장음표시 사용
351쪽
Adde quod uniuersale est quod a medidium est. dixi enim de caeteris: Praeterea, si hoc fit ex intelligentia naturae, non erit in rati
nibus Logicis. Quod uerbde Topicis ait, si res ita se habeat, ut a me dicium etsi Aristotele non seruaturii suilla ordine, quippe qui libros I op. libris de Natura praeposuit. uidetur illud ignorare, in Topicis tradi proinpositiones maximas, quibus in unaquaq; facultate argumetari licci ad illa quatuor problemata. idq; oroorium esse Dialecitici munus Scossicium. At v hanc cuidem ob causam librum Topic. praecedere.
O illam autem rationem, qua ostendi, Logicum non
S cognoscere,animal esse genus hominis, ita* de caeteris, sic respondet,
C Me grauiter errare,atque ideo sese putasse, succurreno dum esse his pulchris dictis. Ponendo prius nonnulla, quorum
primum iam refutauimus, ac cstera omnia nullo sine negotio resina
bimus,ut quae apertissime salsa sunt. Negamus igitur, Logicum. esk hominem,qui ut ipse aio multaru rerum quid nominis,& uia, si sensus ac natiui luminis cognitione habeat. Intelligendo multas res quae no sint assectiones entis. Nam ipse no potest cognoscere, nisi ea quae ad se spoliant, ut ex ipsarum facultatum natura plane con fiat. Illud etiam perspicue salsum esse arbitror,Logicum non ignorare
sonificationes uocum ex habitu Grammaticae. Grammatica enim non docet uocum significationes, sed suos quae* facultas terminos habet,quorum tenet significationes. Huc accedit, quod cum Grammatica communes regulas tradat, sicuti facit Logica, non tenet proprias uocum significationes: non enim traderet regulas. Communes autem regulas illam tradere,p ut ex eo quod illis regulis utimur in omnibus facultatibus. Praeterea si Grammaticus cognosceret vocum significationes, cognosceret & definitiones. ratio enim, quam significat nomen, cst deknitio, ut patet ex quarto Primae philosophiae libro: ergo principia omnium scientiarum, quae definitiones cognitas hisciat, peribnerent ad Gram maticum. Quod quidem quantopere a ueritate ab horreasinemini obscurum est.
Ex quibus plane constat, illud non consequi, ut Logicus sciat hanc propositionem esse ueram, Omnis homo est animat: rursus hancelle filiam,Nullus homo est animat: tum quia salsae sunt ipsius Iacomelli positiones, tum quia satis hoc ipsum per se cospicuum est.
Cum enim ex eo quod res est,uel non es , dicatur oratio uera aut sal se,non potestLogicus cognoscere propositione illa esse uera, nisi ii telligat ita es Iein re. Quod aute dicitur de hac,dicitur de reliquis omnibus:ergo pertinet ad oes facultates. Ita uero Logicus cognosceret omnia. nam cum ueritate tenere n5 possi, nisi sciat ita esse in re, non
potest scire ita esse in re, nisi per aliquid, quod perspicue ostendat id, quod
352쪽
quod ipse cognitum habet esse in re. aliter enim non certam haberet, exploratam* illius rei ueritatem. Ex quo plane sequitur, ut cognoscat omnia: ita I caeterae ficultates erunt superuacaneae. Sed quo lumine, quibus tandem signis docet Logica cogno scere, animam rationalem esse immortalem Deum este unum Motum non fieri in instanti celementa non remanere actu in m xiis non esse uacuum corpora plectorica esse phlebotomanda ede retera id genus,quae singula in singulis tractantur facultatibus 'Quod si non docet harum propositionum ueritatem, neque item illarum quae didiae sunt. Quod uero ait, secus esse, propterea quia Logicus facit talem con- sequentiam . quaelibet singularis huius datae uniuersalis est uera,om- .. nis homo est animal ergo data uniuersalis est uera: ia
Si dicatur, uera esse uniuersalis propositio, cuius quaelibet singularis est uera, Logicus quidem potest tradere huiusmodi regulas sed ostendere hanc propositionem esse ueram, omnis homo est ani mal, propterea quod illa est uera, Socrates est animal,&illa, Plato est animal, itemque reliquae huiusmodi, id uero proprium est pla Llosophi, non Logici. Ad quam enim facultatem spςctant uniuersalia, necessarib spectant etiam singularia, siquidem ex his fiunt ipsa uniuersalia. Quare regula quidem potest este Logica, exemplum a
Praeterea ex eo quod ipse ait, sequitur, ut nihil omnino inter sedisserant, cum principia scientiarum & artium, tum principia ipsa
rum scientiarum: omnia enim habentur ex sensu. Itaque non magis pertinerent ad hanc sicultatem, quam ad illam, aut actummodo pertinerent ad Logicam. Quod quantopere a ueritate abhorreat,
satis supra ostensum est. Quemadmodum enim alia subiecta aliae habent facultates, sic alia habent principia, ut docet Aristoteles primo Posteriorum libro, his uerbis: Alterascientia est ab altera, quorumcus prisc.Wincipi es ex iaeisdem, neque altera ex alteris. huius re ignum eri, cum indem in cistrabilia veniant. oportet enim,ipse in eodem genere esse his quae dein iamonstrantur. Signum autem hvim est,cum demonstrabiliaper seipso . .
