장음표시 사용
291쪽
esse ad homines. Deinde, quod aliquis sicile existimare potuit, saesum quid est perdisci diuisione, & quibusdam atris instrumentis,ois stendit, illud percipi nullo modo posse, neque ex diuisione, nequere Methodo dcfinitiua,neque ex syllogismo a con trari js, neque ulla alia uia, qua illud perdisci posse existimaret aliquis, eandem scilicet ob causam, quod in dubio uerteretur id quod initio positum es Iet, tanquam manifestum. His absolutis, ut res melius perciperetur, disputare coepit, ipsum quid est non possie etiam definitione intelligi,quod ex eo sequeretur, ut posset este fine si est: quod quidem ni
xime absurdum uideretur,idψ eo textu explicatur, cuius initium est,
is Amplius quomodo monstrandum quod quid est homo, Scis quae sequuntur. Postremue, cum tacitae cuidam dubitationi satis fecisset, probare coepit, ratione deducente ad id quod fieri nequit. contrarium, quodque uerum esset, uidelicet ipsum quid est definistione explicari, id que ex his quae concessa essent, definitione disci ipsum quid est, aut certe quid nomen significat. Quod si, inquit Aristoteles, aduersarius neget, definitione sciri ipsum quid est,defi- 'hitio explicabit quid nominis. id aute cum penitus falsum sit, quod
ex eo multa sequuntur quae maxime sunt absurda, definitio explicat quid est. Quod autem Aristoteles rationes attulerat, quae cotrarium concluderent,simul ut ueritas melius perciperetur,intulit:
Speculandum esse uerum, quid ex his recte dicCretur , quid con V era: item quid de sinum esset, utramque ipsim quideri aliquo modo
V esset dem gratio,inde finitio, uomodo autem nomIta* ostendit, iterum se quaesiturum, quod iam alia uia ratione quaesierat: ac demum laetatur, sese rationem inuenisse explicandi ip,
sum quid est,per aliud quid est eiusdem rei. Quod autem ut diximus re uera id fieri non poterat,subiunxit. 3 Hic quidem igitur modus quod non sit demonstratio, dictum eri prius: dictum eri enim,quodpetit id quod eri in principio. Sed est probabilis & famosus, atque idcirco eam rationem Logi
eam appellauit. Deinde ait, uelle se iterum quaerere,utrum quid est sciatur demonstratione.&infert, quotiescunque ipsum quid est peressentialia discatur, demonstratione perdisci: idet eclipsis exemplo docet, cum intelligimus eam fieri per interpositionem. Deinde subdit, notum esse, sicut accipitur quod quid est, & notum sit, dia D ctum est prius. Quare ex eis quae dicta sunt, manifestum est ipsius' quod quid est non esse syllogismum, neque demonstrationem, tan quam quod ex his concludatur: manifestum tamen est per syllogis mum,& per demonstrationeth,quia simul est notu cum si est,quod per ipsum demonstratur. tunc enim est medium illius demonstra tionis: quod cu in extractu ex illa praedicatione, est quod quid est. Mox insert,nun j fieri,ut ipsum quid est sine demonstratione discatur, cuius aliqua sit causa, ut superius didium est. Nam si causa est,
292쪽
est,quae ostendi possit, habebit causam, per quam ostendi poterit.
constat enim, ea quorum est demonstratione,non tamen est demonstratio,ut in oppositionibus dictum est,sed Logicus syllogismus.
