장음표시 사용
381쪽
sit de uocibus significantibus res,quatenus significantes sunt, no est de secundis intentionibus, adiunetis primis,sed superius ita scripsit: ,, Entia rationis,sive secundas intentiones dixeris, & a Metaphymis cin& a Logico considerantur,uario tamen modo. Ille quiditatem eari rum, si quam habent, considerat, ut omnino a primis intentionibus,, abstrahunt,aut res ipsas inesse cognito denominant. Contra se ha/,, bet Logicus:ea enim non sic simpliciter,sed ut primis adiuncta,et res ., sic intellectas denominantia, quinimmo ia uoces res sic intellectas QM gnificantes speculatur. id est quod aflerebat doctissimus Avicenna. uidelicet, Logica est de secundis intentionibus,adium iis primis. L Ergo secum pugnat. Consequentiam confirmantea,qus in tertio imbri, sePposito scribit,ubi ostendit,
e io. Secundas intentiones esse operationes intellectus possibilis, com,, Parantis unum obiectum cognitum ad aliud.
Sed uoces,ut significant, risi sunt quemadmodii patet huiusmodi operationes in lectus: ergo no sunt secundae intentiones. Quodsi Logica est de uocibus significantibus res, non est de secudis intemtionibus, adiundiis primis.Ita secum pugnat,ut diximus. Praeterea, si Logica est de rebus,ut significantur,& inteli untur, non est de iecudis intentionibus adiunctis primis:immbuero deprimis,ut substant secundis:ergo a se ipso discrepat.
Praeterea,si uoces eae quae sunt in Praedicamentis, ponuntur tam tummodo,ut ex communi usu significant,superuacanea est haec doctrina. nihil enim aliud est,nisi Dictionarium quoddam.
Axime item a seipso dissentit,cum ita scribiti
In hoe uidelicet libro Praedicamenta,sive Praedicamε tum subiectum statuit, quod antequam ad ipserum uincum asse ius explicandos, monstrandos Aristoteles seri contulerit,potuisset citra notam ueri subiecti docere inductivo quori dam modo, singula earum significare substantiam, aut quantit M tem, & reliqua. Nam si hoc uerum esset, Praedicamenta non essent de uocibus mgnificantibus res, quatenus significantes sunt. Cum enim ut sentit ipse agatur in his quae praecedun t ipsa Praedicamenta,de uocibus significativis, sequitur,ut dei jsdem non agatur in Praedicamentis:frin X tW stra enim id fieret.Ita p a se ipso dissidet,qui secus toties dixit. Ne potest dic in Praedicamentis alio modo deuocum significationibus agi,quandoquidem in secunda commentarii nostri sectio, ne declaratum est hoc fieri non posse, idq; confirmat quod superius,, dixit ipse, uoces quae sunt in Praedicamentis poni ut ex comuni usuri significant. quod nihil aliud est, quam docere inductivo quodamo do, singula eoru significare substantiam aut quantitatem,et reliqua. Praeterea si Praedicamentum est subieestu libri Praedicamen toru, i . tur omnia qus pertinent ad illum librum, considerabutur sub ratio ne Praedicamenti. hoc enim perspicuu est,ut saepe declarauimus. igitur
382쪽
tur no potest ostendere assectus vocum, ut significatiuae sunt rerum. Sed paulo antedixerat, Voces ut significacius rerum,hic primo per. ..
tractantur res,ut vocum significata considerantur vocum proprieta citra primo perquirutur.& in uerbis citatis dicit,quod explicantur assectus uocia. Cosequentia declaratu quia considerare uoces,ut prae, dicatur,no est eas considerare ut significant res. hoc enim ostensum
est. Saepe igitur in hac etiam re suam ipse euellit opinionem. Quod uero citat ex libro Physicorum,cum nihil ad rem facit,non enim est sim ite, tum falsum est. nam ponit, principia rerum natur Ilum subicctum esse in libro Physicorum, cum tamen in primo textu eius lib. ostedat Aristoteles, principia esti inquirenda propter res naturales. Quod si inuestigantur principia propter aliud, non tractantur ipsa principaliter: lta non possunt esse subiectum,ut ex eis quae primo libro dicta sunt,facile consti t.
