장음표시 사용
271쪽
27o PROVINCIA MExICANA. Hispani quam indigenae deuotione pollςnt. Verum quia quid singulare in hac prouincia hac in parte
aeciderit, adcalcem huius annuae epistolae adnotanduin relinquimus, cosulto hic pretiermitto. Non parum aucta est templi supellex quorumdam liberalitate, qui nubis ad sacrae aedit ornatum arsentea vasa erogarunt. Vir quidam moriens Collesio nostro duo aureorum millia testamento legauit.
Vi Enostris in his Colleghssunt, tu Hispano ---saluti summo quidem studio ac solicitudine conssilunt, tum praecipue est enim ingens
hic multitudoὶ citea Indorum ministeria, eoru inque disciplinam paterne versantur: quorum industria assiduisque cohortationibus tum hic, tum etiam in varijs remotissimisque indigenarum oppidis, ad quet accersiti sunt a Parochis, incredibilis facta est voluntatum ac morum conuersio. Sacerdos
e nostris quidam insignis ac indefessus sane operarius, varioque linguarum munere prJditus, hinc Proregis iussu ad pagos vicosque disiunctis limo. commeauit, ut curia indigenis de re valde dissicilia eret. Arduum sane negotiu, sed quid Patris perseuerantiae dissicileὶὶ mire sibi imposivum negotium Deo fauente ad finem Vsque perduxit: pagos namque omnes & vicos magnitudiue perexiguos, multitudine innumerabiles, loco maxime inter Iedissitos, itineribus perdissiciles & pene inaccessos, ad pavea traduxi; oppida, insenti cum omnium applausu, dc, quod maiorem facit admirationem, summo cum indigenarum gustu & alacritate; qui antea natale sum auitatque sedes relinquere
272쪽
PROVINCIA MEXI CANA. mortis instar ducebant. De incredibili indigenaxum erga B. P. N. natium roligione & cultu, dea
θ ue eius later indigenas gestis miraculis suo loco.
- ὰ veteri ad nouam Verae crucis Vrbe' mi. tari necesse fuerit domum nostram, non,parum laboris habuere soch in habitatione parada. tantus vero est ciuium erga nos amor & liberalitas, ut ad undecim aureorum millia in qdificationis sumptus elargiti sint. Nec vero occupationes huiusmodi de incommoda industriam nostrorum impedire re-. tardareque valuere, quo minus Societatis muneri 'bas tam erga cives Hispanos& Indos quam etiam vicinos pagos Deo optimo Maximo inseruio ne
Ι N urbe quidem ipsa & oppidis alijs quam pluri
mis, ad quae Profecti Varijs Uni temporibus seere sacerdotes nostri, praeter fructu. ex ministeriis Soc1etatis colligi solitos, illς fuit planὰ mirabilis. quod inimicitiae ac discordiae quae annos obdurue 'racit multos, quaeque multusti negoth ciuibus aeregio nouae Gam senatui facessietant, subiis denique fuerint. templi supellex aucta est bilmilla quingentis nummis aureis, quos ad eam cuuium liberalitas augendam attribuit.
Residentia D. Italidovici de la Pa .
D Ei beneqcio gentes has barbaras immanesque hactenus ac planὰ feras Societatis in dustria mansuefecit, sustulitq; periculaibellassium-t Plusque
273쪽
plus)ui, perimarinios, qui in pacificandis tuendic idἡ itineribus fieri soliti sunt. tantus est eorum er- a Sodietatem amor ac reuerentia. Extendit se praeterea nostrorum labor ad Hispanos &om his generis alios, qui vicina praedia pagos uian colunt. seeutaque animorum utilitas non vulgaris.
nesidentia Beatae Mariae de Cisaloa.
Γ X domo hac sacerdotes nostri, non contenti la- bbreae indutaianuam erga cives Hispanos &Indos prςcipuo collocant, ad finitimum agrum, qui
lateque extenditur, excolendum quotidianis .& magni momenti missionibus progrediuntur, re- deuiitque identidem. domum spiritualium virium reficiendarum gratia. ubique autem fructus' apparuere mirabiles, qui quoniam ab aliorum quidem annorum prouentibus nullo modo discrepant, prς- termittendi su fit. Nostibrum industria populos indigenae condiderunt, domosque exsti uxere commodiores.In communi peste quae grassata est, multum quidem sacerdotes nostri de proximorum salute bene meriti sunt. resque interim accidere plane mirabiles , sed ab aliorum quidem temporumn 6 omnino dissili. iles, Numerus crescit eorum qui e varijs remotioribusque locis ad populi frequentiam aggregantur, quique sacro fonte abluuntur, Labluique percupiunt,
II Rbs haec priuceps est & quasi caput regni quod
' appellat nouς Cantabriae. Hic sedes est gubernatoris ossicialiumque regij aerarij, apud quos non parum valet Societatis auctoritas. hinc variae fructuosissutiaeque fiunt varia ad loca excursiones.
