장음표시 사용
371쪽
. D.Iacobi di Valentia Chesuopolitani Epitcopi.
M orirant colluim . ergo quomodo istie uirtutes potuerunt vulnerare, ct mouere illium Dei ad ueniendum in carnein:sivi go Mariano habuit has virtutes a se nec ex natura sui: sed fuerut ipli largitae ex gratia Clitilli3 Ad hoc respundetur, sicut dictum est .uper Magni licat:quod filius Dei non respexit humilitate
tim caeteris uiri utibus in Maria tanquam Drnaain etficientem. sed tanquam formam di ponemein:vi a Deci diligeretui ,& ut eius ter ei liceretur sicut aurifex sacit anuluir,
vi caelat gemmam praetiosam in eo,& sc diligit anuluin, & magnipendit ipsum propter lapidem pretio um,quaeque in ipse caelauit. Ita irariter Deus creauit virginem Mariam, S in creando omni genere virtutum orna-uιt,&decorauit,&susscienter disposuit, ut esset digna fi rima et Dei: ut ex ipsa carne assumeret. Et sic Christus respexit inui sine nratre sua &dilexit humilliadi,m,Sc charitatem,& caetera bona si ii itualia:quae a primo inflanti sus creationis in ea plantauit. Et sic ista humilitas cassa liue humilis virgin lassuit unus ocul S charitas unus clinis: quibus uirgo Maria uulnerauit cor Christilponsi sui: , t descenderet in uterum eiu . Ex
χ ο patet quod uirgo Maria prius Dit spon
Christi quam mater. Nam a principio siti esse fuit sposa ornata monilibu, supradoni,: sed pollea in xiii anno iacta est mater eius P
mysterium incarnationis. Et hoc de teitio quaesi o,di toto quinto Cantico.
Iuli inpmam meam cum aromati meis: come is tim crim melle meo. Iu bibi ut m mei cum iacte meo.
. smica mea. . Olumba meae Immaculina mea: .
Ea umer meus Gremuit ad tactam eius. Surreati H aperirem dilem meo. Mansu meae Elia reunt myrram.
B dialii mei pleni myrra probati simia 'P4 um Ui, m i apertii dilecto meo.
Quaesiui, o non inuem l . Vocaui, non resipandit mihi. '
Hoc est canticum extum in quo Salomon cantat di explicat mortem, Spassia one Xpi.unde habet virtute R efficacia ;& originem omnia ecclesiastica sacrameta ι& omnia ornamenta & bona spiritualia: quibus Christus ornauit,& dotauit, & decorauit Ecclesiani sponsam suam prout Salonagmaeuidit in piritu per montem Moysi. Ad ius intellectum est notandum prout legitur Deuteron. 3 3.3ψ . quod postquam Modises comminatus fuerat maledictionem, de punitionem obstinatis filiis Israel secundum carnem: qui Christuiri erant crucifixu- Fri. de in eadem peisdia permansura et asce dit in montem Abarim: N considerando illam terram praevidit in spiritu totam sulti, ram disipositionem,& multiplicationem Ecelesie & filiorum Isael secundum spiritum, S promissionem per Christia ex duodecimi Apostolis regenerandorum. Et sic benedivit filiis Israel secundum spiritum depromissione.Et postea mortuus est Moyses in illo in te: S uepeliuit eum dominus per Angelum suum Michaelem: ut dicitur in canonica Iudae.inc amplius inuentum est corpus eius et nec aliquis iiouit ipsum usque in praesentem diem. & ideo fleueriint eum filii Israel triginta diebus. Per quod mysterium praeuidit Salomon in spiritu: qualiter Christus
372쪽
Ac per Moysen siguratus prim d debebat pra
nunciare Sc comminari Iudaeis crucifixoribus suis&obstinatis suturam damnationε. Hrout secit Matthaei. 22.&-2 .&postea
bened icere ecclesiae suae; scisicet apostolorii,& discipulorum, oc omnium fidelium futu-λrum . prout serit Ioan. 13. capit.vsque adret. inclusive. Postea debebat ascendere in molem crucis, & ibi pro omnibus nobis realiter mori: & in sepulcro sepeliri:cuius compus de cetero nemo mortale, & passibile poterat videre : quia postqua surrexit amplιus non moritur . nec mors illi ultra dominabitur. Item praevidit in spiritu qualiter tota ecclesia apostolorum, & mulierum debebat acere magnum planctum stiper monte Christi,& quaerere eum in sepularo:sed non amplius ipsum mortalem reperire,sicut factum t est:prout referunt omnes euangelistae. Omia Diaeigo ista praeuidens Salomon in spiritu fecit hoc sextum canticum, in quo introducit Christum cantantem,& explicantem mysterium suae passionis, & mortis. Duo ergo facie Salomon in hoc cantico . Nam primo introducit Christum explicantem suam passionem. Secundo introducit ecclesiam distipulorum,& mulierum deflentem passi nem
sponsi sui Christi: & quaerentem ipsum in sepulchro .ibi. Surrexi ut aperire dilecto meo. Quantiam ad primum est valde notandum: quod Salomon considerat Christum redem
ptorem tanquam unum corpus aromaticu,
siue tanquam unam apoteram, siue tanquaunum hortum plenum arboribus & plantis aromaticiis: qui quidem horius contrariis c ventis passionis agitatus emisit diuerses oti dores p raetiosissimos: ex quibus fuerunt confecta praetiosissima unguenta ad sananda vulnera pecca torii. Sed quia odor est valde dinnsuus,& multiplicativus, prout dicit commentator in secundo de anima: quia vultures vltra mille milliaria venerunt ad corpo--a mortuorum in bello Troiano, mittentes de lon inquo odorem eorum: ideo tants virtutis fuit odor Christi, quod per quater mille annos ante eius aduentum omnes patres veteris testamenti senserunt eius odorem.
