장음표시 사용
331쪽
A seipssim nobis realiter Deum,&nominem,regem,& sacerdotem.Et sic De Medit illis umbram,& figuram: nobis autem dedit veritatem,& veram lucem.
Pater,et persectius Christus Deus si homo habitat i n nobis:quam in illis , &nos persectius habitamus, & quiescimus in iamplexuChristi, uim illi. Isti ergo duo modi quiescendi explicantur in hoc camico. am in principio cantici explicatur mystexiunt incarnationis, perquam verbum diui zm habitat,& 3 cubat in sponsa: eum dicit.
Deum esset rex in accubitu sivo nardus mea odorein suum & caetera. Sed mysteriunostrae gratificationis,& filutis,per qua n ouiescimus in amplexu Christ explicatur itine cantici: in dicitur. Larua eius sub capi h d xtera illius amplexabitur me. Sed inseparabilitas aeterna ta accubit' Chri Mi in nobis: quam nostri amplexus in Chriito, explicatur cum concluditur in cantico. Adiuro vos filiae Hierusale ne excitetis, neque euigilare faciatis dilecta me donec ipsi amor reciprocus cum sitis estectibus inter sponsum,&sponsam explicatur in medio dialogi huius cantici: cum sponsus dicit. Sicut lilium inter spinas, sic amica mea inter filias: & cum sponsa dicit. Sicut malus inter ligna siluarumc sic dilectus meus inter filios.& lcite me floribus:quia amore langueo & caetera. Et per hoc patet antelligentia huius secundi cantici, & respontio ad dubium. Et hoc de secundo can
Tempus putarionis aduenis. 1, Vox turturis audita esi in terra nostrae
Vin florentes dederuta et odorem suum, Ie propera amica mea,
Sonet vox tua in auribus me s. Vox emm tua dulcis. Bfacies tua decora capite nobis vulpes pamidast Quae demolis utim lineas. r i
Vox dilecti mei .Ecce istevenit salies ἔ
motibus S c tera .istud est tertiit calicii: in quo Salomo calat vocationε Apostolorui siue focationem Ecclesiae in Avos olis. Et ideo prius videndum est unde Salomon sempsit parabolam.Secundo exequedum est decantico,& eius expositione.Quῶtum ad primum est aduertendum: quodU-lomon ex duobus assumpsit parabolam. Priamo ex figura. Secundo ex promi1sione.Nam
primo per hoc quod Deus loquebatur Moys facie ad faciein. Exod.xxxii id est per Angelum medium: praevidit Salomon in spiria tu,qualiter Deus debebat loqui mundo perhumanitatem perinaliter assumpta. Vnde F per hoc quod Deus dedit illam legem Moy-6 per illum Angelu. figurabatur quod Deus
in humanitate debebat explanare illam eandem legem Apostolis in mole bo prout stit impletum Matthaei.riS .vi.& vii. t te per hoc quod quan arca fuit reposita intra tabernaculum,& iam Deus loquebatur Moysi de arca,& tabernaculo, & declarabat illinia,&di s nebat de omnibus asendis: ut patet Exod ultim per hoc pr uidit Salomon qualiter verbum diuinum debebat introire in arcam hii manitatis per incarnation*uii, S totus Chrisuq incarnatus debebat intrare in tabernaculum Ecclesiae per sdem , de gratiam, & de illa arca humanitatis debebat loqui fidelib.suis, Sidees rare legem Prophe-
332쪽
prophetas. Item hoc idem praevidit Salomo & per illam humanitatem assiimptam lora
per auriissione, iactas: maxime Deuter. 18. tus est Apostolis,& declarauit eis legem , α cum Iixit Deus.Prophetam suscitabo eis de prophetas, dando uetam intelligentiam. ut medio statium suorum similem tibi: S pona patet Der totum discur. um euangelicum . uel ba mea in Ore eius: loqueturque ad eos bponsa ergo, quae
quaecunque dixero illi.ubi praevidit Salomoqualiter Deus debebat assumere carnem de
illo populo,S loqui Apostolis,& toti illi populo per illam humanitatem assumptam, di declarare lege & prophetas. sic patet qualiter scut in praecedenti cantico can it sculum incarnationis: ita in hoc tertio cantat osculum familiaris praedicationis, & legis declarationis, di sic satisfacit primae petitioni sponsae. Hoc ergo praeuidens Salomon in spiritu,assumes parabolam ex supra dictis secit hoc tertium canticum: in quo introducit Christum sponsumto'uentem, 3 uocantem Ecclesiam in Apostolis, Sc declarantem eis legem Sc prophetas,prout suit impletum Mat. s.&.6. S per totum discursum' euao elicum. Sed praecipue catat prophetice Salomon in hoc tertio cantico totum illum sermonem quem secit Christus in monte , declarado legem & prophetas Mat. s. In qu 'cantico tria facit. Nam primo facit quod dictum est. Secundd cantat acceptationensi legis & doctrinae Christi,& gaudium Ecclesiae acceptantis legem euangelicam. Tertio praedicit & cantat stabilitatent, & perpetuitate legis euangelice. Secundu ibi.Dilectus meus malit,& ego illi. Quantum ergo ad primum est aduertendum,a, Christus pii mo de onsavit Ecclesiam in Maria, & in Ioseph: licui dictum est:sed exinde,quado Maria abiit cusestinatione in montana Iudeae: ibi vocavit 2 Ioanne in Baptistam de iientre matris,& desosi sauit eccletiam in eo,& in Elisabeth ma-
tierat osculari osculo sponsi per ueram de- clarationem lesis,& prophetarum, audiem irensum iam sibi loquentem, per's pro prium: cum: magno gaudio dicit in primcipio huius cantici.Vox dilecti m i,& spo
