Litterae annuae Societatis Iesu, anni 1602

281쪽

28 o

vi in v INCIA MEXIGANA.stris.Indus quidam Michael nomine clim ira ferox

Virga percuteret equum, dissultantibus virgae frag minibus aliquod patenti excepit oculo, unde deciasis apertisque tuniculis albuginis ille liquor multo cum sanguine essiuYit. desperata omni humana ope diuinam spectare iubetur Indus,&expertum amul tis Ignath patrocinium fusis ad eum prec1bus implorare. semel igitur orationem Dominicam i& Angelicani salutationem recitat barbarus, & imaginem Beati Patris effosso oculo venerabudus imponit. mira dictu ac visu res. nullo prorsus adhibito remedio cu post triduum detraheret linteum, quo vulnus fouerat, animaduertit sibi oculum restitutum, & Ignath praesidium sibi saluti fuisse. quod

nunc grates ac beneficij memor cum oppidanis ad Ignath reliquias eo miraculo incitatis prcdicare nodesinit.Femina quaedam ex AEthiopia, quae seruitutem apud Hispanu Gua dianae seruiebat, ex Vulnere non solum graue & occultum pectoris apostema cotraxit, sed caducum etiam morbum, quo furenti similis interdum iactabatar: damnata medicorum arte qua multos annos experta fuerat, olea& operam perdens, ad Beatum Ignatium spem &Vota vertit. Patris imago desperato capiti impo

nitur, S oratio recitatur. nec mora, sanitatem om

nino recuperat, non minori sua quam domini gratulatione, qui, ut medicorum industriam incitaret, aureos supra ducentos ei qui mancipium perlanaret, data fide pollicitus erat. In eodem oppido Gua-dianae femina quaedam honesto loco nata, curia maximo febris ardore aestuaret, filiabus pratcepit ut in bonorem B. P. Ignati j semel orationem Dominica cum Angelica salutatione recitarent, ut illa propitiatione impetret sibi corporis sanitatem. illae dictis obtemperant,& mater placido sopore componitur: mox sudore perfluens euigilati & febris ex- tincta

282쪽

rROVINCIA ML XL ANA. 28 Itincta recedit. Simili etiam commodo valetudinis& maximis totius corpolis doloribus lolutus est aeger, qui nuncupato voto beati Patris auxilium implorauit. Eamdem opem ex per us est Hispanus quidam, qui excultus ab equo,&ad' terram amictus brachium ita lςsit, ut unius anni curationibus usum illius recuperare non potuerit Ignath igitur opem, cuius egregiam vim in morbis diuinitus curandis fama perceperat, fiduciς plenus implorat, vovetque anniuersariu ieiunium,"idiana precationem. mitu dictu: statim sensit auditas preces, & emortuqpene dexterae robur redhile. 4c quo res testatior es-1et, brachium contorsit, scduxitque tanta celeritate ac robore ac si nihil incommodi habuisset. Femina quaedam uterum gestans in grauem ac periculosum incidit morbum: quem tamen Ignatio prassi de adiutore, ut illa fatebatur, euasit, maiori da uinae prouidentia: miraculo reseruata: nam duodeuigesima sanguinis emusione exhaustis cum sanguine

viribus, nulla spes erat foetum emittendi. appetente igitur partu amicae ac familiares conuenerant miserrimulethi genus oculis subiccturi. verum in tanta omnium desperatione stetit animo, Ignath erecta patrocinio: eius opem obortis lachrymis exposcit, partus oppressa doloribus, ac minime dubia Ignatium stibi fauente iri atque propitium affutu-rv. e lecto se subducit manibus innixa domesticorum, mox per cubiculum aliquantulum progress nullo paene dolore peperit. scilicet qui aderat morrore in laetitiam verso diuinaim clementiam efferre Iaudibus, quod Ignatio deprecate praesentem opem haud dubio mortis periculo laboranti pIopitius attulisset. Hispanus quida, qui inter Indos Tepeguanes agit, acerbum ac multorum annorum capitis

dolorem, appensa ad caput lectuli sacra Beati Patriseiugie, in perpetuum propulsasse fatetur. In vice

