장음표시 사용
371쪽
3 a Stateriae LMorumnis & Publici Gubernatoris, & Obedientes rationem partium unius Societatis vel Communitatis, ut vulgbloquuntur. Unde sequitur ut Sententia ipsius Lites terminare & Pacem conservare in hujusmodi Multitudine apta nata dc efficax
9. Contemplemur modb quid speciale iis accidat qui Plures sese Communi subjecerunt directioni ; & prodit sese triplex eorum ordo seu conditio, cum aliqui non nisi ad unam vel paucas amones hanc submissionem extendant, ut fel e litigantes coram arbitro vel Iudice. Alii, quoad certum genus actionis; vel pro tota vita, vel insigni ejusdem portione: Tertii tandem, pro omni Adtiouum genere , & integra Uitae duratione; saltem eas Adtiones comprehendendo in quibus ad alios referuntur, & discordes esse possunt. Et haec est fere omnium qui Regnis & Re spublicis continentur conditio. Rursus, hi ad invicem disceptant vel ex Legibus aut Consuetudinibus sub communi J udice, Vel ex sela&pura sententiaJudicis ; modo talis aliqua multitudo reperiatur. Si ex Legibus vel Consuetudinibus, palam est praeter Universalem Compromissionem
audiendi Judicem, esse specialia quaedam
372쪽
diis amina quae sequi oporteat Judicem de Judicatos, adversum quae si quis praevaricetur, is cui damnum est Judicis ope resarciri sibi damnum essicere possit. Ex eo itaque quod Plures sunt sub Communi Potestate constituti, unusquisque potestatem accipit se dc sua tenendi, vel recuperandi siquid per vim perierit. 3. Haec si comparemus iis quae de Titio dc Cato, seu hominibus ex pura Naturae vi agentibus , dies a sunt, invenientur in his duo quae in comparatione Cati ad Titium desiderabantur; puta, vis tuendi
sua ex compacto nata, seu ex communi subjectione ad sententiam Unius; & quaedam
determinationes Proprietatis ex Consuetudinibus & Legibus natae, quales nullae erant inter Caium & Titium. Et, si in intimiora conjiciamus oculum, videbimus hanc vim Pactorum constituere inter ipsas per senas, per condesi en sionem quandam fortiorum ad debiliores in easdem conditiones , AEqualitatem universalem vitae& Actionis, quae inter Titium, & Caium non conspiciebatur. Titius enim hoc tantum spectabat quid Titio conveniret; &Caium, tanquam adtionis suae materiam, pro qualitate materiei ad se & sua applicandam ; tantundem Caius. At, sub P
373쪽
3 Staterae t rumblica Administratione , singuli alios ut
Coagentes ad Commune bene esse ; &quos bene se habere , juxta locum quem in Communi Re possident etiam ipse rum mei respicientium intersit. Titius itaque, extra gyrum Reipublicae positus,
Caio bonum quaerebat eatenus quatenus per tale bonum Titio servire posset. Nunc eundem intuetur ut Socium & Consortem , ut AEqualem vel Proportionalem
sibi proportion e strictiore quam quae: eX Natura erat ; bt quendam , cui ex Promissione sua debeat bene velle ; ut Partem Multitudinis , per quam sibi ipsi
Titio bene esse conservatur. Tandem, ut habentem vim majorem se , in causa
delim, per conjunctionem ad Rempublicam, di qui ipsum cogere possit. . Ex his patescit quid significetur
celebri illo vocabulo Pus : Uel enim accipitur pro Tuno , hoc est , commensurato inter homines ; quo modo Aristote fles & Theologi magis speculativi hanc Vocem explicant ; & , abstracte consideratum , est Relatio quaedam a Ratione orta & effecta, &rursus a Ratione conspecta & aestimata velut effectus sese ds-gnus. Ex eo enim qubd Homines sunt Rationales, hoc est, Titius secundum Rationem
374쪽
tionem aistivus & Caius secundum Rationem passivus , nascitur Proportio seu modificatio quaedam Actionis Titii in Caium, quae foret alia si uterque non es set Rationalis r Et hoc yus seu AEqualitas Proportionalis oritur a Ratione. Quando vero Titius jam agibundus respicit hanc proportionem , & invenit eam conformem esse Rationi quae in seipso est , tunc movetur ad illam modificationem actioni suae imprimendam ; & propter
ea imprimit , & f it Iustum seu Pus
S. Veris , apud Jurisconsultos &Theologos Racticos Ius significat Principium quoddam agendi, seu Activitatem in Persena quodammodo inhaerentem ;qua fit potens, ex conjunctione ad Communitatem seu Judicem , obtinere quod
est Justum seu Jus, ut in priori explica- P s tione
375쪽
tione declaratum est ipsi in Communita-ete existenti. Et propterea dividunt Pur, ut aliud sit ad rem, aliud : Jus nempe sn re, sit potestas tuendi utendi quod a- ictu habet; Jus vero ad rem, potetras acquirendi non habitum. Sed hoc quoque I us est Relatio Rationis fundata in Act ione& Passione, sicut prius Ius fundabatur
in Unitate. Qisndoquidem enim vis cogendi alium fundata est in conjunctione Cum tota multitudine, quae ex vi Pactorum, hoc est Rationis, facta est Unum Activum cum particulari; palam est hanc Activitatem esse Relationem quandam eX Ratione ortam, per quam Singularis potens est Iustam seu I in suum&commensurationem acquirere vel retinere. Evidens itaque est Titium in Communitate constitutum habere quandam relationem quae Vocetur Ius, quam eXtra Communitatem non habet; & per hanc excludere caeteros ejusdem Communitatis ab Usu certarum rerum vel actionum, ex vi Pactorum & conventionum; quod est, proprietatem quandam habere circa certas res& actiones ; & non habere hanc proprietatem respectu aliorum cum quibus nihil ei