si Christi audita est mihi supple, id est gratias ago: quia iam osculatur me olculo oris sui: S loquitur mihi iam non per Angelos: nec per patriarchas aut prophetas: sedῖ os proprium. unde sicut iste sponsus meus quondam peregrinabatur positus in illa arca per montes,& colles,& loquebatur Moys de tabernaculo si ederis : & illud faciebat sub quadam figura: ita nunc imulendo illam figuram positus, & latens in numanitate iam loquitur mihi. & ecce iste iam uenit saliens in montibus Galilee, Sc Iu deae, &uocando Apostolos, & praedicando: Ec iam uenit transiliens colles : prim0 quando existens in utero matris uenit in montana Iu deae ad saluandum Elisabeth, & ad sanctitacandum Ioannem Baptistam, & posteaq:iado nenit, ct portauit ipsiam mater ad praesentandum in templo: & quando sugit in Aegyptum: & reuersias est in terram Iuda r&tanqua quando uocauit Apostolis do caetera . Et ideo dilectus meus in tali peregrinatione , smilis est capreae hinnuloque ceruorum in velocitate. Nam sicut caprea cum velocitate currit ad Iactandum filium ,& cerua hinnulum: ita Christus cum uel citate quaesiuit Apostolos, & omnes fideles per montes, & campos, ad lactandoc eos
Me eius: quia uterque consessus est Christu lectae diuinae doctrinae , & sapientiae. Sed ad incarnatum: ut patet Lucae primo. Item cum maiorem: euidentiam esti aduertendum resset incipiens annorum triginta: illico post prout supradictum est: quod in toto isto li- bapti sinum,& ieiunium uocauit Apostolos: bro per capreas intelliguntur patriarchae , ct ascendit in montem:& dedit eis lesem e- qui fuerunt pastores, quibus factae surrupt
uangesicam: quae nitaliud est,nisi declaratio is,& prophetarum:vt inquit Augustinus. Vnde Christus: qui ante locutus suerat pa triarchis & prophetis per Angelos,& locu suerat mundo per ora prophetarum, de doderat Moysi legem per Angelum medium: tune ascendit in montem,& aperiens os sinidesarauit Apostolis legem, S prophetas dicens. Non veni soluere legem, aut prophe-
repromissiones de Christo, & Ecclesia. Et per ceruos hinnulolque ceruorum intesti-guntur prophetae,qui fuerunt ueloces in saltando de una materia in aliam: sicut sa-ciunt Satyrici, qui quidem prophetae praenunciauerat omnia myIleria Christi. 5c Ecclesiae cum magna uelocitate saltando, de- una materia in aliam, & de uno mysterio in aliud,& de uno tempore in aliud Sed quia
aas, sed adimplere.Et sic per os proprium , Christus adimpleuitoiaq fuerunt pinis
333쪽
A patriarchis, & vaticinata per prophetas: io dicitur simili, illis,id est cosormis promissionibus,& vaticini js, & prophetis eoru : quia
non venit soluere legem:sed adimplere omnes promissiones , dc vaticinia eorum: erso
Christus non suit dissimilis,lmo similis tuis. Et hoc eli quod dicit,& intendie dicere simn
sa cum ait. Similis est dilectus meus capreae, hinnuloque ceruorum, id est consorini est , toti lepi,& prophetis:quia omnia quae in patriarchis sunt promissa,& figurata, & in prophetis vaticinata adimpleuit. Ni en, id est rece ipse iam stat post parietem nostrum,id est latens in nostra humanitate: seut fuit imissus patriarchis, Sc prophetis:& suit figuratus Parca,& tabeoraculum, & per illos angelos Per uos Deus loquebatur in serina huma trami iam stat aspiciens per senestras, & cans, . cellos h amanitatis, id est iam habens oculos humanos,&os carneum,& humanum doquitur mihi familiariter dilectus meus Deus,&homo.& vocado me,dicit. Surge amica mea&e. Ad cuius intelle, ni est notadum,quὀd sicut populus Israel erat in Aepypto sub illo iugo captiuitatis: ita pariter nsa erat sub
iugo legis,dc peccati: & scut tempore veris Deus eduxit per Moysen illum populum de eaptiuitate: ita in eodem tempore in mense Aprilis, siue Martii Christus desponsavit,&eduxit sponsam suam de iugo lesis,&captiuitate peccati per mortem, de passionem. V de sicut homo in hyeme latet frigidus,& balbus in domo non audens exire domum pro
iter fiigus intensum, & propter erebos im-
res,& pluuias, & obscuritatem nubium: ita - pariter sponsa erat latens sub frigore, & obscuritate,& nube legis . Item sicut in hyeme arbores non faciunt fructu nec florent propter rigiditatem frigoris, S propter desectu caloris: ita lex Moysi existens sub frigore,&nube cerimoniam . sine olore, Sc praesentia
Christi,qui eli sol iustitiae, nec floruit, nec se . C ex fructum.Sed oriente Me iustitiae in munao. qui est Christustillim eatis uiit tepus vernum,& segauis noctem,& hyemem, dc tenebras legis:& incepit florere, & sacere fructu vinea legis per Christu m . Eesie Christus sugata nocte,&hyeme legis veteris, cum suis
nubibus cerimoniarum portauit ver euagelicum,in quo floruit vinea legis,&hoe est qd
dicit sponsi KEt loquitur etiam more amautiunt. Nam scut amasius surgit de nocte,quasi in auroru& venit ad domuma nasiae,&or
nat portam eius diuersis floribus tEpore ve n Iris,dc cantando vocat eam ut surgat de lecto ad audiendam cantilenam sitam: quam catae amore eius. & ut sibi loquatur, de corresporideat,& reddat vices amoris ipsi: ita pariter :