Et sic Adam,& Abel,& Noe, & omnes posteri fideles iam currebant ad Christum per odorem fidei ipsus prout dictum est in primo cantico. Item secundo est etiam cum fide,&charitate aduertendum secundum Auxustinum superisan. de super Gene . et sicut
tota rua erat uirtualiter in illa eosti A nintra ipsum Adam antequam formaretur,& exiret de latere eius in mulierem': ita paea riter tota ecclesia erat virtualiter in corpo
re & ventre Christiante passione, quae pom. stea exivit de latere Christi . quando inisses aperuit ipsum:& exiuit sanguis, S aqua.v
de habent virtutem,& efficaciam omnia e
clesiastica sacramenta . hi sic asserit Augustiui tota ecclesia erat virtualiter in corpore
Christi, & exiuit lealiter de Iatere eius per mortem & passione. Sed cu ista ecclesia sponsa Christi dicatur hortus conclusias, & fons signatus, & horius in quo crescunt, & gemminantur poma,& aromata ecclesiasticae est ergo dicendum totus iste hortus aromatum virtualiter erat in eorpore Christi an te mortem,& passionem: sed per talem pastasionem iste hortus emisit, & expirauit odo A rirem,& aromata fruinuum, & ecclesidissicora
sacramentorum ad extra.Ex quibus aroma tibus constat sormaliter ecclesia prout ductum est. Sed sicut arbores aromatic onemittunt odorem nisi quando contrariistis agitantur: ita pariter corpus Christi, in tuo virtualiter continebantur aromata e esiastica, noluit illa emittere nisi valde a agitatu ictibus,& vulneribus percussum. Vn de arbor myrrae duobus modis distillatii. quorem situm : uno modo in mense Mai tisi & Aprilis: quando agitatur ventis contrarita& illa dicitur mim rima: sed pauca. Sed postea agricolae faciunt inesseram in cortire
lateris illius arboris: & tunc emanat myrrae'piosa. Ita pariter suit in passione Christi. na primo Iudaei & gentiles tanqua venti e6 Ferarii agitarunt, S percusseiunt, & flagellarunt corpus Christi, de tunc ille sanguis fi gellorum,& etiam clauorum fuit quasi my in prima. sed postea mille. aperuit lancea s Christi , & tune exivit copiose sanguis.&aqua quasi myrra secunda in medelam,&salutem omnium peccatorii. Et ideo in hoe libro semper per nilrram intelligittar sanguis & passo Christi.& be etiam per omnia
alia aromata hie memorata. Iterum autem
est a bertendum secundum Augustinum, de magistrii primo sentetiarii distinctione, lurna:T quatuor voluntates commant in ir ortem, S passionem Christi. s. voluntas bona Dei patris,qui re nimia charitate qua dii icit nos. mihi filium suum in similitudinem carnis peccati:vddamnaret peccatum nostra
373쪽
l DIacobi di Valantia Christopolitant Epistose .
tia oeciderunt e Uni , ne regnaret super eos, di ne perderent locum, di gentem: Ioan. I I. Tertia suit bona volantas patriarcharum, &prophetarum,& omniuid fidelium vel .le. perentium Christum ut uenite in carnem ad liberandum genus humanum: per totum discursum legis,& prophetarit,ut ῆδtuit in primo cantico. Quarta fuit bona v
'luntas Christi, qui sponte tradidit semetip-siim pro nobis. primo ut placaret,& Obediaret Deo patri: ut patet Mat. 26. & Lucae. 22. . rum dixit patri. Fiat voluntas tua. secundo
ut toti generi humano subueniret, S ipsum 'uberaret: ut ipse dicit. Ioan I o. Anima mea Pono pro ovibus meis. Et sic dicit August. quia bona voluntas patris, & filii,& etiam omnium fidelium sitit completa per malam
voluntatem Iud eorum. Sed mala volunt. s ii Leorum dicitur contraria voluntati patris,& filii, Si fidelium quantum ad intentione io,& finem: ideo isto voluntates.sDei patris& Iudaeoriam designantur per duos ventus cotrario, . c. per aquilonem, S austriam. Quatuor ergo venti. i. quatuor voluntates designatae per quatuor ventos perflaueruisti agitauerunt nortu Xpi vi fluerent Sex-l iraret aromata passionis eius ad nostra sa-ute. Quae quidem quatuor voluntates demGnantur Per quatuor ventos. Na per aquil
uida voluntas Iuleo . Et per ausi rudest. gnatur volutas patris. Et per orientale ventu designat volutas filii Et p occidetale in det, Hriatur volutas omni u fideliu . Et has quatuor voluntates concurrentes ad passionem
ia Christi explicat Saloi non p Chrisui intracrarte. Vnde ait. O aquilo. iaspera,& frigida voluntas Iudaeorum p desectum charitatis, si mecum impetu, & violentia contra lue. ut o tu auster .i. benigna,& chatitativa voluetas patris veni, &sinuti cum aquilone peril ,, agita hortu in a.corpus meu P mor-xem & passione: & fluant & expirent,& ema, ent arcunata illius per vulnera flagellorii, ta clauorii, & Ianceae e in virtute,& etficacia sacramentorum .Et nota et in hac locutione xxplicatur spontanea uoliint X' filii patris qtiae excitat uoluntate patris,& Iudae ru,& siirgant,& veniit ad pernandii hortum eiu unde Xps uoluntarie & s me se obtuIudaeis,quando dixit Apostolis.Ecce ascedimus Hierosolimam δι filius hominis tra detur. Item quando dixit Iudaeis.quem quae riti ego sum: si ergo me quaeritis sinite hos
abite.rte tune se sponte obtulit patriqndixit. Fiat voluntas tua. Et sic patet triplex volutas.Sed quarta: voluntas omniti fideli uniue. test. ex Rieatur cum subditur in person sponsae. Veniat dilectus meus in hortu sus. Vnde spons Li. tota ecclesia fidelium uet.teo vique ad Zacharia,& Simeone,& Ioseph,&uirgine l. Iaria inclusiue cum magno desiderio uocat Christsi, ut ueniat in hortum pusionis,& colligat, & comedat,& gustet fructu suae prssonis ad fideles reficiendos,& uiuificandos,& nu .riendos . Disit ergo sposa. Veniat dilectus meus in hortu sau. i. sitae passionis, ut comedat fructu pomorum suorun .crecipiat alapas,& Lagella,& uulnera. q.dricut Adam comedit pomum ligni prohibiti in horto paradisi in perniciem totius gen ris humani: ita veniat dilectus meus in ho tum passionis, & comedat fructum pomorasus passonis in salutem omni u credentium. Deinde cum dicit. Veni in hortum meus ror mea sponsa. hic ponitur gratiosa spons responsio annuentis uotis, & petitionibu sponsae. unde est aduertendit,u tota passio X si suit actus iustitiae,& punitionis P peccato primoru parentu,& raptu cibi Fhibiti, que rapuerunt in horto paradis contra u lutate Dei. qui qiii de fructus, licet eis uisus fuerit pulcher,& dulcis: tamen nobis filii isti dus & aniarus: inquantui corrupit totum Scnus humanum. Et ideo Christus qui uoluit
