장음표시 사용
91쪽
est quibusdam deis suis silvestris Roma; anis regnavit quam tantus ambitus Capitolii exstrueretur.
Regnaverant' et Babylonii ante ontifices et Medi . ante Quindecimviros et Aegyptii ante Salios et
Assyrii ante Lupercos et magone ante Virgin Vestales. ostremo si Romanae religione regna prae8tant, nunquam retro Iudaea regnasset despectrix conmunium istarum divinitatum, cuius et deum
victimis et templum donis et gentem Dederibus aliquamdiu Romani honorastis, numquam dominaturi eius, si de non ' deliquisset, ultimo in Christum
Cap. XXVII. Satis haec adversus intentationem' laesae divi 1. nitatis,' quo non videamur laedere eam, quam ostendimus non esse. Igitur provocati ad sacrificandum obstruimus gradum pro fide' conscientiae no8trae, qua certi sumus ad quos ista perveniant )ossicia sub imaginum prostitutione et humanorum nominum consecratione. Sed quidam dementiam eXistimant, quod, cum possimus et sacrificare in praesenti et inlaesi abire manente apud animum proposito, obstinationem saluti praeseramus. Datis scilicet consilium, quo Vobis abutamur; sed agno 2.
Fuld. silvestris omittit. ' Ita Paris. 1., 2. Leid. 2. . reliqui regnaverunt. Erlang. praestarent. Ita omnes libri scripti praeter Fuld. qui deo omittit cur plurimi editores etiam recentiores se. g. oodham omiserint, intellegero nequeo, Erlang. et Vindob. deliquissent.ε Paris. 2. Loid. 2. Fuid. intentionem. Fuld. laesaareligionis ac divinitatis. Erlang. Leid. 2. Fuid. Vindob.,perfidiae. Paris 4. pertineant.
92쪽
agitet et quomodo nunc astutia suadendi nunc duritia saeviendi ad constantiam nostram deiiciendam operetur. Ille scilicet spiritus daemoniacaesi et angelicae paraturae, qui noster ob divortium aemulus et ob dei gratiam invidus, de mentibus vestris ad-Versus nos proeliatur occulta inspiratione modulatis et Eubornatis ad omnem quam in primordio exorsi sumus et iudicandi perversitatem et saeviendi iniquitatem. Nam licet subiecta sit nobis tota Vis
daemonum et eiusmodi spirituum, ut' nequam tamen et servi metu' nonnumquam contumaciam miscente laedere gestiunt quos alias verentur odium enim etiam timor spirat ' Praeterquam et desperata conditi eorum ex praedamnatione Solatium reputat
fruendae interim malignitatis de poenae mora. Et tamen adprehensi subiguntur et conditioni suae sub-cidunti' et quos de longinquo obpugnant, de proximo Obsecrant. Itaque cum Vice rebellantium ergastulorum sive carcerum Vel metallorum vel hoc genus poenali servitutis erumpunt adversus nos, ii)in quorum potestate sunt, certi et inparest' se esse et hoc magis perditos, ingratis resistimus uti aequales et repugnamus perseVerantes in eo quod
obpugnant et illos numquam magis detriumphamus quam cum pro fidei obstinatione damnamur.' Vindob. daemonicae. Fuld. et nequam. Ita omnes praeter Fuld. in quo et deest ' Ita aris. 1. 2. 4., Goth. Loid. 2. Vindob. Erlari. Oxon. soli Fuid et Erlang.,metumq; plur editores: metui. ' Fuld. inspirat. ')Fuid. γparent atque succedunt. D Idem addit: praeliantur. V Idem, etiam perisse. ' Paris. 4. et aequales et pugnamus.ς
93쪽
cap. xVIII. Quoniam autem facile iniquum videreturi liberos'. homines invitos urgeri ad sacrificandum, nam et alias divinae rei saciundae' libens animus indicitur,
certo ineptum existimaretur, si quis ab alio cogeretur ad honorem deorum, quos ultro sui causa placare deberet, ne prae manu esset iure' libertatis
dicere: Nolo mihi Iovem propitium tu quis' es γΜe conveniat Ianus iratus ex qua velit fronte quid tibi mecum est Formatis estis ab iisdem utique spiritibus, uti nos pro salute imperatoris sacrificare cogatis, et inposita est tam vobis necessitas cogendi, quam nobis obligatio periclitandi. Ventum est igitur . ad secundum titulum laesae augustiori maiestatis, siquidem maiore formidine et callidiore timiditate Caesarem observatis quam ipsum de Olympo Iovem. Et' merito, si sciatis. Quis enim' ex viventibus quilibet non mortuo potior Sed nec hoc vos ratione facitis potius quam respectu praesentaneaei potestatis. Ade et in isto inreligiosi erga deos Vestros deprehendemini, ii cum lusit timoris hu-
Leid. 2. videtur. Ita Paris. 1. 2. Pamolii libri; sed Paris. 4. Goth. Leid. 2. Vindob. Oxon. Ersuri. faciendaec Erlang. lavende. ' Ita Paris. 1. 2. 4. Leidens. ., Pameli libri sed Goth. Erlang. Vindob. Oxon. Ersuri.,inducitur. Erlang. de iure. Solus Paris. 4. qui. ' Goth. man seo in Erlari. Informati. ' Ita Paris. 1., 4., Goth. Erlang. Ersuri. Vindob. at Paris. 2. ut in hos Leid. 2.,ut nos. ' Goth. Ersuri. etiam merito. Erlang.,Quid nim2 In sequenti Paris. 1. test. Hildebri man sec. l. Erlang. Leid. 2. Vindob. quilibet non mortuo Paris 4., Goth. Ersuri. Oxon. non cuilibet mortuo Fuld. quilibet
non omni mortuo. eid. 2. Vindob. Vatio unus repraesentaneae Erlang. repraesentando. Paris. 1. Goth.,
Pameli libri deprehendemini reliqui deprehendimini. N Fuld. qui plus.
