장음표시 사용
41쪽
Ei qui pertim strationem mentium est babituriis. Nosiola lutem ipsa principis magis nota maPIque creditu sint quam Hs ex ipsis ostendit ed etiam M prorsus eorum qiiae principiis
opponuntur ex quibus erit ratiocinatio falsa, uer'. contrarιa, credibile fit aut notius principiis ipsis oportet. Quippe cum eu
vi simpliciter en sicisntiam consecutus. aquam ab ea persua
pone dimoueri oporteat. Debentem otem habere sit iam, quae per demonstratione
- ' Hyon solum oportet principia magis cognoscere agi'; eis iua -t3pK credere, det,quod demonstratur. Sed neq: iss credibilius , neq:i notius O aliud ex contrariis primis principqsse q*ibus tosti di moeci logismus contrarie deceptionis. Siquidem oportet simpliciser
bilem 3b sitientiam immutabilem essee. 'p' '' ' Sunt quida q alter ut Arist.hactenus vibata .ppianes ςβ δ7 siue principia ipsa ex quibus fit demostratio, esse notio ac credibiliora coclbnibus at Me eu adibat die sit nihil aliquos. eoria cippositis in salsitate esse credibilius. 4rQd υ ego ' sie dixe AEt ignoro a si costat nihil ipsis e e credibilius p i' ιν niti in veritate:costabit imhil esse eoru oppositis credibilius dupla . in falsitate C Propterea aiaduersione dignit e ust syllonismii intelligit aliud esse duplice. Alter. n. est qui 2 dialecticu opinat aliquid esse vel no eme,ut mundii ee genim vel no etenuit. Alter qui per demostratione scit alumesie immortale. Mudii no esse genitu Aristo.opinal, ca' a '' ex nihilo nihil generat. Plato mitati e e genitu sta adeo
de muticlo rX nihilo genitum, putat .n. qae a deo fit,ex nihilo fieri.
t -bma Aium esse immortale scimus,sa seipsum mouet, na. Oc '' p se seipsium moves imortale.Aius P se seipsum mouet.
Com ira. Aius imortalis est. Inter opinate &scientelisc est dita.
V m NI eu s p aliqua obabilia principia aliud esse Vel nonni, ii re esse opinat cotingit mutari in opinionibus, is habet delere gem cocionibus, a in diuersis isti hus possunt sibi pricipia, Meorsi opposita esse credibilia Ut tne Platonis credibile erat ex nihilo fieri posse alio a deo, ut est nuc rei veritas apud nosAre tiae opinio erat V mulus erat factus.
I.rhν. 34. Succedete Arisoppositu illius pricipii erat creditu si ex nihilo nihil fieret,& sic successit alia opinio, cν mundus no erat sactus. uare opinate i suis opinionibus eo tigit mutari qa uno iste sui sibi credibilia pricipia Micit Epore eoru opposita. Nunc tepore nostro sim veritate credibile est,ta veru, mi si esse faelii .ua tenemus,& ita est,m deus ex nihilo sacere pol oe pote.At scies imuta
hilis est,m υt supra dicebamus cuius simplr est scietia: hoc impote est ale se habere. Ex hoc sequit scietia se demostratione habitum, no mo debere credet Omnes de principia demponis esse credibiliora cocionibus, q de mostrant sed nullii ex eoru oppositis e e sibi credibile M. aliquo ipe na aliter scies esset mutabilis,sa cis oppositiuo aliqst fieret sibi credibile mutaret ad oppositu eius Oscierit,mqt .EDebete aut ξ habere scietia q n demiatio M est,no solii oportet principia magis cognoscere, Meti': eisdε credere,c, et D demial,Vt animo textu coclusit, sed ipsis pricipiis neq: credibilius nel ipsis notius eE aliud villi,ex cotrariis primis principii ex Abus contrariis sit sylli contraris deceptiorus siue sy IIs sa illi credere debet. Sciturus init a demionem debet credere prismis a mnibus, Π cis sciet, nullatenus o oppositis.1llant. Cuius clim subscribit. Si adE oportet limpse sciente imutabit E ee. dixit simpla sciente qa sciete sm quid,ut opina
id cotingit mutari, quatenus mutatur opinio de propositionibus ves limpliciter hoc est vere, α no sta accides.
CQuo vero ad verba attinet, sylis cotraris deceptio is V ionis dr apud Plutop.sylis salsi ioc est selis ignoraris, de hic fit ex cotrariis primoria principio ii, ex abus fiebat sylis scis. Verbii i mutabile graece est a metaptoto. n5 nulli habent non incredibile. Quod nestio quo sit fa-
istum. Illud. n. nee in teritu est,nec esse potest ad propositum, nee ipsum habet aliquis expositor Rraecorum.
Sunt ut quibus nim uidetur esse i u ppe44 φ a prima sciitur oportet. Sunt etia quibus esὸ quide Motar irationes . ..
tamE ommii eJ Quorum neutrume veru aut necessarirum eo. QMMsdam quidem igitur propterea s oportet prima scire. X u. non videtur esse cientia. Quibusdam uero ese quide osum tam demo bationes ese tuoru neuersi nee: M , neq; neensaria est, Oportebat ut Philo. inquit de demoltra ione no tin com IR qcuip ad eius speculatione coductit,tradere, sed dicta
at rones cotraria tollitiae iiii redactuere. Iccirco in his p RU
traria definitioni demicinis statuunt redarguere C Sut De demea at de demrone ipsa tres pones,dux Oe cotrariae, de ter ἡ tia Arisin subcontrariis constituta. Naalii dem Onc iniri nitus abnegavit dicetes nulloria penitus demrone esse Alii demtonem penitus affirmariit,asscretes Oium penitus demostratione esse.Arisin pte concedit demtonemee ila aliquorii vult te demione In pte negat Qa alioriino uult de meo ne esse. Vii inst. C Qtiit uso adem Cis, .PPea portet prima scit,no Vt esse scia .sdemiat tua: oc sic uolsit no esse penitus demtonem. uibusda etia ude: oium in demiones esse:& sic dictit Otum esse det O m. tata stratione. uoru neutrii neci: oeria est iecpest necessa
risi sed i parte ut ii in est verit C Sed circa haec ambigit Philo .cur a pricipio hoc iguit, na si in qonibus prius
est,si est ud est: oportebat prius de ipso si e sacere demostratione ei de ad est tradere ad primi u tradito ipso Ad E: ad ipsum si est, uallit.Auget vero qstione ila prius Menonis: N Sophistansi cauillos de tuentione ais ipsa
scire piractauit ire.& hsc i illo loco debuit interserere. 4CQuo artumeta Grossate sta plens capsn ait non esse de sulia libri. Sed de coplemeto bonitatis,eo qa Purg cerrore 43ximia scis acssits CRndet Plii in qndefinis. sotiis, quid nominis est obscura lite pmissa nominis significa- Philop.
tione statim si illa res sit strit. Vbi in nominis significa' vi μγ. itatio patuerit, primit de si est oecurrit ut de Macuo sema iiit Aris na curid vacuit significet, suerit obscuria , priuam vacuit significat pmisit deinde an vacuit sit, assuit sodem mo hic ila quid dempatio lignificat,erat obscuru smissio quid nominis demponi Vt ch sit sylli talis urit an iademiatio sit .c Sed pace tali viri dixerim. Tunc solum-ς filio. Arist. accepisse definitionE qd nominis ipsius demon-- strationis,& non quid rei. Qu no credo uerit eme, cu nid -- libi illa ali definit CMelius igit diceres in io Mnes ta sce hic Ptractauit,sa remouent ex his q dixit de de-- sit ratione definitionis . Et sic licet n se ordine doctrinae, sitio si e medat usitione, O e, in P accus pol esse conir
riicut in Oposito. qa eiusmodi qsitiones remouentur eκ'
his q dixit circa definitione demostrationi na de natura bonarii delinitionii est pillas remoueri oem dubita tione acclite circa re definita C uo vero ad positiora ipsas attineti debes scire Q oes dicts tres positiones: utehant hae comu ni hypothetica videlicet si demostrinoessi necesse est prima pucognosci him qui dicat omnii ademonstratione esse: & hi qui dicut nullorum demorse
42쪽
sitationem esse:& Aristo qui dicit a 'iquo ii esse dem stratione,&aliquor ii , esse demione et hac concedit, quia declarauit demosinatione esse ex primis,& notiori hus. Verii qui olum demonstratione esse dictit, et u nullo Q add it cosequeti hoc, videlicet Πdemrone hoc pacto. Si est demo stratio necesse est prima scire ndemrone. Ab hac ira in additione emerseriit errores: na u negabat demtone sic hvpothetice sylloetizabat ex hac hypothetica. Si demto in necesse est prima scire st demostrationis Sed prima non sciunt per demostratione. Sed
continetit prima scire per demonstratione Ut tiatim s habit Ilii ur de monacratio non est Qui vero demostratione esse aiint: sic syllogizabant ex illa. Si demonstratio est contingit prima icire peridemonstrarionem, indicetur. Igitur denaro erit. Ambe retitur iis pones Vturi-Tur hypothetica hac coiter tri: maiore. Versi prima assiimit oppositii cosequentis,& inseri oppositii antecederis videlicet demonstratione iaci esse,de sic seruat forma syllo nil mi sed peccat in materia qa hypothetica assumpta non valet ut dicemu . Secunda at assumit coseques, ct infert positione antecedentis: dc sic peceat in male ria.& forma. In materia quidem, quia hypothetica falsa est. In forma uero quia expositione consequetis no syllogistiee sequit positio anteced Em. C Propterea Arist. inquit, quorum neutruci neutra pO,neq: Versi,ne p necessaria est dixit. n. ne . veru quo ad ipsas pones: ua utra que salsa est. Dixit neq: necessariti quo ad tones positionum quia nulla est necessaria. haec quo ad positiones. ni nari: scientiam non esse omnino ponunt. hi tersint a milendum esse in infinitampnopterea s polieriora non luntar ob ea priora quor m prima non fant , re te quidem dicentes . Fieri erum non potest ni mfinita qui quam permnustat. Cavia si statur, ac principia sunt/aec incognita dicuritures uri ipsorum non
si demonstratio.quod qu dem solum inquiunt esse scire. Q d fiferi non pote' ut prima sci intur, neq; feri pose dicunt ut eaque proficiscuritur ex issis siciantur simpliciter proprieuesti ex sqm uione duntaxat si istis:nt.
