장음표시 사용
391쪽
quippe qui contrarium ante dixit. Quod autem subdit,facultatem subalternantem ostendere principia facultatis subalternatae, quod subalternantis principia sunt simpliciora, subalternatae autem compositiora,minime dubitari potest,quin ab Aristotele dissentiat. Ex hoe enim sequitur,ut Arithmetica ostendat principia Geometriae, siquis dem Arithmetica principia habet simpliciora principiis Geometris, ut testatur Aristoteles I. Poster. lib.his uerbis: U Ee quae ex minoribu ea quae est exposuione,ur Geometria, in να rithmetica. duo aut expositione,ve nnflassublatia est ine politione, να punctus autem erisubstantia posita. hoc avrem e lex appositione. Si ergo principia, quae sunt magis coposita,ostenduntur ut Iacomellus dicit principiis simplicioribus, Arithmeticae principiis Ostodenξ Geometriae principia.Quod tame cu perspicue falsum sit principia enim Geometris caret medio,ac per se nota sunt & aueritate et ab Aristotelis sentetia penitus abhorret,quod homoscribit. uin exillo etia,que citat, Aristotelis loco,sequitur illa esse diuersa principia.
Quae uero in altera eius confirmatione sunt, partim nihil conis cludunt, partim hominis etiam opinionem euertunt. Partim au
tem nihil concludunt, quia ut principia facultatis substernatae re digantur ad principia subalternantis, utpote ad ea, quae absit ut Φconsiderantur: tamen ex hoc illud non consequitur, ut subalternans
probet semper ipsa subalternantis principia. Nam cuti saepe dixi. mus fieri facile potest, ut principia ficultatis substernatae sint etiam principia subalternantis: quae quidem principia ostendere non potest facultas subalternans. id quod accidit principiis Logicae, quae item sunt principia Primae philosophiae: sunt enim aflectus ensis.
itaque patet, nihil hominem concludere. Partim uero, ea quae
scribit,ipsius opinionem euertunt. Nam si principia facultatis subal ternatae ut ipse ait sint composita,& est has, subalternantis aulcm causae: cum ipsa composita, Sc esse 'us,ut ex primo Physicorum lib.
constat, sint notiores nobis,causae uero naturae: innata sit autem nobis uia progrediendi a compositis ad causas, principia facultatis sub alternatae demonstrabunt principia substernantis. Demonstratio enim debet esse ex notioribus nobis, discimus enim ipsi conclusi nes per demonstrationem. At contrarium supra dixit, ergo suam ipsius opinionem euertit.
In iis item quae subdit, uidetur omnino liveritate recedere. nam
eum locum citat primi Posteriorum libri,qui nihil ad rem facit. squidem ibi non loquitur Aristoteles de facultate subalternante,& subab
,, Sint autem,quibus utimur in demonstrativisse cientis alia quidems, propria unius m scientiae, alia commvnia. communia aurem secvns, dum Analoma:quoniam vide hquantuineo quodAbscientia est,ra genere:Wopria quidemur lineam ese huiusmodi,Cr rectum: commv-υ nia au ut aequalia ab aequalibussi auferas,quod aequalia reliquabunt.
392쪽
sufficiens autem eri ununtiIuodp istorum,quantum in genere e l. idem 6 enim faciet , etsinon omnibus accipiat,sed in magnitudinibuspoli)m,
frithmeticiis autem in numeris.
Tarricia constat,ipsiam Geometriam,et Arithmetica, ne ibi inter se, neq; ulli alii facultati esse subalternatas. Quare locus ille Aristotelis magis labefactat eius opinionem,quam confirmat. Ibi enim Aristotcles, cum mentionem fecisset de principi js, quom alia essent propria, alia communia, Demonstratio autem constaret ex principi js propriss s,uoluit declarare, quemadmodum principia communia sese habent ad demonstrationenti SEc Tio V. Erum cu ostensum sit, a ueritate abhorrere, quae Iacomellus scribit de proprietatibus subalternantis,ct subalternatae facultatis, facile est intestigere, quam ualde probanda, sint ea quae ex illis ipsis proprietatibus colligit,quibus cocludit, Logicam non esse subalternata primae philosophiae. Nos e nim dicimus, Logicam subisset Primae philosophis, propterea quod ab ipsa Prima philosophia sua petit principia, ψ tractat operis causi, cu Prima philosophia pertractet absolute. Atq; illud asserimusMomodo suiscere ea quae diximus ad scientiam subalternante & subalbternata cssicienda: sed non posse rem aliter se habcre. necp enim secus .
