장음표시 사용
411쪽
A sicut purpura tingitur, & rubricatur tinctura & colore coccineo in canalibus fictilibus: ita vestis humanitatis X pi, primo fuit tincta sanguine passionis. Deinde ex illa uelle humanitaris per vulnera tanqua per canales decurrit & suit derivatus sanguis Xpi in totam
ecclesia. undevitatis sacramentorum rubricata sanguine Xpi derivata fuit p vulnera tanquam per canales in ecclesia. Ite per eandem rationem derivata fuit ecclesiastica potestas in apostolos:& per apostolos tanqua per canales derivata est eadem potestas in oes succestorei. Et ista est illa vestis purpurea saguine Xpi rubricata, quq vestit,& ornat,& decorat totam ecclesii. Et se emo oes praelati, ®es dictitur Comς capitis X pi. indutis ve-
se purpurea regiae potestitis Christi . Iterue si aduertendu, et capilli & comae ide sunt:
v sed solii disterunt in respectu. Dicuntur. Π.capilli inquantu derivantur,& procedunt & dependent a capite. Sed dic suur comae inquantum Ornant,& decorant caput, & facie,& totum corpus mulieris. Et ideo reputatur deces , & honestu ut mulier nutriat comam. I.
Ad Cor. II . Et ideo inquantum capilli procedun t & dependent a capite, non solum prςlaxi, sed et totus populus christianus dicuntur capilli, & coiira hristi, quia oes dependemus,& trahimus or gine spiritualem a Chriso tanquam a capite.& sic oes dicimur christiani. Per eandem rationem oes christiani dicuntur com e capitis Christi rubricatae eius sanguine per ecclesiastica sacrameta. sed uia martyres magis rubent sanguine Chrii quam caeteri, ideo magis meretur dici co& purpura Christi tincta canalibus. Nac non fiasi rubet san sui ne Christi per ecclesianica sacra, sicut e teri oes christiani: sed et speciali modo rubet sanguine Christi: quia
ipsum realiter secuti sunt permatyris : &lauerunt stolas suas in sanguine suo: ut inquit Aug. ii per Apoc. Et ideo martyres tenent suα premum locum in ecclesia. Quinq; ergo genera capillorum dependent a nostro capite Christo, R derivantur in ecclesiam sponsam
sitam:&decorant eam. Nam primo derivatur omnis gratia,& virtus sacramentorum: D derivantur omnia dona gratiarum & meritorum . Secundo derivantur omnes fideles per gratiam sacramentorum regenerati.Tertio seriuatur omnis ecclesiastica potestas incinues prslatos, & sacerdotes ad dispensandam gratiam tiaramentorum & omnem iu-
risdictionem:& ex consequenti a Christo de D
riuantur omnes pr lati habentes talem potestatem .Quarto per eandem ratione a Christo derivatur omnes principes seculares per secularem potestatem, quia omnis potestas a domino Deo est.& omnis potesta, suit tradita Christo a patre in coelo Sc in terra. Mat. 28.Quinto autem, S speciali modo derivatitur martyres, & vira ines : ed τ imitati siune Christum in morte tua:& sequuntur agnum quocunq; ierit. Omnia ergo illa quinque ge
nera capillorum faciunt unam coma sanguine Christi rubricata,& purpuratam, a Chri
sto capite procedente, & in totam ecclesiam sponsam eius derivata, ipsam ornante,& decorante. quae non lui dicitur coma, sed etii purpura regis iuncta canalibus vulnerum
Christi: a quibus tingitur & purpurat. Quae quidi purpura tota ecclesia ornat,& decorat Bde qua dicitur psal. 4 . Astitit regina a de
tris tuis in vestitu deaurato circundata varietate. Postquam ergo Christus lauit ecclesia sponsam suam in canalibus suae passionis: &ornauit eam, & decorauit purpura regia suo sanguine rubricata: & per consequens reddi die ipsam pulcram non habentem rug m ne que maculam : sed omnibus sit pradictis bonis ornatam:& optimo ordine membrorum& ossiciorum dispositam: volens eam comendare dicit,o charissima sponsa,quam ego ca' ro pretio mei sanguinis redemi,& laui,& or naui, qua pulcra es in dispositione membrorum,& gradusii varietate,& dignitatu:&quae decora es in ornatu virtutu,& giatiara. N Pc5 sequens e beata es in delitiis spualib.quibus gaudes,& laetaris cu tuo sposo. Se d quia
ista ecclesia sponsa Christi per talia bona si- Fbi a sponso collata suit eleuata,& exaltata super oem humana facultate: & eminet superoes alias nationes, sicut palma super omnes alias arbores. Nam sicut palma sit perat omnes alias arbores in rectitudine, & altitudine,& fructu: & ideo propter eius altitudine,3c eminentia,quia videtur c tu attinsere: datur victoribus in signui triumphi. Ita ergo es
Hesia sitie christiana religio excedit & sup
rat omnes alias relisiones in rectitudine veritatis:quia ibia ipsa continet veritatiscolendo unum veru Deum trinii &vnu incarnat si
in filio &c. Et sic continet recta veritatem in cultu latris: & ipsa superat alias nationes in altitudine dignitatis, quia coeliim attingit. nam licet peregi inamur in hoc seculo: tame
412쪽
eouersatio nostra inc lis est: quia no sumus hospites & aduene: sicut homines terreni,& teis nationes: sed sumuέ iam ciues sancto
iii,& do inestici Dei nuc per oratiam, Ne in futuro per floriam:& sic ecclesia in altitudine dignitatis , S conuersationis iam attingit coelumAtem ecclesia est similis palmae, ic nobilior caeteris relἰgionibus in dulcedine, dc pei sectione fructus: nam nulla alia religio sacit fructus meritorios nisi s ola Chri iliana,
