장음표시 사용
441쪽
A in ter bona naturae hois. sed quia species , &. modus,& ordo tendunt in aliquem finem naturae proportionatum: ideo naturalis finis &praemium hominis erat habitare, & viuere in hemistario australi: qui dicitur paradisiis voluptatis: eo q, ibi duxisset vitam beatam
cum omnibus bonis naturalibus absque desectu aliquo bonorum naturalium sue morte:& liber ab omni infrinitate, & dolore, &eristitia. Quae quidem bona proueniebat tribus ex causis.Prinid ex aspectu celi. na secundum Ptolomes,dc Aristotelem secundo coe- Ii: hemisiarium australe est vertex, ct caput, ct superior pars mundi: ideo illae stellae sunt fauorabiliores,mittentes uberes,& fauorabiles,dc salubres influentias. & tileo propter fauorem coeli in illa parte nulla causatur per accidit pestilentia, nec sterilitas nec vetustas, 2 nec calor excessivus, nec tenebra, sed aura placida,& salubris,&temperatissima in lumine,& calore,& uniformis: prout dictum fuit
psalm. I. Et se conseruabat omnes plantas Decessive cum fructibus earum e & sic etiam conseruasset Adam cum eius posteris in esse
salubri. S sic prima causa erat aspectus sit. Secunda vero, locus ille qui est sub tali aspectu . Tertia causa vide perpetuandae si rifrmitate e& morte, erat &primi parentes a duebant cimnibus bonis
si Matitudo tam corporis, quam animae.Na et intellectum contemplabatur omnia crea: ta,& increata: licet non viderent Deum peressentiam,& pei voluntatem habebant quic quid boni naturalis volebant, & nihil mali volebant, & in corpore nullum patiebantur desectum.& ideo erat Adam sit lix, & beatus naturali beatitudine, quia stelicitas nil aliud est nisi tranquillitas animi omni tristitia,&dcsectu vacantis de bonum suisiciens dele- . ctans habentem . Ex quibus patet quod primi parentes fuerunt creati cum omnibus bonis naturae in sua integritate. Quae quidem . bona sunt species modus , & ordo, dc ille fi- . nis, & postessio illius loci cum suis bonis in quo Helias, S Enoch ducunt vitam stlicem usque ad secundum aduentum Christi. Qii equidem 'licitas intantii in dicitur naturalis, inquantum est proportionata humane natu-τς . Ex ovibus patet quὀd omnes habitus
quos mouo morales appellamusnunc pote-
dici naturales quadrupliciter . Primo solutio. quod a principio erant . inditi naturae. Se- mcundo inquantum erant naturae proporti nati, non excedentes naturam. Tertio quod pertinebant ad integritatem naturae.
id quia omnes posteri traxisset illos habitus ab origine, & natiuitate. Sed post lapsum tanon possunt huiusmodi habitus dici naturales se morales: eo et per longam moram , frequentes a s nouiter ac firunt. unde
tunc in Adam habitus praecesseritne passi nes,lc actus: sed modo post lapsum in nobis pastiones, & actus praecedunt habitus:qui cotra passiones,& actus praecedunt habitus,qui
contra passiones refrenandas ex actibus - , nerantur.Item illa habitatio paradisi erat nomini naturalis, edierat super omnia animatia nature hominis proportionata , & collata.Secunda conclusio,n praeter illa quatu rbona naturalia supradicta primi seretes ruerunt creati in gratia supernaturali gratiu sa aciente. quod probatur ex auctoritate Au usini super Genesi dicentis primi na res post longam vitam sine morte, & doli. suissent translati in vitam melimem a. teste regnum sed talem vitam sent consequi naturae,quia sicut liabitu, in inuales naturales non potuistini ridere diuinam essentiam, ita nec per selum habitum naturalem originalis iiistitiae meruissent illud supernaturale praenitum,nec frui diuina essentia. Et ideo est ducendum, tu habueriit gratiam gratificam
stiper naturalem subliniantem eos ultra,& sia per humanam faculi cena ad merendit illam vitam supernaturaliter beatam,quia per sola originalem iustitiam non poterant mereri nisi illam praesentem beatitudine linmanae natu proportionatam,tia qua erant, quae no F ponebat eos extra nec ultra humanam facultatem. Et ideo dicunt quidam illa origi. natis iustitia vel erat radicata in gratia gratifica cum fide,& spe, & caritate, vel erat iuncta cum ipsa,vt vltra praesentem beatitudine possen t mereri suturam. Et ideo est dicedum et vltra habitus naturales intellectus, & volatatis habuit Ada habitus theoli gales.s fide, spe,& charitate, de Christo futuro saluatore,que in spiritu prophetico puidit incarna-du, in suit in illo apore. i quide virtutes nosuerunt sine gratia. Ex hoc patetri A da non soli1 habuit gram gratifica pro illo statu, sed et gratia,& donii prophethe, qa in illo sopore praevidit misteriu incarnationis. & et ec
442쪽
ri 6 D.Iacob; de Valentia Christostolliani EpiscopI.
