장음표시 사용
321쪽
minus quoddam Bonum est. Et constans est Logicorum Axioma, eodem genere esse Contraria; cum tamen, si Malum pure non-Ens foret, non posset eodem cum Bono genere comprehendi. Idem itaque Author est Rerum quae dicuntur Maiae, atque Bonarum. Neque deterrimum deteriorum principium statuendum est, sicut meliorum optimum. De terrimum enim neque subsistere haberet, cum prius eo foret quod non subsistit, seu minus non-ente;
nedum Principii & Fcecunditatis posside
. Superest , quare Mala Privationi a computemus, quaerere. Neque dissicilis erit indagatio, si adverterimus, quod Bonum in sese est, nos alteri Malum appellare. Quare Malum non signiscat constitutionem rei iii se, sed respectu alterius; quasi dicas, Exclusivum perseetionis ab a lio. Exemplo esto ; si Circularem figuram perfectiorem Quadrata acceptemus esse, & in cera quae utriusvis capax sit insit Quadrata, vocari nata esset Mala; non l iubd de se non sit Bona, sed quia excludit meliorem. Sic est omnium Malorum ratio; propterea Mala sunt , non uod non suum Boni & Entis pretium ni sortita; sed quod potiora, & per con-
322쪽
sequens quandam rationem Boni quae ini pus non est, impediant & a subjecto excludant. Cum itaque formaliter , & per hoc quod ipsa insunt, hoc praestent Mala, & Enti Bonitatique formaliter non- Ens & Privatio opponantur , palam est Malum , quatenus Malum , semper privativum & nullius esse Naturae. Utcum,
que non substantia sola cui inest , sed etiam forma seu dispositio ad quam immediate sequitur notio Mali, ipsa quoque positiva sit; vel simpliciter,Vel quantum praesentem quaestionem speetar. Poena itaque quandoquidem & Mala esst, & saltem videtur Malorum Maxima, in privativo posita est quatenus talis est, etiamsi forma quam
consequitur si positiva, quia Indolentiae vel Voluptatis, quae in esse debebant, formas prohibeat; ut quae sint cum ipsa ia- compossibiles. Sed haec paene Playsica sunt.
ibsque traffanda. ἰ6. Ad Mores haec accommodantes proqxim E ad vertimus, Poenas quasi maximὸ Naturae adversas summopere horreri; quid causae sit, inquirendum .Et rursus,Poena pro dolorifico actu, hoc est, ut inferente certam
im pressionem, ab ipsa Poena seu dolore qui in Animo consequitur , distinguenda est. Et , si rectὸ judicemus , comperiemus '
323쪽
Poenam, quae vel e talis est, ad ed non horreri ut magis diligatur; Objectoum autem, seu causam e qua proficiscitur, seu parnosi Actionem , esse quae horretur. Quid enim aliud est impressio & motus in Anima, quam proprie Dolorem & Poenam esse diximus, nisi Conatus quidam, sive essicax si ve inessicax, hoc est, sive applicatus operi sive duntaxat ipsum assiciens Animum qui est desperabundorum dolor ad avertendam dolorifici impressionem. Hunc autem odisse qui possumus, cum ex intima &fortissima mentis impressione liberrime nascatur. Hinc experimur quolibet dolore intime tactos nolle ab illo liberari; sed quaerere desertas stationes ubi totum effundant, imo & cogitationibus repetitis illum alere, interdum incusare se quod non sit major. Quid quod naturaliter Dolores quaerimus λ Si vulneratus est quis . piam, si miser h laniatus & interfectus, accurrimus; & conspicati, dolemus & indignamur. Tragoedias & Comoedias cum se tu celebramus, neque abstinere volu mus. Non itaque Dolorem & Poenam, quae formaliter talis est, horremus; sed eorundem causas, seu Cogi ad Poenam & dolo