Quonia uero ex eis quae de huiusmodi causis disseruerat, ut ostenderet, illas demonstrari, dubitare potuit aliquis, nuquid omnes domonstrari possent, ostendit, non omnes percipi demonstratione. eas enim quae nullum habent medium, concludi non posse: quae aitem medium aliquod habent, ostendi, non tamen demonstrari. Quia uero supra dixerat,speculandum esse iterum, quid ex his recte diceretur, quid contra, item quid esset definitio, utrumcp ipsius quid est,aliquo modo esset demonstratio, an desinitio, an neutrum, cum ostendisset, quemadmodum ipsius quid est esset demonstra tio, quemadmodum rursus non esset: doccre coepit, quid sit definiatio,atque eius species.&definiens definitionem docuit,ipsum quid est percipi definitione. Rationes autem, quibus uisus est probare, ipsum quid est non percipi definitione, idcirco expresse non dissol, uit,quod earum dissolutio ex eis quae dicta erant facile elici posset. Postremo epilogo collegit ea quae nouissime dixerat. Quibus ab solutis docendum fuit, quo nain pacto coficeretur definitio . satis onim iam constabat,demonstratione non sciri ipsum quid est, sed esse alium sciendi modum, quae esset definitio. Sed quoniam ex his quae de causis dixerat, ostendens alias quidem demonstrari, alias
uero non demonstrari, potuit aliquis facile existimare, eas causias quae demonstrantur,non demonstrare,quae quidem fuisset maximi erroris causa: Aristoteles, ut hunc ipsum errorem auerteret, plenio,
ris cognitionis causi, antequam ad id quod sibi in primis propositum esset, ag*rederetur, ostendit causaS omnes demonstrare. Quod autem a proposito ita egressus sit Aristoteles,cum alia multa satis argumento sint neque enim attinebat eo loco, quae iam tracta re coeperat,intermittero tum illud maxime uidetur declarare, quod in fine coeptae illius pertractationis causarum, atque eorum quae cum illa ipse pertractatione apta,coniunctaq; erant, epilogo collegit ea quae ante pertractationem illam dixerat, atque cum his con nexuit quae insequebantur.
Quomodo igitur quod videri, inquit, in terminos signarum iarn, er aequaliter demonrinutio, er desinitio sit ipsius, aut non, di A m eri prius. Quomodo autem oporteat venari praedicantia in eo iaquod quideri, nunc dicamus. Cum Aristoteles igit epilogo collegerit ea quae ante pertractatio,
nem illarum causaru tractauerat, eaq3 ipsa cum his conectat, quae de
definitione dicenda relinquebantur, cum liquido appareat, haec ipsa non sequi ex illa causarum pertractatione: dubitari non potcst, quin de causis per accidens egerit: quod quidem ut ex primo Posteriorum libro,inultisq3 alius locis constat non est praeter consuetu/dinem Aristotelis: quam sertasse ignorans Linco. cu uellet causiam illius
293쪽
illius pertractationis reddere,nonnulla dixit, quar mea quidem sententia) aliena sunt a Peripateticorum doetrina. Alri item expositores, cum putarent aliud sibi uelle Aristotclem, at* ipsi docuimus, totum illum Posteriorum librum maxime per turbarunt, ut ex his quae eo ipso libro scribit Aristoteles, quae* nos
supra diximus, facile intelligi potest. His quae diximus declaratis, ingressus est Aristoteles ad docendum, quod in primis quidem sibi
propositum erat, quo nam pactio conficerentur definitiones,atque inuenirentur, quatenus sunt instrumenta sciendi ipsum quid est. Ex
quibus quidem illud patere uidetur, quae ab initio secundi libri ad illas usque proprietates definitionis dixerit Aristoteles, haec illum dixisse, ut ostenderet se non ab re, falso ue tradere proprietates ipsius definitionis,ut est instrumentum sciendi ipsum quid est, sed uere aenecessario, cum ille sit huius sacultatis finis, quem saepe iam nos domonstrauimus. Quare maxime quidem ad rem saciunt, reserenda sunt in prooemia communia, quae a seipso, & ab aduersario ducumtur, cum ea quae ad calumniam pertinerent, ditatuta sunt. Ex qui bus illud etiam colligi potest, recti e nos ex quatuor illis quaesitis,&scitis ostendisse in prooemio nostrae Institutionis in libru Periher menias, & Commentarii, necessitatem Logicae facultatis. Nam
quemadmodum secundo Posteriorum libro docuit Aristoteles, ex eo quod quid est definitione scitur, agendum esse de ipsa definitio, ne: ita pari ration quoniam quaesita illa si est,quia est, propter quid
est, demonstratione discuntur uere, secundum autem opinionem
syllogismo Dialectico, consequens est, ut de his agatur in Logica,
quae omnia tanquam manifesta,omisit.