nec colligit fructus pratiae, & gloriae nisi sbia is famec ex alia religione Deus colligit fructus nisi acceptos nisi ex sola ista. nam ex ista collegit primo illum fructum sibi sapidum, S suavem si per omnes fructus. s. virgine Mariam matrem suam:& ex ista arbore collegit Ioannem naptistam & omnes apostolos,&discipulos, & postea mari es,& virgines,&3 doctores,& cofessores. Et ideo dicit i ponsus. O sponsa charissina quam pulcra es,& decora in deliti jς, & fructibus spiritualibus.nam statura tua, & altitudo dignitatis assimilata est palmς quς supereminet oes alia, arbores
an rectitudine,& altitudine, & dulcedine,&persectione fructus. Sicut autem statura tua est allimitata palmae: ita ubera tua fiunt assinii lata botris siue viais, S racemis ipsius palmae. Nam sicut fructus palmae qui sunt dactyli,excedunt omnes alios mictus in suaui dul- . cedine: ita ubera ecclesiae siue dulcedo, & sapor lactis uberu ecclesiae excedit oes alios lapores: quod quidem lac uberum ecclesiae est lac gratiae sacrametorii, & fidei articulorsi,&obseruatiae praeceptorii. Et dicitur et lac duorsi testamentorii: id si perat oes alios aliquores,&sa potes. Sed est ulterius valde aduerte
dum,oe licet omnia haec supradicta sint bene C & catholice dicta quo ad expositionem vitimorum versuum: tamen Salomon maius sacrametum vult etiam nobis detegere. Ad cuius intellectu est notandii, et apud Omnes nationes, & religiones palma denotat, & desi-rnat victoriam. & ideo filma dabatur victoribus in signum triumphi:& sic arbor palm dicitur arbor victoriae: ut dictum est. d qain nulla alia arbore quis adeptus fuit latum
triumphum nec lata victoriam quantam,&qualem adeptus est Christus in cruce contra mundum,& diabolum quia ibi triumphauit de diabolo, & morte:& recuperauit pr*dam de potestate diaboli. ideo bene merito comuniter in sacra scriptura per palmam intelli
'via. Fitur arbor crucis.: quae est arbor sumnas v ictoris. Et non solum dicitur arbor triumpha Diis ratione praefatae victoriae: sed dicitur arbor fructi sera assimilata p.ilmae ro necopiae fructuum diuersorum. Na Oia bona in toto illo cantico supra memorata, & oes fructus spirituales supradicti suersit germinati,& collecti ex arbore crucis. & sic crux suit illa a bor quae cu Christo supradictos fructus ge minauit.Io hristus ut deducat sponsa ruam ad amorem suae passionis,& ad leuotionem,& c6 templationem,& venerationem crucis: ex qua C hristus collegit omnia bona illa,&communicauit ecclesiae, dicit.O sponsa mea per unionem. Scarissima per redemptionem& praetiu mei sanguinis quo te redemi, multum mihi obligaris: quia tota tua pulcritudo& copia bonorum quibus te ditaui,& dec raui,procedit ex mea passione. Et ideo statura & altitudo tua assimilata est palmae. i. arbori crucis fructiferae: ex qua collegi omnia bona,quae tibi concessi: & etiam te seci altam,& fructifera sicut arborem palmae , id est si
cui arborem cuius. Nam sicut tunc germ
nauit omnes fructus redemptionis, & salutis per passionem meam: ita tu assidue germiunas eosdem fructus per ecclesiastica sacra me ita,& communicas omnibus fidelibus . quasi dicat: eosdem fructus quos ego ex mea passione in cruce collegi eosdem tu dii pensas per ecclesiallica sacramenta.Ideo natura tua
Se dignitas assimilata est palmae. Ex illa ergo arbore palmae. O sponsa carii sima dedi tibi
pedes tectos ad recte per hunc mundum ainbulandum,& bene calciato: ne spinae,& v pres tibi nocerent in tua peres rinatione: dc dedi tibi seniora sortis sinia aci totum corpus
ecclesiae subiti nedu : & dedi tibi umbilicum Psecundum ad fidele; concipiendos, & regenerandos : & dedi tibi ventrem plenum triti
eo sacramentorum ad eos nutriendos,& dedi tibi duo ubera gratis sacra metore,& fidei articulorum, di donorum spiritus sancti ad eos potandos: & dedi tibi colla sit per omnes easias nationes sursum eleuatit ad coetu attin- agenda:& dedi tibi oculos ad mysteria lianda penetranda:& nasii ad inter bona,&mala discernendum:& caput ad iudicandit: & dedit ibi comas sanguine meo rubricatas ad tui .
decore, εc ornatu.quae bona omnia adeptus
sum, & collegi ex arbore crucis i meo passo lne:& communicaui tibi. Ex quo patet,.sta tura tua assimilata est paliis,& arbori crucis
413쪽
Expositio. A SECUNDA PARS HVIVs
Ixi Icendam in palmam rEt apprehendam fructin e .
D erum Gera tua sicut Miri vineae: Es odor oris tui sicut o ire malorum :Guttur tuu ictis vinum optimum rDignum dilecto meo adoptandum :Lab Asyct de assus illius ad ruminandum. O dilecto meo: O ad me conuersis Aut .mni dilecte mi:
Egrediamur in agram e commisemur in villis. Mane surgamus ad vineas :Videamur si si ruit vineas Si furei fructus parturium.
. Si fruerunt mala punica. B Ibi dabo tibi Mera mea. Mandragorae dederunt Odorem in portis nostris. OG poma noua , o vetera seruaui tibi dilecte mi.