Nihil autem ad rem facit,quod ait,in lib. Physicorum demonstrari,materiam esse. siquidem alienu est ab as quae superius ita scripsittAntequam ad ipsaru uocum assectus explicados, monstrandos* se contulisset, potuissset citra notam condictionis iacti subiecti, doceλ ηεre inductitio quodam modo, singula earum significare substantiam, ..
aut quantitatem:&quar sequuntur.
Dissidet etiam cum Aristotele,cum ait, de ea re quae postea subie- ctum statuitur,quaeri posse, id nominis: quia quid nominis non est quaestio essent enim quin* quaestiones. Dissentit item ab expositoribus,quibus tamen tantum tribui sicuait, quaeri id quod subiectum statuitur. illi enim de subiecto dicunt in scientia pro certo concctaq; sumi quid, et quia est ne* docet, que admodum exponeda sint ea Aristotelis loca, quibus idem quod Interpretes dicunt,sentire uidetur Aristoteles.ut I. Poster. lib. ubi ait:
Desubiecto insicientiasupponi f. Et V I. Primae philosiophiae lib. tex.& primo, ubi ita scribit: Idcirco patet, tali ex inductione substantiae , ars ipsim quideri, ea demonstrationem non esie , sed uendam declarationis alium es m d simili modo, nes, si is, an non sit genus id, circa quod versantur cadicere quicquam videntvr , propterea quod eiusdem eri mentis quid ..eri, si est quippiam declarare.
Ad illud autem respondens,quod ex Graecis expositoribus citauimus,negat sequi, ut Praedicamentorum liber sit de rebus. ne tamemeum illud argumentu dissoluit, fieri non posse,ut ea que non sunt res primo, in rerum notitiam ducant. Necy recte negat, uoluisse Ari stotclem in eo libro docere, res in finitas redigi ad finitas. nam illi,c5rra quos ego argumcntatus sum,asserunt,ob hanc causam doctrina illam seorium este traditam. Praeterea non intelligo, quemadmodu defendat Boetium a no fra argumentatione . nam si infinitum accipiatur pro in determina to, Aristotcles aute ita sentiat, nomina elle finita , id est determ inata,
383쪽
atς ob hanc causam necessario plures res uno nomine significari, alsum est, si res sint in determinatae,ipsas uoces esse indeterminatas: res enim n5 possunt esse infinitae. Quod si uoces essent indeterminatae, non necesseesset una uoce significare plures res: possent enim tot no mina reperiri,quot res. Nodissoluit igitur argumentu,ncipanimad uertit Boetiu dixisse,necessarib uoces esse indeterminatas: quod aduersatur Aristoteli,qui ponit,uoces esse determinatas.
Vod assert etiam,ut Boetium tueatur,inane est, ne ulla omnino uim habet: non enim meam illam rationem diLsoluit,quod nullo modo posset hic liber adiungi ris qugtractatur in Prima philosophia,quae est de rebus primo.
nili est et ipse primo de rebus. Cum item respondet ad argumentu meum de fine Logicae, non modo rationes meas non diluit, sed ne ad rem quidem faciunt quae
scribit. Ego enim ut id quam breuissime perstringam illud asserus,
posse nos finem Logicae, qui est docere constituere instrumenta coognoscendi, assequi ii ne cognitione terminorum,qui sunt in Praedicament s,ita* superuacanea esse Praedicam eta,& caetera, quae an
his in Coinentario disputata sunt Ipse autem ait primum, finem rcae esse uerum a falso discernere: deinde concedit, esse illum etiam ogicae finem,quem ego demonstraui. Negat autem id sequi,quod a me dictum est ne* ullam meam rationem infirmat, & a propositosne causa egreditur,ut docear,rat onalem artificem, quem ipse Logicum uocat, scire syllogismorum naturas. Deinde subdit,me separare dialecticam a Logica: nem tamen ad rationes meas, quibus id ego o Rendi quicqua respondet. False autem illud addit, scripsisse me, dia lecticam esse subalternatam Metaphysicae: neque enim ego tam stultus suin .iam ue Peripateticae doetrinae ignarus, ut id non modo di cerem, sed ne cogitarem quidem.