stiperare diabolii: non si la potentia: sed vera iustitia,uoluit in se pro nobis luere, & pari menam illius peccati,& quod non rapuit voluit exoluere. Vnde sicut Adam in hosto paradisi commisit crime: ita Christus expiator illius sceleris uoluit iutrare hortum
Get scinani,& ibi orauit pro Adam, & omnibus posteris eius, ct ibi uoluit capi & ligari,& trahi, & percuti per ministros potificum-Item quia Adam extendit manus ad ob rem,& rapuit fructum prohibitu: ideo Chrisus extendit manus ,& brachia in arbore crucis, & ibi suit manibus , S pedibus co clauatus ,& lancea percussus . Item Adam comedit pomum dulce ad uescendum , sed Chrisius bibit acetum inruariam,&amarissinium in cruce. Sed licet illa nassio fuerit Christo amarissim sicut myrtim tame filii
nobis dulcissim scut mel qud ad essectum,
374쪽
A &suit odorisera sicut omnia aromata con- inebriat tuae & nutrittitie, quia inne cibum sortativa:& inebriativa sicut vinum : &nu- & potiani desiderarunt omnes patriarchae, Setritiua sicut lae. Et ideo ponuntur hic, & prophceae, & omnes fideles veteris testameti. tue moralitur sex liquores , quibus passio quem cibum & potum no potuit dare Moy Christi comparatur quo ad enectum quem ses nec etiam lex per ipsis ni data: quem cibis sacit in nobis. s. mirra & cstera aromata: & non poteratis recipere nisi per mortem, ocsauus cum melle: εc vinum cum lacte. Unde passion nin meam. Iam ergo est tempuε recilicet mirea sit amara: tamen est maloru hu- piendi istum cibum 8c potum ex mea passi morum purgati ita: & a corruptione praeser- ne manantem: quia Sc si ego dormio somno . mitiua. Ita passio Christi licet uerit ipsi a- mortis tamen cor m tum vigilat in vestram auara .e dolorosa , tamen fuit malorum hu- demptione. unde licet uideatis me vere neto morum nostri peccati purgathia. & a utura tuum in cruce S in sepulchro: tame eor mea eorruptione praeseruat tua: & hoc per tirtu- . .anima mea vigilat: quia descendit ad insestem quam contulit Baptismo ad purgati- ros adcondemn indu Diabolu& liberandos dum peccatum originale: & poenitentiae ad sanctos patres de fidele . Vnde nota: licet purgandum actuale & ueniale. Et est praeser Christus penderet mortuus in eruce dc iaceuatiua a corruptione per sacramentum con- vel in sepulchro:tamen semper vigilabat infirmationis: Sc sic passio Christi filii sicut mir exercendo opera nostrae redeptionis. na ala aB ra,quae distillat ex latere illius arboris. Item - eius unita eu iterbo iudicabat Diabolum in . sicut omnia aroinata, licet semel sint ex ar- in serno disciniedo, & examinando causam. bore collecta: tamen sen per expirant & re- nostra:& corpus eius unit si ei de verbo sem
dolent odia rem suauistinium: ita pariter pasi per distillabat virtutem di merita illius pasesio Christi licet semel fuerit facta, & ecille- sionis ad nostra salute . Et distillabatuletuescia ex arbore crucis: tamen semper redolet, sacrametorii. nam post emissione spiriciis intd emittit suavissimum odorem, aromati- les lancea aperia iniuriis eius: unde exivit san- eum: R distillat suum seporem dulcissimum guis & aqua in re inissionii 6c pretiit peccato sicut fautis& sicut mel. Est ergo nobis passio ru &uir. utu sacra metorii. Et sic licet Christ. Christi per virtute, qua contulit sacramen- esset vere mortuus: tamen cor eivet sempertis,purgatiua sicut tu irra: odorifera sicut oia vigilabat exercendo opera nostr redemmio aromata : & distillativa virtuti, sicut fraus r nis. unde mors eius dicta e st dormitio pro-α dulii si una sicut mei: & confortativa, de . pter facilitatem resurrectionis Sc euigilatio- inebriatiua sicut uinum: & nutritiua scut nitit te Christus dicebat se in illa morte dorlac: maxinie per sicramentorum Eucharisti . mire propter firma spe resurrectionis. Et di-Hos autem fructus dicit Christus se colle- cebat se vigilare propter continuum exercipisse ex horto passionis.& comedisse,&g eiu & unicu actum nostrae redeptionis: quia itasse in arbore crucis. Dicit ergo Christus . dum esset ia mortuus fuit in latere vulnera- FC O Ecclesia soror mea per assiimptioneni hu- tus: unde exivi praeti unostrae redeptionis .manitati,: & sponsa mea per mycticam uni Et sic vigilabat in uostra redeptione non nem,& in fide despoliationem iam veni in tu lud ad anima: sedet quoad corpus. Unde hortum meum huius peregrinationis, & notandu: Τ totain ista cantilena cantauit αpat sonu,& in hortum orationis, ut annue- omnia ista uerba dixit Xps in crucet & o tem votis & clamoribus tuis quibus ab ini- ista uerba audierat virso Maria, ct Ioannestio mundi me uocasti per patriarchas, & pro Euangelista' il erat ibi iuxta mice tam prophetas & fideles veteris testamenti. Et ii mes curatores pro tota Ecclesia: & et Magdalena fili mirram meae pasti is cum aromatibus & aliae mulieres, quae erat non longe acr ni eis. i. cum odoriseris e flectibus, &uirtuti- ce. Nacu Christus dixit . Sitio: uocabat oesbus meae passionis:& iam comedi savum cum fideles cum magno desiderio ad gustanduin melle meo omnibus fidelibus dulcis mo. Et fructu sitae passionis ut inquit Aug. I si sponiam bibi vinum vobis consortativum, cum sa audies uocem Christi vocatis eam de crula te meo ad vestram nutritionem, S rese- ce ad su stadii fructu sust passionis.dicit. Vox Oi inem. Comedite ergo amici hunc Luum dilecti mei pulsantis .i. audita est mihi uox
