장음표시 사용
221쪽
abbata annualia ve. te.suerunt data in s nil modus factiseationis. i. quo & quibus mo- qct figuram futurorum . sed omnia illa signa
suerunt vera sicata ter xpira in ue. te.ergo iacessarunt celebrari in memoriam gestoriamve. te. postquam eorum figura fuit impleta. ergo lum debet celebrari memoria ia Ouorum beneficiorum per illa vetera significatorum. Et sic poliquam iam fuit impleta fisura exitus Israel de Aegypto per re urrectione Christi: iam non debet celebrari pasta in memoriam exitus Israel de Aegypto: sed in me mori adnicae resurrectionis. Ite Deus praecepit die peni. celebrari in so. die post pasca i
memoria dationis legis. Sed quia i l .die post resurrectionem Apostoli acceperunt intelligentiam legis & prophetarum & omnium ripturarii: Sc receperunt omnia dona gratiarii: io tunc suit impleta fisura dationis legis. quia sie ut in mole Sinai cile populus accepit lege: ita in nisite Sisi Apostoli& tota ecclesia acceperunt intelligentiam legis & veritateolum scriptura: u. ergo magis debet celebrari dies pent . in memoriam dationis spiritus sancti quam in memoriam dationis legis. aper illa acceperunt illi legem: sed per datione spiritus non tantum accepimus intelligetiam & veritatem legis sed accepimus omnia dona gratiarum. Et ita pariter est dicendu de sabuatis & sestis inensis. .quia figurae illorusuerunt completae & veri ficatae i illo. dis sunt sabbata sanctificanda a nobis. unde
si sabbatum nihil aliud est nisi sanctificatio& cellatio: ergo sabbatietare nihil aliud est nisi abstinere dc declinare a malo, & facere, opera bona & sancta erga Deu & proximo. Et sic fabbatu sep est obseruadu in ot die, &mese,& anno & in ot hora. Et se X planis totu tepus gratiae eit labbatum. Ex quo pater,' in hoc nomine fabbatu coprehediitur Diapcepta moralia ,& coprehenditur charitas Dei, dc proxinai. & per consequens tota lex,
tu intelligi it totu tempus gratis in quo cotinue est a malo cessandor & bonu & sanctum opus iaciendum, Deo veram latriam exhibedo di proximo subueniendo . QDntum ad
primum,dicit dominus Exod. 2o.& 3 I. De v. s. Nullum opus seruile facies in eo. sed om- in peccatum est opus maxime feruile: quia qui facit peccatum seruus est peccati. Ioa. ergo maxime est cellandum ab omni peccato tali die. Ite omnia caerimonialia data su ne
in signum seruitutis & poenae peccati,& in signum suturae silutionis faciendae per Chri-Hii: ut dictu est in prima quaestione: ergo tali die maxime est abstine duaboibus operib legis set uitutis: Et no sistit in sabbatis memorialibus, sed et i toto sabbato uniuersali, qs est totu te pus gratiς & legis libertatis est cec
In P. z xoc veri ricataei illo. eit totu te pus gratiς de legis libertatis est cesp. mentie.& 7. aetate mundi in qua sumus. Et fandum & abstinendum ab omni peccato &se i hac aetate celebramus Lacrificium chri- operibus legis sub poena mortis aeternae: veni fi uratum per sacrificii i l saae: & celebra. dictum est in secundo articu Io. Et sic patet aper Chri quibus est abstinedi i, & cessandum coster initum. & festum tabernaculorum per conste- toto sebbato uniuersali. sed ultra ista supra crationes ecclesiarum. Et ita pariter celebra dicta in sabbato memoriali. . in quia ibet diemus sessum incat nationis Sc natiuitatis X ph& celebramus sesta sanctorum no. test. eo et illico absoluti a uinculis corporis huius euolauerunt in aeternas mansiones & aeterna ta
macula. quae quidem festa omnia dictitur uera sabbata: quia instituta sunt ab ecelelia ad requiem nostram & veram sanctificati ne in memoriam quietis illorum: ut patebit infra. Sexta conclusio quod sola L hristiana religio uere & rite celebrat omnia sabbata, M sanoificat ea quo ad modum sanctificadi. Ad euius intellectum est aduertendum: o, duo sui it principaliter consideranda in celebratione sabbatorunt. Primo requies & cessatio.& per consequens sunt consideranda illa a quibus homo debet cessare, & qescereia talibus diebus sessis.Scdo est ci sideradus
sesso ab ecclesia in memoriam uenesciorunostrae redemptionis dedicato est cessanduab omni opere prosano & negotio mudanor ut homo possit intendere soli sanctificati ni & honori diuino:& hoc conuenit soli sabbato memoriali, & dei sesso ab ecclesia dedicato. Quantii autem ad secundu de sanctificatione Libbati, est aduertendum et sabbatum sanctificare idem est quod in sabbato opera sancta facere. Opera autem tancta sunt illa q ux a Deo sunt praecepta & ordinata: & pecconsequens nihil aliud est nisi declinare ab omni malo & sacere bonum: implendo diuina mandata: quae omnia consistunt in dilectione Dei & proximi: di in opera ado secundum iustitiam erea Deum di proximii. quae quide iustitia tribuit unicui vi quod seu ear scilicet
222쪽
ARCar o I .Iacobi devalensia christopolitani Episcopi solui.