unquam apud Aristotele inueniemus. Nam si quid asseratur prς terea quae diximus,aut insequitur ex his ipsis quae diximus, aut omni no est confietu. Principia enim suntiquae constituunt & distinguue facultates. Quare illud falsum est,facultatem subalternantem semper explicare propter quid principioru sacultatis subalternatae, ut ostensum est in Comentario,& superioribus libris. Ex quo quidem uide
tur Logica re te subiici Primae philosophi quae tamen Prima phi, Iosophia n5 cxplicet propter quid principioru Logicς. Quemadmodum enim ex eo quod omnis homo sit animal, no sequitur ut omne animal sit homo: ita ex hoc, quod facultas omnis quae explicat pro pter quid alterius facultatis,necessarib illam sibi,aliquo saltem modo subalternet illud no consequitur,ut facultas omnis quae sibi alteram subalternet, necessario explicet propter quid illius ipsius facultatis, quam subalternat. Aristoteles autem X I s.cap .Primi posterioru libri illam propositionem posuit,non hanc,cotra quam iste salso putauit.
Ex quo quidem factum est,ut in ηs quae diximus,lapsus sit. Supra item bellus hic homo pluribus uerbis me reprehediliquod posueram,dialeistica distinguia Logica: nuc uero aisi me plurimum errare,qui Logicam, siue dialecticam Metaphysicae subalternari pi det . quasi ego posuerim, Logicam & dialecticam idem esse. Praetorea cum ego ita sim argumentatus,omnes termini qui sunt in Logisca, & omnia principia conderantur in ipse Logica ut osten dimus operis gratia, ergo cosiderantur in aliqua superiori facultate simpliciter,&absolute. At haec nulla alia potest esse nisi Prima philosophia, I a sunt
393쪽
sunt enim assinus enti ergo consideratura Prima philosophia,itrii subal ternantur ipsi Primae philosophiae:quod quidem & com pluru
bus rationibus, & Aristotelis auictoritate co firmauimus: Resp5det, me praue id colligere, ac in multos proinde errores dilabi. Sic nan omnes, inquit, priuatae scientiae Prims philosophiae substernarenccu omniu terminos illa cognoscat: quod est falsum, meo etia iudicio. Ex quibus liquido apparet, eum nihil ad argumetationem meam respondere. Nam cum easdem acceperim desinitiones, quae tradum
tur in Logica: uidelicet, Genus est quod praedicatur in quid est, scire
est rem per causam cognoscere,et quae sequuntur, Necessarium est Blud,quod no potest aliter se habere, itemq; reliqua principia Logicae: atq; haec ipsa considerari dixerim in Logica operis gratia,ita in alia scientia absolute. Quod etiam ratione,et Aristotelis auetoritate inprobari docui, ad haec ipse non responder, Nihil enim illud obstat, quod Metaphystra Logicae terminos co gnoscat,propterea quod omniis facultatu terminos latius cognoscit. Nam ostenditi rus Prima philosophiam cognoscere eandem Om. nino rem,et definition quam Logicam. hoc tantum interesse,quod Prima philosophia cognoscit absoluie, Logica operis modo causa, utaccidit Mechanicis, dc Geometriar,Musicae,& Arithmeticae, dicinae,&Philosophiae. Ita* patet illud non eonsequi, quod iste Opponit,ut omnes priuatae scientiae subissciantur Metaphysicae. Nocnim easdem omnino res pertra fissi operis gratia. Nam etsi exerta plicausa homo qui pertinet ad philosophu naturalem, sideratura primo philosopho,utens,& substantia,eodem p modo reliqua, tamen ex eo non sequitur,ut philosophia naturalis subalternata sit diuinaeitum etiam,quia non reserica ad opus. Item,cum ait:
In superioribus etiam iam monstrauimus,lam Metaphysicus, qui
artifex est amplissimus,&ens,inquantum ens, minume, analogi reale,ac rationis contemplator, p dictis consideret,non tame ea raotione,ut in enunciationibus ipsis saluatur, aut illas denominare possun est enim hoc Logici munus. Videtur E se ipso dissentire. Nam cum concedat,Primum philosophum ea quae dicta sunt cosiderare,Logicum unciationis causa, se quitur, ut ipse Primus philosophus simpliciter & absolute eonfide ret. unuquodq; enim prius est in se,quam ad aliud reseratur. ergo ex eius quo ν sentetia subal ternatur Logica Primae philoseph iae,ob eas
quas attulimus,rationes:quod tame ante negauit. Secuigit pugnat.