mellis quod pro uobis paraui: S bibite, & dilecti mei pullam is ad ostium mea. Ad cu- inebriavi ini hoc vino , & irtutis ius intellectum est notandum: et Salomon
375쪽
riendum. tunc ipse sponsus semper continuabat situ in canticum & vertat, dicens de cruce, Aperi mihi soror mea:amica mea,columba mea. Et appellat humanam naturam si rorem. inquantum ex ea assumpsit carnem in unitatem suppositi. Et appellat amicam: quia maiorem amicitiam , & charitatem no
potuit ipsi ostendere quam pati pro ea. Et appellat eam columbanuinquantu per suam pallionem reddidit eampulchram no habentem rugam neque maculam, ut dictu est in cantico praecedenti. Dicit ergor aperi mihi portas infidelitatis,& tenebrarum, dc recipe me per fidem:& efficieris amica colunaua mea:quia propter te descendi de cflo, S p regrinatus stim, & perambulaui terra cum came, & siti, & multis laboribus: ut quaererem Quem perditam, & finaliter in fine pere B granationis sui captus in horto, dc ligatus, di per terram tractus, & per totam illam noctem amictus amore tui, & ductus ad domu Annae: ubi recepi alapa, & multa opprobria,& conuitia. Et exinde ad domu Cayphar:ubi sui scussus in facie, & conjutus, & contumeliis affectus. Et deinde fui dithus ad domu Pilati, & ibi flagellatus. Et sic dedi eo sus meum percutietibus, & genas meas vel-:ntibus. Et amore tui faciem meam non
auerti ab increpantibus, & conspuetibus in me.Et ideo aperi mihi: quia caput meu plenum est rore stidoris, & sanguiniis & icti . bus, & percussionibus. Et cincinni .i. capilli mei pleni sunt guttis noctisi : q.d. sicut am sius,& sposus patitur rorem, & pluviam vigilando ad osti: um,& sores sponsae: ita quaerendo sponsam meam per totam illam noctem C passus sum pluviam alaparum , εἰ ictuum, &percussionum,& sputorum & flagelloru: Et sic caput meum plenu est rore. i.sudore,de capilli mei guttis noctium o quae selent cadere in nocte si per rapillos amantium. Et appellat Christus ola illa flagella Sc conuitia gutus noctium: ed ea Iudaei qua milites Pilati inligentes Christum erant in nocte tenebrarum. Ideo dixit eis. Haec est hora vestra de potestas tenebrarii.Nam Iudaei erant obtenebrari per inuidiam, dc malitiam, gentiles vero per ignorantiam: discipuli autem dc
praecipue Petrus per eecitatem negationis: Et omnes ambulabant in nocte tenebrarsi.
Et sic non solu affigebant Christum in illa
nocte temporis, sed etiam in nocte peccat
tot asilictiones quas pastis fuerat in nocte , D'suit in meridie erucifixus,& in latere percusses,dc verὰ mortuus:quia anima fuit corporire expoliata, io subdit. poliavi me tunica mea.L.tunica corporis,quia eorpus verit sule ab anima in cruce separatu, & destitutum,4 anima descedit ad inferos ad sc os patres, α fideles oes liberandos. Sed quia tale corpus expoliauit ut nostram mortem destrueret ideo in resurrectione recuperauit corpus immortale,& impassibile, de sic non recupera uit mortalitatem, nec alios desectus corporales, & humanos, quia ola illa manserune in sepulchro cum omnibus caerimonialibus incinerata. Et sic Christus in cruce non Q. lli exuit,de expoliauit corpus ab anima, sed peramplius tunica mortalitatis Sc passibilitatis,& tunica grauem olum caerimonialium
dc legaliu, quia omnia ista fuerunt mortua, d& crucifixa eu Christo: ut inquit apostolus Iad Coloss. r. De hac ergo tunica legali, dc de tunica mortalitatis, do passibilitatis, dicix. Quomodo induar illaῖq.d.nullo modo: quia nunquam amplius induar tunica mortalit iis, quia Christus amplius non moritur,nee mors illi ultra dominabitur.Nee amplius induar tunica es rimonialium, Sc legalium,qaiam est rupta,& putrefacta, de mansit incinerata in sepulchro: quia pasis Iudaeorum ibit mortuum cum omnibus legalibus, Sc cruei fixum in cruce cum Christo, de sepultum caeo:& sabbatum suit signatum , dc inclusuna in sepulchro cum Christo. Sed in die dominica non sarrexit pascha nec sabbatum cum Christo , sed sola die dominica, pascha, dc sabbato cum omnibus lesalibus manentibus in sepulchro incineratis, sicut dictu suit Fintractatu contra Iudaeos. quaestione pri- λma,S secunda. Et de hac tunica putrefacta, εc incinerata dixit Christus. Quomodo induar illa q.d. nullo modo, quia recuperauit, Streinduit corpus, sed non cum tali tunica mortali,& legali. Item quia Christus in crirce lauit pedes , dc manus sitas sanguine essu.se per vulnera in ablutionem peccatorum, qui quidem pedes non amplius fuerunt coinquinati sanguine mortali,ideo subdit.L ui pedes meos, quomodo coinquinabo itulos q. d. nullo modo coinquinabo illossam guine mortali postqua semel passus sum, α surrexi in corpus immortale , & ploriosum. Et nota madefaciendo pedes, & --
nus, dc corpus situm illo fissuine, lauit
376쪽
39d . D. Iacobi de Valentia Christopolitan Episcopi
λ Midauit manus & pedes &t si corpus e clesiae siuae ab Oi Qrde pcti. quae quide ecclesia nunqua amplius coinquinabitur quantuad sorma licet quotidie possint coinquinariquςdam materialia mebra: sicut dictum est in cantico praecedenti. In hebraeo aut habe tur.Laui manus meast quo coinquinabo illas Sed totum potest este r quia Christustinpassione non tum lauit manus sponsae: sed& pedes & totum corpus: ut dictum est: quia Iauit peccata S affectiones & co scietias Oim fidelium.& sic reliquit ecclesia suam non habentem rugam neq; macula, eo mo quo dictu est. Sed dum spostis cantaret verba sua in cruce. misit manum sitam per soramen lateris: quando miles lancea aperuit ipsum:& in. troiuit vox eius pulsando usque ad interi ra sponsar. ideo dicit sponsa. Dilectus meus Q Christus misit manum suam per soramen. i.