Hesae surgentis ex latere Christi per formationem Euae ex sita costa: ut inquit Aug. Ω- per Ioan.& super Genesi. Quod ciuidem mymrium explicauit prophetice Adam quado
surges a sonore dixir: hoc os ex ossibus meis de caetera. Tertia conclusio. quod primi parentes per peccatum licet non perdiderinthona speciei,ρος sunt vires naturales ipsius animae,& corporis: tamen perdiderunt m dum,& ordinem,& snem, quia sueriit expoliati omnibus bonis, & habitibus olum popsum. Et ideo ex priuatione illius satrix n, bis insitus talis appetitus: quia priuatio ea
Quarta conclusio: et homo per peccatum non lolii suit expoliatus ortinibus bonis nu di ,ε ordinis,& finis naturalis: sed etiam sitie percussus, & sauciatus in omnibus potentiis,& in tota persina: & hoe quintuplici vulnere:propter quod non potest libeta nec sici liter operari. Prima pars patet per praecedentem conclusionem. Secunda autem pars p
tentiarii quibus expedita & recte, di ordina tet per singula ad experientiam:& prout ex te operabantur:&percosequens fuerunt ex perimur in nobis. Vnde primo, nomo fuit
poliati illa originali iustitia suo praemio. restisti illa origi 1 qa probat Aug. li. hypo nosticon respon o ne prima. Na illico post eis ligni prohibiti' noueriit se nudos .L oibus bonis gratuitis,&oatiscis expoliatos. Et io abscoderunt se,& gerunt a lacte domini. Genes. 3 .Hoc idem saluator Luc. Io. per parabola illius hois,li idescendens ab Hierusale in Hierico in cissitan latronςs:qui expoliauerunt, & rcusser ii: & semiuiuo relicto abierat &c. ubi dicit merito primus ho sui tomnibus binii, Cc Uiatus. Nam sicut ipse suitauersus a Deo perde ita Deus sui tauersus ab ausem iustitia: endo lsauciatus in complexione vulnere infirmitatum,&aegritudinum,& morborum: quia n5 est aliqua pars in homine quae non sit subiecta alicui aegritudini imo multis: pitta quia . accidit ostumia in oculis: vertigo in cer Abro, pleuritis in pleura: 5c collica passio in colo &c. prout tradidit Avicenna in quarto My .canone . quae quidem mala inducunt finaliter mortem. Ex quo patet et mors, S subris,& omnes istae infirmitates iam non possunt dici mala naturalia sed poenalia: quia in poenam peccati inflicta. Item sectido fuit homo
vulneratus, & sauciatus vulnere improbi la- in toto corpore: oa illa qui absu; labore po nem fructu, quae ipsi contulerat.Nam perden lem iustitiam perdidit omnia bona natura
lia quae per illam iustitiam possidebat: S per neralia erant i a d libitum dedo iustitiam originale, pdidit etia gratiam non potest acquirere victum. 1 corpore: qa illa qui absq; umere . cui terra sponte dabtili, omnia animali de platae,&mi
per quam expectabat,&potuisset consequj que intolerabili laborer quia unus ut e futuram beatitudinem. Item perdidit bonuordinis: quia Ddidit liberii imperiit quod veluntas rationalis habebat supra sensualitate quia sicut voluntas rationalis imperabat: ita sensualitas,&caro obediebat, & parebat:sed post lapsiim non patet: sed potius imperau uti biecta: nune tunsis eum idore,& labore, & dolore vesciturne suo ex sententia domini. Genesis tertio Et ideo omnia ista bona temporalia, quae de de sui natura sent bona naturaliter,& ad necessitatem hominis creata, & in principio liberaliter collata: nunc peruerib nomine dicuntur patebit .Et sicut perdidit bonum modi, & or bona fortunae ratione modi acquirendi, Adinis: ita etiam bonum finis: quia fuit expul- possidendi: quia tunc naturaliter erant onmsus ab illa paradiso delitiarum,d praesentisae nia communia:sed nunc cum labore, & fraulicitate ipla naturaliter proportionata, S sic de,ut plurimum acquiruntur, & ab indipnia fuit expulῖς ab illo hemistatio australi in possidentur. &ideo mutato nomine dictitur hoc hemisiarium aquilonare: ubi tanquina bona fortunae. Item tertio suit homo vultis exules omnes posteri vivimus cum iugi mi- ratus in sensitalitate vulnere prauae concupiastria expoliati omnibus illis bonis. Ex supra scentiae. Nam sensualitas, quae erat sit bordia dicti, tribus conclusionibus soluitur primus nata rationi,& habituata temperantia,& sorperplexus philosephorum: scilicet unde inest nobis appetitus vitae immortalis, & impassibilis,& stlicis quam nemo in hac vita potest
habere: quia talis appetitus est naturalis, nec
est frustra post iiiiii aliquis in hoc saeculo potuit possidere prout primi patentes antei
titudine,& continentia,& parsimonia &αexpoliata huiusmodi virtutibus moralibus , di sibi naturaliter inditi filii percussa,S sauciata vulnere inordinatae concupiscentiae, quae in semes, & causa omnium malorum: in
qua sensualitate sic expoliata , & sauciata. successo.