Praeterea, si Primus philoisphus ut ipse innuit cosiderat eaqugdidia sunt,atet haec eadem Logicus propositionis causa, Primus phi
losophus non considerat secundas intretiones, ut omnino a Primis abstrahunt: non enim idem est, secundas intentiones cum primis cosiderare,& seorsum. sed superius dixit, Metaphysicum considerare secundas intentiones, ut a primis ab strahunt,Logicum autem simul cum primis:
394쪽
Ergo a se ipso dissidet: isti enim uarii considerandi modi inter se LXππ
Praeterea, cum genus ut superius ipse dixit con sideretur a Pri. r. ista
mo philosopho,quatenus genus: si consideratur a Logico, non po M.test considerari ut genus, ita absiolute. ergo consideratur, quat nus ad aliquid aliud refertur. Hic autem considerandi modus,uel distinguit Logicam a Prima philosophia,uel cotra. Si non distinguiti Logica non est distinctia a Prima philosophia: quod quidem salsum est, bc contra eum. Sin aute distinguit, Logica subiicitur ipsi Primae philosophiae. id enim respective conderat, quod Prima philosophia ι κ κ κabsolute. Sed contrarium dixit,ergo secum pugnat. vriv
E secundis autem intentionibus cum disputarern cuamplis smis quibusdam uiris,at ab iis quaesissem ex quib. Aristotelis uerbis eas ipsi elicerenticum nullo possent A. ristotelis loco,quae dicerent,coprobare,attuleruthoc so
phisma: Animal est genus, homo est animal, ergo homo est giquod omnino negarent dilla lui posse,nisi ponerentur secun dr
tiones,quo modo ipsi ponerent. Quod qui dona nos minime proba uimus, atque illud ipsum sophisma , ut apparet, Commentario no modiiIoluim . Id autem bellus hic homo resutare cum uellet, primum exclamas. Bone Deus, inquit, quid audio ab homine in Bononiensi Gymna. issio tot annis dialecticam prosellae in Sed ex his quae dicemus, intelligent uiri erudit illum ne, an gis nos exclamare Oporicat. Quoniam uero potissmum improbat, quod ego in illius sophismatis dissolutione dixi, animal scilicet in alterapropositione uniuersiali ter accipi,in altera particulariter, maiorem* fidem habct expositoribus,quam ipsi Aristoteli.recitabimus uerba Averrois, ut intelligat, non ametatum, sed ab Auenoe illo, cui tantum tribuit dissentire. Is igitur II. Poster. lib. cum nonnulla ante dixisset, Hoc autem est,inquit,ucrum, quia spongia marina no est animal simpliciter, sed est animal quoddam:& similiter est dispositio singula rum specierum,scilicet quod non denominetur per genus, inquam tum est haec species, sed denominetur per illud,inquantum est gene ris aliquid. Homo enim gratia exempli,no est animal simpliciter sed mest animal aptum recipere rationem:&per hane aptitudinem distin eguitur animalitas,quae est in homine, ab animalitate reliquarum spe- cierum:& distinguitur animalitas,quae est equi, ab animalitate, quae est asini.&similiter est dispositio singularum specierum, quia genus in ipsis diuersificatur per eius disserentias. ε. Sentit ergo Auermes,cum de homine dicitur animal, non accipitiniuersaliter, sed particulariter. Id autem cum hic homo improbet,
ab Auerroedissentit, a quo tamen sine nefario scelare dissentiri non posse existimati
395쪽
Sed quoniam uerum esse existimamus, quod & Averroes de hac re, & nos diximus, uideamus, quibus hoc ille rationibus restu