rillus venit in mundum,& repperit spori sam suam iacentem in lecto legis,& in no frigidam propter frigus legis. ideo venit ad excitandam eam, & ad vocandum ipsam: re surgeret a lecto, & nocte legis:& redderet ly si vices amoris: cui Christias portauit fores.& fructus euantelicos. Christus ergo sposus vocat sponsam clam ut migat a se inno legis idicens: O amica mea ; Sc sponsa, de formosa mea,& columba inea, lus diu laeuilii stib iv Igo,& lecto,& nocte legis, surge a iugo legis, dc veni ad me, & faciam te formosam per do na gratiarum:& faciam te simplicem sicut eo alumbam per baptismum. Iam enim hyems, ua '& frigiditas,& nox,& ob curitas legis veteri transijt, de imber peccatorii iam recesse postquam uenit ibi iustitiae: via iam appa
ruerunt floresi terra nostra. Nam sicut rece dente hyeme,dc adueniente uere omnes a
bores,& uineae florent,& Mulneae incipiunt i producere ficus propter accelsum, de fauore de calorem Elis Ita adueniente Christo uμnea legis,& ager, & ficulnea legis inceperuessorere,& fructificare per Christum. Vnde ii
uenit tempus putationis uineae: in quo Omnia cerimonialia sunt amputata: ut noui tyrsi , S pampini euangelici ualeant pullulare. IItem sicut in uere auditur vox, & cantus iturturis per fluas ita transacta hyeme testi:& adueniente plenitudine temporis, quadai us misit filium fuit,audita suit uox turtu- ,ris euangelicae, quae suit uirgo mater Dei, α λ quando dixit. Magnificat anima mea dominum &c.quia iam an nunclauit Deum in carnem aduenisse &c. Et se uox euagelica incepit tunc audiri in terra nostra. Sed magis audita fuit uox tiarturis,quando Christus asce dit in montem.& incepit declarare lege apo stolis. Matthaei s.ltem tunc ficus legis inpii, talis cerimonialibus Qtiis incepit producere scus,S grostas euaneelicos per ueram in telligetiam. Nam sicut Ductus latet in arbore in hyeme,& ficus in sculnea, Suuae in uite: eo et fructus tantium est ibi in potenti Meanquam in suis causis niaterialibus: sed inuere sol,& coelestis insuentia educit fructus. ex arboribus de potentia i actum:ita pariter omnia mysteria, ueritates evan Iesicae late. baaς
334쪽
t D Iacobi de Valentia Christopolitani EpiscopLA bant sub litera lagis, sed lienit Christus sol
eduxit omnia illa mysteria,& vc- .ritatis in actum, S in lucem. &sic apparuit veritas euangelica latebat in lese,sicut formae latitant in materia,& fruetus in ar boτα & ideo subdit quod vinea legis dederunt odorem situm forendo. Et nota et quando ivineae florent. omnes serpentes fugiunt:ed tu odor florum vinearum interficit serpetes.
1 in ergo pariter quando Christus venit, &et epit sugare hyemem, & frigiditatem egrimoniariuin legi incepit florere vinea propter calorem lis in vere euangelico: tunc pes antiquus incepit sugere propter Odorem viue euangelicae:quia ille odor, & yi tus florum sacramentorum euangelicorum interficit Diabolum,&extinguit peccata. Et
ideo dicit sponsias quod vineae legis iam de- R derut odorem situm fugando Diabolum, &extinguendo peccata. Et ideo sit bdit. Surge amica mea,& sponsa:quia diu per tota hyemea, legis veteris iacuisti absconsa .sicut c lumba m cauerna maceriae,& patietis , inforaininibus petrae. ita tu latuisti ab stonia sub umbra legalium, per totam hyemem,&noctem legis. O ergo columba mea exi a cauerna,& soramine legis,& incipe catare canticum euangelicum, & sonet vox tua in auribus meis, cofitendo me esse Deum,& Mes, sam,& redeiiiptorem tuum. Et ostende mi-lai faciem conscientis tuς per fidem S charitatem,& senet vox tuae consessionis in auribus meis.quia vox tua erit mihi dulcis: cum
audiero a te confessionem uer ς fidei euangelicae,per quam fidem eris mihi personaliter, de praesentialiter desponsata . Quia iam non C loquor tibi per angelos, nec per prophetas: sed persenaliter &praesentialiter loquor tibi per meipsum. Profer ergo fidem articulo ixum, S sidem eua elicam per os tuum,&eris nulli vera sponsa,per uerba de psssenti, quasi dicat: sequere me per fidem euangeli-.ca εἰ recipe bapti sinum fidem prosted orae tunc uox tuae consessionis erit naihi dulfi acceptabilis: S facies animae, & conscietiae tuae erit mihi decora,&grata,& amabilis. Deinde cum disit: pite nobis vulpes paruas Sc. sponsus auisat sponsam ut sit cauta,ne sequatur salsam do irina Scribaremi S Fariseorum Ad cuius intellectum est ad uertendum: l quando Christus uenit, iam reperit scriptura legis: & prophetarii deprauata per salsas traditiones, di expositionea Scribasii,& Faris eorti,& Saducaeoru. Cuius D. causia fuit: Nam ut ait Iosephus I 8.libro antiquitatum, S E .lib.de bello Iudaico: quasi P D.annos ante aduentum Christi intercs teras sinas surrexerunt duae principales se-
in Hierutae:quaru prima sui secta Saduc orta, dicta a quoda dicto Sadoch,principe, di inuetore illius sectar. Illi autem negabant angelos esse,& alios spiritus: & negabant resurrectioneui corporum, & per conseqllens concedebant mortales esse animas hominii.
