장음표시 사용
401쪽
. ctu est aduertendit, sicut suit dimi in primo
canticor-sicut Deus est creator uniuersalis ab initio: ita factus est ex Ue, &in tep re coitituto redeptor uniuerimis, ta populi
ferilis, qua Israelitici. Etio sicut patriarchaec prophetae in persona totius populi Israelitici petebant X pira Messiam in lege promicsun .ut veniret ad oscillandu eos osculo oris sui,& ve traheret eos post se,& introduceret
in cubiculum suit: ita pariter tota plebs gentilis hoc idem petebat, dc petiit P Tamar,&Raab,& Ruth: tanqua D procuratrices. quia oes illae petier ut Christu i persena totius eopuli gentilis:inquantu desideraret sociari in populo Dei,& uenerunt ad fidem, dc cultum unius Dei,&sic desiderarunt Christum venturum simul eu succetaribus eorum: ut dictum fuit ibi. Et desiderariit dealbari a spure citia,& nifredine,& sorde idololatriae dicendo. Nigra luin, sed sermosa &c. Et ideo sicut
sponsus sati,secie plebi iudaicae, & synagπς
B ndeliu p sex cantica: qa ia venit in carne,&osculatus est ea per incarnatione: ut patuit in secundo cantico,& osculatus est eam osculo oris sui personaliter per euangelica praedicationein, ut patuit eantico tertio, & iam traxit ei per familiare doctrini, & couersa tionem, & na iraculoru operatione,& patuit cantico quarto: & iam introducit ea in talamu Quin, & ornauit vestibus sponsalibus: ut patuit cantico quinto,& iam pauit, & resecie ea pabulo sacramentorii emanantium ex passione Christi, ut patuit cantico sextor & iam ecclesia eongregata ex conuersis de
Iudaisino,&ex populo Israelitico recepit christu in sponsum,c5 mendando, & confitendo eius virtutes,& persectiones,& omni
rotentii,& magni ficentii,ut patuit in cantico septimo,sin catico praecedenti: Ita pariter in hoc octauo canticos & duobus sequentibus sponsis satisfacit, & vult satisfacere
uotis Sc petitionibus plebis gelitis petentis .dealbari a nigredine idololatriae, & mclaraeu plebe Israelitica, de pasci cu ea, & simul quiesce sub umbra spos . qui petitione Xps
dimpleuit eu misit Apostolos ad uocandii,& conuertend. i populit gentile ad fide euan
elica .Et sic Chi istus per Apostolos suos, Sciscipulos uocauit plebe gentile in eandem ecclesiam,& dealbavit eam,& ornauit,& decorauit,& dotauit eam eisdem ornamentis& monilibus synii alibus, quibus ante Or-
naue. at ecclesiam ex synagoga conuersam.
Et sic ex utroque populo facta est mira e elesia, & sponsa Christi. Et sic in hi tribuavltimis canticis maxime loquitur Salomo a de ecclesia populi gentilis iam facta una, res lata cu Iudaica siue Israeliticae ut patebit. Dicit ergo Xps spossis. O amica mea de populo geldi,tu in principio petisti a nigredine idololatriae dealbari,Sc eii filiabus. Hieria sale Belari, & simul pasci Se quiescere. Et i5 eopleto iam mysterio redeptionis in populin Israelitico , dc postqui illi satis seci p inca .
natione,& similiare praedicatione , dc morte, dc passione , dc resurrectione dcc .randeostolui descendere ad te: ut satisfacerem votis εc petitionibus tuis, mittendo tibi aposto tos,& discipulos ad praedicandia, ut in pet na mea te dealbent, dc mundent a nigredi
ne idololatriae,& pulcram iaciant per baptismum Sc alia sacramenta. AEt nota quὀd licet Christus uocauerte 'plebem gentilem, εἰ baptirauerit per Apostolos, tanqu a per ministros tamen quia per seipsum dat gratia, dc bona spiritualia: ideo loquitur in persena propria. Ite dicere Christum, Sc comendare pulcritudinem plebis gentilis: idem est quod facere: lilia comme- dando, εc ipsam de pulcritudine, cit ipsam
pulcram,& ipsam decorat ornamentis sponsilibus hie memoratis . Item est aduertendum, et, licet sponsus repetat,3c iteret in hoc cautico octauo bona spiritualia, & omam ea quae praememorauit,& explicauit in quinto cantico in talis repetitio, Sc iteratio non .est si perflua, nec otiosa , sed denotat duot populos in diuersis temporibus successive ad fide conuersos, quos hristus stib eadem ecclesia connexit, dc eis de ornametis sposuibus decorauit. Dicit ergo Christus.O amica mea conuersa de plebe gentili. ego dico tibi ut tu es pulcra, id est pilicram te racio si mul cu plebe Isiaelitica. Et tu es decora sacta sicut Hierusale . Natu in primo cantico
tetisti dealbari, dc decorari, dc sis clari filia-us Hierusalem,& ego dico tibi, tu es s cta decora, sicut Hierusalem , εἰ ipit con elata in unam ecclesiam, Sc eisdem ornamenti, sponsalibus decorata. postquam recepisti eadem ecclesiastica sacramenta: qui eadem septem dona spiritu sancti recepisti: Scad pugnandum contra mundum,& carnem,
de diabolum eisdem armis armata suisti. Ecideo tu es facta terribilis ad pugnandum: sicut una acies castrorum bellicorum ad bellas
402쪽
r 1 D Iacobi de Valentia Christopolitant Eniscon
II. bellandum , ae pugnandum ordinata pro fide euangelica defendenda . Item pulcritudo tua uim me delectat me. Auerte ergo Oculos tuos a me &c.Et loci uitur ironice, more amantium: sicut spontiis carnalis quandoque dicit sponsis. huerte oculos tuos i me: quia tantum sicut pulcri: quod penetrat cor meum, & interficiunt me. ita ergo pariter metaphorice dicit hic Christus . O spon a Niea auerte oculos tuos, scilicet fidei & charitatis & humilitatis quia tantum mihi placet ει sunt grati. quod me avolare secerunt: idea elicto & reprobato populo Iudaico incredulo me compulerunt ut repente descende-xem S uenirem ad te. Ad cu us intelictum est aduertemium,sicut dristum eli in cantico quinto , qudd Chritius non respexit in nobis istos oculos ,& ista bona tanquam mam efficientem . sed tanquam formam di-- sponentem,quam ipse in nobis impressit: ut nos sibi gratos faceret.Unde tria ge..era oculorum uulnerauerunt Christum, & secerut ipsum aduolare,ut ueniret ad nos redimendum.Primo oculi imaginis naturalis: in quatum selum hominem creauit in hoc mundo inseriori ad imaginem iam aptum,& capacem ad suam beatitudinem participandam, Scapessendam:i deo aduolando descendit ad redimendam suam imaginem, quam in utroque populo repperit: Secundo uulnerauerunt & mouerunt Christum oculi praedestinationis. Nam quos pater ab qterno praedestinauit,lios filius factus homo ex tepore uocati t,& hos iustificauit in praesenti,dc uc- . cauit & glorificauit in futuro. ad Ro. 8.Tertii autem sunt oculi gratiae , propter quoso imus Deo grati , & accepti ad vitam aeternam.