443쪽
A successerunt omnes animi passionesiuae di- rculitur aegritndines animi, pura gaudium αtristitia, ira,& odium,&inuidia &c.quae non polliunt refrenari nisi per morales nouiter acquisitas. Et sic isti habitus virtuosi qui ante erant bona naturalia & indita iam no possint dici bona naturalia, sed moralia, quia acu longa mora & labore sunt nouiter acquil siti ex frequentatis actibus. nec morbus coacupiscenti nec passiones possunt dici mala naturalia, sed poenalia .i. in poenu peccati in ficta.Na habitus naturales praeceii rut passones, & concupiscentiam in sensualitate,& passiones, & concupiscentia modo praecedunt uirtutes. morales, & sic neutra dicui rur iam naturalia. Ex quo patet, i sensualiatas mit uulnerata morbo concupiscentiae,
per quam inclinatur ad omne mesum, &est B segnis ad omne bonum, & rebellis semper,& repugnans rationi &insurgens &collu-ctitas aduersus spiritum. Item quarto tota pars rationalis fuit sauciata multiplici uulnere. Nam intelledius qui per habitus intellectuales concreatos poterat contemplari noli tu naturalia , sed etiam supernatu - . ralia per habitum intellectus, & sapientiae, ει habitum scientis cocreatae, & hoc absccan instratibus: quia poterat ad ly' quia . . telligere per santasmata uel sine antas tihus,nunc omni il habit s expolia-itus non pol f intem A fine Antasia: quia
nec est intelligentem santasmata specu
ellectus conuertatur ad Antanam,si uult intellisere.&ita pariter voluntas quia suit - expolia a originali iustitia , quia omnia re- -uolebat,& diu inae uoluntati erat conformis, suit conuersa in suis operationibus adsensualitatem corruptam & appetitum senstitium corruptum & deprauatum . Et ista poena rationabiliter fuit homini inflictai vi
'an ita it Aug. nam postquam uoluit auerti a Deo& ab eius uoluntate,&conuersus ad mulierem ut sibi complaceret, tunc intellerius expoliatus boni, naturalibus suit conversus ad fantasiani de necessitate in sua opexatione,& uoluntas ad sen ualitatem ,&s periora ad inferiora. s. spiritus ad carne&c. unde eueniunt homini omnia mala.na intellectus freque ter decipitur; fantasti in suo iudicio, εἰ uolutas deprauatur per sensualitate in sua operatione. Et i5 quia intellectus no pol habere scietia de rebus nisi per sani
siam:inde est τ frequeter 'decipitur eirca co Dgnitione reru.& io filomphi primi uoletes
ex propriis uiribus inquirere naturas & causis reru , decepti inciderunt in uarios erro
tu fuerunt decepti in intellectu speculatauo dicirca naturas rerum , sed etiam in intellectu practic' circa cos nitionem boni honesti, ui utilis & delectavitis,ex cuius errore accidit praua electio in uoluntate . Ex suibus omnibus patet infirmitas nostri intellecturi :& omnium aliarum potentiarum, & patet , etiam peruersus ordo inter eas: quia intelle , ctus decipitur a fantasia ,& uoluntas ab imrellectu practico decepto, & allicitur a sensualitate corrupta.vnde modum huius peruersi ordinis,& deceptionis ponit Aristo .3. , de antima,& . & 7. eticoriim. Vnde est ad- auertendum v, in homine sunt considera odae duae partes principales.s.pars rationalis, sensualitas,prout comprehendit sensus ext riores & interiores.s.fantasiam, & appeti 'sensitiuum . unde tantasia sequitur sens ,α appetitus sit luit fantasia.se m a Dudicar de scnsatis conuenietibatu distat, ni entibus siue dele tristabilibus. &ibile aut utile dicit bonum,& sic triti bile aut inutile dicit malum :& sic appetitus qui diuiditur in irascibilem, & concupidicibilem sequitur omne delectabile aut utile tanquam Donum,& sugit omne tristabile tanquam malum: & sic sequitur honores,' dignitates, & omnia ardua sibi apparentia bona: & concupiscibilis o tat & sequitur uoluptates carnis, & pecunias & eaetera sibi concupiscibilia tanquam Fbona,& utraque .c irascibilis & concupisci. bilis fugit omnia tristabilia tanquam mala. Item in parte rationali lant duae potentiae distinctae ae intellectus & uoluntas. unde sicut apperirus sequitur santasiam S sensum, ita uoluntas in primo actu sequitur intellectum.Sed iste intellectus habet duas κγrti nes.c. stiperiore, qui dicitur intellectus speculativus: & inferiorem, qui dicitur intel- lectos practicus. unde sicut intellectus speculatiuus speculatur speculabilia, ita intellectus practicus cognoscit, & ratiocinat de agibilibus,Sed iste i ntellectus practi cus adhue habet duplicem portionem .c unam sus periorem per quam cognoscit & indieat de
asibilibus in uniuersali ut ipsi osseruntur per
444쪽
D. acobi de Valentia Chri tapolitani Episeos I
I, perlege diuinam vel humanii. Et habet alia porcionem inferiore per qua iudicat de particularibus, prout ipsi offeratur per fantasiam. o tunc intellectus practicus iungitur Antast unum cum ea in intelligendo. & sic