in eodemgeneresim ET proxima omnia. MPraeterea, cum omnia principia habeastur ex inductione, indi ctio autem ex sensu,ttaque omnia principia proficiscantur a sensu, ut
patet ex primo & secundo Posteriorum libro: si principia idcirco spectarent ad ipsam Logicam, quod ex sensu percipiantur, omnia principia dubio procul spectarent ad ipsam Logicam. Quod qui dem esse Blsissimum,ex eis quae didia sunt, in dubium uenire n5 po test. Videant igitur uiri periti,quid cogantur dicere,quitatis sequuntur opiniones
353쪽
Atet etiam ex his quae dicta sunt, illud sit sum esse, Losticum sibi conficere eum quem expositorium uocant syl,looismum ad hunc modum: Hoc est homo,ostenso So crate:& hoc est animes,ostenso eodem ipso Socrate: igithomo est animal. Aliter enim insequeretur ea quae demdstrauimus. absurda. Quodaute ad hanc suam opinione confirmanda lacomebius affert, hoc sane perridicula est. declarat enim, illum nullam penitus habere cognitionem lib. Prior. Nam regula illa est Logica, Uniuersialem quidem priuatiuam in eo quod inesse, terminis conuerti necesse est. Exemplum uero non est Logicum: ut, Si nulla uolaptas est bonum,neq; bonu ullum est uoluptas. Cum igitur Aristoti utitur hoc exemplo,nullum b est a, non est hoc exemplum Logicu, sed perinde est,ac si diceret, nulla uoluptas est bonum, ergo nullum bonum est uoluptas. uel, ullas homo currit, ergo nullum currens est homo. Hoc autem ita esse,ostendit Auenoeshis uerbis: is Exemplificatio in literis digna est, ut no putetur in eo quod ostenis datur ex hocut sit quidem sequens propicr materiam.
is Cum ostendissier, inquit, quomodo unaquaeque propositio.
D num conuerzitur Per exempla, ne quis Propter materiam assumptas
D esse propositiones, ueluti propter aliquid alterum sibi accommoda,
, , resermonem de conuertionibus.
In manifestum autem est, nunquid omnino essent aliqua exem- pla in quibus dictae conuersiones locum non habent. propter hoc
hic uniuersales regulas tradit,assumens elementa pro terminis,utuo nusquisl qualem materiam uoluerit,pro elementis assumat, ostenia M ratione uniuersaliter,de materialiter inclementis.
Uult eroo Ioannes quo haec elementa esse pro exemplis in materia,ita ad facultatem aliquam pertinent. Nam quemadmodu haee propositio, Linea est ex punctis: no pertinet ad Logicum, eis costia tuta est in primo modo dicendi per te in Logica: ita etia non Logica est illa propositio, Nulla uoluptas est bonum, quamuis adhibeatur ad declaranda regulam .ostedit ergo: in materia Aristoteles, id quod tradidit in regula: sicuti iacit in eodem libro Priorum, ostendens in
materia regulam aliquam modo csse modo non esse rectam.
