장음표시 사용
51쪽
.ι ACCENTUS RHETORICI ET GRAMMAT. HEBR.
Mothegi, cuius ossicium est retinere syllabam, quam assicit ne nimis celeriter pronuntietur; & scribitur sub litera hoc modo I , secundus dicitur Maet1e, cuius idem est ossicium, & scribitur supra literam sic I , tertius dicitur Gaiahaia, & est retinaculum solius pum ti Sceva: quum Methegh dc Maetre alijs puniactis adiungitur, scribitur autem sic I, quartus dicitur Maccam , & coniun-
git unam dictionem cum alia, instar Vasi Arabici, de scribitur inter duas di istiones hoc modo na ',2 Colgoi Hebraich, omnis gens . Accentus Grammatici triginta di unus numerantur, viginti reges, S undecim ministri, qui omnes acuunt syllabam quam assiciunt, & praeterea distinguunt orationem: horum vero quatuor sunt praecipui. Primus dicitur Soph paseli siu8 Siluc, qui acuit syllabam , & distinguit periodos: scribitur autem sub litera instar Metheth a . Secundus Athnach, qui sic sub litera pingitur I . Tertius Za hepheaton, scribitur ut Sceva supra literam sic I . Quartus est Reuia, qui supra Ilteram in medio scribitur, vel ad latus dextrum a vi disserat a puncto Cholem. Sed de his & reliquis omnibus, s h in Grammatica Hebraea, quam vel Deo sauente nosmet typis dabimus, vel Pater D. Zacharias P sualigus, Clericus regularis, Sacrae Theologiae Prosesior; vir quidem doctus,& linguarum eruditi ne ornatissimus, qui de Hebraico & Syriaco siuE Chaldaico sermone, insigne opusculum scripsit, luce & laude dignissimum .
De Syriacae siue Chaldaicae linguae elementis, quae ad scribendos Turcarum , atque Arabum Codices adhibentur.
ET hic quoque, ut in superiori capite egimus, Turcicis atque Arabicis lite ris, correspondentes Chaldaicas supponamus, quae deinde Syrorum more, sequenti paragrapho disponentur.
52쪽
De numero, ordine, appellatione, & valore literarum Chaldaicarum.
Res potissimum literarum species apud Syros, seu Chaldaeos serε reperium turr quarum prima appellatur Estranglielo, a qua ut ait Georgius Amira in Grammatica lingua Chaldaica lib. I. cap. I. non multum distat ea cha raeteris species, qua utuntur Nestoriani, & nonnulli, natione quidem Graeci, seuri communiter in uria appellantur Melchitae diomate vero Arabes. Secuniada vocatur ιγ- - .m Fscitio, idest plex, vel Sento, idest linea, quia simplicibus lineis pingitur: Tertia dicitur Eefiis, idest duplicatus, vel
Messiarionoscissus, dissus ; quia videlicet duplicatis, diuisis, & quasi in medio seisis lineis figuratur. Prima est omnium antiquissima: Secunda est recentior, & scriptu facilior: Tertia ornatus gratia, Varsis coloribus decorata, in scribendis titulis usurpatur. Omnes vero praeter ultimam, cuius rarior est usus, in subiecta tabella conspiciuntur.
Literarum Syriaci, siue Chaldaici characteris
53쪽
Figura simplex, Nestorianas Estranglielo
' Dscene, idest, d nilam. - , , - quae quidem, si ρ νε ε . rexcipias ' a Chaldaeis appellantur MascereFnlotho, idest,fi-Huntas, quia dum exprimuntur, sibilant: vel dicuntur Ruhhonoi tho, idest , Ipirimates; quia cum quodam spiritu exeunt. Quae omnes, ut memoria teneantur, sequentes dictiones ediscendae a mnibus: in quibus litem, e dem Alphabeti ordine comprehenduntur.