scilicet Deo exhibet latriae seruitutem:&proximo mutuu auxilium. Et io sunt duo videnda. Primo quae latria est Deo exhibedata id auxiliu proximo tribuendii. Ad primum aut est dicendit: 'latria est quida cultus seruitutis seli Deo debitus ronae summae maiestatis sapientiae & bonitatis . Vnde quia ista tria in
solo Deo repperiuntur essentialiter: ioseli Deo copetit latria. de rone summae maiestatis & omnipotentiae creauit naudii de ni alo: rone autem summae sapientiae omnia sua alteri S sapienter disponit ordinando in suufinem.sed ratione mae bonitatis, & largitatis omnibus prouidet & omnia conservat. Et torone suae omnipotetiae ipsi debetur adoratiocu prostratione S prouidelia:& rone conseruationis & prouideliae debetur ipsi munus, S oblatio: sed rone sapietiae debetur ipsi laus&hininus. Et in his tribus colistit latria soli Deo debita: qua latria explicat David ps 2 8. in primo versu, dicens. Asterte dno filii Dei:
asserte diro gloriam & honore: adorate diamin atrio mo eius. Ista aut latria seruitus Deo debita.cadoratio laus, & oblatio est de iure naturae io pertinet quali ad morale virtute. Etio naturaliter oes nationes hanc latriam Deo exhibueriit,nisi φ errabat circa obiectuta substantiam e quia non verum Deis adorabat:& qnque circa modii : quia non debitam latriam ex nibebant. Et hoc procedebat ex ignorantia: quia gentiles Verum Deu no cognoscebat. Et ideo est necessaria fides praeuia veram latria exhibeda. nam est necessaria cognitio veri Dei ut cultor sciat quem Deudebet colere:& est necessaria cognitio beneficiorum receptorum: ut sciat quae munerae debeat ost erre.& quibus laudibus & propter quae beneficia debeat Deum magnificare, &laudare. quae omnia non possunt haberi nisi per fidem& doctrinam sacrae scripturae: quae
.docet quomodo est unus ibius Deus creator . omnium rerum & recreator & conseruator, di i loriscator. & talem Deum. s.creatorem,redri tot em & glorificatorem catholica fides docet & praecipit adorari & coli perlatriam seruitutem. Et ideo catholica fides per
12. aur.'iq. articulos explicat essentiam,& mnipotentiam & bolitiarem Dei: ut cultor sic at tu, mod i& ι tuam latria debcbat Deo ' hiboc Et sic oportet, quod cultor credat J iv trinum in personis: S inuinin sub-bia i ntia: qui ex nihil , cx tempore a Ieauri. ι:': d persona ulli accepit
nostram humanitatem: S factus est homo Din qua humanitate dedit legem euangelicam S suit pasius:& sepultus: ta resurrexit& Et
sie Christiana religio tali fide praesiipposita
ex praeceptis euangelicis adorat Deum tri-rum,S unum S creatorem: & offert verum
sacrificium eucharissiae in memoriam pastonism hoc ratione beneficii redemptionis:inquo sacrificio offertur Christus verus Deus&homo cum omnibus sitis meritis pro toto populo. Et in septem horis canonicis laudae Deum de summa sapientia: & agit gratias pro uniuersis beneficiis receptis petedo semper futuram gloriam: & scelicitatem nobis promissam. Et sic patet quomodo Christiana religio exhibet Deo vero veram, & debitam latriam. Ex supradictis ergo sequitur: quod Iudaei & Sarraceni non exhibent Deo averam imo salsam la triam: eo quod non habent veram fidem . Nam in primis non ad rant nee credunt verum Deum Nam negant Deum esse trinum & unum:&negant omnes articulos humanae redemptionis: quia negat
incarnationem filii & passionem S caetera. Et sic intendunt adorare & colere unum Deum,qui non est trinus in perIbnis nee incarnatus & caetera. Sed talis Deus nusquam est. igitur nullum Deum: imo falsum, Deum colunt N adorant:qtita ille, qui est Deus creator coeli & terrae , est trinus in personis , &vnus,& simpliciis mus in substantia. Et siel 'er consequens non exhibent ipsi debitam
atriam : nec osterunt sacrificium Deo acceptabile fcnt dictum est psalmo quadrages-mo nono & psalmo quinquagesimo. Et per
consequens non reddunt debitas gratias pro beneficio redemptionis: ne debitas laudes Flanquam vero Deo redemptori S glorificatori. Et sic non exhibens veram At debitam latria. Sed ad hoc respondet Iudaei moderni: P patres veteris testamenti exhibuertit Deo vera latria secundu et Deus praecepit in lege. Et in no credebat trinitate in Deo:nec osterebant tale sacrificiu sicut nos offerimus: nec credebant ea quae nos credimus e nec exhibebant tale latriam. ut patet per totum discum sum legis.& sic dicsitu, ipsi no errat: postquasequuntur fidem , S ritum illorum in latria exhibenda Sed isti non evadunt ratione nee futuram iram Dei:imo metiuntur.Nam probatu est in praecedeti quaestione qualiter patres vel .lt il. liabuerunt veri fide de Chriso
223쪽
A turi per Christum in cruce offer di, & soluedi:offerebant sacriscia,& exercebat caetera legalia. Et sic tunc illi offerebat i signum, S figuram,quod Christus obtulit realiter ita eruce:& illud idem sacrificium quod nos realiter nunc offerrinnis in memoria passionis. Et sic habebant eadem fidem, quam nos habemus de Christo redeptore & glorificatore licet non eodem modo nec ita distincte. Et ideo nobistiam acceperui repromissiones
S primiti fidei & latriae. ad Heb. t i. Et sic habueriit fidem de articulo trinitatis, licet noita distincte: quia in lege & rphetis explicatur trinitas personarum: ut probatum est in
pleriso; locis: maxime psar.& 34. Et sic est
ra latriam in signo & figura non in re: quia ola illa sacrificia figurabant hoc sacrificiu noB strum. ideo quando illae figurae fuerunt completae,& veri scatae per Christum i cruce: cessarunt omnia illa sacrificia .ut fuit probatum Dan.9.cum dixit i post.62. hebdomadas occidetur Christiis: & tunc cessabitois hostia,& sacrificium &c.Et sic post passionem Chrim omnia illa sacrificia & omnia legalia sue
salsa: quia tantum erant signa defuturor ut pauloante dictum est. Et ideo sunt huc Deo abominabilia: eo et negant Christum uenissedi iaciunt mendace Deum Sspheta :quotiens per Iudaeos obseruantur. Et ideo mentiuntur Iudaei moderni dicentes se habere eandem fidem, & exhibere eandem latriam cum patribus uet.test. imo isti totaliter negant Christum, & nostram redemptionem, quem illi seni inopere credebant,& expectabant. quia Moyses & Aaron oc Samuele tu C omnibus sacerdotibus iam tunc inuocabat nomen Dei: quodest uerbum inc rnatum
Christus Iesiis ut dictum est psal.8.& 98 Et se patet Iud i salsis in Deum adorant, &crolunt:& salsam ipsi exhibet latriam. & sieest dicendii de Sarracenis & c teris infideli-btis.Ex ovibus Oibus sequitur. et sola chria tiana religio uera Deo ueram exhibet latriadi ster consequens uero & debito modo san cat omnia sabbata respectu Dei. d nue restat uidendum quomodo Christiana religio vere sanctificat sabbatum sas cta opera
Ad cuius intellectum est aduerte dum, quod opera humana licita sunt in duplici genere. Nam quaedam dicuntur temporalia S prosa musicut suat opera seruilia & mecanica,& cet
tera de victu & pane lacrando. & ista dicun otur utilia nobis. Alia dicuntur opera sancta' in auxilium & necessitatem proximi. & ista dicuntur opera misericordiae &opera sancta. In omni emo die sesto , & in omni sabbato memoriali euigelico pcipit abstinere chri- istiana relisio ab omni opere seruili,& profa :n. mecanico.sed no p ecipit cessare ab operibus misericordiae: imo praecipiti die sello operibus misericordiae intendere & insuda- re: ed quod talia opera non sunt plana: neci seruilia: sed sancta, ad auxilium & subuen- trionem proximi ordinata: quia tali die tenetur homo facta opera facere: quia hoc e sab batum sanctificare. Et sic patet qd falso, Niniquo modo Iudaei incusabant Christum is inantem infirmos in sabbato: quia sanando infirmosopera misericordiae adimplebat,& sancta opera faciebat:& per consequens sab abatum masis sanctificabat: quia ad hoc fitie sabbatum institutum .sad cessandum ab omni opere seruili&profano:& maxime a pec cato:& ad sanctiscandum ipsum sabbatum: sad iaciendum sista opera saocta in eo, Rrga
Deum ueram latria exhibendo:& erga proximum auxilium in necessitatibus tribuedo. Et dicit saluator.Pater meus usque modo, id est semper,& etiam in sabbato operatur, omnibus creaturis misericorditer subueniedo:& ita ego operor pau peres & miseros,ec infirmos misericorditet sanando. Et Ioa n.'
