinctione, qua emersere, quae sunt natue eora, Texsingulorum etiam contemplatione. De primo igitur ele ementorum dictum eri, er quate quidsecvndum naturam, Cr quo eeniam incorrupissile, Cr ingenitum. Reliquum aurem de duobus dio iacere. simul autem accidet de his dicentibus , de generatione Cr cor- .eruptione inquirere.
Ex quibus sane liquet, Aristotelem docere, in philosophia naturali agendum esse de elementis per se,propterea quod cum natura constent, pre se natura ipsa constant. Quod si haec ratio nulla esle dicatur,non ostendet Aristoteles, in philosophia naturali agendum esse de aliquo corpore. Sed cum docuitAristoteles,naturalem scientiam
esse de corpore,propterea quod ipsum corpus natura constat, dixit, cum deprimo elementorum,hoc est de coelo egisset, reliquum esse, ut de duobus grauibus & leuibus ageret, intelligens quatuor elemota. patet autem, ipsum nuncupasse coelum clementum .Praeterea quo medio probauit agendum esse de coelo, dem probat agendia esse de elementis. At ratio illa proba sicoetu pre se considerarit ergo idem etiamde elemetis probat. Item in philosophia naturali pertractat assectus II II. elementoru,Ut sunt corpora,quae natura costant.ergo pertractat ipsa elementa,ut natura costant: sic enim tractari debent,quomodo de ipsis probantur affectus: per se igitur tractantur. qus enim in philosophia naturali considerantur, ut natura constant,per se considerantur, ut ex locis citatis patet. Antecedens autem confirma tur,tum ex his quae in fine textus citati scripta sunt, tum etiam ex eis quae libro primo de Generatione tradit Aristoteles his uerbis: Degeneratione autem, π corruptione natura generatorum, corruptorum, miserialiter de omnibus,σ cauasimpliciter Guidendum, π rationes eorum determinandum. Et eodem libro,textu quadragesimo tertio: Quoniam autem primum de materia, T de vocatis elementis Eice edo laesint,sive non,et utruse iternum unumqvo R,aut generatur, se effigeneratur,virum ex se mulcem,omnia eodem modo, aut sialiquod Myrimo horam. ista enim conveniunt eis,ut conriant natura,cν remoto se omni extrinsecus existente. cc
Tradiantur ergo ut natura constant, atq; ita per se a philosophia
283쪽
naturali. Item lib. primo Meteororum, ilogo colligens haec quatuor, uidettir ostendere,illa per se tractata esse, his uerbis: Deprimis quidem igitur causis naturae, de omni motu natura D liter. 4 dbuc autem defecundum Aperiorem lationem praeordina ,, tis ariris, π de elementis corporabbus,quot, puae , o de ea quinis inuicem permutatιone, er degeneratione Er corruptione communi,
,, dictum eriprius. Huiu smodi enim pertractatio fit ex natura eorum,non quatenus ad aliud reseruntur,ut patet. Dissentit igitur Iacomellus ab Aristot te. Sed quoniam grauius peccari putat, si quis ab expositoribus dissentiat, quam ab ipso Aristotele,citabimus expositores ipsos, in quibus Simplicius haec scribit: is Ad alios autem expositores dicendum, quod non uidetur scrinois de quatuor clementis in his, praeter necessarium, neque simpliciter, praeter theoriam de coelestibus, assumptus esk, sed principaliter deis ipsis docet. Etenim ut alia omittam) dimidium sere totius negotii scimus esse sciuisonem de illis. Sed etiam post doctrinam de coelestus, bus,quam in duobus primis nexocris tradidit,incohans tertiu pro oemio utitur, continuationem lib. seruans:& ostendens, quod nat rale negocium circa corpora est, tanquam candem intentioncm livis bentibus etiam duobus ultimis libris.
Deinde intulit: - De primo igitur elementorum dicta est. 8c quale quid secunduma, naturam,& quod incorruptibile, & ingenerabile. reliquum aut ,, de duobus dicere: duo dicens, coelemantionem leuis, dc grauis.