94쪽
man dominioi' dicatis. Citius denique apud vos
per Omne deos quam per unum genium Caesaria peieratur. Cap. XXIX.
1. Constet igitur prius, si isti, quibus sacrificatur, salutem imperatoribus i vel cuilibet homini inpertire' possunt, et ita nos crimini maiestatis' addicito, si angeli aut daemones, substantia pessimi spiritus, beneficium aliquod operantur, si perditi conservant, si damnati liberant, si denique, quod in conscientia )Vestra est, mortui vivos tuentur. Nam utique Suas primo statuas et imagines et aedes tuerentur, quae, ut opinor, Caesarum milites excubiis' salva prae- Stant Puto autem, eaeβ ipsae materiae de metallis Caesarum Veniunt, et tota templa de nutu Caesaris
2 constant. Multi denique dei habuerunt Caesarem iratum. Facit ad causam, si et propitium, cum illis
aliquid liberalitatis aut privilegii confert. Ita qui
sunt in Caesaris potestate, cuius et toti sunt, ')
- Paris. 4. Erlang. Loid. 2. Fuid. domino. Erlang. ot Fuid , imperatori Italaris. 1., 2. at Leid. 2. Fimpartire possint Goth. Ersuri. impartiri possuntq; r-lang. impertiri possint Vindob. impartiri possint Paris. 4.γimportiri possunt. Paris. 4. maiestatis omittit. Paris. 4. Leid. 2. quod conscientia vestra sis Goth. Oxon., Eesuri. si donique in conscientia vestra est. ' Paris. 2., 4., Erlang. excubiis suis. Ita Paris. 1. sed Paris. 2. ea et ipse materiaec Paris 4. et ipsae materiaeq; Goth. Ersuri. ν hae ipsae materiaec Loid. 2. ea ipse materiae ; Hang. γipsa materios Fuld. et hae ipsa materiae. ' Paris. 1.stest. Hildebr.), Goth. Erlari. Oxon. Itaque sunt. Fuid. γcuius et nunc et toti sumusq; Goth. man seo. γcuius et tuti sunt.c
95쪽
quomodo habebunt salutem Caesaris in potestate, ut eam praestare posse Videantur, quam facilius ipsi a Caesare consequantur γ' de ergo conmittimus in maiestatem imperatorum, λη quia illos non Subiicimus rebus suis, quia non ludimus de ossici salutis ipsorum, qui ii eam non putamus in manibus esse plumbatis. Sed vos inreligiosi, ' qui eam quaeritis ubi non est, petitis a quibus dari non potest, praeterito δ' eo, in cuius est potestate. Insuper eos debellatis, qui eam sciunt petere, qui
etiam possunt in inpetrare, dum sciunt petere. Cap. XXX. Nos enim pro salute imperatorum deum inVO 1. camus i aeternum, deum Verum deum ViVum, quem
et ipsi imperatores propitium sibi praeter ceteros malunt ' Sciunt quis illis dederit imperium, sciunt,
qua ' homines, qui et animam, sentiunt eum esse deum solum, in cuius solius potestate sunt, a quo sint secundi post 'uem primi ante Omne et
' Ita Paris. 142. Leid. 2. Vindob. contra aris. 4. GOth., Erlang. Erlari. consequuntur. ' Ita aris. 1. 2. test. Hildebr.), Erlang. Vindob. sed aris 4. Goth. Leid. Erlari., imperatoris. Erlang. quodque eam. Ita Paris. 1.,2., Goth. Erlang. Leid. 2. Ersuri. contra Paris. 4. Fuid. ,religiosi. '' Fuld. praeteritis eum s Erlang. praetereo. Paris. 1.,2., 4. Goth. Ersuri. possunt in Erlang. Leid. 2., Vindob. qui etiam possunt impetrare dum sciunt petere desunt. Erlang. Vindob. invocamus et unum deum Verumc;
Goth. OXon. Ersuri. vocamus aeternum deum Verum.
