장음표시 사용
341쪽
Expositio. UIn Canti eum. III It
a. 3c gratiarsi Christi. Ite p illos sexcetos trest culoriam,sicut area foederisecutus odorem sς υ .mille quingentos quinquaginta qui custo. quebantur filii Israel . Quasi dicat: sitas diebant tabernaculum S arca eu stadiis, & quuntur istum Christu oes populi per deste
ensibus praevidit. o. reges cum suis regnis, tum Galileae: sicut omnes sibi Israel sequebEqui venerunt ad fide Christi, defendetesno tur illam arcam S tabernaculum odoriseramen eiustum gladiis Sc armis teporalibus. Per desertum Arabiae. Totum etiam hoc po. . 'Spraevidit et.6o.practatos cui gladiis&ms- test reserri ad totam secietatem Christi, Echus ecclesiasticae potestatis fidem Christi de apostolorum S totius multitudinis quae semifendentes& 6o. doctores principales eccle- Quebatur Christum. Vnde pupuli Galilee Misar. LAugustimim,& Ambrosium,Hierony- dentes Christu cum tota illa societate, auri.
num,Eusebium,&Basilium,&caeteros de- rantes dicunt. Quae est ista cietas quaes isendentes fide Christi cu gladiis sacrae IcH- 'uitur Iesum Christum,sicut populus Isi aes
Purae utriusq; testamenti.lteiti per hoc vit sequebatur arcam domiti, nam taut ille po. . ': arca progrediebatur per desertu a scedMo Pulus currebat post odorem:&in odorem. in terra promissionis, in qua dicebat Deus unguentorum illius arcae, ita tota istas sedere sup duo cherubin ea cuius lacie tota cietas sequitur,s hristum in odorem eius, terra mota est propter signa di prodigia:'ae uirtutum S eius ianctitatis, S signorum. . uidit Salonao qualiter Xps Deus in illa nu- quia sequebatur eum multitudo magna promanitate, tanqua in arca persenaliter lates, pter signa quae faciebat Ioannis . . Ad hoc B &sedens super duo testameta,debebat exire respondet chorus sodalium Christi .ch Sin desertu Galileae, di perlustrare tota terra rus apostoloru,Set angelorum,dicens. En.i. cu signis & miraculis: prout patet per totum ecce lectulum Salomonis. q. d. Aspice: l ista discussum euangelicum. Hoc ergo pramides hun an stas,quam videtis, est lectulus magni
Salomon in spiritu, fecit hoc canti um , in salomoni.fregis pacifici, qui est Christus. quo introducit filias Hierusale primo ad lo- nam sicut deus ibat,& latebat in illa arca ve.
quendis,admirantesiper praesentia Christi te. urativerita Deus latet nuc in hac huma' di Topter mirabilia opera eius. in quo duo nitate permnaliter tanquam in arca,&taber facit. Nam primo facit quod dictu est.Secuti naculo. Et ideo sicut tune ambibant arca μdd ponitur sMallu s si res, sio. Secundum mini sexcenti tres mille quingenti quinqua
ibi. En lectulu Salomonis. inantu ergo ad ginta cu armis corporalibus , ad defensionuprimu , uia sposa in cantu superiori rogaue tabernaculi:ita nunc. 6o. rmes cum suis re-xat sposum ut lustraret tota terra Israel uo- gnis ambiunt Christit, &deimdut fide eum
cado ea ad fide:io Christus stosiis , qui ante gelica,& oes tenetes gladios,& doctissumi adno fuerat cognitus nisi apostoli , & discipu- bella.& isti sui ex sortibus I stasti. totius ec lis, descendens de mole incepit perambula- clesiae toto orbe distusae.qα6o. reges eu suis re terra Galile.e,&ondit se in publica faciε regnis veneriit ad fidem Christi post couerado signa & miracula: ut patet Matt. 8.& per sione magni Costatini qui oes defendebant biotu disoarsum euangelicu: & sic oes populi ecclesia,S fide euvesica cu armis & stadiis, Fsequebatur eu:& mirabatur super doctrina, ct etabus teporalibus.Ite.6o. Pr lati princio miraculis eius. Admirates ergo filiae Hie- P es ecclesiae toto orbe dissus tenetes gla--male videtes illa arca humanitatis xpi: di- dissecclesiasticς ptatis ambiut Christum de κum .Quae est ista area quae ascendit, & pro- fendendo fidem eius. Ite. . principales do- N editur per desertum Galileae odorifera si- ctores ecclesiae ex sortibus ecclesiae oes tenecut virgula sumi ex aromatibus mitrae,&tu ees gladios ageticae doctrine,&doctissimaris & uniuersi pulueris pigmentarii 3 In hs tela spiritualia,ambi ut Christu. Et ensis braeo habetur: sicut vvores fumi.&tue lite orinae utriusque testamentiscindens ex utrara est magisplana. ali dicant .Quae est ista que parte est si r femur uniuscuiusque ad hu manitas hue Deus in humanitate quia- defensionem Claristi, propter Gores.i.con
scendit in carne humana per desertum, odo- tratinaores &incursus nocturnos .i. contra riserus sicut vapor fumi mireae, &turris,& nocturnos &cecos incursus Iudaeoru,&hae
niuersi pulueris apotecarii 3 quasi dicat.Ita reticorum & omnium in fidelium. Vnde om Pr 'cedit odoriferus evaporans ex se odores nes incursiis Iudaeorum & infidelium S virtutum d doctrinae dc sanctitatisqhuraia reticonina diculur nocturni, edὴ procedi t
342쪽
D.Iacobi de Valentia Ch istopolliani Epistos.
, exceritate Ec ignorantia assectata,& perpetrara,& ex malitia: quae occecauit eos ne in
'egigant sacramenta Dei quae latent in sacra triptiQuasi esca 'ν illa humanitas Christie. i arca & tabernaculum Dei figurata per ar' cai N ve.te. Et tota ecelesia Dei toto oria ditasuit figurata per illos sexcetos tres mille quingent quinquaginta: qui sequebantur arcam.Nam sexcenta tria millia,sur. 6o.
