장음표시 사용
381쪽
Quoniam autem humidum facile , siccum discite terminatur, non aliter inter se a sciuntur atque obsonium & condimenta. Humidum enim sicco, ut te minetur, causa est, & alterum alteri ueluti gluten esistit, quemadmodum &Empedocles in physicis fecit , farina, aquae agglutinata. Atque hanc ob causam
terminatum corpus ex utroque concretum est. 38 Humidum & se eum ex quorum permixtione corpora & af etiones,qtiae in illis insunt, ueluti duritiem, mollitieni, & alias similes, conflari docuit, quomodo, cum admiscentur, inter sesexfficiantur, tradit, tei mitratumq; omne corpus ex utroque concludit constare. Haec autem declarat ex eorum definitionibus& naturis, quae in secundo libro de ortu & interitu primum traditae sunt,deinde huitis libri initio repetitae. Ponit itaq; humidum facile terminari, siccuin dissicile. Quod de terminatione intelligendum est, quae alienis terminis e citur. Nam propriis terminis siccum facile terminatrici Mimidum dissicile. Quae per terminos proprios insccundo de orthi tra pdita determinatio, ut huius libri initio, ita Ele praetermittitur, quod ad eorum iliter se comixtio nem,de qua est sermo, nillil tertineat. Neque enim humidum & siccum inter se commiscentur, qua hoc cile, illud dissicile, propriis terminis finitur, sed contra, quo uidelicet humidum facile, siccum dissicile alienos termino; suseipit. Cum ergo de sicco & humido, qua uicissim commiscentirlidisseratur, haec duntaxat determinatio possita est. Cumq; haec columnatura sit, non ali-
ter inter sese assiet enunciat, atq; obsonium& condimenta. Qua similitudine accomodatior nulla afferri itidetur potuisse. Est autem notum absque condimentis,aut sale, obsonium esu idoneunon essendo ne uin itero per condimenta, salem ite fieri, quae etiam condimenta ipsa per se ad esum accommodata non fiunt, sed obsonio admixta. Non aliter humidum & secum inter se asset tra duntur. Nam, cum siccum per se alienos terminos dissicile accipiat, illis, si humido admisceatur, facile terminabitur, ipso sicco,humidi, cum quo admixtum est, naturam participante. Sed& Eu-midiim ipsum, quod 1 uapte natura di iuuit, & quemcunq; alienum terminum facile accipit, sic ci admixtione terminatur, atque alterum alteri ut ait ueluti glutcncssicitur,liui nido siccum ad terminos capiendos idoneum faciente,&sic eo humidum, lac dimitat, impediente, atque finibus
illud ei reianseribente. Qualem agglutinationem in physicis Empedoclem ait expressi se, aquae& farinaes militudine allata, eum inter se admiscentiir,& alterum alteri est gluten. Quae de gluti Gne similitudo, Empedoclis dogmate confrmata, sit periori, qtiae de obsonio & condimentis est, non cedit, nee minus quam illa, humidi&sicci naturam commixtioni faetendae idoneam de ei rat. Perspicuum enim est, aquam S: farinam, sese mutuo agglutinare, & alterum alteri causam esse, ut finibus cireuia scribatur. Erit itaque Eumidum ut aqlia,ssiccum ut farina. Cum autem humi . di&sicci natura sit talis, terminatum corpus ex utroque esse Aristoteles eolligit. Ae id quidem recte, cum terminatum neutrum per se sit, sed sibi mutuo te zminos tribuant, cum inter se admi scentur, ut terminatum nihil esse possit, quod exhorti ira admixtione non constat. Sed dubitatio est de sicco, quod in secundo de ortu propriis terminis facile dicitur definiri. Videtur itaq; prae ter humidum terminatum corpus esse posse . An propriis quidem terminis siccum facile terminatur,si tamen cum humore commisceatur, quo ueluti glutine detineatur, longe adhuc magisterminabitur. Sed de hac re in secundo illo de ortu.
In elementis autem siccum maxime proprie terrae est,hualidis aquae ideo te minata omnia, quae hic fiunt corpora, absque terra & aqua, non constant. Vtriu Sautem maiorem uirtutis copiam habuerint, ad id unumquodque uidetur pertinere, in terrain; & aqua animalia degunt, propterea quod haec materia sint coi porum. In aere autem&igne non degunt.
3ρ Non ex quocunque Lumore aut siccitat ii eluti ex imateria 3 principiis patibilibus, corpo ra coli stare docet, sed ex his quae sunt maxime talia. In elementis autem cum liae cin sint, ii cluti eorum principia,& siccu qitide in igne & terra, Linnidum in aere & aqua, terrae ait maxime propriusiccum esse,&humidum aquae, ob eamque causam ex terra&aqua te tantinata corpora consari.
382쪽
A Simile autem quiddam tradidit de aqua: in seculo de ortu, cum dixit, aquam tantum inter et menta facile terminari, quod quidem humidi proprium esse statuerat. sica quod dicitur, humorem esse aquce maxime proprium, ei uidetur aduersari, quod tradidit in eodetri secundo de ortu.