In prooemium autem Meteororum:
., Simpliciter, inquit, scripsit haec. de primis quidem igitur causissa naturae,5 de omni naturali motu, adhuc autem S de auris dispos LM tis secundum superiorem lationem,& de elementis corporalibus, is quot&qualia,&de transimulatione inuicem, & de generatione Scis corruptione corporum dictum est prius. In his igitur post pertractationem naturalium principiorum , Ut in hoc uidelicet negocio, neque de Mundo attegisle Aristotelem, ut Alexander putat: neque de diu ino perpetuo corpore tantum , ut posteriores expositores. Sed de elementis corporalibus principes,
te quot sint,& quae. Et paulo infra: ., Hic de simplicibus corporibus loquitur, quae quidem a princiis pris naturalibus constant immediate, & partes uniuersi sunt: qu rum quidem primum est coeleste corpus, a quo tanquam a dignio/,, ri negocium intulit. Post illud autem,quae sublu na sunt,quatuorsa elementa compositorum corporu: de omnibus his,tanquam de pris mis,sacit sermonem,propter quod& clementa omnia uocauit, nonis quae subluna solum, sed etiam coelum. quado deprimo quidem igitis dementoru,in quantu &ipsum est corpus simplex: quonia no uti dicitur proprie elementu coetu, ne* enim coponitur aliquid ex ipso.
284쪽
Apo LOGIAE L . v. usNee ita multo post: Quod autem de simplicibus, & primis corporibus sit negotium iaconsequens naturali de naturalibus principi js,manifestat prooemiu.. duorum primorum librorum inchoans,in quibus de coelesti loquia ..tur corpore, M duos ultimos inchoans hoc fuisse se dicit, quod de na ratura scientia circa corpora est, ut horum passiones, & motus, tan primo deprimis corporibus sermonem faciens. ea Ex quibus quidem Simplici j uerbis luce clarius apparet,ita senti re Aristotelem,elementa primo a naturali philosophia pertractari Oportere. Patet etiam,textus eos quos ipsi in hanc sententiam citaui mus, recte ex eius quoq; opinione citatos esse. Quod cum ita si dis fidet homo iste cum Simplicio, quo cum tame dissidere absurdissi mum existimauit sic, ut in me grauissime sit inuectus, qui ausus sim
'Ed quid de Simplicio cum hac in re homo iste facile id a
erat,quod Averroi suo apertisi ime aduersetur quem in
i men ipse animam Aristotelis & existimat, & saepe uocat: illud p uulgo gloriari selitus est, multos annos se publice
eius Commentarios, perinde at* alterum Aristotelem interpretatuesse. Quare merito quidem ac iure optimo stomachetur Averroes, maxime* excandeseat, quod homo is, qui tantopere suam profite tur doctrinam,in re tamen tam perspicua, tam temere ab eo discesserit, atq3 in alia omnia tuerit, cum ipse tame in libro tertio de Coelo 8c mundo, textu primo, quid sentiret,iestatum reliquerit his uerbis:. Volumus modo dicere de duobus eorporibus,scilicet graui, id Mest terra & aqua: S leui quod est aer & ignis .et quia uult incipere Io qui de eis,in quo uult incipere de eis,& est quod primo uult conside rare,utrum generatio sit,aut non sit,ia si est, utrum in rebus compo sitis,& in simplicibus, etsi est rebus in simplicibus, Zc compositis,u- trum sit in eis propter corpora simplicia,aut propter alia. considera tio enim de omnibus istis est proprium corporibus simplicibus qua tuor. & ideo haec con sideratio de eis, dissert a c5sideratione de eis in Mlibro de Generatione 5c corruptione. Illic enim non considerat de cis, nisi propter considerationem de compositis generalibus, con tingentibus. Hic autem considerat de eis, in quantum sunt partes mundi, & considerat de generatione & corruptione,quoniam sunt acciden tia essen tialia eis. Hic igitur considerat in eis, in quantu sub- te mina sunt: illic autem,in quantum sunt cause.& in hac scientia de- bet compleri consideratio secundum ipses duos modos, secundum Meausam scilicet,& subiectum. ea In calce item eiusdem libri,cum multa alia dixisset,intulit, Et fecit hoc hic, S non in libro de Generatione, quia maior pars x opinionum salsarum dictarum de eis, hic no fuit dicta de eis,in quan istum sunt elementa,sed in quantum sunt primae partes mundi,ut di
285쪽
M eentes ea esse composita o superficiebus, aut ex partibus mundi ut is sibilibus aut dicentes,ea esse non generabilia,neqi corruptibilia: autis dicentesea esse non elementa, aut dicentes ea esse generabilia A coris ruptibilia. Nomnes hae quaestiones non nisi in quantum sunt par
M ita mundi, non in quantum elementa sunt.