Metes. I .millia - Et sic ille mi merus figurahat nu.6o. praelatorum aut doctoram ec. sis. Et potest eciam dicies ponitur numerus determinatus pro indete minato, sicut quandoque fit in sempe ura. Et etiam per illos.6O. fortes positi ni intelligi. .generationes qu*Praeeesserunt ab Ada us hue ad Ctitist a:inquiu.Christus sint Duracus. ut patet in lib. nenerationis Christi. ω ab Ada usq; ab A v Maala clusue meruit. Eoi penerationes.& ab A aa usq; ad virgine Maria praecessierui. 6O. generationes. ut patet in Mat. Si sic copulantur. .ge rationes ab Ada usq; ad virgine
Maria, in quibus Christus suit figuratus naunusquisq; illorii qui ponutur in illo ordine Senerationis figurabat Christis secundu fimam virtutem.& sic omnes illa. 6o. ambiu t
acta ex lienis 'Libani: sed ex Egis sella,
materialibus ti spinosis. ut dictum est. Nec suit constrata & ornata inedia charitate ofilias Hierusalem. quia tunc Hierusalem erat habirata per gentiles idololatras &sic teratos ilee est dicendum, quod mater sua coronauerit Deum in illa fabricatione tabernaculi materialis. & ideo est dicendum prout dictum eli: quod Salomon materialiter codilon huius libri per illam fabricam illiuς taberna li& arcae materialis praeludit in spiritu mysterium incarnationis , α desponsationis ecclesiae: cum Christo domv- . Nam per illam arcam factam ex lignis Selim dc ex lignis Cedrinis similibus 1liis, quae crescunt in Libano,praevidit & intellexit Salomon humanitatem Christi consti
tuta ex carne Setina,&anima cedrina omnis veneni peccata figurativa.Et per uncti nem arcae, de tabernaculi intellexis totum
mysterium passionis, scilieet qualiter Clitiastus erat ungendus unguento mirrae passonis. Et per ornatum cortinarii intellexit o natum virtutum S donorum Christissit per populum, sexcentrus millia virorum armatorum ambientiu arca, intellexit ecclesii toto
lectu Salomonis,chumanitatem C isti,te- orbe diffos ni perino. regna. Et per illa cororientes singulos gladios aut enses viri uti si addes: ndendu Christu eontra timores nocturnos Iudaeoru & haereti eoru & omni u infide-hu . quia per figuras & mysteria aut vaticinia omnium illorum probantur mysteria Chri-s dc ecclesiae maxime myllaria incarnati nis N nostrae redeptionis. Dei nila cum dicit: Fercussi secit sibi rex Salomon de lignis Libani &c. explicat mysteriu incarnationis , dg informationis corporis Christi. ex ruis sansinibus virginis Mariae. Ad cuius intellectu es aduertendit et in hoc eMenssit oes Iudaei nobi cum, in in toto isto libro per Salomone intelligut Deli. Dicunt. n.omnes niagistri Iudsorsus isse Salomon qui noni inariuin hoe libro,est ipse Deus rex pacificus. Et io est videndii quis est iste lectulus εἰ serculii mea secit sibi Deus de lignis Libani. Ad hoc dicunt miseri &ceci& nocturni Iudaei in 'derni: et inelectulus di sirculum quod Deit sibi Deus, est ibi a illa area: & illud tabern
culum quod Deus praecepit sibi fieri p Moy
n, in aqua area Deus serebatur per de sem Mi. di sic exponunt totum istud canticu . Sed Manifeste apparet eoru cecitas, ct deceptio Nam illud taburacii luna aut arca non sint na quae circundabat arcaon telisi ς humana
ratem Scarnem,qua vimo Mar iae coronauia& velituit verbii: diuinu siliu suu in die d sponsationis & incarnationis . Et hoc est iacantat Salomon prophetice in hae parte unde ait : O filiae Hierusalem & animae fideles vos admiramini, dicen κα est ista quae Medit p desertu &e. Ego dico uobis, Willelectusa.humanitas in qua residet personalia ster rex Salomon Deus tanqui in arca, de t bernaculo . que rege Salomone. Christum Deum & hominem ambiunt Sceolut cultu latriae.6o.λrtes. i. . reges fideles dii suis regnis. & 6α practati:& e vaeoctores omnes de nentes gladios doctrinae euangelieae, de ei ses sacrae scripturae utritasq; te ita. ad deser dendum tabernaculum ecclesiae Christi contra timores Sincursus nocturnos Iud orum di haereticorum de omniti infidelium. unde
ille rex Salomo Deus secit & fabricauit sibi istam humanitate ni tanquam sercussi & currum si ream, in qua fertur verbum diuianum . Illa. n. humanitas dicitur quasi ser-Ita siue se retrit,in qua sertur & portat Deus. Et hanc humanitate fecit Deus ex lignis I
bini ita arundissimia ae ex carne
343쪽
A si tina quam expuris maguinibu a uir inis
opere spiritus sancti formauit in utero,& exanima Cedrina quam in illa carne creauit , S infudit, ex q-s resultat humanitas qui piisbnaliter assumpsit simul ipe. in qua humanitate secit columnas argenteas septe donorum spiritus sancti non ad inensuram. Et fecit sibi inest natorium aure si humilitatis. quia humiliavit seipsum formam serui accipiens.Item secit in ea ascensum,& talamum purpureum varietate gratiarum, S uti tutu, S etiam secie ascensum purpurcum diuersorum graduum perfectionum sanctitatis , quam domum sua: humanitatis constrauit ,& ornauit media charitate,&dilectione.quia
non selum parietes: sesi etiam pauimentum huius humanitatis constrauit, & ornauit media charitate, & omnia ista secit propter - filias Hierusuem, qui sunt omnes fideles Deum per sdem uidentes. Nam propter fideles iste rex pacificus Christus accepit
ictam humanitatem, ut in ea pateretur, ad salualidos,& liberandos fideles. Et propter nox fecit illas septem columnas argenteas et ut nobis dona spiritus s uicti communicaret S propter nos secit sibi reclinatori u anreuhumii itatis, ut siua passio es et nobis meritoria, & secit ascensu in purpureum, & media chariote constrauit: ut omnes ad ipsam aspiceremus, &eius charitatem S caeteras virtutes imitaremur, & sequeremur.Et sic patet: s omnia,quae accepit,& fabricaule Christus in illo ferculo, & arca hutnanitatis: accepit propter filias Hierusalem. s. propter animas fideles ad redemptionem , & utilitatem n stram. u ia Xpa non solu fuit nostra redem, ptio: sed et speculum : S exentum uitae n
i r .& i5 siubdi exortando plebe Israelitica& oe, fideles,ut recipiat istum rege Vm in Messia,& redemptore cli uiderint ipsum ueniete in carne. vn ait. O filiae Syon. i.d plebs Israelitica,& ple Ηier oselymitana, & oes animae conleptatiuae es redimini a iugo Ie- s,& umbra caerimoniaru, & o uos gentiles
estedimini a falia superstitione , & burcitia
idoloro,& nolite vos ludaei amplita, respicere caerimonialia nec arcana naa emale ve. te.