Cum enim elementorum principia statuisset calidum, frigidum, humidum siiccum, S: quodq; elementum ex duplici principio constare tradidisset, subiecit, aerem humidi maxime esse, a quain frigidi. Est uero haec eius sententia omnibus perspecta, simplieiter & absolu te, nec sub
conditione,pronunciata, aeris primam & propriam qualitatem, hamorem esse, aquae autem frigus . Qian etiam de mixtorum corporum materia dubitatio exoritur. Nam cum eorum materia, terram & aquam in his uerbis esse uelit, aeremque& igneum remoueat, in securido de ortu conistrarium censet, mixtaq; omnia,quae a pridia os sitiat, corpora, ex omnibus elementis inter se admixtis docet generari. Quam controuersiam huius libri initio attigimus, cum humidum S: secum patibiles facultates esse, materiamque rebus genitis suppeditare traderetur. Sed ad priorem dubitationem dici potest, humidi duo esse propria, unum, propriis terminis non claudi, alterum alienis facile contineri r quae duo in eius definitione ab Aristotele sitiat posita. Qua igitur sv pte natura indefinitum est& fluit, aeris magis proprium csse. Eicni in aerma Ris, quam aqua, sua B dilue& stuit, atque ideo propriis terminis minus continetur. Aquam interdum ceratim usquadam figura praeditam, ut patet in guttis N pluuia cadente. Qv od aeri nunquam contingit. A quae autem maximὰ proprium humidum dici potest, qua ex parte termino alieno facit e definitur. Hlienum enim terminum minus, quam acr aqua elabitur, quod crassior haec sit, &quandam in se, quae in aere non inest, tenacitatem habeat. Ob hanc proprietalcm cum sicco humidiam ipsum permiscetiir, non ut cst suapte natura indefinitum. Ideo hoc in loco huius proprietatis duataxat meminit, quippe qui humidi & sicci commixtionem pertractet. Ex hae solutione inteI iij potest, eur in secundo de ortu dixerit, aquam tantum inter elementa facile terminari, cum humidum aeri tribuisset, quod dixerat facile terminari. Faci Ie enim terminatur aqua, & facilius quam aer in ipsa permixtione rerumque generatione, quam tum docebat. Olympiodoru autem quaestionem hane de humido ita soluit, ipsum per se humidum consideratum aeris proprium maxime esse, quandoquidem omnium elementorum humidissimus est, &magis fiuidus quam aqua, ratione aute ad mixta corpora habita, magis humidam aquam dici, propterea quod magis quam aer humectet, idque ob eam causam, quod p pondere descendat,& magis ae diatius, quam aer, corporibus haereat. Sed utrum haec ita habeant, simpliciterque& absolute huc midium primo sit aeris, dem de aquae, quan iris aqua magis hirmectet, alias accuratius expendetur . Ad alteram, quae de elementis est, dubitationem, quanquam initio quodammodo respon- sum uidetur, dici tamen etiamnunc potest, quemadmodum humidum disicciun, qudit ad patiendum maxime apta sitit, rerum materia ponuntur, tametsi ex omnibus quatuor et cmentorum facultatibus res oriantur, ita terram & aquam, quorum illae facultates propriae sunt, compositorum colporum materiam facit, qiuanquam ex igne etiam & aere simul commixtis constent. Haec enim corpora terminari uicissim N perpeti apta sunt, cum ignis & aer, efficiendi potius, quam patiendi uim habeant. Porro ad docendum ex terra constare, haec ratio in secvindo deo ' tu afferebatur, quod in loco terrae, hoc est, circa medium musti habitarent: in proprio enim loco unumquodque plurimum uersari. Qua ratione nunc quoque quodammodo utitur, cam ex terra & aqua monstrat terminata corpora constare. In terra enim inquit & aqua animalia se
lum sunt, in aere & igne non sunt. Quod propter Platonem fortas edictum esse Olympiodorus
censet. Ille enim animalia quaedam ignea, &alia aerea, ut nymphae, quae uocantur μακρυωνες,es se tradidit. Etenim non omnem animam,quae ad Ortum pertinet, in Hinc inferiorem locum descendere, sed perfectiores ita ignis sphaera consistere,&ex ea corpus ignCum sumere, alias uero
usque ad aerem, & aereum corpus induere. Hanc igitur Platonis sententiam uoluit fortasse bis D uerbis arguere. Sed huic loco id aduersatur, quod quinto libro de animalium hi storia prodidit, in Cr pro insula aerariis fornacibus, ubi Chalcites lapis ingestus compluribus diebus crematur, in medio igne pennatas bestiolas nasci paulo muscis grandibus maiores, quae per ignem saltant,
ambulentque, & emoriantur clim ab igne fuerint dimotae. Salamandram etiam in igne degere,scque illum euine ere, ut extinguat, fertur, ut eodem in loco Aristoteles meminit, & libro de cimo naturalis historiae Plinius. Falsum itaque uideri possit, quod dicitur, animalia in igne non esse. An uero dicendum est, Salamandram in igne non nascit, sed in terra, clim magni imbres prouenerint, ob frigidum autem temperamentum igni resistere, atque eodem delectari Z Bestiolas autem illas in igne nasci, quemadmodum dixerit, non uideo, cum in secundo de ortu tradi derit, nihiI ex igne, aut glacie nasci posse, quod turun qtie excessus sit quidam, glacies, frigoris ignis, caloris. Nisi in fornacibus quidem ex materia aliqua ad ea procreanda idonea, non tamen ex igne procreari uoluerit. De auibus nulla est difficultas, cuin in terra nascaritur & de -
383쪽
primae in sint necesse est. od enim ex sicco est&humido , id aut durum, alit molle sit necesse est.
o Cirin patibilium principionim, uidelicet turmidi& sicci species, hoc est affectiones corpoxeas, quae terminati corporibus illorum naerito convcniunt, tradere proposuisset, de ipsis primum humido&seco disserendiim esse iii dicauit, palicisque docendum, terminata corpora e corum commixtione constare. Qtiod cuni iam praestiterit, ad eiusmodi u flectiones pertractan das aggreditur, ac pri tinim quidem de diui cie&mollici edisserit, quoniam hae, ut ait, in corpove terminato, aliarum omnium primae imi eniantur. Quae alitem de his duabus affectionibus,
sest iii his uerbis, seu in his, quae sequuntur, tradit, quae quidem multa sunt, ea diligenter expedi debent, quandoquidem duri & mollis cognitio exquisita magnos usus habet, clim in naturalii, hilosophia, cuius pars est, tum in medicina quae naturalem philosophiam conse attitur. Dura pN molle similium partium affectiones esse a naturali philosopho mcd1cus accipit . Eadem tradit morbum esse, clim modum praetcrgrediuntur. In differentiis etiam pulsuum ab Archigene sunt numerata: quod, recte an secus factum sit, diiudicari non potes , eorum natura non cognita. igitur de illis Aristoteles docet, explicare aggrediamur. Ac primum quidem, eis principe
Iocum inter corporeas , qtiae terminato corpori institit, affectiones redie in his iter bis tributu. Nam cum terminatum corpus ex Elimido&sicco, ut antea traditum est, constet, illud omne aut durum esse, aut molle continuo iacccsse est. Molle quidem, si humidi pluriurium sit particeps, durum, si feci. Etenim naolle ad Iriami luna, di irum ad siccum pertinere, in secundo de ortu proditum est, atque in progrestu explicabitur. I, ecte etiam ab Aristotele nuncupantur, Propterea quod affectiones sint atquc patibilos qualitatcs. Nam molle quidpiam dieitur, quod, pati quidpiam soleat , ut in primo de ortu antea docuit, quum in D cmocriti atomos inuehitur.