DE inde eum dicit.Dixi:ascendam in parumam &c. exequitur Salomon secudam partem huius cantici: in quo introducit e
Vesiam sponsam Chri lii ad loquendum reddendum vices amoris sponso suo. Ad cuius intellectum est notandum : in postquam sponsa audiuit a sponse omnia supradicta:&cognouit amorem eius erga se: qu ia disj-nuerat ipsam in tim optima dispositione mehrotum: & decorauerat, Sc ornauerat ipsam tot,& tantis ornamentis:& ditauerat ea tam
magn is, S praetiosis bonis: & arniauerat ea tam sortibus armis ad pugnandu contra omnes inimicos:& dixerat vitiino,&-oia bona collegerat ex arbore crucis: & ideo assimi C lauerat eam arbori palmae in rectitudine, &altitudine,& utilitate fructus. Ideo sposa noingrata: sed auida ad reddendum vices amoris pro talis bonis receptis, respodedo sponso ait. O sponse tu dicis et, statura mea assimilata est palmae:&u, omnia bona descender sit ob arbore palmae. s.crucis triu phalis: idco volens te imitari sequendo te per cruce,&marturium rego dixi,ascendam in palmam, id est deliberando dixi, & proposui ascendere in
palma martyrij. i.tollere crucem,& se illi te:
ει hoc dixi, & proposui in crucem ascedere: ut apprehendam liticius eius. Vnde postquaru dedisti mihi arma ad pugnandu.si dem,&charitate, de dona spiritus lincti, & volo illa exercere c5tra diabolu,& tyrannos, & haereticos. Iterum est notandii, i per palmam ad
suam ascendit ecclesia sponsa Christi, inretiligitur campus pugnae,& victoris. unde sicuz Christus ascendit in crucem ad pugnandum siro nobis cotra diabolu: ex qua ar recol- egit fiuctus nostrae redemp. & salutis: ita ecclesia ascendit in palmi. i. in eampu victoriae S pugnae ad pugnanda contra tyrannos, Minfideles pro fide Christi:& conita carne, Scmundum, & contra haereticos. Et ideo iacti sint quatuor exercitus qui ascederut in palmam ad pugnandii. Na primo ascedit chorus siue exercitus martyrii ad pugnandu contra principes,& tyranos,&infideles. Secudd ascedit exercitus virginui, & continentiu ad pugnandia conita carne.Tereid ascendit in canipum pugnae, & palmae exercitus conte plati-
du;& pompa eius.Quarto ascendi exercitus doctoru ad pugnandu contra haereticos. Isti ergo quatuor exercitus ascenderunt in arbore palliis siue in campii pugnς adlugu an dii. Et ideo ecclesia superius dicta est terribilis
Vt castroru acies ordinata. Et dictu est etia saperius. Qui videbis i Sunamite nisi choros, id est exercitus castrorum 3 Sed quia oes isti exercitus finaliter triumpharui de inimicis suis eideo dicu tur collegis e fructus victoriae ex arbore palinae: siue ex arbore crucis: qaide est quod arbor siue capus pugnae,& victori .Vnde sicut quatuor gna pugnatorii ascen 'derunt in palma ad pugnandum: ita ecclesia quatuor gna fructuu collegit, & apprehedit ex arbore palmae. Na primo collegit martyres siue fructum,& victoria martyrii. Secundd collegit virgines, & continentes. Tertio Fconses res, & monachos .Quarto doctores , cu suis scriptis,& doctrinis. Omnes isti qua
tuor exercitus dicuntur pugnatores: luia vita Christiani si secundum euagelium vivat, pugna, R imartyriu,& crux est: vi inqt Aug. superloan. Et de quocunque istorum dicit utrator. Mati. I 6. Si quis vult post me venire abneget semetipsum, & tollat cruce sua na& seqtiatur me. Et sic etiam secundum Augustinum omnes coniugati viventet secuitum euangelium tollunt cruce sita : & sequuntur Christum suo modo. De omnibus ergo illis supradictis dicit sponsa. Ascendam in palma, appreheda fructus eius: quia omnes istos fructus collegit ecclesia ex arbore palinae: &ex omnibus his collegit fructus meritorum. quos fructus reposuit in su 3 horreo siue cel
414쪽
B1 3c D. Iacobi de Valentia Christopolitani Episcopi.
A dispensat sim suis simul cum meritis passio- depos,&ad vitam, Scori ranis Chrilli: quando concedit indulgentias, dirigendos.Omnes ergo istos seu s supra-S sundit orationes,dicens: Per merita passio dictos collegit ecclesia ex arborenis Christi,& sanctoru eius. Dicit ergo i pon quia in tali collectione studium causatursa: Ascendani in palmam.i.in arbore pugnae, qu 'dam mutua,&α crucis,& victoriis, & apprehedam fructus latio exhibitio: ideo
eius,& tunc ubera tua, o sponse,erunt mihi naeo,& ad me conuersio eius . cuius intesccut botri vineae,martyres proferendo:quia lectum est notandum secundum Aug. de ver exinde colligam martyres effundentes sanguinem pro Chrillo : qui erunt tanqtia vin- erga Deum non est nisi de inia in torculari .ltem odores tui. qui sunt ri Uproca retributio ia Nam pri inoviri sancti,& virgines,& continentes,& reli- donator,& largitor bonorum, Spiosi,& conse res , & contemplatiui,essian 'uenti pro gratiarum flione dentes odore sanctitatis,& bonae samae: erut ipsi latriam seruitutem. Nam quia pra L
sicut odor pomorum. Nam sicut poma prae- se ex nihilo creauit nos: tiosia bene matura expirant ex se bonuodo adoratii me in cu prostratione ratione
rem: ita viri sancti,& honesti emittunt odo- mae maiestati ,
ait apostolus. Σ.ad Corin. Σ. Bonus odor suis libus: ideo retribulinus ipsit vices per obIatio Imus vobis.q.d. sponsa. Ego apprehendam,& ne.Sed quaa redemit nos , ideo retribui muleollioam ex ista palma virgines,& continen- vices per laudes continuas , Stes & consessores, & viros sanctos expirates martyrium,S persecutiones pIpter iustiti
bonos odores siuae bonae simae, & sanctitatis fidei eius.Et sic semper pri'
scut suit beatus Paulus primus eremita, & gitor,& per consequens lama ,& bonae ope.Antonius,& Benedictus,& Fraciscus,& bea rationes nostrae non sunt nisi quaedam rc tritus Dominicus,& Augustinus: quorum odo butiones fratiaru . S ideo dicit Ausustinus, res dux runt alios ad bene vivendum. Item et martyrium martyrum non fuit nisi quaeda uitur tuum erit mihi sicut vinum optimii. retributio m si num l.uriae : quia prius pro -