Item recipiebat selum quinque libros Moysi,& negabant totum resduum vetexis testa. menti:& sic ex tali errore conimittebat multa turpia. Sed tunc ex Zelo legis,& prophetarum surrexit altera secta contratia isti quae incepit a quodam dicto Fares de 'tribu Si meon,& ideo eii sectatores dicti sunt pharisaei: quasi contra Saducaeos, & a caeteris popu εIaribus diuisi in uita,& hioribus, & in habitu.Isti fingebant se helare legem,S prophetas:& ideo habiti sunt in maxima ueneratis ne apud populum, & in maxima opinione
sanctitatis propter apparetiam exteriore& isti dabant operam studio legis,& proile,
tarum prae caeteris: S ideo propter assiduita. te,& continuum studiu facti sunt petiti praecaeteris in litera legis, εἰ prophetarii. intantum quod acceperunt auctori item a summis sacerdotibus, sedendi in caledr Moyse ad declarandas scriptura, legis.& prophetarit,de ad iudicandas, & discernedas causas ciuiles,& iudicia ciuilia exercenda. Et sic facti sunt denumero illorum 76. iudicum, quos Moyses instituit ad discernendas causas ,&iud;cia. Exo. iῖ. Et ideo dicebantur sedere Fsupercaledram Moysi. Et ideo isti ratione religionis dicebantur Parisiet: sed ratione iudiciariae potestatis,& ratione auctorita ratis glosandi I & exponendi, & declarandi. sacras scripturasimis, & prophetarum dicebantur Scribae. Est uerum quod multi ex tribu Sameon propter perisiani scripturaru
lint non essent ex religione,& habitu Fara isorum. tamen similiter assumebantur ad
potestatem iudicandi, & auctoritatem glos sandi & isti dicebantur Scribae tantum. Ista ergo secta religio Farisaeorum, de etiam secietas Scribarum fuit deuotior propter s-mulationem sanctitatis, S creuit intantum apud uulgares,& ciues , & plebeios, et omnes ciues relinquebant eos executores testamentorum Rautores induarum. & pupillo
335쪽
A tuiti, & sic regebant populos in temporaliabus,& spiritualibus. Et sic inceperunt comedere,& expoliare domos viduarum, R diripere bona pupillorum , di impingua re d mos suas intantum quod omnes diuitiae petis .ueniebam ad manus eorum,& simplices populares ex ignorantia obediebant,& crede-Dant eis.Sed auaritia,& cupiditas niniit cre- ait, de exarsit in eis cum pinguedine diuitia
rum. Unde tunc inceperunt ordinate nouas
traditiones in populo, & glossare omnes sacras scripturas, S deducere ad lucrum suum temporale, & ad multiplicandas oblationes
S decimas, & primitias. Et sic facti publici
campsores, S mercatores per se uel per i terpositas persisnas parauerunt in templo
mensas nummulariorum,& in porticu tem
pli uendebant oues, S agnos pro sacri fici is, B & oblationibus , disiculurpabat sibi omnia' lucra . Et ut hoc non reputaretur illicitum
apud populum glossabant scripturas ad suuintentum, ostendentes populis quod ea quae
faciebant erant de mente legis,postqua omnia erant ad cultum diuinum: & sic deprauarunt totam legem, S prophetas, trahentes omnia ad intentum d& lucrum strum tem-l orate: negantes omnem sensum spiritua-em. Et ideo Chrillus reperiens scripturas 'deprauatas per falsam doctrinam, & traditiones istarum sectarum, scilicet Saducae rum i& Scribarum,& Pharis orum: statuit extirpare sermentum , & salsam doctrinani eorum, & aperire uerum sensum sacrae scrilturae. ideo ascendens in montem incepte
auisa re discipulos dicens. Nisi abundauerit iustitia vestra plusquam Scribarum,& Pha- C risaeorum, non intrabitis in regnum coelo rum S caetera. Et sic Christus procζdit in toto illo sermone declarando ueram intelli sentiam legis, & prophetarunt,& extirpando falsam doArinam Scribarii,& Pharis o .
. rum. Et hoc idem facit per totum discur- euangelicum. Vnde Matthaeus decimo- quinto auisans discipulos dixit: Gauete a. fermento Saducaeorum, & Pharisaeorum &ιcaetera. Item declinoquarto dicit. Super cathedram Moysi sederunt Scribae,& Pharisaei
ει caetera. Et in toto illo capitulo exprobrae auaritiam,& simulationem, de praua opera Eoium. Et ideo uidentes Christum totali lcr esse contrarium moribus, & auaritiae, &prauis operationibus suis r statuerunt ipsum interficer negantes Christum esse Messiam
in lege promissilii . Unde sicut erant totaliter mundani, & carnales: ita declarabant totam stripturam temporaliter, & carnali- . ter,expectando bona temporalia. Et hanc λωm Scribarum, δc Pharisaeorum seruant
hodie ludet moderni: eo quod sent succes seres illorum in uita, & doctrina, Se per dia, δέ odio, prout dictum est plalmo secundo.& psalmo octuagesimoprimo. Et sic pister qualiter Scribae, & Pharisaei conati iuuedissipare uineam legis per Alsam doctrinana& intelligentiam : quos Salomon hic appellat vulpes, propter limulationem, S ficti
nem uitae,& appellat eos vulpes paruas pro pter sanctitatem, & humilitatem fictam, de simulatam: uel a paruitate ueritatis, & etia a paruitate potentiae, di ellectus. Nam licet fiterint conati destruere uineam sacrae scripturae, tamen non potuerunt: quia uetitas ascripturae continuata ,& conseruata est in i euangelio, de ipsi manent in sua cecitate, Mobstinatione,& mendacio,& captiuitate. Dieit ergo sponsus ad apostolos: Nolite sequi doctrinam vulpinam , S sermentum ista rum vulpium, scilicet Scribarum, Si Faris eorum : sed capite nobis istas vulpes paria uas, scilicet Scribas, S sarisaeos, qui dem liuntur, 3c destruere, Se dissipare nituntur uineas sacrae scripturae, cum suis salsis doctri nis,& traditionibus iniquis,& eiicite eos ex
tra uineas nostras:tanquam occecatos in ma
litia eorum, ne intelligant sacramenta Dei,& ne comedant se fructibus huius uineae, postquam negant aduentum Christi agricolae lauius uineae: quoniam uineae nostrae
iam floruerunt per aduentum Christit licet ipsi non expectant talem fructum spiritua- Flena ex ea: sed bona temporalia. Et ideo ne 'istae vulpes parus in valore,dc in potentia,&intelligentia ueritatis dissipent flores huius