Ponentes qui irata .non es omnino scire,bi ad infinitum ue, laut reduci tanqui noctiit unq: scien es post riora propter priora quorum non sunt prema,recte dicendes . Impo libile enim est infinita pertransire. pinu tem stant, G sint principia, Me igno.
ta esse cum demoniti alio non fit inorum quoi quidem liciis es scire solum anos si no est prima scire, neq: quae ex his sunt,erit scire neq: simpliciter neq: proprissed ex conditione, si illa sint.
Qui negat simpliciter, de omnino demonii rationE, hoc pacto ex illa cSi hypothetica syllogizant. E Si deisitiosi ratio est. Prima per demonstratione siciuntur. Sed Prima non seiuntur per demonstratione. Igitur demons ratio non est. Maior est hypothetica comunis, quam a s positiones sippponum . At nunc probat Aristotide eorti mente minorem qus destructio coseqtietis est: quia si prima scisitur Vel per alia priora, Ad illa per alia, de sic in infinitum vel oportet stare ad ipsa pr ma ita ut non per alia sciantur. Non per alia Se sic in infinitii quia
tune etant ignota,cum infinita sint ignota nec oportet stare ad ea .quia tuc illa non scientst demostrationem, de ita penitus non scientur. Et per cosequens ex his p steriora minime scientur,inquit .er Ponentes quidem. n. non esse omnino seir 8c dicentes demonstratione ponitus nullam esse. Hi ad infinitum uolunt reduci aut notat viis posteriora scientes propter priora, quoru nosunt prima,& sic primum est ut prima illa per alia priora:&illa per alia & sic in infinitii: recte cui Aristot .inquit . Dicentes. quia non praecognitis primis ne i secu a cognosci potertint. Hoc .n. recte dixerunt.& ipse posuit in definitione demonstrationis. Ob ieit tamen contra hanc partem in eo in volat reduci ad infinitii: nam tunc liaec essem innota. Impossibile enim ut ait) est infiruta piransii re. Deinde destruit secsidii membrum:& in is a Quit. Si nautem stant,& lunt principia, haec stipple oportet ignota esse, quia per demonstratione non se ictitur: cum ipsorum demonstratio non is, quod quide dicunt esse scire solum. Demum epilonat rationem, de inquit.
Quia si non est pruna seire ne in quae ex his sunt,erit scire aliquo pacto, sa neo simpliciter ne Q .pprie: sed ex coditione line suppositione si illa fiunt. Nam suppositio ponit quodda de quod a Sc cogit credere ita elle Simpliciter ri demonstratio non est per Pr icta ex suppositione aute aliquid possibile eii probare,quod non est proprie deri stratio sicut si duo sunt quin at, & quin merunt duo & si terr eli pennata & pennas nimirum habebit. Et sic eqinis volat, equus nimirum habebit alas. O Animaduertςndum hosce seruaste formam sellogis- Salatio.
Ini. quia ab Oppolito consequentis, licet deducere oppositum mite cedentis sed peccabant in mater:a: quia illa communis hypothetica est sala ut dictum est. Prima enim sciuntur , sed non per demonstrationem: sunt .n.
scita per se ipsia iidem habentia, Ut etiam dicemus. At sicundi de modo quisim si tendi consentiunt, per deviobationem .n solum esse scientiam dicunt. verum omnium demonstrationem eo nihil inquiunt prohibere. Fieri enim potest ut deam
si rasio circuli modo uersitur, c as mutuo dcmonstretur.
Alii de ipsio scire quιdem furentur per demonstrationem utiq; vii b. I. . se sei omnium esse demonstrationem rubii prohibet. cotingit ncirculo feri demaratione et ex his quae uisiuiri fiunt. Qui omnium demonstrationE esse affirmant hoc pa SV φ cto ex illa Dypothetica coisyllogizant er Si detraco est. prima principia sciuimir per demonstratione. Sed prima sciuntur per demione. Initi ir demostratio est. Minore Probat eo cin contina it circulo demos rari. Vbi priora per posteriora demolirantur. Quia uero circulo fieri possit demro: ab Vna particulari deducit ua videliccti overtibili biis priora demolirat posteriora,& ecoma
rio positeriora demonstrant priora, termini conuerribi
tes sint disciplinabisse risibile, homo,qm sequit. Omne risibile disciplinabile. Omnis ho risibilis. Igitur Ois hodisciplinabilis,& per couersione maioris in terminis cit
ia disciplinabile risibisse homo
concione, sequitur. Oe disciplinabile risibile ois homo disciplinabilis git ois homo risibilis. Vbi minor syllogizatur ex concione cu maiori couersa. Istit circulo geri potest demonstratio .inquit.Alij uero de ipso scire m
43쪽
dE confitentur Ipsum Uidelicet esse per demonstrationa solii. Verbii uti praece est gar, latine enim. Sed cia notenet pro reditiuo causs,ideo traderri pol pro coibi iativo videlicet vel Uti Q. Sed omniis,ut i quit,esse demo stratione nihil Ohibet,dc hoc Obat ex una particulari, de inst. Contingit .n .circulo fieri demostratione, ex his quae ad inuicem couertibilia sint. Igitur supple in Oibus Refutatio Priora per posteriora circulo demtari piit .e Animaduersione dignit ronξ hane triplr peccare. Primo side in larma sa arguit a positione cosequdiis ad positione antecedetis. Secundo in materia, quia ut dicet hypotheuca communis est salsa. Tertio quia ab una sinstulari deducit uniuersalem, .n. si in conuerribilibus licet circulo retrocedere in omn bus sequitur idem fieri posse..ti Nos autem dicimus nec omnem scientium esse demonstratiua, sed eorum quae medijs uacara indemonstrabilan esse. Nos uero dicimus non omnem sciretium demonstralium esse sed immediatorum inde monstrabilem. Rndet Aristoteles de lautius rei veritate subiungit, innuit' simul de υeritate qliti, δc solutione ad eoru tone.
Veritas itam est in subcotrati, constituta. Nam Vtraq; contraria salia est. Illa. n. salsa est,ois scientia est demonssirativa. 8c illa etia, ita scientia est demostratiua .Quare utra liarii vera erit liqua seletia E demostrativa ivt mediat otii. Et aliqua scietia no est dem strativa, ut linediatorii. Ex hoc patet hypothetica illa esse saliam .sa liacet si demonstratio sit prima scire sit necesse, nam notiora de scibiliora oportet prima esses qus posteriora iciutur,non in ipsa scire necesse est per demonstratione. Qimmediatorii scientia quide est, sed non per demonstratione quia per seipsa fide habent,inquit Nos vero dicimus non Oem scientia demostrativa esse , quia aliquam demostrat hia,ut mediator si sed immediatorii inde mo-
strabile.oc sie simul veritate tangit,& paraloetismi seiu-
mi. tione er Philopo. reducit eos qui negat demonstratio nE,concedere illa. Na si ne stant demonstratione,aut per svllogismu hoc probant demonstrat tuli, aut per syllogismii no ex necessa s. Si ex syllogisino no ex neces lamis,tile nihil certi habere t. At si ratio per qua syllogizat
de stratione no esse,est demostrativa me negado de nronstrationem esse pol ut de stratione esse, licturi a negant loquelam eis: ore ponunt loquela esse. raua
re Arist sapide ab υtram positione sumit demonstratione esse, dc ab illa positione , u negat demostratione ederct ab illa positione qus ponit demonstrationem esse. Quod quidem necessarium se putet . Nam si necessarium quidem est vi priora ficiuntur rea ex quibus conficitur dem ita ratio satur autem tandem in hi ce quae itacant mediis haec indem5strabilia necesse est esse. Et s Menecessarium sit, manis fim est. Sietaen necesse est
fise quidem priora.π ex quibus est danon si ratio. fiant autem aliquando vimi emta . Hec indemii trabilia necesse est esse. Probat niic id quod sumpsit. Sumpsit enim Q sint uis c um dam quae sciuntur immediata ac indem strabilia de s mit ad huius rei demonstratione. Primo P prima ex abus est demostratio sciuntur. Secundo semit m scibilia aliquando stant immediata ita vi per seipsa sciantur rem per alia priora . Aliter esset processiis in infinitu Ex L lus simul sumptis concludit prima p quae scimus mediata esse inde monstrabilia: Se sic habetur alia esse sciam inde noni trahilem. Ut immediatorii, inquit Et Q hoc
cellarium sit Pidelicet v, sint aliqua inde monti rabiliter scita,mam se situ est. Deinde probat hoc ,ut dixi, sume duo dc inquit. Si enim necesse est scire quidem priora: de pro idest ex quibus est supple constiti itiue demonstratio,quod dicit ad disserentiam priorum, ex quibus non est demonii ratio nisi potestate hoc est primum, suomit secundum Sc inquit. Simi aure aliqua lo immedia tantoc est secti ridum quod eo patet qua non licet scedere in infinitii. Ex his concludit propositim, de inquit. Hec inde lirabilia necesse est esse & sic aliqua scietia erit indemonstrabili ut accepit. C Ex hoe Philopon. inseri bene esse dietum in principio diiser re scientiam a Qia. rhi. demonstratione, eo q, scientia sit amplior. 5 in plus. Est
enim scientia tam mediatorum. qi immediatorum . At demonstratio non nisi ipsorum mediatorum.
