Selectæ dissertationes polemicæ ad tractatum de Deo. Tomus primus quartus

221쪽

s, collocatum , qui nusquam non adest, fan- ,, ctificationis parentem, lucem intelligibba, lem , uni Vert A potentiae rationali ad verio talis inuelligationem velut illuliratione no, , quamdam ex se pria bentem , natura inaces.sum , sed qui capi possit ob benignitatem et ,, Omnia quidem impletum virtute , sed solisis iis qui digni iunt communicabilem .... sin ἀ,, plicem iuxta et sentiam , sed potentiis va-o rium ; qui singulis totus adest , ct totus ubi o, que est, i, Et cap. I a. Proinde si in Bapti l mo sepa- ,, rare Spiritum a Patre & Filio, ut periculo,, sum est baptiganti, ita Baptismum accipien- ,, ti tu utile , quomodo nobis tutum fuerit a

, , Patre & Filio distrahere Spiritum γ Fides ac ,, Baptisma duo sunt modi parandae salutis in. ,, ter se cognati & Inseparabiles . Nam fidesis perficitur per Baptismum , Baptisnus vero ,, fundamento fidei nitituta & utraque res per ,, has voces impletur. Sicut enim credimus, , in Patrem, & Filium,& Spiritum sanctum, , sic & baptigamur in nomine Patris, de Filii. , , de Spiritus sancti. Et cap. 16. Spiritus sancti eum Patre de Filio communione probat ex rerum creatione ,

ac intelligibilium praesertim substantiarum et , , In horum autem creatione , inquis, cogita ,, mihi principalem caussam eorum quae fiunt, , , Patrem , dein conditricem Filium , peris.,, ctricem Spiritum sanctum et ut voluntate Asa qui.

222쪽

M ACIDONIANORUM. 3' , quidem Patris sint ad ninistrat arsi Spiritus, ,, Filii vero operatione perducantur ut sint , ,, Spiritus autem adventu perficiantur . Po ,, ro Angelorum perfectio est sanctificatio, si & in hac perseverantia . Ac nemo me crea, , dat tres originales substantias Ponere , aut ., Filii operationem imperfectam eisse. Princi . ,, pium enim eorum quae sunt, unum est , peris Filium condens, per Spiritum sanctu M perficiens. id eonfirmat sacro oraculo Psalmi 32. Verabo Domini caeli firmati sunt, in Spirisu oris

ejus omnis Siraus eoram . in quo tria intelligi monet, Mandantem D ominum,creans Verblimoe confirmantem Spiritum sanctum. Iuae porro , inquit, alia possit esse confirmatio, quam in faustimantaperfectio, confirmationis .erbo signisicante eonstantiam , immutabilitatem , ac soliditatem in bonis 3 Sanctificatio vero non est absque Spiritu: ueque enim eaelorum virtutes

suapte natura sancta sunt. di amsi id esset,

nulla re diferrent a Spiritu 1 ano o. Et infra , omnes Providentiae divinae dispositiones circa hominem in Spiritum Lanctum refundit: ,, Ceterum, inquit, dispositionesis circa hominem . quae factae sunt a magno ,, Deo & Servatore nostro Jesu Christo , iux,, ta bonitatem Dei & Patris, quis negabiti, per Spiritus gratiam esse peractast Sive M igitur velis pri lca spectare , veluti Patriam ,, charum benedictiones, auxilium perlegem,s datum , figuras, Prophetias , fortiter in