Id uero eius testatur definitio, qua molle esse id dicet, quod cedit. Quid enim cedere a Iiud est quam perpeti Z At si mollicies, qualitas est patibilis, pro et E&duriciem esse necesse est: siquidem contraria in eodem genere ponuntur. Quanquam durici ex impatibilitatem potius, quam Patibilitate uideatur afferre. Cu praescrtim in quarto de naturali auscultat. scribatur laru & den- ssum, patibilitatem atque impatibilitatem perdurietem&molli ciuesti cerc. Sed patibiles qualitate S ambas esse, ex eo patet, qiibd, ait dictu est, ad siccium&huin id tim pertineant, quae patibilia principia posita sunt. Hinc de graui S leui, quae in corporibus prius inesse, quam durum &anolle aliqciis obiiciet, controuersia tollitur. Edenhra dicitur, grauitatem & leuitatem, affectiones quidem esse corporcas, quae duri ciem&molliciem antece ant, sed nec patibiles cste qualitates, nec primum inessc corpori terminato, quales a Tectiones in hoc libro traduntur. Patibiles autem non esse, in secundo cle ortii scriptum cst, cum elementorum principia litae rimthir. GP ue inquit &leue, em cientium, aut patibilium rationcm non habent: non enim talia dictitur, quia agant in alterum, aut ab altero patiantur. Nec uerbctiam terminato corpori infimi primum , clim ipsoru in simplici uin corporum sint propriae, illorumque m crito aliis comi niant, quae ex eorundem mixtione sunt genita. Terminata autem non sunt simpIicia corpo ira, quod, quicquid terminatum est, ex humido&seco constare oporteat. Sed dubitatio alia ex eo oritur, quod ait, quicquid ex humido&sicco constat, durum esse, aut moltc. Quod falsiim uidetur. Etenim oleum distinim ex se ei humidi admixtione sunt orta, quae neque mollia sunt, ne que dura. Dura quidemnone me constat: mollia ueris non sunt, quia cedhmi in ceperanti perista sint, quod mollibus repugnat. Vertim dicendum est, haec, quanquam non aditi dura sunt, aut mollia, potestate tamen dura esse, aftiret; dura fieri, clim crassescunt, aut concrescunt Praeterea de terminatis corporibus Aristoteles loquitur, ut in progressu patebit. μη υcta si co νεους ranu, τυρπιπιδεν, μ λ νψά υπεῖαν τύμhi
Durii in autem id est, quod persia perficiem in se non cedit: molle est, quod
cedit, nec compressione undique circunfundit tu . A qua enim mollis non est.
. Nam superficies, cum premitur, in profundia in non cedit, sed compressa im dici;
384쪽
A r Durum & molle definit, easque affert definitiones, quibus ad duri naturam duo pertine te, & totidem ad mollis, intelligamus. Durum enim id cite dicitur, quod tangenti non cedit, rion qui deni simpliciter, et quod non cedit in se. Nam seri potest, ut quidpiam, quod durumst, ei, quod tangit, cedat, quod tamen in se non cedit, ita, ut eius si perficies in profundum abeat, sed omnino locum trahitabit, ut, cum lapidem, aut lignum, aut aliud durum corpus pelli mus, quod pulsum cedat, & cum naues auento pelluntur, aut arbores etiam eiiertunt hir. Horii nihil in se cedit, quanquam cedat: nam locum mutant, R eorum sit nam a pars intro non cedit. Rursus fieri potest, ut aliquid cedat, quod nec molle sit, nec durum, ut aqua. Sed haec neutro eorum, qui dicti sunt, modorum cedit, nec uidelicet in se, nec, quod locum tota mutet , sed ii oda prenaeia te diuidatur. &undique ci circi infula datur, quod Aristoteles ait, peranti per ista sim. iniam, ut aliquid molle sit, & cc de re prementi debet,& in se. Ideo, quae cedunt noti in se, mollia non dicuntur, sed, ut Galenus docet, imbecilla. Sed saec omnia, qtiae non cedunt, dura sunt, ut iactatus, qui tantum abest, us cedat, ut rem, quam tangit, loco etiam moueat. Haec fomtia &robusta nuncupari debent, non dura. Quamobre in manus Iapidem duriorem pellere potest, sit quidem robustior. Unde Apolloni, Thian ei dii bitatio de duri&mollis definitioniblis soluitur. Quam ob causii Dollia& imbecilla inter se partim conueniunt, partim dissident. nueniunt quidem, quod ambo cedant: sed dissident, quia molle in se cedit, & locum non
mutat, imbecillum non in se, & locum mutat. Durum etiam& forte, seu ualidum de robustum eonveniunt, quod corporibus nostris aliquam uim afferunt, & Omnino non cedunt. Sed ea re inter se disterunt, quod robustum loco nos mutat p ter ullam in corpus nostrum impressione, quemadmodum uentus facit, aut turbo, seu aquae impetus maximus. Durum autem, qua ex parte durum est, loco non mouet, sed quod molIius est, premit, & in illud imprimitur. Id uerbad uertendum, quinto libro de simplicium medicamentorum facultate Galenum tradere, id quod in se cedit, ni olle esse, si simplex, hoc est, unum sit corpus . Nam, quod ex pluribus constat, aut se tangentibus, ut granorum cumulus, aut inter se complicatis, ut capillorum manipulus, pocse quidem in se cedere, non tamen esse molle. Similiter inquit ea, quae exquisite repleta sunt,
ut uesica uel uter, in se cedere, nec tamen durae se, aut certe non duriora quam ante repletio
nem . Sed granorum cumulus in se fortasse non cedit, nisi ut aqua peranti peristasim: quomodo A ea, quae exquisite repleta non sunt, quae autem exquisite, ea in se non cedunt . Quae igitur dura sint,& quae mollia, perspicuum euatit. Sed hoc adiiciendum est, Aristotele in dicere, mollec esse, quod cedit non per anti peristasim, non autem quod cedit in se, non quia idem sit omnino, cedere in se, qaod cedere non peranti per ista sim, quod fortasse uideri post et, siquidem illius Ioco posithun uidetur, cum dicendum fuisset, molle esse quod cedit in se, ut duri definitioni contraria definitio traderetur. Sed hoc dictium cst propter aquam, quae in se quidem cedere uidetur, cum locum tota non mutet, si manit prematur, in se tamen non cedit, quod Cius pars summa in profundum non abeat, sed diuidatur, & manum unde quaq; amplectatur. At cedere in se, ide non esse, qitod, non per antipexista sim, ex eo patet, quod aliqua cedant non per antipe cista sim, quae in se non cedunt, ut res durae cum pelluntur, quae omnino locum mutant. Quare,
clim dicitur molle id esse, quod cedit non per anti peristatim, subaudiendum est, in se, iit definitio sit talis: Molle est, quod cedit in se , non peranti peristasim . Sic tertio cinii, cian molle id esse dixisset, quod in se cedit, subiecit, Durum id esse, quod non cedit, particula, in se, praeterita, cum ex mollis definitionc intelligeretur. Nec obstat, quod ccdere non per anti peristasim, in eo quod est, cedere in se, includatur, ideoque hoc posito, illud superuacaneum uideat hir. Nam propter aquam ab Aristotele id, quod est, non per anti per ista sim, ut diximus, positum - est, quae in se cedere uidetur. Vnde & plerique id existimarunt, in quorum nil mero est Galcnus, qui in rebus mollibus aquam enumerat. Nam locum non mutare, proprium mollis sympto maesse eensuit, idque symptoima aquae, clim praemitur,accidere,propterea quod locum totum non mutet. Idem iacro esse credidit, cedere in se, quod locum non mutare,& molle, cum alterutro horum definitur, recte definiri. Ideo uno eorum ab Aristotele interdum definiri, interdum altero, nonnunquam utroque, ut in secundo de ortu, ubi uir que postum est. Quod postrem ddictum, recte retulit Galenus . Vno etiam eorum definitum molle ab Aristotele legimus, ut in
tertio de coelo, eum ait, molle id este, quod in secedit. Reliquo solo definitum non legimus,
ut id molle dictum sit, quod non mut i locum. Sed nec mollis naturam ea definitio satis ex- .plicaret, clina aqua pressa locum omnino non mutet, quae tamen mollis non est Aristotelis sententia. ο--ψ ηπιον. επει-την MΘηmν χαν
385쪽
Ac id quidem absolute durum est, aut molle, quod absolute tale est : ad aliud autem, quod ad illud tale. Ac ea quidem quae ad alia sunt, indefinita
sunt, pIopterea quod magis aut minus. Cum autem, sensu sensibilia omnia diiu
dicemus perspicuum est , id quoque, quod absolute durum est & molle, tactu
nos definiuisse, tactu utentes, ut medio. Quarc quod eum stuperat, durum, quod cedit, molle esse dicimus .