. Ex dictis dispici potest duplex poe
324쪽
nis affectbrum ordo; unus eorum qui poenis dc dolorifico cedunt; alius eorum qui adversum conantur & pugnant: Ex quibus dentium dolorem esse graviorem caeteris paribus non est dubium; cum, quamcunqoe potentiam & spirituum copiam h beant , eam totam in apprehensionem gravitatis Mali impendant, nullam vero parritem ad quaerenda remedia . .GlimeX verisse quanta pars spirituum opponitur dolorifico, tantum Animus a sensu & dolore avertatur. Unde, si adeo Fortis quisqviam seperiri posset, ut tota spirituum c
pia ad avertendum malum uteretur, pro Dolore duntaxat Laborem sentiret. Tandem itaque eo deventum est, ut cur Poenae tantum timeqntur, &quis sit timendi
moduiquyrendum sit. Et hoc pro Riibus sese ostendit, quod Dolorificu in seu Poenale quatenus tale, per se sit corruptivum Cerebri; Sensus enim & Cognitio in eo tantum resident & principiantur Cerebrum autem est: primus fons Animalis Vitae , sicut Cot'Uegetativae. Palam: itaque est, to tam vim Animalem' impeti quoties Cere
brunt lyditur, vel illὲ pars Cerebri quae Ahim η sedes' est & quantum ipsius stades est Clarum itaque est, si Natura sit
tectδ' constituta tota Animalitate tali
325쪽
296 Staterae t rura hosti repugnandum esse; hoc est , omnibus spiritibus & nervis fugiendam Poenam tanquam interemptricem Animalis ; quandoquidem Animalem Vitam, quae sola vere vita est, trucidet & aboleat; &, quod sequitur, Mortis rationem habeat Poena si amentiam inferat, etsi vegetandi radicem non laedat; cum Animalitas non Veget
Ertim, protinus Poenae litem facit V Voluptas, ne sorte sicut Vita sic Poena etiam ipsi praeferenda si, cum tamen videatur Poena fugienda quia tollit Voluptatem. Privatio enim Boni propinterea odio habetur quia Bonum amatur; hoquin enim indifferens foret suscipienii ejusdem privatio. Hanc litem ut dirima
326쪽
mus in mentem revocandus est certus Α
pimi status, quem plures, & interdum ipse Epicurus, Indolentiam appellant. Hic videtur medium obtinere inter Poenam α& Voluptatem. Uerum, non est temere concedendus talis Hominis status ; ingrati siquidem simus Authori Naturae nili insanylis actionibus nostris, quas scientes &Volentes eXercemus, Voluptatem aεnos
camus. In cibi dc potus & commerc1i s miliaris usu tam illustris est Voluptatis Comitiva, ut nemo ignoret, nemo dub tetiar totas esse Voluptuarias. Operas Artificum non sine Voluptate peragi inde constat , qudd , cum mutantur quae usu inoleverunt , male sibi esse, ut pisci e tra aquam, queratur Manuarius. Studium ipsum quod in excitatioribus animis cernimus , sollicitudo rectὸ agendi, arguunt comitem Dele stationem. Qisare, si advertentes agimus, si sui loquitur Stoicus agimus non agimur, cum Voluptate hoc fit. Imb vero etiam cum agimur, Instrumentum quo nos in actione tenet icipsam ad perfectum producit Natura, est quidam dulcedinis sensus quem Voluptatem appellamus ; quae aded necessaria est actionibus humanis, ut neque ipsam poenam deserit , sed cum ipsu sociatur.
