장음표시 사용
271쪽
2 et aura Morum manifestam habet, quietis & otii assedium arguit debito fortiorem. Postquam autem extra ambiguitatem est Scientiam perfectam squalem dicimus quae & Veritatem in sese habet, & suppositi sui Domina est) caeteria omnibus bonis & universim anteferri& in particulari, de ea non potest ulla moveri questio. s. De Scientia imperfecta , quae plerumque commune nomen sibi retinuit nomine Virtutis permissis Scientiae perfectae movet litem quoddam Aristotelis Apothegma, asserens melim quidem esse Philosophari quam ditari, sed pauperi satius esse
ditari quam Philosophari. Neque multum Authoritate tenemur cum a Philosepho Exempli duntaxat vice product um sit, non docentis imperio, sed ipsa propositionis
ancipiti vi, quam neque vanam neque unquequaque Veram licet advertere. Clarum enim est, qui adeo egens est ut periturus
sit nisi subsidia labore suo conquirat, si Philo phari praecupiat, cum vita etiam ipsam Philosophiam perditum ire; &, quod sequitur, prius ei desiderandum esse locupletari, ut postmodum queat Philosophari: Ei autem cui victus non deest praestare Philosophiam opibus. At enim paupertas
sua sibi fortasse sussicit,Pareatibus & seboli
272쪽
losophiae incumbit ambiguitas , quae vel ad substantiam Beatitatis deest, vel ad melius esse deficit. Et, si ad ipsam substantiam non porrigitur, aequE manifestum est praeferendam esse cuilibet cognationi, Mali rum per senarnm amori ; postquam caetera ex Beatitudinis lege quoad prosecutionem
moderanda veniunt. Sin ad melius tantum
esse petitur Philosephari, potior est Phil sophatio vivere secundum quae didicisti,
quam novis vertratibus colligendis inte
. De Voluptatibus, jam dict um est
Spirituales praestare Corporeis, atque aded Corporeas esse duritaxat Instrumentales,&lectendas ut corpus reddant actionum dc voluptatum spiritualium aptum fruiti . ni. Unde excessus & defectus in iis uni cuique ab experientia petendus est, ut vesicorum, ludi, somni, veneris ea sit moderatio ut Spiritualibus considerationibus de exercitiis idoneum squam potest fieri plurimum corpus inser viat. Voluptates Diarituales in Consideratione positae sunt; haec in Cogitatione, Lectione & Colloc, tione posita est. Cogitatio in Meditati nem seu inquisitionem veri,& Contempla tionem seu Veri jam comprehensi intuitio- , L χ nem
273쪽
Staterae Morum rem & recolitionem divisa est; utramque nimis quam jucundam ei qui eana serio imbibit. Lectio , ut 8r Auscultatio addiscendas veritates ordinantur; faciliores cogitatione , sed etiam miniis dulces. Colloc
tio m in em prioribus deleelationem habet est de Veritare paris dignitatis, quia facilius de compendiosius ad Ueritatem a discente pervenitur, & docens Contemplationis fruinum habet.. s. Ad easdem. Delectationes pertinent quaelibet Spectacula, sive cum instructione conjuncta, sive purae imitationes & simulachra,' vel etiam hominum assones alium in finem destinatae; ut rixae, pugnae, pompae, &c. Tandem Ludi Fortunae subditi, ut aleae cum sociis; & etiam ab arte &demonstratione pendentes, ut certaminum di venationum imitationes & quicunque
viii Ubi expedi alio quaedam futuri , α
incertitudo, & artis admiratio suspensos tenet & actores & asses res cum inani quadam delectatione. Harum omnium delectationum excessus. & desectus metiendi sunt ex eo qubamelioribus exercitiis praeferantur; vel, qu od ad eos non tantum
attendatur, quantum Sanitas, vel aliorum agendorum, ad quae hae ordinate sunt, Necessitasic Convenientialostulant. Requirit
274쪽