B senestra ostii mei. sper latus suum: per quod exiuit tota ecclesia: de per quod ingredii, &egredietur in subile ecclesiae. Et se per illud
forame misit Christus manum:& tetigit manum:& conscientia sponsae r quia in corpore Christi erat virtualiter tota ccclesia. ut supradictu in eis. quia tunc apertum est ostium an coelo: & visa est arca testa. Apoc. i r. quia Omnia mysteria te. vet. fuerunt manifestata, ct consummata in corpore Christi: & in apertione lateris eius.Et ideo dicit sponsa.Dilectus meus misit manu per foramen,& venter meus intremuit ad tactum eius. Moc dicit quia tota virtus sacra metoris , quae est in utero ecclesiae exivit ex latere Christi e ex
quo utero quotidie 5 assidue Christus regenerat fideles per baptismum, & alia sacrame ta. Item Christus clamando in cruce misit C manum suae virtutis & suae passionis per soramen & senestram cci scientiae alae virginis S totius ecclesiae: quia in tantia virgo Maria suit tacta dolorei cordis v, illa passio pertrasiuit S penetrauit tanqua gladius anima eius. Et sic et est dice lisi de tota ecclesia, qua passio Christi & eius virtute penetrauit usq; ad interiora. I si dicit sponsa. Surrexi ut aperire dilecto meo: & manus meae distillauer ut mirrhci:& dieiti mei pleni suersit myrrha probatissima. Hoc dicit quia passio X itanti impressionem fecit in anima virginis ianima virginis erat liquim sons myrrhae passionis X '.quod sic est iii telligendu. Nam i quis pnnit manu in melle . tuc manus fici siti eius distillat mes, ita pariter ala Ursi
nis S manus & digiti e eliae per quendani D'.
contractum destillant mel quod ex passione Xpi emanat. Na qn Xps posuit manu per i tus suit:& tetigit ecclesia: quae viri ualiter .rat in corpore suo: impleuit ei mirra suae passionis. Et sic manus & digiti spois, si est potestas di virtus ipsi collata: dicunt distillare myrra. qttiaco tinue dispesant merita passim nis Christi per ecclesiastica sacra. & sic dicimusmper quanda redudantia manus ecclesiae sunt plenae myrrha, & distillat myrrhani passionis Christi, fidelibus distribuedo, 6c dispen do.Item manus di digiti animae vi ginis Mariae, & apostoloru Scorulierii meruepleni myrrha prae amaritudine & dolore passionis Christi. Deinde cum dicit. Pessulti stii mei aperui dilecto meo. est aduertendit, in pessulii est quod da instrumentum, & serarerrea dc dicit a pendedo: eo q, in die pendet a
ex una portarum sed in nocte per transuersa colligat ambas portas de fores: lc lic cla die totam domum. Ita pariter per totis te in pus dc nocte lestis ante aduentu Christi e clesia erat clausa pessulo cςrimoniarum. sed quando Christus positit manu per fenestra: dc vocavit sponsam: tunc illa surrexit a lecto. legis, S remouit pessulum caeremoniarum: se sic apertae sitiit fores legis: & praefacta est ecclesia Christi: quae intra caelemonialia latebat. . sponsa. n.aperuit Sc remouit pes ulum portarum animae suae: quando Magdalena, dc caeterae mulieres de multi alii videtes xpim, mortuum in cruce, credideriit ipsum esse fideliu Dei videtes eclypsim sblis de lunae,& tenebras super uniuersam terra & ino numenta aperta: dc velu tepli scisi um .lo dixit Centurio. Vere silius Dei erat iste. Et niuiti re- Ruersi sunt in ciuitatem percutientes pectora sua. Luc. 2 2. Et ideo dicit sponsa. in surrexievi aperiret dilecto,& aperuit pessivum:vt loqueretur: dc reciperet sponsum suu ad ostia cauente de vocantem:at pro sed ille declinauerat:quia iam emiserat spiritum : dc mor tuus erat atque trasierat de hoc mundo pern Ortem. Item sponsa aperuit pessulum dilecto suo : quando Maria Magdalena cu altera
Maria emerunt aromata: ut irent ad monumen tu de ungerent Iesem:Angelus aute domini descendit de coelo: de accedens reuoluit lapide: tui erat tanqua pessulum claudens sepulchrum: sed qn mulieres venerunt ad sepulchru,vider sit Iapide reuolutui': ec sepul- tum aptatum, sed non inuenerunt Iesum;
377쪽
. v xpositio. a iam surrexerat lc declinauerat & reces
renit & transierat de morte ad vita immor tale . N a primo deest nauerat in cruce de vita ad mortem,& declinauerat ad infernu ad
liberados patres: sed ex sepulchro quido suri exit tranliuit de morte ad vita gloriosam.