uineae:capite eas, proiicite extra uineam,
postquam se indignas secerunt. Vnde ego expectabam: ut ipsi Iudaei colligerent vitas ex ista vinea, & ipsi collegerunt labruscax amaras pro eis. Sed uos fideles colligite uvas dulces mysteriorum euangelicorum.i Intendit ergo dicere sponsus ad sponsam in apostolis: O amica inea,& columba mea sponsa ostende mihi iaciem tuam per puritatem baptismi, εἰ sonet uox tua in auri bus meis per consessionem uerae fidei, de non sequaris falsam doctrinam, & uocem
uulpinam Scribarum, & Farisaeorum, qui
336쪽
A conatur destruere vineas acrae scripturs: sed capite has vulpes,& proiicite extra vineam: quoniam vinea mea iam floruit &c. . Dictus meus mihi, ct ego illi., Haec est secunda pars huius cantici, in qua introducitur sponsa ad loquendum: quae auaita voce sponsi, quam vocem diu delidera alerat: ideo agit gratias dicens: Gratias ago quoniam dilectus meus praesentialiter,& ta-
miliariter loquitur mihi,&ego illi:& iam douet me familiariter mysteria,& secreta Iesis, iam pascitur inter lilia,quia iam recipit ime cultum latriae in Apostolis,dc discipulis, ct fidelibus sequentibus eum.Vnde sicut ipse pascit me pabulo doctrinae: ita ipse pasci
tur a me pabulo culi' latris: acceptando meam fidem,& consessionem fidei& laudis Sc. Et isse cultus latriae durabit donec , id est du
aspiret,& perseueret dies gratiae,vique ad iud dicium,& usque inclinentur umbrς. vel sic . Dilectili ineus loquitur mihi,& ego illi:&ia pascitur inter lilia siue rosas fidelium per cultu in latriae,postquam iam aspirauit dies grafinita, & fugata est umbra legis. quasi dicat. lo audire,nec sequi v ulpes pharis os nec doctrinam eorum salsam: sed volo sequi Christum scut ipse loquitur mihi. Deinde cum dicit: Reuertere.postquam illa sposa recepit fidem euangelicam , & veritatem legisi sponse in Apoliolis,& discipulis in illo mole desideras habere copiam in sua societate: d sciens et Christus venerat ad redimenduprincipaliter populum Israel: ideo exhortatur sponsiim,ut lustret in giru , & circundet totam terram Israel per omnes tribus,& postea reuertatur in Hierusalem: ut ibi pro omet nibus patiatur. Dicit ergo sponsa: O dilecte
C postquam vocasti,& docuisti me in A postolis,& discipulis, & iam pasceris inter lilia platriam,& iam Apostolis receperiit,& sequutur te: ideo vade,&lustra,& circunda in gyrutotam terram promissionis, vocando omnes
sitos Israel ad fidem postquam principaliterct persenaliter venisti ad oves qu. ae perierat domus Israel. Et postquam lustraueris tota
terram pronassionis reuertere in terram su-
da,& Hierusalem: v tibi pro nobis patiaris. Vnde nota quod ubi tramlatio nostra dicit ,
Reuertere: in Hebraeo habetur circuda sue lustra,& est mori&consuetudo amantium,
qui lustrant in girum domum, & vicum amas ar: ut frequenter eam potant videre, S allo.
quLIta eris eodem modo dicit illa onsa,
O dilecte mi perlustra,& circunda frequen o
ter domum meam, id est totam terram pro missionis,& postea reuertere ad me,& finaliter reuertere in terra Iuda:ubi in Bethelem fuisti natus & in Hierusalem in templo praesentatus ut ibiratiaris pro omnibu',& resur. gas,& finias cui sum tuum:& in tali cursu , &ossicio sis velox,& similis, in velocitate capreae hinnuloque ceruorum, id est expedias
cursvnouum reuerte do super montes Be
thel, id est super montesDei,qui sunt moles Iudes ubi est Hierusalem sta in monte Syridi in monte Moria. qui dicuntur montes Uael, idest montes domus Dei,eo quod in eis est fundata domus Dei,& in uno istoria m tium vidit scalam Iactib:& in altero Abrahavoluit immolare filium, R in altero Melchisedech obtulit panem, & vinum: t dictu est palmo.xlvii.Intendit ergo dicere sponsa. O . dilecte,lustra totam ierrain Israel,& reuerte Ere super montes Bethel,scilicet in Hierusalς ad patiendum, & complendum mysterium redemptionis,& esto similis capreae hinnul' que ceruoriim,id est esto similis,& cosormis test,& prophetis,scilicet imple ossiciu redeptionis in Hierusale, sicut promis sti patriarch s, & vaticinatum est per prophetas, proux dictum est, & magis patebit. in Hebraeo aut habetu r: super moles Bethel, id est super mutes diuisos. Et tunc esset sensus: lustra terra Velociter,sicut caprea , & hinnulus velocitercurrit super montes diuisos siue diuersos.se noli ra translatio videtur magis propria. Ad maiorem euidelitiam ess notandum:quod caprea siluestris habet quatuor proprietates,α conditiones. Primo quia fugit vehementer venatores. Secundo quia est velocior caeteris Danimalibus in fugiendo. Tert id quia semper Fpetit ardua, & cacumina mon tium inaccessi bilia:vt ibi salvetur. Quarto quia semper trahit, & ducit filium secum,ut salvetur, nec unquam dimitticinee deserit eum . Has etiam quatuor proprietates habet ipse ceruus,in lagiendo venatores. Et has quatuor propra i tes seruauit Christus contravissipes Pharisaeos& Scribas:qui siua venenata di vulpina doctrina nitebant vulnerare populos,& dissis re vineam domini. Et ideo Christus fugit , imo increpavit: de extirpauit velociter falsa doctrinam scribarum,& pharisorum,Sascedit in Fontem crucis ducens:& trahens secuomnes adeles filios suosla ut eos ibi saluaret ,
di liberaret. Et ideo dicit sponsara sponso dilecte
337쪽
mi perlustra totam terram Israel, &reuertere ad moles Bethela.domus dei quae est Hieriis dem,& ad molem crucis, ubi nos debes s luare.Et ideo esto similis eapreae hinnuloq; ceruorum .i.sicut caprea,& ceruus velociter fugiunt venatores,& ducunt, & tra hutit secum hinnulli. s.filium: ut saluent eum super ardua montium: ita tu trahe nos tecum per montem crucis, & sit per montes Hierii salem: ut salues nos ibi: & super montem coelestem: ut ibi te fruamur.