nec vos gentiles velitis respicere, & adorare falsos Deos: sed videte rege Salomone Xsim in diademate humanitatis S carnis. quo diastinate carni, coro fauit, & indvit eum vir-
o Maria mater sua in die de polationi sit ius. s. in dicancat irati uiis Xfi, 'iri lilianitas
ilia Dit uerbo desp5cata, di persona.'nter assu ta, S unita in unitate suppositati, Se p ertis nai-q qui de incarnatio, bc despositio Laee i sui:
in die laetitiae cordis eius. Mariς virgini. . inter septe gaudia virginis Mariae ulud fui et primit Propter ista a sit uerba quae dicta sitne
in maxima altercatio inter magistros hebrae gru. unde legit in Medras Syras,rina.ti iri Elossa canta corii,et dicit Rabi tollatian .Qxmuuinius cota scriptura, & non inuenimus PBersabeae secerit coronam filio suo Salom ni. IO mirandum est quid vult dicere. Di diademate quo coronauit eu mater uia. Ad.qs
respondet: Rabi Simeon quaesiuit hoc dubium Eleazar dicens. Atidisti tanquam a pa tre suoRabi Iuce qui erat sapies homii, quae fiati illa corona quam Bersabeae imposuit Salomoni filio sto 3 Cui EleaZar respondit diacens, quod ille rex Salomon est Deus qui in principio dilexit multum plebem Israeliticam,& uocauit eam filiam: prout legitur psi . Audi filia &c. Item dilexit eam magis reu'cauit eam serorem. Canticorum. Aperi mihi soror mea die. Item dilexit eam mulio magis, & vocavit eam mallem. Isa. o. Attedite ad me populus meus, & tribus mea, remater mea.&sic i ste Salomo est Deus,& ista mater Dei est plebs Israelitisa, quae eum coronauit, prout dicit Salomon in hoc cantico . Quo audito Rabi Simeon osculatus est
Rabi Cearar dieens. tantu hoc mihi placet, et nolo amplius hodie a te audire. Ex quibus patet,ilii Rabini tacite concedunt Deu accepisse carnem ex plebe Israelitica . quia litat Deus uocet illam plebem filiam per creationem,& adoptionem,&lbrorem per des
sitionem : tamen nullo modo pol eam ma- Ftrem appellare nisi per assumptionem, & sic hae caro est illa eo rona qua eum virgo Maria mater Dei coronauit, & vestiuit, & circa dedit in die incarnationis, & laetitiae cordissei Est iterum aduertendit, prout dictum est in secundo cantico , sicut illa arca quae reposita fuit in tabernaculo Moysi, figurabae Christum Deuin,& hominem incarnatum rita illud tabernaculum in quo reposta est axca figurabat primo uirgine Mariam: in qua de in cuius utero se it c lira stus repositus: dccx qua carnem assumpsit. ex consequenti autem figurabat totam Ecclesiam in qua c hristus habitat per fidem. Et sic uirso Maria dicitur tabernaculum maternum ipsius Christi:& tota Ecclesia dicitur tabernaculunt my- ' - y sticum
344쪽
.D. Iic de valefitia Ohristopolitani Epistos.
Meum,in qua Deus habitat per fidem,& MVia tanquam in sipeculum,& imitetur
cosequantur ea per oes virtut es,& in sanctitate vitae &e. Et ideo Salomon in isto catico no n solii exortatur filias Hierusiue ut egrediantur ad videndum Chrillum incarnatu ,& sequantur,& recipiant eum,sed etiam videant virginem matrem,quae coronauit&vestiuit evin carne, & in qua reclinaui ex propter eius humilitate, & charitate.lo monet ut eam imitetur &e. Ite per hoc serou.,
xota Ecclesia dicitur sponsia Christi: in cuius alamo inhabitat. Et etiam quaelibet anima fidelis dicitur tabernaculu, & temptu Christi in qua habitat per fratiam. Et ici tota tabri ea supradicti lectuli,& ferculi Salomonis pol exponi, & verificari primo de virginenlaria. s udo de tota Ecclesia tertid de anima cuiuslinet fidelis.Na rex Salomon,& paei ficu Xps secit fibi lectulit,&serculu, x -- - i. bernaculum maternum ex lignis candidisti- & lectulit, qiae Salomo secit ex nais,& purissimis Libani. sex carne sietina in intelligitur et Christi toto orbe dit corrupta ili: quam ante animatione sancta Dia zqua xps ex dimbus lignis Libani. 1.ex' sicauit:& ex an ma Cedrina veneni serpetis duob.populis adunauit,exsugatiua,quam in illa carne creando sancti- t. Brisero suae pastioni, perunxit.In lins it: dc omnibus gratiis,& virtutibus or- iecit septe columnas argenteas inet nauit,& totam illam personam in eodem in quibus tota Ecclesia sustentatur: &stanti creationisvnguento myrrae sus passio cli natur per humiliatem, & eam
nis perunxit: quia da gratia,qua anima vir ritate constrauit Ft di enim Durnureu ue-
cini, fuit in principio sui esse factificata, & i
Infusa:ipsi data fuit ex meritis pals5isChii quae quide septe ecclasiastica sacranta diritate constrauit. Et ascensum purpureus e- Rptem ecclesiasticorii sacra metoru ordinauita V purpurea,eo 'saguine Christi sut pia Purata, a cuius pallione habet tota virtute ,& merita.Tota ergo EcclesiaChristi dicitur lectulus,& ferculii,& tabernaculum,qd sibi Christus' ab: icaim,dc ornauit,& decorauit. Et haec dicta sint de quarto Cantico.
ni Et ideo misi natius non potuit in peribnam virginis Mariae transire: quia per gratia' illa suit praeuenta,& per cosequens nunquaculpae originali suit personaliter obnoxia,&λ suit maxima disserentia inter Mariam, NChristum . na Christus suit solus inter mortuos liber: non solii in persona; et in na tura equia no ex opere Ada coceptus est: sed opere spsis sancti. bed quia virgo Maria fuit
coopta ex opere Ada naturali seneratione:
ideo fuit obnoxia,& obligata limul cu caete ris naturae sed quia fuit praeuera per gratia - sanctificante in Ilia creatione,& animaxi0Πς - Ἀ . . , ideo nunquam fuit obnoxia nec obligata in Absiue eo iramnsimo laut. permna: quia et diu fuit indiuiduit, & perm capi ut tu sicut Peges caprarum na humana, semper fuit ingratia, &semper in astra ut iis mome G suit spuale tabernaculum Dei,de sposa Chri si: quia ante fuit sponsa quam mater,&ante concepit chrictu mente quam carne ut in- quit Aug.Item virgo Maria fuit illud ferculum,& lectus quem Salomon ornauit, ct in quo fecit columnas argenteas septe dono rui' spus sancti,& reclinatorium aureum humilitatis: in quo Christus resinauit qua humili
ram pulcra es amica mea. Quam pulcra enocidi tui columbin mis
Ei Herisit non est intre eati Sicut vitra coccinea tibia i tan elocium tutim dulce.