d doctores, qui sunt guttur tuum emi nobis obtulit Α,& pro nobis mortuus est. inum optimum suae dat rinx,S suoru strita Et virginitas virginum, &ntorum: quod quidem vinum erit dignsi, & bor, & amictio carnis sanctorum sultisanisonum,& acceptum dilecto meo Christo ad quaedana retributio.I mn notandum,& labiis, S dentibus illius ad iu- sui pro Christo prius Christus dedi t eis graminandum. Ad cuius intellectum est notan- tiam,& sortitudinem ad toleranda tormendum et, vinum sapietiae,&intestigeti , quod ta,& ad resistendum tyrannis ,δ prius dedit sanct Ioctores expresserunt ex vinea ricrae apostolis os,& sapientia,&dona spiritu,danscripturae,in tantii fuit de se optimum,& co- cti ad loquendum ante reges, , tinens veritatem , insuit dignum acceptari- ad pugnandum cum eis . Et ita dedit gratia, Christo, & ecclesia sponsa eius. & ideo di- & virtutem virginibus, dc concinentibus adcit, P suit dignum ad potandum .i.acceptan- pugnandum contra carnem,&dedit gratiam
dum ipsi CListo,& ecclesie.Et suit dignum, conlataribus ad pugnandum contra mun-& dulce labiis,&dentibus Christi,& ecclesis dum,&antiquum serpentem,S dit sapienad reminandum. Nam ecclesia per seos prae veram intelligentiam deoribus, dicatores continue ruminat scripta,&do ctri intelligendassecras scripturas, & ic 'nam Avetustini,& Hieronymi, & Basilii, & runt multa scripta,& pugnariit, & triumphadiorum octorum. Item doctores scolasti- runt de haereticis. Ex quibus patet, mari ci posteriores continue ruminant dicta sacro via martyruna,&rum doctorum priorum ea declarando. & na opera consessorum, & omnium iustorii, in sitis uuaestionibus disputando. Et sic vita & omnis doctrina doctorum non mnum illorum acrorum d oru quod eccle- si quaedam retributiones. quia retribuebamsia collegit ex vinea, & arbore palmae seper Deo per effectum quod ab eo prius acra etr mina ur nobis, &a nobis ad fidem nostra rant per gratiam.Et sic quicquid oneri recla
415쪽
retr bulla, &gratiarum actiones prob ene- Hoc idem fecit mapna multitudo utriusqueficiis prius receptis .& sic est quaeda mutua, sexus in illa tempestaterqui contra volunta-& reciproca,& conuersa retributio. Ideo di- tem non solii parentum: sed contra decretarit spoca . Ego ossero dilecto meo omnia ista imperatorii, & r sum,& totius gentilitati ahona,& ad me conuersio eius: quia econuer Christo per baptismuni, detestantes idololast ipse primo mihi tribuit cita bona: quia triam,adhaeserunt. In qua tepessate fuit moex arbore palmae crucis prius ista bona col- rata grandis persecutio contra christian legi. I tem ipse mihi gratis omnia illa bona ct ecclesiam sponsam Christi,&in deceania gratie tritalit: sed ego retribui ipsi bona la- nis fuerunt occisa insinita millia martyrum triae: Ied ad me conuersus retribuit mihi bo- per totum orbem: nec Christum negaruntina gloriaeriere ipse est primus: & vltimus in unde persenae eoru capitali sententia, & va.. largiendo. ideo semper ad me conuersio, & riis,& atrocibus tormentis puniebantur, α retributio eius. Et ideo subit. Veni dilecte bona temporalia fisco adiudicabantur.Et tanti: egrediamur in agru &e. Ad cuius intel- tota ecclesia undiq; amigebatur, & vexata. lectum est notandii,* cu hoc carmen sit nu- tur intolerabiliter: inta iuum multi chri-ptiale: Salomo ponit casus qui accidui in ter stiani videnter intolerabilia tormenta alio- amates,& spo s carnales,mpli cado ad Chri rum, S arbitrantes se illa non posse pati: postsi,& ecclesia, qui sunt spoli spuales.vnde ae lius eluerunt sugere ad montes, & speluncidit quandoque et puella es igit sibi sposum cas,& ibi Deo seruire: quam Christi nega avltra scitum: imo contra voluntatem paren re. Et ita secit Paulus primus eremita: qui tu,& sic clam diligit sposum, & ostendit ipsi videns tormenta,quae patiebantur martyres amorem cum magna dissicultate in absicoso in Alexandria se non posse tolere, fugit in sed eum hoc peruenit ad notitia parentu, as desertum: quem postea secuti sunt multi alii figunt sp5sam ne loquatur nec iugatur spo- chrisiani, & sic incepit ordo eremitarum,αλ tali: sed abiiciat ipsum,&iungatur alteri monacorum in aegypto inissa persecutioner ad nutu parentum,& consanguineoru . Sed qui quidem monachi, & eremitae postea creeu illa summe diligat spolium cui primo pro uerunt in magnum numerum per totum ormisit sidem,nullo pacto vult acquiescere pa- bem. Et non solum sugerunt ad montes in drentibus. Cum aut parentes atrociter affli- la persecutione homines simplices sed etiam gant ipsam,n5 con intientes: imo repugna- papa,& episcopi,& sacerdotes: qui per totates matrimonio per ipsam eontracto,haben illam persecutionem latebant in si cis. Ettes odio sponsem ciue ipsa elegerat: tunc il- sic illa ecclesia fugit de domo parentum sit, Ia vehementer llicitat sponsiim ut educae rum .s de populo gentili cuius erat filia, de use de domo parentum,& ducat extra ciuit latebat, & morabatur in villis, Sc spelunci te,ubi libere reddat ipsi vices amoris:& stet, seruiedo Qiristo sposio sito. Et hoe est quod& morentur ibi usquequo ira parentum sit intendit prophetice exprimere Salomon inplacata, & consentiant parentes in matrimo hac parte. Vnde quia imperius dixit spons . nium,& reducant eos in ciuitatem,& in do- Ego dilecto meo.& ad me conuersio eiusauimum sua. Et hoc frequenter accidit in spon cut spossis dilectus meus dat mihi bona gra- salibus earnalibus,& mundanis: quae dicun- tiae: ita reo dilecto meo tribuo latria seruitutur clandestina sponsalia: uae postea appro tem.&cut reo tribuo, Sexhibeo dilecto hantur per parentes,&ecclesia. Ita ergo ac- meo latriam seruitutem et ita conuerso eius vidit ecclesiae sponsae Christi tepore persem est a me. i. econuerso ipse dabit mihi, de ει- tionum imperatorum, & maxime in perio pecto bona gloriae ab eo. sed quia impedioemtione Diocletiani,& Maximiani. Na tunc de prohibeor ab imperatoribus , & tyrannis temporis multae puellae eontemnentes nu- exhibere libcre latriam seruitutem Christonias carnales, detestantes ritum,& supersti- nse meo: quia volunt me cogere Chritationem gentilitatis, promittiebant Christo stu negarerio potius volo sugere ad montes. virginitate, & desponsabantur Christo per Et sic ecclesia conuersa ad Xpm sponsiim,di- fidem, & baptismum ultra voluntate paren cit.O dilecte mi: licet imperatores,& tyra tum: vr patet de beata Christiana, & Marga ni attrociter persequatur,& diris tormentit ita, ed Barbara: ouas parentes infidςles aia affigat me: ut deseri te,& adore idola nefanfitebant ut Christum spopsuin denegaren* da: in nunqua deserate cui semel voqi fide:
416쪽
Iedmauendo eonsiliu tuu qui dixisti Matth.