Expositis autem proprietatibus definitionis, quo plura doce ret, alia problemata posuit, quibus ostendit, unde liceat inuenire media, & causas problematum, quae proponantur: idque propterea quod dixerat, diuisiones este utiles ad inuestigandas definitiones. Voluit enim docere, illas etiam utiles esse ad demonstrandas conclusiones, itaque demonstrationcs: de hac enim re facile potuit aliquis dubitare, praesertim cum in libro Posteriorum tractetur de finitio Sc demonstratio, utraque enim unius es generis. Docuit igitur Aristoteles, quae problemata essent eadem,quae diuersa. dixit*ea esse eadem, quae idem habent mediu: diuersa,quae diuersum. stremo plenioris cognitionis causa attulit Aristoteles dubitationes quasdam utiles ad ea quae dicta erant de problematibus,ut unius ne effectus cotingat,plures esse causas,quae quide sunt utilia ad ea quae di ista sunt hoc loco,&primo libro. Haec enim ut dixi est doestrina unius omnino subiecti, qui est sciendi modus. quocirca in extremo
illo capite collegit epilogo, id quod proposuerat in libro Priorum,
simul innuens, quemadmodum egerat de syllogismo demonstrati uo, ita etiam agendum esse de syllogismo Dialectico: nullam tamen fecit mentione definitionis, quod illa no proposuerat in prooemio,idi propterea quia illud prooemium comune erat, accipiendo m
294쪽
mune eo sensu, quo docuit Aristotcles tertio Rhetoricorum libro, non ut sit uniueriale totius Logicae. Locutus est autem de demon stratione, conferens eam cum syllogismo, ut infra declarabimus: quia proprium non erat illud prooemium, sed solum, ut tacitis ho minum dubitationibus occurrerct: id quod idcirco factium est, quod nondum constabat, an agendum esset de definitione, quat nus esset instrumentum sciendi. De hac autem ipsa dubitatione suo loco disserendum fuit. quod innuit Aristoteles primo Posteriorum libro, loco superius citato:
Siquidem eri alius modus sciendi, dicendum posterius. Quod quidem intelligi non posse de alio modo nisi de definitio, ne,declarant ea quae cuti diximus M. Poster. lib. disputauit Aristoteles. Dubium enim erat, an ipsum quid est disci post et demonstra tion aquod quidem si ita disci potuisset, nullus suisset alius sciendi
modus. Hunc aute esse illorum uerboru Aristotelis sensum, quem diximus in ira conabimur ostendere.