Sicut ramen mali punita: Ita es senae tuae.' tatem Deus respexit,&per qua lium ilitate Absitae epiod intrinsecus tuis in ea voluit reclinari, & in ea fecit Christus ' Simet turris Dauid conmi m. ascensum purpureum omnium virtuta. Et, Fcam eri cum propugnati. Da. totam illam animam virginis costrauit media charitate,se dilectione. Et oia illa ornamenta dedit Christus virgini matri suet pro' pter filias Hierusalem. i. propter oes animas Meles,dc deuotas, ut aspi iant in virginem
Milti chlei pendent ex eae omnis armatura fortium.
Duo umbra tua sicui duo hiantis genie si cetriae .am pascuntur in siliis. Donec a pira dira o inclinemur umbrae .
345쪽
Hoc est quintu canticum r in quo Salomo calat patrimoniti & dotem ipsius ccclesiae sponsae Xpi, quia Xps dotauit
ecclesii sponsam sua . Vn postu in superiori
quarto calico catauit Salomo pulcr. tudine
Api 05si ecclesiae:iam in hoc quinto cantico cantat pulcritudine ecclesiae spone eius prout puidit in spu lphetiam Italaa. Nu. 2 .EX qua quidem prophetia assismpsit Salomopositionem,& parabolam ad faciendii istud quintu canticii. Ad cuius intellectum est notandum,o duo suerunt qui praeuiderunt ornatum,& prosperitatem ecclesis Christi per ornatum,& prosperitatem illius poeuli peregrinantis per desertum cum arca. 4orum primus suit Balaam, secundus Moyses. Ideo ambo benedixerunt illum populum in figu-- ra,& per na ecclesiae Christi unde legitur Num. 2 3.Sc 2 .l videns Balac rex Moabitarum multitudinem populi Israel venientem ad terram suam,secit venire Balaam hariolam,& magnum ad maledicendum illum populum. Sed cum Balaam immolasset septem vitulos,& septem arietes in monte rigor:facta suit ipsi reuelatio a duo de toto discursu S prosperitate illius populi usq; ad Christuex illo populo nasciturum. Vnde pro prosperitatem,& ordinem illius exercitus cum arca peregrinantis per desertum , praevidit suturam prosperitatem,& ornatum, & puleritudinem spualem ecclesiae Christi, & eius victorias, & tritiphos, & uniuersale regnum Xpi. Ideo in persona,& figura Christi benedixit illum populit, & exercitu dices. Quam
di pulcra tabernacula Iacob, & tentoria tua Iisi rael:& valles nemorosae: ut horti iuxta flu-C uios irrigui:vt tabernacula,quae fixit domu Mus, quasi cedri prope aquas. Fluet aqua de
iuula eius. Semen eius erit in aquas multas.
Item insta subdit.Orietur stella ex Iacob:&consurget uirga de Irsael,& percutiet filios Ioab. vastabitq; omnes filios Seth:&erit Iumsa possessio eius Haereditas Seir cedet inimicis suis.Israel vero sortiter aget. De Iacob erit qui dominetur, & perdat reliquias ciuitatis Sc.In quibus uerbis Balaam praedi, it totum discursum & prosperitatem illius Populi, dc suturum regnum Chrissi ex illo populo nascituri:prout sibi a Deo fuerat reuelatum in illo sacrificio. Vnde per hoe qadicit. Quam pulcra tabernacula &c. praeuia
dit qualiter ille populus debebat capere to.
tam terram Moab,& transire Iordane,& ea De re totam terram promissionis Se. Ite per hoc quod ait. videbo illum e sed non modo: Intuebor illum,sed non prope.Orietur stella ex Iacob &c. praedixit prophetice ortum Xpi ex illo populo secundum carnem.& pra dixit eius regnum uniuersale,& triuphos,ω victorias eius suturas de populo iudaico , dc gentili. Et omnia ista piaenotauit Balaam in illa benedictione. Sed tunc insurgit grande dubium nam quomodo potuit. balaam tam grande mysterium videre ex diuina reuelatione c um ipse esset hariolos, magus, & ne cromanticus,& sacrificaret daemonibus 3 Ad hoc respondetur,&licet Balaam esse magus, ta inen in illo sacrificio non sacrificauit dae nionibus:sed Deo Israel.Vnde mos, & consuerudo erat apud magos, & sacerdotes sentilium quando erant in terra aliena sacrifi- sicare Diis indigenis, S illius patriae: ut pateς per totum Virgilium. Et sic legitur,l multigentiles inuocabunt Deum Israel in aliquis necessitate Vnde legitur Ionae. i. et qn naturς laborarent in periculo tepestatis,accessit gubernator ad Ionam dicens. Surge,& inuoca Deum tuu si sorte recogites Deus de nobis ne pereamus δα. Item Nabucodono re pertus mirabilia, quae secerat Deus Israel in eo,inuocauit ipsum, & consessus est ipsuesse super omnes Deos. Item Cyrus muli
donaria dedit ipsi Zorobabel, & Esdrae pro fabrica templi :vt ille populus oraret Deum Israel pro eo in illo templo &c.Ira erEo pa rirer audiens Balaam mirabilia quae fecerat Deus Isiael in Aegypto, & an mari rubro,&in toto deserto pro illo populo suo: inde esti volens prius scire voluntatem Dei Israel P antequa malediceret, ideo sacrificavit Deo Israel illos septe vitulos, S arietes. Sed a dira voluntate domini, & reuelata sibi prosper itate,& discursu illius populi,& quomodo erat figura regni Christi ex illo populo nascituro:io assumpta parabola dixit.Q impulchra es Sc. Ex quibus patet,et Balaa non sacrificauit da onibus: nec quae fuit ab eis responsum in ulo sacrificio:sed Deo Israel.&sic a domino Deo Israel habuit reuelatione de Christo suturo, & de prosperitate ecclesiae.& sie ex parte Dei benedixit Christum,eeclesiam in illo populo assumpta parab la.& ideo dixit Balaam ad Balac.Non pol ro praeterire sermonem domini Dei mei: ut vel boni vel mali quid prophetam ex coro
346쪽
ir eo. Sed qequid dominus dixerit hoc prophetam&c.Et ponitur ibi nomen domini tetragrammaton:quod soli Deo vero conuerit, Ex quo patet, quod verus Deus est ille Pi reuelauit ipsi Balaam futurum reEnum Christi,& ecesesi .Ite hoc idem patet Deut. 13.quando ait Moyses ad populum. Et quia