Hoc idem etia paulo post sentire se, apertissime ostendit. Cum igitur ex Auer. sententia cuicun* sit quod ad nonulla attinet, quae praeterea dicit in lib. de Coelo quatuor illa corpora tractent, quatenus sunt corpora naturalia simplicia,& partes muta di, non ut elementa: prius aut partes mundi sint,ia corpora simplicia, cis elementa: consequens est,ut prius pertractentur in se,cp in ordine admixta. unum,
quod* enim prius est in se, in ad aliud reserat. Iure igit prosectb suo censeat huic homini Auer. nisi potius eius uice doleat,qui non ab hs modo temere distentit, quos sequit, sed secum etia quam saepissime pugnat. Hanc item suis k O. Thomae sententiam, optimi mea quidem sententia) inter Latinos interpretis, declarare uidentur ea quae ipse in primo de Coelo & mundo libro, ita scribit: M Et ideo rationabilius dicendu uidetur, secundum sententiam meri xandri,quod subiectu huius libri sit ipsum uniuersum quod dicitur ., Coelu,uel mundus,& quod de simplicibus corporibus determinae
M in hoc lib. secundum quod sunt partes uniuersi. Costituitur aut uniri uersum corporeu ex suis partib. secudum ordine situs. Et ideo solum M de illis partib. uniuersi determinat in hoc libro, quae primo & per se 'M habet situm in uniuerso scilicet de corporib. simplicibus. Uerum des, quatuor clementis iid determinatur in hoc lib. secundum quod sent, , calida Sc frigida, uel aliquid huiusmodi, sed solum secundum graui.
tatem 5c leuitate, ex quibus determinat eius situs in uniuersio. Alinsa, autem partibus uniuersi puta lapidibus, plantis,& animalibus,non ,, determinatur situs secundum se, sed secundum simplicia corpora,&,, ideo de his n6 in hoc libro agendum est. Quod st D. Thomas nouult, ibi agi de quatuor illis corporibus, quatenus sunt calida,aut frigida. sed quatenus partes sunt uniuersi: quatenus autem calida sunt, aut frigida,sunt elementa,quoquo modo sese res habeat,illud sentit,
non agi de his quatenus elementa sunt, agitur ergo quatenus sunt talia corpora.Quare primo non ordinata sunt ad alia, cum ante sint
ipsa perie, agaturq; de illis quatenus talia sunt. si enim admixta ordianarent, no potuisset de eis primo & principaliter agi. Sed cu id Arbstoteles atq; eius interpretes as Ierant,dubitandum non est, quin pismum per se tracient, deinde ad alia reserant, hunc enim ordinem mistionem obtinent. Ac tametsi propter hunc ordine elementa dicuntur,tamen nihil obstat, quo minus corpora illa quae uocant clemen ta,cualterius rei causa considerent, possiant tamen ipsa etia per se co siderari. Aristoteles etia appellauit coelum elementu, cum tamen de eo principaliter ageret. Quare ex eis quae tradit Aristoteles, ita uid mur aduersus hunc homine argumentari posse. Si elementa ad muxta reserunt, neqptameid,ut censent expositores, obstat, quominus
286쪽
ipsa per se tractentur: nulla erit ratio illa, Definitio ad demonstra tionem refertur, ergo ipsa per se in Logica non consideratur. Item uidetur secu pugnare, cum dicat, simplicia corpora esse ipsa 1 1 per se bona at* uniuertum exornare,sed tamen primo ad mixta corpora referri,atin eorum gratia in natura esse. Nam si ipsa per se bona
sunt,atque uniuersum exornan i, non sunt alterius rei causa bona.