Hoc igitur ita bese habere dicιmus, ut non solam scientiam, sed er principium scientiae quoddam ese a crimas, quo termis
nos ipsos cognoscimus. Isce igitur ita dicimus ατ non tantum scientia, sed G pritui piumscientiae esse quoddId cimus quo terminos cognostimus. q' Haec igitur ita dicimus: hoc eli liseesse i mediata ita dicimu3,be non t2tum supple dicimus scientia ipsorum indemonstrabile esse: sed de dicimus esse qlioddam scietiae eorti principium quorum terminos cognoscimus.
CVbi debes scire in Aristo per haec voluit trabere es se statum in demonstrabilibus ad inde monstrab La. Et 'p' ideo lisc,quae dicit duplr exponi possunt uno modo it ' Philoponus inquit intelligendo per principiti quo ter An Lminos noscimus intellectum diuinum nain rerum remis
lutio haec est, in sensibilia resoluuntur ad collestia. Coele ilia ad eorii formas usunt subsitatis simplices. Has nos cognoscimus diuino intellectu illustrati. Et sic ut ait pterminos,intelligit formas coelestium corporii, ad quae resoluuntur iis c mortalia. Per principiu igitur qua rei minos cognoscimus intelligit intel lectum diuinum: qui illustrati cognoscimus subitarias simplices, qus sunt for siue termini coelestium ad quae omnia haec resoluti e vatur. Et ira patet esse statum n rebus . CH sc expositio ut mihi videl).spositum trascendit. CPropterea me 'PQ inis Themistius Sc magis naturaliter & ad litera plus co 'MM Lueniens cinquit Aristotelem per principium quo termi- ''- nos cornoscimus intelligere intellectum nim, de P terminos subiectii de plicatii ad quae immediata res luuntur. Est igitur fisc resolutio, in mediata de demolirabilia
44쪽
resoluuntur ad immediata,& per illa sciunt. Immedia iavero resoluuntur in eorum terminos,subiectum Se prs dicatum & per illa sciuntur.Termini vero intellectus lumine cognoscuntur. Vt enim sensibilia per se senso ipso ac lumine sensitivo cognoscuntur, de nulla alia r esie prima simplicia intellectus lumine, & nulla alia ro e cognoscimus. Intellectus igit simplicibus appreliensionibus terminos apprehendit, inde monstrabiliter eorum capiens naturam ex quibus dignitates connectit,quare non necesse est res i infinitum scedere sed est de quod-da demonstrationis principium intellectus,qui res comprshendit 8e non indiget demonstratione ipse, cum sit principium .EQuo vero ad verba attinet, Verbum il-
μ' lud quo rasce est, de licet multa apud graecos significet, nam, nam significat idem quod inquantit. Hic ut mihi videtur est relativa, Ac dativi cassis, reserturo ad arche, id est principium quod Osce est feminini generis,Et siecum Aristoteles dix siet immediata esse quaedam adqus stamus inde monstrabiliter, statim subiungit esse pricipium quoddam, quo terminos principiorum nosciis mus,lisc de verbis. Ex re vero ipsa patet immediata scic.. .ae a. ri,& non tantum intelliaI. Quia licet.s .ethicorum dicat huius Philosophus eorum esse intellectum, tamd eorum non tantum intellectus est, sed de scientia etiam non quidem
demonstrabilis, sed inde monstrabilis ut diximus. Et etiam puere dicimus feri non posse ut circuli modo demostratio impliciter coluiertaturii demonstrationem ex prioribus oportet ac notioribus este. Fieri enim nequit ut eisdem eadem stimul priora sint atq: posteriora Misi altero modo, ueluti si alia nostra ex parte, alia simpliciter ditantur, quo quidem modo facit
inductio notum. Quia si ita t/on bene est di initum ipsium m. , Hic iter ire sed est sine duplex. An est era demonstratio quae sit
ex bi e que nobis sunt notiora non est smpliciter demtarmo. circulo autem s immobile sit demonsirare simpliciter, manifestum est. Siquidem ex prioribus oportet demonstrationem eff π notioribus, Imposibile enim in eadem , sibi inuicem simul priora et posteriora esse His altero modo ut hec quide ad nos. Ita uero Rinpliciter, quo quidem modo inductio facit notum. stautem sie est, non utiq: erit simpliciter scire bene definitum, sed dupliciter . Aut non simpliciter altera demonstratio sit ex nobis notioribus.
Erat secunda positio in demostrativa silentia sit quoniam omnium est demonstratio. in vero omnium sit demostratio probabat, quoniam circulo demonstratione esse necesse est. Quod vero circulo demonstratio sit. Iterum probabat quoniam conuertibilia contingit circulo demonstrari. Aristoteles ergo nunc ostendit: nihil circulo posse demonstrari,quinimo nee conuertibilia qua ratione de via vult Aristo .habere, q, secunda positio peccet de in sorma argumentandi: qtenus ex una singulari uniuersalem argumentat de in materia, lienus singula dimis ris illa etiam falsa est. EQuo vero modo illa sinetularis p in ' sit, Philopo dupliciter declarat,verba Aristo .duori ima in bus modis exponens. Primo modo sie,si circularis osterosai sio in demostrationibus est,no nisi pro lato quia ex posterioribus posset dem5strari prius de si sic non recte esset simple defin iii ipsum scire sed dupliciter. CSecitdomo Philop. exponit sic, Si demostratio circularis sit possibilis,lite ex posterioribus posset demostrari prius. Q dvero ex posterioribus prius demostrari non possit, prohatur,qih dicium est demonstratione fieri ex primis m
tura. At circularis demostratio prima ex posterioribus demonstrat. Ergo demostratio no fit circulo,nisi dentur demonstrationis duo modi,de qui in prioribus natura, dc qui ex posterioribus,& sic demostratio no esset simis pliciter, sed dupliciter definienda. CDiffert haec secula Diia expaexm a prima, qa iis c ducit ad illud o demonstratio n5 simpliciter,sed dupliciter esset definita. Prima vero ducit ad hoc, in scire no simpliciter sed dupliciter esset definitum.Vnde inquit. C Circulo auid Φ impossibile sit demonstrare simpliciter manifestum est. Siquide oportet ex prioribus ex notioribus demonstrationem elia. St. n. ex prioribus natura sit demostratio non potest circulo
aliquid dAnosi rari quoniam non tali ex posterioribus fieri potest', no enim eade eisdem priora dc posteriora sibi juice esse possitiit simul, nisi altero modo ut vel lis equidem ad nos,ve I illa simpliciter. Simul autE eadem esse priora dc posteriora est ipossibile, voco priora ad nos,quae nobis patent, quo quide modo inductio ex prioribus ad nos uniuersale nota iacit. Ergo vis ratio nis haec est. Si demostratio circularis esset possibilis. Aliqua demostratio esset ex prioribus ad nos.Tite destruit R4 t consequens, S inquit. Si autem sic est .s aliqua demosiratio si ex prioribus ad nos no ut i erit simpliciter scire bene definitu. Et P simpliciter scire,intelligit auἱ simpliciter demonstration4ut expositio secunda dicit, aut simpliciter scire hoc est icientia simpliciter bene definitam. Sed erit dupliciter definienda, Vel erit dicedum in altera demostratio quae est ex prioribus ad nos, non sit simpliciter demostratio. Sed aequivoce,& per quanda similitudinem. Sic igitur non est circulo demostrare,
quoniam ex prioribus ad nos esset demonstrare,non. n.