1 Cum molle id sit, quod in sie cedit, durum, quod non in secedit, alia inquit absolute mollia
esse, aut dura, alia cum alii se ollata, & illa, quae absolute talia sunt, absolute definiri, eo modo, quo dictum est, ut molle absolute id sit, quod absolute in se cedit, durum ab sollite, quod ab
Ilite in se non cedit. Quae autem aliorum comparatione sitiit talia, cum alii S quoque C Umpara- sta definiri, ut i Ilud sit molle alte pius comparatione, quod ad it Iud comparatum, non absolute, in se cedit, quomodo plumbum, quod cum ferro comparatum, imo lices , cum lana aut spogia, durum est. Haec ucio indefinita este ait, quod magis S minus, abit dura aut mollia esse possitit, magis & minus cedere aut non cedere. Sed quae ab solii te mollia sunt aut ii ura, ta in uili dicari, &ad tactum, ueluti ad mediam quoddam relata, definiri. Ideo id absolute durum esse, quod ta tum superat, hoc est, cui tactus cedit, molle, quod a tactu superatur in se cedens, ipsius tactus efficientia . Id, quod Plato in Timaeo antea tradiderat, cum ea inquit dura esse, quibus cedit ca
ro nostra, mollia, qua: cedunt carni . Nam quod carni Plato tribuit, Aristoteles in tactumr fert, qtii carne utitur, ueluti instrumento, aut certe, ut medio quodam interno, ut in secundo
de anima, & in libro de se in se & sensili traditur. Recte autem ait, durum & molle tacta iudicari, ut quodam medio, tactu quidem, quod qtialitates sint tactiles, quae ad humidum & siccum res runtur, molle uidelicet ad lium id una, durum ad siccum, ut in secundo de ortu scriptum es . Vt autem medio, qubditastrumentium tactus in tactilium qualitatum medio quodam posit tunsit, illisque emeiatur. Proinde ab aliorum sensu tim instrumetis differt, quae his, quas appreliendiit, qualitatibus haudquaquam assiciuntur. Nam aspectus instrumentum colore infectum non est, nec sonos auditus in se habet, nec odores olfactus. Tactus uero instrumentum, calore, frigore, GsiccitatQ, humore,duritie, mollicie, aliisque tactibilibus qualitatibus afficitur. Quod si non sit,
animalis corpus ex elementorum permixtione ortiim dici non potest. Sic autem ad instrumen tum asscitur, ut in extremorum medio positumst, hoc est medium quoddam inter calidum &frigidum, humidum & siccum, durum &molle, aliaque tactilium qualitatum extroma possideat. Quo fit, ut extrema eiusmodi appreliendat, dccisque iudicet, medium, & temperiem ei, e qua constat, similem non sentiat . Nam fieri non potest, ut sensus instrumentum eo, quam apprehendit qualitatis genere affectum sit, aut certe smili otiani tib qualitate. De quare in libro secundo & tertio de anima, item in eo, qui descia su est, de sensili, multa sunt tradita. Apprehendit igitur calidum di frigidum, durum & molle, & aliarum extrema qualitatum: ac ea qui dem sic apprehendit, ut quomodo calidiam id esse iudicat, quod eius superat calorem, frigida, quod frigus: sic molle id esse eenset, quod mollici et D eius antecellit,& proinde in se cedit, contra id durum flatilit, quod eius durietem superat, ideoque in se non cedit. Ita expositum arbi tror, quomodo tactii, ut medio, durum & molle diiudicentur. Est uel bsensius seu sentire, tu diei, genus quoddam, ut Aristoteles cum alibi docet, tum Topicorum secundo. Illud autem adue1 tendum est, alios quoque siensis,& communem potissimum, media quaedam in secundo H& tertio de Anima appellari . Communem quidem,qubd medium quoddam sit&ue Iuli centria, a quo alii sensius prodeunt,& in quem perducuntur, aut ad quem omnium iudicium pertinet.