Quod igitur ad primam rationem attinet,ego non dix animai,cude homine praedicatur,esse uocem uniuersalem,aut particularem:sed
animal, quod in se uniuersale est,si de homine prsdicetur,non accipi pro omnibus as quae alioqui significat, sed tantummodo pro ratio nati. Nam aliter falsa essct illa propositio. significaret enim,homi non esse omne animal, quod quantopere a ueritate abhorreat,neminiobscurum est. Ne* tamen sequitur,ut sit prsdicatio aequalis de aequali, sed est superioris de inseriori. praedicatur enim id,quod in se est uni. uersale,ck superius, etsi tantu modo sumitur in eo significatu, in quo
est uera praedicatio:quod quidem satis est ad praedicationem superioris de inseriori. Nihil ita cotra me. Si tame haec mihi aduersentur, aduersantur etiam Iacomello,qui ait,animal, cum praedicatur de ho mine,non pro uniuersissensu copulativo, sed disiundi tuo, uerificari. ita enim uerificatur pro una tantum ii ccie animalis,quia no uere prs
dicat, si plures species significet. itaq) nccesse estucrillae ad id, in quo . uera fit propositio. sed hoc ut patet nequit esse aliud, nisi species ra
tionalis ergo animai,cum praedicatur de homine, accipitur tantum fio viis modo pro animali rationali,quod Iacomcllus etiam concedit.Qua
viavinclusi. resi eius argumentu contra me faceret, faceret etiam contra ipsum.
Altera autem eiu s rat o facile dissoluitur. nam haec propositio, hom' non est animal,est falsa, propterea qubd significat, hominem nec illud quidem animal esse,quod re uera est. significat enim, sum hominem nullum omnino esse animal rid quod falsum est. qui enim tollit uniuersale, idem etiam tollit particulare.In negativa enim propositione ut dicetur inferius non ita anguste accipitur praedicatum unuuersale, quemadmodum in affirmativa. Negatur ergo uniuersaliter animal ita Llsa est illa propositio. Silanae haec ratio meam opinio nem labeti staret, contra Iacomellum etiam seceret,qui dixit, animal praedicatum de homine uerificari pro uno significato tantum disiunctive. quod idem est,at nos diximus. LX π π Tertia item eius ratio cum ipse pugnat. siquidem animal ex eius Mais .hi, sententia) praedicatum de homine,non accipitur pro uniuersis ani,nishuriin malibus sensu copulativo, sed disiuncti tuo. Quo igitur uera sit haee se, propositio, homo est animal, necesse est, accipiatur animal pro alia quo designato animali, non pro omnibus. At uera esse non potest, nisi pro eo animali quod est rationale. crgo sentit ipse,uera fieri propositionem illam eo modo, quo & nos diximus. Ergo a seipso, non, me dissentit.
Sed quoniam absurdi aliquid asserre,non est dissoluere, dissolue
mus etiam uerisimilitudinem,quam habet illius ratio. Negamus igitur locum ab euersione antecedentis, ad euersionem consequentis ductium ualere, cum scilicet latius accipitur cdsequens, quam anteco dens: quia in euersione antecedentis,& consequentis, consequens
396쪽
accipitur uniuersaliter, ut dictum est superius . negativa enim vi timuerialior assirmativa. Non enim cui ex superioribus patet idem est omnino, quod negatur in consequetue, cum eo quod affrinniabatur in priori.