eadem eisde sunt nobis priora & posteriora simul, sed
altero modo,aut ad nos,aut natura. Modo no est demostrare ex prioribus ad nos,quonia demonstratio non esset uno modo,sed duplex,uel salte de stratio: quae est ex prioribus ad nos: non erit demonstratio nisi equivoce. Sed contra obincit Philopon. quoniam haec de obiectio stratio est: Cinis est hic ergo ignis aliqufido fuit ibi. Amplius Sc haec .luna taliter illuminaturiergo est sphmca. C Iuniores propter hse dixerunt duplieem esse de- RA lunio. mostratione,quia & propter quid. hoc est ex prioribus ad nos ex prioribus natura. OA uerroes uero addit tertia qua appellat demostrationem simpliciter: qus est ex simpliciter nobis de naturs notis. Themistius vero de Alexanderi Sc Philoponus eum syllogismum qui est: vi ex simpliciter prioribus: solum demonstration E esse ali Philopo. tumant eum vero qui est ex prioribus nobis,coiectura vel syllogismum eae tantum tradunt. Et si demostratio dicitur non nisi squivoce appellatur.Tuc patet: in rationes illae: a in dubitatione inducis sunt: non sunt demon strationes: sed in Philoponus inquio. Coniecturae qua Cinde εrum aliae sent necessariae: ut illae: u tactae sunt: Aliae non ruet necetaris sed solum rhetoricae: Ut illa: hsc mulier palliis vide suprda est: ergo peperit de ista hic de nocte vagat. ergo estiar: de ista: hse se ornat ergo mechus. Uerii de his postea. Euenit autem hisce qui dicunt demonstrationem versviri non
solum id quod nunc est dicitam sed etiam tul aliud dicere qua Meias Me est me uero pacto facile ess omnia demonlisare. AM: patet idipsium accidere tribus positis terminis. Sive enim pinulatos e per paucos redire dicatur nihil promio restri atq; per paratas elum duos. Nam quando cum.a fit, est necessario b. Et Suess. super Post e. c
45쪽
hoe eum sit ex necessario .c. Tum cum . a.sit necessario .c. ipsum erit. si igitur cum a sit necessie est b.ese Cr cum ibi necese est esse. a. hoc enim erat circuli modo uersari. ponatur .aaeo in loco quo ipsum est .e. Dicere igitur cub. fit .asHum esse . nil aliud est qua λι cere cum .b sit. c.ipsum esse. lil aute mi aliud est qua dice. re, cum . a fit a. sum esse. At idem est z. Cra. quare fit ut hi qui censent orbis modo demonsirationem uersari, nihil aliud dicant qua cu .a. sit.aapsum esse.hoc vero pacto facile Eria demolirare. Accidit uero dicentibus circulum demonstrationem esse, μiam quod nunc dictum est. sed nihil aliud dicere quam quoniam Me est 1 hoe est. Sic autem facile est demonstrare omnia. Manlfestum autem est s hoc decidat, tribus terminis positister plus
res .n.aut pauciores reflexionem dicere differt nihil. Perpaucos uero quam per duos quando enim a .existente x nece itare erit. b. Hoc autem existente, erit. c. soaxxistente erit. e. Si igitur . exi lente necesse est laese. Hoc autem existente, ipsum . Me enim erat circula demonstrare ponatur a an qu .c.igitur. b.exis lente. 4.ese dicere, est. e se dicere .Hoe autem,quoniam .a aera. stente .caeua .uero ipsi.a .idem es quare eontingit eirculo dicenistes esse demonstrationem vibit aluis dicere quam quoniam. a.est
Ccin . s. Cum induxisset unum absurda contra eos qui concedebant omnia esse demonstrabilia: & demonstratione circ Iare videlicet ci, ex posterioribus priora,& eX Parricularibus uniuersalia demonstrent,nue trusit ad aliud absurdii .de prima facie sic videtur scedere. Si demor Nitratio circularis esse ita ut oia demonstrabilia sint tuen illam nihil aliud demonstraret cin si a. esset. a. esset. Vltra si per illam nihil aliud demonstraretur q; si.a. esset.a.ellet tunc facile esset oia demonstrare. Prima consequetia prima lacie declarat supponendo tunc est demonstratio circularis cit in eade syllogismi specie conuersiost. Nu ut diximus si abessectu causa demonstraret, de deinde a causa effectus: hae e conuersio non esset in de mostrationibus,qiA Icelsus ab eiseetia causam non e demonstratio: sed syllogismus tm: vel coniectura necessa ria,ut Philop.inquit Quare si a.demonstrat h.a.est causa simpliciter prior ipso .b.6c contra .h. demonstrat.a .ct.
esidii Ariserit circulo demonstrare. Tunc ex his patet. a esse causam simpliciter sui ipsius,qua quicquid est causa cause est etia causa causali. Igil si. a. est causa simplici ter ipsius.b.& cotra. h. causa simpliciter ipsius .a.Vtil. a. erit suimet simplr causa. Quare si demonstratio circularis est: Idem simplr erit sui ipsius causia Et sic per illa demonstratione non plus habebit * si hoc est hoc est. Sie aute erit facile ciis ὸemonstrare: quia eii ipsam sola rem
haberemus: in Eclypsim mox demonstratione habere mus qua eclupsis esset pn eclypsim. Haberemus .n .simul Centra epi causam Ze effectii:& ita demonii rationem totam WEx iis his patet ci, dicentes circulare demonstratione: in diuersis teneribus demonstrationis: aut in diuersis generi bus causarum non possimi Arist.ratione efficace reddere. ut considerIti patet. Hanc rone Aris ponit in termini S et sumit tres termino S,et illos quide eo mo quo sum Cip. r. psit sicuo priorii. Et qris syllogistica couersio multiplex est: ne confusio accidat: sic illos tres terminos disponit, ut ambs .ppositiones a prima de stratione vocent. a. Excusat autem se dicens, per plures enim aut pauciores restexione dicere resert nihil. nec refert si ea dixerimus
P Paucos aut duos. Et opterea no est curadu si dus p
nes uno termino dicant .videlicet ip .a. Et sic tot si an iste cedens vocet. a.conclusio vero ad illud sit.b.At collusionis coclusio sit.caerminis dispositis deducit cosequEtia sic. si. a. est.Et intelligo P a .angrenatu ex maiore , de
telligo conclusionem conclusionis, a est terminus totiusdemostrationis circularis: Ac ita itellinere oportet illud met aggregantiqv intelligebat P a.Aliter non esset circulo demonstrare. Et licet ex .h.non sequat unica demostratione totii illud aggregat si in diuersis demonstrationibus sequi . a ex. b. cu altera Cpositi iam. sequitur nunc una:& cii altera sequit nunc altera secundo priorum. Accipit in gratia hreuit alsi ex .b. sequi totum illud ex aggregatu simul. Igitur si a .est .c.est a primo ad Ultimii mediis non variatis: sed. e. idem est quod .a. ut dictum est. Igitur si.a .est .a est. Et ita si omnium esset circularis demonstratio non plus p illa demonsi raret, Φ si. a. e sit. a. est.qua ratione omnia estet facile demon sirare. C Animaauerte: Ut ex his: qus Philop. inquit colligitur. In uer in his Aristo est multiplex obscuritas. Prima quidem, quo
elementa pro terminis accepit. Secunda Vero quo tem Aristo.
minos pro propositionibus. Tertia deni , quo non explicauit quiὸ per .a.δc quid per . b. de quid p. c. intelligat. Tinta. CAttamen Ut Philoponiis perpulchre exponit) ipso. Expoa . utitur pro duabus propositionibus syllogismi: Aut ap rh3 π minore. derelinquens maiorE in mξte:& est melius: Vtitur enim a .pro hae minore: homo risibile. Ipso aute. b. utitur pro cones usione,videlicet pro illa. homo est diasciplins capax. Sequitur. n homo est risibilis. Ergo h mo est distiphne capax. quia in mete seruatur omneg, pones ho risibile coneso lio disicipitiis capax Ira se risibile est disciplint capaκ . Quare hac in mente seruarasequit.homo est risibilis .erto homo est disciplins caPH. Er qua circularis ostensio coclusione capit,Vt minorem propositione alterI inseredo, Rursus ipso. b.Vtitur ovi minore propositione inseredo propositione u fuit a principio:hoc modo, homo est disciplinae capax. Ergolo est risibilis. Sequitur.n seruata in m te hac, omne di sciplinae capax est risibile haec .n. est conuertens maioris primς demonstrationis, qus suit in mente seruata. Quare patet: q, si homo est risibilis. ho est disciplins ea pax. Et conuertit, homo est disciplinae capax. Ergo homo est risibilis. ergo a primo ad ultimum. si homo est risibilis,homoesi risibilis. Et sicola esset facile demonstrare. in quantum est ex demonstratione qus sit per elema ita: nullum videtur absurdum conclusum esse, siquidem
Per. a. Ostensum est.b.per.b.vero .c.resumit sermonem,
de addit ponatur. a. in quo choc est ponatur idem. a. cuc .Et sic concluditur .a .existente .c.esse. Quare si a.quidε
existente.b.esidi .vero existente .c.est. Idem aute erat. a. clim c. Concludetur igitur cya existente.c. est Sciam c.