Alios uero, quatenus contrarias apprehendunt qualitates, aut ab extremis, exuperantia uidelicet S defectione eorrumpuntur . Sed de hoc alias. Nunc iter5 ad duri & mollis pleniorem explicationem, Neius, quod dictum est, alia ab lute dura & mollia esse, alia comparatione, ampliorem intclligentiam, id afferamus, quod libro quinto de simplicium medicamentorum facultate Calenus seripsit, durum & molle multifariana dici. Aliud durum esse absolute, ut terra est ra- Iiud e&celsu & dominio, ueluti unguis & cornu: aliud ad id comparatum, quod est ciusdem generis, aut speciei symmetriam habens, ut hominis alicuius caro, Ril hominem temperatum com parata: aliud ad quod uis collatum. Molle etiam alii id diei, quod summὰ tale est: aliud per dotaminium, aliud ad id quod commensurati inaest, eiusdem generis seu speciei comparatum aut ad
386쪽
A aliud quod uis. Quae Galeni diuisio etsi multa habet membra, liis tamen dii cibus, quae Aristote
les tradidit, postsint comprehendi, ut quaedam absolute mollia aut dura dicantur, quaedam com paratione . Sed Galenus secundum membrum rursus partitus est, comparationemque tiariam esse docuit, quod Aristoteles praeteriit. Est tamen aduertendum, quod durum est aut molle ab
solute,.aliud Galeno esse, aliud Aristoteli. Etenim Galenus duruin absolute id statuit, quo lex treme est durum, Aristbteles, quod ab Iute in secedit .ino modo plumbum durum est absolute, quia tactui in se non cedit, quod tamen pirimbum extreme non est durum, cum sit mo I de cum ferro collatum. Sic aqua, grauis absolute dicitur, quae extremo tamen non est grauis,
ut qiuae leuitatem aliquam habeat, perquam te superstat. Haec dixisse satis sit pro eorum ex plicatione, quae de duro de molli ab Aristotele hoc in loco sunt tradita. Alia de eis in secundo de ortu traduntur, iueluti molle ad humidum, durum ad siccum pertinere: item in octauis denaturali auscultatione durum & molle raritatem quandam de densitatem est & huius generis alia, quae in his ipsis locis explicauimus. Αναγκη e ἐιψηρο, η Π λ ἀν- ωροισι ον ωορω η υπώκει, η μη. ετ
Necesse igitur est, id, quod termino suo determinatum corpus est, durum es
se aut molle: aut enim cedere, aut non. Praeterea concretum esse: hoc ipso enim terminatur. Quare clim omne terminatum,& conlistens , aut molle sit aut durum , haec autem sint concretione, composita omnia & terminata corpora sine concretione non erunt. De concretione itaque dicendum.
3 De mollitie & duritie, quae primae sunt affectiones patibiles, quibus terminata corpora as
ficiuntur, disseruit. Nunc de concretione, seu coagulatione, utroque enim uocabulo πνρνnqminare licet agere instituit, quae concretio, alia quaedam est in corpore terminato patibilis qualitas, cuiuς etiam beneficio durum est aut molle. Sed in primis ex dari & mollis, quae traditae sunt, definitionibus, colligit, id, quod termino suo determinatum corpus est, duruin necesse es se, aut molle. Illud enim aut cedere, aut aon cedere, quae duri & mollis siunt definitiones. Prae
o tereat Ilud ipsumtera inatum corpus concretu inesse, aut non sine concretione: eo enim ipso, quo concretum est, terminatum esse. Quoniam igitur terminatum ideo fit, quia concretum , praeterea quod illud, ut expositum est ,durum aut molle esse oporteat, atque duo haec per coneretionem corpori conueniant, de concretione ait differendum. Sed dubitatio est, propterea quod concretio Omnis, induratio est quaedam, concretumque etiam duram esse, in laeundo de ortu est traditum. Necesse igitur est, aut corporis terminationem concretione non fieri, nec termi natum omne corpus concretum esse, aut quod terminatum est, omne durum esse, Sinibit molle . Falsum praeterea erit, concretione mollitiem constare. Verum dicendum est, concretionem,
Aristotelis sententia, indurationem quidem quandam esse, quod concretum est, duritie aliqua affici. Id quod Galenus quoque in primo de implicium medicamentorum facultatibus tradit,
ubi ait nihil aliud esse concrescere, quam ut frigoris indurari, quanquam non omnem concretionem intelligat, sed eam quae a frigore oritur, quae est quaedam gelatio. Non concedendum a a tem , concretum omne, durum esse absolute, nec corpus omne terminatum, simpliciter eo deq; modo esse concretum. Caro enim seu lana, quae mollia sunt absolute, si cum liquidis confer an D tur, duritie praedita uidentur. Qim illorum durities inde etiam declaratur, quod exiccationς quadam ex liquidis res molles fiant, ut caro ex sanguine, mollis caseus ex lacte .Ex quo facile intelli simus, duritiem aliquam in rebus mollibus inesse, durumque & molle, concretione quadaconstare. Concrescere enim tum dicitur, cum aut molle, aut absolute durum efficitur. Corpus autem concretione termino suo terminari hinc constat, quod quae nullo modo concreta sunt, terminis duntaxat alienis contineantur, quemadmodum res. liquidae. Huius rei gratia durum &molle in ea, quae absolute, & quae comparatione sunt talia, antea diuis sunt. Elim τα πιτνα τὰ .Qὶ v υλ Ao, is, τε mιοι , mιο-, ως oθεν ηχίνηας, is δεπάεις, ως ἄδες. ως mm1ξεως, θ δ έσεως, se ἄ-ῶ ,ανεθί. Causis autem duae in materia uersantur, efficiens,&affectio. Ericiens qui dem, ut ea unde est motus: affectio uero ut serma. Erunt ergo & concretionis,& fusionis, & exiccationis, & humectationis.
Concretionis caustas, similiter & fustionis, de exiccationis, & humectationis, totidem nu
387쪽
mero & genere ponit, quot aliorum natii effectu tum. Tres enim , ut patet, este ait, materiam, Eformam S efficientem. Ac totidem quidem ortus omnis, secundo de ortu & interitu esse doetiit. Aliud inquit principium est, ut mate pia, aliud ,ut forma: at par est tertium quoqtie adiu-gere, cum duo sola ortui faciendo fatis non sint. QDd tertium paulo inserius efficiente iri cau-1am esse tradidit, quam alii omnes somniarint quid cin, nemo tamen recte expresserit. Sunt autem haec tria ortus principia, &cauis per se,&re ipsa. Nam priuatio in principiis quidem numeratur, sed principium ex accidenti, etsi necessarium. Finis procreationis quidem causia es , sed conaodo, ut eo tempore, quo mouet ,& cause habet rationem, animo tantum sit& cogitatione. Nam cum reipsa adest, forma est potius quam finis, ut sanitas, hominis sani, anima animalis. Sic pas et Ioeum Eune, & qui in secundo de ortu & interitu de causaruniternario numero legi tur, illis minime aduersari, in qui biis aut quatuor causae, aut tres quidem, sed ab his diuersae,
statuuntur. Stant autem tres hae, qua luc ponuntur, causae necessariae. Primum materia, quoniam nillil sit ex nihilo,&subiectum mutationis aliquod esse oportet, quod contrarius uici iasim substernatur. Deinde forma, quippe qiuae id cst, cuius gr. 1tiali utatio est initituta, ad quam,
cuin peruentiim est, desinit. Praeteressicientem causam iniit tuto esse non potest. Etenim mat ri a seipsim non mouet, ut cuius proprium pati sit, non agere. Sed de caularum munero Caruq;
ne ees itate satis diximus. Illud obseruandum est, Armam hoc in loco . ab Aristotela Φαθοe nominari, non quia omnis forma proprie sit, aut dici possit stαθbe, cum substantiales formae id nomenon habeant. Concretionis igitur, quar alteratio quae da est, formam hoc uocabulo nominat.