274쪽
norum numerus: exemplo enim suo Tepeguanes Indi non modo alios populos remotasque nationes ad Christiana sacra perducunt, sed etiam pacem cum Hispanis hominibus Regeque Catholico habere cogunt. quod eo quidem admirabilius est, quo acerbioribus odijs antea gentem nomenque Hispanu insectabatur. Res haec admirationem iacit Reuerendissimo novae Galiciar Episcopo, qui magna cum laetitiet significatione primates optimatesque illorum publico solemnique baptismate, quod illi summis precibus postularant, ad ovile Christi Domini aggregauit. Multi multis in partibus vel
grandaeva aetate senes, vel tenera infantuli paulo post acceptum baptismum felicissima morte vitam finiere. nonnulla antiquae superstitionis deorumque simulacra ab ipsis quidem Indis oblata sunt sacerdoti nostro, ipsisque gaudentibus comminuta in fluuiumque coniecta.
J Vlla propemodum est huius regionis natio superstitiosior, quaeue impensitis dedita sit viiij s& idolorum cultui, immanissimaeque ac barbarae crudelitatis naturam tame tam efferatam Christiana videntur pietate ac humanitate velle mutare:
tam auidis enim & ardentibus stud ijs Christiana documenta perdiscunt, tantoque amore fidei magistros prosequ situr; ut spes maxima sit fore, ut mirabiles fructus ex inculta hactenus silua agrisque
sterilibus diuina colligat prouidentia. Varij ac repentini scpe fuere bellorum tumultus,varij huius S S S gentis
275쪽
274 PROVINCLA METICANA. gentis insultus 3c insidiae, quibus ab Hispanorum consuetudine regioque imperio secedere passim conati sunt, passimque ad montes ac siluas fuga se recipere,passim alia huiusmodi perpetrare sagitia:
quae ita quidem eorum animis inhaesisse videbantur, ut spes nulla esset pacis atque quietis. Tantum verb virtutis diuina bonitas Societatis instit dio vocationique attribuit, ut, cum ad eos eae motibus reuocandos ad pacemque pertrahedos, itineraque tutanda vix magnis sumptibus Hispanorum miliarum praesidia sumcerent; iam nunc divino munereae beneficio sacerdotis nostri pileus,in pacis ae beneuolentiae signum ostensus, omnia illis secura faciat animosque traquillos: quo factum quidem est, ut si qui longὰ aufugerant, & ad antiquos ritus feritatemque lese conuerterant,iam nunc aliquem de societate ducem sequentes,ca teruatim ad populos fidemque reuertantur.Interim vero dum huc illucque excurritur, dici non potest quot quantos uelabores & pericula nostri perpetiantur, quamque suauibus diuinae dulcedinis voluptatibus eos Deus
optimus maximuS reficiat ac recreet.
Irum quanta propensione animi haee natio se-- - ratur ad res sacras atque diuinas, quantisquς desiderijs baptizari cupiant, quam denique obsequentes se praebeant sacerdotibus nostris, qui in
hac excolenda vinea perampla quidem ac fera' cissima, egregiam nauarunt operam. Eorum Vnus Pater Ioannes Augustinus Zacatequensis , dum incessanter laborat, dum nullum non mouet lapidem, nullamque praeiarmittit oceasionem qua do indi-
276쪽
PROVINCIA MEX IcANA. 17e indigenisbene mereatur, ad tantorum quidem in oritorum praemia demigrauit in caelum, tertio Kallendas Mah anno t6o L. cum in societate vixisset annos ultra septemdecim, magno semper&mirabi- li virtutis exemplo, innocentia, modestia, candore animi singulari, laborum perpessione ac tolerantia, dummodo alios atque alios ad Christum adduce- . re posset, plane ferreus, suaeque immemor commoditatis. orandi vero studium quam impense exercuerit, quantoque animi affectu cum Deo agere, eumque ubique testem comitemque habere stud uelit, declararunt quidem non solum egregiet vir-- tutes eius, sed etiam scriptae interim dataeque varijs temporibus ad Superiores litterae; ex quibus etiam quam serio quam que constan ter ad perfectionem tenderet, quo fuerit ataimaru Zelo, qua morum intcgritate, qua religionis & Obedientiae cura, qua sanctitate, aperte cognoscitur. haec tamen attigisse sussiciat, ne annuae breuitati di flentiant reliqua.