S.a idem sit concludit. a.existente esse . a hoc pacto Philopo. exposuit C Tunc x enio ad verba. Dicit enim sic. Accidit vero dicetibus circulo demonsiratione esse, G
46쪽
solu m quod me dictii est: hoe est ex posterioribus priorem, S ex particularibus uniuersalia demonstrari. Sed
nihil aliud dicere sp qm hoc est: si hoc est idest eadem
eisdem 5e priora oc posteriora esse: dc notiora eta uno riora quod quidem absurdum est: quoniam sic facile esset demonstrare omnia .Quod uero accidat dicentibus circularem demostrationem en qui hoc est: si hoc est: Proponit probare: N inquit. Manifestum at est si, hoc accidat tribus terminis positis: S hoc merito: ut Phil
dii baudit,qui S de stratio ad minimum est ex tris terminis hoc autem ideo quia omnis syllogismus est ex tribus terminis quare circularis ostensio ad minimum quide est ex tribus terminis. Propositionibus uero duabus. Exponit autem hoc: Sc inquit. Per plures .n. aut pauciores reflexione dicere differt nihil: n paucos . aute cin per duos Possibile. n. E coposito sullogismo uteres per plures terminos syllogizant: de reflectere circulari ostensione: ato nihil refert siue plures sint termini: siue pauciores. Per paucos aute hoc est per pauciores propositiones: Q per duas differt: qih impossibile est reflexionem fieri per pauciores tribus terminis: duabus vero propositionibus qin nem syllogismum contingit per pauciora fieri .Deinde ordinat discurtam circularE:
et inquit. n enim .a .existente: hoc est aut minore .ppositione aut utristi: ut diximus ex necessitate erit .h.haec est conclusio. Hoc autem existente uidelicet. h. quod. Ulconclusio ab initio acceptum est: nunc autem .ut propositio,erit e .scilicet ultima coclusio. ipso .a. eis stet e. erit .c.
quare .a. existente ex necessitate .c.est. Sed. c. assium it idecum. a. ergo .a.existente est. a. Tunc resti mitrationem et
inquit. Si igitur.a. existente, necesse est. b. esse: hoc existere .f. h. necesse est esse a. hoc enim erat circulo demonstrari ponatur .a .in quo .c. ponitur: dc sequitur in i quit igitur b. existetea.esse dicere: est .c.esse dicere: qm idem
ponitur. Hoc autem .ssequituri qm. a.existente .c. est: Via primo ad ultimia patet e. Uero ipsi.a. ide est: quare cutinquit contingit circulo dicentes esse demostratione nihil aliud dicere q3 qm. a.est.a.est. Sic aute Oia demostra
re iacile est. Na.b per .a demonstratur .c.Vero P .h.sed .c. est idem cu. a. quare concludatur nihil aliud in. a. exis stente necesse. c. esse: hoc est.a. existente .a.est, lisceste πvi citum positio Philo. E Quo vero ad Verba attinet. Arissum p psit. e idem quod b.qtia in circulo. ide est principium &finissed quia differunt ratione,ideo quasi altero nomi- avraso ne vocavit. CSed dubitares, qm per liac rone non soluve destrui circulus in demonstrationibus: sed in syllogismis initi sit 'tris esset circulus faciam' Crone. s. P. a. syllogizabit . b. R. b. syllogizabit .c. ergo. a.syllogizabit. c.sed .c.est Me ipsi I .ergo.a. syllogizabit.a. & sic ola erit facile syllogizare .Quare n ratione Arist. non solum in
demonstrationibus: sed in syllogismis circulis delebit. scissa. e Dicendii in Aris supponit demonstrationem circu lare esse quoties prima demostratio Sc secunda sunt eiusdem speciei. Na tune sequit .a demonstrat. b. demonstratione simpliciter & a priori Sc. b.demonstrat. c. et demosiratioe simpliciter & a priori. ergo. a.demostrat. c demostratione simpliciter & a priori. Sed .c.esi ide ipsi a.ergo demonstratione simpliciter & a priori .a.demonstrat .a.
Non autem de syl lo sic est,qth licet .a. syllogizet.b. h. nosyl Iogizat.e .eade specie sylIL Sc propterea no sequi Din.a. syllogizet .a.quonia syllogismi sunt spe differentes.
P R I M V s. v At uero me idipsum fieri potest is in bifice que mutuo sest.
quuntur quemadmodum ipsa propria. At uero neque Me estpo'bile se in bis,quaestinuicem cona sequuntur icut sunt propria. Vna expositio nostra est,m nunc veIit Aris ostedere sim I ,
eorum errore in forma argumenti qui concessierunt circularem ostensionem in demonstrationibus. Argum et abantur enim ex una singulari uniuersale hoc pacto. C5 uertibilia possunt circulo demostrari Igitur omnia ponsunt circulo demonstrari.Obricit ergo nune contra formam huius argumeti,de inquit. EAt vero ne i hoc est possibile uniuersaliter in olbus. Sed solum in his: qus se inuicem consequunL qualia sunt propria Quare ex illa singulari non sequitur υ niuersalis er Philo. Vt mihi vi- rhl. mo. det sic exponit. At uero ne in hoc est possibile. eadem per idem demonstrari. Sed solii cum tres termini capititur ita se habentes ad inuicem: ut unusquil. p ad caeteros
conuertatur: hoe est,ut ipsi aequivaleant. Hoc aute est dicere quonia oportet M positiones ex propr0s KOmPO-nhvt putas omo. risibile mentis,& scientiae capax. Vna quod .n. horum ad cstera conuertitur. Si enim non ita
essent positi termini: ne in omnino circulari ostentione uti possibile erit. no enim possibile esset: vi propositiones conuertantur. Siquidem uniuersalia affirmativa no .
ad seipsam couertit: sed ad particularem affirmativam.
Perqus Plillo dat intelligere Ari .locum esse hypotherice: quoniam non vult in couertibilibus circularem demonstrationem fieri quoniam probauit uniuersaliter in
nullis fieri possie. Sed vult m si circularis demonstratio
sit possibilis non fit nisi in conuertibilibus. Prsterea in- ,hesisnuit esse intelligendum per propria propositiones, qus L ... componuntur ex Propriis. Nam tunc propositiones possunt uniuersaliter conuerti: ut Auer. dicit. sunt au
tem propria subiectum: proprium,& definitio. Demostratum est igitur prius uno quidem posito nunquam necessiario aliquid aliud esse uno inquam aut termino aut possitione. Ex duabus aute politionibus primis ae minimis feri possesquiadem π ratiocinari continet t.
Vno quidem igitur posito, ostensium est, δὲ nequaquam necesse
aliquod esse alterum. Dico autem unoquoma neqIe termino uno,
neq; positione una posita. Ex duabus autem positionibus primis, G minimis. Siquidem contingit Croauietare. Cu dixi mei suptiis illud accidere tribus terminis Posi coe,. iratis & q, per pauciores illud non cotingat,nunci hoc lo cocut Philopo inquio illud resumit,& subaudienda est: comas. quonia a nobis secundo priora osscsum est O uno ter mino posito,aut una propositione posita syllogisma fieri impossibile est. Igitur uno posito ostesum est: in neq-
qua necesse est demon sit ratiue aliquod alterii esse. Exponit se,& inquit WDico autem uno, quoni 1 neo termi no vno: ne Φ positione una posita. Vocauit autem propositionem positionem in Plillo n. inquit quoniam diuisit immediatas propositiones a Axioma:& Politionem, Positione iterum in petitiones, & definitiones, &sic comuniter omnem propositionem vocavit politione: vel dixit hoc: quonia praemissae in syllogismo generali nomine propositiones dicuntur. In demostratione vero speciali nomine politiones. Addit. Sed demostratio sit ex duabus positioibus primis & minimis. Primis quidem quoniam simplicissimis. Syllogismus enim ex pluribus propositionibus compositus no ex primis c Suess. super Poste. e q
47쪽
ponitur: sed ex pro syllogi simis eomprobatur. Minimis vero qui non ex una st. Assignat causam,& inquit. Si quidem contingit de syllogizare. hoc est: quoniam uniuersialiter syllogismus ad minus ex duabus propositio nibus csiponitur. C Animaduerte ut Philopon. inquit. C.s.&.is. Primo Priorum eκ Uno Vel termino vel propositione bene posse aliquid sequi illative .no autem syllogistice. Sι igitur. a. Crb. π.b mutuo se sequitur sc titum feri potest ut ostendantur ex sese mutuo cuncta quae postulata sunt in prima ratiocinationis figura ut in libro priorum ostendimus. Quo loco etiam patebit caeteris in figuris aut non feri ratiocinationem,aut
non ex histe fieri quae sunt umpta.
Si igitur .a quidem ad F.σ adae sequatur, Cr haec adinvicem, Ce ad ipsium a. sic quidem contingit ex inuicem demonstrare omania quaesita in prima figura it dictum est in his quae de Hilogis. mo. Ubi etiam ostensium est q*oniam in alijs fruris, aut non finrogismus aut non de acceptis.cem. 38. Obiter nunc ostedit in qua figura syllogistica couersio fit. Se probat in in prima uolum,& uti videtur ea ε hatione qua exclusiuae propositiones probant hoe m5. in prima figura conuerso syllogistica sit & in nulla non Prima Dura fit ergo tantum in prima figura syllogistiri ca couersio fit. Praeiacentem excIusiue re lutorie hoc modo probat. In conuertibilibus fit syllogismus couer sitius. Hsc sunt in prima figura. igituri prima figura syllogistica eonuersio sit .viae inquit. CSi litur .a. ad. h. N ad c sequatum Sc hse adi uicem, S ad ipsum. a. hoc est, si igitur tres termini sint: in & omnes couertant ad omnes, sic quidem contingit ex inuicem demonstrare es ac s ' o 7 quaesita in prima figura in secundo priorum dictu est:
hoc pacto in conuertentes maiorem propositionem: Neam componentes cum conclusione, alteram demostremus, Vel conuertentes minorem:&cum illa componetes con lusionem maiorem demonstremus. Sic igit patet in prima figura fieri conuersionem. quando proposiCas. s. riones sunt conuertibiles. Et subdit si, in secundo priorii etiam est demonstratum in aliis figuris aut non fieri syllogisticam conuersionem aut non de acceptis. Et di xit aut non de acceptis. qm sorte potest secunda figura reduci ad primam per couersione uniuersalis negativae:
quo casu possiet i figura illa fieri ad alteram propositionem tantum Verum conuersio illa no esset is e acceptis:
sed ex extrinsecus ast impiis .c Philopontis longa expositione declarat qsio at is figuris non fit conuersio: aut non de acceptis,sed quia secundo priorii lis e diligeo diuiti, ter eXPosita sunt, satis sit haec rapti tetigisse. Animadte M. uerte q, textu ς iste potest sic ad ordinem reduci ut dicamus . Arist. velit a lignare errorem eoru in forma: qui omnia circulo demonstrabilia esse asserebant ex eo quia conuertibilia circulo ostedi poliunt Et sumit duo, quorum alterum est ιν couertibilia possunt in prima fia ura solum demonstrari:& in nulla alia. Et hoc exm nit in hoc textu Alterii q, non conuertibilia no pollunt circulo demonstrari, & hoc fm sumit. Ac non probat: sed velut manifestum ex secundo priorum accipit. Ex his duobus remouet errorem in forma eorum: quia circulo omnia demonstrabit a esse dixerunt: ut textu se quenti declarabitur. Hsc de ordine. Ea vero quae praeficationem non fuscipiunt mutuam, feri nopolesi mutuo demon trentur. Quare cum in demonstrationibus
pauca talia nixo iat uanum esse ac impUibile demonstrati nem ipsum mutuam esse censere, atq; ob id fium posse demonstra.