Multa praeterea subiungit, de quibus agitur in Praedicamentis. quae ne* ad rem faciunt, & salsa sunt, ut ex iis quae supra disputaui
mus, facile intelligi licet. Quod uero citat ex lib.Posteriorum id contra Ipsum facere uide tur. si quidem dicit Aristoteles, primam illam rationem, qua ostedit. in Praedicatis per se non esse processsum in infinitum, non esse pro priam illius facultatis,sed Logicam, & communem. Constat autem cum ex alns compluribus locis, tum uero ex secundo libro de Parti bus animalium,cap. U I. Aristotelem rationes communes appellare Logicas. Inquit enim,
,, Logicae quide igitur,ex bis viis aliquis credereposteride eo quod
., dictum eri. abiice autem mani essum eriper haec brevius,quodne
is que fusum,nep deorsum insinua praedicantia contingit ese in demon,, 'nutiuis scientij de quibus eri intentio. Quod si ratio sumpta ex Praedicamentis,non est propria faculta tis
384쪽
tis eius quam nos Logicam appellamus,sed est Logica, id est comu--σnis, aedicamenta non sunt pars Logicae. νηου , Quod autem ad eam,quam subiungit, rationem attinet, satis, si perip inCommentario responsum est,ac praecipue cum ostendimus, Topicorum lib.& Elenchorum non esse partes Logicae. Postremo quiddam scribit, in quo a seipso disssidet. Cum enim si ius dixerit, ea quae sunt in Praedicamentis, esse paries necessariasgicae: hic ait. Aristotele uocibus illis uti in Logica pro excplis. Niet ipsi dicimus, uoces illas n5 esse partes Logics,sed exempla aliunde petita .Quod si ob haec exempla dicat,Praedicameta esse partes Logicari fatendu est etiam, caeteras facultates esse partes Logicae.sunt enim in ipsa Logica exempla fere omnium facultatu. Ergo sibi no constat, Od παcum superius aliter dixerit. Nihil autem eum ad rationes meas re
spondisse, facile intelligent ij, qui librum illius legerint.
ANTONII BER NARDI MIR A N DULADII LOGIAE
Um satis, superet iam responsum esse uideatur,ad ea quae Iacobus Iacomellus primo, 8 c II.& IlI. tra ctatu scripsit: deinde ingrediendu putamus ad ea, quae IIII. tra statu persequitur. ita enim facile nisi mea me fallit opinio) uatelligi poterit,quam iure ible me, uereQ redarguerit. Primum autem multa praeterrem congerit homo,ut id infirmet,
quod a nobis didium est, dialecticam scilicet &Logicam esse distin, istas, ne* tamen rationes meas dis Ioluit. Ac denup illud infert, uelle se ostendere,dialosticam una esse ex primarijs .icae partibus: no nulla* ex lib. Priorum recitat, quae quidem tantum absunt ab eue tenda opinione nostra, ut illa etiam maxime comuniant. Nos enim illud sepe eo cel Iimus. probauimus etia in prooemio Commentari nostri,syllogismum dialeeticum, ita propositionem dialecticam, necessario pertractari a Loetico,quatenus docentur arte constitui. Coineessimus igitur, quod ostendunt rationes eius. Quapropter in fine Commentaria nostri docuimus,pariem illam Topicoru, in qua tra/dit Aristoteles proprietates syllogismi dialec tici.& sophistic esse Logicam:atet ibi quidem illu suscipere personam Logici, quemadmodum in Rhetorica,ubi de Enthymemate agit,&de ciuilibus,suscipit personam & Logici &ciuilis, huius etiam rei causam attulimus. Sed,quod etiam superioribus libris secimus, rationes eius, quass' tela quaeda contra nos ab illo temere coniecta, in ipsum repellamus.
Nam si ut ipse quidem concedit eadem est Theoria totius tapartis, Logicus autem pertractat orationem, pertra stabit etiam H 4 partes
385쪽
partes orationis. at definitio,ut definitio,est pars orationis: est enim oratio, qua explicatur quid est. ergo Logicus considerat definitio, nem, ut est definitio . ita enim probauit ipse, syllogismum dialecti- eum,&sophisticum pertinere ad Logicam. Sed superius hoc ne gauit: ergo secum dissidet. De hac autem ratione in quinto libroclisputauimus. Ilud etiam contra eum iacit,quod scribit,ex his quae ego concesse rim, sequi, ut Logicus necessario speculetur propositionem discisti eam, quia speculatur demonstrativam: esse enim ambas species proinpositionis. Nam sic argumentor: Demonstratio & definitio sunt duae species orationis,atq; altera,videlicet demonstrationem cui ipse satetur pertractat Logicus: necessario igitur & alteram, definitionEscilicet, pertractabit. Sed contrarium supra tam multis uerbis ostendere conatus est. ergo secum ipse magis,quam nobiscum pugnat: ne
que tam nostras,quam suas euertit rationes.