iudicat de bonis delectabilibus, S utilibus sin apparentia,& iudiciu fantasiae: & sic permertitur in suo iudicio. Na sicut ante per superiore portionem iudicabat Iege Ddei esse i,onam,& per consequens obseruandae& omme malum esse vitandum: & omne adulteriu' cut sertum,& homicidium esse malu , S per consequens vitandum: & sic tunc non decipiebatur in suo iudicio. Et tunc voluntas sequens tale iudicium intellectus in prima sua operatione volebat legem Dei obseruare: &omne homicidium,& surtu,& adinvenit nu- quam malum vitare e & sie voluntas dicebat: ur recta,& bona.Ita postea cum tantasia os Viri intellectui practico aliquod bonum dele. bile aut utile particulare per appetitu sentuum optatum:& intellecias iunctus sanis deceptus iudicat illud esse bonum,& sequendum: tunc voluntas in secundo actu sequens te 'i decνtum: & conuersa ad appetitum pratium fit simul unum cum eo. Et sic deprauata voluntas uiuit desideriti sensualitatisappetendo illuu bomin apparens stilicet utile aut delectabile:licet sit nocivum o malum:& contra legem diuinam,& humanam , & contra bonos mores: & sic causatur peccatu in voluntate in tali electione,& executione. & sic patet qualiter uterque decipitur,tam intellectus quam voluntas,per conuersionem ad sensitalitate.& ideo dicit Arist. 3.eticorum. 'i omnis malus est ignorans.i.de, ceptus:quia licet cognoscat in uniuersiali ta- me decipitur in particulari percouersionem ad fantasiam:& sensualitatem : ut patet de in cotinete. .eticorum: cuius deceptio causatur ex falsis discursu arsum talionias quia arguit in quatuor terminis adeo potius videtur habere tipinionem quini scientiam de particu Iaribus . Nam primis in maiori propositione dicit omne adultei tum tanquam malum esse vitandum: eo quod est contra legem: sed quido ossertur ipsi ista mulier, licet in minori propositione deberet dicere: lioc est adulterium: ergo vitandum: tanten alterando terminum dicit hoc esse bonum delectabile: & siex oncludit, ergo sequendum : S sic peccat in forma arguendo in quatuor terre in is, & per cons quens causatur rcccatum S isnyiantia in intellectu practico,& error, & prauitas Involuntate sequendo intellectum, & sensualitatem:&ex consequenti causatur in anima. Et ideo dicit Aristo. 3. de animari voluntas qive ponitur quasi intermedium intellectu,& appetitum sensitiuum : si sequitur intellectum prout iudicauit in uniuersali: tunc ip adicitur recta,& iusta:ouia intellectus ut sic dicitur rectus . Sed si voluntas sequitur sensu litatem siue appetitum in seriorem: & intellectu practicum deceptum, & deprauatum persantasiam: tunc voluntas rationalis dicitus praua,& iniqua: & faeta bestialis simul est sesualitate: quia tunc voluntas iam non est recta nec rationalis: sed praua, & bestialis, Minonstruosa essecta per consertium sensualia ratis: quia agit contra naturam. Na sicut totae imimobilis naturaliter trahit oes orbes in et seriores motu recto ab oriente in occidente: ita intellectus' tota pars rationalis naturaliter deberet ad se,& secum trahere santasia,& totam sensualitatem ,& non econuerse.
Et ideo quando sensualitas trahit ad se volatatem, S partem rationalem : tunc talis nam
tus,& actus est peruersias, & monstruosus,d non naturalis. & ideo sicut per motum primii bilis rectum nunquina causatur malii neci' 'Ut ecntonstrum in natura nec alia qui de aere:sed selum causatur eclipsis , aue causantur si tales M' ' plentiae aut tempestates per orbescinferiore, ut mouentur in circulo obliquo contra motum prim mobilis: ita pariter per primam operatione par tis rationalis nunquam causatur deceptioi intellectu practico: nec peccatum in voluntate.sed quado sensualitas trahit ad se partem n rationalem ad situm libitu,tuc causatur imisi& monstru in anima. quia tuc intellectus sit quasi santasia:& voluntas fit sensualitas. luia
nec intellectus per se nec sensus itas per se esuiliciens principium ad mouendum siue ad promuedum: sed ex his fit unum principia se susticiens ad prosequendum bonum utile vel Hdelectabile. Ex quibus patet: et totus iste dia scursus per Aristotelena explicatus est cotra
naturam non selum ipsius animae: sed etiam contra ordinem ipsius uniuersi: in quo sem- per inferiora obediunt superioribus. Et huc
eundem peruersum ordinem nostrarum p tetiarum memorat Apostolus ad Romanos.
octaua.ut infra patebit. di sic Aristoteles, de
omnes pl. ilo si h bene concedunt talem in
445쪽
A &m5st uosiana,&cotra natura,&ordinem mis Inrrentibu Hoc confirmatu Nam pria Iuniuersi. in nunqua potuerunt peruenire ad mi parentes talem carnem communica une cognitionc cauta. nde tale monstru Prou post eris stuis qualem ipsi habebant temporeniat in homine.Et hoc accidebat eis:quano generationis:sed tempore generationiς post nouerant sacram se tura: in qua nobis est Iapsium iam habuerunt carnem,& sensiualia
-rsitas it inflicta toti generi humano in cupidicentiaeque est semes omnis inali, em poena peccati primorii parentu:ed in oes po- talem carnem sic corruptam. Si vitiati eumia . . 'n'Ribu, b nii h suo onere transtulerunt successiiue in omnestitibus concreatis, S seerut vulneratae quin posteros. Ex quibus patet: quod ptimi pae sici vulnere.CVulnere multiplicis aegriz rentes omnia mala, in culis,quini pae aedinis in complexione:&vulnere laboris, Sc transmisierunt in omnes polletas percaria v iis siccorruptarii,&vitiati,&libidinosam. Exacquirendo & vulnere,& morbo cocuisicen quibus sequitur secundum Au .ci, tria mala
tur vuInus culpae, & peccati in ala. Sed utru cta antequa aletur. .e uiride mala exeunt. Vaenus concupiscentiae dicat aliqua serinam a potentia in actum post ininiationeni surpositiva superaddita sensiualitati, an dicat λ cessue. Nam ibi prinio in comolexione cor a genera infirmitatum aegritudinem corporalium. Secundo in ipPeuangelicae veritatis super illud Luc. r o.de il- sensualitate latet morbui concunioei
ti & sentiti tuo relicto abierunt &c.Sed stis exeunt ex carne o Gai actu per alati
visi Vo exeunt in actui mala poenae in ipso
. Aug. ib.de corpore sdolor,& tristitia: S tuccessive siserersectione iustitiae hominis: me tali vitia cediit fritudino Sinfirmitates va Teenere manet nostrum liberum arbitriu clau- tio quando homo perueni' ad ui in E γ'
dicatum. 6c sic oportet, F sanetur per gratia tem , dc usum rationisi exeunt F ad hoc u recte velit. & oneretur E, - UmD am4M .
a Misculps ab ipsa sensualit te in animi.