is bellis

223쪽

ao , DE II IE R E s Iri bellis gelia, miracula per Sanctos edita e si- ,, ve quae circa Christi in carne adventum di- ,, spensata sunt ; per Spiritum gella sunt om- ε, nia . Primo enim adfuit ipsi carni Domini -M cae , dum illi factus est unctio , & insepara- ,, biliter coniunctus, sicut scriptum est : Suri per quem videris Spiritum descendentem , O, di manentem tu per eum, hic eit Filius,, meus dilectus. Deinceps omnis actio prae- , , tente Spiritu sancto peragebatur. Hic aderat ,, simul cum & a diabolo tentaretur . Deduis elus est , inquit, Jesius a Spiritu in desertuma, ut tentaretur . Tum edenti miracula simul ri aderat . si enim , inquit, in Spiritu elicio, , daemonia . Nec deseruit excitatum a mor ,, tuis. Dominus enim qui renovabat homi-M nem, eique reddebat gratiam, quam &ri affatu Dei acceptam amiserat, cum inspi- , rasset in faciem Discipulorum, quid ait ',, Accipite Spiritum sanctum, Oe. Iam vero ,, Ecclesiae ordo & gubernatio nonne palamis S citra contradictionem per Spiritum San-M ctum peragitur λ Ipse, inquit, dedit Ee,, clesiae, primum Apostolos, deinde Prophe.,, tas, tertio Doctores, Oe. Addit, Ne in is tempore quidem apparitionis de Caelo Do- ,, minicae, quam expectamus, otiosum fore,, Spiritum sanctum , sed simul adfuturum in ,, die quo se manifestabit Filius. Qui enim

, , adeo ignarus est bonorum , quae Deus prae ,, paravit dignis, ut nesciat iustorum coronam

is esse Spiritus beneficium , quod tum largiusa, peta

224쪽

,, perfectivique dabitur, spirituali gloria cui- is que pro recte geliis diitributa pDeinde , hanc Chri iii Domini contra ser

vum nequam comminationem: Dimot eum,o

in partem ejus ponet cum Opocritis , non ita intelligendam esse ait, quasi dimidium homi nis peccatoris poenis addicatur, aut duas in partes secetur anima ; Sed dissectio anima, inquit, est perpetua a Spiritu sancto alienatio. Ἐγmc enim tametsi non admiscetur indignis . a tamen aliquo pacto videtur adesse semel baptizatis , expectans ut ad salutem convertantur. Tum et ero in totum ab anima, quae gratiam ipsius profanaverit , resecabitur . Eoque non est in inferno qui confiteatur, neque in morte qui

memor sit Dei: quod jam non adsit sancti Spiritus adjutorium. IVomodo igitur intelligi potest absque Spiritu sancto fieri judicium , cum Scriptura sacra declaret, Spiritum esse justorum praemium , quando pro arrhabone exhibebitur quod

perfectum est pEt cap. ai. Spiritus sancti divinitatem ex eo probat, quod Dominus in Scripturis appelletur , quodque homines in iisdem vocentur templum Dei. An Seriptura , inquit, admia sit unquam ut servile domicilium appellatione templi honorareι ὸ Id etiam probat ex eo quod sacra Scriptura divinitus inspirata dicatur eo

quod afflatu Spiritus scripta sit .

Et cap. 22. probat Spiritum sanctum cum Patre & Filio Deum unum esse , non solum ex hoc quod easdem habet appellationes L &

225쪽

aa DE HIERES.I in operationibns comors est Patri & Filio; Verum etiam ex eo quod pariter atque illi , tuis comprehensibilis est intellectu De nique Sanctus Basilius Divinitatem Spiritus sancti probat ex Hymno Glorificationis , quo tribuebatur ab omni Ecclesia Gloria Patri cum Filio , in cum Spiritu sanecto et vel peν Filium in Spiritu sancto . Utramque enim glorificandi formulam Sanctus usurpavit Basilius,

utramque propugnavit adversus eos qui negotium ipsi propterea facessebant, quod utramisque inclifferenter usurparet . Hinc a s. libri laudati capite ostendit primo hanc syllabam ,

tu, idem tignificare ac illam conjunctionem, eum, secundum Scriptura: sacrae phrasim ; atque adeo Haereticos Scripturam factam is salienum S pravum detorquere sensum , cum

hunc loquendi modum usurpant in Spiritu sancto ut Spiritum sanctum inferiorem Patre

S Filio obtrudant. Pego , inquit nequaqNam

dixerim hauc Iollabam , in , fensum minus bonorificum , immo potius si faue accipiatur , ad

maximam Spiritus celsitudinem erigere men-rem , quaΗdoquidem observavimus have frequenter usurpari pro , cum , quod genus essillud . Ingrediar domum tuam in holocautom sibus pro um holocautomatibus: Eduxit eos in argento O avro Istro, cum a Vento O auro ἀSecundo asserit Sanctus Basilius indifferentem ella utriusque vocis usum , si fano senili usurpetur ; ac pluribus explicat, quomodo. Cum eamdem vim habeat quam , Et, nec ita