lis autem, quae demonstrauimus,explanatis, cum memiis nisset Aristoteles, se dixisse, demonstrationem constare
ex pi incipi js immediatis, quae nota non sunt demon--ἀ stratione, animaduertit aliquem facile dubitare posse. quemadmodum nota esssent,&quo habitu ex quinque illis habiti hus intellectus perciperentur: quamobrem,ut plura doceret, expla nauit ea quae ex his quae dicita erant, quaeri posse uiderat. Reseruauit haec autem ad hunc locum, quo loco iam ab Eluisset ea quae in pruinis tractanda susceperat,ut intelligeremus, haec ipsa esla alterius sa cultatis, uidelicet Primae philosophiae, non Logicae. Excrilibus omnibus luce clarius patere uidetur, Aristotelem secundo Posteriorulibro egisse de definitione, quatenus est definitio, id est instrumem tum discendi ipsum quid est. Ne enim tam multa disputanda silicsent,&praeter rem maxime essent quatuor illa quaesita, & scita,ite quaerere, utrum ipsum quid est sciatur demonstratione, an diuisione,& cocludere sciri definitione,si definitio pertractata esset, ut me dium demonstrationis: nam ut medium tale, nullam assert ipsius
quid est cognitionem . sed traditis proprietatibus demostrationis, continuo subiunxisset id quod in libro Priorum dixit: Quomodo enim abundante erimus demonstratione ad propositu, per quam viam sumemus , quae sunt circa unumquodp, principia, necessario dicendum eri. non enim solum oportet considerare genera ς' rionem demonstrationis eder potentiam habere sciendi. sHaec enim ipsa,no alia ostendere poterant,agendii esse de medio, quare his usus est Aristot. I. Priora lib. Illud etiam mitto, definitio, tionem, si pertractata esset demonstrationis causa, di buisse praece dere demonstrationem, cum sit pars eius integralis, ac secundum
295쪽
naturam demonstrationem praecedat. Sed cur Aristoteles naturae ordinem secutus no sit, illa fuit causa, quam supra demonstrauimus. Neq; tamen quisquam existimarit, de his posteriore loco agendum fuisse, quemadmodum de medio in libro Priorum: nam pertracta tio illa no adhibita est ob syllogismum simpliciter, quatenus scilicet penitus a materia abstrahit, sed ut uel Demonstrativus est,uel Dialocticus. quare primo Priorum libro,M Eorum,inquit, quae Iequvndur,quorcuns in eo quod quideri,quae- cuns propria beta quaecu's ut accidentia, praedicantur, Cr horam quae secvndum opinionem, ς τ quin secundum veritatem: quanto enimi plurium abundans erit quis, citius inveniet conclusiones: quanto aute veriorum,magis demonstrabit.
At syllogismus simpliciter abstrahit a materia uera,seu prastili. non ergo loquitur Aristoteles de syllogismo, ut abstrahit a materia.
pertinet tamen pertractatio illa ad lib. Priorum . nam docere inueniare in qualibet materia formam syllogisticam,ad eundem librum spodiat. Sed cum de natura syllogismi simpliciter, hoc est de enunciationibus,& propositionibus simpliciter, quae ab omni materia abstra hunt,egerit prius, quam de syllogismis mixtis loqueretur, ita etiam
agendum fuit de definitione, cum resertur ad demonstrationem.sie enim est pars eius integralis,ut dictum est. Illud etiam satis declarare arbitror, concludendum esse, Aristote lem I i. Poster.lib.agere de definitione, ut est instrumentum sciendi. quod cum id proprium sit Logicae, duobus autem omnino locis in ipse Logici pertractetur definitio, de I I. Poster. lib.& in Top.rcse rendo lib. Topicorum in partes Logicae: quod tamen falsum est,nisi quod ad exituam eius partem attinet,quae Topica non est: in I opi cis non pertractata est, quatenus est definitio: quare sequitur, ut II. Poster. lib. sic tractetur. De hac autem re necessario agendum esse in Logica ex his facile constat, quod definitio 8c demonstratio sunt eius clem generas subiecti,sunt enim modi sciendi. Cuius autem sicut talis est una species,eiusdem est alia : cuius item genus,eiusdem & species. id quod Aristoteles quarto Primae philosophiae libro, his uerabis docuit: ' Quapropter, inquis, er eius quod Lur ens eri,quaecunque fune necies unius scientsingenere, I specierum species contemplari.
Eadem autem ratione,quaecunet suerint species modi cognoscendi eiusdem erunt scientiae 8c facultatis. Huc accedit,quod quemadmodum lacultas ea quae docet conficere demonstrationem,diuersa est ab omnibus facultatibus, quae utuntur ipsa demonstratione: sic facultas illa quae docet costituere definitionem, diuersa est ab his quae utuntur ipsa definitione, eadem enim prorsus est ratio. Prae terea si in ulla alia facultate tradi possient resulae definitionis, tradorentur potiissimum in prima philosophia. sed fieri non potest,ut per se tradantur in Prima philosophia: ergo traduntur in Logica. Confirmatur
296쪽
sirmatur id quod anteced t,uel quia Prima philosophia non est ars,
sed scien tia ,ars enim est eorum quae fiunt a nobis:uel quia definitionem tra stat propter substantiam & quid uatem, non ut arte docetur constitui.