conduxerunt contra te Balaam Beor de Mesbpotamia Sci diae:& malediceret tibi, & notitit dominus Deus tuus audire Balaam: vertitque maledictionem eius in benedictione tuam,ed quod d iligeret te &e.Ex quibus parer, quod Balaam conssiluit dominum DeuIsrael in illo sacrificio an malediceret illi populo. Sed quia Deus reuelauit ei prosperitatem,& discursum illius pupuli usq; ad Chrissum, & exinde reuelauit ipsi uniuersale regnum Christi,& prosperitatem,& pulcritudinem Ecclesiae:ideo prophetice benedixit
illii exercitum,dicens.Quam pulcra tabernacula Iacob &c.Sed Salomon multo Psectius,& clarius per eadem benedictionem,& ve ba ipsius Balaam previdit in spiritu totam prosperitatem,& pulcritudinem, & ornatu eccles Christum i bonis spiritualibus.Etio fecit illud quintum canticum assumendo parabolam primo ex benedictione Balaam facta i monte Fagor. Secundo ex benedictione Moysi facta in monte Abarim antequam moreretur: eo quod utraque benedictio suit fisura benedictionis,& prosperitatis,& dotationis ecclesis Christi. Et ideo Salomon primd cantat decorem, & dotationem ecclesiae
S sponsς Christi sumendo parabolam ex benedictione ipsius Balaam .Secundo ex benedictione ipsius Mousi. Secundunt ibi.Vada ad monte myrrς. & noc facit sub metaphora pulcrq mulieris decenter ornat ,& dotata . Ad cuius intellectum est notandum,'uod quatuor sunt qus reddunt mulierem pulcra, se amabilem simia se . Primo pulcritudo comporis: quae constit i optima dispositione me
brorum. Secundo sitauitas eloquentiae,& sa diae. Tettio decetia apparatus,& ornatus, qtiae cos sit in decentia vestiti, & monilium. arto in suavitate, & redolentia odoramelorum aromaticoru m. Ista ergo quatuor sul ira dicta reddunt mulierem pulcra,& amabiem,& sponto desiderabilem.Sed iterum est aduertendit, licet sinon sus inlidanus possit dotale, & ditare spoiam sua in duobus vltimis .f. in copia ornamentorii, di copia odora ancntorii:eo et sunt bona fortunae. in no potea dotare in duobii primis.c in pulcritia dine corporia,& suauitate eloquetiae, eo et Suebona naturae. Sed Xps sim us spualis ecclesiae in omnibus quatuor supradictis dotauit,&ditauit, & decorauit ecclesia sponsam suam: ed ν ipsa regenerauit, & ex suo larere peperit.& sic no solii ipsam ornauit vestibus spiritual ibus:sed ellip singuIa membra disposuit,& regenerauit. & io Salomon introducit Chrilia in hoc calico alloquente, & decorante, & dotantem ecclesia sponsam sua,t commendando ea de quatuor bonis supradictis. Sed quia Deu alique comedare nil aliud est nisi ipsum comendatum, & bonum facere:quia dicere Dei est facere:io christus cotvmendando ecclesia sua dotat,& ditat, & pulcriscat,& ornat eam in bonis stipradictis. Duo ergo facit Christus principaliter i hoc cantico. Nam primo c5mendando ecclesiam sposam suam dotat, & beatificat ipsam i duobus primis .s. in pulcritudine corporis, quae c6siliit in optima,& decenti dispositione me
brorum,& in suavitate eloquentiae. Secundo dotat ea in duobus vltimis.sin ornatu vestium, & monilium, & in suavitate odora- metorii.Secuda pars incipit ibi. Vada ad nigiem myrrae .Quantum ergo ad primu est aduertedum sin apost. t. ad Cor. tr. & ad Ese. q.l sicut unus homo naturalis constat ex diuersitate membrorum ollicialium sub uno capite, a quo totum corpus recipit omnent sensum,& motum per spiritus animales: ita pariter uniuersa christiana religio siue tota ecclesia conflat ex diuersitate statuum,& coditionum omnium fidelium sub uno capite Christo,a quo recipit omnem virtute,&viatam,& operationem spualem. Unde sicut caput naturale inquit in totum corpus,& vnia uersa membra sensum, & motum ad omnes operationes naturales,& dirigit,& regit i tum corpus simul, & particuli iter ola --bra:ita pariter Christus influit suam virtute in totum corpus ecclesiasticum,& singula ter in omnia membra, ad operandum spumter. & meritorie.Et hoc intantu,q, sicut in
brum hominis naturalis nihil posset facere nec operari sine capite, & virtute eius:ita pariter ecclesia,& quodlibet eius membru nullam 'perationem spualem psit exercere sine Christo:a quo habet omnem spirituale ui tutcm: intantum,et nemo rei dicere Iesu: nisi in spiritu sanino.1 nisi inspiratus per Chriasium.Ite di it rursum Apostolus ibidem, Uscua
347쪽
uicena connexa,& connecessitata: ita st unu-
quodq; mebrum ossiciale indiget opera , &officio alterius ad persectione siti ossicij, dc Operationis: nam manus indiget ossicio pedum, S pedes ossicio manuum: S pedes , Smanus officio ventris , S sic de singulis: sed
totum corpus indiget ossicio oculorii,& aurium,& totius capitis, & tamen unumquodque illorum membrorum habet situm ossicium proprium: quae quidem membra vivificat ur in uno corpore sub uno capite: ex quibus omnibus resultat unus homo naturalis:
ita pariter Christus caput ecclesiae taliter disposuit echlesiam suam in diuersitate mebrorum:quia alios fecit apostolos, alios prophetas,alιos evagelistas,alios doctores,ilios vir glires,alios cotinentes,alios c6 iugatos,aliosn praelatos,& episcopos,alios psbyteros, alios diaconos &c.& sie unus Christus verus ope ratur omnia in omnibus istis, & per omnes tanqua per se a membra mystica.Et sic apostoli dicuntur Christi inquantum Christus per ipsiss peragrauit totum orbem ad praedicandum euangelium.Et dicuntur etiam lingua Christi, inquantum per i psos praedicauit: ut patebit. unde Christus ille qui loquebatur in ore apostolorum,&qui dabat eis os ad loquendum,& oculos ad videndum,de intellectum ad intelligendas sacras scripturas: prout dixit eis Mati. io. Dum steteritis ante reges, & praesides nolite cogitare quomodo aut quid loquamini. Damitur enimi, vobis in illa hora quid loquamini. No enim vos estis qui loquimini:sed spiritus patris vesci qui loquitur in vobis &c. Ex quibus omc nibus concludit apostolus, quod sicut om-mia membra corporis naturalis no sunt unu. membrum, sed multa seinuicem adiuuan- eia: nee eundem actum habentia, sed plures . se coexigetes: sed omnia sunt unum corpus: ita nos sumus adinvicem menibra.Et i ta tota ecclesia conflans ex diuersitate membro, & diuersbrum statuum, & 0ssiciorum est unus Christus mysticus : eo quod vivificatur, & regitur ab uno. capite Christo, & quia unus Christus verus est, qui operatur omnia in omnibus membris eius. Vnde si- . cut sol per suum influxum, S virtutem o- peratur in omnibus istis inserioribus i ii a Christus in omnibus . membris ecclesiae. 8coc ista ecclesia sortit re diuersa nomina,sub I risto Vnde inqu/ntum recipit omnem