Noen defuere in hi, quoque ultimis terrarum angulis illustria quaedam ex epta, quibus diuina boni- . tas B.P.Nostri Ignath merita patefecit, & eius in
omnium animis singulare venerationem excitauit: sed ne moles a sit nimis enucleata narratio, potissima quaedam libabo ex his quae in publicas tabulas
testato relata sunt anno is o L. quo morbus anginae ac tonsillaru uniuersas regiones contagione peruasit. In oppido Guadianae nobilis femina Maria ca- stagneda periculo coque multiplici morbo labo-
Fabat: nam praeter vulgatam luem, qua facies Sclingua ita intumuerant, ut nihil esculenti aut po- .culenti posset haurire, nec Vocem in verba formare; accedebat causonis lethalis ardor, Sc saci o igni noa in ille morbi genus erysipelas, quq subter aurem dexteram intumescens foedo miseram ulcere de- mabat. ad hoc pleuris acuta cum pestilenti libri
277쪽
276 . PROVINCLA METICANA.. dolore pungente, ac respirandi dissicultate inferior
quoque mandibula resoluta coagmentatione dila-:psa, tantusque in toto corpore languor ac macies, vi sine magno cruciatu in lecto versari non posset. Ham morbusi superauerati medicorum remedia, Sc. animum ad supremam luctam munierat extremis Ecesesiae, Sacramentis. Desperata salute feminam cum secerdos noster magis iam cum morte quam - cum morbo luctantem admonuit, ut P. Bagnatio, quem D eus tantiS nostra aetate miraculis illustra--bat, quando Verbis non poterat, mente saltem at oue animo supplicaret, uti vitam illi superstite suis . apud Deum precibus impetraret paruit aegra voci- bus vix ae ditis, & sensit praesente Numinis opem. nam cum adorasset sacram B.P.essigiem, quam si . cerdos illi praebuerat, repente tanquam ab infuso
l suauissimo i liquore percipere sibi visa est inusita
, tam oratione dulcedine: deinde intra semihora totus ille tumor euanuit, & quae antea nonnisi alienis manibus, & cum acuto doloris sensu circumagi poterat, suis se cubitis enixa leuauit, hilaris & exi porrecta stodie supra lectum consedit, clara voce : enuncianS se nulla medicorum ope in posterum indigere Beato Ignatio deprecante mortem euasisese, & integram valetudinem recuperasse: proinde
cofestim aliquid cibi asserant, in animo esse statim sese lecto proripere,& per vias & compita tam ill
stre miraculum praedicare.fidem quam ardore ani, mi & oratione pietatis plena miraculo secerat,tum maxime confirmauit, cum hic intra paucos dies
publicὰ instituta gratulatione in templum Venit
. acceptam referens valetudinem Beatissimo Patri.
C oncionator quida a Francis cana familia, qui tunci verba. aiu populum fecit, e suggestu ita praesentem ac minime dRbiam Ignatii opem in eo periculo di-: uinitus intarsuisse asseuerauit, ut uniuersum popu- . lum
278쪽
pRovINCIA BAETICA. 277 Ium Guadianae plurimum debere B. P. Ignatio praedicaret;quod eo praeside & adiutore grauante morbi luem sine periculo popularium depulisset Sensit etiam propitium ac salutare B. P. Ignath patrocinium filia quaedam praedictae Mariae Castagnedae:
nam cum foedus tumor cum acerrimo doloris
sensu capiti insideret, apposita sacra Patris effigie primo quidem dolor ille sedem subinde mutabat,
donec effigiem in capite retinente puella intra breue spatium extinctus euanuit. In eodem oppido Guadianae puella meses nata non amplius sex praecipiti correpta febri, atque erysipelae urente tabe,
toto corpore intumuerat, superate atrocitate morbi teneras vires, nihil propius habuit quam ut animam efflaret. deserta erat, parentibus in interiori cubiculo, ne tantum oculis dolorem hauriret, aspectum refugientibus: sed apposita Beati Patris Ignatij imagine aperuit oculos, & quae antea stomacho fastidiente respuerat nutricis ubera, coepit exsegere, ac breui depulsa febri ac tumore conualuit. Horum ac similium eventuum fama percitus octonarius puer, qui hectica consumptus febri iacebat desperatus a medicis, cocepto voto Beatissimi Patris opem implorauit, atque eius estigie capiti reuerenter imposita, statim mali leuationem sensit, & paulatim vires & integram valetudiuem recuperauit. In agro Guadianae in latifundio parentum commorabatur virgo quaedam nobilis Clara Erediaὶ quae duodecim ipsos annos acerbissimis frequentibusque cephaleae doloribus conflictabatur, frustratis plurimis medicorum remedijs: sed auditis ex hospite sacerdote nostro quae sacris Patris nostri imaginibus miracula patrabantur, fidei atque spei plena imaginem capiti imposuit, ac postera die facerdos Sacro pro virginis valetudine facto, consue- oratione per Ignath merita diuinam opem labo-