Et io anima virginis &allorii fideliu primo Iiquefacta est dolore & amaritudine cordis: quando vidit ipsiuna mortuum in cruce, sed liquefacta est immensis gaudio quado certiu.ficata est per multas visiones ipuim resurrexisse. Et ideo dicit. Anima mea liquefacta est dolore cordis, ut pro postqua & quando dilectus meus Chrissus loculus est illa septem verba in cruce. Sed magis suit liquefacta gaudio, quando locutus est post resurrectione. Et ideo subdit.Quaesiui illum: & non in ueni, vocavi illum & non respondit mihi:
B quia dum erat mortuus non poterat mihi x es podere in cruce nec in sepulchro. Deindecu dicit, Invenerunt me custodes: est aduertendum, in illo triduo tota ecclesia apostoloru erat ab consa in coenaculo propter metum Iudaeorum non audens confiteri Christum nec apparere publice. Ideo dicitur perdidisse fidem non in corde: sed in qre: quia in sela virgine Maria mansit fides, yt com
etis percussit spolani Christi in a postolis, Rexpolliauit pallium fidei eius. Et io dicit sposa in persona apostolorii. Inueneruit me custodes. i.principes sacerdotii & scribae & pharisaei, qui erant custodes muroru synago , ct custodist ciuitate tanqua iudices &tectores: qui percusseruit me : & vulneraueriit me vulnere timoris & minarii. Et lie isti cull0C des muroru tulerunt palliu fidei mei. i. rtitudine fidei me , tuo ante operiebar ®ebar. Et nota custodes ciuitatis. s. sacerdotes & sci ibs & pharisaei & complices eorum
dupliciter percusserunt Sc vulnerauertit sposam tulerunt pallium eius. Primo modo capite, quia percusserunt,& vulnerauerun a Christum :& tulerunt & expoliarunt pallium corporis & carnis ab ata:-tulerut pallium mortalitatis & passibilitatis. Scaonio vulnerauer ut sposam in inebris vulnere timoris & minarii: & tulerut palliu sortitudinis fidei eius, qn tulerat Petro palliu fidei
'n ex timore negauit X pna. Etittiter ut caete
is apostolis & discipulis palliu fidei, qn resi
to eo oes fugeriit,& per totii triduu erat bscosi in coenaculo propter metia Iudaeoru .Et
et hoc ad literasiit in delude pallio mate- Driali, qn sudientibus apostolis in captionexpi, adolesce quida amictus sindone super
nudo corpore, relicto sindone nudus fugit.Pod seu figuratu qualiter oes fugietes perdi-uerunt spuale palliu fidei. & tulerut et pes liu caerinioniari ii, quod regebat ecclesia sub
legalibus. Ex supradictis patet intelligentia
huius calici . Sed ex dictis i hoc calico emet agunt tres dubitationes. Quaru prima est.U tru necesse suerit Chris si pati,& mori propter praetiu nostrae redeptionis, & ut ecclesiastica sacra haberet enicacia ad tollenduimp & conserenda gratia,ex eo i dicit, PChristus messuit nayrra sacramentorum eNsita passione. Secundo quaeritur utrum Christus dormiedo in cruce & in sepulchro poterat vigilare in opere nostrae redemptionis, di mereri per vulnus lateris iactu poli moris Etem. Tertio qu ritur utrum apostoli perdiderunt pallium fidei in triduo, & per consequens ti fuerunt ii retici,& per consequensti ecclesia sponsa Christi mansit sine mebris in illo triduo: propter hoc quod dicit.Tulerunt palliu meu custodes muroru . Ad quod est' dice dii q, doctores ecclesiastici ta sacri useolastici altissimo & sebtilissimo modo dis
sputant & pertractabat has tres disticultates. tid in hoc loco sunt pertractandae modo humano & perceptibili: ut omnes simpli es sacerdotes & fideles valeant capete intelligentiam huius cantici. Et ideo ad primu est a
uertendum secundum Aug. I l. detrixa. I 3-u, licet Deo non defuerit alius modus nos
hedimendi sibi possibilis: tamen iste modus passionis Christi suit magis iustitiae, congruusΘ& nobis magis utili i,quia diabolus a- Finator potentis impugnatoi ; iustitiae non erat superandus potentia, sed iustitia.Vnde cum ipse sit amator potentiae: & impugnator iustiti.e: non debuit superari potentia quam amat, sed iustitia quam impugnat. Ex verbis ergo Augustini colligitur, quod modus passionis Christi non fuit necessarius respectu omnipotentis Dei. quia aliter poterat mundi peccata remittere: sed fuit neces- sarius necessitate congruentiae respectu diuinae iustitiae,&obstinationis diaboli: & respςctu nostrae utilitatis. Ad quorum declarationem est aduertendum: quod cum Christus
uenerit in mundum tanquam metru& m Dra omni u bonorii: & regula omniu actuuhumanorum: ad quatuor b huit respectu in
378쪽
λ suo aduentu,& passione.Praesd habuit respectum ad patrem, ad cuius voluntatem complendam venit . Secundo ad sacram scripturam legis,& prophetam:ad qua venit veris eanda,& cofirmandam.Tertio ad genus humanu:ad quod venit redimenta, & releuandui,& restaurandu . Quarto habuit respectu ad diabolu:ad que venit vincendum,& expugnandum. Ad satisfaciendum ergo quatuor lupradictis respectibus, necesse fuit Christutari tale genus mortis: ut patebit per singu- .IO ponuntur decem conclusiones. inaruprima est ista. od necesse fuit Christu pa- ei ad complendam voluntatem patris, & ad adaequandam iustitiam cu misericordia. Ad cuius intellectum est notandum,* duo sunt consideranda in voluntate Dei in regimine mundi.siustitia,& misericordia.vnde per iux stitiam vultu nullum malum impunitu, & pmisericordiam vult omnes homines saluos fieri eum integritate histitiae. Sed s prosun-dd volumus attendere:videbimus,m impos-sbile est,st talis voluntas Dei . s. iiistitia Dei cum semina misericordia possit compleri,Sstruari circa eundem hominem:nisi interueniat passio Christi adaequans misericordiam cum iustitia:ed et, ista duo praecipiunt,& ethciunt cotraria.Nam summa iussitia dicit, et nullum peccatum transeat impunitum: imo soluatur omne debitum ab integro ab ip- peccatore. Sed summa Dei misericordia dicit,quod parcatur mori poenitenti, & dimittatur ipsi omne debitu:vt patet in par hola de decem millibus talentorsi. Mati. I 8.
Sed hoc est impossibile respecti moris.Nasi omne miri seniatur in peccatore secundu
quantitatem sua: tune poena pistoris erit infinita in qualitate durationis: eo q= omne peccatum mortale est infinitii,inquantu comittitur contra obiectu infinitum,qui est Deus: a quo peccator auertitur,& separatur:ῖ qua auersione meretur ad minus p na damni in infinitum: prout coiter tenent omnes doctores, & per conuersionem ad bonum commutabile meretur pς nam senses aeterna. Et per
consequens impossibile est ut cum tali iustitia Dei possit stare misericordia,qu. e dimittit omne debitum.Et ideo suit necessaria passo C hristi, quae ad aequaret iussitiam Dei cumia,& econuersorquia per passionem fuit in eo suffcienter punitum oe peccatsi morum membroru . Et per eande passione filii nobi sdunctum omne debitum, S poena aeterna.