Sed de his ipsis elementis, quibus utitur Ari stoteles pro exempIis, non minus fortasse rectie, quam dixerit Ioannes Grammaticus,&Auerroes,illud diei potest, Aristotelem cum intelligeret adolescentes,qui discerent conficere hos syllogismos, non polle eos exercere in materiis,quae scientiarum & artium ellant, usum esse ipsis clementis quae essent omnibus nota. Hoc aut ita esse,uidetur ex eo posse eolligi, quod cu m materiae syllogismorum sint omnino tres, De inesse, neces Iariae, possibiles: si in uersionibus propositionu attulit Aristoteles exempla in materiade inesse, remula autem uera est tantummodo in propositionibus deo inesse.
354쪽
hiesse, non uideo, quemadmodum putet aliquis hoc sequi propter materiam necessariam, ad quam non pertinet ipsa regula. Neque meo quidem iudicio attinebat in singulis materijs separatim &yllogismorum 8c conuersionum regulas tradere, si ita accepistit elementa,ut omnem materiam intelligeret. uare cum sua cuique ma teriae elementa assignauerit, non uidetur incommode omnino dici,
hoc illum idcirco recisse, quod adolescentes qui ditarent, nondum nominum cognitionem consequuti essent. Quoquo modo autem sese res habeat, illud certe uerum est, exempla esse aliarum facultatu, non Looicae,si sunt in terminis,qui non sint affectius entis. Itaque falsum est, gicum,quatenus Logicus est, posse iudicare,uocem Animal uere praedicari de hac uoce Homo.
η Ed eu ego dixerim, in Praedicamentis nihil aliud tradi I nisi naturas & assectus X.generum, specierum dunta I xat, ut ipsius generibus subissciuntur, neque ibi tractari in animal, ut est superius & inseritis: atque ut etiam in illo libro huiusimodi cognitio traderetur, tamen n5 esse Logicam: quis non iure mireturistum hominem haec scribere Ostendo, inquit, quod similiter cognoscere poterit, quod prim i dicatur in quid, primum quia iam scit ex habitu, ac doctrina libri. Praedicamentorum, esse uoces eiusdem praedicamenti substantiae, i& alteram superiorem,& reliquam inseriorem, & tales praedicari in iquid, ut inductione. Illud etiam non mediocrem mihi admiratio, nem assert,quod subdit: Praeterea Licta interrogatione ipsi Logico, quid est homo e sciet, .se recte respondere, quod est animal. e Haec enim omnia iam negauimus. Unde autem didicit egregius iste uir, hane rationem esse Logicam, cum solo modo interrogandi innitatur Quid non te Aristoteles . Poster. lib. ita scribit Quod i eadem eri interrogatio ratiocinativa, propositio con ieradictionis, fune autem in unaquaque scientia propositiones, ex qui ιus unitis ivsque propria consscitur ratiocinatio: erant porro quae dam interrogationes ad singulas scientias attinentes , ex quibus hiat i
linque propria ratiocinatio. Pater e Go, non omnem interro tionem Geometricam esse, neque ad medendi artem omnem accom
Modar pari modo de caeteris. Sed ante ea ex quibus aliquido - flenditur, de quibus eri Geometria, aurea quae ex e dem demon strantur,ex quibus Geometria demonstrat. .