Examen quartum. a squirit autem particularium in his pensitatio
plures circumstantias, quarum consideratio nondum commode intervenire potest. ι6. De Fama, Honore dc Amorejam a-Ehum est; Ρeculii geminus est usus; unus circa se, alius circa alienos, dc utramque a. Ehionem suae gubernant virtutes. Mod stia expensas circa se & suos, Liberalitatulam pecuniari circa alios. Quoniam enita
facilius est nimiis assici ad semetipsum eo suos, propterea Moderationis nomen induit Uirtus circa se, etsi etiam defectus ei oppositus sit in squallore quodam & negli
gentia cultas, sive in vestiuus, sive ines, ma dc ornamentis . ipsius si se in fataqlitio .& caeteris Instrumentis,i rei, Amilia-.ris. . Multum in his ex intentione utentis & prudentia pendet, ut augeat vel mi nuat de mensura rebus suis propria pro fpter speciales opportunitates. Regulas
risque praescripsit ossiciorum Christ augMagister; ut vitetur affectatio, sed sit sim iplex dc naturalis cultus; 'ita ut honestati,&necessitati nihiI desit, nihil accedat nis
V.De Feminaru cultu praecipuup est labor; sed si intrinsecos fines respiciamus,vel quae in '
275쪽
duo vitia Modestiam . cultus obsident; Jactantia opum,dc Lascivia vel Vanitas quaedam , qua aliquid excellentiae. in pulchriqtudine vel speciositate reponitur. Haec si
absint , non interest quo cultu utatur mulier, modo sit consuetus 3c non affectatus. Qimniam enim assueta non faciunt passionem, non censenda est Femina provocare Virorum affectus magis aliquo consueto
habitu,quam per hoc quod sit pulchra dc nitida, vel gratios Ut autem ultra coniuetudinem vestiatur debet esse gravis causa, &aded gravis ut illectionis damnum com penset. Gravior est excessus qui est in Jactantia divitiarum quam qui in assectatione pulchritudinis, quantb minus est divitiis excellere quam bonis naturalibus; dc, inaffectatione pulchritudinis, gravior est affectus Laseiviae quam Vanitatis, quando vitiosiis est. Si enim ad conciliandam Amicitiam in ordine ad Matrimonium Virgostprofusor , non facili condemnanda est, etsi videatur mollior debito. i ' 8. Neglectus cultus,in mulieribus maritatis di Virginibus4n custodia Parentum, pravis est, s viris & Parentibus displiceat; ian caeteris , si praeter leges publicae affabilitatis sit sordidus. Est itaque Mundi Muliebris in eo sita mediocritas & virtus se-
276쪽
Examen quartum. 2 7 cundtina se spectati, ut appareant sine serdibus, & secundum proportionem ordinis &facultatum suarum pro more bene aestimatarum ornatae: Uirorum proportionata est ratio, ut neque effeminati sint cultu nimium molli, neque jactantia divitiarum superbi; neque ex opposito vel serdidi, &in caelibus ingrati, neque ita negligenti cultu ut semivestiti appareant &as hale dis.cinm. Sordidum & negligentem vestitum Jactantiae tribuunt Philosophi, quasi sa-stuosὸ fastum calcanti & alios contemnenti : Sanct i, vel Hypocrisi, quae cum Jactantia est ut se ostentent alsis Sanm res; vel Superstitioni, si reipsa ignoranter credunt non licere uti apparatu vesti
277쪽
seratione. I. π Iberalitas in dationum moderatio- ita ne consistit; Uirtus, ex suppositione defectus vel in eo cui datur, vel in eo qui dat. Dare enim non est appetibile per se, cum si amo circa alium ; cui appeterent indigens sit qud ego ei donem, Turpe foret. Sed neque desiderabile est hominismpliciter habere quod possit donare; sed vel ex eo quod certum sit non defutur imindigentiam ; vel quia, ex eo qubd non possest ps recisa mediocritas dandi necessaria
constanter teneri per incertitudinem Fortunae , dc melius si abundare quam egere,