226쪽

MACIDO NIANOR UM. 23 DeIle ab Haereticis carpi possit. 2 os enim , inquit, ambas dictiones e Fidelam usu mutua. ti, ambabus utimur. Glorificationem quidem ex aequo per utramque impleri persuasi i eis .e νο qui depravant veritatem , magis obturarios credimus proposita dictione , quae cum .im habeat Scripturis congruentem , non iιa fac is ab adversariis carpi potest . Est autem hae cui non ab istis contradicitur, qua pro , Et coadu Etio ae sumitur : nibιl enim refert utrum dicas, Paulus, O blvanus, O Timotheus . an Pa Ius , cum Timotheo , O Diviano. Nominam enim connexio Etraque pronuntiatione sim: lιter servatur. Itaque , si cum Di minus diceret, P

tram , Filium , O Spiritum sancIum , ipse dicam , Patrem oe Filium tum Spiritu sancto, nihil diversum dixero , quod ad Iententiae .im

attinet.

Tertio , ollendit hanc coniunctionem , cum maiorem vim habere, quam, Et, quia non solum Sabellianos , ut illa, jugulat, sed SArianos confodit. Etiam rationem reddam sinquit, juxta quam Patres nostri non otiose simul amplexi sitit hcijus praepositionis usum . Nam praeterquam quod haec idem Salet, quod, Et , ad refellendum Sabellii malitiam , oe similiter atque illa eonjunctio personarum pro priet atem declarat, vetui; Ego Paιer Se Riemus; Ego oe Pater unum fuisus et eximiismbabet sempiterna communionis , ae perpetuaronjunctionis tesimonium . Hais qui dixit,

cum Patre Filium esse , simul O perjonarum

227쪽

prurietatem , o injeparabile consortium em

pressit.

Cap. 26. demonstrat hane syllabam , in , apprime tribui Spiritui sancto in Glorificatione, ac duplicem ex illa consurgere sensum , utrumque Orthadoxum . Ceterum, inquit , magis pium est dicere eum esse eum Patre σFilio , quam inesse Fatri. ' am gratia ab eo manans , habitante in iis qui digni sunt, ae Daroperationes in illis exercente, recte dicitur inesse iis qui sun r illius capaces . illius subsistentia , quae fuit ante saecula , nec umquam desitura perpetuitas eum Filio in Patre consideratassempiterna potentia oe conjunctionis requirit appellationes... Proinde quoties peeuliarem Spiritus dignitatem intelligimus,cum Patre oeFilio ipsum esse eontemplamur . Dbι vero gratiam in iis qui Spiritus participes sunt , sentiminus.in nobis esse Spiritum dicimus. Et quae a no his defertur glorificatio Spiritui,non habet professionem dignitatis illius, sed nostrae imbecillitatis confessionem. Dum ostendimus quod nec idonei sumus a nobis ipsis glorifieare , sed sescentia nostra est in Spiritu sancto, in quo corroborati , pro bene elis aeceptis Deo nostro gratias absoloimus , jaxta quod a malitia purgari sumus . Secundum unum igiturimodum, sic pie gratiarum actionem in Spiritu persolvimus . Alter autem intellectus est, nee ipse rejiciendus , quodsicut in Filio videtur Pater , sie Filius viidetur in Spiritu . Itaque adoratio qIια sit in Spiritu, animis nostris velut tu lucem ad

228쪽

MACEDONIAN DRU Madiatis vim suam suggerit, ut discere licet ex

bis qua Samaritanae dicta sunt. Domιnus enim adorationem , qua juxta regionis illius consue. t adinem erat usitata , sua doctrina abrogans ἡin Spiritu, inquit, O Ueritate oportet ad rare ; nimirum seipsum appellans Ueritatem . Suemadmodum igitur in Filio dicimus adora. tionem , velut in imaginem Dei ac Patris i sie

o in Spiritu sancto dicitur, tamquam in seipso

Domini Diviinitatem exprimente . Cap. 27. inter se non pugnare asserit utramque dictionem, in Spiritu, de eum Spiritu , sed utramque peculiarem intellectum ad pie tatem afferre . Siquidem praepositis , tu , magis denotat Der socιetatem nobψctim et ae prapositio , cum , exprimit communionem Spiνiatus cum Deo: ideoque vocibus ambabus usi sumus , altera quidem dignitatem viritus exprimentes I altera gratiam , qtiae nobis ab illo est,

declarantes . . . Confirmat autem rationem nolis pictolus iudisserenter utraque Vocae usus sinterdum ita loquens . In nomine Domini Iesu risti. O in Spiritu Dei nostri. Et rursus . 'congregatis vobis , oe meo spirisu , cum Vir.