x i persecuti vos fuerint in una eiiritate su-gite in alia: sie ego volo fugere suria tyrannorum. Ideo veni dilecte mi, fugiamus ad tempus seria persecutorii: & egrediamur in aegrum extra ciuitates, & comoremur in vil-Ls,dcruribtis,& eremitoriis, & speluncis. Scabi in eremo seruia tibi in hymnis, de orationibus & sacrificiis. Et mane surgamus ad vineis excolendas: ibi celebrando diuina ossicis in absconsbpP metu tyrannorum ne impediant,& prohibeant nos. Et ibi expectabimus, & videbimus si floruerunt vineae: & si res vinearii, & aliarum ciboria parturiunt fructus.i. ibi expectabimus usquequo sit placata ira imperatorsi,& principii, & tyranno Tum ccitra christianos.i. usquequo tu illumines eos, & reddas benevolos erga ecclesii, conuertantur ad fidem. prout suit copletum per conuersione magni Costantini: vi pate-Dit. Hoc aut dicit, quia vinea populi gentilis licet in principio ellet horrida, & inculta:tamen paulatim videns miracula,& signa quae per martyres,& viros sanctos fiebant, incepit florere: & sic cum labore parturivit seu clus fidei: & parturiebat usq; ad Constantinia. quia multi interim csiuertebantur ad fidem .ut patet in historiis martyrii. Unde dii heatus Vrba. papa latebat in rure & praedio beatae Caeciliae. ipsa Caecilia semper florebat S fructus salubres parturiebat in ciuitate . S sic conuertit spossem suu Valerianu & N- machiuin fratrem eius:& misit eos ad Vrb nu: qui cum caeteris merdotibus latebat in speluncis,dc in illo rure . io Vrbapus gratias ages dicebat. Dite Iesu Xpe seminator casti consilii suscipe fructus quos in Caecilia seminasti:quia Caecilia famula tua quasi apis tibi argumentosa deseruit. Et sic illa persecutione passa sunt multa millia imartyrum &virginum utriusq; sexus & artatis. Et sic illa vitanea semper florebat & parturiebat fructugmartyrii dii ecclesia latebat.& morabatur in villis & i n agris. Et io dicit. Videamus si fletiuerunt mala punica .fflores virginum, α martyrii.& dum mala punica.i. martyres fi xent & parturiunt in ciuitatibus: ego dabo tibi in agro ubera mea . . ubera latriae, quia
nunqua cestabo a diuino cultu in hymnis, &orationibus,d sacrificiis,& ieiuniis, orando
pro ecclesia,ut tu coprimas, & humilies corda imperatorii, S infideliu gentillii ad fide, ς amplius persequant ecclelia. Et ideo Ma dragorae, per quas intelligitur tecunditas,
ecclesiae, iam dederunt odorem situm in pontis nostris. Ad cuius intellectum est notandum , ui Mandragora est quoddam pomun penitu inradice cuiusdam herbae facietis solia admodu paruae lactucae.Et sic Mandrago'rae sunt tanqua tubera terrae valde Odori a habentia similitudine humani vultus:& habent hanc proprietate, ut dicunt herbarii:lsiquis desert secti Mandragoras,attrahit caeteros ad amore & nutu sui. Item habent alia proprietatem, quod si mulieres nianducanc Mandragoras disponuntur faciliter ad se cunditatem, & conceptu prolis. Et ideo Ruben attulit Mandragoras matri suae Idae: ut disponeretur ad concipiendum . quae dixit Iacob viro suo: dormias niecum hac nocte prQMandragoris.Ge.3o. Ideo Salomo per quadam metaphoram diuinas & internas spirationes,& illuminationes appellat Mandragoras in hoc loco: eo q, quando Deo placuit in illa persecutione Deus inspirauit multa corda holum: q quidem inspirationes tanquam Maiadragorae generabat fructus fidei in meatibus gentillii:& trahebatur ad fide xpi: Asupro fide xpi se morti offerebat. Ite post illam
Persecutione:imo in eadena persecutione e
nutu Dei , & p p horridi aegritudine Diocletianus cessauit a plecutione. Et postea Deus inspirauit in Costantinu Mandragoras spua hii inspirationum: u tractus S conuersus ad Xpm reuocauit exiliv xpianorii.& magnificauit ecclesia ut patebit.I5 dicit sposa Madragorae.c virtus spus sancti & inspiratior s dederunt odore suu in portis nostris in principibus, & imperatoribus qui sunt portae populi gentilis.vel in portis ecclesiae: per quem odorem fuit foecundata , & multiplicatae
siae iam apparet in portis nostris. Et hoc diacit sponsa: quia dum ipsa orabat in agro latenter,& in eremo: multi ad fidem conuertebantur&posea martyrio coronabantur in populo in ciuitatibus. Et quia ex omni sexu& aetate.s iuuenes,& senes,& virgines innuptae me puellae ad sidem Christi continue
conitertebantur,& martyrio coronabantur:
ideo subdit. Omnia poma noua & vetera dilecte mi seruaui tibi: id est obtuli martyres ex omni sexu & state nam ego seruaui et obtuli tibi poma noua sicut sueriit Caecilia , α Agnes,& Agata,& Lucia, di Catharma,q in
puerili aetate passis sunt. Et obtuli tibi poma
417쪽
A vetera seut mersit Marcellinus,&Vrbanus,& multi alii, tui in senectute passi sunt in illa persecutione. Hoc etiam dicit: quia in illa aetate multi conuertebantur ad Christium: alii in pii eritia alii in adolescentia:alii in senectute. Vnde Oaeda puelle dedicabant,&cma herabant Deo virginitatem suam, &cpraeda viduae seruabant eontinentiam, Scquidam senes segregabantur ad montes adseruiendum Deo. Et sic sponsa continuὰ onferebat Christo spolim sito poma noua, Suetera.Hoc etiam potest intestigi de doctoribus. qui cotinue offerebantChristo poma noua, α vetera prae sicando, & probando ipsum e verum Deum, & hominem, &Messia in lege promissum per Autoritates, ct scripturas noui ac vete. testa. iuxta illud Matth. i 3 . Omnis scriba doctus profert deo testuro suo noua,& vetera.