& hos dedit nobis gratis Christus: ipse enim Christus dedit nobis oculos fidei eucharitate,quibus eum cognoscimus,& diligimus, & meremur, & sumus apti ad uitam aeternam .dc isti oculi penetrant cor Christi, iaciunt eum aduolare ad praemium nobis conferendum: S sic Christus amat quod in nobis plantavit. Et sic patet, quod Christus ante dilexit nos, qua nos ipsum: quia Deus ante mundi constitutionem dilexit & elegit nos: ut essemus sancti, & postea giatificauit nos in christo filio suo. ad Fili p. i. Et sic pa- , tet quod Christus ditauit, & ornauit eccle-sam spontam suam ornamentis sposalibus: ut sibi placeret ,& ampliuς ea dili eret.quae Didem ornainenta sunt fides articulorum,& gratia sacramentorum, Sc robur ad obter Duationem praeceptoriam, & uarietas statuit,& ossiciorum,& dig altatum. Et ideo per Oculos possunt etiam intelligi doctores,scilicet August. Hieron.&caeteri qui fuerunc de . populo gentili,multo plures quam de populo j udaico:per quos doctores,tanquam per oculos uidet Ecclelia. qui quidem oculi doctorum,ed quod erant cum fide& charita ce: ideo Christum aduolare secerunt. Et sic
etiam subdit. Capilli tui,id est populi ex getibus csiuersi, facti sunt copiosi S a bissimi,& multipl: cati per regeneratione Baptisma lem,sicut greges caprarum, quq apparuerut de Galaad in masno numero. Et dentes tui, qui sunt iidem ὀoctores inquantum ruminant,& masticant, & digerunt sacram scripturain,facti sunt albi, di mundi, sicut grex ovium,qtiae ascenderunt de lauacro, prout Edictum est in cat: co quinto: quia omnes doctores sunt gemellis foetibus, & sterilis non est in eis. inquantum ex utroque tellanaeto quotidie pariunt secram scriptnram,& prqbent eam populus fidelium. Et sic etiam genae tuae,quae sunt bonae& honostae operationes coram populo apparentes, sunt rubeae per charitate,sicut cortex mali penici,absq; occultis. Nam sicut malum punicu sub una pelle rubea continet multa grana rubea , dc. ulchra, ita Ecclesia sponsa Christi, tib uiuelle,& tegmine fidei & charitatis contine: copiam fidelium rubore,&ardore charitatis ardentium,cuius lux lucet coram hominibus: non ut uideatur ab hominibus ad propriam laudem: sed ut glorificent dominum, qui in coelis est.Et ideo subdit: Absque o cultis:quasi dicat: l talia opera sunt cum in pteriori gaudio, & recta intentione latente,
testimonium reddente conscientia eorum .
Et sic Ecclesia & quilibet iustus est pulcher ,& rubet charitate intus& extra:quia non ad ostentationem propriam operatur, & exemcet opera uirtutum,sed ad laude Dei,& proeximi bonum exemplum & utilitatem. Hoc etiam dicit,quia in Ecclesia multi sunt martyres latenter in corde: licet no martyrium receperunt publicum in carne.
Vna Icili mis mea Persecta me. .
403쪽
n in pluriem sisninuisset vinea:
Esseminassent maia frunica. Vnbui nima mea consurias it merre re qua drigar Amnadas.
Duertere reuenere Sunamitis Reueretere reuenere H intueamur te.
D Lindς cu dici Sexaginta sunt reginae&e.Haec est secunda pars huius octaui eantici. Ad cuius intellectum est aduertedia, loes reges terrae, Sprin- eipex mudi geriit vices Dei in regendo: quia o is potestas a domino Deo est: Vnde dicit diuina sapietia. Per me reges regnat:ῖ me principes imperant, & decernunt iustitiam. Pro. viij. Et eu dicendum: l omnis humana potestas est a Deo,aut praeceptiue, aut prius siu)Vnde reges regnant ex Dei , oluntate praeceptiua: eo et ex electione inceperunt regnare,& optimis legibus regiit, di decernut iudicia. Et ideo propter tale in honestum ordine dominandi regiae potestates,& regna metaphorice dictitur uxores Dei, & reginae.Tiranicae autem potestates: ed i violeter regii & reguntur, ideo dicuntur concubinae, quasi
adulterin i quia non legitimae possidentur nec reguntur. Et sic Salomon hic regna, dc regias potestates mu ndi appellat reginas:& ty- C rannides appellat concubinas:&chii rates,&oppida appestat adolescetulas, quasi ancillas regum,& principum. Et quia plures sunt i ranni quina reses legitimi in mundo: ideo ponit c6cubinas in maiori numero. Et quia ciuitates, & oppida sint in multo maiori numero quam reges siue regna, & tyrannides: . ideo ponit eas sub numero quasi i finitio. Sed quia lice t omnia ista regna mundi, princi patus,& tyrannides, & ciuitates sint plures in umero,& sint diuers, linguae,& diuersi mores, S licet sub diuersis humanis legibns regantur, dc vivant temporaliter: tamen ex omnibus his facta es unica ecclesia siub uno ea pite Christo,& principe congregata:& unico baptismo regenerata, vivens sub unica ege euangelica: & unica gratia sacramentoriana:& unica fide articulorum: quia ubique
terrarum unica est ecclesia spona Christi sciat unicus est sponsus.Et hoc est quod in tendit dicere Salomon in hoc cantico, & loco,ipersona Christi. unde est. Sexaginta siant re ginae, id est regiae potestates, di octoginta c5cubinae: id es tyrannides in mundo: & a
lescentularum .i.ciuitatum,& oppidorum,de aliorum populorum non est numerus: quia sui it quali infiniti in mundo. Sed in omni b his una est columba mea. i. unica est ecclesia sponsa mea, simplex,& innoces, Si pura,sicut
columba:& unica, & perfecta est matri suae, di electa genitrici ius. Ad cuius intellectu.eii notandunt.ui Xps dicit si ostis ecclesiae, inquatum eam sibi uniuit per gratiam,& fidem cipsa dicitur stia Claristi, inquitum ipsam regenerauit: sed quia Christus regenerauit totam ecclesiam,& regenerat continue fideles ex aqua,& sipiritu sancto: ideo spiritus factus si dicitur mater ecclesiae sponsae Christi. Et lodicit columba , & columbina: quia ex sinu iancto regenerata. Et dicitur perfecta matri
suae: via non ex voluntate carnis, nec uirit ex solo spiritu sancto e regenerata,& renata.