septimo dicit, quod circuncisionem facit ho . mo in sabbato, & non soluit sabbatum . per quod ostendit quod maximὸ in die festo sue
ecclesiastica sacramenta exercenda :& per consequens latria exhibenda. Et hoc seruat. Christiana religio quia in diebus festiuis c
cum maiori apparatu & selennitate exercet diuina osscia,& facit eleemosynas,&cetera
opera sanctab Ex quibus patet,.sola Christiana religio uere & debito modo sanctita eat & celebrat sabbatum. Ex s radictis,per tres articulosan tota ista quaestione, patet' '. qualiter sabbatum legale cum caetera sessiuitatibus iam cessauit: Sc quomodo Iud i sal se de indebito modo obseruat sabbatum: &quomodo sista Christiana religio celebratuerunt sabbatum cum caeteris festiuitatu
bus: & debito & integro, & persecto modo sanctificat illud.
Nunc au tem restat res nore ad argu- menta Iudaeorum in principio quaestionis
adducta. Ad primum igitur est dicendum μ
224쪽
1r et D. Iacobi de Valcntia Clarisopolitam Episcopi solutIo.
A eut dictum est in prima ouaestione,quὀd sabantum viae tera legalia clata suerunt sub saedere aeterno, quantum ad illam aetatem , in uantum fuerunt data in signum. Et sic susa uni aeterna secundum quid:quia p: r totum illam aetatem legis durauerunt. Sed quantum ad suum significatum immediatum Herunt magis aeterna: ciuia significatum sabba ti,&caeterorum legestum adhue seruabat in Ieste gratiae. Item quia sabbatum nostrum
adliue significat sabbatu gloriae . quod Apostolus ad Hebraeos quarto,aNelsat sabbatismum: ideo ut sie sabbatum est aeternum simpliciter.& ideo Deuspraecepit sabbatum sub faedere sempiterno. Quod quidem praec
pium obseruatum fuit in testamento ueteri quant sim ad signum mune autem obseruat uantum: ad suum immediatum significatu.n prima autem obseruaturquὼ adium vi
C timatum significatum. Et sic sabbatum tripliciter dicitur aeternum : scilicet quoad signit in illa aetate:& qud ad flanificatum immediatum in ista: & quoad ultimatum in futuros culo:& sub tali intentinne Deus praecepit
sub sidere aeterno sabbatum obseruari. unde licet sabbatum cessauerit quantum ad si-gdum: tamen non cessat quantiam ad significatum & ueritatem : imo semper manet in
sua aeternitate hic per gratiam, S in suturo per gloriam. unde sicut patres & sdeles ueter. testamenti celebrabant sabbata in signus ei sutus quietis: ita nos obseruamus nicea per gratiam S ueritatem, bc in patria aut obseruabimus ea per gloriam. Vnde ho mysticus obteritabat sabbatum in septima die quantum ad signum: nunc seruat ipsum septima aetate quantum ad ueritarem p gra B tiam:post hanc uita in seruabit ipsuini eternitate pereloriam: quia ut sic pr cepit Deussa libatum ub 'dere sempiterno. s. ut homon I stiςus obseruaret ipsum per totam illam statem in signum: in ista quo ad ueritatemper gratiam:& in sutura per lori l.& sic Mnet sabbat uni aeternum. Ad diud, iam dictu est qualiter praeceptum de sabbato celebrando partim est morale,& partim ceremoniale & partim iudiciale. sed magis est cerem niale qua morale. h t i6 inquatu ceremoniale de necessitate cessauit celebrari in die septimo postquin sua figura suit impleta sed
in liantum morale remanet celebradum in prinia die septimanae in memoriam domini rrei. uonitrui dictum est , etiam sanct sicatur tota ista septima aetas unificata Dper sabbatum legis eo modo quo diciti est.