Quod si propter aliud,nempe propter mixta bona sunt,no sunt per se bona. A' seipso igitur bellus hic homo bellissime dissentit. Consoquens autem ostenditur, cum I. Et hic. lib. cap. VH. ubi docet Aristoteles bona dici, alia propter seipsa,alia propter alia: tum etiam I. Poster. lib. uerbis illis: Omne enim aut per se,au t per accides. Quod si per acccidens bona sunt, no sun t per se. Pugnantia igiξ n isi Ellor homo iste scribit, qui ait,corpora illa esse per se bona,at alterius rei causa in primis bona. Quod si dicat quod tamen ex uerbis eius,si diligentius cdsiderentur,n5 satis comode elici posse uidetur intelligere se, elementa esse mixtoru gratia no principaliter,sed secundo loco,tunc nostra maxime tuetur opinione, tantum abest ut suam ullo
modo c5firmet. Diximus enim in prooemio libelli nostri,definitio, nem sui ipsius gratia primo cosiderari, at utest definitio, & ipsum quid est explicat. Per accidens aute, ut est medium: accidit enim illi, ut sit medium. id quod fatis colligi potest ex eis quae hoc loco de elemetis disputat.Quare id laboris temere, frustra* omnino suscepit. Quod uero ad ea attinet quae subdit concedimus,necessaribdi scenda esse simplicia illa, ex quibus constet id quod c5positum sit, si persediam absolutam* uolumus eius compositi cognitionem con sequi: hoc enim sibi uolunt ea quae citauit ipse, Aristotelis loca. Sed cum infert, nulla simplicia, quod ad compositi cognitionem necessaria sunt, esse primo per se in natura, ita* considerari: hoc uero ne gamus consequi. iod quidem ille,cum neque ratione,neque Amnotelis audioritate tueri possit,ob ea quae supra diximus: reliquum est, ut probet per Strodum, per Occam, per Paulum Venetum. quos ab ineunte aetate secutus est. His autem cum nihil commune sit ut apud omnes constat, qui paulum modo in Aristotele uersati sunt cum Peripateticorum do strina, quam unam ipsi nobis sectandam proposuimus: illos ego semper abhciendos putaui. itaque ina probo eam, quam ab illis Iacomellus petit, rationem. Ex quibus quidem satis perspicuum esse arbitror, non redie illud didium es P. quod simplicia ad composita ordinentur, instrumentum id quo ipsa simplicia discuntur,reserri ad ea, ad quae referuntur ipsa simplicia, quae quidem sentcomposita. Ostensum est enim, non omnia sint. plicia ad composita primo reserri: constatQ, ipsum quid est non re- serri ad si est, neque ad quale est, neque ad propter quid est. essentia enim non ordinatur ad accidentia. Quod cum ita sit, illud plane se
quitur contra eius sententiam, ut definitio, quatenus est definitio, hoc est docet quid est, no ordinetur ad demonstrationem, Propte. argumeti.
rea quia ipsum quid est iid ordinatur ad ea quae demonstratione di
287쪽
Duntur,id quod ex eius argumento elicitur.Qul enim addues quiς quam potest, ut existimet, definitioncm primo reserri ad syllogismum cum d finitionis substantia, ut est definitio, sit oratio quae explicat quid est: quatenus autem explicat ipsum quid est, nullo modo referri possit ad demonstrationem. Ita enim quid est disceretur
demon stratione: cuius tamen contrarium tot rationibus ostendit Aristoteles H. Postcr. libro .