Alterationis autem forma, cit is θις, cum in patibilibus fiat qualitatibus, ut septimo Physe ruin monstrat uni est. Eiusdem uocabuli significatio, quae sit apud medicos, Galenus docet in libro de differentia sumptomatu,& alibi saepius. Obseruandum rursus est, quomodo dicatur
in materia duax causas uersu i, essici ciuem&affectionem. Dicutur enim in matcria uersari, lociniam efficiens in illam agit, eamque moliet, aut omni ob etiam efficit, ut in artibus quibusdam. Forma in materia est, qud labe sciente causa in eam inducati id, aut ex ea educatur. Posse tu
Τὰ locus hie legi παρατ, νυ Mi , , non .ερὶ του bii, , ut sensus esset, praeter materiam cluas causas esse.
Cum igitur hae ortus cui iisqueese imitationis sint causae,& concretio ortus sit quidam, emcitur, ut totidem habeat cau ses. Nee ipsia sola, sed fusio quoque illi contraria, item exiccatio, &eiaduersia hamectatio. Das mutationes coniunxit cum concretione, qubdfusio ei aduersetur, &pet humectationem fiat, seu Lumoris, qui detinetur, solutionem, quemadmodum concrcti Oper exiccationem.
Εffciens autem duabus facultatibus escit, & quod patitur, duabus affectionibus, ut dicitium est, patitur. Effcit quidem calore & frigore. Affectio uero caeloris aut frigoris praesentia aut absentia.
s Rationem traditurus, qua in concretione, & aliis commemoratis mutationibus causa es sciens efficit, & paticias, quod materia est, patitur, calore inquit, 3e frigore efficietatem causam efficere, non aurum calorem, & frigus efficientes caiisas esse. Nam, ut antea tradidimus, calor&frigus in strii menta simi solum naturae efficientis, non cauca primae efficientcs, ut in secundo de ortu est tradit tini, cum eos argueret, qui his qualitatibus primam ortus efficientiam tribu rant . ut autem efficiens calore & frigore, ut instrumentis, utitur, sic patiens quae est materia, humore & siccitate, quod Aristoteles breuitatis gratia praetermissit, eo tantum tradito, dua
bus affectionibus patiens perpeti. Expossitum uero est libri initio, quomodo calidum &frigidum ad agentes iacultates referrentur, ii umidum &siccum ad patibiles , quanquam haec etiaagerent, illa paterentur. bd autem addit, affectionem caloris se si frigoris absentia in effice- Η re, aut praesentiam, de concretionis & fusionis tur ectationis& exiccationis forma se a speeie dieitur. Eam enim in proximis vcrbis affectionem nominauit. Quae igitur trium causarum, quas tradidit, uis& natura sit, exposuit. Sed cum reliqua per sipicua sint, id quod de affectione tradi tum est, non ita planum uidetur. Raticine tamen illud etiam diruim est. Efficiens enim quae uis causi quidpiam sibi simile in id, quod patitur, inducere enititur. Quoniam ergo, quod calidum est, aut frigidum, agunt, aut certe actionis sunt instrumenta, formam sibi similem actione sua
procreabunt. Quo kt, ut quae calore coii crescunt, calida o innia itidea imir, quaestigore, frigi da. Sed clim caloris aut frigoris ab sientiam aut praesentiam, concretionis&fusion is formam stae tuere fortas c tutum non si, non procul ut reor) a uero aberraremus, siliarum affecti omina for. mas seu species caloris & frigoris praesentia seu absentia comparari, non ipsam mei absentiam csse fuit praesentiam exponeremus, ut uocabula illa παρουσία dantis sitiat casus,non recti. E Q
388쪽
Sed quoniam concrescere, quodammodo siccescere est, de hoc prim lina dicamus. Itaque quod patitur, aut siccum aut humidium est, aut ex his Constat. Humidi autem corpus aquam ponam iis , sicci terram . Haec enim ii Her humida
sicca patiendi uim habent. Quocirca frigus, patibilium est magis: in his enim inest. Nam & terra, & aqua frigida esse posita 1iint. Essiciens autem frigus est, ut interi mendi uim habet, uel, ut ex accidenti, quemadmoduin antea dictum est. Etenim frigus & comburere interdum dicitur, & calefacere, non ut B calor sed quod calorem colligat, aut eum undique coarctet:
s Clim de concretione dicere proposuisset, adcxiecationern nransit, quam concretionis ii luti genus esse, thiat id certe, per quoa fit concretio, existimat. Itaque de capri his dicendum censet Inquit autem concrescere, silccescere esse, non absolute, sed quodaminodo, quod non omnis concretio uera sit xiccatio. Nam rerum, quae concrescunt, pote Ita tellum id una illae remanent, quae calore aut frigore accedente in actu educi intur, ut glacies demetalla, quae liquescunt. Haec quo daminodo tantum, non ab soliue exiccantur, quoniam ex eis a Ion omnino humor euocat vir, sed
in eis ueluti ligatur, qui caloris alit frigoris efficientia deindesbliuitur. Cum alitem de exiccatione disserere institiuat, ea prius repetit, quae de patibilibus cum facultatibus, lium corporibus an tea dicta sunt, ae simul docet, frigus in eis potitis, quam in efficientibus numera dum esse,&ctim interdum agat, qua ratione agere dicatur. Quae repetitio & cxplicatio adici pertinet, ut concretionis &exiccationis faculaates,&causae patibiles magis innotui cant. Quod igitur patitur, humidum esse aut siccum ait,aut ex utroque compositum Humidum quidem, aut ex utroque compositum, concretionis &exiccationis materia est, siccum, aut exsicco 3e humido compositum,c materia est fusionis & humeetationis. Humidum autem&siccum accipit, quorum alterum alterius aliquid in se habet, non quae sunt pura,Omnis permixtionis expetita. Nam exiccari aut co cres cere haec non possunt: siqai dein corpus, quod cocrctum est, tuo prae termino definitur, quod absque siccitatis & humoris commixtione seri non potest. Huin id uiri custo in celligit, non quod omnino inimi dum est, sed quod multo plus humoris, quam siccitatis habet, ut aqua concresces, Seius generis alia. Siccum autem, quod loge magis siccum ci qua in humidum, ut omnino sic cum uiaeatur,ueluti omnia coagulata, quae