Varia etiam Iacomelli ratio opinionem eius euertit, cum
cogatur ut ostensum esto eadem dicere, quae nos diximus . Sed nullo negocio nisi mea me fallit opinio ) di L
se soluitur eius argumentum. Negamus enim in hac proinpositioncomne animal est homo, animal eo sim modo accipi, quo modo accipitur in illa , omnis homo est animat: quia subiectum hie si propositio sit uera coarctat praedicatum, ut accipiatur Pro eo a nimali duntaxat,quod est rationale. Sed in hac propositione omne animal est homo , accipitur animal pro omnibus iis quae significat nulla enim uoce coarctatur. Nihil igitur eius argumentum con cludit. Quod si animal in ea propositione, quae conuertit, suma tur particulariter, uera fit conuersio ad hunc modum i homo est animal, ergo animal est homo. in hanc autem non conuertitur, omisne animal est homo. Q inta item eius ratio ut ex iis quae diximus, patet contra ipsum iacit. Ex eo autem facile mea quidem sententia dissoluitur, quod cum ita dicimus, aliquod animal non est homo, uerum dici Dius, quoniam animal irrationale non cst homo. At cum insertur, ergo aliquis homo non est animal, nihil ist quod coarctet praedi catum animal. in negativa enim ut patet non coarctatur , sicut in affirmativa. Quocirca illud significari potest, hominem esse nubium animal. quoniam uero est animal rationale falsa cst propositio, at hanc ob causam dicitur non conuerti particularis iacgativa. Lapsus cst igitur homo, quod existimauit, eodcm modo acciapi animal, & iii assii niatiua, & in negatiua : qucid quidem aperte
filiam est. . . ' rLatius enim patet propositionis negatiuae significatio, quam abfirmatiuae. Quocirca dicitur assirmativa, cuius praedicatum sit in. finitum, non sequi negatiuam, quae finitum habeat praedicatum. etenim non ualet, homo non est iustus, ergo est non iustus: ut con stat etiam de nominibus finitis,& infinitis. Sexta etiam ratio, quemadmodum superiores, contra illum Licit. Tamen respondemus,uocem tantum, prohibere, quominus subie, P Ri ctum coarctet praedicatum : non enim idem significat, homo est animal,& homo tantum est animal .uox enim,Tanium, uariat significationem praedicati. ex quo fit,ut salsa si illa propositio, homo tantum cst animal propterea quia sensus est, solii homine esse animal, quod penitus falsum esse constat. uera tamen est propositio illa,homo est a brin
Dimal ob eam,quam diximus,rationcm.
Sed quid multa: uae homo subiungit,his Omnes,quas cotra noSwω--I 4 attulit.
397쪽
attulit, rationes dissoluit, perspicuel nostram opinionem compro bat, ita* scse redarguit,ac secum ipse pugnat. ait enim: is Quod si his conuictus dicas,te hanc enunciationem, uidelicet hoa, moestanimal, ueram fateri,at p γ animes uocem esse communem,ato que uniuersalem, non tame pro omnibus suis significatis de homo,iuere praedicari, sed pro aliquo duntaxat,uidelicet rationali: Quaero is ergo a te, cur communem opinionem accusas, ac ualentissimos illos ,, dialecticos insectaris, qui in tali sensu illa cocedunt Concedamus igia
is tur unanimes,enunciationem illam ueram,at γλ animal, ut uocem , indefinitam,atq; communem, non terminatam,at Q particularem, lux, ect non pro omnibus suis significatis copulative,ut iam diximus, di ν, siunctive tamen uere praedicari, siue uerificari. Ex quibus patet,illum concedere, quod a me dictu est,animal accipi in illa praedicatione de homine pro aliquo duntaxat animali,uide, licet rationali. cum p dicat,dialc sticos quosdam ualentissimos,quos ego insecter, concedere, propositionem illam accipi hoc sen se: idem. ait,concedere illos,quod ego concess. Ita* falsum est,cos a me in haere esse reprehensos. os landendum enim fuerat, ubinam illos ego roprehenderim. Patet etiam, ipsum, indicat,in huiusmodi praedic tione animalis de homine,animal sumi, non pro omnibus significa
tis copulatiue, sed disiunctive,isignificare sumi pro aliquo duntaxat animali, uidelicet rationali, id quod a nobis dictum est. Cum enim diximus, in hac propositione,homo cli animal, animal accipi parti culariter, quid hoc aliud indicat, nisi animal accipi pro aliquo tantum fgnificato,non pro omnibus Quam quid rem luce clarius oste dimus,cum diximus, hominem non es le simpliciter S absolute anumal, sed animal quoddam. Quae igitur ille tam multa congcssiti no