ideo prudenti Oeconomo semper suppetit quod donet; vel tandem, quia impotens est Dominus aliud melius agendi quam de peculio disponendi , & propterea vita ipsus in hoc recte collocatur ut honestὶ acquirat
278쪽
Examen quartum a s& misericorditer dispenset Bona Fortunae. Hoc autem egestatem Animi supponit; de huic desiderabilis & per se amabulis est Liberalitas, caeteris potius accidens quam expetenda. Perii t itaque ad Liberalitatem, primὼ ut nω noceat sibi per donationen deinde ut donet indigentibus,& benh usuris; & optimE, quantum ipsi novisse datum est.. a. Uicina est Liberalitati Cas miseemtia, quae non respicit tam Indigentiam proximi , quam Charitatem de Amorem k Donatario; & propterea plus dat quin liber iis,quia sic par est Utilitatem donatarii non Indigentiam spectanti, & bonam de se existimationem ambienti. Haec, etsi in majoribus versatur , non tamen tantum de virtu
habet quantum Liberalitas, quia plerumque Utilitatem aliquam donantis pro scopo habet , quamvis magis contemnat Opes quam Liberalitas; tamen propter viliorem Finem honoris puta & famae ) quam
Liberalitas, quae tantum Bonum Proximi intuetur. Unde in accipiente respicit, ut sit qui eum laudaturus si apud eos quibus probare se cupit. Ut ergo Munificentia sit Virtus, oportet ut cupiditas bonoris sit legitima , dc maior quis dispendium xei familiaris L 3t g. Opum
279쪽
aso Statera i ori mopum rectam dispensationem ex parte defectus obssidet Amaritia, vitiorum sordidissimum & nequissimnm, cum nulli prosit, imo fere omnibus noceat, dc primo Posse ri ; 4 propterea dicitur Idolorum servitus; quia, sicut qui servit Idolo sese assi it & nihil commodi percipit,
quia Idolum Nihil est ; sic & Avarus eX nais tura rei, secundum proverbium, tam indiget iis quae habet quam quae non habet. Impellit praeterea ad pessima quaeque, immisericordiam, violentiam, fraudes, & animum Avari semper inquietum tenet.
Adde his ; quod opes sint pure Utiles,& proinde Amabilium postremum : Unde vilissimum est' genus hominum quod in divitiis gloriatur , & illas per se aestimat Per eXcessum Contemptus Divitiarum peccat Prodigus, quasi Stultus, qui non intelligat earum Utilitatem, & usum, di propterea profundat sine cura. Plerumque vanitate, vel voluptate, vel facilitate Naturae importunitati cedente ad profusonem impellitur, & improvido obrepit egestatis & penuriae praemium ; quae aggravantur Uerecundia, nisi inveteraverint nimium vitia. Quia indignis sua donat, idcirco nulla est illi datorum gratia; nam
vitiosi plerumque non possunt esse Grati,
280쪽
quia aliqua cupidine sunt oppressi. Quoniam tamen in expensione dc usu contastit Prodigalitas, propior est Virtuti quam Avaritia, quae utilium Utilitatem totitit. - Φ. Liberalitas poter
eum cui dat, non ut motivum cur det
quod facit Beneficus,) sed tantummodo ut capacem cui detur. Magis itaque sericordia Beneficentiae species est, quoniam respectum habet ad miseriam & indigentiam ejus cui benefacit. Est enim Miseria indigentia cum tristitia , seu cui succumbit egens , & propterea se plangit ; & idcircd miserens respicit ipsum tanquam in duplici necessitate, seu quas in vitali & animali indigentia positum ;& propterea miserans etiam s1bi incommodare paratus est ut subveniat misero, quod neque Liberalis, neque pure Beneficus facit. Misericordia enim ipsum misericordem facit mali participem : Umde quaerit ipsum malum a se depellere e ximendo miserum a malo ; Unde & Com. passio solet vocari , quasi quae misericordem simul cum ipso misero pati faciat.