Et ita etiam dicitur electa matri suae so spiritui iancto:ex cuius virtute, & gratia Dei re gnata dicitur,& renata. Et non est mirantaru Salomo apoellet spiritum sanctu matrem ecclesis quia hoc nome spiritus in Calais.& hebraeo es seminini generis: sicut in latiuno est masculini generis, S in graeco neutri generis: ut inquit Hier.in sermone de asi ptione Virginis. Intendit ei 3o dicere spon-siis: quia licet multa,& diuersa sint regna, de principatus, S potestates in mundo vivetes sub diuersis legibus humanis:tamen ex omnibus his,& in omnibus his unica est eccle- ssa frenis Christi vivens sub unico pi incipi.& unica fide,& charitate, & unica lege euangelica. Deinde cum dicit.Viderunt eam &c. Eaduertendum, ut possu ecclesia Apostolam,& discipulorum recipit spisi anctu illico nopost multos dies suerunt Apostoli, Se discipuli per diuersas prouincias,& regna mundi ad. praedicandum euangelium omni creatur dispersi: prout eis Christus praeceperat in die ascensionis. Et sic Matthaeus perfectus est in Aetiopiam,& Barth domarus, ct Thomas ad regna Indorii,& Andreas apud Scytas,de Sumon,&Iudas prςdicauerunt per Aegyptu,& Caldaea,& Petrus,& Paulus per Grecianuusq; ad Italia. Et se singuli per gratia sermonui& uti tute spiritus sancti, & p p signa quae
404쪽
L ag D.Iacoia de Valentia Clitillapolitani Episcos
faciebant suscitando mortuos & sanando infirmos,& eiiciendo daemonia: conuertebat
multos ad fidem Christi. Et sic unusquisque Apostolus faciebat sibi Q ietatem, & exercitum fideliu conuersorii ex gentilitate. Tunc ergo fili .Syon.i .animae deuotae,&sdeles nouiter conuersae: & reges,& principes:& tyrini,& ciuitates,& populi gentiliu videntes echielia in Apostolis,& discipulis laqua acie Ordinata ita per mundu cu signis, & uirtutibus
progredi, & proficisci semper agendo, & homines ad fide conuertedo : tunc oes istae U-
testates praedicauerunt ecclesii, & Christia
aram religione beatissima, quia in ra magnu numerum augebatur,& quia tot,& tantis siniti&virtutibus corruscabat,& se praedicaant eam beatissima si magnitudine,& excellentiam sponsi: qui ea beatiscabat, & adim,di talem gradum exaltabat,& dignificabat,& tam magnis donis,& muneribus decorabat: Et sic no solum filiae Sty6:s fideles iam
csiuersi: sed etiam reginae,& concubinae.i. re-niae potestates, & principatus,dc tyrannides Iaudauerunt eam uidentes,& admirantes signa quae faciebat contra daemones in curandis infirmis. Et ideo sic admirantes,&ean beatissimam praedicantes,& laudantes,dicebant.Quae est illa quae progreditur quasi au-xora consurgens,pulcra ut luna, electa ut sol, terribilis ut castroru acies ordinata 3 Ad c
ius intellectum est notadum,ir ecclesia Chrisi in principio fuit quas aurora consurges.
Nam sicut aurora consurgens de nocte, & tenebris nondu habet totum lume: sed aliqua tutum rutilat, & splendet habens partem de tenebris: eo quod adhuc est inter tenebras: ita pariter eeclesia in principio, quia consur C Eebat ex nocte,& tenebris legis, & ex nocte, M tenebris idololatriae,ideo csiuersi de iudaismo licet splenderent radiis lumi nis euangelici: tamen quia ex toto non ualebant relinquere caerimonialia:ut patet ad Roma.& Gala.per totu:ideo ecclesia i principio erat quas aurora confiirgens: iquantum illi pauci csiuersi habitabant inter infideles. Sed posteaon ecclesia iam fuit magis multiplicua : tuc fuit pulcra ut luna, quando est plena ex radiis Qtis: quia tunc fideles abominantes caerimonialia,& superstitionem idolorum: iam erant magis purificati,& firmi in lege euangelica. Sed postea tempore Darii, α Maximiani,& Diocletiani iam ecclesia suit electa
excellens scut sel. Na sicut sol in meridie non selum non patitur tenebra admixtI:std D
et omnia illuminat:ita pariter ecclesia ia tepore illorum imperatorum multielicata n5sblupellebat oem tenebra talegale videsolaticam: sed etiam splendebat per totum Orbe quia iam habebat doctores illuminantes rotum orbem suis praedicationibus,& doctrinis& tuc erat frequetia martyrii: qui rigarue& auxerunt ecclesiam sanquine suo. Et iic ecclesia pro runc non se tu fuit electa ut sol rone splendoris doctrins euangelicae: sed etiasuit terribilis ut castrorsi acies,& filanx ordinata ad pugnandu contra tyrannos, & infideles : imo ruit acies ad pugnandii per din res cotra infideles. Et fuit terribilis acies ordinata per martyres ad pugnandum contra
tyrannos. Et notanter dicitur. Qui e istari progreditur . na ecclesia Apostoloru egressae ultra limites.s ex populo Israelitico,& pro Egressa in populii alienu, S gctilem.q.d.Quae est ista quae cu tanta audacia,& fiducia ex populo innino,& humili audet progredi armata per populum gentile contra reges,& principes,& Deos, & leges imperatorii, regum Deinde cu dicit. Dei cedi in hortu nucu.Spasa explicat, & dat ratione sui aduentus,explicando resistentia qua repperit in populo gentili .propter quod incedit armata. Ad cuius intellectilest notanduri, post obitum Ap stolorii creuit aliquantulu ecclesiae p uniuersum orbe fina aliqui imperatores permittebant uiuere Christianos:& sic fuerut nouem persecutiones in ecclesia:inter quas persecutiones fuerunt quandoq; paces,& hoc a N tone usque ad Diocletianu . sed tunc insurrexit quς da persecutio cotra ecclesiam maior