stram confirmant opinionem, suam autem penitus euertunt. Quo
circa recte diximus de paralogismo, illam esse deceptionis causam, quod pro eodem sumitur id, quod non est idem . siquidem animal in uniuersali,& in parti utar non est idem animal. Bellum autem hunc hominem, ubi respondet ad illum Aristote
Iis locum,quem ego citaui ex I. Periher. lib. mecum plane consentire, . ex his quae sequuntur,illius uerbis licet intelligere. M Quod uero, inquit, ex I I. Perihermenias affers,pro nostra magis M sententia, quam pro tua stare uidetur. Eo enim in loco respondebat
,, Aristoteles obieestioni iam factae, uidelicet quod ad necesse esse, sequiri non poterat possibile esse,quoniam id admittebat possibile non esse. ,, inquit, Aristoteles,duplex esk ipsum possibile. quoddam,q uod iam is actu est: quod M.q uod n5 actu, sed possibile est fieri . hoc asserit esseisin solis mobilibus,illud etia in immobilibus. Sic enim ipse inquit,ipis sum pos Iibile simpliciter, id est ut exponit doctissimus Boetius) pos sibile secundum omne sensum, et pro omni suo significato no potestis uere praedicari de necessario,quod illud est, id nos as Ierebamus uerb,, sicari.&subdit Aristoteles,cu partem sequitur uniuersale ad necesse
esse,sequit possibile. ergo b c habes abAristotele, possibile esse,ut uniuersale
398쪽
APOLOGI AE LIB. VII. 3ssuersale est, tequi partem scilicet necesse esse licet no pro quolibet suo significato, de eo uero praedicari possit. σε uod si possibile, quod est uniuersale prae uoce necesse, sequitur
ipsum necesse non pro omnibus iis quae significet, acceptum , sed pro aliquo, nihil homo a nobis dillantit. Dicimus enim, animal es se uniuersale . sed cum praedicatur de homine, non praedicari uni uersaliter, sed particulariter, ut scilicet rationale significet. Nos autem concesssisse,animai,cum praedicatur de homine, non esse uniuersale, patet ex ris quae post Aristotelis uerba sic intulimus: Concludit igitur ex his Aristoteles,cum uniuersale quiddam prae is dicatur de aliquo suo inferiori,non praedicari secundum totu de eo. αIllud itaque sensimus, animal esse uniuersale, sed non accipi uniuersaliter, cum de homine praedicatur. Quocirca Iacomellus nos rodarguens, suam ipse opinionem euertit: quod quidem omnium est absurdissimum. In hae autem propositione, animalests enus, animal sumi uniuersaliter, hinc intelligi licet, quod non uere dicitur,omne animal est genus, propterea quia sen sus est, hominem es legonus, & asinum, & bouem, 8c reliqua his consimilia. quod quidem falsum est: quia sic animal non accipitur uniuersaliter, sed pro suis inferioribus. quam sententiam uidetur ostendisse Aristoteles primo Priorum lib. his uerbis: cristomenes intelligibilis eris eri . fristomenes eri Dstimenes intelligibilis demper autem esse non ineri ristomeni:cor raruptibilis enim eri tomenes. non enim ollogismus fiebat,se se habentibm terminis , sed oportebat, universaliter . eristome nem intelisibilem semper ese. hoc vero si um , quod existimabae, omnem intelligibilem ristomen semper se,cum fristomenes corruptibilis siti caInnuit ergo Aristoteles si recte eius uerba perpendantur idem, quod a nobis dictium est. Quam rem declarat Alexander,expo
Simili modo quo si hominem esse animal sumat, & animal go
nus: non enim homo etiam genus est . in his autem deceptio fit, pro-pterea quod indefinitu uniuersaliquam simile est. Nam quasi inde πεfinitum eandem utin habeat,quam uniuersale, cocedunt homines ea coquae diculur,at admittunt,sed plurimu tamen disserui. nam quod εuniuersale est, si indefinite dicatur,uem est: quod uero indefinite ue rum cst,id n5 etiam uniuersaliter necessariό esse ueru. Unde hane de caceptionem ex eo fieri inquit,quod fere est. Quasi enim sere idem sit, nihil intersit,sive uniuin sale propositionem sumamus, siue inde.