Et sic celebramus sabbatum uniuersale per totam septima aetatem per gratiam: & ce lebramus sabbatum morale in pinna dies timanae eo modo quo dictum est. & sie sabariam morale semper celebratur: nee cessae celebrari: & sic est aeternum. Ad tertium diaeitur: qudd Deus praecepit sabbatum obseruari in multiplex signum : scilicet primo in signum fidaei praeteritae ereationis: & io praecepit ipsium sub comminatione mortis, dccum frequenti repetitione ne ille populus obliuisceretur,& perderet fidem unius Dei creatoris omnium: ut per talem fidem distingueretur a caeteris nationibus sentium, quς non habebant fidem unius Dei: nec credebat creationem . ideo ut plurimum ubicit';
epit sabbatum ait, Mementote ut die Ab Evati sanctisces quasi dicat: ne fides viri' Dei
decidat a memoria tua. Unde Exo. 3 I .dicit. Videte ut sabbatum meum custodiatis: quia 'signum est inter me & uos in generationib uestris:ut sciatis quia ego dominus qui sancti sco vos Sc. q. d. vi recordemini quia ego sum dominus& creator omnium: qui sanctifico uos nunc per fidem: dc in septima aetate per gratiam:ut per tale signum fidei distin- guamini a caeteris generationibu insideliuidololatrarisi. Ideo Leuit. xiis. dicit. Sabbata mea costodite: ego dominus Deus uester: no Ilite conuerti ad idola.q. d. hoc pia ceptu ab bati do uobis ut recordemini, quod ego sum domitilis Deus qui ereavi omnia: ut retinen tes talem fidem non conuertamini ad idola tsicut caeterae nationes: quae talem fide unius Dei creatoris non habent. Ex quibus patet: Fad firmandam talem fide unius Dei creatoris:& ut per talem fidem distingueretur ilre populus a populo gentili, qui talem fidemno habebat: imo colebat multos Deos: Deus
sub tam frequenti remitione, & sub poenrmortis praecepit sabbatum celebrari i septima die in memoriam creationis. Sed totus populus gentilis iam uenit ad fidem unius Dei creatoris & redemptoris & creatoris. ergo frustra celebratur fabbatum septima die: maxime quia sabbatum, se figura eius iam est ueliscata per nostram recreationem
fictam per Christum, quam illud fabbatu iii significabat. ideo relicta Dura celebrandum eli sis batum in die dominica in memoriam dominicae resurrectionis actae in illa die. Ite
225쪽
A sabbatum no solum est praeceptum eelebrari in septinia die in memorii creationis hominis: sed et in memoria exitus Israel de aegypto mutis. Et et pol probari in I 6.qa
ante legem datam iam praeceperat Isus in septima die ab operibus cessari,& hbbatum obseruari. unde dixit Moyses. Sex dieb. cotiri ite manna: in die autem septimo sabbatii in donii no.& infra.Videte et dominus dederit vobis sabbatum: de maneat unusquisque apud semetipsum: & nullus egrediatur de loc' suo die septimo. & sabbatietabit populus die septimo &αVnde nota ibidem: τ p sex
dies pluebat manna &in sabbato cellabat, ne homines colligerent ipsum .per quod de-μotabat Deus,' sex diebus debemus Iaborare pro victri. sed per totu diem sestu debemus intendere rebus spiritualibus, & cultui H diuino tantum. Ex supradictis verbis patetis, sabbatum iam fuit obseruatum in illa pomo ante legem datam. Et ideo asserunt muli riri septem hebdomadas ab exitu Nypti usi; ad datione I s,praecepit Mola obseruari fibbatum in septima die: eo misi die exiit Israel de Aegypto. quod confridat Deut. s. ubi dicitur Memento,useritieris in Aegypto: sed inde eduxit te dominus in manu potenti & brachio extento: idcirco arcepit tibi dominus ut obserues diem saboati &c. Et ideo lis tali etiam memoria Carraim obstruant sabbatum a nocte vibiae ad
noctem inclusiue ut dictuni est. Sed quia illa liberatio suit figura futurae liberationis sanctorum patrum te inferno, qui facta & completa fuit per Christum in nocte resurrectio , nis: ideo sabbatum non est amplius obser-C uandum in septima die. ut dictum est. Et stein dicendum de caeteris sestis legalibus quae 'nia suerunt praecepta & data in signu, Sseu i d quartum autem,& vltimum est.
dicrudum 1 et nos celebrando totuna tempus die Micam, i hil addimus nec au- Ierimus, imo celebramus verum fabbata sugnificatum per sabbatum legale. Nam veri-
. eas S signiscatum sunt de esse veri signi: qa signum est accidens respectu significati: &'signiscatum est substantia & esse & veritas signi. Et ideo si adueniente veritate rimouetur signit & Dura: & retinetur ipsa veritas, nullum essentiale aufertia r nec additur: sed perscitur & veriscatur signum & figura. 15 est dicedumst iu imo terni sunt latronesia iuratores legis: quia austriant a reae
veritatem esim tale: quod est prinespale in I in ta signo, & retinent fati im si ii.
Nam omne signum de futuro manet Alliunt post veritatem eius,& signifieatu perfecti int& completum. Nam signum fit turae uia manet salsiam nisi auseratur p5si aduentum nauis ad littora. & clamor calendarum in neret fusius: nisi taceret in aduentu nundianarum in principio mensis: sicut dictuni est si pra. Ita ergo pariter est dicendum de se b-bais de de caeteris legalibus. Nam postquam venit veritab& significatu, quod crat esseti riales in lege: debet cessare sisnum quod ex 'rte accidentale suit. quia illud Iignum no
ruit dom gratia siti. sed gratia veri labbati futuri in lege gratiae, in quo stimus, ct quod
celebramus, de sancti scamus per veram la- . Et sic patet, quod nos non auferimus
aliquid a lege:sed implemus testem, & veri- ascamus eam in proprio sinnicato. ipsi autem salsificant legem tenendo,& recipiendi salsum signum: quia nunquam tale significatum veniet in futurum sicut illa signa lega
ita unisi'bant: quia quod significabant iavenit, & impletum est. ergo talia signa non
deb e suspici nee prospici de suturo, sed respici,de despici de praeterito: aliter Usifica- Tt legem dc proplietas:& Deu qui locutus est in lege, & prophetis. Et sic manent Iud ili anes, ct ceci a sincientes talia signa de futum: ideo sicut Aspiciunt falsiim signum: ita
nunquam veniet elli redeptio, & caetera b na in lege promtisa, sed eueniunt eis continue omnes maledictionea seriptae Deutero.