humoris nihil acta habent, poti 1simum qitae suapte natura magis sunt sicca, quam humida. At quae humorem&siccitatem aeque participant, ea c6Posita nominat. Cum igit ut humidum&siccum concretionis, Risionis, humectationis de exiccationis materia sint, Eumidi inquit aquam esse positam fuisse, terram, sicci. Etenim terram di aquam inter humida & sicca patibilia esse. inod propterea diruim est, ut terram & aquam illarum mutationum materiam esse doceretur, quae humidi & sicci facultatibus praedita patiatur. Nam ignis & sit humida quidem tande sicca, igitis uidelicet siccus, aer humidiis, sede Sciunt potius, quam patiantur. Calore enim affecta sent, qui maxime omnium agendi uim ob 1, tinet. Hanc ob causam ignis & aer, & quae aer cassint magis & ignea, quam terrea de aquea, non sacile concrescunt,ignis quidem nullo modo, aer dissicite. Sed cum terra & aqua patiendi uim habeant, ac eorum utrunque frigidum sit, ad patibiles magis, quam ad agentes facultates pertinere frigus concludit. Et id quidem rcete . Nam frigus re vera, si cum calore comparetur, mat riae N patientis habet ratione, qubd calori, ut ageti causae subiiciatur. Qua ob causa in Aristoteles
aliorum clemento tu formam ignem nominare consileuit, ut qui illa complectatur, δ in morem sormae contineat,in ealcmm agat,ueluti in materiam. Agere ueris ait frigus, qua ex parte interimit,aut etia in ortu, similibusq; mutationibus ex accidenti cfficit. Combii e cnim iii ter du,&calefacere, calore in inmiti peranti peristasin colligcudo,&uia diq; coarctando: quae omnia uera esse ex his faelle intelligitur.Frigore enim animalia &plantae intereunt, ut quorum naturalis interitus frigus sit, cum 1accitate coniunctum.Sed & eorum multa frigoris uiolentia interinuit tur. Ex accistenti autem concoctionem alimenti, quae hyeme fit, frigus adiuuat, uentricti Ii calore peranti peristasin augendo. Quo etiam modo tonitduum sit, calore, qui in nubibus continetur,
in unum primum frigoris efficientia coacto, deinde expreta. Terrae uiscera & partes internae,
389쪽
hyemis frigore calefiunt, calore ad eas a frigore aeris pulso. Frii et utim etiam maturitas frigore in Eterdum adiuuatur nataralem eorum calorem, undique coarctando, augente. Frigus igitur facit quidem, cum aut interimitia ut ex accidenti tirocreat;de qua re initio libri fusius diximus. Quo modo autem quaedam frigore per se concrescant,pbst explicabitur. Hinc intelligi potest, non omne idealidum esse aut frigidum, quod eatefacit aut frigefacit, sed id tantum quod per se. Ideo
distinctionem eius quod per se, Si quod ex accidenti,ei perpetuo animaduertedam, qui uires medicamentorum cognoscere institvit, sepe commonefacit Galenus. Nam pleram calfaciunt,quae sunt ni da,& multa frigesecuit, quae calida: ut aqua calida & serues horrorem inducit, eadem frigida, si quis abluatur, calidiore ii adit quam si calida. Quae omnia ex accidenti fiunt, iri idem author docuit,&Aristoteles antea in Problematis,& Theophrastus in libro de igne. πηριυνεται δε ο α νυδωρ vi υμτος-υδυρ, ειτε επακ ν, ει inpυες. ἐπικτὸν Αδν, οῖον γ ἐριω, μφ-ν δ οιον est' ειδε, - τοιάδ,οἶνος,ζειν,
nentseu aduentitiam, seu natiuam. Adventitiam dico,qualis in lana: natiuam, ut quae in lacte. Aquae autem species haec sunt, uinum, lotium, serum, & omnino quae nullum au t exiguum habent sedimentum, non propter lentorem. Nam quibusdam causa est lentor cur nihil subsidat, ut ol eo aut pici.
4 Cum de exiccatione antea disserendi im dixisset, quam de concretione, propterea quod concrescere e et quodammodo siccescere, tractationem de ea cxorditur, duobusq; capitibus eam perstringit. Vnum est, quae vcrum genera exicc iapta sint, qtiod in liis uerbis exequitur. Alterum, qualiter affect a,a quibus ue causis exiccentii re quod in progressu explicabitur. Quae duo breuiter traduntur, ob eamq; causam longiori egent expositione , qtiae praetermittenda non est, quod horum persecta cognitio ad ea, quae sequuntur, magnopere conducat. In primis autem explicandum, cur aqua duntaxat, ct species eius,& quae illam continent, aut natiuam aut aduentiatiam, exiccari statuantur. Titim qii aliter aquae species se ii genera ea sint, qui biis nihil aut exiguit quiddam sidit, lentore nullo interii eniente, taliaq; sint uintam, lotium, seruiri. Domum aqhra species an sint, quibus hoc ipsum propter lentorem accidit, ut Olco & pici,quibus nihil aut exiguum squiddam sidere conspicitur. Vt autem a primo exordiariaqua sola,ciusq; genera,& quae illam habent aut insitam aut aduentitiam, exiccantur, quoniam exiccatio in his est, quae αννυσὶ, hoc est, ad aliquid dicuntur. Itaq; exiccatio,humoris dicitur, non alterius rei, iit sanatio seu curatio, aegritadinis. S E humor, ut antea dictum est, ad aquam pertinet,& aquae maxime est proprius. Quo fit, ut aquam aut aqueum,ahit aqua affectum esse id oporteat, quod exiccatur. Nihil autem interest, an magis minusq; aqueum aliquid fuerit, & natiuam aquam in se habuerit, an aduentitiam. mida excipiuntur,quae lenta fiunt, uis osse,&pinguila, ut pix & oleum,quorum humor lentore detentus exiccari non potest. Ideo tua porem non mittunt eius generis res humidae,sed sumtum, ut in progressu docebitur. Quare cum aqua, eiusq; species lentore destilliantur, facile siccescunt. Quae autem aqua cum lentore coniuncta est, non exiccatur. Hinc sit, ut aquam non resccari insequentibus tradatur, propterea quod illam Aristoteles intelligit, quam oleum continet, qhiae ob Ientorem in uapores soliti inon potest,ut eo in loco dicitur. Sic tollitur controuersia, quae inter hunc &illum locum uidetur. Resiccari autem aquam,& aquae species,& quae illam continet, sensus docet. Flumina& putei aestatere siccantur, item aqua, quaec5 coquitur, quae temporis diuturnitate in uapore in tota conuertitur. Quod uino etiam accidit, sero & lotio, quae species sunt a- Hquae. Praeterea lacti, clam concrescit, sero si creto,& si elixetur,in ii aporem abeunte. Lana simili