Nee igitur artifPem quenque quaevis per nctari, neque ad quamvis interrogationem de singulis respondere oportet,sed ea tan tum qu inficientiasua dete minara. e
355쪽
Quod si unaquae* facultas proprias habet interrovationes, haec autem est in terminis philosophiae, bis peccat homo isse . semel cum ' dicit hanc esse interrogationem Logicam, quae est in terminis philo phiae naturalis: at 3 iterum,cum dicit esse Logicam,quod solo modo interrogandi innitatur,quasi caeterae facultates non interrogent. Quod quidem esse falsum, aperte ostendit Aristoteles iis quae supra
Deceptus est autem uir iste egregius, quod existimauit Logicam eandem esse,quam Dialecticam: ac serie legit,quae I. Poster. lib. sabbit Aristoteles de Dialectica,ad hunc modum: is Sed Dialectica non eri sic desinitorum quorundam, nec generis
is alicuius unisu eri. non enim interrogaret demon Irantem. idem nonis eri interrogare propter id quod oppositorum esse non demon Irae, is idem Cr in primo Priorum dicentes. Dissere autem demonstrati D proposito ά Dialectica,quoniam demonstrativa quidem sumptio aLis terius partis contradictio estino enim interrogat ed sumit,qui de x, monstrat.Dialectica vero interrogatio eri contradictionis. Duplex est autem ratio, cur homo lapsus sit: & quod D talectica non est Logica, ut ostensum est: & quod quamuis Aristoteles dicat,
demonstrantem non interrogarritamen non euertit id quod citaui mus. n5 debet enim demonstrator sic interrogare, quemadmodum Dialecticus. Nam Dialecticus interrogat utramque partem contra dicitionis: Demonstrator uero alteram tantum partem,ut sciat, non ut probet, contraria. Id quod ostendit Aristoteles,cum loco citato primi posteriorum libri, ubi reddit causam, quare Demonstrator non interroget: tum uero maxime octauo Topici libro, his uerbis:
Non videtur aute, omne universale Dialectica yroposito esse, is ut quid eri homo ' aut quot modis dicitur bonum fiat enim Diale is ctica propositio,ad quam eri respondere*,veInon. -υ dictas au D rem non eri, quare non sunt Dialecticae huiusimodi interrogationes: M nisii e determinans , vel dividens dicae, putas ne bonum sue c,veli, non sc dicitur. m ad talia sicilis reuon , vel irmando,vel ne i Eando,quapropter tentandum sic proponere huiusmodi propositio. Patet igitur,illas esse interrogationes Diale nicas, ad quas pariter licet respondere,aut etiam,aut non. Ad quas uero n5 licet sic respondere, ear non sunt interrogationes Dialecticae, sed poterunt esse de
Item libro secundo Perihermenias, is Simul autem,inquiet, mansissum eri, quoniam nec hoc ipsium quod
is eri,Dialectica interrogatio eri: oportet enim,datvm esse ex inter is rogatione,eligere vinum velit contradictionispartem enunciare.ρd oportet interroEantem determinare, utrum hoc sit homo,an non hoc. Hinc
356쪽
Hine igitur sacile intelligi licet,quam longe homo a veritate aberaret, existimans omnes interrogationes esseLogicas, nec quicquam
interesse inter Logicam S Dialecticam.
i Uae uero insequuntur, usq; ad illa uerba, Praeterea cogor hic desiderare circunspectam illam ar ι.l gumentandi serinam. Haec esse salia,satis ex his quae dicta sunt, constare arahitror. Illud enim ab omni ratione alienum est, Logicam, cum Org, num sit philosophiae, posse uti eius reminis . nam est organum reli quarum etiam sacultatum iuxta,ac philosophiae: quod Nipse uide tur testari. Non enim conchisio illa, Syllogismus est ex tribus terminis,& ex duabus propositionibus: magis est organum naturalis philosophiae, quam moralis,quam Primae philosophiae,& reliquarum facultatum. Ex hoc autem sequitur contrarium, ut uidelicet, quoniam Logica estorganum, non possit uti huiusmodi terminis . est e, nim organum, propterea quod docet constituere instrumenta, quae diximus esse organa. Neque uero, cum doceat illa constituere ut in
nostro Comentario satis ostendimus) utitur terminis philosophiae, sed his qui sunt assectus entis, non tamen absolute. Quod autem illud Iacomellus opponi Philo sophum naturalem cognoscere, animal rationale esse de os .. sentia ipsius hominis.& declarare ipsius quid est:per Logicam uero c.