virtutem a Christo: & Christus operatur, dc exercet virtutes sitas in ea, & per eam dicitur eorpus Chrilli:& quilibet status. ω quilibet fidelis dicitur membrum Chricii,&omnes simul dicuntur membra Christi. Selinquatum tota ecclesia exivit de latere Christi, sicut Eua ex Adam:& stimus os ex ossib Christi, & caro ex carne eius: ut inquit apo solus ad Ephe.quinto.& maxime quia Christius quotidie regenerat filios, & multiplic e prolem spiritu asem ex ecclesia per baptis mum. & ecclesia nutrit eos per ecclesiastica sacramenta: ideo dicitur uxor Christi. Vnde dicit apostolus ibidem:quod Christus valdo diligit ecclesiam sua taliquim uxorem: quia
est os ex ossibus eius, & caro ex carne eius τsicut Eua ex Adam. Nam illud quod dicitur
Genesis secundo. Hoc nune os ex ossibur meis, S caro ex carne mea: propter hoc dia mittet homo patrem,& matrem,& adhaerebit uxori, & erunt duo in carne una &c. licet suerit carnaliter completum in Eua: ea, magnisi sacramentuin quod postea
fuit spiritualiter completum in Christo, dcccclesia.Quia ex latere Christi exiuit saguis
di aqua: unde habent essicaciam,& virtutem o mnia sacramenta ecclesiastica: per qitae rem generantur fideles, & nutriuntur continuὰ, di niultiplicata est tota ecclesia. Et sic tota ecclesia dicitur os ex ossibus Christi quantum ad fit mos,& perfectos fideles, & dicitur caro ex carne Christi quantuni ad infirmos,&imbecilles. Sed satius dicitur os ex ossibusiquantum ad fide articulorum S eam ex carne qud ad gratiam sacramentorum. Nam tam fides articuloru quina gratia sacramentorum exivit ex latere Christi: quado exivit Flanguis,& aqua: ut ait Ioannes in sita Canonica prima. cap. s. dicens. Tres sunt qui testimonium dant in terra:spii itus aqua:& sanguis. Ista enim tria praebuerunt nobis testi, moniti fidei: q, Christus erat verus homo, Afuit vere passus, di mortuus pro ecclesia sita sponsa: Item ibide in eruce Christus dimisit patrem quantum ad apparentia: qu a quasi derelictus a patre uoluit pati, & mori:& dimisit matrem comedatam discipulo: & ideo non appellauit matrem sed mulierem: notifieando quod non erat ibi nee patiebatur in cruce tanquam filius naturalis Mariae,& tanquam ho particularis:sed tanu sponsus ecclesiae,& redemptor uniuersalis. Et sic dicit apo
li stolus, & Aug. ut Christus ibi reliquit patrε
348쪽
& matrem: te adhaesit ecclesiae uxori stae, pronatu apostolom & onmili fidelisi i trie ruam ex suo latere edidit. Et sic facti sunt diate poli resurrectione.In nono aut com uo in carne una quadam mystica & sacra- dat eam pro statu pugnae martyre & religi mentali & indissolubili unione. Ex qua uxo soru & doctorsi. In ultimo aut comenda are Christus continue regenerat & multipli- pro statu prosperitatis S pacis post c6uersiscat & nutrit & sanat prolem suam per eccle- nem ConstantinL laena rursus est aduertena fiastica sacramenta. Et isto modo ecclesia di- dum: B Christus bis ornauit ecclesiam sera. xitur uxor Christi valde dilina secundum Primo in principio suae ostensionis quando apostolum & Augu. Tertio aute modo tota elegit sigillatim omnes apostolos & discipu- religio Christian2 siue ecclesia dicitur spon- los:& misit eos ad praedicandum. Secud' ima christi dilecta. Et hoc dupliciter.Primo i- mediate ante passionem,quando instituit Iim tum Christus eam sibi in baptismo dein crametiani eucharistiae:& dedit apostolis pla
inauit:& ipsi sibi integra & inconcussam rem toficiendi illud sacramentu. Et io duo: m promi t. Secudo inquatsi Christus ea facit Salomon in hoe cantico. Na primo i ditauit 3c varietate ornamentorii spualium troducit Christum decorania ecclesia suam decorauit. Vnde de primo dicit apostolus.2. in principio siuae ostensionis.Secsido introduad cor.a I. Despondi.n. vos uni viro virgine eit eunde Christu ornante eandem ecclesia castam exhibere Christo. de secundo autem sua immediate ante passione sua. ibi.Vadam dicitur ps .Astitit regina a dextris tuis in ad montem .Quantit m ad primum est aduervestitu deaurato eircundata varietate. Item tendum:-Christus non sbium ornauit ecpta. 6ν .Rex virtutum dilecti dilecti: S sp lesiam suam: sed etiam primo sermauit ea, ciei domus eius diuidere spolia &e. Item Isa. & parturivit,& produxit eam de lateressior Gaudes gaudebo in domino, &exulta- di regenerauit per baptismur &disiimsuit,&tabit anima mea in Deo meo: quia induit distinxit eam in varietate membroru :quan me uestimentis salutis: & indumento iusti- do in principio elegit apostolo, & disicipulostiae circundedit me:quas sponsam decorauit & baptizauit eos. h leunc ornauit eam,& de me corona:& quasi sponsam ornatam moni corauit quando tradidit potestatem discipulibus.Ex omnibus supradictis patet qualiter lis:& misi eos ad baptiZndu.ut patet Mat.x. echlesia inter caetera sortitur ista tria nomi- &.Luc.ix.3c x. Tune.n. Christus dedit ecclena. quia dicitur corpus Chrilli inquantum sae suae in apostolis & discipulis oculost deest constituta & pulchra & bene disposita ua capillos: 8c demes & labia: dc collum:& ube