dc aut primu philosophu tra stare ut dixi definitione, ostedit Aristoti v H. Primae philosophiae lib. his uerbis: Quoniam autem in principio, quot modis subriatiam μ i definimus,distinximus, atque horum unus esse ipsa quidi
ras videba tirride ipsa nunc contemplandum esse videtur. Cum igitur de quiditate agat,agit etiam de definitione, qua exprimitur ipsa quid itas. Illum uero loqui de quiditate propter substantiam, cum inultis atris septimi libri locis colligi potest, tum uero
maxime ex decimolei tio textu:
Quidi as,insuit, ο unumquodp sine idem,an non eadem, sed di versa,deinceps considerandum esse videtur. adsubstantiae nams con tamenationem hoc vehementer conducit. Deinde, quod egerat de quiditate, quae per definitionem cognoscitur,coepit proportere duas illas quae litones,utrum omnis defini tio iit ratio,om ms autem ratio parteS habeat. atque ut ad rem sese ha. iabet rat o sic&partes rationis sese habeant ad rei partem: utrum in/caquam, partium rationem in totius ratione inesse,ac non inesse opor istet. Quae omnia declarant, definitionem hic non tra stari, quatenus docetur arte constitui,sed eo modo,quo pertinet ad primum philo. sophum : quam quidem rem non ita multo pbst docet Aristoteles textu trigesimo quinto: Nunc autem,inquit, mimum dicamus oportet, quod in resoluti ε
vis de desinitione non diximus. ea namgue dubitatio quae ibi non pertim ctata eri,ad ea sane quae nunc desubstantia dicimus,accommodatur, es vehementeri coducit. Dico autem hanc dubitationem, propter quid res defkienda est, unum, cuius nationem desinitionem dicimus esse,ut hominis hoc,animal inquam bipes, si enim ipsius haec ratio, propter quid situr unum ednon plura animal er bipes. Quibus uerbis ostendit,sese definitionem pertradiare ob substantiam,ac de his agere,de quibus nihil egit in libro Posteriorum. Neq; uero quod subiungit, ut tollat eam quam diximus dubitationem, quicq; contra nos facit. ait enim, Atqui de definitionibus in per diuisiones conficiendis considerare oportet. Et paulo post: Sed de definitionibus per diuisionem conficiendis, quales quae. c. dam sunt,tot primo sint didia. Quae sine dubio cum inserat ut dis loluat dubitationes praedicias, manifestum est quod inducuntur pr prer aliud, non propter se, quia ut dissolueret: eam dubitationem, quam I. Periherin. lib. dixerat,alterius esknegoti j. Ita autem esse ut diximus magis etiam declarant, quae post illam pertractationem
297쪽
subdit Aristoteles his uerbis: is G haec resideratio de ima substatio sit,redeamus rursus oportet. Quod si reuerti uult ad id quod in primis tractabat, a pxoposito
egrellus erat. At egressiones a propoli to fiunt peraccidens eo loco,
ubi nihil pertinent ad id quod in primis propositu est. Illa igitur de finitionis pertractatio ibi no est per se, ita nusqua in Prima phil sophia est per se. Loqui aut in Prima philosophia Aristotelem de
definitione ob substantiam, no quatenus docetur arte costitui. cdfirmant etiam quae V III. Primae philosophiasib. ita scribit:
M cum quiditas subriantia sit, huim vero ratiost definitio,de,, desinitione propterea, de eo quod eri persee, definivimus, cum δε- ,, mitio insupersit nutio,nutio vero ρartes habeat,de parte etiam ne ν, cessistium erat videre,quae sunt substantiae, σ quae nonhnjubriati ai re partes, si exssim Cr desinitionis fini partes. Cum igitur satis appareat, Aristotelem Ioqui de definitione ob substantiam,id. non sit per se docere ipsam definitionem constitue
re hoe enim ex arte fit, illud quatenus est una pars entis in uniuera