coanoscere,ipsum esse definitionem hominis: e. Haec demum est utilitas,quam nos Logicam prstare docuimus. Praeterea si egregius iste uir naturam definitionum teneret,quae de hac re tradit Aristoteles,non diceret profecto, Se a me desiderare circunspessitam illam argumentandi forma,qua me ualentissimum Dialeciticum uti deceret. Vidissset enim,multa a se dicita esse, quae minime dicenda fuerant: neque me uti oportere,hac in re, Dialectica ratione, sed demonstrativa, cum illud scilicet mih i propositum sit, ut quoad postim,rem uoris,certis* rationibus ostendam, non fidem tantum faciam. Sic igitur argumentatus sum. Ex sola definitione definitionis intelligi non potest,animal rationale esse definitionem hominis, quod tamen main is fieri posse uidetur:ergo ex definitione generis non possumus dulcere, animal esse genus hominis. Consequentia perspicua est ex xjsqus in Commentario disputauimus. Ergo neque illud etiam cogno cet Logicus, animal esse superius, si cum homine comparetur . ea dem est enim cui patet ratio. Huiusmodi igitur cognitio non erit pars Logicae, quemadmodum diximus. Antecedens autem, quod uerbis Aristotelis comprobatum est,ratione etiam ita confirmari licet. Si,exempli gratia, hoc discendum sit, animal rationale est definiatio hominis, disci debet per syllogismum: est enim cognitio complo . ergo necesse est, ut discatur ex illa cognitione, quid sit praedic F tums
357쪽
tum,quae quidem est destnitio ipsius praedicati. itaque disci non potest tantummodo ex destnitione definitionis. Sequeretur enim, ut in doctrinis , 5c in disciplinis minime necessaria esset antecedens illa cognitio,quid sit subiectum,& quid praedicatum, siuecomparetur limiusmodi cognitio a priori communiore enim uocabulo accipimus quid in hoc loco siue a posteriori. Nam disceremus aliunde, atq3 ex antecedente illa cognitione,quid sit praedicatum. Ita uero esse, patet ex eo loco Aristotelis, quem in Commentario estauimus, ubi ostendit ut Logicorum moreloquar petitionem esse principii cognoscere ex definitione definitionis,aliquid esse definitionem alicuius rei. Haec autem sunt illius uerba:
,, O Las ,scve n rque in ollo sino accipitur quid eri Ilo e . ,, re semper enim aut tot aut pars,e imopositio,ex quibus eri osso ,, gi mili9sic nec quod quid erat se, oportet inesse hilogismose eor-- Ium hoc appostis esse, o ad dubitantem, si dillogizatum eri, aut ,, non eri, Obulare,quoniam hoc erat hilogismus: π adhuc neque quod quid erue se dyllogizatum ut, quoniam utique postum enim erat d nobis, quod quid enue se. Ex quibus plane constat, fieri nullo modo posse, ut intelligamus.
siquid esse definitionem alicuius rei, nisi ex definitione definitionis. Non enim petenda esset definitio definitionis, siquidem alia uia,''rationcss concludi liceret: verbi gratia, animal rationale esse definitionem hominis.s E c T I O NU.
JT hoe,dicat aliquis, eontra te facit.uid14s enim illud co eedere, ex dcfinitione definitionis intelligi posse, aliquisi esse d)finitione alicuius rei: sed definitio definitionis spo
stat ad Logicam,crgo tuam ipse opinionem euertis.
Id autem confirmat Aristoteles septimoTopicorum libro,ubi ait, ex definitione definitionis cognosci posse, aliquid esse definitionem
Si autem,inquit,construere volumus desinitionem, mim quidem ,, scire oportet, quoniam nullus, vel pauci disJ tantium desinitionem syllogizant edomnes principium, quod tale eri, accipiunt. Vt qui ,, circa Geometriam, vel numeros,vel alias disiciplinas hvissimodi. α-- inde bubtilitatem alterius nexocis eri a nare,quid definirio eri, erri quomodo definire oportet. Nunc autem quantum suspicit ad trasen ,, rem utilitatem antummodo dicendum, quoniam ρ ibile eriferi de
M sinitiones, er eius quod eri illogismum . Namsi definirio erit ora tio, quod eri esse rei sign/sicae, er oportet ea quae in desinitioneri ponuntur , in eo quod quid eri de re sola raedicari. Praedicantis autem fotu in quod quid ui de regenera , er differentiae , mani
358쪽
fissum. Quoniam si quis sumat ea quae tantum de re, in eo quod quid ..
eri praedicari oportet: uoniam ratio hoc habens , desinitio ex neces .estate erit. Non enim contingit,desinitionem se aliud eo, quod nihil aliudin eo quod quid eri de re,praedicatur. Videtur igitur, cum ex hoe Aristotelis loco, tum etiam ex eo que ipse recitasti,fieri posse,ut ex definitione definitionis intelligatur, ali
quid esse definitionem alicuius rei, contra quam ante negaueras. erago tua consulatur opinio.