tionem omnium esse. QRa uero non mutuo praedicatur requaquam est demonstra. re circulo.Qnare cum pauca haec in demonil rationibus fim
fistum est s Cr uanum impossibile fit ex his, quae sunt udi
in rem esse demonstrationem. atque propter hoc contingere monium demonstrationem esse. Cum ea illat refellere errorem in forma eorii. qui circulo omnia demonstrabilia esse dicebant, et cit accepisset alterum necessarium ad hunc errorem manifestandum,Vide licet m conuertibilia non nisi in prima fietura demonstrari possint: nunc accipit alterum. Sc dicit Qus Vero non mutuo praedicantur: nequa in e sit demolirare circulo. quonia nec in prima nec in aliis figuris. Ex his duobus concludit errores eorum qui circulo omnia demonstrabilia esse dixeriit:& primus error eorti est quoad materiam.& inquit. Quare cum pauca lixe in demostrationibus sint: pauca dico: quoniam no nisi in prima figura:& solum in affirmativis:& non nisi in primo primae manifestum est Φ & υansi. 5c impossibile sit ex his, quae sunt ad inuicem esse demostratione subaudi in omnibus hic est error quo ad materiam. At in propter hoc
contingere omnium demonstrationem eide: hic esse error in forma datos .m inconuertibilibus sit. non .l pteri, e in omnibus est circularis demonstratio.& dixit vanum. quoniam eorum ratio non cogit. Dixit impossibile qm in nullis demonstratio circularis fieri potest, nisi ,
idem per idem demostretur e Quaerunt Virum demo- eii Iaristratio circularis fieri possit. Pro declaratione vero titu cim mali animaduerte: in dem stratione circulari filii duo pro 'cessiis. Primus qui dicitur couersius: sive couertendus. Secundus Uero qui conuertens. vel in que couertitur: nuncupatur. Et hic est duplex: quatenus potest collusio nitecu conuersione maioris syllogizare minorem: nunc cuconuersione minoris syllogizare maiore in secundo priorum dictum est. Esit er o quaestio utrum uterq: syllogismus sit demoliraticius C Et prima facie uidet Otrii ' Rinnε que demonstratione esse: Nam Aristoteles secundo Imbro huius clarissime demonstratione conuersiuam Po mtimnit. Prstereariit in natura est motus ae circularis opatio
sic in anima erit demonstratio circularis. Insuper quod Treuiriti eneri competit speciei no repugnat. At syllogismo es demostrationis genus est competit circularis ostensio. Non ergo demonstrationi repugnat,quς species est. Iu niores propter has rationes fortasse qtuor modis in de N monstrationibuς couersionem fieri posse asserui. Primo quidem in diuersis generibus scientiae. Secudo in diuersis generibus causarum in eodem iii sciedi genere. Tertio i eodem genere sciEtis. eodem l causarum genere. Sed in diuersis idiuiduis atm suppositis. Quarto denim in eodem scientis genere eode genere causs: atur eodE supposito: sed secundum diuersum moda. E Sed u alie Censa lanissimasse haec a Peripateticorii scholis: ex eo primo Pii Q.
patet, qm Arist. generatim in demonstrationibus circularem ostensionem exprobrauit. Ut Alexander,Themistius et Philoponus testes sunt. Secundo etiam quia pri si md mum membrum cum secundo concidit. Nam dum altera causarum per alteram demonstratur, altera cui essectus altera qdemonstrat in causa se habet. Tertio quo Tail niam tertium membrum impossibile videtur na est alterum indiuidua alterum demonstrat idem specie erit noti
48쪽
notius at cir prius Ion this atq: posterius: de quidem ad nos siquid E sinquiora nobi, primo nota sim . are cliindividua illa eiusdem speciei sint: fit vi idem specie ad - , nos sit prius & posterius notum. Quarto etiam quoniaquodam quod in quarto membro addit, Ditiolum est. Quippe cum de singularibus non sit scientia: nee eadenec diuersa de sie quod non faciat ad scire: nee ad scitat disserentiam facere videtur. Cum ieitur indiuiduae conditiones ad scire non taciant: nec ad sciendi differentias facere debent. Et ita vapor: vi densus non est diuersium scibile a seipso. ut est rarus. Igitur non plus demonstra - turper seipsum rarii ad seipsum in densium S hoc esi: si hoc est .er Themistius vero asserit in conuersione de monstratilia. Primum processum qiii ab effectit in cauis . . si mei esse syllo is i tantum. Secudum vero qui est a causa ad effectu: esse proprie de monti ratione Pi quid ut secundo huius asserit:& in hoc primo: & in. t physics auscultationis,& sie in demonstrationi hiis circulaia os Esionem nestat: in syllo simis uero concedit. Quam posscipit r. tionem Aleaeander, Se Philopontis apertissime hic fatem . tur .er Sed dubitares fortasse: quoniam ab effectu in causam styliotismus est,& eum non dialecticus. non .n generat opinionem nem si histicus,non enim generat iano solasti raritiam: ergo demonstratilius. CPhilopo. res det mest syllogi sinus coniecturalis,& quide necessarius velut ille,saec mulier lac habet in mamillis: ergo suit prsgnas: hie enim syllogi simus Sinnii quod Aristot. in rhetoricis tecmerium: hoc est insolubile appelIat. non tamen est demonstratio nee dialecticus syllogismus, nee sophisti cus: sed demonstrativa coniectura per qus Plutoponusia ae ζ innuit syllogismi quatuor species esse demonstratione: ενε, seam dialecticum sophisticum&innu: siue coniectura neces: . g. saria. Secundo dubitares quo modo processus a causa
Responsor in essectum lit demostratio. CDicendii in per essed tam demonstrat eausa non simpliciter. sed ex conditione .videlicet si ille essectus in aliam causam reduci no possit. A cauta vero in effemim demo stratio estpp quid: de pnotiora naturi nobis vero inuenta per esectum, Ut in
cap. I. at metheorologie is diximus .c Animadi terte in in Themistio primo huius videtur asserere duplicem demon stratior E Sc propter quid de qiA: quibus Averroes ter tium gerius. Videlicet demonstrationem simplicitet ad .dit: P qiis oportet concedere conuersione se Item difforme in demonstrationibus. Versi de his hactenus. C Per λdM 'M lite delentur rationes. Prima quidem qiii Arist mori de demonstratione sed de scientia loquit: ut postea dice Ad secuta mus .fecitda vero qth similitudo claudicat In arte enim Ad uni L multi circuli dantur: non tamen in demonstrationibus. Deletur tertia: qm concedam circularem ostensione in demonstrationibus ut demonstratio syllogisnus est. nodiis mes, tamen: Ut demonstratio. CAd Grradictionem Themi
emia stri: pro psenti doctrina dicere: q, sicut syllogismus qili est syllogismus absolute laeet dicat syllogismus quonia: seclido priorii: Se hoc quia est 'in fim materiam, ne demonstratio quia non est ab talute demonstratio, sed demonstra: io qfA,siquidem secunda materiam demostratio estra sit in necessariis. Ad hoc ai. Vt aliquid dicatur absolute ac simple tale debet esse tale sim tarma. Quamne cocedi posset syli lim ab effectu i cam esse de stratione quia non tii ab lute demonstrationem. Quia licet ex necessariis sit,non infim formam demonstratio-
ms qa no ex primis otioribus .causis, id esteris costat.
CQuare demostratiocia absolute sylk est tm, uitis'm a forma est sylis. Non iii dicitur simpli demonstratio, sed
secundum materiam quia ex nece stirpis veluti nec ho mo albus secundum dentes dicitur absolute albus.
viri aut Esciri nequeat ut id aliter fiese babest cuius est abs Iule scientia, id necessariu est promo qd demostrativa si rinietia potest atq; ea est demoratiua scietis qui habemus demo Datione habendo. Est ergo demostratio ex necesserijs ratiocinatio. QuomIaute spo ibile est aliter sie bdere id, cuius est siciana Tret simplicuer necessaria utiq. erit istis,id quod sectati demo h u. tiuisicientia est.Demonstrativa aute est,qua habemus in habetidemstrari E. Ex nec βrijs itas ollogismus est demonstratio.