Nam sicut caro corrupta per ibliam consertitim causat culpam originalem in anima. ita concupiscentia, quae est semes omnis neccati latens in carne,& sensiualitate, causat cuia ad hoc et recte velit, & operetur.Ex praedictis patet selutio secudi, & tertii perplexus, 'sphilosophi nuqui potuerulpsislucre.
Quinta conclusio: mota mala ta culp e qua pinx.Coia quinque vulnera stupridi i , tra iemualitate, causat Iunxersit oes posterat primis paretribu percar pani actuale, ta veniato qui mo ale in Isine corrupta. Hac co lusionem probat Aug. late per constensem. Et G patet qualiter ol: contra Alanichaeos, dc super Ioan. homi I. r. istas tabuebant seminal ter in carne nisino modo . Nam omnes Posteri vel trahunt alatione: dc qualiter exeu ni in actu post ata ista mala cum carne:vel cum anima. no cum ti mem. Et patet et a qualiter anima nisanima. quia anima non est extra duce ab G mala culpς tri bit a carne,& ssensualita, cadam per generationem: sed a selo Deo per rupta,& Lauciata Ex quii iis etia seciuit imereatione: et sic non potest creari nisi bona: Omnia mala ea culpae i tanae traximus i ora ilia Deus autor mali non est sed Fus bo- mis paratibus: ed T ab eis ti aximus soli caeni:ergo sequitur et trabimus huiusmodi ma nem sic corruptam,& sauciaram in uua la
taret sola coem quae est traduceipri- talis muralitur omnia malacula P. Si
446쪽
A Exsuoradictis sentiuntur sex doctrinael secu comedens ipsum ut complaceret uxor ita ' Ouaru hesmaesti pro maiori parte ad omne peccatum cora
ciatur ab eo per culpam originalem eo im SQ per qu m. configurat Xpo 'rue ape clatur ad q0 p thsei mu k ecclesiastica sacramenta. η quidς ima ' n h ; - halus e. Nam in ipsius Adam de carne,tamen tollit ipsani ab prout a anima nostra:inde ait Apo. I. ad Cor.x .P
c tim intellectit S memoria, & voluntate: mus ergo maginem ipsius Adam coeles
dicitur tacta est similitudinem,& qui est br Et sic par reperi-
miamnem Dei.& sic dicitur naturaliter bo- xur triplex imago in christia mi Tn 'Ξ testio autem instanti cosideratur pro nitati, in anima: quam accepit iis aris ut insutiditur corpori corrupto. In quarto nem, per quam Acitur botrus natur Iteni prout inficitur ab eo, dc est insecta, secundo est imago ipsius Ada terreni in& mala malo culpae . Ex quo pater,i prius μ'
intanistitur bona per naturam quam mala PN, uciata somite, S morbo cocupisicen ς prata in uno instanti teporis pos- tiae: unde eueniunt omnia mala culpae . qua
ρὐ mi imagin n. accepimus per libidinosam gi
tis doctri , i duplex imago reperitur m npr rionem. Tertia est imago Christi in o libet homine. IPrima es imago trinit nima quam accepimusr,2 animam ster ereationem a Deo imprec mi.& regenerationem.Ex supradictis etiam tis in anim-p seciuitur ouarta doctrina. s. in uuando Aura in 'nimi sorater.per qua imagine natu- cis sed pro carne siue pro generatione. η a . . . &-per eul Vnde est aduertendum, natura humana
pinna unde dicit gus contra Faustii, tripliciter sumitur in sacras criptur' Primo
It ix.mper Grumbae imaginem reliquerue enim modosiumitur pro ipsa essentia Scn Mim parentes in nobis impressam ex vestia tura sipecifica residiariae ex corpore orsan'
est Cilitudine sui peccati . ni sicut adu
sud peccatum concurrerunt tres personae.c tionen in ulla modo dicitur bona naturali seri iis offeres diomum prohibitum: & Eua ter: & sic humanitas, Sipetiese humana ac tam ipsi , di offerens viro: ec Adam natura reperi tur in Christomodo m
447쪽
A do humana natura sumitur pro tota Eeneratione, ει collectione omnium descendentiuab Adam per naturali in generationem: sicut, dicitur natura id est generatio Scipionum, di Clandioraim,aut Tarquiniorum, aut filioruIsrael. Et illo modo dicitur ad Rom. s.'Omnes in Adam peccauerunt.i. tota humana natura suit obligata in Adam: quia omnes suos posteros ad poenam sui peccati obligauit infra natura. Et sic etia dicitur, et tota humana natura fuit corrupta in Adam. Tertio modo stamitur humana natura pro carne quam unusquisque traducit ex Adam per natur
leni generationem. Et sic dicit Aug. et unus quisque habet naturam. i.carnem, & sensiua litatem corruptam ex Adam: quia nil habemus ab Adam nisi carnem corrupta per imagine eius: quia anima habemus i solo Deon per creationem. Vnde caro dicitur natura in nobis: si ci est nata, δἰ traducta ex Adam: anma autem non dicitur nata nee genita: sed ex nihilo creata. Et sic tota linea silccessiva ab Adam usque ad unumquemque per generationem dicitur eius natura . & ista dicitur natura corrupta. Et isto modo .lus Christit, dicitur liber in natura i tali corrupti ne : eo quod non descendit ab Adam per naturalem generationem. Et sic virgo Maria non diei tui libera in natura : sed liberatam persona per praeuiam sanctificationem. Et siepeccatum, & corruptio naturae non potuit