in Prima philosophia non agit de definitione per se, ut docetur arte constitui: quod quide rubis propositu suit ostendere. Quod
item Auermes ipsa rei ueritate compulsus,septimo Primae Philo mite libro testatum reliquit,his uerbis: M Considerare enim de definitionibus est cornu ne Logico & philo,, sopho,sed duobus modis diuersis. Logicus enim cosiderat de desiax, nitionib. secudum quod est instrumentu ad intes ligendu quid itatesti reru,Philosephus autem secundum quod significant naturas rem. Cum ergo regulae consti tuendi definitiones per se tradi non poς sint in Prima philosiophia, ut ostensum est, necessiario ex his quae si
perius dicta sunt, traduntur in Logica: quod si in Logica, secundo Posteriorum libro,nusquam enim alibi traditae sunt in ipsa Logica, nisseo loco. Quod si dicat aliquis, in Topicis, hoc facile refelli potest,tum quia ut dictum est) liber Topicorum non est pars Logiacae: tum quia in Topicis ponutur loci probabiles, quibus argumentari possimus de unoquo p propossio problemate ex probabilibus. ut ipse Aristotcles initio illius libri testatur his uerbis: Drvosium autem negotis eri methodum inuenire , ά qua toferia mus6llogidare de omni proposito problemate ex probabilibus.
Sed cum in ea problemata quae proponuntur, referenda sit deSnitio,cosequens est, ut eo libro doceatur Methodus arilumentandi de ea ex probabilib. ut exempli causa, animal rationale ede definitio nem hominis. At docere argumentari de definitione ex probabilib. no est docere, quo pactio certar, stabiles* con fician tur definitiones. ergo ut sit Topicorum liber pars Logicae, tamen non docetur in eo per se, quemadmodum uere firmit σέ sic, ut nullus contingat error, definitiones constituantur: emo docetur id M. Posteriorum libro, ut ex his quae dicta sunt.costat Pi oprium est enim Logicae artis munus le
298쪽
APOLOGIAE LI B. v. MInus 5c ossicium docet conficere omnia cognoscendi instrumenta.
Oe autem ita esse, non modo ex Aristotelis sententia, quod sane ostendisse nobis videmur, sed etiam ex quo
i rundam praestantissimorum interpretum uerbis doceo is
reuolumus. Illud enim minime nobis propositum est.
ut reprehendamus interpretes, eos que in hominum contemptio
nem adducamus: quin eos ipsi liben tissime laudam us, atque admiramur, ubi quidem laudandi nobis, atque admirandi uidentur: sed ut Aristotelis sententiam, ac ueritatem ipsam, quantum facere poς sumus, explicemus. Quare fit, ut nihil ex eorum sententia assiomemus, quod idem non aut Aristotelis uerba, aut ipsa ratio in primis comprobet. Quod si illos nonnunquam testes citamus, hoc noidcirco facimus, ut quicquam probemus,sed ut ostendamus, eos si hi non constare: ut intelliganti, qui aduersus nos argumetati sunt, sese ab his quos sequuntur, discrepare. itaq argumentamur ex ipsa hominum opinione. Eustratius igitur initio M. Postcr. lib. uidetur hanc de definitione opinionem ascribere Alexandro, . Intentionem, inquit, secundo libro Poster. de definitione es dis ..xit Alexander. Cum enim,inquit, duo sint modi speculationis cum orat one8 discursu,alter quidem per definitionem,alter uero perdo amonstrationem, cum ab initio dicere descientia pi oposuisset, & pri . . os demon strationem tradidisici,& quid sit,& quomodo fiat: nunc iadocet etiam de definitionibus. ea
Ex his igitur constat, Eustratium hane opinionem ascribere Ale xandro optimo mea quidem sententia Grscorum omnium inter preti. Quod uero paulo post idem Eustratius haec subiunxit,
Hinc autem perspicuum est,quod dicitur ab Alexandro,tantum ..docere de definitione,quantum attinet ad demonstrationem. ..