Tertii Cantici. IV lea da πιο pMesiui quem diluis anima
Tenia rum nec dimittam rDonec i nitiam illum. In domum matris meae. D in eubie udum geliis sitas meae.
Adiuro mi ilia Hierusalem perea eas remm s
d. suscitetis nequee Hilaresciatis dilinin: δε- nec ipsa velis. Deinde cum dicit. In lectulo meo per no C ctem quaesiui quem diligit anima mea Sce. videns sponsa i per totam noctem legis nun- Uuam poterat reperire sponsum situm Christum in tabernaculo Moysi, nec in templo primo,nec secundo quia in arca foederis noerat realiter incarnatus, nisi in sila figura ideo postquam reperit ipsum in carne, agit grvias dicens. Ego quaesivi quem diligit anima mea in lectulo meo . i. in tabernaculo Moysi,& ipsum quaesiui per totam noctem legis. Et tamen no potui ipsum inuenire: quia tantum erat ibi in figura.& se dixi in me i disa. Ego circuibo per vicos, & plateas, idest discurra per Oct patriarcas,& pmphetas quaerendo Christum,quem diligit anima mea,&quaesui illum, sed nunquam ibi inueni in toto testamento vet. Et dum circuibam per totum vetus test. quaerendo, quem diligit ania
ma mea: inuenerunt me quieustodiunt enu D talem. summi sacerdotes, & Scribae, & Platiris et,qui erant doctores, di praelati positi ad custodiam populi,& templi. quos interrogaui dicens. Num quem diligit anima mea vidissisiqui non ostenderunt mihi illum perlae gem,S prophetas: imo nesarunt eum dicen. tes. Hunc nescinius unde sit. Et non habemus regem nisi Caesarem. imo negauerunctallam Messiam Deum, & hominem esse ire lege promissum: nec uoluerunt recipere eu nec legem eius euangelicam, nec bona spiritualia, cum tanquam carnales expectarent temporalia. Sed mo spernens eorum cecit tent,& salsam doctrinam paululum cum pertrasissem eos: inveni Christum Deum ιncar,
natum sponsum mihi promisium, quem diligit anima mea. Et ideo illico ad primam v rationem tenui eum per firmam, & charita- Rri te indistblubile. Et ideo non dimittam eunes, donec intromittam illum in domum matris meae, di in cubiculum genitricis naeae, quae. est plebs Israelitica fidelis: unde postquam sinagoga eiecit ipsum a se: ego recepi ipsem: intantum et nemo me separabit acharitate eius. q.d. postquam non reperi ipsum inta- . bernaculo Moysis: nec in templis primo & se eundo tandem inueni ipsum in tabernaculo& templo humanitatis assi impiae.& sic tenui& recepi eum in verum Messiam: nec dimit tam eum:licet Scribae, & Pharisaei tanquam vulpes dissuadeant mihi cum com nainatione,& cum suo falso fermento. Ad maiorem autem euidentiam est notandum q, ista sponsa quaesuit sponsum per totam noctem imis in Iectulo sito .s in tabernaculo ligneo quod fabricauerat Moyses: sed eum ;psum ibi non F, reperisset: ed et ibi non erat nisi in s ra: io interrogauit custodes L. Scribas,& Phariaisos,ut ostenderent sibi sponsum .s. Messiam in legeimisiam:ed et sicerdotes,& scribae,& Pharicti erat posti tanquam custodes, &speculatores domus Israel, ut cum ueniret Christus ostenderent eum populo per sacri scrip.Sed eum sacerdotes,& Scribae, & Pharisaei non ostendissent ipsi Christum suisse Messiam δε imo tanquam vulpes dissipantes vineam domini negauerunt eum, & pers suebantur: ideo ista sponsa non acquiescens falsie doctrinae eorum pertransivit. l.contempsit eos. sed eum pertransisset eos repperie Christum sponsum suu no in tabernaculo igneo ipsius Moysi, sed in Iectulo,& tal er-Υ naculo
338쪽
naeulo carnis, o humanitatis. Et tunc post- ptuni in Iege data Moysi: re natet Deutero. quam illa sponsa cognouit sponsum, tenuit quarto. Ergo sequitur quod Christus nec
eum sortiter per fidem,& secuta est eum via debuit nec potuit amputare caeremonialiarque ad mortem, & introduxit est in domum Puta sabbatum &e.nec addere diem domina . matris suae.s in plebem Iudaicam,quia apo- cam & caetera praecepta , & evanuelica sacras olimultos de plebe Israelitica conuert menta. In oppositum autem est tota veri-xunt ad fidem Christi, quando misit eos ad tas huius tertij cantici.ubi dicitur. Tempus. Praedicandum per terra Israel. ut patet Maia putationis aduenit. Item Matthaei & Lucae
Io.& Luc. Io. Et etiam conuerterunt multos tertio.Securis ad radicem arboris posita est.