Fuid , mallent. Ita plurimi et optimi contra Goth. γ quinq; Erlari. quec Leid. . quis. 3 Leid. 2. quis et animas ς Paris 4. qui et anima. ' Ita Paris. 1. 2. Leid. 2.; reliqui sunt.
96쪽
super omnes deos Quidni γ' cum superi omnes homines, qui utique vivunt, et mortui antistant 7)2. Recogitant' quousque vires' imperii suit' valeant,
et ita deum intellegunt adversus quem Valere non possunt, ' per eum Valere se cognoscunt. Caelum denique debellet imperator, caelum captivum triumpho suo invehat, caelo mittat excubias, caelo Vectigalia inponat. Non potest. de magnus St, quia caelo minor est illius enim est ipse, cuius et caelum est et omnia creatura. Inde est imperator, unde et homo is antequam imperator, inde potestas
illi, unde et spiritus. Illuc suspicientesi' Christiani manibus expansis, quia innocuis, capite nudo, quire non erubescimus. denique sine monitore. quia de
3 pectore, ramus. recantesi sumus omnes semper
pro omnibus imperatoribus, vitam illis prolixam, imperium securum, domum tutam, exercitus fortes, senatum fidelem, populum probum, orbem quietum, quaecumque ' hominis et Caesaris vota sunt. Haec ab alio rare non possum quam a quo me scio λη- Ita aris. 1., 2. Goth. Oxon. Ersuri. Pameli libri; contra aris 4. deos qui diu cum semper omnes : sed mendose Erlang. Leid. 2. Vindob. quidni cum super omnes omittunt. 7 Fuld. antestant. Idem Recogitent. ' Erlang. fines. ' Paris. 4. Goth. Ersuri. sui omittunt. Erlang. nemo potest. ' Oxon. et Caesar homo. ' est Hildebr. Paris. 1., 2. 4. item Leid. 2. suscipientes exhibent, sed perperam. Ita sententias separandas esse censemus, etsi libri et scripti et inpressi valde discrepant; alii coniungunt de pectore oramus, precantes sumus insequenti Vitam illis etc. alterum enuntiatum incipἱt, cui ,haec ab alio adnectitur Oeliter); alii precantes sumus plane eliciunt, oramus omnes pro omnibus etc. legentes. Ut nos iam Paris. I. 2. 4. teste Hildebr.), Goth. Erlang. Leid. 2. Fuid. Oxon disiunxerunt; sed soli tres priores omnes semper pro omnibus scriptum habent, reliqui, omnes omittunt. - Paris. 4. et quaecunque. M Leid. 2.
97쪽
consecuturum, quoniam et ipse est, qui solus praestat, et ego sum, cui impetrare debetur, amulus eius, qui eum solum ly observo, qui propter disciplinam eius Occidor, qui ei obser opimam et maiorem hostiam quam ipse mandavit, orationem de carne pudica, de anima innocenti, de spiritu sancto profectam, non grana thuris unius assis, Arabicae arboris lacrimas, nec duas meri guttas, nec anguinem reprobi bovisi' mori optantis, et post omnia inquinamenta etiam conscientiam spurcam ut mirer, cum hostiae probanturi' penes vos a Vitiosissimis sacerdotibus, cum cuivis δ' praecordia potius victimarum quam ipsorum sacrificantium examinantur 4. Sic itaque nos ad deum expansos ungulae odiant, cruces Suspendant, ignes lambant, gladii guttura detruncent, bestiae insiliant paratus est ad omne
supplicium ipse habitus orantis Christiani. Hoc agite, δ' boni praesides, extorquete animam deo supplicantem pro imperatore. Hic erit crimen, ubi veritas dei et devotio est l)7 Etsi Paris. 1., 2. Leid. 2. Vindob. solus legi iubent, tamen Paris. 4. Goth. Erlang. Erlari. OXOn secutus solum scribendum esse censui. ' Paris 4. hominis. ' Paris. 4.γΡrobentur Erlang. 3 quomodo hostiae probantur. λ' Omnes quidem codices cum quibus exhibent, quod nobis probari nequit, quare cum Oehiero cuivis conrigendum iudicavimus.
Leid. 2. Hoc te boni agri praesides s Vindob. Hoc te boni agi praesides.