279쪽
278 si ovINCIA METICANA. Ianti precatus est, euentu sane felici: nam statim melius habere coepis virgo illa, dc amota 'uste qua
caput antea premebat,modicum fumum vel auram
times, solo Iguatij praesidio omnes longinqui morbi reliquias propulsauit. Huic prςdio atra nubes incubuerat, quς ealisinu sua & multo fragore caeli ai benti segeti & palanti pecori extremam calamitatem minabatur. Clam mater praestati erga Beatum
Ignatiu affectu femina,implorato sui prςsidis auxilio, nube a finibus praedij propulsauit, tanta celeri
. tale ut magna incussa vi illam regionem fugere vi
deretur: substitit tamen intra quintum lapiden &nullius rei nocumento effudit imbrem grandinis, quae post duas horas ad piam feminam exempli caussa perlata glandis magnitudine superabat. Erat his nobilibus feminis ancilla qu dam Inda genere, quae spina dorsi concussa vix poterat crura scnsim
ac pedetentim explicare. iam duos annos dolore constciebatur acerbo, a medicis destituta: cum sacerdos noster iter agens eo forte peruenisi et, commemoratis quae a Patre Ignario miraculose gesta ferebantur, in spem recuperandae valetudinis mulierem excitauit . nec vana fides . recitata super aegram B. P. oratione statim se erexit, & in argumentum recuperatς valetudinis per spatiosam exedram citato pede cucurrit, & magna pondera in
humeros stris manibus sustulit: sed ut plerumque sunt leuia mulierum ingenia, inanis timor incessit ancillae, ne iterum sibi pristini dolores rediret. ergo
male sano conatu balneum petit calentis aquae, ut confirmet receptas vires. vix se aquis immei serat,
eum su bito dolore correpta leuitatis acerbissimam poenam dedit. 'uq circa erant excipiunt vociferantem,ta lectumque deferunt questibus omnia complentem. Vt primum ad se redi jt, haud multo negotio sibi persuasit ab irato Deo malum immisium, .
280쪽
' PROvINOIA MExICANA. 279 nec aliunde sibi pacem & doloris medicinam qua a
B. Ignath patrocinio quaereda. ergo effusis ubertim lachrymis Ignatiu intense rogitat, ut condonata leui talis noxa priora sanitatis beneficia restituat. nec incassumissae preces . applicata particula sacrς casulae, qua viues usus fuerat Beatus ignatius,& Dominica oratione cu Angelica quinquies recitata, pristinam sanitatem obtinuit, qua etiam nunc fruitur nullo praeteriti doloris vestigio. Seruatur a nostris qui Guadianae commorantur, aeris lamina, in qua B. Parentis in genua fusi ChristoDomino crucifixo humiliter supplicatis cernitur imago inclusa, tecta tegente crystallo. hanc multis precibus impetrauita nostris vir. honestus, ut filiolae imponeret, quae diutina urgente febri in ultimum venera, vitae discrimen,&damnata spe atque ope medico in in uno tantum post Deum Ignath patrocinio deposita erat. Ies fuit multorum praedicatione celebrata.
Puellae pene animam agenti applicita imago, intra breue spatiu gemmeis sudoris stillis profluere coepit: quae in crystallo & ipsa aeris lamina fluere videbantur gemmarum specie & magnitudine, caeteris miraculo stupetibus. Farmina quςdam e circustantibus ortum sibi apostema sudore illo reuerenter. illiniit: nulla interposita mora tumor euanuit. tunc
demum omnes efferre laudibus Ignath merita, α palam confiteri haud dubia Numinis dispensatione B. Patris imaginem eo sudore manalia, stillas sacri roris in capite Christi Domini e cruce pendentis & Ignath supplicantis, non sine arcano mysterio longo tempore perstitisse: sed quo testatior esset Numinis pr sentia, & plenior omnium gratulatio, puella quoque ex eo temporis pucto depulsa
febri periculi expers fuit. In oppido Saliceti quod