Quibus quidem uerbis uidetur aliud dicere, atque initio secerat: uiderit ipse. satis est,illum initio opinionem Alexandri posuisse,quae negari non potest. Quin ipsum Alexandrum, quod pluris etiam faciendum uide tur,ita sensisse, ex Theophrasti opinione ostendit Suessanus his uerbis,quae tamen unde petieritin escio: De intentione,inquit,secundo libro Posteriorum, apud Graecos is est disserentia. Alexander Aphrod. huius secundi libri intentionem ..esse de definitione asserit. utitur autem auctioritate Theophrasti,qui huius libri intentionem & materiam dicit esse definitionem, ratione ..etiam, quod liber Posteriorum sit de instrumentis, siue modis scien ..di alter demonstratio,definitio alter. Cum igitur de demonstratio/ . . ne eoit in libro primo,nisi sit diminutus: restat nunc, ut de definitio. inne d catur. cui Aristoteles primo Posterioru assentire uidetur, cum e
inquit. Siquidem alius modus sciendi dicendum posterius. Prae ter Alexandrum autem,& Theophrastum ipsius Aristotelis A a audit
299쪽
auditorem, idem etia sensisse Averroem, satis declarant quae in prooemium primi Posteriorum libri,ita scribit: is Principes uero partes ipsius sunt duae, prout diximus: quarum is prima tradiatus est de demonstratione, dc est quod continetur in priri mo huius libri. Secunda uero pars est,tra status de definitionibus, is quam continet secundus liber. Quod ipsum clarius etiam ostendit in secundo Posteriorum lib.
capite primo. Linco. item Aristotelis interpres non omnino con temnendus, etsi concessit eo libro agi de definitione, ut est medium:
prius tame dixerat,agi de definitione, ut facit scire quid est. Cogitur ergo fateri,aut duas ibi res aeque pertractari, quod tamen seri no potest, nam duo aeque subiecta essent illius libro, quod plane absurduest, atque ab omni ratione abhorret: aut principalius agi de definiatione. ut sicit scire quid est. per se enim iacit scire ipsum quid est, per
accidens autem est medium. Cum igitur de utroq; non aeque agatur necessario intelligendum est, agi de eo quod principalius est. nisi
uelit Lineo . errare: quanquam satis etiam nobis est,eum concedere,
illo libro agi de definitione, quatenus est definitio. Themistius etiam in II. Poster.lib. cap. III. cum ait Quemadmodum quaestiones comsa positae monstrentur,dictum supra est, nunc uero,ut n. Aa quod rei ει esse demonstrari uidendum est: videtur id quodammodo innuere.
Nam cut diximus) quaerere, an quid est explicari possit demonstra,
tioncinihil ad rem facit,si definitio pertractetur,ut est medium. Necp uero ullam ui abere uidentur ea quae ad hanc opinionem labefactandam asserri solent: quae etsi satis ex eis quae dicta sentidiLsolui posse arbitramur, tamen ad illud nominatim respondendu ui detur quod opponunt: Nessi in prooemio lib. Prior. nem in epilogo lib. Poster. ullam facta esse ipsius definitionis mentione. Supra igit stedimus, prooemium lib. Prior. no esse prooemiu uniuersale, ne Proprium, sed cGmune: ad tollendam dubitationem illam quae ex dictis oriri potui ut dictum est supra. Nam cum uellet Aristoteles primum agere de syllogismo simpliciter,deinde de demonstratione, potuit aliquis existimare,syllogismum simpliciter sua ipsius causa per tractari, non ad demonstrationem,& ad eius species referri: qui quia dem longe deceptus esset. syllogismus enim simpliciter per se nihil iacit. Quare dixit,exponendum primum esse quid potissimum pertia elaturus esset,& cuius rei causa, nempe demostrationem,atu ipsius demonstrationis causa: deinde & caetera quae sequuntur. Non in minit autem syllo simi Dialectici, quod cum demonstratio perse ctior esset, atque utilior species, satis esse existimauit, speciei persoctioris, utilioris Q mentionem iacere. Quod quidem ita esse apparet , tum quia non erat hic uniuersilis prooemih locus, tum quia ipse
., paulo post: His, inquit, determinatis dicendum est, per quae,&is quando,& quomodo fit omnis syllogismus: postea uero dicemusis de demonstratione. prius enim dicendum de syllogismo, quam deri demonstratione,eo quod uniuersalior syllogismus est.