nita ex indefinita uniuersale concedentes decipi utur.Ioan. item Gra-maticus exponens eundem locu,post multa inquit: Ioitur apparet syl
logismus fieri ob positione terminorum, sed non senicit hoc solum, ς sed etiam oportet prorsiis esse propositione uniuersalem,et hic ambc sunt
399쪽
sunt particulares. nam indefinitae sunt. ia igitur salis est uniuersa. is lis,ob id etia conclusio salis est.Nam si dixero ite, Aristomenes intell,, ligibilis est Aristomenes, omnis intelligibilis Aristomenes semper ν, est: salsam accipi uniuersalem propositionem,quamuis uera sit ea qusis dicit,intelligibilis Aristomenes semper est. Nam in propositionibus,, lacteodem modo possitnt articulus,et determinatio. na quando dixes, ro,Socrates homo,et homo animal, una speciem hominis significo. ,, quatenus singuli homines dirutur. sed quado dixero, omnis homo animal, n5 amplius accipio speciem uniforme,sed singulos homines,, quibus inest species. Et quod hoc sit veru,patet ex his quibus potest ,, dici homo est species,nd tamen dici potest omnis homo species.
Ddit etiam Iacomellus, in eo me lapsum esse,quod puta. uerim, deceptionem illam proficisci a figura dictionis: quod omnino se negat apud quenquam inuenisse. Sed ipsi consestim inueniemus apud eius expositores. E. dius igitur in eadem fallacia, Ad hunc ergo modum, inquit, reduci habet uariatio suppositio is num,homo es species,Sortes est homo,ergo Sortes est species.., Et D. Thomas in eadem fallacia haec protulit uerba: Et ad hunc modu reducitur omnis deceptio prouenies ex uariatas suppositione terminorum,ut homo est species,Sortes est homo,er M go sortes est species. hic proceditura simplici suppositione ad discreM ta,S mutatur quale quid in hoc aliquid. Patet ergo,ia iste qui scri is pserit,eum paralogismu esse secundum figura dictionis. quod enim dicitur de hoc paralogismo, homo est species, Socrates est homo,er go Socrates est species: idcm etiam dicitur de eo, de quo hie disput tur,ut perspicuum est. Sed cum id ipse negauerit,decipitur. Item si ex istoru Interpretum sententia, omnis deceptio quae pro sciscatur ex uariata suppositione terminorum,redigitur ad modum
fallaciae figurae dictionis: nostri autem paralogismi deceptio ut ipse concedit proficiscitur ex uariata suppositione terminorum,ad fallaciam figurae dictionis redigitur. Sed hoc homo negauit, igitur a se ipse distidet. Maiorem ponit ipse his uerbis: Iuniores dialectici non imperite dicunt, fallaciam esse ob uarium ν, supponendi modum illius uocis Animal, cum in prima personaliter ut uerbis eorum utar & in secunda simpliciter supponat. Quorum,s uocabula tametsi Peripatetica non uideantur, sensus tamen illorumis Aristotelis doctrinae summe consonus esse uidetur. . Idem au liquod de caeteris qui allati sunt, de meo paralogismo diacendu esse,uidetur cofirmare Boetius in Antepraedicametis,ubi ait: Sed Artasse quisqua dicatiminime veru esse,quod dictum est. nam , cu homo de Socrate praedicat,Socrates enim homo est.& species dexi homine,Socrates tame species n5 dicitur. Et rursus cu animal de ho a mine praedicet,de animali uero genus,animal enim genus est, homo generis uocabulo caret,noctam dicitur homo genus,sed species rara