54쪽
ε elle discernes, si vel lineas, vel puncta literarum inspicias; nam, Zain breuiorem habet lineolam, quam 1 Ales. 'o Las fit tractu magis circumducto & obtuso, quam in Beth. Ee habet breuiores lineolas, quam tam ad . Aliae etiam figuram habent diuersam, sed sonum aliquo modo in similem, ut ex ipsa tabula patet. Et demum sunt quaedam li-ι s - terae, quae iuxta duplicia puncta, in vario situ illis apposita, habent duplicem sonum varium . Hae vero his duabus vocibus continentur BghodhkBJ. Scilicet ι- s quae si habeant punctum ex parte superiori, dicuntur a Chaldaeis . Ei Mcqasci otho, idest, dura, n*m , ut i T, D P , Η Κ , i D L, Gh, 4: sn vero ex parte inferiori , vocantur - - Μrahchotho, idest, molles, ut h, BF , , Ch ,' Dh Gh. Vi. Numeros etiam instar Hebraeorum, literis suis Syri exprimunt id hunc modum.
quas etiam more nostro componunt , ad qoo 3oo 2 roo 9o 8o Varios compositos numeros ostendendos. Sed quia praedictis literis simpliciter non possumus numerare nisi usque ad qoo, modum Syri excogitarunt, quo eisdem literis omnes centesimos ,&millesimos ,nec non myriadas exprimerent, quas ipsi dicunt lici dis Rebilotho. Nam vivarios numeros centenos significent, apponunt punctum ex parte superiori his ' 9oo 8oo7oo6oo oo oo 3oozoo Io nouem literis. V t vero varios millenos ostendant, subdunt literis ex pa te inferiori quandam lineolam, ver sus dexteram, Kesti Arabum cor pore similem. Et vi myriadas, ea dem iacentem literis subscribunt ;
55쪽
, O NOTAE ARITHMETICAE CHALDAEORUM.
ut hae posita exempla e regione im Sedicabunt. Quum autem varia mil-
lia myriadum significare volunt ;subsiciunt ad latus duas lincolas, in principio quasi concurrentes I in sine vero distantes ab inuicem :& α ό
cum illis coniungunt numerum mi. inorem simplicium literarum. Item quando Uria millia millium myriadum indicanda sent, duas lineo. las addunt, unam ex parte inferiori, alteram vero superiori. Denique ro qo 3oquum volunt significare partes rerum diuiserum quas Latini vocant alootas apponunt liteias lineolam , ex parte superiori , ut in proposita tabula inspiciendum.
g. SECUNDVS. De Vocalibus, signisque alijs Chaldaeorum.
Vocales a Chaldaeis, vel instar Hebraeorum, atque Arabum, nuncupantur Zauee motus, seu motiones: quod videlicet per eas consonae moueantur; aut certe, quia ipsae nullo addito, Per se moueantur,&sonent. Vel vocantur ii, O Nςγsciotho ni antes , aut qu5d ipta per se pulsent; aut certe, quod consonae illis affectae, statim pulsum, sonumque emittant. Vel dicuntur Siome,nsitioin; quod literis apponantur. Vel appellantur NucMe, punita; quum non sint litem, ut apud Latinos, Graecos, Armenios, αIberes; sed lineolae,&puncta, ut apud Arabes,& Hebraeos. Quamuis ego priores vocalium notas, quas in tabula proponemus, cum Georgio Michaeli Amira putem esse vocales Graecorum parumper immutatas. Ergo earum liaec est
56쪽
NOTAE ET PUNCTA VOCAUUM CHALDAIC. si
Figura Potestas, Nomen , ac significatio
Ex hac tabella colligitur, priores notas, tam breuibus, quam longis vocali bus esse communes ; puniata vero non item: quamuis multi etiam Scriptores, ut obseruat Georgius Dictaei Amira in Grammatica Syriaca, pumita illa bina pamuula, faciant ese communia; &B tam longo, quam breui, indifferenter attribuant. Vt autem in leg8ndo se Tyrones exerceant; & literarum connexiones, ac vocalium potestates facilius aduertantur, hunc breuem Psalmum subsiciam. ι.ερ . - ν - η γ .. V η σνε η ν tobo otan ---r Lindi N:
emuotho huthen sciatililiot: amechulchun i morio sciabatili Laudate Dominum omnu populi: laudate eum omnesgentes.