an die penthecostes: ut patet Act. h. & 3. Et Item ibidem. Cuius uentilabrum in manu adeo dicit in lectulo meo &e. eius. Et mundabit arcam suam: & congregae Adiuo ιsiliae Hierusalem m. bit triticum in horreum suum: paleas autem Haec est tertia pars huius cantici.ubi prae- comburet igni inextinguibili per quam a dicit firmam stabilitatem ecclesiae, & indisso borem:& paleas: inteffiguntur caeremoni Iubile vinculum inter ipsam, & sposum fuit. lia legis veteris. unde ait.O filiae Hierusalem. ianimae fideles Resipondetur, quod ista quaestio satis est obtestor,& adiuro vos per eapreas hinnulos explicata , & Qtuta per totam expositi que cervortim .i. per patriarchas, & prophe nem libri psalmorum, & praecipue in tratas,quibus facta est de Christo repromistio: ctatu contra I udaeos per totum.Sed hic bre- Ene suscitetis nec euigilare faciatis dilectam a uiter respondebitur praefatis duobus argil fide,& charitate Dei sponsi,donec ipsa velit mentis . Pro quorum responsione est pria
.i. adiuro vos ne putetis unquam ipsam esse mo notandum, quod cum tota lex caerem
asilo sponso separandam in aeternum sicut nialium fuerit data in.. 'num foederis, Npromissum est patriarchis,& prophetis,prO- pacti , ut patet de circuncisione,& de caec ut dictum est.q. d.ne timeatisme seducat vos ris sacramentis, & sacris, & facrificiis, &falsa doctrina Scribarii,& Pharisaeorum .nec obseruantiis : ergo sequitur, quod omnia aliquis haereticus aut tyrannus separet vos illa caeremonialia erant signa alicuius sutui charitate sponsi vestri Christi. Sed quia di rae veritatis, & per consequens tendebantctum est in expositione huius tertii canticio in illam veritatem significatam tanquain in et in aduentu Christi vinea legis dedit stu- finem. S terminum. Et per consequens ctum suum amputatis caerimonialibus,& fi- officium omnium illorum ceremonialium cus legis dedit grossbs suos euangelicos: α non celebrabatur nisi sub fide,& protestatio ν Christus tanquam interpres legis ampu- ne illius iaturae veritatis quam significabat, tauit omnia caeremonialia: ideo quaeritur V- S ad quam tendebant omnia illa caeremo-trum Christus potuerit hoc facere & vide' nialia tanquam in finem, S terminum med tur inon .Et primo arguitur sic. Nam Chri veritas, & finis ,&terminus totius legis,&, stus qui venerat ad complendam volunt prophetarum fuit Christus,in quem tende- stem patris r nec debuit nec potuit venire bant tota lex,& prophetae: ut supra dictum, contra mentem Dei patris, qui obligauit &probatum est in primo cantico . ergo se- illum populum sub multiplici maledictione quitur, qudd tota lex,&prophetae finierunt& firmissimo iureiurando ad seruandam tin Oiscium, & cursum situm in Christum. Ettain legem , non selum quo ad praecep a per consequens fideles veteris testamenti moralia , sed etiam quoad omnia caereii O- non obligabantur obseruare caeremoni iantalia: & hoc foedere aeterno. ut patet Deu-- nisi usque ad Christum: qui fuit veritas , teron. vigesimooctavo. & vigesimonono.Et & finis legis S prophetarum . nec illa multi sub eisilem maledictionibus &iureiurando plex maledictio: nec illud iusiurandum p se obligauit populus. ut patet ibidem. Er- tuit eos obli are nisi usque ad Christum. go nec Christus potuit venire contra men- Item secundo est notandum, quod Christustem patris: nec absoluere illum populum a non solum fuit promissus in veteri testamen
caeremonialium obseruatione aeterna. Se- to tanquam interpres, & declarator eorum.
cundo arguitilae sie. Nam sub eadem poena vi probatum est primo cantico. per id quod Deus prohibuit nequis praestimeret addere ait dominus Deuteron. decimoquinto scili-
nec minuere aliud praeter id quod est stris cet. Propheta suscitabo eis de medio fratru
339쪽
suorum similem tui, &potiam verba mea in ore euista lueturque ad eos quaecunques raecepero illi. Qui autem verba eius, quaeriuetur,audire noluerit ego ultor existam.
Uae quidem verba dixit Deus in Oreb quai do dedit legem ipsi Moysi . prout patet intextu illius capituli. Nam tam Deus quam Moyses refert ista verba ad illud tempus equando Deus dedit legem. Nam quando populus audiebat voces, & uidebat lampades , & montem suniantem tunc Oinnes perterriti, S pauore concussi dixerunt Moysi:
loquere tu nobis ,& audiemus: non loquatur nobis dominus ne forte moriamur &c.
Vt patet Exo. vigesimo. Tune dominus dixit Moysi verba :ii radicta scilicet Prophetam eis & caetera. Et sic patet qualiter licet Musis non scripserit ista uerba ibi Exo. uigii B mo.ubi fuerunt dicta: tamen scriptit ea Deuterono.decim clauo reserendo ad tempus
dationis legis. ut patet in textu . Ex quo patet quod Christus interpres, & declarator legis simul suit promissus cum datione legis. Et per consequens quando ille populus se obligauit ad seruandum legem,dicens, Omnia quae praecepit dominus faciemus & caetera. tunc etiam se obligauit ad audiendum illum propheta interpretem.& declaratorem legis in suo aduentu. Et perconsequens se obrigauit ad seruandum legem secundum interpretationem & declarati
nem illius propnet promissi. Et sic per consequens sub eisdem maledictionibus,& iureiurando se obligauit totus populus adcre' dendum illi prophetae, & eius interpretationi, & doctrin.e. Sed ille propheta promissus fuit solus Christus ut pluries probatum est quia debebat esse maior quam Moyses ,& Iosite , & David,& Isaias, S c tera. Ergo sequitur quod ille populus non oblistabatur obseruare illam legem nisi usque ad Chri-- sium interpretem eius: & per consequens stib eadem commi natione , & iureiurando omigabatur ad seruandam interpretationem,& declarationem legis, S prophetam faciendam per Christum. Sed tota lex euans gelica nil aliud est nisi ueritas,& declaratio, ι is , S prophetarum facta per C hristum.