TERTIA PARS. Noni Cantici. OVid mihi Gr te fruarem men lugentem
Iim o uos filiae Hierusalem si citreiimeque euigilam actos dilectam. Δ
Aee est tertia pars huiux noni ean-Htici: in qua rex Salomon explicat desiderium Ecclesiρ redeundi ab eremo ad ciuitates, mitigata rabie Turannorum, expectando pacem ,& tranquillitarem Eclesiae per conuersionem totius populi. Ad cuius intellectu est not indum sicut dictum est,quod ista sponsa erat filia populi gentilis sin carne: quae ad fide Christi nouiter erat couersa contra uoluntate sus matris. Detilitatis. Et dici si est qualiter lilitas afligebat stia sua. c Eccletia, eo et, ultra voluntate imo contra voluntate sua deis nsederat sibi Xbm spossim . Et io ista sponsa fugit in eremacu ciuillo sponsa suo , non
pro sῆperiled ad rq us, usquequo mitigaret Rita principiti, octocius gentilitatis matris stipvi mitigata ira eouerteres ad eu getilitas,laeo sentiret Christo spisse Ecclesiae.Etio Ques se carnalis: quq t it a domo matris , reparentu cusponso sibi cladestinῆ despciat, dii est in illo exilio seper desiderat redire Mdoinu matris,& inducere matre,dc Parentes ad amore sponsi,&co sensum sui coniugii: ita pariter Ecclesia sacerdotii dii erat in eis. mo quasi relegata propter metu, & crudelitate Tyrannorii semper,di continue orabo Deu ut conuerteret corda principii,& Tyr noru,& conuerteret,& molliscaret ira,& sciuitia gentilitatis matris suae ut Christia reo,
ce Christu sposum suu colere, S eius Doma praedicare, di lege euangelica promulgare per omnia regna inum . quod s)pletum est ut:r conuersione magni Costantini. Ni ca iratus Sylvester metu dirs persecutionis per magna tepora lateret est filo ciero, & sacerdotibus in montibus Serapinis se per orado pro pace Ecclesi : ex monitu ApolloIota Petri,S Pauli suit vocatus, & qu situs permagnu Constantinii Imperatore: qui putas
ad morte vocari: obnixe exortabatur tot it
Ieru suu ad martyriit perferendis pro fide Christi. Sed multo, S loge aliter fuit fauo rabilis toti Ecclesiae Imperator quam Syl- uester putabat ciuia suit ipse Imperator ba iam iratus,& ad fide Christi couersiis. Et intis. tu fuit toti Mesesis benignus effectus, et ip-i se situ palatili lateranese in Ecclesia saluato . . ris secit cosecrari. Et generale licentii,& facultate cocinit. ut Ecclesiae in honore Chri , sti pollent per tot si orbe nouiter fabricari, si εἰ te pia idolorii in Ecclesias csi ecrari,& lex Deuangelica per totu orbe publice prs dicari. Et sic ad exemptu Imperatores oes reges, α principes in udi suerunt baptietati: qui de te sauris suis Ecclesias fabricariit,& ditarunt. Eisic Ecclesia per viii uersum orbe fuit magniscata, & sponsiim luia Christo sine timo ire publice fuit praedicado cosessa. Et tue surrexit maxima copia doctorii. c Atana su Basilius,Gregorius NaaiZenus, Chrysosto-- .mus, Augustinus, Hironynius, Ambrosius ,& c teri, qui publicis praedicationibus m. mnes populos instruxeruiu, &suis scri-, ptis sacras scripturas exposuerunt, &eius disputationibus omnes haereticos deuic runt λ&ab Ecclesia eliminauerunt. Et is i
418쪽
i o D. Iacobi de Valentia Christopolitan i Episcopi. :
A pater qualiter Ecclesia de omni biis inimicis finaliter triuphauit. & hoe in tedit explicare in hac parte. Dicit ergo posa existensiti illo exilio ad sposuim. Quis det te fratreme v. i quis dabit mihi te fratre mesi stigete ubera matris meae. iab si1gedii ubera matris meaeal.d. O Christe tu es frater meus p carnis allumptionem: quia sumus filii eiusdem humanitatis. Unde notam Christus dupliciter dicitur stater Ecclesis sponsae suae. unomo per carnis assumptionem inquantia est homo:quia omnes participamus eande humanitatem & sumus filii Adam. Alio modo dicit Christiis fater Ecclesiae inquatum est eius sponsus: quia sunt duo in carne una. Iosponsa appellat Christum fratrem. Iterum est aduertendum propter id quod ait.Sugetem ubera matrs meae:l Ecclesia illa couer-
Psa de populo genrili habebat duplicem nimirem . . unam carnalem ex qua descendebat
secundium carnem. & illa erat gentilitas siue generatio pentilis. Habebat autem alte . ram matre spuate: quae est virgo Maria.nam
postqXpsesi frater adoptilius,& spolius Ecesesiae:& virgo Maria est mater xpi naturalisessio est mater adoptiua ipsius Ecclesiae. Potergo esse duplex sensus in hoc versu. primo ut dicat sponsa ad Christum. Quos det te fratre meum sugentem. i. qui suxilii ubera Mariae matris meae: ut inueniam te foris p Alio
modo potest intelligi reserendo ly matrem
ad gentilitatem matrem carnalem ipsius Ecclesiae:& tunc sensus est verus, & consormis literae. qas.smγnsα Quis erit ille Deus & ille Imperator illuminatus per Deum.q ai det , ta concedat te Christu & fratrem,& sposum naeti nat suetas ubera gentilitatis matris meae C accep ano ab ea seruitutem latriae. s. ut tot genti ita, coueriatur ad fidem:& exibeat titit ubera latri sicut ego facio: Sc per consequens sicut sigis ubera mea ita uisas ubera totius gentilitas matris meae. q.L Vtinam Deus pater & tota Trinitas illuminet Imperatores & reges & tota sentilitate: ut ego , si sum in hoc exilio possim reuerti adciti itates & populo ς: & ad gentilitate matre naeaedi postim eam baptiore: ut si sus meus sugat ubera matris meae, acceptando eius latria: n. In hebraeo habetur. QEi, mihi det ut tu tanquam frater meus fugas ubera matris meae.& tunc litera est magis clara & cosor- mi, hu .c expositione. Et ideo sequitur. Inueniam te salum foris & deo culer te: dc me nemo iam despiciat. Ad cuius intellectum γ. est aduerteduin. i d hie loquitur ad modii