Emum notabis praeter vocalium notas reperiri in libris Chaldaeorum, sub nonnullis literis partium orationis ad latus, quandam lineolam hoc modo ta quae indieat consonantem illam, sub qua cernitur, vel omni vocalien destitutam, vel omninci occultari. Primum apud ipsos, frequentissimum
57쪽
est in secunda persona passiva modi imperativi, ut Escitat , relinquere,ethbatis, concipere. Secundum in his , atque alijs .vocibus cernitur:
c 2 nostio , homo , iii bath, ilia. Est praeterea alia similis lineola; quae
quum insta literam ad latus ponitur, significat literam illam meditatione quadam& tarditate legi: quum vero supra literam constituitur; cursim velociterque legendam literam indicat: quo si ut vel δε- metitari sciens ; vel currere faciens, appelletur. Habent etiam Syrs alia duo puncta numeri pluralis,
quae ad superiorem vocis partem, quodam ordine ac proportione, tanquam quaedam gemina aequε sese respicientia apponuntur, ut videre est in hoc nomine et νGlto kthoue libet. Sciendum tamen supra literam non duo sed alterum tantum poni. Alia item apud ipsos sunt punista 'quae vocibus, od verbis potissimum adiunguntur , ut tempora indicent, &personas: sed de his. Jc reliquis omnibu', consule eruditissimum opus Patris D. Zacharia Passuatili Clerici Regularis breui typis cudendum. Haec de orthographia , quae ad Turcarum, atque Arabum C dices spectat, satis sit docuisse. Mox in sequenti parte de linguae Turcicae rudi mentis dicemus; Arabica in tertia tradituri.
58쪽
DE LINGUAE TVRCICAE RUDlMENTIS.
VRCARVM Διαλ- , Venerabilis viri D. Iacobi Stephani j testimonio nobilis, ut in sua re Grammatica prostetur, omnium aliarum linguarum facillima est. Eius partes eaedem sunt, atque apud nos, nisi quod praepositio poisipd itio dicenda est, eo quod calci nominum assigatur. Nos de primis quatuor, quae per casus vel per tempora variantur , fusius sermonem instituemus: reliquae invariabiles, a Dictionari, & Lexicis petendae sunt.
De Nomine, Sc quinque eius accidentibus.
Nomen prima orationis pars, ab Arabibus vocatur alasimo; &quinque habet accidentia: quae alibi 1 nobis recensita, hic tribus para graphis explicantur.
De Genere, Numero, de Casu Nominum Turcicorum.
Enus quod dicunt Arabes o Lal algenso, ut apud Iberos, sic apud Tu cas, unicum est,&inuariabile. Nam Gliivetet exempli gratia, λ
gnificat pulcher , pulchra, pulchrum ; υῆ Cara niger , nera, nertim ἔ-B tuli magnus, magna , magnum: eal Ghimel adam , DIeher homo ,
Numerus, qui ab Arabibus dicitur aladedo, duplex est apud Tu eas: singularis, quem ij vocant bal almosrado, depluralis di algiamolio I
59쪽
1 VARIAE NOMINUM TERMINATIONES.
tiam ab Arabibus usurpatur. Formant ergo Turcae pluralem
'Ita, addita singulari sillaba ; ut exempli gratia: stes Ad insem in i Adamiar i , Auiet mulier, Aureueroglilaniar pueri ; ut Er- . Casus per quos nomina insectuntur, ibi x qui Arabibus dic tur i
ca, per eos declinanda, multifariE terminantur ; nam in quamcumque Alphabetiliteram, sere sunt, quae desinant; ut videre est in hae tabula.
Ex his ergo generaliter nomina, quae in consonas exeunt, A Memi in Genitivo recipiunt, quod sere est pronuntiandum, Paulo Plus quam o Nun, Digitiuod by
60쪽
ut suo loco monuimus; hin Dativo, quod tamen parum, aut nihil est prose-iendum: sed vel in E , vel in Α exibunt nomina ; in Accusativo I; de in
Ablativo particulam quae vel den vel dan, iuxta prioris vocalis sonum debet pronuntiari: ut Ier, vel lar sillaba, quae recto numeri pluralis adiungitur. Aduertendum tamen nonnunquam vel ten, vel tau, esse pronuntiandam; ut r. p. &cap. a. docuimus delitera a. Demum Diacritica Vocativi, qui alioqui Nominatiuo similis, est particula la ia vel i. Scribuntur vero eae characteristicae, vel separatim, vel coniunctim, ut libet; exempli gratia:
Auret mulier Aureliingli mulieris
t, ia Auret mulieri mulierem . mulier
uo, L ia Aurelier omnlieruta, H Aureuerden a mulieribus Singularit. Nomin. Genit. Datiuo Accus Vocati Ablata Pluralit. Nomin. Genit.
Datiuoiama Adam vel adem hominis Adam ungi,
Ablat. l ab hominibus Adilardan
Quandoque etiam non in usi Vub, sed in usi Ins, nomina declinantur;