aute Domini vostri gesu Christi: nihil iis teresseratus ad nominum conjunctionem , sive utarisaonjunctione , sive praepositione is Denique , cap. 29. cum veneranda esse vetusta dogmata dixisset, quod ob antiquitatem dc canitiem quamdam, habeaRt quia reis verendum , celeberrimos Patres laudat, qui indiscriminatim his vocibus usi sunt, nihilque B I

229쪽

re serre existimarunt ad rectam pietatis intel. ligentiam , quibus quis uteretur. Laudat itaque Irenaeum , Clementem Romanum, Dionysium Alexandrinum , Eusebium Pa stinum , Origenem, Iulium Africanum, Gregorium Thaumaturgum , Firmilianum , Meletium Ponticum , qui hunc loquendi morem passim in Glorificatione usiurparunt. Laudat etiam sui temporis morem , & omnium Ecclesiarum conssietudinem , quae Patrem cum

Filio & Spiritu sancto glorificabant. Sed quid

opus est , inquit , vetera commemorare γ Immo nune qui sunt Orientales , nonne hoc una

potissimum pie sentientes agnoscunt, hac voce veluti signo suos ab alienis dijudicantes λ Beautem ego a quodam Mesopotamo audivi, viro O linguae erudita, O menris integra , neque fieri potes ut lingua .ernaeuia aliter loquantur

etiamsi velint; sed neeesse illis est, ut per oti

tabam, Et, .et potius per aequipollentes in .oces, iuxta proprietatem lingua regionis illius , glorificationem osserant. Suin o Cappadoees sie juxta regionis morem loquimur . deuid porro Oceldens totus propemodum ab Ill rico usque ad fines nostri Orbis 8 Nonne hanc vocem tuetur 3 ctui sit igitur ut ego sim innova

tor, O reeentiorum verborum architectus . eum totas Nationes , in civitates , O cou- suetudiuem omni hominum memoria Vetustiorem; insuper O Viros Ecclesia columnas, in omni Icientia ae .irtute Spiritus venerandos , dueei oe defensores hujus vocis exhibeam p

230쪽

MACEDONIANORUM. 27 Prosero quarto Sanctum Gregorium Na-Ziangenum Orat. 37. dicentem . Si Spiritus adorandus non est, quomodo me Deum per Baptismum efficit λ Si autem adorandus, an non colendus venerandus p Si porro venerandus, an non Deas diuum uni cobaret, ae vere avrea

quadam O salutaris est hae eatena. Et quidem a Spiritu regenerationem habemus, a regeneratione instaurationem , ab instauratione cognitionem dignitatis illius, a quo instaurati sumus. catque hac sunt, quae ab eo serriqueant, qui Spiritus Divinitatem nullo Scriptura loco niti concesserit .ffam .ero tibi audi ritatum examen prodibit, ex quibus Scriptura testimonio admodum eonfirmatam esse Spiritus divituitatem ostendetur. Sic autem expende .

2 ascitur Christus, praecurrit Spiritus . Bapti. zatur ille , hic testimonium fert. Tentatur ille , hie abducit. Miratula edit ille, hic comitatur . Ascendit ille, hic succedit. Iuid enim adeo magnum O divinum est , quod non ipse possis uod tam disinum nomen est, quo non excepto ingeniti O geniti nomine appelletur pProfero quinto Concilium Constantinopoli

tanum primum , Oecumenicum secundum , adversus Macedonianos congregatum , quod

in Symbolo profitetur Sancti divinitatem SpLritus his verbis r Credimus in Spiritum Ductum Dominum, O vivifieantem , ex Patre procedentem , in eum Patre O Filio adorandum , oe glorificandum, qui locutus est per Prophetar α