98쪽
1. Adolatii nunc sumus imperatori et mentiti Vota, quae diximus, ad evadendam scilicet vim. Plane proficit ista fallacia. Admittitis nos enim probare quodcumque defendimus. Qui ergo putaveris nihil
nos de salute Caesarum curare, inspice dei Voces, litteras nostras, quas neque ipsi subprimimus et plerique casus ad extraneos transferunt. Scitote )ex illis, praeceptum esse' nobis ad redundantiam benignitatis, etiam pro inimicis deum orare et per-2. Secutoribus nostris bona precari. Qui magis inimiciet persecutores Christianorum quam de quorum maiestate convenimur in crimen Sed etiam nominatim atque manifeste: Orate, inquit, pro regibus et pro principibus et potestatibus, ut omnia tranquilla sint vobis. Cum ' enim concutitur imperium, concussis etiam ceteris membris eius utique et nos, licet extranei a turbis aestimemur, ' in aliquo loco
Cas. XXXII. Est et alia maior necessitas nobis orandi pro imperatoribus, etiam' pro omni statu imperii rebusque Romanis, qui vim maximam universo orbi inminentem ipsamque clausulam' saeculi acerbitates
Ita Paris. 1. 2. Elnon. Gandav. reliqui adulati. Leid. 2. Scito. Idem est. Vindob. deorum ;Erlang. quam quorum. ' Etsi omnes fere codices Vobiscum scribunt, tamen ita separandum esse, ut nos fecimus,
liquet vid. aestimemur omittit. Erlang. et pro omni status Fuid, et ita universo orbe et statu. ' Ita fere omnes, soli Erlang. et Leid. 2. cladem.
99쪽
horrendas conminantem Romani imperii conmeatu scimus retardari. Itaque nolumus' experiri, et dum precamur differri,' Romanae diuturnitati favemus. Sed et iuramus, sicut nonsi per genios Caesarum 2. ita per salutem eorum, quae est augustior omnibus geniis. Nescitis genios daemonas dici et inde diminutiva voce daemonia Nos iudicium dei suspicimus' in imperatoribus, qui gentibus illos praefecit. Id in eis scimus esse, quod deus voluit, ideoque et SalVum Volumus esse quod deus voluit, y et pro magno id iuramento' habemus. Ceterum daemonas, id est genios, adiurare consuevimus, ut illos de hominibus exigamus,' non deierare, ut illis honorem divinitatis conferamus. Cap. XXXm. Sed quid ego amplius de religione atque pietate 1. Christiana in imperatore, i quem necesse est suspiciismum ut eum, quem dominus noster elegit, ut )merito dixerim: Noster est magis Caeaar, ' nostro' Paris. 2. nolimus Erlang. volumus. Erlang., Vindob. differre. ' Fuid. Sed et sic iuramus non ;Erlang. Sed et iuramus sicut tum. Paris. 1. Leid. 2., suscipimus. In Paris. 4. Goth. Erlang. Leid. 2. Oxom, Ersuri. Vindob. ideoque et salvum volumus esse quod deus voluit desiderantur, sed reperiuntur in aris. I. 2. Fuidens., Elnon. Gandav. Ita omnes praeter FuId. qui adiuramento , et aris 4., qui adiumento legi iubet ' Leid. 2., Erlang. Vindob. ex hominibus ; vid. de hominibus expellamus. Ita aris. 1., 2. 4. Goth. Leid. 2. reliqui in imperatorem. Ita omnes praeter aris 4., qui elegerit. ut merito praebet Paris. 4. ut a nostro.
100쪽
deo constitutus Itaque ut meo' plus ego illi
operor in salutem, si quidem non solum ab eo Postulo eam, ' qui potest praestare, aut quod' talis postulo, qui merear impetrare, sed etiam quod temperans maiestatem Caesaris infra deum magis illum conmendo deo, cui soli subiicio. Subiicio autem cui non adaequo. Non enim deum imperatorem dicam, vel quia mentiri nescio, vel quia illum deridere non audeo, Vel quia nec ipse se ' deum volet dici. Si homo sit,' interest homini de cedere satis habeat adpellari imperator grande et hoc nomen est, quod a deo traditur. Negat illumis imperatorem, qui
deum dicit nisi homo sit, non est imperator. Hominem se esse etiam triumphans in illo sublimissimo curru admonetur. Subgeritur enim ei a tergo: Respice post te hominem te memento. 'i' Et utique ' hoc magis gaudet, tanta se gloria coruscare, ut illi admonitio conditionis suae sit necessaria. inor erat, si tunc deus diceretur, quia non Vere diceretur. λη Μaior est qui reVocatur, ne se deum existimet.
Ita plurimi et optimi sed aris. 4. ut in eos Erlari.,in eo. β Solus Fuld. non solum quod eam ab eo postuloqui. Erlang. qui. 7 Leid. 2. se omittit. ' Paris. 2.,scit sed mendose ' Erlang. Vindob. Fuid. habet. ' Oxon. ille. Fuld. hominem te hominem memento. Paris.ι, Goth. Ersuri. Etiam utique. ' Paris. L, Goth.,γquia non ero diceretur non exhibent.