Hetate membroru ossicialium. Secudo prout ra dc caetera membra. Hoc ergo praeuides Saprocessit ex latere Christi: & Christus conti romon memorat in hae parte octo membranue ex ea regenerat prole,dicitur uxor Chri spons; Christi.Et introducit Christum com Fsi sed dicitur sponsa inquantu Christus ip- mendantem ecclesiam sponsam suam in optisana summe diligit:& eam magnis ornainen ma dispositione istorum octo membrorum: tis decorauit dc ditau it. Omnia ergo supra- quae sunt ista scilicet oculi,capilli:dentesila- ὸc dicta praeuidens Salomon in spisitu, maxi- bia.eloquium:genae collum: ubera.per ciuae me contemplando pal. 4.& 67. dc caeteros quidem membra intelligio octo status, litis stamos David patris sui: confecit hoc eanti ossicia ecclesiastica. Unde per oculos intelli cum quintum: dc cetera sequentia: in quibus git alm stolos , et prslatos ecclesiae: quibus dotat de commendat ecclesiam sponsam sua Christus reuesauit secreta sua, per quos in pulchritudine & optima dispositione nas quidem apostolos ecclesia uidet misi Hahroru :S in pulchritudine dc varietate orna- crae scripturae tanquam per oculos. Et pertus:&persectione odoramentorum.laena est capillos intelligit popuIos. Nam sicut e aduertendum:u, Christus sicut successue or pilli descendunt, et protedunt , et depei nauit & decorauit ecclesia sponsam suam dent a capite , et multiplicantur in magnucundum diuersos status εc gradus:ita pariter numerum: ita populi fideles descendunt, et siccessive commendat eam in residuo huius dependent a Christo capite ecclesiae t et mollibri secundu diuersos satus & gradus. I5 in tiplicantur in magnum numerum per re- hoc quinto cantico comendat eam pro natu generationem baptismalem. Itein per de apostolorum 6c discipulo tum ante pallione tes inteli it eosdcm 4 ,stolos , 'ec suam. In octauo aut cantico comendat eam tos , et doctores , dc praedicatore, eeliciis
349쪽
A per quos ecclesia masticat,& ruminat,& di- ferit intelligetiam sacrae scripturae tanqua cios sipuales ipsius animar. Ite perlabia intelligit primo eo sile Apostolis, ae doctores qui praedicarunt, & praedicant populis doctrina
euangelicam. Et ex cosequenti intelligit populos fideles, qui confitentur fidem articulorum,& veritatem euangelica.Et per eloqui si dulce intelligitur ipsa veritas evagetica, qua Apostoli praedicarunt, & prout ipsa ecclesia catholica confitetur. Item per eloquium dulce intelliguntur ossicia ecclesiastica, & orationes fidelium quae fiunt in ecclesia . Itena per genas intelliguntur viri religiosi, & vir- sines , & continentes,in quibus consistit honestas ecclesiae. Item per collum intelliguntur praeiaci ecclesiae: qui positi sent in turri ecclesiae tanquam sepra turrim David ad speu eulandum ne veniant inimici ecclesiae ad antiadendum eam: de quibus dicitur EZe.3.S 33. Fili hominis speculatorem dedi te domui Isiael. Item per duo ubera ecclesiae simi Ita duobus gemellis capreae intelisutur duo restamenta: quorum lacte,& doctrina nutria Iur fideles. Et etiam per unum uber intelligitur fideles articulorum siue doctrina sacrae Icripturae. Et per aliud intelligitur gratia sa- quibus duobus uberibus tota christiana religio fruitur, S crescit,& nutrixur i hac peregrinatione, Sub tali ergo dispotitione membrorum decorauit, & tormauit Christus eccla iam sponsam siti. Ipso enim 'bristus dedit oculos columbinos sponsae suae quando dixit Apostolis. Estote pruden res sicut serpentes, & simplices sicut colum-Bae. Mai. Io. Item ipse dedit ipsi copiam capil Orsa: nequando dixit ibidem. Messias quid in multa operarii autem pauci. Ei Ioan. quado dixit, ridete regiones: quia albae sunt ad Yssem. Item tunc dedit Christus dentes ecfesi ad ruminandum,& aggerendum, quaao dizit. Venit spiritus vera talis, S docebit, somnem veritate, & siuggeret vobis omnia quae dixi vobis. Ioan . . item quando sensum ut intelligerent scriptus as, Lucae. 2 . Item tunc dedit eis labiaco cinea ad loquendu eloquium dulce quando dixit eis, Dominus du flexeritis ante reges,m praefides nos ire cogitare quomodo aut claa quam mi dabitur enim vobis in illa bor Quid loquamini. Matth. io. Item runs dedit ecclesiae genas rubeas ad praeben-
iam bona exempla honesutis populo:quan
do dixit Ailostolis : Vos estis sal terrae,m n evanuerit: in quo salietur 3 S vos estis lux
munditra: endo su p.exemplum vitae,& doctrinς. Item luc Christus dedit ecclesiae collum,& turrim sortitudinis ad tolerandos,&repellendos incursus inimicorum, quado dixit.Ecce ego mitto vos scut agnos in medio luporii. Nolite timere eos qui occidunt corpus S c. Item ttic Christus dedit ecclesie duo
'bera ad lactandos fideles,quando dixit Perro. Pasce oves meas &c. Ioan .r i. Et sic patet qualiter Christus disposuit,& decorauit
Donsam ecclesiam varietate membrorum
in exigentiam suam,& qualiter reddidit ipsam pulcram, & sussicientem nec deficientem necessariis Et de hac pulchritudine,& sius thcientia, ct optima dispositione commedat eam Christus in hoc quinto cantico , diceno Quim pulcra es amica mea sponsa indisi Rpositione membrorum stupple. Et quam pullla es,in apparatu,& ornctu vestimentorii, di odoramentorum sep e. Et notanter dia, ἡ pulcra e .c & unum reseratur ad dispositionem membrorum, & alterum ad ornatum vestimentorum,& odorament
runn ut patebit, & ideo qud ad primum subdit:oculi tui columbarum,i. perspicaces, &penetrantes mysteria sacrae stipturae sicne columbarum. q. l. Apostoli, Sc praelati, S doctores, per quos vides tanquam per oculos, sitne perspicaces,& penetrativi sicut oculi columbarum: quia quaecunque audiui a patre me nota seci eis. Et ista scientia,quam deditas, non est inflata,& superba.& leonina; sed'Fhumilis,&columbina,& no dedi Apostolis,& doctoribus meis oculos leonum superbo,-rmn: sed oculos simplicitim columbarum.