caeteris. I n qua psecutione intersecta fueriit Finfinita millia martyrii ubi valde fuit ecclesia perturbata.& sic ecclesia undique vexabatur a tribus inimicis.c ab imperatoribus, ®ibus idololatris, & ab hςreticis,& hombnibus carnalibus,et mundanisEt hanc turbationem,et persecutionem ecclesiae memorat .stonsa in hae parte,dicens. Non miremini si sic profredior armata sicut terribilis castrorum acies ordinata quia descendi in hortum nucu.sin populu gentile mihi ab aeterno predestinato: et per patriarchas,et prophetas ad fide praenunciatu.Descedi.n. ut uidere poma
contulliv.cut colligere iustouer baptismu, et fide et ut inspicere si floruisset, et fructi casset uinea populi getilis germinado fideles di si germinassent ii a punica.smarirres,et
405쪽
A vit ne & taeteri iusti,de fideses. Et nota τλ nux est gelius ad omneni fructu habente nucleu sub dura testa:&sicetam tedatu. &aue- lana dicitur nux. Et ideo in hebraeo habetur, in hortu amigdali, per quod intelligitur po palus gentili , qui sub testa idololatriae continebat imaginem Dei,& magnam parte praecli stinatorum . Et ideo ille hortus dedit fructum suu per Baptismu t refratiae.Na Bapti semus maturauit fructum illius horti: & vuas illius vines: quem fructui Apostoli,& Ecclesia colleEdrunt.q. d. ego ueni ad collisendos fructus supradictos: sed in tali expeditione repperi maximam resistentiam: & ideo nesciui, id est dubitaui:& timui:& an lina mea turbara est propter quadrigas bellicas,& acies contrarias ipsius Antina Ab. i. pp exercitus po
bantur me,& tornientis affligebant: in latum
in Christiani fugiebant per montes,& latibula spelucharum.Vnde in tantii ingruit illa persecutio,u, beatus Marcellinus ex timor adoleuit idolis incensum, de quo scelere cisi mar rio posteas uit purgatus.Est autem aduertendit, et ubi nonra translatio habet anima
mea tutinata est,propter quadrigas Aminadab. i. populi mei: in hebraeo habetur Spter quadrigas Aminadab: i. populi principantis. quidem litera est magis consent veritati: quia populus gentilis tunc dominabat, des rincipabatur in mundo. Et ideo creditur itera nostra est corrupta vitio scriptorii. Eeio dicit Ecclesia, Anima mea turbata esὶ propter quadrigas Aminadab.i. p P exercitus,&persecutiones ,& tormenta populi gentilis principantis,& dominantis in mundo.quam quidem persecutionem inter caeteros saepius S atrocius exercebant Maximianus,& Diocletianus. Et io videns Ecclesia plebe gentilexesistente praedicationi euagelicae, dicit ipsi.
Revertere reuertere Sunamitis. Ad cuius intellectu est notandu,et populus se illis desce. debar ex Noe: qui fuit verus Dei cultor: sed recesserat a vero cultu Dei per filios Cam,&raset: maxime in comsone linguarii in fabri Watione turris Babel .Et sic populus getilis ha bitabat,& laborabat triplici infirmitate. Primo in idololatria per falsum cultum Deotii. S undd in salsitate dostrinae per falsa superstitione pontificu teplorum. Tertio habit bat,&erat inuolutus in sipurcitia,& sarditate earnis. 6c alio G pctor u.Et io sponsa vocat terissu populu:vi egrediatur ab illo triplici e
galbilo,& infirmitate :&reuertatur ad dEm DDeum fuit: a quo per infidelitate ante te tarat.Iceru est aduertendit,u, ubicianslatio nostra dicit. Reuertere Sunamiti . in hebraeo scitur reuertere sit laniit. unde Sunamitis intaterpretatur captiua seu lapidea. Et sic conueniebat tunc plebi gentili,qus erat lapidea in
qua tu corde duro adorabat idola lapidea, Merat uere captiua in potest ite Diaboli. Sulam it aut interpretatur integra,& perfecta. Ee sic illa plebs ante baptisinu non potuit dici integra nec perseeta: sed hoc eonuenit ipsi post Baptistitu. Dicit ergo sponsa ad plebem gentile sibi resistente. O sunamitis. i.captiua& lapidea: reuertere a salso cultu Deoru,& a salsitate doctrinae sacerdotu gentili si,& ita sciuia carnali,& superbia,& auaritia quae maxime regnat in te:& couertere ad diam Deutuit: ut intueamur te,&bapti Zemus, Sc vera,& a sana doctrina instruemus te . Item reuerterea falso cultu,& praua doctrina,& immuditis carnis ad persectione,& integritate fidei evagelicae.Iteni reuertere a triplici peccato. sa, originali,& mortali,& veniali: in quibus la bores: quae quide peccata nulla lex potest delere: nec sanare nisi sola euangeliea. Et sic ex miramite eis cieris sulam it. i .ex lapidea, Sc captiua eis cieris integra,& persecta per Baptismii. di quide bapti sinus maturauit fructus' horti,& vos vineae populi gentilis,& costegit dura testa nucum :& extraxit inde ima mi nem Dei,& numerii praedestinatoru qui late 'bat sub testa caerimonialisi in plebe Israelitica,& sub tessa lapidea,& idololatica in plebe gentili. Qui quide et Baptismus sicut ante secerat pulcra, decorauerat plebe Iudaica: ita postea decorauit plebe gentile.Sed circa sun F damentu huius calici omui dubitatur. Nam dictum est in tertio,& quarto cantico,*Xps
per se, & persenaliter soli plebi Israelitica pdicauit:& vltra terminos Israel ad praedican dum,& miracula faciendum non exiuit:& Glam terram Israel praedicando,& miracula faciendo peragrauitavi patci per totum discursum euangelicum. Et in hoc cantico octauo
dictum est, ui Christus per se non descendit persenaliter ad populugetilem: sed per Apostolos. Et ideo quaeritur quare Christus noperrexit illico ad popula gentile ad praedicadu, S miracula faciendui:quia forsan suisset
masis acceptus. Ad hoc respondetur: l hoc secit Christus triplici ex causa: & rone. Primo maiorem colasonem populi Iudaici,
406쪽
M 18 D. Iacobi de Valentia Christopolitani EpiscopI.