ter,&quicquid ad uel uitia aqua humectum est, aut madet, exiccarisblitum est, humore in ira po- rem abeunte.Cum autem praeter aquam tria rerum genera exiccari, Aristoteles tradat, aquae species seu genera, & quae aquam natiuam continent, & quae aduentitiam, non eadem exiccandi ratio in omnibus cernitur. Nam genera seu species aquae, eo modo, quo aqua,exiccantur, in uap rem mutata, ea, quam in continent, terrena parte, quae exigua est,sidente. Sic urina exiccatur, sic
uinum, sic serum, quae omnia syecies aquae esse Aristoteles ponit. Concretione enim, qua facit frigus,haec ipsa exiccantur: cum coagulatio concretio si quaeda. Quonia tame humor potestate in concretis & gelatis remanet, quodammodo solum,non absolute siccescere dicuntur. Qitae aqua aduentitia humecta sitiat, quorum duplex est genus nam aut eam per totum habent, ut uestus humectae,aut insuperficie, ut Iapides madentes) ea siccescunt quidem, aqua in uapore recedete,sed
390쪽
A naturam &substantiam suam conseruant: quod aquae& eius speciebus non conuenit, ut quae tota praeter exiguum sedimentum in uaporem recedant Caetera, in quibus nati hia aqua inest, i cs cescunt , viqitod in eis est aque tim&hiimidum, a terreno &sicco secernatur,& secietum ignisessicientia comburatur, iit lacti euenit. Potest etiam per secretio neniaqueum illud absumi, in uaporem immutatum, siccis partibus remanentibus. od fortasse lacti accidit, si tau Ilo adhibito coagulo elixetur. Ex his perspic cui metia sit, cur & quemadmodum aqua, ct qua ad illam pertinent, seu quia eius sint species, seu quod illam contineant, aut natiuam aut aduentitiam , exic contur. Iam docendii ineu, uitriina, urinam, serum, de quibus nihil aut exiguum quiddam, praeter omnem tenacitatem, sidit, aquae est e genera: id quod secundo loco explicandum pri posuimus. Atque id in primis monebimus, de aquae speciebus, quae omnino striat aqua, & tenuitate tanti ina aut crassitie, sapore, odore, calore, frigore inter se differunt, setanonem non esse. Nam hae omnes differentiae, aquae uocabulo comprehenduntur, nec, nisi accidentibus qui biisdam, inter se dissi dent. De hi L igitur sermo est, quae aquae uocabulo non nominantiar, sed a queam natura habent, S ad aquam referuntur. Haec sunt quaecunque caloris e cientia in uaporem abeunt: quod aquae est proprium, ut nil it uaporem mittere prorsus cernatur, quod aqua intra se non continet. Quae res ex uaporis definitione intelligitur, quam Aristoteles in progressu afferet. Nam secretionem quandam esse inquiet, ab humido in spiritum,ae remq; ut caloris faetam,qiuae madefacere ualeat. Sed & in prioribus libris uaporem, secretioncm esse a queam, saepemimero traditum est. Igitur climaquea sint omnia, quae in uaporem abeunt, uinum, urinam, scrum, & quae praeter uiscositatem exiguiam, aut nullum habent sedimentum, aquea esse consequitur. Nam caloris uirtute omnia haec in uaporem recedunt, ut nihil remaneat praeter eam, quam habent, terream portionem, quae sidit. Ac de lotio& sero manifestum est. Ambo enim, si elixemur, in uaporem recedunt, nullo aut exiguo admodum terreo sidente. Quanquam aquea esse, ex eo quoque intelligamus, quod lotium alimenti humidi excrementum sit, quod concoqui non potuit. Serum autem, lactis parsaqii ea, quod lac terreum est,&aqueum,&in serum, partem humidam, Se caseum terream, ignive meientia secernitur. Vina etiam elixata absumuntur, in uaporem soluta, faeceq; exigua relicta
Sed de uino dulci dubitatio est,quod Aristotelis sententia,uaporem non reddit,& calore potius
concrestit, quam absumatur, ut aqueum prorsus dici non possit, clim a quea calore, ut diximus, absumantur, non concrescant, neque coagulentur, ut post docebitur. Calidum etiam natur 1 est uinum, quod aqueis rebus minime comi enit. Verum dicendum est, ut iisdem in locis tradic tur, uinum dulce nomine tantum uinum este, non re ipsa. Nam saporem uini non referre, nec brietatem inducere,ut alia uina. Humorem item aqueum non habere, nec aqueum esse, sed te reum potius, lentoremq; obtinere, &eodem modo assi ei, quo oleum: ideo suffitum, non uapo vem reddere. Nec aliter uinum nouum se habet. Nam terreum magis est, quam uetus. Ideo calore crassescit,& fri ore minus cogitur, quale inquit Aristoteles Alcadicu esse, quod utribus inditum exiccari adia solet, ut erasum bibatur. Reliqua uina aquea fiunt, ut quae elixata absumas 1 tur, nec crassescant. Indicat autem faex, utrius generis sint, terrea ne an aquea. Nam pro illius cqpia, terrea aut aquea dicuntur. Quibus multum faecis sidit, terrea sunt, quibus exiguum, aque a. Calidum autem est uinum calore alieno,eo uidelicet, quo maturationem nactum est. quod Aristoteles tradix eo ipso in loco. Quomodo etiam urina calida est, cum alimenti concocti sit excrementum. Hie itaq; calor non tollit, quo minus aqueum sit uia uin, quomodo & aqua, remanet aqua, cum calida redditur. Perspicuum igitur est, quemadmodum uinu aquae species dicatur, praeterea lotium,& serum. Omnino autem, quibus nihil aut exiguum sidit, talia sunt. Nam quod te exeum est, ob prauitatem sidere solitum est,& in uaporem solui non potest, ctim ex hiimido, qua-- lis terra non est, secernatur. Quibus igitur humidis nihil aut parum sidit, ea exiguum torreum in se continent. Quare aquea sunt,& magis ad aquam, qui in ad terram pertinent. Ea uerb excipiuntur, quorum sedimentum propter lentorem nullum est, aut exiguum. Etenim illa aquae species non sunt,nec ad aquam magis referuntur, quam ad aliud elemetrium. Aquea simul& aerea sunt quaedam, ut oleum: alia terrea &aque ut uinum dulce. Aηρυνε τρα- ταντα