eorum qui primo contraxerunt sponsalia. clandestina: qui primo se osculantur in ab scondito: sed postquam parentes consen tiunt in matrimonio, & matrimonium est notum toti populo: tunc spoli se osculantur. i n publico absque erubescentia. Ita pariter,
fecit primitiua Ecciasia de pulo gentili . . Nam primo fuerat elandestine christode
spon. ata cotra voluntatem & scitum pare
tum, eo modo quo supradictum est postea me u parentum fu-it ad montes: & erat ibi in agro per totam persecutionein D. letiani:& ite ibi osculabatur sponsium in abs..condito & secreto. Sed postquam Beatust
Si uester eum suo clero reuersiis est in ciuitatem: c Baptizauit Conliantinum,&cOn- .ces neu saeuitas ultristianis publice prsdse ccandi euangelium, & aedificandi Ecclesias ,& diuinao: ficia celebandi: tunc Ecclesia osculabatur sponstipa suum in publico & in itinere S in planteis, ubi publice confitebatur Chrillum,& eius legem euangelicam. hoc intendit dicere sponsi, cum ait. Quis mihi
det S concederet te Clarisbi in fratrem mes, ut sugas ubera totius gentilitatis matris meae eius latriam acceptando, ut publice inueniam te foris scilicet in itinere & in platea,& ibi solum osculor te publice coram omnibus,tuu in nomen confitendo S praedicando: ut in tali praedicatione & cultu nemo iam amplius me despiciat nec persequatur sicut factum est usque ad praesentem diem: quia per decem tinperatores sui assi m& infeltata sudiendo per nemora. In hebraeo habetur. bis mihi det, ut tanquam Ffrater meus fugas ubera matris meae: uti uenirem te in vico & oscularer te: & nemo
me despiceret.& tune litera est magis clara.& ideo sequitur. Apprehendam te in domum matris meae. Et hoc dicit: quia illa sponsa. introduxit Chrillum in domum matris . suae scilicet populum gentilem, quando in
populo gentili publice nomen Chriisti prς
clicauit,&Ecclesias conliruxit . unde sicut in principio Apostoli conuerteriant illam paruam Ecclesani ex populo gentili , ita pollea illa parua Ecclesia multi, tribulati
nibus astaicta conuertit totum residuurn gentilitatis,& per cosequens conuer tit matrem suam , & introduxit sponsum in domum gentilitatis matris. Et ideo sequitur, Es
419쪽
A Et ibi me docebis quasi dicat postquam in
troduxero te in domum matris meae, & publice potero nomen tuum praedicare, tunc
ibi nie docebis, id est dabis mihi doctores: quibus reuelabis secreta sacrae scripturς: Rreserabunt & declarablint scripturas utrimusque testainenti : & defendent Echlesiam contra liaereticos.hoc autem dicit: quia illi cd p , it conuersionem Constantini fuit in Eccletia copia magnorum doctorum : sicut suit Atanasius, &Balilius, Gregorius Na, ZanZenus, Ambrosius Hieronimus, Hilarius, Augustinus: & caeteri: qui spiritu sancto illustrati glossarunt scripturas & instruxerunt sdeles & debellarunt, & exte nainai unt haereticos. Sed quia scientia e rum nonfuit ab alio nisi a Christo , qui eos per spiritum sanctum edocuit: ideo dicit :Bd ibi me docebis. Sed quia Ecclesia esset in ' grata' recipiendo tot beneficia a sponis: nisi reddere uices amoris per exhibitionem: latriae: ideo sub die sponsa. Et dabo tibi poculum ex uino condito, id est sicut tu me docebis secreta secrae scripturae aperiendo , ita ego dabo & osteram tibi poculum prae dicationis ex uino condito,scilicet ex intelligentia sacrae scripturae : quae. est dulcior omni uino.vnde dictum' est qualiter intelligentia & ueritas euangelica est quoddam
uinum conditum Sc expressum ex uinea sacrae scripturae veteris testamenti. Et hoc ui num conditum expresserunt doctores ex
sacra scriptura & obtulerunt Christo, quod quidem uinum fuit dignum S sepidum dilecto Christo ad potandum:& dentibus,id est populis eius ad ruminandum. prout dictum est supra. Item sponsa non lom obtulit sponsio poculum sacrae scripturae: sed etiam
poculum sacramenti altaris ex uino condito C & conlecrato. Et ita pariter osteri poculum aliorum sacramentorum & fidei articulorum, & poculum obseruantiae praeceptorum
- & o perum mist ricordiae,quod poculum est sponsis ual de sepidum & acceptum.Sed quia Ecclesia non solum offert Christo merita passionis: liue uinum passionis eius in acra
mentis: sed etiam offert uinum meritorum sanctorum martIrum,& virginum,& consessorum: ideo subuit. Et dabo tibi mustum malorum granatorum meorum.unde per mala grauata intelligsiti irprincipaliter martyres,
qui pro Christo singuinem sederunt: S ex consequenti intelliguntur omnes consesb- res & sancti,& iusti qui omnes conti entur De. sub una pelle &tegmine fidei & charitas.