Quia lex per Moysen data: gratia autem , ει veritas per Christum facta est . ut patet Ioannis. i Qui non uenit soluere legem:sed
adimplere: quia nec unum iota nec unus
apeη pH turibit a lege: quin dictu aut sactis
erit per Christum impletum ue patet Mattaei quinto. Ergo sequitur quod sub eisdem maledictionibus, & iureiurando obli gabatur ille populus ad obseruandam evan lgelicam legem per Christum serendam: Sc ad relinquenda caeremonialia per ipsum abolenda. Ex sit pradictis ergo patet λlutio. ad primum argumentum: quia Christus iniauferendo caeremonialia non uenit contra mentem patris imo declarauit, & roborauit mentem patris. nec uiolauit: nectauit legem, sed verificauit: Radimplevi e eam. & Apostoli, & caeteri fideles sequeates Christum, & relinquentes caeremoni lia, & obseruantes legem euangelicam,non violamur legem, nec iusiurandum, imo adimpleuerunt legem, S iusiurandum,&per consequens euaserunt illas meledictiones scriptas in libro Deuteronom. Et per a. consequens Scribae, & Pharisaei, εc omnes Iudaei moderni sequaces eorum incurrunt omnes illas maledictiones tanquam uiol tores illius promissionis, & iurisiurandi. Et per hoc patet respolisio ad primum argumentum. Sed pro resimnsione secundi a gumenti est aduertendum . quod tria erant
consideranda in illis caeremonialibus stilicet ossicium quod celebrabatur. Secundo fides sub qua celebrabatur. Tertio Christus futurus, sub cuius fide, & ad quem fi- inem, & cuius gratia omnia illa osticia non fiebant. Et i o quia illa caeremonialia,&officia non fiebant fratia sui: sed in fide,&gratia Christi suturi:hinc est , quod non erant de essentia legis,quia sela ndes Christi eum suo fine: quem omnia illa caerem nialia intendebant: erat de essentia legis. F& ideo illa caeremonialia, quo ad ossicium erant qusdam accidentia: & per consequens poterant adesse uel abesse praeter subiecti corruptionem , S per consequens non erant de integritate essentiali ipsius Imis. sed fides Christi, & mysteria euan-gesica per illa caeremonialia significata , quia erant de essentia legis ideo manseru ne post aduenium Christi amputatis caeremonialibus.
Ex quibus patet, quod Christus abdita
cando,& repellendo e remonialia , & declarando eorum veritatem per legem euangeli cana nee abstulit nec addidit aliud essentiale
ipsi legi , sed Qtum manifestauit ueritatem latentem sub umbra legis. unde sicut sol in
340쪽
χrso D. Iacobi de Valentino istopolitani Episcopi. i
Abo tu s&on6 minuit nee addit aliqdsediri nisellit,& patefacit omnia quae latebant sub umbra nossis super saciem terrae: ita pari ver christus in suo aduentu nullii essentiale mi- nuit nee addidit legi: sed solium patefecit togam veritatem,Somnia musteria evagetica, quae Iarebant sub umbra illorum caerimonia ιiu. unde nihil suit in lege,& prophetis figuratum,& vaticinatum, quin suerit impletu, o declaratum per Chr llum dictis aut ficus: di nil fuit dictum aut factum per Christum: quin suerit in veteri testamento figuratu aut vaticinatum. Et sic patet qualiter unum iotamon fuit additum nec diminutum a lege per christum: sed omnia suerunt implera, di paresacta,qu e sub umbra legis latebant. Et sienos Christiani seruando lege.n eu angelica non audimus nec auserimus aliquid essentia Jea lege Moysi dcyphetis: imo verisi inus,& implemus eius lignificatum,& sic sunt in- relli penda illa verba Dei Deut. .f. No adderis ad verbum quod vobis loquor: nec auferetis ex eo. aliquid quod sit de Gentia sui veri significati. Ex quibus patet, et illa lex non erax aeterna quo ad ollicium, & signum: sed quo ad fidem , & verum significatum, εἰ per hoc patet vera intelli sentia huius tertii cantici. x patet si lutio ad secundu argumentu udaeorum. Et haec de terrio cantico,
O esi se quae ascendit per desertum tHoc est quartum calicum: i quocatat progressum Xpip totam terra promi ilionis vocado filios urael ad fido mysterium praevidit Salomon in spuper progressum,& peregrinationem,&asce sum ares sederis.&tabernaculi per deserti Ad cuius intellectu est aduertendu, ' quinque contemplatus e st, de considerauit S omon in illa arca isderis cum sita peregrina Itone. Primo materia ex qua filii tacta: quia ex lignis Setim,&et ex lignis cedrinis,qi
maxime abundant,& crescunt in libano.Meundd considerauit eiu iactionem: quia e unguento cosecto ex myrra,& cynamomo,& balsamo: ut taret Exo. 3o.& vltimaertio considerauit ornatum eius: quia ex currinis diuersorum colorum .Quarto c'nlide Erauit custodiam eius: quia sexcenta tria millia quingenta quinquaginta virorum custo idiebant tabernaculum,& arcam dni. Quintd cosiderauit peregrinatione,& asce sum ullus tabernaculi ιν totsi desertu signis, dum iraculis,& prodigiis: a cuius facie mora est terra, a facieDei Iacob. In ab. quinq; in isteriis p uidit Salomon tota pereῖrinatione Christi per terra promissionis, ostendedo seelle Deia per signa, & in iracula.Vnde p hoc, ut illa arca fuit fabricata ex lignis setinis, ecce drinis, praevidit Salomon numanitatem Christi. 1 qualiter illud corpus erat formandu ex puris san inibus virginis opere spussan ii,& tota ilia humanitas debebat coitam ex carne serina imputribili, & incorruptibi si,& ex anima cedrina nulli mo obno iv RQ ss tu in perlisna: sed nec et in natura. Et per hoc, r in illa arca fuit repositu mana, dc νW- ea Moy i, bc tabulae te sis, praevidit quaμπτAps debebat esse Deus,& lion 'rex,& sacerdos,prout dictu est in siccudo cantico. Et per hoc ,st illa arca Dit peruncta illo pretiosiil mo unguento diuerso ruat aromatu praevidit
Salonio qualiter anima Cluisti erat ' os a
unguento aromatico sapietis,& intes ectu , Solum donorii, & virtutia, no ad messi ram, vi posset Onan: bus sua dona coica re tanquacaput. Item etiam possumus dicere,u p sam unctionem praevidit omnia dona spiristias sancti,& vn uenta omnium sacramentorii: tuae debebat fluere a Christo in corpua mysticum. Ite per oritatu cortinarii tabern ci Aprauidit ornatuycrsectionu, ct vultu