1 Uod autem ad alteram eius rationem attinet, negamus, Aristotelem tertio de Anima libro docere, primam intellectus possibilis operationem, naturae ordine ad se j cundam ipsius intellectus operationem reserri, atque
hanc ad postremam. Nam si eo libro usquam id tradidit Aristot Ies,docuit his quae sequuntur uerbis: , Indiuisibibum quidem igitur intelligentia in his eri,circa quae no, es Spum:in quibus autem etμ um, iam Er verum,compositio quinaa, iam intellectuum est Put eorum quae unum Ont,quemadmodum Em, pedocles δxit, uere multorum quidem capita sine ce rvice germinave, runt,postea compositasvnt,vi agmetros, diametros. Sed his uerbis nihil uidetur aliud ostendere,nisi intellectum, cuin intelligit in diuisibilia,intelligere ea, in quibus non est neque uerum,
neque salsum. cum autem intestigit ea in quibus 4st aut uerum,aut
salsum, tunc esse compositionem forum quae ab intellectu intellispitiatur: quae quidem compositio fit ex his quae prius seiuncta erant. At ex eo non insere Aristoteles, sina plicia illa non esse prius propter se, sed propter composita. id quod probandum fuerat. Nos enim illud dicimus. fieri posse, ut multa sint propter se, quibus tamen accia
Deinde ostendimus libello nostro.definit ones omnes, & simplicia, quae sunt in Logica, traictari, quatenus rediguntur ad OPUS, non simpliciter 8c absolute: ita enim in Prima philolbphia perira stari. Quare minime intrum uideri debet,dixissenos,definitioncm nominis 5c uerbi,cstera scp definitiones, quae sunt in libro Perihermenias. ad enunciationem referri, ut ex ipsis illud concluderetur, enuncia tiones constitui ex nominibus 8c uerbis. Quinctiam ex eo intialiamus,cum ibi respective tractarentur, alibi necessario absolute conssiderari, ut in Prima philosophia. Ita facile costat, hoc maxime nostrae fauere opinioni, si definitiones dicantur secundo loco ordinari ad demonstrationes, per se uero ad stiendum quod quid est . ita enim ordinantur per accidens .per se autem absolutae sunt. Sic nullam a paret esse hominis huius rationem: ex qua sequitur id quod nobis propositum fuit, no quod ipse arbitratur. Quod uero subiungit. Si definitio sui etiam ipsus gratia trafiaretur, uel ut ipse loquio tur si esset aeque primum instrumen tum, ac syllogismus, suturum suisse, ut de ea in aliqua parte Logicae ageret Aristoteles, non alteor iuss
288쪽
rius, ted eius sius causa, id plane concedimus, arbitramur , de ea illum egisse M. Poster. libro. Sed de his plura inserius, ad quem locum nos reisscirtius.
Quod uero subdit, Si diligenter attendatur, cotra illum maxime
facit. ait enim,Demonstrationem ex locis ris quae I. Prior. lib. citat, in
Logicae finem esse,ac propterea de illa proximo uoluminchoc est ii cebro Posteriorum, ut de primario subiecto, ac tanq; scopo, esse per- α tractatum: De definitione autem ipsius demonstrationis gratia. ro .eserri enim in facultatibus cstera omnia ad id quod in primis tractat. Nam si demonstratio finis est,ut ipse scribit,aut finis est Logicae uni quersalis, aut particularis. Si finis est Logicae uniuersalis, demonstratio erit totius Logicae uniuersale, primum subiectum: ex e enim
quod finis est, probat ipse illam esse subiectum. quare ut finis est,ita necessario est subiectum, si ualet eius ratio. At ponit, subi tu huiuLmodi esse syllogismum simpliciter, ut supra demonstratum est, at pinserius etiam demonstrabitur: secum igitur pugnat. Quod si iniebli at,esse ultimum finem, atque omnium pricstantissimum,nihil plane contra nos concludet: ex eo enim non sequitur, ut definitio sui ipsius causa pertractari no possit. Nam ex eius sententia, quamuis de monstratio sit ultimus finis, naaximecν principalis, tamen a itur de
sylloetismo Dialectico per se, ut scribit ipse capite tertio. Illud ergo quod demonstratio sit tale subiectum, nihil obstat, quo minus definitio M. Poster. lib. per se consideretur, quod tamen ipse negauerat. eadem enim de cauti syllogismus Dialecticus non tractaretur per se. Sic ea quae citauit Aristotelis loca,cx primo Priorum libro, Primum ostendendum circa quid de quo , quoniam circa demon- strationem demonstratiuae disciplinae: . Nihil ab eo saciunt. cogitur enim ratione sic illa exponere, quem
admodum nos insea exponemus. Ita negatur eius argumentu, cum
ait,in lib. Poster. agitur de demonstratione cui agatur etia, quom Oin indo ipse dixit) ergo de definitione demonstrationis gratia,n6 per se.