Illud autem assentimur syllogismos dialecticos, quatenus docem tur arte constitui,pertinere ad Logica. sed negamus, syllogismos dialecticos, iusmodi hic est, Si quod minus uidetur fieri posse,iam ea fit, multo magis fiet,quod quide magis fieri posse uidetur: at minus
uidetur fieri posse,ut miles capiat castruna,quam excrcitus,& lammcepit, ergo & exercitus capiet: pertinere ad Logicum, conficiuntur enim ex communibus. Quod si argumentum eius ita concludati syllogismos dialecticos pertinere ad Logicam,ut docen tur arte con stitui, quemadmodum pertinent propositiones dialecticae: id a no bis quam maxime facit, tantum abest ut opinionem nostram qui quam labefactet. Sin autem illud homo sentiat,propostiones diale isticas,id est maximas illas,& communes propositiones pertinere ad
Logicam, ita* syllogisnos diale si icos, longe meo quidem iudi
cio sallitur: discrepat enim ab Aristotelis sententia, quam ille cum compluribus atris locis testatam reliquit, tum maxime primo Rhetoricorum lib. his uerbis:
is Dico autem Dialecticos er Rhetoricos βllogismos Vli,de quia is bus locos dicimus: hi autem fune communiter de iugis,er physicis, er de politicis, er de multis specie disserentibus: ve locus maioris, erra minoris. Non enim magis ex hoc erit ollo: dare , vel enthmemata
,, dicere, de iustis quampisscis , vel de quibuscunque, res haec de
H runt specie. Si isti ergo syllogismi,ut Aristoteles sentit,communes sunt etiam illis qui specie diiberunt, non magis illi quidem ad Logicam, quam
ad alias facultates pertinent. Hoc idem etiam eonfirmat Aristoteles primo Elenchorum libro. p. V I. ius haec sunt: Manifestum est ergo,quoniam non omnium elenchorum , sedeora
x, qui sunt secundum dialecticam ,sumendi loci. nam hi communes senead
386쪽
Momem artem, er potentiam, Cr eum qui erisecundiam quop ῶ- ρφlinam,elenchum cientis eri considerare iue cum nonsit Le cum ..HLEr quare eLI. eum autem qui ex communibus eri,cσsub nullamar Meem cadit, dialecticorum eri. Quod si huiusmodi syllogisimi communes sunt omni arti, ac po
tentiae,neq; sub unam aliquam artem cadunt, non magis illi quidem ad Logicam pertinent, quam ad alias facultates. non enim lain com munes essent: quippe qui ad Logicam tantum pertinerent , ea ipse continerentur. Ergo,aut homo iste nihil a nobis dissentit:aut in alte ra,qua utitur ratione, ab Aristotelis opinione discrepat. Praeterea,si propositiones dialecticae, ut si quod minus uidetiir fieri posse, tamen fit, ad Logicam pertinent, ut ipse asserit, propterea quod dixit Aristoteles, propositiones dialecticas ad ipsem Logicam pertinere, sic propositiones demonstrativae, ut animal rationale est risibile, pertinebunt ad Logicam: eadem est enim ratio. Item etiam, si ad Logieam spectent syllogismi dialectici, propterea quia ad ean dem spectant propositiones dialecticae,cum ipsius Logicae sint pro positiones demonstrativae, erunt etiam demonstrativi syllogismi: cuiusmodi hic est,omne animal rationale est risibile, omnis homo est animal rationale, ergo omnis homo est risibilis. item* reliqui mnes ergo omnes scientiae pertinebunt ad Ggicam.Quod eum heri nequeat,necesse est,aut dicat, propositiones dialecticas& syllogosmos dialecticos pertinere ad Logicam,quatenus docentur arte constitui,ut nos diximus,itaq; nostram opinionem comprobet: aut a te ipso dissentiat, qui superius posuit, reliquas facultates esse distinctas a Looica,& Aristotelis sententiam penitus euertat. pertium etiam argumentum probat idem,quod nos et prooemio nostro,Malibi saepe iam ostendimus.