Et sie ibi fuit completa, & obseruata iustitia nsimul cum misericordia. Et ideo inquantum Christus passus est,& punitus pro peccatis omnium nostrum: dicitur Isa. 1 3. loes nos quasi oves errauimus, sed dominus positit in eo iniquitates omnium non rum, & vulneratus est propter iniquitates nostras, & attriatus est propter stetera nostra:cuius livore sanati sumus. Et sic patet qualiter oes semus
in Christo vere puniti,& iustitia Dei fuit in
eo copleta. Sed inquantiam in eo fuit nobis dimisium omne deblatu aeternu, & nobiscum facta misericordia:dicitur psel. io a. Miserator,& misericors dns:l6ganimis, S milituri misericors.Non in perpetuu irascetur: neq; . in aeternu comminabitur. Non fm peccata nostra secit nobis: neq; secundum iniquitates nostras retribuit nobis. secundu altitudinem coelia terra corroborauit miseri- ucordia sua super timetes se. Ex quib' pater, v omnes nos iuste merebamur aeterna pina pro peccatis nostris, S prim'ru parentu, &fm quantitate,& exigentia eorii. Sed ex mi
sericordia Dei per passione filii eius dimisit oes iniquitates nostras. Et sic in Christo, α per Christu facta est sim ni iustitia,& miseria
cordia erga nos. Et io dicitur psalm.8; .et in Christo misericordia, & veritas obuiaueriit sibi iustitia',& pax osculatae sunt. Et sic patet
ciualiter sila passio Christi potuit adaequare
iustitiam Dei cum misericordia, & econuerso erga genus humanum. Sed hic occurrunt
duo dubia. quorum primum est. Quo passio unius hominis Christi potuit sessicienter atisfacere pro peccatis omnitam hominii: qui merebatur poena aeterna 3 Secundo, dato, lChristus hoc potuerit facere: dubitatur quo gnos potuimus illa passionem participare8 Et quo illa passio potuit nobis prodeste 3 Ad primu respondetur secundu Augustinum libro Cur Deus homo cap. 9. 9, propter quatuor passio Christi fuit tantae virtutis, & valoris: Vt pro omni, peccatis posset satisfacere is intiniis. Primo. quia Christus erat Deus, ocho,& p conseques infinitae virilitis.Secudo,
Ria filius Dei unigenitus, & dilestissimus,
erito,quia innoces, & iustissimus. Quarto, quia cii suma,& ex tela charitate,& obedientia.& humilitate illa passione nobis sisto. pit. Propter primu ergo suit eius pretiu intaniti valoris intesiue ad tollenda poena infinita. Propter secundsi vero fuit Deo acceptabale sacrificiunt Propter tertiu potuit pro cae. reris
379쪽
A teris pati,& satisficere: postqua ipse erat immunis ab omni peccato. Propter quartu vero sui climul Deo acceptabile, dc omni b..utile, de infinitum extenue. Et ideo dicit Aug. in loco pra allegato. Gratias igitur omnipo-κ nti Deo agimus: quia sicut frauiter cecidimus: ita mirabiliter, & misericorditer stim' reuelati, S misericordiam omne debitu trascen sentem pro mediatorii mors repperimus. Nempe quid misericordius intelli sipor: quina cum peccatori aeternis tormetis dinato, unde se redimat omnino non habenti: pater dicit: accipe unigenitum meum, &da pro te & ipse filius dicit: Tolle me.& redime te: id ergo iustus: quam cui datur pretium maius omni debito: ut peccatu dimittat illi: qui pro debito offert hoe prςtiu 3 Ex dictis Augustini patet, et Christi pallio ideo
D est pretium infinitum , maius omni debito: eo ui X Ss est Deus, & filius Dei unigenitus, R ilia passio fuit Deo pro omnibus acceptabilis: iuia facta fuit cu summa charitate: inquatu Christus pro omni b. nobis se obtulit. Et fuit etia Deo acceptabilis, & pro omni
bus valida,& utilis inquantu agnus purus,&ιusius, Sc innocens pro omnibus piatoribus mortuus est. IO dicitur Isa .s tanquana agnus ad occisionem,& ouis cora tondete ductus est: qui peccatu no secit; nec in uetus est dolus in ore cius. Et ideo liuore eius sanatisimus. i. Petri. 2. Christus passus est pro nobis: qui peccaris no secit: nee inuentus est dolus in ore eius: qui peta ipse pertulit in corpore suo super lignum. Ite ide. Christus proo peccatis nostris passus est iustus pro intullis.
Et sic patet qualiter passo Christi sitit inta siiti pr tii, & potuit latis facere pro infinitis
peccatis. Item hoc idem fuit declaratu super Pia. ν . Sed ni increstat secundo videre quomodo passo Christi prout transire ad nos,& prodesse nobis. Ad hoc respondetur prout dictum est super psal. I 7.& ai. t septe mo- is Christus potuit assumerς causam nostra tan tu i sua,& suis cienter pati p nobs. Pri'rtio modo tanqua aduocatus. Secudo tanquaprocurator. Tertio tanqua fidei utar potuit pro nobis soluere pretiu . arto taliquam dominus pro se: uo assumit bestii .Quinto ta
uam pater pro filio aut spoliis pro sponsa.
exto tanqua pallor pro grege. Septimo tanra caput pro membris patitur,& dolet.Vne quia Cnristus factus eii caput ecclesiae, &assumpsit eana in sponsi , di corpus suu i In Canticum. VI. I or sticum in unitate fidei per baptistii: ideo a II
Christo capite descedunt ad inebra oes virtutes,& dona gratiarisi,& merita ejus passionis. Et quia quandocunque quis baptizatur in Christo euicitur membrum eius:ideo illicd participat merita eius passionis,& virtut pallionis eius transit ad ipsum tanqua a capite ad membrum. Et sic dicit Apostolus ad Ro.6. u, sicut es fuimus baptizati in Chri sto:itacies sui miis in eo crucifixi, si mortui, & consepulti, & per consequens resuscitatia pcto. quia sicut pctili ipsius Ada trisiuit in Oes scios naturales filios: ita eratia,& passio 'Christi trasiuit in omnia me ora sua: qui sue fideles in Christo b ptitati.vnde sicut peccatum Adae transiuit in oes filios silos perge -'neratione naturale: ita gratia, &wirtus pas istonis Christi traguit in oes fideles pq r rege' oneratione baptismalem, &alia sacramefita.