31. quia venit ille propheta Iesus a
D eu & honi' similis patri in diti initate, dc similis Myysi inhumani at de ossisio, dc de Fesarauit eis toti legem dc prophetas ex par-t ei patris. sed quia ipsum audire notu runt: ideo fuit ultor, in eis inducendo omnes illa; maledictiones: quia ad illum itum prophetam pertinebat declarare significata dc veritatem legis datae ipsi Moysi ut patet D . i 8.quia lex per Movsen datae gratia auterii di ueritas per Chrisum faeta est. Io. i. Et sic pate et nos no uiolamus: sed pscimus& verificamus sabbatum.Item l udaei n5 si .lum auserunt a line verum significatum, sed etiam addunt falsos ritus, Sc traditiones s risiicas,& Thalniudicas, quae nusquam reperinciar in lege & ssetis: ut patebit in sequeti 'one. Ex odus supradictis patet,m lex euangelica no addit nec aufert aliud i lege Moysi:
226쪽
elucidat eam,& patefacit veritate Qvqsub ipsa latebat. Vnde itin nocte res la-.tent 2b tenebris,& non videnturi ita veritastes,& mysteria euangelica latebant sub tene bris caerimoniarum ante aduerum Christi: ted sicut Et oriens supra nostrum horizon-1tem nihil aufert nee addit rebus: sed eluci dando diasanum patefacit omnia quae lateiant sib tenebris nil auferendo necadden-ido: ita pariter Christus oriens in mundo, &mittens radices legis euangelicae superli se Iloysi nihil auferendo nee addendo, lucidauit eam, & patesci it veritates, & mysteria euangelica, quae sub tenebris legis, & pro phetarum latebant. Et sic etiam doctores catholici declarando scripturas nec auferunt nec addunt eis: sed elucidant eas. de quibus ciamat Ecclesi. r . Qui elucidant me vitam aeternam habebunt. Et ideo dicit saluator Io. 9. Ego sum lux mundi: ut qui non vident rideant δα.
legalia data suerunt, di festa in signum,
S figuram futurorum, ac quomodo suerunt verificata per Christum, εc ideo cessarunt,dc finierunt cursium in eo: bc quomodo per sabbatum legis figurabatur sabbatu gratiae:quod modo celebramus: ideo qWaeritur.3. virum bona in lege promissa sint literaliter intelligenda: hoc est si illa terra Canaamsait praemium prici sum promissum obseruatoribus legis Moysi: Et arguut Iudaei moderni,ci, se, dc ad hoc adducunt totum discursu C legis,& prophetam,& speetaliter asserat totum octauum m. Deuter. ubi dicitur Dinninus Deus tuus erudiuit, te ut custodias mandata domini Dei tui, dc ambules in viis ei lide timeas eum: dominus. n. Deus tuus introducet te in terram bonam: terram riuorum
aquarum,dc sontium: in cuius campis erumpunt fluviorum abyssi: terram frumenti hordei, dc vinearum: in qua ficus, εἰ malagranata,& oliveta nascun uiridi terra olei, dc mellis: ubi absque penuria comedes panem tuli, dc rerum omnium abundatia perseueris Ecc.
Ex dicti, in toto illo eapitulo dicunt Iudaei, quod Deus dedit eis illam terram fluentem
lacte,dc melle cum omnibus fructibus,dc mineralibus quae nascuntur in ear in praemium
obseruanus i sis. Et sic dicunt,et nemo e rum potest esse felix nisi reducatur in illam Πterram, Zc sic totum desiderium, Ac spes eoru est redire in illam terram. Secundo hoc ideprobat per desiderium omni u patriarcharud propnetarii:quia omnes desiderariit mori de vivere in illa terra: imo Iacob praecepit filiis sitis: vi ducerent corpus siuum post momtem ex Aegypto in terram Canaan cum patribus si is sepeliendum. Et hoc idem praecepit Ioseph. Et sic Elia asserunt Iudaeis, omnes i x. filii Iac ' suerunt deducti ex Aegypto ad sepeliendum in terram Canaan : eo
quod fuerat promissa ipsi Abrali , dc semini
eius in praemium obseruantiae circuncisi nis . Gene. I aertio hoc idem probant per oracula prophetarii: quia omnes commendant illam terram Iuda, de ciuitatem Hie
salem,& montem Sion, de illud temptu nuut patet per omnes prophetas. Quarto hoc ide Eprobant ex eo omnes prophetae 1 dixeriit qualiter rex Messias erat aedificaturus nHua1 Iierusalem,& erat venturus: ut eos reduc
rei,dc congregaret in Hierusalem. Et sic propter nihil aliud expectant falsum Messiam: nisi ut reducat eos in Hierusalem nouam,deterram Canaan, dc fruantur illa terra cum sitis fructibus di bonis temporalibus, εc magnificet eos se per terram,& ista est tot s res eorum In oppositum est David psal. 26. redo videre bona domini in terra viventium. Item tauator Matti istat vis ad vitam i gredi seruata manda. Item Luc. Io. cum iurisperitus ille Deteret : quid agendo vitam aeternam posside λ ει όnumeraret ipsi mandata decalogi: dixit siluator: hoc fac, dc via ues. Ex quo patet: quod Deus non dedit illam terram illi populo in praetium, S prae- Finium propter obseruantiam legis: quia vltra posj ionem illius terrae ex vectabant regnum milorum in praemium ultimatum: ut
patet ad Heb. it. Et ideo pro decisone, α intellectu huius quaestionis, duo sunt uiuenda principaliter. Primo: si teria promissa Abrahae, dc patriarchis,fe sphetis in possessionem aeternam sit praecise intelligenda illa terra Canaam. Secudd an semen Abrahe,
dc Istaei cui promissa est illa terra: sint filii
secundum carnem. Quantum ad primum dc praraduertendum secundum Ausust. s
per illud apostoli ad Roma. 7. Lex spiritualis est: ego autem carnalis sum. quod lex dia uina diuert ab humana. Nam lex diuina estipuitualis,dc de rebus spiritualibus. Lex a
227쪽
A tem humana est temporalis, & de temporalibus. Et ideo tripliciter differt lex diuina ab humana. s.fine,&ossicio,& praemio. Dis. fert enim primo lex diuina ab humana ipse fine principaliter intento ab ipse legislatore.Nam finis legislatoris. & conditoris leguhumanarum ess sacere ciues ciuiliter bonos ad utilitatem,& smiationem esuitatis, & regni,& totius reipublicae. Et ideo ossicium ciuium est uiuere iuste circa alterum secundium leges, & bene consulere reipublicae, Sceam defendere. Et ideo praemium bonorum civium est eaudere bonis,& utilitatibus reipublicae distributis secundam iustitiam dimibutivamuli patet. s. Ethi.Sed sinis,& intentio latoris legis diuinae semper fuit,&est eis cere omnes homines spiritualiter Γ nos,& diuinos ad cognoscendum, & aman- B dum, & colendum Deum. Et ideo Oiscium diuinae Iegis suit in priori testamento colere Deum secundiam ritum,& modum traditum ipsi Moysi sub protestatione sdei Christi suturi. Ad quod officium pertinebat recipere Christium in suo aduentu. Nam postquam omnia illa caeremonialia fiebant subrotestatione Christi futuri: omnes obliga-antur recipere Christum in suo aduentu, di audire,& recipere, & obseruare doctrina eius: prout Deus perceperat Deuter. I p. dicens. Prophetam sitscitabo eis de medio fratrum suorum similem tui r& ponam verba mea in ore eius: loqueturque ad eos omnia quae dixero illi. Et qui verba, quae loquetur, non audierit,ultor exista &c. Ex quibus patet : qudd sub eadem comminatione omnes