Llud autem libri Topicorum, quo suam ipse opinio onem confirmari putat, a nobis maxime facit. declarat
nim, dialecticam non esse Logicam, atque in ipsis 1 opi cis Aristotelem agere de syllogismo dialectico per accidens, quatenus scilicet persona Logici suscipit. Nam mitio eius libra, Propositum quidem negoci eri,inquit,methodum inuemre,aqua is
poterimusβ gidare de omni propo sto problemate exprobabilib. - Sed methodus syllogizadi de omni problemate ex probabilibus,
est inuentio locorum communium, uti docet non modo Arili teles in Rhetoricis, sed etiam cui ad consutandas hominis rationes quoque auctoritate utar, quos ipse sequitur Alexander. In
y' Cyiam inquit. Alistotelex de sic dicta dialectica etiam in
hris tractauit. maxime tamen in his qui ins ribuntur Topica , 'iod nonnulli loci traduntur, a quibus initium facientes poterimus de nini proposivo problemate ratio cinari,ut ipse inquit.
387쪽
Finis igitur huius licuitatis est inuenire locos communes: sed do cere inuenire locos communes in omnibus rebus,non est traderere gulas, quibus conficiantur instrumenta cognoscendi. siquidem loci illi communes,cum nullum habeant definitum subie stu,non minus usui sunt aliis facultatibus, quam Logicae: ut ex his patet, quae supra diximus. Quare cum finisTopicae facultatis sit,tradere locos illos comunes, non docere constituere sua instrumenta, necp est Logica, ne p pars Logics. Logicae enim est,at eius partiu,tradere rationem conficiendi instrumenta, quibus ignota cognoscimus. ac propterea quidem partes Logicae ut ipse etiam in fine secundi cap. I. tractatus concedit certum habent, definitum subiectum. Sed Topicorum liber, non habet certum definitum* subiectum,ut in quinto Otiam libro ostensum est, ergo non est pars Logicae. Minor proba tur,quia dialectica non habet certum genus: Topica autem, & di L Itica. nihil inter se disserunt. Maior etiam comprobatur uerbis Aristotelis, cum multis aliis locis, tum primo Posteriorum lib.loco
,, Sed diale clica, inquit, non erisic definitorum quorundam,mπων, veris alicuius unius e n. non enim interrogaret propter liquod oppo storum se non demonstrat idem. Et r. Elenchorum: is Nunc autem no eri dialecticus circagenus aliquid determinatu, is nes ostensivus vllis nec ratis,qualis universalis. Illo autem libro per accidens tradi syllogismi dialeetici proprieta res, ex inscriptione quodammodo intestigi liret : inscribi iur enim liber Topicorum . quod idem est,ae si inscriptus esset,liberLocorum. Patet etiam ex uerbis Ariste telis, qui primo cap. eiusdem libri coim numeratis syllogismi speciebus,sic intulit:
ν, Species igitur 3 ilogismoru,ut figuralitersit complecti lar dictae.
Quae uerba exponens Alexander, ,, Uelut, inquit, descriptione quadam,& non diligenter, explora rite . Sic autem sorte dixit,uel quia non exadlam definitionem unius. cuiusq; tradit: uci potius, quia non haec elaborate tra fiat, in non sitis eius propositum principale de his dicere. Post Aristoteles haec subiunxit: 1s Summatis autem dicendo de omniis; praedictis, Cr de his quae a postea sint dicenda, in tantum nobis determinatum sit,eo quod de GIν lo eorum exactam rationem si nare eligimus, sed aliquantulum deo bis volumus pertransire, omninose ficiens arbitrantes sedecund r in propositam methodum posse cognoscere quoquo modo unum quod que illorum. Agit ergo Aristoteles de huiusmodi sillogismis peraecidens,quatenus scilicet Logici personam suscipit,qua his proprietatibus cusin fine Commentarii diximus repleta est Logica. Diale
388쪽