uod uero ad illam rationem attinet,quam insert: Quia habente in facultatibus relatum,& caetera,ad id quod primarat potissimae ..considerationis ponitur: hsc uerba contrarium magis,quam quod ipse putat, nobis uidentur ostendere, quippe quae illud significant, demonstrationem esse subiectum primum, &adaequatum, ut cius uerbis utar,quae tamen Burtei sunt. Nam id ad quod omnia reseruntur,cuiu SQ gratia reactantur omnia quae in aliqua facultate sunt, est huiusnodi subiectu. Non omnia autem quae in aliqua facultate tractantur, reseruntur ad primam illius facultatis speciem sic, ut per se non tractentur. Neque enim in philosophia naturali omnia consi, derantur,aut propter coclum,quae est principalissima pars corporis naturalis aut propter illius, specierum ue accidentia:quae tamen omnia ad persectam ipsius generis cognitionem pertinet. Scribit enim Aristoteles I. Poster.lib. cap.XVIII.
289쪽
M Vnam esse scientiam , quae unim generis partes, ta passiones Par per se sunt,consitiret.
. Ex illis igitur uerbis uidetur sentire Iacomellus, demostrationem esse primum subiectum,&uniuersale totius Logicae . non enim ad aliud subi istum,nistia uniuersale,referuntur caetera quae in quaque facultate sunt sic, ut non per se tractentur. Ex eo autem sequitur,ut demonstratio non sit principalissimum subiectum, sed uniuersale,
trisis. 6c adaequatum. A seipso igitur dissentit . quippe qui contrarium
in i uero subiungit quod quidε ab Eustratis.Ioanne
ra Grammatico,nonnullis istorum recentiorum peint no m odo opinionem suam non tuetur. sed nostram maxi confirmat. Quo facilius autem rei ueritas peripi ei possit, simul&multa dissoluantur, quae uidentur lib. Posterio- . rum euertere, non grauabimur altius repetere, atque e proposio
quod tamen necessario faciendum existimamus paulisper egredi, praesertim cum non illud nobis tantummodo propositum sit,ut I comello respondeamus huius enim argumentorum omnium dis solutionem satis ex his quae nostro libello scripsimus, elici posse arahitramur sed ut multa praeterea, quibus lapsi uidentur interpretes, exponamus, eaque tueamur quae in nostris Institutionibus posui. mus,atque alibi etiam ponemus. Cum finis igitur Logicae facultatis ut ostensum est in prooemio nostri Commentaria esset docere, quemadmodum conlicerentur ea instrumenta, quibus instrumemtis discuntur omnia. quaecunque disci possunt, id*ob eam quam eo loco ostendimus, causam: eum* demonstratio sine ulla contro uersia instrumentum esset quod scientiam efficeret, necessario do rendum fuit in Logica, quemadmodum conficeretur ipsa demon stratio, expositis prius his quae ad demonstrationem pertinerent: id quod praestitit Aristotcles primo Posteriorum libro. Consequens autem deinceps erat, ut doceret,quo nam pacto constituemur definitio,cum ipsa quoque instrumentum sit perdiscendi unum ex qua tuor illis quid sitis, quid est scilicet. Quoniam uero non uidebatur necessario agendum esse de desinitione, quatenus esset instrumen tum demonstratio enim perspicue faciebat scire, ea* ipsa uideban tur disci omnia quae dubia essent: quod quidcm si ita fuisset, nihil obpus erat ullo alio instrumento. unius enim rei, quatenus una est,est una omnino scientia ne uideretur Aristoteles temere,frustra* id negoti j suscepisse, prius ipsi quaerendum suit, num esset alius sciendi modus praeter demonstrationem, utprimoPosteriorum libro timnuit his uerbis:
is Siquidem eri alius modus sciendi,dicendumpo Zersus. Nisi enim dubium hoe fuisset, ante de ipsa definitione egisset, ut quae natura prior est.&a demonstratione supponitur: sed quod nosatis
290쪽
satis commode intelligi potuit, an daretur hic ipse modus, nisi an tydidicissemus, utrum omnia quae quaeruntur, cum quaerantur, ut sciantur, possint demonstratione percipi, nec ne: idq; in uestigari nopotuit, nisi cognitum haberemus numerum eorum quae quaerumtur, quid item quaererent omnia quaesita: his de causis cum perua. elaturus esset Aristoteles definitionem, quatenus est instrumenotum,ut occurreret 's quas dirim us,dubitationibus,atque ostendoret se illam necessario tractaturum esse, ut est instrumentum.quo di scitur ipsum quid est,initio secundi Posteriorum libri, eum ante docuisset omnes demonstrationis proprietates, illud posuit quaesita Esse numero tos, quot ea quae sciuntur. atque haec ipsa esse omnino quatuor: conclusitq; ea quae quaerimus, & quae inuenta scimus,liaee Sc tot esse, idemq; esse ne quod quaeritur& scitur, differre tantum/modo ratione. Quo fusto ob eam causam quam diximus, docuit. Omne quod quaeritur, medium aliquod desiderare, non quodcun
que tamen medium, sed medium illud quod quaestioni satisfaciat equod quidem aliud esse non potest, nisi id per quod statim intelli gitur id, de quo dubitabatur. id* satis ipsum per se constat: non Gnim quaeruntur quaesita, nisi ut sciantur. Deinde quaesiuit Aristote, les, quod erat consequens, omnia ne quffita illa quae medium qua runt, quaerant medium, quod sit demonstratio: an quaerant aliud medium,prpter demonstra tionem. Quod autem dubium non erat.
quin quaesita illa si est,& quia est,& propter quid est, medium quae
rerent,quod mediu esset demonstratio in his enim manifesto qumr tur aliquid de aliquo,quippe quae sunt complaxardubitabatur a tem de ipso quid est:Aristoteles omissisqs, de quibus nulla erat dibitatio, coepit quaerere, ari ipsum qu id est, de quo dubitaretur, hae dium quaereret, quod medium esset demonstratio: quaerere enim. an demonstratione sciatur, idem est, at id quod ipsi diximus Deinceps ostendit, rationibus primum demonstrativis & propria s,ip- sunt quid est non disci ex demonstratione. quod mea quidem s intentia,initio secundi capitis,aperte innuit his uerbis: Principium aut risit futurorum,quod est maxime proprium habendarum rationum. Quarum sane rationu illa grmissima uidetur, quod omnis demonstratio osteridit aliquid de aliquo,indefinitione aute non diciturali, quid de aliquo.Ex quo quide sequit, ut definitio cocludi no possit demonstrat.one:ne p item quid est,quod desinitione explicati tr. Deinde,rationibus ex aduersariorum opinione duetis, ostendit ipsum quid est disci non posse dem5stratione, cum quaesiuit, utrum ipsius quid est syllo ismus esset,an demonstratio, an neutrum utratione docuerat. Quod si inquisiita disci posset ut aliquis forte obiunatius putet necesse esset in utraquepropositione demonstrationis esse ipsum quid est. Sic in dubio uerteretur, quod initio positum esset,ianquam manifestum. Quoniam autem re uera fieri non potest, ut unius rei plures sine definitiones, necessarium suisse uidetur, ut diceret illam rationem