Ex sit adictis omnibus patet qualiter passio Christi fuit necessaria ad adaequandam iustitiam Dei cu misericordia erga genus h
manu. Na summa iustitia seruatur circa peccatorem poenitetena, in uantu eius pcta sinficienter puniuntur in Christo capite suo:
qui offert seipsum, S passione sita pro peccattis poenitentis,& imma misericordia seruatur erga eunde pctorem: in quantu per meri
ta passionis Christi remittitur ipsi poena aeterna,& omne debitum , & datur ipsi glirrita aeterna qu a no meretur. Et sic passo ctristi impleuit,& continue adimplet diuina patris
voluntate, adaequa do misericordia cu iusti tia,& ecquerse.Secunda conclusio,m necesse suit Christu pati vi co firmaret testametum uetus. Ad cuius intellectu est notandu i te
stamen tu dicitur de testor testaris, quod ide Fest qδ eo firmare,& ratificare. Et io iurisperati dispositione bonorii confirmata per ultima uoluntate testatoris appellat testamenta, licetes, et testamen tu est ultima uolun . tas testatoris . dispositio bonorum propriorum per ultima uoluntate testatoris confirmata. 'Vlt ima aut uolsitas tessatoris dicitur illa quae per mortem eius terminatur.& sic sola testatoris mors est illa quae cofirmat te. stamentia. luia ner tota vita sua poterat testator mutare v osuntate. & io nunqua dicitur veru testamen tu nisi per morte co firmatum.& haec est causa quare haeres no accepit haereditate nisi post mortem testatoris: quia anteno erat proprie testanae tu, nisi quaeda dispositio tectam dii: sed intantu dicitur testamen
380쪽
r o I DIacobi de Valentia Christopollicia Episcopi
R. tu inquantu expectatur cosrmari permo . te testatoris. Ex quibus patet, duo sunt necessaria ad persectu, & veru testamentu. Primo disiu stio bonoru siue haereditatiς Acta
per testatorem . Secundo cos rinatio iacta P mortem eiuslem: quia necesse est ut mors testatoris intercedat: ut inquit Appstolus ad Hebrς. 8. quia aliter testamen tu ra non esset validum nec confirmatum. Et ideo cum tota
scriptura lesis, S prophetaru dicatur testamen tu Dei: seMitur,m non poterat dici veru testamen tu Dei: nisi inquantu Deus erat moriturus,& co fit maturus illud si ii testameeli per morte sua, & per consequens necesse erat Deu mori ut cofirmaret suu testamentii morte intercedete: alias eius testam e tum
fuisset irritu,& non validum. Sed quia Deus est immortalis,& impassibilis fini Ilia essen-- timet eo erat neces le ut assumeret humani
carne n qua posset mori,& pati ad eo fi mandu nael lamentum: ut postquam no poterat mori nec pari in natura: posset pati in persena. Et sic patet qualiter Deus erat de necessitate incarnandus,& moriturus: ut cosr-niaret suum antiquum testamentu,& sic permultas figuras patriarcharii, & vaticinia .pphetarum promiserat in suo testamento venire in carnem,& se moriturum,& cofirm rei suum testamentum. Et non solii pronii sit se moriturum, & confirmaturum testametu
quacunque morte: sed per suum saligni nem debebat ipsu cofirmare. Vnde legitur Exo. a .l Morses accepit volumen legis, Sc congregatis filiis Israel legit eis omnes sermones domini: qui respoueriit, & dixerue.Omnia que locutus es dominus faciemus, & erinius ouedientes. Moyses vero occidit duode C cim vitulos, & assumpto sanguine in crateribus egit dit medietatem super altare, & alteram medietatem superpopulu dicens. Hieest sanguis foederis e quod pepigit dominus vobiscum super cunctis sermoni bis his. Ex quibus verbis ostenditur, illud tectamen. tum Dei non poterat nisi per sanguinem cofirmari .Hoc idem patet Zachar. s. ubi dicit prophe. Laetare filia Sysi: ecce rex tuus venit iustus, & saluatc r: ipse pauper sedens stupra asinam &c. Et conuersus propheta ad Chri su futurii saluatorem,dicit.Tu quoque in sasuine testamenti tui eduxisti vinctos delacu; ubi no erat aqua. Ex quibus pater, quod Xys Deus sidus soniis p mortcm,& saguianem dcbebat confirmare suum inflamcntu. Ex ideo didit Apostolus. ad Hebrae. 9 .quod
Christu, noui testa. mediator est: vi morte intercedente redemptione iniicta repromissionem aecipiant qui vocati sunt aeterne haereditatis. Et sic probat Apostolus, illud testamentum nunquam fuit ratum, S confirmatum nisi per mortem Christi testatoris.& ideo fideles veteris testamenti non potuerunt accipere repromissiones, nisi nobiscu.
Ex quibus omnibus patet,et passio X si sale
necessaria: ut vetus testamentum Dei confirmaretur. Terti ac siclusio, i necesse suit Xynitale gen' mortis pati: ut veri scaret tota scriptura legis, & prophetarum. Pro declaratione autem, & probatione huius conclusionis est aduertendunMsicut dictum suit sit per psa. 39. & intractatu contra Iudaeo, quaest. I. &a.& 3.ν tota lex Moysi data fuit in signum,& figuram futurorum,& totum residui astri apturs veteris testamenti sunt quaedam promissiones, & vaticina suturorum bonorum
de Christo,& ecclesia: ut ibi probatu suit per sacras scripturas. Nam circuncisio data sui ein signum foederis:& . abbata,& sacrificia in foedus signum ue perpetuum.Sed ta signum Q figura est relativum: nam signum est alicuius signati signum, & figura alicuius fis
rati figura. Item promissio alicuius promissa boni promissio,& prophetia alicuius rei suturi Sphetatae prophetia. Et sic tota lex vel & prophetae erant signa suturorum,& percosequens non poterant verificari nis per aduentum illorum bonorum , quae per illa si-ῆna suerat figurata,& significata,ac promitasa aut vaticinia. Aliter omnia signa, ct figurae, S promissiones,& vaticinia maneret falsa,& irrita,& uana. unde quia omnia sacrifi- Pcia veteris legis non erant nec sebat gratia
sui, nisi inquantum figurabant ,εc significabant passionem Christi, & non fiebant nisi in signum, & figuram eius:ideo erat necesse viser veram, & reale passionem Christi ver incaretur, aliter omnia sitissent signa sal,& vana.Vnde sicut testamentum vetus sui tasEt irrit uni,&vanum nisi fuissent confirmatu per mortem Christi testatoris ut sipra dictum est: Ita pariter tota scriptura lesis, dc prophtarum quo ad signa, ct promistiones,& vaticinia mansisset falsa, & mendax: nisi suisset per mortem Christi veriscata,& in Ileta per Christum, & legem euangelicati . deo sicut nouum testament uni n hil aliud