& ostendendi, & misis standam eius cerui & coronas ante i nus asserentes cum popu-cem duram,& ingratitudinem. Secundo ad lis volebat sacrificare &c. Ex quibus patet , maiorem laudem populi gentilis, & osten si Paulum, S Barnaba propter sanatione idendi eius obedientia.Tertio ad viii itatem unius claudi voluerunt turbae adorare, & eis totius generis humani,& necessitate nostrς tanqua Diis tauros sacrificare, ergo multo . xedeptionis. Primu probatur . nam si Chri magis populi gentiles deificassent,& adoraiasius prius praedicast et,& miracula secisset in sene Christum cecos illuminantem, &mo popaeo gentili: tune Scribs, & Pharis i ha- tuos suscitantem,& ventis imperantem &c. i istent causam ipsum repellendi,& excusa & sic nostra redemptio fuisset impedita. Et tionem ipsum cotenendi, & non recipiendi ideo Cluistus noluit venire ad Vpulugeneu quia non erant obligati ad recipiendum tilem qui faciliter ipsam recepimet.sed ue-- aliquem extraneum, nec uenienteio ad po- nit ad populum purς ceruicis in auaritia, ε Pulum gentilem in Messia, sed solii uenien- malitia obduratu . qui videntes Christu sivis em ad eos, & hoc secundum legem & a p moribus contradicentem,& sua scelera deras. Ideo uoluit personaliter uenire ad eos , testantem,faciliter ipsum oderunt & crucifiProut ptomissum fuerat in lege &prolatis, xerunt. & sic nostra redemptio habuit locu S sic nianifestata fuit eorum coecitas , & in & opportunitatem. Et haec fuit causa quare gratitudo&malitia. Ideo ait saluator. Ioan- Christus no venit ad praedicandu per se po-B nis. I s.Si non uenissem,& eis no locutus suis pulo getili: sed misit Apostolos mos, prout sem, & opera in eis non fecissem qiiς nemo praedicitur in hoc calico octavo, & sequen
alius fecit,peccatum no haberent. Nunc au- ti. Et haec de octauo cantico.tem non habent excusationem de peccatomo. Secundum probatur. nam maxima laus,
S meritum prouenit populo gentili. qui nouidit ChristuJn carne 1 dicante nec miracula faciente,& tame ad mlam praedicationem Apostolorum recepit Christu,qδ suit reputatum ad magna cosusionem Iudaeorum. Putprophetauerat David psel. I 7.Populus quem
pulchri sunsgressus tui in Oleia mentis Da principis non cognoui seruiuit mihi, in auditu auris Iuncturaefemorum tuorum sicut monita φιae μ' obediuit mihi. Filii alieni inueterati sunt Miratasunt manu artificis.&c.hoc idem ait saluator Mail. 8.Amen di- Vmbit ut tum erater tornatilis nunquam indico uobis : non inueni tantam fide in Israel . vi poculis. Multi enim venient ab oriente,& occidente Vmer tuus sicut acervio tritici.& recumbet cum Abraha Isaac & Iacob i re Vastatui lisis. gno coelorui. Filii autem regni mittentur in Duo Mo. a sicut duo hi I. gemelli evrcae. Flenebras exteriores. Hoc ide dicit saluator Collum tuum sicut immis ebumea. Luc. I 3.Tertium autem probatur. ni mos,& Oculi itii sicut piscime in Esebon: quaesum in po inclinatio naturalis inerat gentilibus dei fi rasiliae multitudinis. care hominesvirtuosos. Si.n. videbatur in ali P asus tuus sicut rurris Libani , quae res circo quo aliquod diuinum ultra consuetudinem tra Damasium. naturae, illico faciebant ipsi statuam,&ado- Capus tuum ut Camelus rabant eum tanqua Deu . Et isto modo dei ει coma eapitis tui sicut purpura regis iuncta ea- . sicarunt Herculem,&Martem,&Saturnu e naltares.& Mercuriu,& Iouem,& Foebii, & Aescula- Plchra es, et qua decordis' sima in Alii .piu.unde legitur actuum i . et cum Paulus Statura tua ast milvia esipdmae , ct ubera rua praedicaret Listris cum Barnasa, & Paulus
senasset claudii ex utero matris suae: tuc tur
bae clamauerunt dicetes. Dii similes facti hominibus descenderunt ad nos, & uocabant
Barnabam Iovem . Paulum vero Mercuriit. botris
Vid videbis in Sunamite: nisi choros
rastrorui.Hoc est nonii canticu.i quo Salomon cantat Ssectu Ecclesiae c5- uersae de populo gentili ..Ad cuius quoniam ipse erat dux verbi. Sacerdos quo- intellectu est notandum prout iam dictu est
quz Iouis qui erat ante ciuitatem: tauros, Ecdesia de populo gentili successive habuit
407쪽
Exposcio. i. , A buttinintuor statim auam priino. in princia pio tempore. postolorum suit quasi aurora
cosargens: eo in pauci suerunt couersi. & se
ecclesia habitabat inter idololatras, & insidei s, & inter tenebras multorum infideliuin. Sed postea tempore Traiani &Comodis Ha est pulcra ut luna. quia per omnes paries
mundi creuit in maiorem numerii. Sed tem
re Philippi imperatoris iam secta est eleri ut sel.quia iam ipse Philippus imperator
factu, est Christianus cu Alexandra matres M p Origene.& iam tue incepit magna copia Chrima norit. Et iam incepit habere e ceta copiam magnorii doctorum: quia tunc fuit Origines,& Clemens Alexandrinus, &Dionysius Alexandrinus, & plures alii, qui tanqua sol inceperant sua doctrina,& scriptis mundit illustrare. Sed tempore Diocle- v tiani, & Constantini facta est ecclesia terribilis ut castroru acies ordinata. quia tunc ec lesia iam in Christo roborata incepit pugnare cotra se uitiam imperato ru, & regum,
is principii infideliu . in qua persecutione intersecta sunt multa millia martvru, Vt patet per ecelesiasticam historia. Postea aut ec te ita pugnauit cotra carne,& mundii,& diabolum per virgines & anacoritas, & viros per