Dialecticam uero no esse Logicam, patet etiam ex his utilitatibus, quas Aristoteles scribit assene nobis dialecticat quas quidem usim rates ex ipsa Logica percipi non posse, nemini obscura esse arbitror. Ex quibus uidetur omnino constare, Aristotelem uerbis illis, primum igitur dicendum, videriollogismiu, quae eius disse rentiae uisumatur diamiciusγllogismus. hunc enim quaerimu eco dum propositum neROcium: Noluisse ostendere, sibi illud propositum esse, ut eo libro ageret per se de regulis syllogismorum dialebicorum non enim,quae superius dixerat,ad rem facerent sed uoluisse id significare,cum proposutum nego .ellat inuenire methodu syllogizandi ex probabilibus. hoc est cum sibi propositum esset, inuenire,& conficere syllogismos dialecticos, necessario declarandum fuisse, qui esset ille syllogismus, quem uellet conficere: ita docendum fuisse, quemadmodum fieri oporteret. hoc enim in libro uult in primis conficere li utuli nodi syllogisimum, tradendo locos communes, non tradere eius proprieta res, quemadmodum fit inscientiis, quae conficiunt demonstratio
nes, quibus probentur passiones de suis subiectis. Quod autem nodum docuerat, qui nam esset huiusmodi syllogismus,&quemaci
modum conficeretur,antequam traderet locos eum conficiendi, statuit ponere regulas,quibus recte confict posset. Quare uidetur dialectica costare & ex Logica, & ex Locis: sed ex Logica per accidens ex locis autem per se, ut docuit Aristoteles, Rhetoricam esse com positam ex parte resolutiva,& ex ciuili ea quae est de moribus. Id autem cur laesum sit ab Aristotele, satis uidem in fine Commentari iexplicasse. Ex quo patet nihil illud obstare, quod primo Rheto icorum libro ita scriptum reliquit Aristoteles:
Et de quolibet ollogismo Dialecticam , ues universam , vel par e.
rem eius quandam considerare. c.
Quandoquidem perspicue loquitur de ea parte dialecticae, quae proprietates omnes syllogismi dialectici traditi illis enim uerbis ostedit ut liquet quo modo quis fiat Enthymeniaticus, & quomodo
persuadeat dicens persuasionem Rhetoricae esse demonstrationem, quae quidem non possunt spectare ad lib. Priorum, ut multi perporam mea quidem sententia existimarunt.
Raeterea,dialecticam no esse Logicam,uidetur quodam R: modo ostendere optimus Grscorum omnium Interpre tum Alexader, ipsa rei ueritate forte coactus.Nam in prioli vicismum Topicorum librum, Non enim,inquit, sicut unaquae* scientia circa aliquod genus de terminata,propria illi generi,& quae per se eidem insunt,ostendit, & in accipit per principia propria illius generis, sic etiam hae disciplinae, loquens de Rhetorica, & Dialectica. Nam neque de aliquo ratio- nem faciunt per propria illi, & quae sunt in substantia eius, osten,
389쪽
D. AND BONARDI dunt,quaecunque demonstrant, sed ipserum tra statio uersatur circam communia. nam dialectici similiter interest de Musicis rebus, ut de, Micinalibus, ii bde Geometricis, turalibus,moralibus,ratio is natibus, & de omnibus propositis disserere. Nam eius ostensionesis sunt excommunibus opinabilibus,ri non proprηs ipsis propositis.,, Non enim per Medicinae principia dialecticus demonstrat aliquid, is ita de caeteris. Dialecticus ergo cum non possit ex propriis disserere de rationali bus,non est artifex rationalis,neque pars eius: dissereret enim ex proprijs illius. At rationalis ut iste etiam concedit est Logicus, ergo dialecticus non est Logicus. Hoc idem Alexander ipse constrmat exponens ea quae dedisecti. eo scripsit Aristoteles.eius autem haec sunt uerba: M Tertium praeterea utilitatis modum ponit,dicendo quod est uti. ., lis adeas quae sunt secundum philosophiam,disciplinas,et ad cogniis tionem secundum scientiam,id est ad inuentionem ueri,&cognitio δε nem. Dixit autem diseiplinas secundum philosophiama cet natu M ralem,moralem,rationalem, Sc metaphysicam. Ouod si dialectica est utilis ad rationalem,non est rationalis: idem enim non est sibi ipsi utile, sed necessarium. Praeterea quemadmo- dum est utilis ad moraIem,ad naturalem, & ad metaphysicam, ne tamen ulla est ex h is: ita non est rationalis: ergo non est Logica , ex Alexandri etiam,quem ipse sequitur,sententia. Quod autem ratio nati si cultate intelligat Alexander Logicam,ex eis intelligi licet,quae in eundem Topicorum librum ita scribit: is Quaecunque uero nec ut agibilia quaeruntur, neque habent per is se stam cognitionem ueritatis in seipsis, sed uelut adminiculatia suntis ad eligibilium & non eligibilium cognitionem, uel ad uerorum Scis Llsorum inuentionem conuenitur,haec sunt problemata rationalia.., Nam rationalis facultas habet locum organi in philosophia. Et quae sequuntur. Quae quidem id apertissime declarant,quod a nobis dictum est. Ex quibus sitis patere arbitror, quod ipse in quarta ratione, qua