transire ad persenam virginis: prout dictum est in expolitione psal s. & super Magnificat. Ex supradictis sequitur etiam quinta domina scilicet, is non est mirum si Aristoteles,lt caeteri philoses non potuerunt ex pu- ris naturalibus puenire ad cognitione istius monstruosi,& peruersi ordinis, & morbi reperti in nostra sensualitate, & natura: quod non accidebat: nisi quia no nouerant sacram scripturam, per quam nobis reuelatur qualiter ista corruptio prouenit ex peto primorum parentii. Sed beatus Aug. nectare sacrae scri-Dturae imbutus,& diuino lumine illustratus Hypognostico respolione secuda, & quarta, reddit l, moi cau sana, dices, et, primi parentes sibilo venenosi serpetis sunt insecti, & callidis eius blandimetis sunt decepti. Et io hane inquieta,& mortifera peste eoru corporae coceperunt; S per legitimum usiim postea q de paradiso sunt proiecti in posteros transmisi runt quam peti sui testimoniu haereditatio iure dimittentes nobis. ut ex hoc praeuaricato
rum filius nos cognoscentes non gloriemur, rade natura nostra peccatrice in conspectu iu-
si iudieii Dei sed eius m isericordiae, quae nostris meritis no datur: seper colla nostra si ctamus&c. In quibus verbis explicat Aug. unde proueniat humanae naturae ille morbus,& corruptio,& illud monstrum in natura. Na postqua Ada volu it tequi si astim bostiae,& uxoris magis q diuinum praeceptum: io conuersus ad seni ualitate comparatus est iumentis in suis operationibus,& simili, fictus est illis. Ex siupradictis doctrinis sequit sexta doctrina catholica, ut infirmitates corporales,& mors. & om rua mala tam culpae si poenae non dicuntur nec sunt in nobis mala naturalia : sed poenalia : quia non instant nobis ex natura specifica;quia homo valde bonus suit creatus eu supradictis quatuor b nis naturae,liber ab omni miseria: sed omnia a ista mala in poena peccati primoru parentum sunt nobis relicta, & instim:prout c6tra Pelagianos fuit determinatu in cocilio Amricano: cui interfuit Aug. vi patet de conso dist. . Placuit.& in cocilio Romano, cui praesule Innocentius papa. & in concilio Lugdunen
sit cui intersuit Prosper defensor Actrini
Augustini contra Pelagianos. Ex hoc patet
unde eueuiant humanae naturae omnia malati culpae quam poenae. Item ex supradictis se quitur et septima doctrina. s. et anima nostra in principio ex con sortio corporis,& carnis corruptae traductς ex Adam no tum eo trahit priuatione modi, ac ordinis:puta priuatione omni u habituum partis fiasiliu , αἱ artis ronesi Msed et traxit debitu illorum haituum, in quo consistit poesi originale.per quod illico anima obligat ad poenam damin F
ternam. unde aia per tale conseritu n5 sislsi
priuat habitibus moralibus in irascibili
bitu originalis iustitiae ipsius voluntatis &priuat fratia gratifica,& habitu fidei,& si u& charitatis:ouos Ada perdidit per min. sed anima contrahit debitu omniis supradictorii habituit annexu cu tali priuatione. quia ob ligatur ad habendii oes habitus si,pradicto, ad otaranda per eos, & seruiendia m creatori teddedo cultu latriae, qui est fructus illorum. Et talis priuatiocii tali dcbito annexo dicit mih originale: quod conti init omnis aia a principio per solii cosortium corporis: ut diactu est. Ex quibus sequitur, lomnia quinq; vulnera quibus primi parentes se runt sau
448쪽
A elati per suum pctili, traximus nos ab eis per
generaticnem carnalem. s. ignorantiam
peruersiam iudicium, & electionem in mente, & concupiscentiam prauam in sensitaIietate, & infirmitatem in complexione, & l bores in toto homine, f mentis, S corporis, S eulpa in anima. Sexta cond. licet voluntas hominis trahatur a sensitalitate ad peccandum: tamen voluntas non trahitur nec
concurrit coacta nec necessitata: sed persua ne allecta , & spontanea quoda amore nossilii naturali, inquantum ambo radicatur in . anima: sed etiam amore inordinato, prout . dictum est .Quod probatur. Nam sensualitas
no violenter cogit nec necessitat uoluntate
- in tali astu: sed persita det, & allicit ad sequedum salsum bonu:cui uoluntas, nsi coaeta aliqua necessitater sed allecta ex anaore, si ima te consentit. Et sic trahit sua quem'; voluptas,ut inquit Virgilita At unusquisq; ten- . ratur a concupiscentia sua attractus, & ille-Qus & sic concupiscentia liarit petiit. vi pa tet Iacobi. i. Et sie patet qualiter liberii arbitrium non tollitur nec cogitur, sed allicitur. Et sic uoluntas semper manet libera in sua prima actione advolendu vel nsi volen- dum: sed no manet libera ad recte volendu redu, perdidit oliginale iustitia,per qua re- de volebat. Et scet sit quandoq; libera ad rem volendum in arictu , & cognoscendo: dulterium vel aliud vitium esse peccatum , S per consequens vitandum secundisina issem Dei, & voluntas velit vitare peccatum, di iacere bonum : tamen hoc non poetest facere in executione effective . Cuius ratio est: nam ad hoc, quod affectus voc luntatis veniat in effectum oportet , quod
maneat corpus tanquam organum: sed voluntas per se non potest mouere corpus propter contrariam dispositionem, & corruptionem et eoquὀd perdidit imperium super ipsum prout dictum est: ergo sequitur, licet volutas sit libera in suo proprio actu primo,& in affectu. tame no in este . quia
non pol mouere organu corruptum,&indispositu na,& ineptu corporis,& sensualitatis. It ponit Augustinus exe plum in libro de persectione iussitiae hominis , de homine