327쪽
Non itaque est ullus status Indolentiae; quem somniabant Cyrenaici; Et, si foret; saxi vel stipitis laus foret, non Hominis: Si enim ex cognitione operari & agnoscere honum suum illi concedamus, de eo quod sibi bene sit delectari frustra pernege
2. Attamen, etsi reapse non sit status humanus sine voluptate vel dolore, tamen, mr commercium humanarum notionum fert, illae operationes quae quotidianas Voluptates vel etiam Poenas nihil eminentes comportant, comparatae cum illustrihus quibusdam vitae fructibus, sive dulci-hus sive amaris, sua aequalitate & quasi humilitate statum quendam ab utrisque immunem, atque adeo non male voce Indolentiae significabilem, videntur constituere. His ita declaratis, s insignes Voluptates non praeferendae sint, hoc est, eligendae non impedientibus Malis, non foret cur insignius aliquod Malum tolerandum foret. Neque desit fortassis etiam ex Philosophis voluntariam necem probantibus qui hoc admittat, neque quicquam in eo absurdi videat ; imis, si nihil supersir Morti,etiam de nostris dictis consequum existimet. Sed, litui fuerit, certh & inopinatum est & a Naturae regulis alienum , cum flos huma'
328쪽
ni Generis dc gliu ia humana: Actionis to. ta interiret, nemine quicquam arduum eX Rationis jussu tentante. Neque a nobis
diei orum interest quae absurda Thesim fal4sam consequantur
ij:16. . Sed V .luptatis i& Poenae vim ex propriis aggrediamur; & hoc primo se ofa fert, utrumque diuturnitate & vigore aesti- mari,dc utrumq; horum in Voluptate magis minere. Cum enim Voluptas conformis sit Naturae, adjuvante iavente fit Natu. H ; Si itaque tam potentes sint eXternae causaeiad placentia congerenda quam ad adversantia, necesse est Uoluptatem, Fortitudine & Vigore, Dolori antecellere. Cumque ad Hominis bonum praeparatam esse Naturam concludat Philo.phia, aequum est aestimare Voluptatis causas esse vehementiores. Tantundem de Perpetuitate par discursus clarabit. Palam so quidem est quaecunque Uoluptatem con ferunt, eadem ad sanitatem & perpetuitatem conducere; constantior itaque est ex Voluptate rectae corporis affectio, & quo sanitas perfectior 'eo etiam Voluptas diu turnior ; quae, cum contraria in Poenis e-Veniant, non aded diuturnas este poenas continget. Neque latet immodicas Uoluptates- etiam ipsas Corpori nocere : Sed
329쪽
nisi me seducat animus , quae. ImmodIccae vocantur non sunt computo perfecto M jores , sive quia nocumento quod comitatur , alias non compens atrices tantum sed etiam superatrices reddunt; sive quod ipsa earum vehementia nubilo quodam ipsum sensum involvat, & turbidam pro de e-cata exhibeat ipsam qua fruuntur; minorique animum perfundat dulcedine.
4. Hinc ad magis propria ferimur ; &s Doloris creandi instrumentum sit Disib-lutio continui, & illa non quaelibet sed quae
salvo sensu talis evadit, fit Poenarum pote statem certo & brevi limite contineri, eo puta qui intra sensus laesionem seu obstupefactionem continetur. Sic in sectione nervi dolorem vix notari, in punctione vix sustineri docet experientia ; sanie &paedore magis quam ferro & igne incrudescere vulnera, & prope amentiam indici aegroto. Si itaque instrumentum Doloris hujusmodi sit, ut in dissolution e Continui ipsius Actio consistat necesse est instrumentum Voluptatis in conservativis Unitatis quaerendum esse. Et eXperimenta indicant tres Sensus inferiores humore quodam pingui & salutari corporis contervationi & dilatationi & co-
330쪽
leni aurae affrictione demulcenda par est suspicari ; Oculum tandem innocuo Ignis, hoc est, caloris, afflatu delambi, foveri. Et statim consectum est subtiliores esse ictus flammarum qui Iuceant quam qui torreant : Uoluptatem proinde oculorum tormento sensus per ignem penetrabiliorem esse de praestantiorem. Quod, si reliquissensibus applicemus , in universum confectum erit summis Voluptatibus acui sensus, Tormentis obtundi; atque adeo delectationes Sensus plus fensos & cognitionis habere quam poemas ς neque tam graves esse Poenas, quam jucundas Voluptates. Sic in genere& abstractε determinatum esto. Quae modo Voluptas cui Poenae sit anteferenda,etsi Iiquid etiam scientifice pronuntiari posset, tamen ipse campus proprius est Prudentiae, dc ipsam remittenda est considera
s. Nos vocat alia quaestio ; num Uitae praeponenda sit aliquando Poenae vita- tio λ hoc est, an eerta potius Mors aliquando acceptanda sit quam poenae sit acendum ; quae & ex vi dictorum , & ex accidentibus perpendi potest. Nam Poenam consequuntur interdum mala ipsa