Cum redarguisset eos,qui nullius demonstratione di ς*M Q cebant,&eos,quiola demonstrabilia esse stupponebat, e*stitatio nunc consequenter,de ordinatim Ut Philopon. exponit redit in id O ab initio incepit. videlicet quid na sit demonstrativa scientia. Ses quonia hoc scire non postumus nisi sciuerimus quorsi est demonstratio S ex ubus est demonstratio: ideo resumit de his sermone. 5c decla proe in rat subiecta materiam demonstrationi,& seci india Phi- An i. Iopo. procedit a primo ad ultimii sic, Id cuius est detri, stratio: impossibile est aliter se habere, ergo demonstratio est quid necessarui. Demoliratio est quid necessariti. ergo demo sit ratio est ex a positioniblis necessisti . N5n .necessarium ex non necellariis demonstrari pol. Et sieno solii simpliciter veroria est demostratio .sed Et nec ensario fili Sc ex necessariis 43 politionibus, Sic Philopon. ordinauit: &sic legitur pira ipsum. 4 Quoniam autem
impossibile est aliter se habere id cuius est scientia sim pliciter: id est, qui scstile impossibile est aliter se habeare id quod sim demonstrativam scientia est scibile, erit necessari si hoc est demonstratio erit qd necessariu. N a fiscibile: hoc est Oblema demostrati uti impossibile est aliter se habere: demonstratio erit quid necessariicie pro hiema demonstrativit et erit simpliciter necessariit. Dei de argumentat ulterius,demonstrativa aute est,qua ha hemus in habedo dei stratione. hoc est demonstratio est quid necessariti cuius conclusione habemus in habεdo demonstrationE,itacp hoc est dem stratio est syllogismus ex spositionibus necessariis c Pot & aliter leagi textus intelliaedo n scibile, cuius est scientia simpl iriter: vel quod est pira dem 3nstrativa scientia, coclusione, Qus in principio est qus stio scientifica in fine eli conclusio demostrata. Et tunc lege sic, quonia autem in cuius est scientia simpliciter hoc est ipsium simpliciter scibile est impossibile aliter se habere, ipsium scibile .m' i m demonstrativam scientiam est,necessarium est. Est. n. definitio necessarii. quod sit id, quod impossibile 'est aliter se habere,locus. n. est a definitione ad definitii, a locus est necessarius, de optimus,hoc est primit Enthymema. Dei de facit sim Enthymenia,& itelligitur ut prius hoc modo, demonstrat tua aut Eest quam habemus in habendo demonstrationem,id est demonstratio est quid necessa rium,cuius conclusione habemus in habendo de strationζtunc dat coclusione. uintedit,&inquit. Ex necest,riis ita syllotismus est demonstratio. E Quo vero ad verborum verba attinet, Animaduerte . duplex est necessari: ut Philopalserit. Altem ex suppositione ut necessaria esit dupi dinfirmisi flebotho mari, no . n. simpliciter necessarium est, sed si debet sanari. Alterii simpliciter ω uidelicet im- Suess. super Poste. e in
49쪽
pns ibile est aliter se habere,ut sole oriri,cia ergo ait id: quod impossibile est aliter se liZe eita neces Iariu simplr Dubitatio nece istari ait ellexit CDubitat contra id qd Aris stipponit. ne eeffari i no niti ex no necessoriis demolitrari. mex coligentibus at qn necessiria sullogizal: Nasequit,
contingit oecurrens esse aiah conting t oena holcm cur R. Hii rere. Ergo necessario ornius homo est aiat . Iuniores Iuniorum dixerut necessiri si ex non necessiar is syllo letari post :
' Κόἰώ non1tdemrari e Sed contra ad huc dubitat. Primo Q obrem iis, de quia Primo Priorii dicit si, conclusio debet esse simi
ire . lis alicui Opositionum.ergo non pol conclusio esse ne
7 μ cessaria an altera Opositionum fit ne cellaria. Secundoptima. maior dicit syllogis imi non videt continge qua imponStqui da. sibile est aliter se trabere C Quicquid sit dicendu exco tingentibus sequi necessarium. quidem pst quid, sed qm: ut secundo priorii dicitur ex falsis sylloetizari verit. Sumendum est igitur ex quibus qualibusue demonstratiotus eonficiuntur, Atque primo determinimus quid de omni Iuid perst,quid A. auersaliter dicimus. Accipiendum ergo est ex quibus, er qualibus demonstratistanes sunt, Sed primo determinabimus quid dicimus de omni, πq id persi, er quid uniuersaliter.
Cum rellimpsisset in demonstratio sit ex necessariis p positionibus de hoc quia eside necessariis problema tibus nunc ordinat se ad ea qus dicturus eli post haec,&dicit .er Accipienda ergo est ex quibus spositionibus necessariis & de qualibus problemat.bus necessarhs de Philomu monstrationes sunt CPhilo .n verbii sibus intelligit exsbus propositionibus, per verbii qualibus intelligit .sablematibus: ut sit sensus: cum demonstartiones sint ex propositionibus neces Iariis: Sc de problematibus neces.sar is .Ergo post haec accipiendum est ex quibus propositionibus necessariis,et de qualibus Oblematibus necessariis sunt demonstrationes ipse. Nam dicemus demon strationes esse ex propositionibus necessariis. dc de .phlematibus necessariis: in quibus praedicatii dicitur de omni subiecto 6c per se,& uniuersaliter. Affert in ordinem. de inquit . Sed primo determinabimus quid dicimus de omni subiecto prsdicari: 5e quid per se de subiecto praedicari: 5c quid etia uniuersaliter de subiecto premis eΙ. dicari .e Huius intentionis ut ex verbis Themistii colii uentienia ligi p5r dus caule uidentur,prima quide: ut abundemus propolitionibus iis . naribus cognitis 5c idoneu Sc abundi erimus propositionibus,quibus de de quibus sunt demonstrationes. Et quidem facile, propositiones poteri mus inuenire ad demonstrandum omne problema de monstrativum. Secunda vero qui cu demonstrationes
snt ex necessariis propositionibus de de necessaris problematibus, de necessariti ipsumimultiplex sit nisi ipsum distinxerimus, non poterimus scire ex quibus propositionibus , & de qlibus a blematibus demonstrationes
eiusacidi sunt Cordini, vero causa est. qm Uniuersaliter praediis in . cari intelli inon potest sine predicari per se. Praedicari vero per se minime sine pdicari de omni ergo prius accipiendii est quod sit i dicarum dici de vi vel de aliquo sistito: scdo quid sit dici per se vel per nec iis de stilio. Et o P tmio qui se Vir vel no vir de subiecto dici. C Quo
vero ad uerba attinet, Aris dicit esse accipiendum ex ubus de qualibus demonstrationes iunt non aut dixit ex quot qui necet Iarium non est sm numerum prsdicatorum. deo non oportet nquirere ex quot necessaris de
monstrationes sint. At quia problcma est sis numerum
Pr sdicatorum ideo. isopic O. Arist. proponit dicere ex
quibus de qualibus Se quod lit dialecticus sylloetismus.
Id itaqἰ de omni dicimus quod no cuidam ines,ciada no inest, nec interdum competit .interdum non competit .nam si animal omni de homine dicitur si uerum est hunc dicere hominem Areu estrum Er animal dicere. At si nuc uerum ea er alteria dicere, uersis et alterum dicere. Et si vi omni linea suιnctu n me' multur. Et de omni quidem hoc dico quod utiq. est no in quodam q idem n quodam autem non. Neq; quod aliquando quidem, atquido uero non . Ut fide omm homine animus, si uerum s quidem hunc dicere hominem uerum est etiam dicere animal. Et si nune alterum, π alterum. Et fi in omni linea punctum silmiliter.