sicut enim in malo granato continentur
multa grana rubea sub una pelle: ita omnes fideles rubricati sanguine Christi contineri tur sub tremio Ecclesiae.Mustum ergo istorum malorum granatorum , stilicet sanctorum martyrum, sunt merita eorum exprecse ex martyrio & laboribus, quos pro Christo sustulerum. unde hoc mullum malorum granatorum offert Ecclesia Christo sponso suo in festiuitatibus quas celebrat in me moriam sanctorum . Item haec merita fuictorum offert quotidie Ecclesia simul cum dicit in canone. Cona municantes,& mem riam venerantes in primis gloriosae uirginis Mariae & beatorum Apostolorum &ma tyrum. Et hoc est mustum malorum grant
torum S poculum quod Ecclesia osteri quo atidie Christo sponso suo. Ex supradictis ergo patet:qualiter ista Ecclesia sponta Christi exiuit in campum pugnae terribilis ut castroi um acies ordinata cum multis choris,& exercitibus castrorum bellicorum . Eepugnauit diu contra nimicos suos: sed tandem diuicit eos & triumphauit de omnibus. Nam per martyres diuicit omnes Tyran nos: & per uirgines& continentes triumphauit de carne:& per monacos & eremitas&religioῆs triumphauit de mundo &Di bolo & popis eius. y & doctores tritiphauit
de haereticis.Et sic postquam tempore Constantini deuicerat omnes supradictos: & suera e tota gentilitas conuersas tunc sponta absque timore & erubescentia ostulanatur
sponsum in publico: dcerat in eius amplexu&fauore eius legem euangelicam praedican Fdo & publice diuina ossicia celebrando . Eesponsus iam publice fauebat sponsae tenenseam in Q oamplexu fauorabilis: quando constantinus dotauit eam magnis muneribus& diuitiis ,& domino temporali & amplo patrimonio. Videns se ergo sponsi in tanto honore S prosperitate & fauore sponsi constitutam,concludit dicens. Laeua eius seb capite meo,& dextera illius amplexabitur me id est iam Christus sponsus meus. honorificavi t me in tantum quod istia eius, scilicet
dominum temporalem copia bonorum temporalium estnib capite meo ad sustentandum statum honorificum, hoc mundo:&dextera illus, id est potetitis eius spiritualis quam mihi cocessi ad tegendam Ecclesia m ,
420쪽
D.Iaeobi de Valensia Christopolitani Episios.
A amplexabitur me.q. d. ludit Christus, spo sus meus amplexabitur me totam laeua , id est brachio sinistro, scilicet eopia bonorum temporalium sit, capite meo: & dextera, id est potestas eius spi ritualis erit supra me. &lic utroque brachio amplexabitur me, sciliacet temporali & spirituali. Et sic iam in sto amplexu prospero & sauorabili, & tam ui-cirix quam triumphatrix: & domina totius mundi fauorata. Sed quia sponsa agens grati as elorificata suerat in Christo: eo quia amplexu suerat eam supponendo laeuam coriae bonorum temporalium sub capite ad surientandum eius honorificum statum: S pocendo dexteram bonorum miritualium ui Per eam, & per consequens Iponsa iam quiescebat: quasi dormiens in amplexu sponsi liberata a persecutionibus , & labor iuus: B ideo sponsus eius exhortatur, Sadiurat Glias Hiera salem, id est omnes deuotes fideles ne excitent, & impediant eam ab itala quiete, & prosperitate in qua manet, &ne Ieparent eam ab amore, & fide sponsi: nec impediant ipsam a cultu latriae. Ideo ait sponsus. O filiae HierusHem adiuro, & aia moneo , os ne suscitetis, id est ne impediatis, nec euigilare faciatis dilectam a somno contemplationis, & latriae: donee, id
est dum , im velit. Ad maiorem intelligentiam huius est valde notandum, quod dialomon in hoe libello enumerat,& memorat tres amplexus huius sponsi ad sponsam,& post quemlibet amplexum facit adiurationem, & adiurat filias Hierusalem nesiiscitent sponsam. Qui quidem tres at plexus cum suis adiurationibus reseruntur C d diuersa mysteria. unde primus amplexus suit incarnationis , & humanitatis susceptionis : quando verbum aeternum filius
I ei assumpsit, & vniuit sibi illam hunianitatem personaliter in unitate suppositati.
Nunc autem amplexum incarnationis ni emorauit in cantico secundo , dixit. Dum cs t rex in accubitu suo Scaetera. Et hoc magis explicatur in fine huius cantici , cum dixit. Italia eius sub capite meo & caetera. sed illico iubdit sponsus r dicens. Adiuro vos filiae Hieru: alem per capreas ceruosque camporum, id est per patriarchas,& pr liheta: ne suscite tis nee euigilate faciatis diae tam , scilicet humanitatem assumptam ab unitate pers ait: qua est verbo unita idonee ipsa velit. Et adiurat per patriai ctas,
S prophetas: eo quod eis fuit seb iureium odo promissum mysterium incarnationis, α aduentus Christi in carnem. Hoc autem dicit: quia quod semel Christus assumpsit:
nunquam dimisit. unde licet in triduo anuma fuerit a corpore separata per mortem tamen verbum neutrum dimisit. Secu
dus autem amplexus suit filii Dei ad ecclesiam depopulo Israelitico tempore eius siensionis,& praedicatiotiis quia tunc Christus recepit in suo amplexu ecclesiam congregatam de populo Israelitico , quando vocavit apostolos, & discipulos ,& alios tadeles de illo populo ad fidem.& hoc per praedicationem, di miraculorum operationem. Quem amplexum memorauit sponsa in fine tertii cantici, cum dixit. Inueni quem diligit anima mea:renui eum nec dimittam d nec intromittam illum in domum matris
meae, scilicet synagogae. & in cubiculum genitricis meae , id est plebis Israeliticae, lupgenuit me secundum ca rnem. Uod suit impletum: quando Christus misit apostolox ad praedicandum in omnem ciuitatem, Eclocum quo erat ipse venturus: in qua praedicatione multos conuerterun , & bapti Za-uerunt: ut patet Lucae undecim b. Et sic illa ecclesia apostoloriam introduxit sponsum in domum matris eorum per fidem. Hoc idem secerunt post receptionem spiritus les,
eii: quia in illa die baptira i stant ad tria mi Ilia de illo populo, & multo plures in dimhus sequentibus: ut patet in Actibus ap stolorunt. Et sic patet qualiter illa sponsa introducit Christum in domum matris suae: ut amplecteretur eam sponsus, & se nransieilla ecclesia in amplexu ponsi. Sed quia illa Psponsa semel conuersa nunquam recessu ab
amplexu spons, ideo ibidem illico subdit sponsus adiurando fit lias Hierusalem : diacens. Adiuro vos filiae Hierusalem per e
preas ceruosque camporum &ca tera. Te
tius amplexus suit quandis c hristus ample- in xus est ecclesiam de populo gentili: quando Christus amplexus est eam cum multo favore : prout dictum est in hoc Cantico nono: ad quem amplexum sequitur tertia adiuratio ad filias Hierusalem: sed illa adiuratio non facta est cum conditionibus supradictarum duarum adiurationum. Nam illa adiuratio facta est per capreas ceruos. que eamporum: ista autem tertia non: pr