Israelitae erant obligati audire, & recipere C Christum in suo aduentu,& recipere,& seruare doctrinam eius evagetica: sub qua erit obligati adseruanda caeremonialia usque ad aduetum Christi: ed steriit proniis usad declacandam letem, & patefaciendam verit tem eius: Mina aute euangelica nil aliud est nisi veritas legis,& prophetam Et ideo sicut ossicium legis Moysi suit seritare care monialia in illo tempore i & recipere Chri- sum,& legem eius: ita ossicium legis euangelicae est obseruare doctrinam euangelica: quae nil aliud est: nisi executio veritatis legis & prophetam. Ex quo patet: τ finis legis
diuinae est homines efficere spiritualiter bonos,& diuinos, & abstrahere eos a earnalib. ec mundanis: vi appetant cfestia. Oiscium
aute legis diuinae in colere diligere Deu
in se,& propter se, & diligere proximii προ- Dpter Deum,exhibendo is i auxilium, di o sequium in necessitate. Praemium vero elux est vita,& fruitio aeterna. Et ratio est. Nam sicut praemium legis ciuilis & humanae est primium temporale: ita oportet ut prς mili le- sis diuinae sit aeternum. Item sicuti ionio est immortalis secundum animam: ita oportet ut quoad animam habeat aliud praemium immortale,& aeternum. Item sicut homo fidelis per obseruantiam Iesis efficitur diuianus dueendo vitam anfelicam: ita oportetve praemii eius sit ditiinu, & angelicum inter Angelos supra omne humanu, & temporale praemium: quia aliter non differret lex diuiana ab humana: quia sicut lex ad legem: ita
ossicium legis ad olscium, & finis ad finem,& praemium ad praemium. Et sic patet et lex diuina cum eius fine,&praemio,no est tepo- Rralis nee carnalis, sed spiritualis, 3c diuina. Cum ergo supradicta triplici disserentia differat lex diuina a legibus humanis. s. sine os scili,& praemio , & finalis intentio Dei suerit eligere sibi unum populum ad situm cultum deputatum,ut L m cognost ret,&conoscendo sentiret, & coleret, & amaret in ac vita,& in altera amando seueretur: ideo
voluit incipere a minus persecto tendendo ad magis persectum in illa lege: secundu exi entiam & qualitatem, & mores illius popui. Vnde quia ille populus Isiael eonuersatus
fuerat inter Aegyptios circiter ducentos annos: ideo totaliter fuerat sactus carnalis, Scterrenus secudum mores Aegyptiora: Ideo Deus volens ipsum retrahere ab illa card litate,& terrena,& pagana consuetudine, de
facere ipsum spiritualem, dedit ipsi in lege F
inad decem praecepta moralia: ut disceret Deum cognoicere, & diligere,& eum proximo iuste Guiuere.Et ut formidine poenae restenaretur ab omni furto,dc a rixa, & malis moribus Aesyptiorem: in quibus erant nutriti. dedit eis pncepta iud icialia. Nam veait Aristo. io. Ethicorum necessaria est positio legum t formidine tanae retrahantur a malo,& a uesant homines ad mores capes sendos . Tertio autem dedit Deus illi populo multitudinem praeceptorum caeremonialium. Et hoc propter tria.Primd ut frequentando illa caeremonialia cognosceret unum silum Deum creatorem Ompium,& specia
228쪽
A ut ille sis,pulus occupatus circa frequentiam vi mutritudinem illorum es remonialiu non declinaret ad idola per eonsuetudines Aegyptiorum: & aliarum gentium circundanti Tertio: νt in illis signis e remonialibus praevideret ille populus sutura mysteria de Chrino,& ecclesia:& uniuersitem redemptio nem faetendam per Christum venturum,&- nasciturum ex illo populo: prout Deu reuelabat specialiter& succeniue quibusdam Patriarchis,&prophetis de illo populo. Et io dedit illa cpemonialia in sisnum foederis,&racti seruanda usque ad Christum: in quo et int verificanda. Ideo sicut obligabamur seruare illa e emonialia usque ad Christit: ita obligabantur recipere Christum in suo aduentu,& suam doctrina etia agetica: & cessare ab Oibus cfremonialibus:quia Christus
B erat ille propheta qui ex parte Dei omnia illa debebat declarare. ut patet Deuterono. xviii. ut dictum est stipra. Et ideo Christus, tanqua ad hoc missus a patre, declarauit nobis in re,& luce omnia,quae in illis erant fi-surata, & latebant sub umbra. Et sic cognitio nostra processit ab imperfecto ad magis persectum: secundum exigentiam humanae naturae fragilis, & corruptae, per quam d orinam euansehea Christus nos fecit multo magis spiriguales,& diuinos & aptos ad supernam fruitionem, & capessendam vitimam stet citatem, & persectionem.hoc autenon pere pientes misieri,& esci Iudaei no ponunt d: si rentiam inter legem diuinam, &humanam. Et sic non expectant nisi praemiuWmporale pro lebis obseruantia. sicut sunt
totaliter carnales,& terreni. Et ideo nolunt
C recipeie Christum qui suadebat contemnere temporalia,& appetere qlestia. Sed unde Ira oueniat hoc Iudaeis modernis d: cetur in-yrius . His hab. tis ponitur. Prima c'nclusio. 9, duplex merces & haereditas suit pro missa Abrahae,Isaac,& Iacob.scstellis,&terrena , S per consequens praeter terram Canaan fuit eis promissa haereditas in coelo. haec probatur Ge. IGubi dicitur Deus apparuit in visione ipsi Abraham, dicens.Noli timere:quia protector tuus stim, & merces
tua masna nuriis.Suspice coelum,& numerasellas si potes:sic erit semen tuum.Tunc credidit Abraliam, & rerutatum est ei ad iustitiam M. Ex supradictis verbis patet quod talis promissio non erat teporalis quia non fulci mazna nimia. Nam omne tempor laesi breue, & caducum. secundd sequitur quod talis merces promittebatur in coelo: quia non dixit, respice terram sed sumice e lum . Tertio sequitur oetalis promissio non erat danda filiis carnalidus & terrenis: sed spititualibus, & coelestibus fide ,& uirtute splandetibus:per hoc quod ait,numera stetam.quia sie erit semen tuum. spurum splendens fide,& spe de coelestibus.inario sequatur: talis merces coelestis non poterat acquiri nisi per fidem Christi suturi de semitane Abrahae secudum carnem: per hoc quod ait.Credidit Abraham, & reputatu est ei ad iustitiam: quia Abraham no fuisset iustificatus ad merendum tantum praemium,& tantam mercedem solum crededo sibi tirae filium sutursi,sed quia credidit per Isaac Christum nasciturum, qui filios fideles, & spirituales ipsius Abraliam debebat i coelo collo nicare. Ex quibus patet. up praeter terram Canaan promissa fuit Abrahae & semini eius haereditas cflestis. De qua promissione cantat Ecclesia i missa defunctorum. Fac eas domine de morte transire ad vitam, qua olim Abrahae promisisti, & semini eius. In fine auteni illius capituli aemisit Deus Abrahae terram Canaan,dicens.Tibi dabo terram hanc a flumine Aegipti usqtie ad fluuium magna Euphrate.Et sic patet duplex promissio, scilicet terrena & coelestis. hoc idem patet infra cap. 1 7.& ca. 22. quido dixit Deus Abrahae. Multiplicabo semen tuum sicut stellas coeli:& sicut arenam quae est in littore maris &c. per stellas enim coeli intellexit filios spiria tuales in coelo collocados, & per arena quae est in littore maris intellexit filios terrenos& carnales &c. Item utraq; proniissioTcoe- νlessis &terrena facta fuit ipsi Iacob Gen.18. quando vidit scalam in inanis stantem sit- per terram, de cacumen illius tangens coelu: Angelos quoque ascenditates, ac desce entes,&dominum innixum scalae dicentem.