contra nos utitur,absurdum esse scribit, id non modo absurdum noesse,sed maxime necessarium. Neque ex his quae dixit, illud insequi, ut liber Topicorum sit pars Logieae: sed omnino contrarium, uunos ostendisse arbitramur.5c eo magis,qubd non dissoluit rationes eas, quibus id in Commentario noso confirmauimus. quod quiadem illum praetermisisse mirandum est: quippe qui non deberet ignorare,qui absurda tan tum opponat, hunc ex Aristotelis sententia. nec rationes,nec uerisimilitudines dissoluere. Is enim secundo Otoricorum libro,capite vigesimoquinto,
is Nam qui obi cit, inquit, non dissoluit veris litudinem, sed non ,, o necessariam Probat. Sectici
390쪽
l Is absolutis,consequens cst ut respondeamus ad ea quael laco melius N. cap. IIII. tractatus scribit: quanquam exl ex eis quae superioribus libris disputauimus, satis distolisi ut possint. Miramur igitur, quid huic homini in mente
uenerit dicere, nos posuisse, dialectica i sse subalternatam Primae philosophiae, cum nusquam id omnino dixerimus: immo uero ubiqi illud, dialecticam nev habere subiecitum proprium,& esse a Logica distinctam. Quin etiam illius usum multo latius patere, quam Primae philosophiae. Deinde ostendens homo, Dialecticam non es Ie subalbternatam, loquitur de Logica perinde, ac si nos illud asseruissemus,
ut rancν eandem esse. Mirum autem uidetur,eum, cum uellet ostendere,Logicam non esse subalternatam, tacitas praeteriisse rationes eas,
quibus ego conatus sum contrarium probare, ac mihi quidem satis probasse uideor. Prima autem eius positio salsa est, si intelligat, unam si culta tetri esse sub altera alio modo atque operis gratia, ut ostendunt & ratio. nes,& Aristotelis loca, quae ego in Commentario attuli. Quamobrem ea quae proseri,ut contrarium ostendat,aliena sunt, ac plane eo mentitia. ut illud, cum rationem reddit, quare species non sint subal ternatae generibus. Uera enim huiusce rei causi colligitur ex uerbis Aristotelis, quae nos in Commentario recitauimus. Subalternari e
nim apud Aristotelem nihil aliud significat,nisi, facultatem aliquam considerare operis causa, id quod altera simpliciter Nab sola te considerat. Atin illa quidem quae operis gratia considerat, ei subii ci dici,
tur,quae absolute considerat:cst enim posterior. illud etiam falsum est, Aristotelem primo Posteriorum libro tra dere, facultatem cam quae subalternas dicitur, semper explicare propter quid omnium principiorum,quae sunt in subalternatam ulla est enim ratio illa, haec facultas sibi hanc subalternat, ergo explicat pro/pter quid omnium principiorum eius. Redie quidem sic insertur, haec facultas explicat propter quid huius facultatis, ergo illam sibi modo aliquo subalternat. idi sensisse Aristotclem diximus.
Praeterea,ut traderet Aristoteles,omnem facultatem subalternanotem explicare propter quid eorum quae sunt in subalternata princi pia: hoc esset intelligendum, ut in pluribus, ob eas quas in Commotario attulimus,rationes. Sed de hac re, cum & in Commentario nostro, et quarto huius Apologiae libro satis multa disputauerimus, ad illa nos loca reflcimus.
Quod praeterea scribit,principia, subiectum, A assecius in omni
bus facultatibus congeneaeisse oportere,&eadem, quod Aristoteles primo Posteriorum libro, Ex quibus, inquit, demonstrare est, conis νε tigit esse eadem. hoc ipsius opinionem eiici tit. Nam si principia sub- alternantis sa cultatis,et subalternatae, sint diueris,ut ipse fati tur, suta alternans lacultas non potest subalternatae principia ostendere,pro pterea quia non sunt eadem utriusς principia.Ergo secum pugnat,