Cum .pposuisset se velle dicere, quid fit de ol si ibi cto Nicari, de quid per se de omni subiecto praedicari, de quid uniuersaliter de Oi subiecto ir se prsdicari, nunc h*c .psequit. Sc primo exponit quid sit de omni presicari CTliemi.distinquit duplex de omni: Alterii quod in libro de sylllo est definitii qst Iuniores prioristicii appellant, Alterii qst hic definit quod posterioristicii vocat,& innuit inter haec hanc driam o, de omni prior isticii sit contractu ad materiam de inei se qua de Oi priorisii cum est,quod non sem .sed aliqii Oibus inelle dicet, de sic de omni prioristicii est, qii praedicatum de inessiealiqii inest omni subiecto. De omni uero posterioristicii
est contractu ad materia necessaria, Se hoc super addit illi uniuersalitatem teporis. Qui non aliqii praedicatum inest omni subiecto,sed semper Qua differentia Plii Io etiam assignauitsii dixit na ibi qinde de oi dicebat, quod ol inesse,& si non semper dicat. Cuius causam asia signat Philo .ex eo,quia ibi non indigebat ipso verbo semper,qm non faciebat sermone demonstrativo syllo
silmosed simplr de syllo, in quo huius solius indigenistia est,uidelicet Q omnibus subiectis insit praedicatum. Hoc in in loco de Verbo omni, Sc semper indiget, quOnia loquitur de demostrativo syllo. Et sie Philo .cii Themistio eade disterentiam inter haec assiqnauit C Adde bamus in inuenta q, sit etia de ot dialecticii. siue topicii, t puta qdae ad materia 4 pabile contrahit, dc haec requirit uniuersalitate temporis, at in subiecti non quide simpliciter, sed sim opinionem. Amplius quod sit de Oi s phisisticii ut puta quod contrallitur ad materia impos Nihil E, dc hoc requirit Vniuersalitate teporis,at 3 subiecti, non vere,aut sis opinionem sed apparenter. Nunc Voro salua pace Themistit, de Philo.υt mihi esse dic Edsi in
no itellexerunt differet ili iter lisc. Prsterea dic edum deci posteriori iticum esse cum praedicatum inest oi subiecto sis rem siue consensu lurna omni subiecto inesse iue non sumat. Vt liomo est sal. Na animal sm re inest oi homini Uliter de semper,sive cosensu inesse sumatur, siue non sumatur. De omni vero prioristicii est,positi ne ac consensu praedicatum sumituroi subiecto inesse, siue insit simplr sue non insit,modo .n. sumatur,ut posita
omni inesse, dicit de es prioristicum. Causa at qua sylls
non est semper ex veris sed ex quibusda positis,in ve rig. Demonstratio aute ex veris de necessariis,qus sunt nse Vera,& necessaria. De omni aute dialectacum est,qii βdicatum sm opinionem inest oi S semper At de omnisophisti um est , qu pdicat si inest oi subiecto de semper appareter . Ex quo patet ipsum de vi prioristicum non esse contractum ad aliqua materia. ut Themi.& Philo. diccis
50쪽
dicere vident sed e coe ad 'Em materi& veluti sylis simpliciter est eois omni sylti CDescribit ergo Aristo de omni posterioristice:& inquit,& de omni quidem hoc dico: qd υtim fit pd icacii non in quoda quide: in quodaautem non. Per quae dat itelligere uniuersalitate subie- 'imem quod aliqn quide aliqn vero norn qus dat intelligere Ulitate tEporis, Sc ponit exemplii:& inquit. Vt si
de omni immine animal praedicetur . nam tunc animal
de omni homine dr: cuius camassignat: & subaudi quas verum est dicere hunc esse holem verum est etiam dicere esse animat: & hoe quo ad υ niuersalitate subiecti.
α si nunc alterum Ue si est dicere de sterii etia verasi est dicere dc sic innuit Ulitate teporis. ho non iterdum quide est animal interdiu vero no est aiah sed semper deho est et aiat. In dormiedo vero non ita est Min holem qdem existente aliqn qde contingit dormire: aliqn no animal aute aut mortale: vnter Ac semper. Et si in omni linea punctum silr hoc est non interdum quide inest li- nee punctiis interdum at non inest,sed υ liter & semper.er Sed circa haec dubitant. Primo quide cur reticuit pN dicari de nullo: & este in toto e Atriplius dubitativa no
bene definit. Aristo .prsdicari de omni per duplice negationem qua P puras negationes nihil definitul e Pr sterea dubitant ptermisit loci uritatem, cum vi tas loci necessaria sit ipsi im cari de omni non minus in uniuerinsalitas tepori; si insuper ur P uniuersaliter Nicari, Scde Oi prs dicari idem fit ergo alterii superfluit C Dema triant qus dria sit inter i dicari de Oi: de uniuersalem positione. Cii Ulas spositio sit, qii nihil est sumere subiecti, de quo non dicat i dicatii. si Delentur dubones deprima quide. qm PP duas cas Ptermisit praedicari de nullo primo quide quia satis eius definitio colligit ex definitione eius: quod est Nicari de omni. Secundo vero,
qui solius demonstrationis,potissime conditiones inaerit: modo ois talis est affirmatitia. Omilit et esse in toto. Primo quiddes in concidit cum praedicari de Oi. Secunis do verona lisc scietia est resulotoria: dc re loliario a praedicatio incipit. Prsterea quaecun in de illo dixit. Primo
priorii fueriit sufficieter dicta. CDelet etia. Secuda: qi. nihil a,hibet descriptione n negationes assignari. Secus est de definitione. Eli at assignata lis c descriptio p negationes quoniam per affirmationes eIset salis nam sie daretur bdicatu de otest qiis inest in quolibet subiecto, Ssema. Molim significaret, O semn subiecta liret pIurasib se,de sic lucidum non εις eretur de Oi soleae propterea bene dixit quod non in quodam sit: dc in quodam G sit ne in aliqn u em: aliquando non . Na si animal prs
dicaretur de homine an e mundi creatione, praedicaret de Oissic non senast cum no in t ips. E Tertia quoci: de
Ieret. ιν locus sit magis de conditione indiuidui u de c5ditione usis. Satis. n.fit, Ut prsdicatum insit omni subiecto de hoc potius sis lepus est. ν sis locum. Quarta deletur. qiii Ult praedicari est de Oi prsdicar de per se, et primo: at de Oi praedicari : non est nisi cii prsdicatu insit
omni subiecto. Sc semper. Dria vero inter spositione vlem 5c dictum de omni non est sm rem: quoniam uasum. Disserunt auid eo solum, in dictum de omni det inatelliae re extremitate minorem sub maiori extremitate accipi, i acceptione non denotat Opositio Uniuersialis.
At q. huius pinum ci id quod facimuς. Hoc enim pacto solea
rias insciationes Verre cum interrogamur de omnis de alii o
non dicaturAut fit intersim non insit. Signum autem est, ranili instantias sie Bimus. Vt de omni interrogati, auis in quodam non aut si aliquando non. Cum accepisset in descriptione eius quod est dici deta demonstrativum uniuersalitatem subiectorum, & teporis bat nunc ex instantiis q seruntur contra demonstrativas .ppositiones. Qui .n .stant contra aliqua spositionE demonstrati ita non solum putant redarguere ipsam si ostendunt non omni subiecto inelle pridicatum, aut non inesse: sed etiI si semst insit,aut non insit. Unde ut Themi .in qui reprshenisere hoc Renus volunt,so Themi. lent alteris .pbare aut alicui uni non isit, aut ci, aliqn non insit. Instamus. ri .contra hac,ois hodi utat, vel uamulus ho non disputat,vel quia dii dormit, non displitat. Sed quot modis aliud destruit, tot modis construit, Igitur si re temporis particularitatem dictum de omni
destruitur. propter temporis uniuersialitatem construis.
Similiter si subiecti particularitatem destruitur propter subiecti uniuersalitatem construitur. Igitur utracp vni
uersalitas necessaria est. er Aiaduerte V ipsi dicto de cit'.
datur duplex contradictoria aut una contradictoria liabens duas causas veritatis: videlicet haec,rion omnis ho rio ditia.
mo disputat,quae vera est. Siquidam ho non disputat νε mutus. Si n aliqs ho non disputat: sequit is ho disputet . Amplius vera est, si aliqn non ois h5 disputat, ut puta dii dormit. Sequitur. n. dii dormit non ess ho disputat. Ergo non omnis homo disputat. uare si duabuecausis veritatis vera est contra, ctoria.dictum de ot c5 struetur duplici uniuersalitate: inquit. CSigna aut est:
nano instantias sic serimus, ut de ol interrostati : aut si iquodam non, aut si siquando non . In dicto de Oi prio ristico initamus solum uno modo .uidelicet si in quod Inon dicto vero de nullo instamus: si in quoda sic: nulla habita ratione ad tEpus. CVnde Plailop.inquit. Quod philap . ipsum de omni in tale velut diximus superius. Sienum est, in iterrogati cocedere, demostrativis spositioibus: videlicet si ramnis homo est animal omnis ita diiserici stantias proferunt: non solum quaerentes si ot subiecto insit i dicatu,sed si etia oi quidem, sed non semper Erit enim manifestum m non insit omni: nisi semper de olerit subiecto pilicatum lis e de dicto de omni sufficiant. . Perbe autem dιcimus ea quo sunt in ratione qαὰ est iti crate, aut triangulo linea, s linea punctum inest . Ex his enim ipso. rum substantia constat haec in uni in ratione quid est dicente. Perse autem fiunt. quaecunque sunt ut eo quoi quid est. Ut Text. . triangula sines, π lineae punctum. substantia erum ipsio meae his est,cr in ratione dicenti quid est in uni.
Cum determinasset quid sit de omni, descedit ad ip e M.
sum per se. Et secudum Plutoponum quatuor assignat
ipsius per se significata. Verii aliter Philoponus: aliter Themistius. Primum sanificatum ipsius per se intelligere uidetur. CPhilop.n. simpliciter Asterit. Primit ipsius mira cp se significatum quodcun de aliquo Nicatur in ipso Miseruato quid est .quod Oem in definitione illius astumit. CAt Themistius inquit. Prima ipsius p se significatu esse eorum, quae cum be omni dicantur. in eo qu sit rei esse desubiecto dicuntur. st quς dat intelliaere ipsum de omni esse ueluti genus ipsius primi significati per se quoniam non omne quod praedicat de omni, praedicat st se, nam de omni Cuno calidum NMicatur. a & sen P,& omni Ceno cador inest,na in in eo,qu sit Gigno est . Vii