sectos,&monaeos. Postea pugnauit contra haereticos per doctores. Et sic in ecclesia apparuerut multi exercitus pugnantes contra
animicos ecclesiae. Na primo irrexit exercitus & chorus martyrii, ad pugnandu contra tyrannos & imperatores. Secundo stirrexit exercitus virginu, Sc monacorii in Aegypto& Mesopotamia ad pugnandu contra came& mundo,& diabolum. Tertio star rexit exercitus doctorii ad pugnandum contra haereticos. Sed oes isti exercitus finaliter triumphax ut de in inlicis ecclesiae. Et sie ecclesia de Oibus inimicis finali textri uphauit. Na P ma tyres triumphauit de regibus, & imperatoribus,dc a virgines de carne, S per monacos, . R eremitas de nitido & diabolo,& per doctores trita phauit de haereticis. Sponsus ergo videns ecclesiam sponsam suam sic proficere, ct pugnare cotra inimicos per diuersi,s exerritus bellatorum dicit. Quid videbis in Sunamite. i. in e esia ex gentibus couersamisichoros. i.salanges, & exercitus castroru bes-licorum paratos ad pugnandu contra inim, cos Θ q. d. tota ecclesia est in pugna cotra inimicos fidei,& de omnibus tritimat. Deinde
m diciti ia pulcri sint gressias dic. expli
eat,& explicando comendat inoros, S exercim. citus pugnatorii ecclesiae. Lbatuor et o s cit . Na primo commendat totam ecclesiam sponsam sitam in uniuersui.Secundo specialiter commedat chorum,& exercitum martyrum. Tereid exercitu religioserum, & mo corum. Quarto exercitum,& chorum do- ἰctorum.Secundum ibi. Dixi ascendam in pas , mam.Tertium ibi.Ego dilecto meo. Quartat ibi. s. is mihi det te fratrem meum. VndolSalomon sequitur ordine temporis ecclesiae3 secundum Φ ecclesia processit in proficie ido. Nam primo profecit in populo. Secundo in martyribus , seu in eopia matTyrum Tertio in copia virginu,& monacotu. auar id in copia tactorum . de quibus omnibus tractatur in hoc nono eitico. Qui md autem prosecit in copia imperatorum, & regum & R. pontificum,& sic suit in sua prosperitate: devotractabit insequeti,&vltimo cantico. antu ergo ad prima parte huius noni citici, est aduertendia, cr tota pulcritudo ecclαsiae consistit in ornatu virtutu, & donorum, di gratia sacramentorii,& pulcra dispositi ne membrorum. in varietate statuit,& gra duum,& ossiciorii. Et ideo Salomon ter devisti ipsit pulcritudinem ecclesiae, secundum a Christus successive ter ipsam dotauit,& d corauit per discursim teporis. Nam prima deseripsit pulcritudine ecclesiae in statu ap stolorum secundum et eam dotauit,& dec rauit sponsiis ante se a passione: qn misit a postolos ad praedicandum in omnem elui ratem dc locii quo erat ipse venturus'. ut patet Mati. Io. Et Lia. i o. & etia secundu eam de eorauit Christus in nocte passionis perlon- Fgu sermonem .ut patet ID. 3. usq; ad I 7. - .pitulli. qua pulcritudin E cantauit Salomon in quinto cantico.Secundo decorauit Christus ecilesiam sua in populo gintile per praedicatione apostolorum in principio, qn fuit
uasi aurora cosiirgens. cui comu nicauit ea
em ornamenta spiritualia, & dona gratiarum.quae dederat ecciesiae conuersae cie populo iudaico.quam pulcritudinem ea nouit Salom 5 in eatico praecedenti. Nunc aut in hoc nono cantico cantat pulcritudine qua Christus dedit sponsae sitae in suo prosectit tempore pugnae. inae quide pulcritudo sistit in copia,& varietate diuerarum statuit,& graduum,& disiaratum,& membrorum,& oricioriim ecclesiae. qui quide status, & ossicia intelliguntur per membra ossicialia, & ornamenta
408쪽
menα pulchrae mulieris. quae quide ecclesia magis . erit in eopia & dei uinctione graduudi mebrorii & ollirioisi in pleb e eetiu quani in plebe iudaica. Sed Salomo describit dispositione inroru huius sponsae nio opposito. Na in quinto eantico incepit describere me ora spoce i capite scedendo ad alia mAra. Hie alii incipiet a pedibus seriatim proceden usq; ad caput. ius m est. Ni ecclesia de pulo istaeliti eo incipit erescere a maioris usq; ad minores . ni primo fuit vocata, ruelem virgo Maria : quae erat de stirpe regia.& exinde Ioines baptista & apostoli,qui erit de ea de stirpe pro maiori parte. Et oesisti sileret principes&maiores &opitae
Heta. Ex cosequenti aut vocati sunt min
res. cdiscipuli. postea multi deuoti qui secu-i: ti sunt Christu. In ecclesia aut de populo ges tili primo vocati sunt minores depopulares& inrmused postea veneriit martires: postea virgines & cofessores: postea doctores & pq sea venerui imperatores & reges & magni rintifices,qui sueriit capita ecclesiae, & totius mundi. Et io Salomo describes pulchritudine ecclesiae conuersae de populo gentili
incepit a pedibus sponsae, qui sunt plebei &opulares. Vnde est aduertendit sicut supractu est: q, sicut mulier habet diuersa memhra quibus exercet operationes suas: ita Salomo ponit hic dece mebra huius sponsae' vquae intelligutur dece membra siue status Niexadus os sciales ecclesiae: quae sunt pedes,
si,nasus,caput,comae. Vnde per pedes huius sponsae intelliguntur populares. quibus ambulat istas , nsa. I te crura, &se mora huius
c sponsς sunt duo populi ad fidem conuers. s.