Ego sum Deus &c. Vbi praevidit in spiritu
qualiter Deus descensurus erat in terram, B assumpturus humanam carnem ex virgine de genere Iacob. Unde per hoc illa scala tangebat Ulum ex parte stiperiori, S terram inserius, praesidit qualiter c hristus sibi promissus erat futurus Deus, & homo de carne sita.Et per A ngelos ascendentes, & descendentes praevidit qualiter filii sui Ipiria
tuales erant per Chri1tum in coelum ascen
sura dic. Item rex huc quod dormiuit supra illum
229쪽
A illum lapidem,& erexit ipsum in titulit prae- uidit in spiritu qualiter Christus in eodem loco erat pro filiis iis & pro toto genere humano erucifigendus,& moriturus,& resiarrecturus,& in coelum ascensi rus,cum suis fidelibus. imo lacob praevidit per illam scalam
Christum in coelum ascensurum cum Omnibus filiis suis fidelibus , & spiritualibus. Ex
quibus patetmpraeter illam terram Canaea wmissa suit haereditas coelestis Abrahae Isaac di Iacob , & semini spirituali eoru nude oua canit Ecclesia.Fae eas transire de morte ad ritam: quam olim Abrahae nromisisti,& semini eius &c. Secunda conclusio. et omnes pa 'litarche,& prophetae praeter illam terra Usnaan, S praeter illam Hierusalem terrenam desiderabant, & expectabant haereditate in coelo,& aliam Hierusalem coelestem.haec prii. md probatur de Abi alia. Nam sicut suit ipsi promisia haereditas coelestis in supradictis oromissionibus: ita desiderauit illam: ideo
dixit Saluator Iudsos Ioan. 3. Abraham p . ter vester exultauit. i. desiderauit uidere die meum: vidit &gauisus est &c. Item hoc de-sderauit Isaac quando benedixit Iacob filio suo. Gen. 1 f.Vnde sentiens odorem vestimentorum dixit. Odor filii mei sicut odor ari pleni quem benedixit dominus: det tiabi Deus de rore coeli, & de pinguedine terrae. Esto dominus filii si atrum tuorum, &incurventur ante te filij matris tuae, & adoret te tribus &c. Vnde manifestum est . et ista
non fuerunt impleta in Iacob, sed in solo ritio ex Iacob nascituro:ideo Isis benedixit Christum in Iacob prout praeiudit idi. . siam ex eo nasciturum.vnde per hoc et Isaac
C osculatus est Iacob ostendit desiderium qis habuit de Christo uenturo, & praevidit qualiter Deus debebat osculari naturam humanam per incarnationem. Et per odorem, &sraerantiam vestimentorum praevidit fragrantiam uirtutum, & donorum hamanitatis Xpi.Et priuidit qualiter oes tribus terrae debedant Christu adorare, & qualiter Christis debebat dare filiis spiritualibus ipsus Iacob de rore coeli gloriam in futuro , & depinguedine sacramentorum gratiam in praesenti. Et sic Isaac iam desiderauit illum rorem coeli per Christit m largiendum . Item hoc idem desiderauit Iacob Gene.xxxii.quado luctatus est cum Angelo in persbna Dei: quia non uoluit ipsum dimittere usquequo benedixit ipsum. Ideo quando euigilauit
ua facta est anima mea &c. Item hic coelesta haereditatem desiderauit Moyses Exod. 3 'eum dixit. Domine ostende mihi faciem, α oriam tuam &e.Unde super illud Gen. Σαquando Iacob vidit scalam: dicit quaeda glasa hebratea inuerescit Rabba. qudd Moysis
antequam moreretnrductus suit in coelum&uidit ibi Messiam aedificantem Hierusitain coelo ex margaritis & lapidibus praeciosa. Et dixit Messias ipsi Moysi : quod pater stas
Iacob utranque Hierus lem .s.terrenam, α coelestem pia uidit aedificandam ex hoc τ illa scala ex una parte tangebat coelum: & ex altera terram. Et quod quasi nihil erat illa Hierusale,quae erat qdificanda in terra respqctu illius coelestis: quia illa erat tempoeraliter: & illa in aeternu duratura .p filiis Israel. Quod audiens Moyses dixit.Laetatus stim in ahis quae dicta sunt mihi & caetera. Ex quibus uerbis sequitur primor quod praeter ictam
Hierusalem terrenam, & temporalem erat
danda alia coelestis & aeterna. Secundo sequitur, quod Christus Messias in lege promisesiis est Deus et quia iam erat ante M' sen in coelo. Tertio sequitur, quod Messias in lege promissus non erat aedificaturus Hierus leni terrenam: sed coelestem, & spiritualem prosiliis Isinet. arto sequitur: uod filii Israel qui erant illam coelellem Hierusalem pos sessuri,non erant suturi carnales,sed spirituales,& s.cundum fidem. It em hanc haereditatem coeleste desiderabat, & expectabat iob decimonono quando dixit.Credo, quod redeptor meus uiuit,&in nouissimo die de ter
ra surrecturus sum, & in carne mea uidebo Deum siluatorem meum lce. Item hanc coe Plestem haereditatem desiderabat David psalmo. I Grum dixit. Satiabor cum apparuerit loria tua.Item psalmo. 9. Ostende nobis omine misericordiam tuam, & tautare tuum da nobis.Item David rex,& dominus erat illius Hierusalem terrenae & totius terrae promissionis,& regna finitima ipsi erane tributaria.& tamen illam terram uiuentium& Hierusalem coelestem desiderabat, quado dixit psa. 83.Beati qui Eabitant in domo tuatae, in secula seculorum laudabunt te.Item Dauid ab illa terrena Hierusalem cupiebat exire & in coelesti collocari cu dicebat psalmo centesimonono. Heu mihi M incolatus meus prologatus est.Item psalm. Ii 8.Err
230쪽
et 1 S D. Iacobi de Valetitia Christopolitani Episcopi Expositio.