claudo. unde accillit,in quis rectus a naturalellicitur claudus ex di quo casu:sed cum est claudus licet velit ambulare recte: tame nolo test propter organum ineptum: nisi pei secie sanctur. Ita pariter liberum arbitrium claudicatum per sit radicta de per se nonpo ratest recte veste nisi per gratiam Catietur,& Iicet velit recte vitare malum, S agere ali quod bonum: tamen non potest exequi in effectu nisi per gratiam adiuuetur: ut par bit. Ex quibus patet, quod in tali ordine.& discursu peccandi non tollitur liberum arbitrium voluntati, :quia ipsa voluntas nocositur, sed allicitur: me coacta consentit, sed allecta sponte consentit sensualitati, α sequitur eius appetitum: quia peccatum in- tantum est peccatum inquantum volunt rium : secundum Augustinum: quia uoluntas potest impe Ili: sed non compelli . Ite Anselmus libro de libero arbitrio. Volun eas potest imp nari : sed non expugnari et
quia non aliena : sed sua vincitur potestate. Item Bernardus delibero albitrio dicit voluntat ex ingenua nobilitate non cog- 'tur neces litate. Et ideo ipsi ad peccatum imputatur, quias γnte finaliter eo sentit sensualitati. Sept ima conclu sto, quod licet sen- malitas non valeat cogere voluntate ad peccandirin:sed allicere, de suadere: tamen ad vi itandum peccatum, & agedum bonum opoetet,quod voluntas cogat, & iubilatat,&m seruitutem redigat sensuali tacem,& carne . Prima pars patet per priced ntem conclusionem. Secunda probatur. Nam sensualitasse deprauata, & morbida, & vitiata semper inclinatur ad malum,&ad id quod lex pro hiber,&ratio dicat:& contra id quod lexia
betaerso oportet,et violenter, & coacte d catur,ta flectatur ad aliam partem. sad vita
dum peccatum,& faciendum bonum ,& im ei dum diuinum praeceptum . unde sicut υignum tortuo. um non potest flecti ad par- - rem oppositam nisi cum masna uiolentia . a sertiori uirtute: ita pariter sensualitas uiatiata , S inepta non potest flecti ad bonum nisi uiolenter per uoluntatem, quae est primu ii mouens in homine. Hoc autem probatur primae ad Corintli. nono . ubi ait A- postoluς. Ego autem castigo corpus meum , & inseruitutem redigo &e. Item Gregorius super illud siluatoris : Qui non odit animam suam non potest meu , esse discipulus & caetera:ait: quod tune animam n stram odimus: cum eius earnalibus desideriis non acquiescimus: cum eius appetitum frangimus : cum eius uoluptatibus
reluctantur & cetera. Item super illud. Qiri uult post me uenire abneget semel a - ,
449쪽
A 8t tollat micem suam &c. ait equod forsan laboriositim non est relinquere sita : sed ves- de laboriosum est relinquere scipim. minus
quippe labori u est abnegare qa habec sed
valde multu est abnegare qδ est . unde si luxuriosiis quisquam ad continetia venerit: &vita mutaueri trabiae at quod fuit. unde licetide sit per na'ura: in no per malitiam &c.Ex qui Dus palee,Vopposito modo se habet lensualitas,& volutas in bene & male agedo. Narn peccado volutas no cciacta sed collecta co- placet carni:sed in vitado mi, & bene agendo ipsa voluntas compellit, & cogit sensitatitate & carnem. Et sc voluntas semper est libera.Octaua conti l nemo ex propriis viri-hus potest vitare peccatum nec implere diuina praecepta. nis gratia Dei,& auxilio sit- periori adiuuetur. Istam conci probat Augu.: ex sundamento superioris Sc praecedentis a conclusionis. Nam homo non potest vitare peccatum: nec agere bonum e nisi voluntas sibiiciat, & cogat sensualitatem vitiatam frangat, & odiat eius peruersiam&contra-arium appetitum , & inci inationem. Sed hoe voluntas licet velit: tamen hoc non potest ex
Fropriis viribus edicere:ed quod perdidit inis erium,& ficultatem lyra corpus,&seniaitatem,perd ndo originalem iussit iam . ut dictum est in 3. & .conclusione.erso sequitur : et homo no potest peccatum vitare nec honu ageretnisi auxilio superiori adiuuet. Ite nemo psit vitare pctna nec bonum agere: nisi m ueat corpus tanqtiam instrumetundiale instrumentu est ineptu, & corruptu pereontraria dispositione-ergo non poterit camnem voluntas per se mouere: nisi superiori auxilio adiuta. Item fictit unus homo non potest mouere faxit m nimis ponderosum nisi adiuuetur ab alio sortiori: ita voluntas non potest mouere nec superare carnem vitiatam , & ponderosam pondere contrariae dispositionis: nisi roboretur auxilio siperi ri. Item homo non potest vitare peccatum, nisi voluntas odiat carnem, & frangat eius appetitum , ut supra dictum est. sed voluntas diligit sensitalitatem, & carnem amore naturali, & etiam inordinato: ut dictum est
in qtiaria conclusione. ergo per talcm amorem naturalem voluntas non potest odire sensitalitatem nec ipsi displicere: nisi per
amorem Lapernaturalem : ergo oportet
qu. bd voluntas magis diligat Deum qui prohibet peccatum dc iubet non peccare, quam
stasealitatem quae semper suadet peccare.Et
sic patet qualiter voluntas ex se non potestodire seniualiratem,quam naturaliter,& ita ordinate diligit & amat, nisi feratur & quas vincatur amore superiori. Et sic patet qua liter homo ex propriis uiribus non poterit peccata vitare, nec aliquando bonum age-re,nis adiuuetur seperiori auxilio: ut magis insta videbitur. Et hoc de secundo articulo . Quantu ad tertium articulu, ponitur prima concla.su, solus Iesias Christus quem colit Christiana religio potuit reparare humanam naturam per gratiam & gloriam: quana Adam dissipauit per culpam & p π- .