Ad haee respondere licet ex Alexandri sententia,& Suessant, hanc Aristotelis ostensionem esse probabilem, non demonstrativam. nos autem locutos esse de firma, certa* cognitione, cum diximus , fieri non posse ut Logicus cognosceret, animal rationale esse definitionem hominis.
Illud etiam addere possumus,has rationes esse dialecticas,nos autem ostendisse dialecticam non esse Logicam. Sed quoniam mihi non probatur Alexandri sentcntia, & Suessa, ni,quod uidetur Sc cum his dissidere,quae scribit Aristoteles loco su perius citato secundi Posteriorum libri,ubi ait: Si aliquis negat oc se definitionem desinitionis. e. Et cum ratione, propterea quia sequeretur, ut non liceret cogno sci aliquid esse definitionem alicuius rei, nisi ex definitione definitio, nis. Ego ita sentio nisi quis sorte meliorem sensum asserat) ex ra. tione necessaria, non ex probabili, definitionem definitionis intelli gi: uerbi gratia,animal rationale esse definitionem hQminis, argumentando in nunc modum. Oratio,quae explicat quid est esse hominis, est definitio ipsius hominis. animal rationale est oratio, quae uere ex plicat quid est hominis:ergo est definitio. Sic autem arbitror ratione necessaria in telligi po sse animal esse definitionem hominis:modo costchanimal rationale uere esse in quod
ridest ipsius hominis,id mea quidem sententia significauit Arboteles loco citato,ubi ait: Manifestum,quoniamsi quis sumat ea,quae tantum de re in eo quod eo quideri praedicari oportet, quoniam ratio hoc habens , desinitio ex onecessitate erit. Ex his nanque apparet, Aristotelem uelle, hoc pro certo, maniolesto poni,animal rationale esse orationem explicantem quid est. Illud etiam apparet, si constet, animal rationale explicare quid est hominis, n5 probabiliter,sed necessario, esse definitioncm hominis.
Sin autem non constet,rationem illam dubiam, controuersam cp es
se. Id quod sensit Aristoteles secundo Posteriorum i ibro, ubi negauit,fieri posse,ut ex definitione definitionis habeatur definitio N per 'consequens quid est. Atq; hae ipsa quidem nos ratione adduciti diximus, Logicam non posse cognoscere haec, propterea quod indi/F Σ Ecc
359쪽
get illa cognitione, uerbi gratia, animal rationale esse in quod quid est hominis. quae quidem cognitio longe ab co remota est, specitat e nim ad philosophum naturalem. Quare docuimus nos in institutione nostra in secundum librum Posicriorum, hunc nobis usum prie stare Logicam. Quod si Alexander,&reliqui ita sentiunt, eorum opinio mihi maxime Probatur. s E c et i o tavi. i
T sic, dicet aliquis, illud uideris concedere, fieri post e,ut
per syllogismum ostedatur definitio, siue sit Logicus qui id faciat,sive quiuis alius,quod tamen Aristoteles res tauit, & tu superius. Negasti enim, in definitionediciali. quid de aliquo: ergo cum ab Aristotele,tum etiam a te ipso dissentis. Ad haec ita dicimus, hanc etiam difficultatem habere uerba isto rum e positorum.non enim possunt illud negare,quin per definitionem definitionis, & per definitionem generis liceat cognoscere, alia quid esse alicuius rei definitionem,& genus. nam aliter & ipsi ab Aristotelis sententia discreparent,& Logica esset superuacanea. Quae cum ita sint,tamen respondemus, quemadmodum uidetur respon, deri posse ex ipsius Aristotelis sententia, aliud esse concludere, hominem esse animal rationale in quod quid est,& condiu dere,animal ra tionale esse hominis definitionem. Quorum quidem alterum intellexit Aristoteles, cum dixit, seri non posse, ut quid est habeatur per syllogismum: alterum nos diximus haberi posse per syllogismum,sic tamen,ut demonstrauimus. Cur autem negetAristoteles, quid est disci possse per syllogismum, illa quidem uidetur esse ratio,quam ostendimus: quod dicendo,ho minem esse animal rationale, ut quid est, animal rationale non pro dicatur de homine, itaque non potest