iudaicus&gentilis : in quibus tota ecclesiacosistit. Bases aute aures quibus sustentatur tota ecclesia,fut fides,mnaritas. Isti duo populi couersi runt connexi sebuna iunctura fidei & catena charitatis.Umbiliciis aut ii
ius sp5ss est matrix eccles ,ubi concipiuture: r generatur fideles per baptismii. Venter vero est ipsa ciuitas Dei triplici muro septa
a. fide,spe,& charitate in quo ventre S a . bitu continentur oes fideles : sicut triticu in aceruo &horreo. Duo ubera huius sposs sut duo testameta:quore lae si gunt fideses. vel
unt duo status. suacerdotu: qui Π bee fid albus lac gratis sacramentorum: & status docioru & p dicatore: qui perhibet lae doctri nae sacrae scripturet,& pasciuit fideles doctrina & exemplo. Collu aut huius sponta sunt D praelati:qui tanquam speculatores ponuntur in ecclesia ad praeuidendum gladium venientem contra ecclesiam: ut clament clangentes buccina. Ecce. 33. Oculi etiam fiunt doctores &praelati: quibus uidet ecclesia creta da,& agenda.squae sit ni necessaria ad uitam activam,& eontemplativam. Nasius etia praelati fiant ecclesiae: qui naso, discretionis diasternunt inter lepram & lepram: sunt etiam iudice qui discernunt inter iustiam& iniustiam, tribuentes unicuiq; quod sit si est. C putaui eccleis est duplex. Vnum principalea quo derivatur omnis virtus & potestas in ecclesia & iste est Christius. Et altersi dicitur caput vicariis,exerces & seres vices Christi.& istae est summus pontifex in tota ecclesiar& quilibet episcopus in sua dioecesi,& quilibet rex in suo regno qud adaeporalia. Co- smae alit huius capitis . sunt oes populi fideliudepe detes a rapite Christo: vel sunt omnes virtutes, & potestates ex Christo derivatae. per supradicta ergo inebra pulcrae mulieris designat Salomo quasi omnia os scia,S Fadus & dignitates status ecclesiae in col. quide ovicia & gradus & dignitates maxime viguertat in ecclesia conuersa de populo gentili. Et io dicitur terribili, ut castrorum acies ordinata. na quot dignitates & ossicia cotinet: tot choros,& exercitus eastroru dicitur habere ad pugna du cotta inimicos i fideles ergo volens explicare & comendare
pulchritudine ecclesiae sponsς suae in optima dispositione me brorii, incipit i pedibus dices. O ecclesia sponsa measti a principis. i. populi gentilis principatis in insido. hoe di- .cit: quia solus populus gelitis, unde pro ma- Fiori parie ecclesia est egressa,principabatiar,& dominabatur per imperatores & reges Aeprincipes: cum populus Israeliticus ubiq; seruiret.& ideo appellat eam filii principis. Dicit ergo . Quam pulcri sunt gressus. i. edes tui in calciamentis. s. populi tui bene instru- cti & morigerati . nam sicut calciameta reddunt pedes honestos; ita boni mores dec rant populum. Vnde per gregiis pedu calcia toruintelli iurassectiones & operationes per bonos mores directae & ordinatae.'s primu quaeritur& aspicitur in populo &ecclesia Cnrisi. Item per calciamenta intelligit costantia fidei & charitatis:quibus calciati si deles absq; metu calcabant supra serpentes,& scorpiones non timentes minas principit.
409쪽
A sed quia isti topuli fideles sent duo ex Iu
daeis,& gentilibus conuersi, & Bb una caterua,& iunctura, & nexu fidei,& charitatis conexi, & colligati: ideo subdit.Iuncturae se- morum tuorum.i. donorum fidelium populorum ad unam fide conuerserum sunt sicut monilia, quae fabricata fiant manu artificis. Lista fides,& charitas,quae coniungunt istos Populos sine sicut catenae aureae fabricatae manu Christi artificis: qui tanqui lapis angularis ex duobus parietibus secit unii, & ex utraque plebe secit una ecclesia fabricata,&colligatam talibus monilibus, & aureis compedibus , & vinculis charitatis fidei. Deinde B cum dicit. Umbilicus &c. commendae Christus ecclesiani sponsam suam in foecunditate matricis ad concipienda copia prolis. Et co-
parat umbilicum.i. matrice eius ad craterem
siue bassinum plenii vino : in quo nunquam deficit peculii. Ita in umbilico ecclesiae, quae
est illa piscina aquς bapti sinalis in qua rege
nefatur fideles, nunqua descit aqua ad baptizandis: quia cotinue emanat gratia sacra mentorum ex latere Christi, & recipitur in umbilico ecclesis. Deinde cu dicit . Venter tuus:coparat ven ire ecclesis ad horreii cotinens acer uia tritici:in quo cotinetur infinita frana tritici. ita in utero ecclesis cotinetur
infinita multitudo fidelium: ideo dicit. Osposa venter tuus est sicut aceruus tritici inhorreo.i. sicut horreu cotinens aceruit tritici.Lcopi'sus , & foecudus in multitudine prolis, & filiorum. Et iste veter tuus no est vila C tus adulterino comercio: sed castissimo connubio .' quia est vallatus liliis, & septus rosis
castitatis, & fidei. quia isti filii ecclesis non
: ex voluntate carnis nec ex uolutate viri: sed& spu sancto sunt regenerati, & ex Deo nati sane. Item duo ubera tua sicut duo hinnuli gemeli capres. i. d lo status.s cace dolum,& prs dicatorii,ex quibus filii stigunt: lac sacramentorii, & doctrins scripturarit:. sunt pulchra,Splena sicut ubera capre eque duo hinnuli gemelli si gut. q. d. st sicut duo .. gemisi segunt ubera matris, & nutriti turrita duo populi gemelli ex Iudaeis, &. gentilibus conuersi sigunt ubera matris e clesis: quς sunt plena lacte sacramentoru, Scdoctrinς , & intelligentiae sacrae scrip.q.d. sicut duo ubera capres cimiose nutrivi duo, gemellos: ita ubera ecclesiae copiosissime nutriunt istos populos ad una fide coversos, Schoc ex copia lactis sacramentorii , & fidei ar
ticulorii,& duoru testamento Ris dispenantur per sacerdotes, de praedicatores. Deiade cu dicit. Collu tuum &c.c5parat collui ecclesiae ad turrim eburnea sortissima,& camdidi. Et isti sui milites,& imperatores,& r ges,& principes christianorii, qui eleuati sapra corpus ecclesiae defendiit ea armis ipsibus.Ite c6llii ecclesiae fiant praelati: qui ponatur tanqua speculatores straturrim ut prα uideat inimicos venietes cotra ecclesia. Vnde sicut supra collii hominis, quae est turriseim p'nutur tres sspeculatores.s. oculi ad videndii,& n ut ad discernendii, & volunt caput ad eligendii, & Elieledii operationes.& imperandit: ita pariter supra turrim eccletsiae pontitur praelati tanqua speculatores: veper scientia sacrae scriptiirae videant tanquaper oculos, S per dona gratiaru discernant tanqua per nasum, & per potestate ecclesia a1ricam eligat, & imperet tanqua per caput' : lamo finqua capita ecclesiae. Io dicit spossis, O sposa collu tuum. Lylati, & principes ea
rect mridcaltum,&altissimum,&fortissi- . mum sicut turris eburnea.s rectum per iunitia: altum in dignitate, et ad puidedit album in puritate; rtissimum ad defendedos fideles. Ire oculi tui, qui sent plati p scientia sacrae scripturae, & obligatur inuigilare supra p'pulu, dc praeuidere ne veniat gladius intimicorum n6 Qtu neccatorii: sed et infideliti,& haereticorum: sunt clari sicut duae piscinae sontales,quae sint in Esebon in terra Basan ultra Iordane: quae sint in porta filiae Hultitudinis. Vnde est aduertendum ad litera:ae in porta Esebon erant dus piscitis fontales plenae aqua clarissima, & transparenti propter eius munditiam ad quas piscinas con- Fueniebat continue multitudo mulierum ex ,
partibus,& populis eircunstatibus ad hauriedam aquam propter eius salubritate, & cla& ideo Esebon dicebatur filios multitudinis: no seiuna Dp copiam populi quam in se cotinebat: sed et propter multitudine mulierinquae ad haurienda aqua ex confinibus cocurrebant. Et ideo dicit,4 duo oculi ecclesiae stant clari, & tra sparentes ad pen tranda mysteria sacrae scripturae, & ad praeuidenda mala sutura: sicut nant illae duae piscians Esebon. I tem Esebon dicitur etiam filia multitudinis inquantu ex ea veniebat mutaritudo ciborum,& arietu,& victualiu in te ra promissionis, ut dicitur Deut. 3 2.cut s
geret mel de perra: oleumque de saxo duri sita
410쪽
1 32 . i D.Iacobi de Valentia Christopolitani Episcopi.