nam . Secunda pars huius conclusionis est probata in secundo articulo. Prima autem pars probatur per omnes euangelistas,& m. xime per beatu Ioan. per totu discursum eius euangelii. unde arguit sie. Ille selus p .ntuit humana natura reparare per gratia, &gloria, qui ipsain creauit bona p natura, sed Christus est illud verbis aeternu, filius Dei patris,per quod verbii iacta se ni omnia bona per natura: ergo ipse Christus filius Deῖ
potuit imo de facto reparauit humanam naeturam per fratiam &gloriam. Maior est no in , Quia cuius est naturam condere bonam: eiusdem est eam lapsam reparare.ergo sicut.
lius Dei est natura condere, ita solius Dei est ipsa in lapsam. reparare per gratia, S gloriam.qui solus est creator,& dator gratiae,&gloriae. psal. 83.Gratia,& gloriam dabit diis. Sed st Ierus Christus sit Deus, Sc filius Dei,& illud verbum per qd sacta suntola: IV
bat beatus Ioan. egeaiue, & experimentaliter per opera supra tota naturi quae Xps s cis in suo aduentu, quae non poterat sacere P
nisi statis Deus,& kius Dei. Ad cuius intellectum est aduertendum, et ista decem nota. sverbii Dei,stius,& ueritas, Dei aeterna,sapientia Dei, lux aeterna, siue lumen ,ars patris,aeterna vita. & lex sterna, & Christus , est reparator humanae naturae, S Ietus,una,& eandem persena diuina signiscant realiter, sed disserunt quoad modos si nificandi& s ecundu essectu . Vnde Iesiis Christus dicitur uerbu patris inquantu ab aeterno edi cisi i patre,& est conceptus diis nitivus quo pater diis nit,& coprehendit seipsum prout dicta fuit super psa. s. Et dicit etia uerbii patris:per quod pater ex tepore dixit, & creauitolacteata ad extra . Ite Christus dici tur filius aeternus Dei patris , inquantum ab , si 1 aeterno
450쪽
At aeterfici in petoe M a pine per
n. stacta patris, ta per tariora inpremer
lamnat e ravita et in , ira ii procede a patre id Metat, & -rificat omnia, α α -- ci Gah marem venamum in hancim. Item Christo damur ars palmi in eo ab aeremo continemetu id edi rationes ocimium rerum crearati vi qua mira instar ex tempore stata sci riciam Ile atur vita per ealamam,& Ma Gauri s
Et dicitur lex aeterna inquantum ab aeterno inra proida , & ex tempore oataria regitti rue damnis atem dicitur Chritas in i r extempore verbum oro iactum est:&est Deus nis . per quod verbum Incama tum Deus pater nobis.ocutus esia tem dici--r amen Dei, per quod De pater notitaeauit nobis suam viau tem. Item dicitari Iesu, inquantum ein saluator, & reparator humanae nariarae. Si ergo Iesi Clitas ea verbum incarnariam per quod Deus pater locutus est mundo, ergo quicqvid nobis dis xii erat demente & voluntate patris Et scetiam sis filius Dei incamatus ergo in haere Membri laxi es adita: quum αλ- viata cicidia , nata a ficia in Eruciata re G p ta sc par et ficut uita, is a M. a per q-- - saniora: αa per Ma Oea aura . - Marao in in ora ma emi, disin: S in
quos Iouerbo sanabat cies τι eorum sine tacere nisi Iesus in qui elio re uitae per esentiam. ergo Chrisus ea Deus,& uerbum patris, S irata per in tam, per quem pater Omma istat aciebat.
Et ita pro in Ioannes per fingula qua uet nil est uerbum coaeternum pam, S M s Dei patris: per quem tactatum uua dicens. In principio erat aer in M.& Omnia in ipsum iunt. SQ o omne quod factam is erat in eo tuis: & quo Christa fiat uita S lux hoa ut a quo verbum c et res patras,& dominus remos. Et λα- rotatam est, &habitauit in nobis e&M - F
s in sapientia incarnata: ergo tento, &sne des tu disposua nostram redempti se di repaarint nos. Et sic si est veritas m-cam Mergo non potuit mi nec moliri in meuaue aca doctrina. Et si est lux inca nata : ergo nuda admixtio tenebrae nec ignorantiae potuit esse in Ba doctrina. Et si nos diuina incarnata: artificiali in & rite viam Diabolum.& reparavit nos: ut dictum est in cantico sexto. quia fiat vita incarnata:
ergo moriendo in carne occidit mortem nostram: α vitam nostram res gendo reparauit.& sc utrique moriem destruxu scilicet corpori & animae ' & nis per gratia S g' riam vivificauit. Et quia cit lux diuina iocartiata:ideo quicquid dixi di iecit ope
narum, & vidi s s oriam eius quastara quam foriam v rasti i patre, quia nutalia, poterat illa s.cere, nisi i D vngenitio filius Dei. & sicut vidi is Ulam plenii gractae,& vortatis: ita de plenitudine enas o nes accepimuMqiua 'gratiam, & gloriam, di doctrinam veritas noster auit. Et sic Ioannes euam ista explicatis nura di, eae
qui , probat Clitissa ede Deu S filia Dei
concludit in fine libra ieens. Haec aut facta fiant: ut credatis quonia Iesus est filius Dei:
S credites, vitam habeatis in nomine eius Et ideo hic non oportet nos immorariadprobandam istam conclusionem , quia in expositio euangelics veritatis longe ἰatequeri ab