concludi syllogismo. In hiruiusnodi enim oratione non est praedicatum, neque subiectum. Quod si concludatur, animal rationale esse definitionem homi nis , hic erit praedicatum, & subiectum, ut patet. Itaque ostendi poterit syllogismo. Aliud uerbesse, concludi,hominem esse animal rationale,ut quid est,& concludi,animal rationale esse hominisdes nitioncm,facile colligi potest ex illis uerbis: . Amplius, sicut nec in syllogismo accipitur quid est syllogizare., semper enim aut tota, aut pars est propositio ex quibus est syllogiL. mus: sic nec quod quid erat esse, oportet inesse syllogismo, sed seor, sum hoc a positis esse. Quae quidem uerba citauimus. etiam in sei'. tertia nostri Commentarii. Apertissime enim uidetur Aristoteles ostendere, se loqui de hae oratione, homo est animal rationale, ut quid est. Nam mox in seri, cum id concluditur, non accipi definitionem definitionis: aliter enim accipienda esset ipsa definitio. Hanc etiam rem illud sa
tis declarat, quod eodem secundo libro dixit, quid est non posse
360쪽
concludi, nisi sit in utraque propositione quid est . nam si aliu d non esset ab eo quod diximus, hoc falsum esset, siquidem ad syllogizan
dum,uerbi gratia, animal rationale ess e definitionem hominis, non oportet in utraque propositione esse animal rationale,ut quod quid est,uet,ut est definitio.
Quod si quaerat aliquis, quemadmodum sciri possit, animal in
tionale esse in quod quid est hominis, cum ignotum est, responde mus, id non possse ob eas, quas attulimus, rationes per demonstra tionem haberi sic, ut demonstratio faciat illud scire, sed nonnihil la men astore ipsam demonstrationem ad cius cognitionem, ut si pra dictum est. Cum ergo res ita sese habeat, quemadmodum diximus, patet.
non recte me ab hoc homine redargui. Neque enim ulla earum, quas ipse connumerauit, uia, neque ulla alia ratione uidetur posse
concludi, animal rationale esse definitionem hominis, de qua ego loquor. & si illud uidetur concludi, hominem esse animal rationa te, ut quid est, quod tamen est aliud ab eo quod ipsi dixtismis,quem admodum osteri disse nos arbitramur. Illud etiam ualet, si Logi, cus non potest cognoscere ex definitione definitionis, nullo modo potest cognoscere, quia est ignotum complexum. Itaque sacile constat, nec ad rem quicquam facere, quae subiunxit, R illius opi nionem infirmare. Nam ut a nobis superius didium est, cum
stenderemus , qui finis esset secundi Posteriorum libri Aristote, Ies prius uoluit disputare, quemadmodum sciri posset quaestum quid est: ostenditcp, nullo alio modo sciri posse, nisi per definitio, nem proprie sumptam, hoc est quatenus explicat ipsum quid est.
Quod autem perispe usu ueniret, ut in ipsa definitione conficiei da erraremus, docu it nos con ficere definitionem, quemadmodum ante docuerat conficere demonstrationem. Atque hanc ob cau,
fam dixit, sese uelle uenari praedicata, quae sunt in quod quid est,
quod uolebat docere, definitionem constitui ex eis, quorum quae libet pars esset in plus, totum tamen in aeque. Logici enim est cognoscere, definitionem constare oportere ex eis quae eo loco ipse docuit, ac praedicata esse oportere in quod quid est,animal ration
Ie autem esse in quod quid est hominis, eodem modo de reliquis definitionibus. hoc uero negamus ipsi cognosci posse a Logico, sed suam quenm artificem definitionem cognitam habere. Quod si uera essent quae homo scribit, nihil necesse esset, facultates inuestigare suas definitiones, cum ignotae sunt. Quod quidema ueritate penitus abhorrere, constat ex ins quae scribit Aristoteles, clim lib. Physicorum, ubi motum definit: tum etiam libro de Anima, cum ipsius animae definitionem tradit. Sed quoniam uir iste egregius ignorat disterentiam, quae est inter regulas, & ea quae ex ipsis regulis constituuntur: hinc factum est, ut in has dissicultates inciderit.