A mo butirum-armento:& laede ovibus:&apide de armeto arietu filiorii Basen dcc.Suia ficitmper oculos intelligit doctores,qui penetrat & speculatur myueria sacrae scripturae & praelatos qui vigilant super grese Christitatem stibdit. Nasius tuus sicut turris Libani. Ad cuius intellectu est notandum, q, sicut doctores & pr lati & sacesdotes dictitur oculi inquantu p eos videt ecclesia: ita et dicunt nasus inquatu P cos discernit. na seue nasus
a . Usaltu discernit inter odores couenietesti disco nietes & bonos & malos : ita platidi sacerdotes &scribae docti tenetur discerneae,inter lepra & lepra poe:vt possint conueniente medelam adhibere: & tenetur discernere inter vera & salsam doctrina: ne haeretiei inficiant ecclesia. io praelati & sacerdotes pontitur speculatores super gregem ecclesiae ad pr cauendu mala sutura. Vnde est adue B tendit:-inter monte Libani, de Hermon est introitus a terra promissilonis Emae & canipli Damascenti: ubi rex Tiri concessit Sal moni parte terrae ubi aedificauit alta turrim Salomon: ubi posuit cotinuos speculatores. quae quide turris respicie contra Damastu. Et similiter Salomon aedificauit plures alias
turres per montes eminentes terrae promi L.
sonis.& ideo speculatores qui erat positrinturri quae respicit contra Damascu: videntes
sentes armorti venientes ex Damasco: & intrates introitum mach: illicd faciebant signu: cui respondebat per ordine omnes aliae turres. Et sic in paruo spatio teporis aduentus inimicorii sciebatur in Hierusale, & per tota terra promissionis. & sic oes se praeparabant ad cauedas insidias inimicorii & ad resstendit eis.Ita ergo pariter ecclesia quae est C quaeda alta turris quae respicit cotra Damas.cu. i. cotra homines cinguineos & terrenos& peccatores , posuit supra se praelatos & Δ-cerdotes tanqua speculatores: ut discernant inter catholicos & infideles, & haereticos,&inter lepra & lepra peccati :& praemoneant simplices ut caueant peccata & haereses,&schismata. Et ita Augustinias episcopus Hipponensis tanqua bonus speculator existens supra turrim, quae respicit contra Datnascu .ssupra culmen & apice episcopalis dignitatiq:qn persensit Iulianu miscente venenu&fermetu Pelagiansi inter bona massam eccles. η: illicd cogregauit cociliu omnium episcoporu Numidiae: de Oclarauit doctrina Pela-- gianoru cse haeretica S pestiferam. Et siperhoe scripsit epistola ad Itinoiceiu papam, ut Dinuigilatet super grege suum & ytes aret ibata Europa. Et ita pariter scripsit oibus epis Opis Africanis & orietatibus.Et ut magi, eradicaret&eliminaret illud pessiserii ven nui scripsit libros de baptismo paruit lorum e& de natura & gratia:& hipognostic5: & Ii . bros cotra Iulianum, & coplura alia voluisna cotra illa secta.Et ita pariter secit beatus Hieronimus,& Atanasius,& Hilarius,& carteri sacri doctores & praelati cotra secta ANriana & alias pestiferas sectas. EF i5 dicitur,u, nasus ecclesia est sicut turris Libani, qua respicit cotra Damascum. Na sic ut Libanus, Mi est candidus & mundus respicit contra Damascum quod interpretatur siguineus: ita pariter turris ecclesis respicit, Nintligilat contra sanguineos & haereticos & peccatores,ut eos arceat ab ecclesia. Deinde cu d Acit.Caput tuu ut Carmelus.comparat caput. i.prae latos ecclesiae ad montem Carmeli,qui
est altissimus mos in terra promissionis post Libanu .unde sicut perLibanum intelligitur Christus qui est caput principale ipsius e clesiae: ita per Carmelu intelligitur papa: qui
est caput vicariu gerens vices ipsius X pi. via Carmelus interpretatiar cognosces siue scie-tia circucisionis . per quod desisnatur papa,& omnes praelati: qui no solii debla cogni scere & distinguere inter lepra & lepra peccati & haereticae prauitatis: sed et debet cim eiicidere & eliminare omne peccatu ab ovibus suis,& oena haeretici prauitate ab ecclesia. Et i5 dicit. Caput tusi.i. Papa dc oes prae- . , lati et capita ecclesiae sunt, alti, & eminentes& prospicietes ut Carmelus: &scindetes oepcim t & oem haeresim de salsam doctrina ab Fecclesia: Et et quia per caput ecclesiae primo S principaliter intelligitur Christus: a quo derivatueoia bonas alia :& omnis virtus,& gratia & ptas in ecclesia: io sequitur. C mat capitis tui sicut purpura regis. Na sic e comae descediant a capite supra totu corpu- ita omnes potestates pistatorii & imperatorum & regum descendunt & procedilit & d riuantur a Christo super ecclesia. Et sic olines praelati & imperatores dicuntur Comaecipitis ecclesiae,qui est Christus. Et dicuntur etiam purpura regis Christi : quia potestate& auctoritatem Christi indutitur praelati tereses ad regendam ecclesiam & Christaharesitionem.Et dicitur illa purpura regis iuncta uue vincta id est tintia canalibus. Ni