300쪽
Quibus sane uerbis ostendere uidet id quod diximus. aliter mininihil necesse suisset occurrere illi dubitationi, cui uerbis citatis occurrit: propterea qubdmiru facile uideri potuit,cur cum dixisset,sibi inprimis propositum esse de demonstratione apere, deinde de syllo, gismo: prius tamen ageret de ipso syllogismo. Cum igitur non pro prium esset prooemium illud, sed cZmune quomodo quidem ipse
II I. Rhetor. lib.docet ac tacitae cuidam dubitationi occurrerct, mi nime mirandum est, cur eo loco nullam definitionis mentionem se cerit. Aliam etiam huiusce rei causam asserri licet, hoc ideo factum esse, quod nondum constaret, an de ipsa definitione, quatenus definitio esset agere oporteret. Quocirca secudo Posteriorum libro cum
ostendisset de illa agendu esse,quatenus esset definitio, instituit pro Cemium eius, id* cum huiusmodi epilogo intulit:
Quomodo quod uideri in terminis afiignara est,er qualiter δε- timonstratio, aut desinitio sit ipsius,aut notactu eri Wius. Quomodo re
aut oporteat venari in eo quodquid estpraedicantia,nunc dicamus. MIta patet, proprium etia illius prooemium adhibitu esse: deinde ob eam quam supra diximus causam, ultimum epilogum intulisiin quo tamen nihil de ipsa definitione meminit, propterea quod illud prooemium epilogo collegit, in quo nullam ipsius definitionis mentione fecerant. Illud praeterea mitto,quo etiam maxime niti possem, prooemium 8c epilogos ut I. Rhetor. lib. testatur Aristoteles non esse orationis partes per se, sed praeter rem : ita ν non omnia poni in prooem is, cupraesertim no sint propria nec item in epilogis. Ne
uero, quod de inscriptione additur,ut ita esset, tame opinionem no
stram infirmaret, siquide ut nemini obscura est smenumero inscribuntur libri ab accidentibus, quemadmodum de Physico auditu.
Huc accedit, quod necesse no est, inscriptionem comprehendere Omneis partes, ut de libro Meteororum constat, qui inscribitur de sublimibus, cum tamen eo ipso libro agatur de metallis,quae sub terra nascunt,&de mixtis persectis rita etiam nihil uidetur obstare, quominus lib. Poster. cum inscriptus sit de demonstratione, ut de notiore instrumeto, tame posterius amat de definitione principaliter, quatenus est definitio. Quanci, illud fortasse reditus dici potest, hunc libru inscriptu esse resolutiuu, propterea quod coθnitio definitionis, quae ibi etia tradit, ducitur ex cognitione finis: qd doctrinae genus
appellauit non modo Galenus resolutiuu,sed etia Aristot. cu multis altis locis, tu uero maxime Iil. Etsic. lib. cap. VI. Atapin hanc quide . sententia arbitramur,lib. Prior.& Post. inscriptos esse resolutivos. Na ex definitione syllogismi& demonstrationis, sumpta ex fine,docet Aristot. syllogismii esse oratione ex tribus terminis, duabus. popositionib.&in una aliqua triti figuraru: demonstrationem aut esse exueris primis immediatis. modi enim illi resolutionis, quos inter pretes enumerarui,si diligenter cosiderentur, nihil uidentur habere
comune cum his libris: quos quide modos idcirco omiti edos duxi,