6. Q si vera sunt, factum est evidens
376쪽
dens Hebraeos clim in discessu exa y to auferrent, quasi commodata, bona a gyptiorum sine intentione reddendi, non violavisse aliquod Ius AEgyptiorum. Cum enim essent Natio libera, neque haberent aliqua paesta cum AEgyptiis, neque auferrent ea quae secundlim principia Naturae necessaria erant AEgyptiis, sed ea sela quae
ad abundantiam & splendorem conferebant, neque adversus Ius Naturale neque adversus Ius Positivum peccabant: Natura enim communiter hominibus bona sua e
posuit&proposuit, ut singuli quod suffcit
accipiant; & non fecit potestatem per Avaritiam vel Superbiam plura sibi arrogandi quam quae Naturae commodὸ sufficiunt, ut supra di stum est. Unde, etsi illa bona, eomparando AEgyptios AEgyptiis, erant
propria Dominorum, tamen respeehu Hebraeorum erant commnia. Sciendum quippe est Philosophos in tres quodammodo partes subdividere; aliud vocantes Naturale, aliud yus Gentium, tertium Civile. Naturale vocant aliqui quod respicit Iustum illud quod commune est caeteris Aniamantibus cum Homine; ut, commensuratio sexuum, & nutritio prolis ; Gentium, quod omnibus hominibus in usu est ex ipso lumine Naturae: Civile, quod ex cbn-Ρ 6 ven-
377쪽
ventione, veI Legibus in Republica ser
' 7. Attamen, pace illorum, etiamsi m gnorum Virorum, non videtur ad usum publicum vocum satis accommodata haec declaratio, in caeteris membris praeter Civile. Palam est enim intelligere homines per Ius Gentium , non Jus singulorum hominum in singulis Gentibus quasi a Natura edoctum, sed Jus quod intercedit inter
Gentem & Gentem, seu quid conveniat unam Gentem deferre alteri. Item, quale est pecoribus veram rationem Iuris tribuereῖ ut sit aliquod Jus commune Homini de coribus. Melius itaque Naturale dicitur illud Justum seu commensuratum quod est inter Hominem & Hominem, ex eo praecise quod Homines sint: Illud vero Gentium,quod inter duas Hominum Multitudines intercedit Regnis distinctas; Tandem Cimile, quod propriis scitis Unius RegiminisJustum, in Uno Regno vel Populo, factum est.
8. Et hoc quoad Nominis notationem notum esto: De re enim loquendo, pater, Ius Gentium vel a Natura vel ex Consuetudine ortum habere ; ex Natura vero Gentem Genti non aliam Communitatem habere Prum Naturae dc commensuratum inter
378쪽
inter Gentes non aliud esse quam qubd supra expositum est inter Titium &Caium
intercedere, puta , non prohibere alteri Genti necessaria absque causa ut, aquarionem , victum necessarium, & similia, quae Homo Homini aequa putat ex bonitate propriae suae naturae. Jus vero Gentium quod ex Consuetudine nascitur, clare eo ipso quoddam Civile est, ex tacitis conventionibus profectum, quantumvis nihil diserth sit verbis contractum. Etsi itaque as-sgnentur tria membra Justi seu Iuris, unicum tamen est Jus prout accipitur pro relatione potentiae ad commensuratum acquirendum vel tuendum. Nam consideratis Hominibus praecise secundlim Naturam , sive singulis, sive totis Gentibus, vis acquirendi Commensuratum est purὸ Naturalis ; neque ex vi Rationis , aliter quam prout Ratio est virtus Naturalis Hominis , regens corporeas vires quibus sibi iacit obediri.
379쪽
Natura λ I. 17'Ana itaque est eorum ratiocinatio V qui putant ex Jure Naturae rem alia quam esse primo Occupantis; & Voluntatis Humanae tantam eue potentiam , ut si semel juste voluerit aliquid esse suum &reipsa apprehenderit, nulla vi posse fieri ut non sit Justum illum semper esse Dominum talis rei nisi liberὸ eidem renunciaverit sed Posse res cujuslibet diuturnitatis modo origo Possessionis injusta fuerit) cedere oportere vetustis Dominis, & usum&fruetus perceptos, si justi esse cupiant: Quae, etsi possint coargui ex diistis, fusiore tamen expositione indigent. Stet itaque in fron
380쪽
te Discursus, sive Historiam consulamus sive Naturam, nullum aliud Dominii vel Juris originem extare, quam vel AEqui vel
Possessionis; & de Possessione nihil evidemtius esse quam toties mutatam esse,sive Pr,vatos sive Republicas consideremus,ut vel nulla omnino Dominii ratio ex ea haberi possit, vel saltem plerumque a numeratis annis. Legimus Monarchiarum Successiones; Legimus Romanam, sicut caeteras,eL susis ex Septentrione examinibus populorum in praedam cessisse. Quisquamne si nae mentis quaeret originem Juris ab iis Gentibus qui ante Romanam Monarchiam singuli in suis regionibus vixerunt λ vel f nior esset,qui omniaRomanorum adhuc es se clamitaretῖDaniAngliam,AngliGalliam, Galli Germaniam aliquamdiu possederunt. Historia itaq; teste, non Prima occupatio, sed Diuturna usque in praesens Retentio,
Dominos Terratum constituit. Bonorum
mobilium in conlita est facilius mutari Dominium. Privatorum quoque Jura levioribus momentis quam Publica incipere& cessare ipsa luce Rationis extra litem positum est. a. Naturam consuluimus supra : Res. pondit, commensuratum singulis modum esse Fortunarum quo commodE in Beati'tudinem