Sed quia ista simplicitas, & humilit s late-
Bat In mente,& conscientia Apostoloru: D scientia eorum erat non inflata, sed cum interiori humilitate, & bona intentione,& caritate:& ideo subdat. Absq; eo quod intrinsp 'cus latet. q.d. Oculi tui intellectuales sunt subtiles,& perspicaces sicut columbae: nocu tumore superbiae:sed cum humilitate,& cha 'ritate in conscientia Iatente . N ideo nolui eligere ad Apostolatum filo ψphos, ct impe 'ratores:sed simplices,& piscatores: ut non Dflosophos lucrarer piscatores: sed p piscatores lucrarer filosephos,& imperatores. Et tofirma,&obiecta,& humilia huius naudi elegi : ut sortia,& siperba quaeque consuta rem 2 vincerem, Deinde cum dicit: Capilli
350쪽
a tui &e. comparat capillos. i.populos ecclesiae spons e Christi gregibus caprarum, quae gen erantur,& multi micantur in monte G2a-a l. Ad cuiu; intellectum est notandum,sicut datam est in expositione cantici Moy si,& le Situr numeri. 3 2.O in monte Galaad, S in
tota terra Basan,quae adiacet iuxta molem Galaad,generantur,& multiplicantur magis
greses caprarii qua alibi sicut accidit,et una regio aut terra e nragis apta ad seneratione 2 vomandam animalium,quam altera.Ita, &la regio est apta, &vberrima pascuis P anin talibus alendis, & generandis. ideo petie- rut ea filii Ruben in sortem tanqua maiores: ut patet Numeri.3 1. ideo sponsus comparat capillos. i. populos ecclesiae sponsae suae, gregibus caprarum,quae ascenderunt de motu Galaad.Vnde est aduertendum, quod inn hebram ponitur unum verbum quod significat calefieri in generatione: ubi .dicitur. Capilli tui sicut freges caprarum quae cales ut
de monte Galaa Lq. d. populi tu i sunt multi-licati in magnum numerii per totum Orem terrarum per regenerationem bapti Latialem, sicut greges caprarum per calore coitus carnalis multiplicantur in mole Galaad
R idem sensus est. Nam populus Christianus ascendit, & multiplicatus est in magnu numerum per baptismum. sicut caprq ascenderunt,& creuerunt in magnum numerum in monte Galaad per generationem cama Iem. Deinde cum dicit. Dentes tui sicut greges tonsarum: comparat dentes huius spo
lae,qui stant Apostoli,& prsdicatores, S cua gelistae,& doctores,gregibus ovium eiusdem regionis. Unde est aduertendum, quod quia illa regio est calida : greges ovium balnea n- C tur, &lauantur in aquis illius planitiae M.
san : & dum oues sunt lotae ascenderunt ad montem Galaad, & ceteros montes circu-
adiacetes, Sc sic sunt albissimae, & pingues, S sic tam oues quam caprae sunt valde generativae, S sic multiplicant prolem, & generationem in magnum numerum : in tantum ,
quod nulla eli sine prole: imo dicitur,l pariunt geminos sxtus vltra consiletudinem ovium, & caprarum aliarum regionum. Et ideo in duobus comparat dentes ecclesis gregibus caprarum,& oui uillius regionis. Primo in albedine,& munditia. Secundo in sine eunditate,& ubertate prolis. Dicit ergo.Detes tui, qui sunt Apostoli S euagelistae, & dociores,&praedicatores, sunt albissimi,& mu
di si e freges tonsarum.i.ouium,quς asce- Dderunt a. lauacro,& balneo in aestate in illa regione, &siint foecundae in generatione itantum, quod omnςs sunt scocundae duobus geinetis: quia quaelibet earu parit duos gemellos,& nulla est sterilis sine prole inter illas.q. d. 'udd ita suerant Apostoli,& euangelist ,& doctores,& praedicatores in primittiua ecclesia. s. mundi,& purificati per Christuex lauacro baptismali, & ita foecundi per dona grauarii, quod nullus fuit sterilis, & sine
fructu inter eos e quia unusquisque eo rum non tum conuertit unam prouin
clam per suam pr dicationem : sed etiam duas,& tres. Ad cuius intellectum est adue tedum, quod sicut in homine naturali sunt dentes anterioris, qui dicuntur incisorii ad scindendum : & sunt alii collaterales qui dicuntur molares ad molendum, & terrendit, EN ruminandum cibum materialem: ita pariter ecclesia sponsa Chiisti habuit dentes anteriores in principio. s Apostolos,& euat gelistas, qui inciderunt nobis cacram scri muram in quatuor euanaelia,& epistolas,& canonicas,& actus Aponotorii,& apocalypsim. Scit postea dati sui it ecclesiae dentes posteriores,& molares.c doctores, & praedic. itores. qui contriti erunt, & indigesserunt,& sto arunt,& declararunt, & ruminarunt nina isto
tam doctrinam euangelicam, & Apostolici, quam illi prius inciderant. Et sic nullus illorum fuit sterilis sine fructu: ii is quilibet illorum talentum sibi a Christo traditum geminauit,& omnes reuersi sunt ad c hristu portantes manipulos suos: sicut Christus dixit eis. Ego misi vos ut eatis , & fructum afferati, &c. Ioan. i s. Sed quia ipsi Apostoli,&eua F ὶ gessis, S doctores, & praedicatores,& praelati non solum sunt dentes ecclesiς ad scindendas, & ruminandas sacras scripturas: sed sunt labia ad loquendum, Spraedicandum doctrina in euanselicam,& apostolicam populi, fidelibus: ideo subdit. Sicut vitta coccinea labia tua.vnde labia Apostoloris,& euast gelistarum, de omnium doctorum dicuntur
coccinea: ciuia nun suam fuerunt sine rube-
di ne,& ardore , & igne charitatis: quia finis totius legis est charitas, & omnes loquebantur cum rubedine charitatici deo dictitur habere labia coccinea.Vnde sicut rubeo occi- . sive Alquermes decorat labia pulcrs muli