400쪽
tum. His dicendum est,quod minus aduerterit, illam esse desinitio renem de subiecto praedicationis,quae in eo quod sit unumquod ,&re in eius substantia praedicaretur. Nunc autem species de homine, n5 in eo quod quid sit, praedicatur: ne* enim si quis definitionem ho minis reddat, speciem nominabit, sed designatiuum nomen est tan, cetum, utrum de pluribus specie disterentibus praedicetur hoc nomen is quod est Homo an certe tantum de solis indiuiduis. Nam quoniam de indiuiduis solis homo praedicatur,idcirco species dicitur: dc quo niani de specie disseretibus,animal dicitur. idcirco animal genus uo eramus,& sunt quodammodo nominum nomina. Quare neque go nus de animali,necp species de homine,in eo quod quid sit,praedica- εtur,sed tantum designatiua est illa,quomodo homo,et anima ut di cium est,praedicentur propriis.
Patet ergo ex Boetii uerbis, ita dicendum esse de paralogismis iis quos diximus. Quod si unus aliquis ex his redigit ad sallacia figura dictionis, ut sentiunt Interpretes ii quos demonstrauimus, recte a nobis dictu est. Ita ν lalso negat Iacomellus,apud quenqua id inueniri. Confirmatur aut sic. uario modo supponedi ut patet ex Intera pretu uerbio mutat quale quid in quid: talis autem utatio sit iuxta fi Tei. Mgura dictionis,ut docet Aristoteles: ergo est secundum hae ipsam sal vi lacia. Sed contrariu dixit Iacomellus, itur sua ipse opinione evertit. Praeterea haec mea fuit ratio,cum id quodn5 est idem,interpreta tur ut ide,inest fallacia figurae dictionis. In paralogismo.que dixi id quod n5 est idem,interpretatur,ut idem:ergo inest fallacia figurae dictionis. Minor propositio manifesta est ex eo,quod animal in prima propositione cui ostensum est) aliud significat,atq; in secunda, tamevidetur idem, propter similitudine dictionis. Neq; tamen in eo par logismo no est similitudo dictionu,quod sint eaedem ductiones. hoe
enim euerteret etiam expositoruopinionem,quos tamen ut dicitum
est sequitur. Id autem quod est idem, simile etiam dici, ostendit Arbstoteles I. lib. de Generatione&corruptione, X L V ι M. his uerbis:
Sisimile,secundum quodUisite activum : ipsum enisseipsum mo- M
Si enim quod est idem non diceretur etiam simile.nulla esset Ari. stotelis ratio. Et primo Rhetoricorum lib.
Verum quonia quodAmile eiusde generis erit ibi ipsim hD Mest,idb maxime unus uis p ad seipsum habet, neceme est,ses alios plus ..
alios,minus seipsos. omnia alia uni is maxime adstipsu insiune. Nihil igitur obstat, ex Aristotelis sentena, quo minus simile dicatur etia,quod ide est. Negamus tame ipsi, ide esse hoc ioco animal in v. tracp propositione. sed quoquo modo dicat, quotiescu* deceptio alirua ex eo oritur,qd diuersium quippia interpretatur,ut ide, hoc fierit4M secundum figura dictionis. In eo aut, que dixi,paralogismo, cuid qd non est idcaccipiatur ut idcinest illi paralogismo huiusmodi sillacia. Quod aut cotra nos utitur Alexadri testimonio, etsi in his