A Item psal. I 4 r. Portio mea domine in terra uiuentium. Item Salomon rex, & dominus suit illius terrenae Hierusalem & totius terrae Canaan eum finitimis tributariis,& ditissimus,& stetici,simus super omnes reges terrae,S tamen pro nihilo reputabat totam il-Iam Hierusalem & terram Israel, S omnia regna terrena respectu illius e testis Hieru-nsem,& vicitatis aeternae, cum dicit Eccle- fiastes per totum librum.vanitas uanitatum di omnia vanitas. Vnde dicit. Ego Ecclesia- fle, mi rex Israel in Hierusalem, S proposui in animo meo quaerere & inuestigare sapienter de omnibus:quae fiunt siub ible,& eece omnia uanitas. Item infra cap. 1. Magnifieaui opera mea aedificaui mihi domos,& plaraui uineas, feci hortos, & pomaria &e. Ite coaceruaui mihi argentum &auru,& Qbu stantias regum,& prouinciarum&c.&tamen omnia vanitas. Et se Salomon per tot si illum libellum discurrit per omnes. statusti conditiones hominii,& ostendit nullo pactos licitatem posse consisterem hae vitarfinaliter autem concludit, dicens. Antequarumpatur funiculus, & antequa reuertatur puluis in terram suam,unde erat: & spiis redeat ad Deum,qui dedit illum . i. antequam moriaris : Dum uiuis in hoc ni sido: Deu time & ma data eius serua. hoc est omnis h5.euncta quae secit homo adducet Deus in iudicium pro omni erreato siue bonii siue malum. Ex quibus pater. et Salomon totam illa Hierusalem & totum regnum, & omnes diu uitiat vanitatem iudicabat: & mortem praesen em, & futurum iudiciu thuebat, in quo mali sunt puniendi,& boni Delicitandi. Item C Salomon sutura stlicitatem dicit desiderandam per totum librum Canticorum ubi dicit. Trahe me post te: in odorem curremusvnῖuetorum tuorum &c. ite Sap. s. suturum
iudicium o illandit malis esse tremendii, & selieitatem suturam iustis desiderandam.I tem Isaias aliam Hierusalem si pernam desiderabat & commendabat,cuin dixit c. so. Surge illuminare Hi crusalem &e. item in Hierusalem terrena erat Isaias: tamen superna desiderabat cum dicebat:Vtina dirumperes coelo & descenderes &cidi infra. A seculo non audierunt: neq; auribus perceperunt: oculus no uidit Deus que te absq; parauit expectatibus se &c.hx qcius patet in alia heredita, & s licitas ineffabilis, & absq; coparatione nobilior expectabat a iustis,& praeparati erat Deo pro iusti . teni Daniel di- Deit'.eap. illam Hierusalem cum toto regno
post mortem Christi perituram, εc in teplo
abominationem usq; ad consummationem seculi duraturam. Et cap. I r. concludit post
iudicium incredulos, & obstinatos igne perpetito puniendos: de fideles & iustos migentes quasi splendorem firmamenti,&quasi stellas i perpetuas ernitates: scolicitandos.& idem explicant,aut implicite asserat,Omnes csteri prophetae. Ex quibus patet'omnes patriarchae,& prophetae prster illa terra promissam nosiliorem haereditatem desiderabant & expectabat suturam in coelo. pr pter quam patienter tolerabant omnes labores AE persecutiones: ut large lateq; demostrat Apostolus ad Heb. t i. Sper tota epistolam.Tertia conclusio. Abraham Iacob,&eaeteri patriarchae, S prophetae non deside- re rarsit sepeliri in terra promissionis propter bonitatem terrs,sed ut resurgerent eu Christo: quem praeuiderunt in illa terra moriturum , & sepeliendum.& nostram redemptionem operaturum,& resurrecturum. Et hoc
proba viliter ostenditur.Nam Abraham prς uidit in spiritu:-in eodem loco erat Christus pro omnibus crucifigendus, ubi ipse immolauit,& sacrificauit ariete D Isiae. Et i5 appellauit nomen loci illius, Dominus videbit. Inhebsso autem dicitur. In mole dominus vibebitur, quasi dic. Dominus Deus incarnatus videbitur immolati, & crucifi- si in isto monte, & loco ubi iste aries fuit immolatus pro Isaac a morte liberato. Item Iacob in eodem loco vidit statam, de Deum innixum scalae. Per quod n uidit Christum ibi crucifigendum, & ideo erexit vlapidem in titulum. Et sic etiam praevidit Christum inde resurrecturum, S in coelos cum sitis fidelibus asce surum ut dictum est.
Credibile ergo est q, Abraham, de Iaco cacaeteris patriarchis propter hanc causam voluerunt in illa terra sepeliri ut inde cu Christo resurserent, & cum eo in coelum ascederent. Etuc est dicendum de caeteris prophetis,& fidelibus:quos Christus eduxit de Iimbo inferni & secti adduxit, & ascendetunt in coelum.Quarta conclusio. τ prophetae i si is oracul non commendarunt illam ciuita tem Hierusalem,& terram anaan propter
seipsam, sed quia praeuiderunt Christum in
illam ciuitatem & terram venturum, & in ea nostram redemptionem op raturit. Hoc