283쪽

282 PROVINCIA METICANA. prouincia in sede Silanges mulier affecta praecipiti

morbo ante vocis usuram amisit quam se confessione expiare pollet. Sed apposita Lacra Patris imagine, repentd aperuit oculos, & sermonis facultatem eatenus dumtaxat accepit, quoad sacerdoti peccatis rite confessis animam paene etartari faucibus ereptam Domino reddidit. Magna est etiam Guaxacensium pietas erga Beatissimum patrem, iamque hominibus religione eius vehemeter excitatis familiare est Ignath opem in aduersis rerum euentibus frequenter exposcere, & solemnia quaedam pietatis officia eius demeredae causa religiosὰ obire. Quida vir nobilis quotanis obseruat in quam hebdomadi; feriam natalis Ignath dies inciderit, ut quavis perdomesticas curas aliquatio sacro inte esse non possit, ea saltem feria non absit spectando Missae sacrificio ad aram quae in templo nostro Beati Patris effgie inprimis insignis. Alius Cantaber genere praecipua pietate colebat BeatR P. Igna

tium, tum propter eximiam eius sanistitatem cui

plurimum ille tribuebat, tum etiam quδd morti destinatus a medicis grauissimu morbu depulisset Ignat' implorata ope, nuncupato voto, si vita superstes esset, secum tota familia natalem Ignatqdiem sesta gratulatione quotannis peracturum. & stetisset promissis, nisi diuinitus restitutam valetudinem eripuisset apoplexia, qua repente correptus vix potuit Sacramentis Ecclesiae muniri. verum in

tanta moriendi festinatione nihil potius habuit, quam Ut suam erga Beatum Ignatium pristinam

religionem testaretur: nam aureos ultra sexcentos

testamento legauit in sumptus canonigationis quam dicunt Beati Patris Ignath sacris etiam imaginibus & reliquijs Beati Patris multum religionis accessit, nec aliunde magis quam ab earum osculo

R impositione in rebus asperis subsidia quaeruntur.

284쪽

Cantaber alius diuturna & medicis ignota consulti plus tabe, adoratione sacrae imaginis & reuerente eius amplexu conualuit. Indus quidam vigebatur distic iii morbo ac plane desperato: cum sa- Ccrdos noster euocatus ab eo, sacram patris Igna threliquiam apposuisset impense roganti, eo solum remedio aegrum ita leuauit, ut postera die in templum venerit faculam accensurus testem recuperatae valetudinis Ignatij patrocinio. Sed hoc etiam ad memoriam insigne. Inda quaedam Vteruna Ne- stans & partui proxima, a marito aded male fustibus accepta est, ut exanimato foetu in apertum venerit vitae discrimen, quinque ipsos dies grauissimo excruciata dolore. Cum exanimato foetu vita traxit ipsa morte duriorem. desperatis ergo vitae remedijs i ortis agoni se com parat, sacerdotem accersit, animum expiat, petitque ut aliquam d Sanctorum reliquijs sibi iam cum morte luctanti miseratus imponat. annuit precibus sacerdos,& quanda Beati Patris reliquiam ad collum appendit. adfuit diuina vis . nam post aliquas horas conceptico pusculi frusta paulatim eiectare coepit:mox dolore leuata conualuit. Sed longum esset taedijque plenum ire per singulos euentus illarum, quae muli bres in pariendo labores Beati Patris Ignath imaginibus, reliquijs & implorata ope superauerinta multis enim in his Mexicanae prouinciae tractibus u

commune est, ut partus dolore circumuentae ad Beatum Ignatium incolumitatis causa confugiant.

285쪽

VICE PRO VINCI A PHILIP

Abet in uno Collegio septemque Residetijs & seminario uno, quin

quaginta septem e Societate, sacer dotes unum & triginta , reliquos Fratres Ad meliorem vitam vocati a sunt duo, tres vero cum Vno Fratre huc e noua Hispania venere.

Colligium Mamiliamum.

T Gregiam, ut solent nostri, sacerdotes quinque, Fratres vero octo in hoc Collegio i9 obeundis Societatis muneribus operam nauariit. Aucta latinitatis studia, coeptuY Philosophiae cursus, habita: magno cum ornatu ac splendore regij que senatus& cleri & ciuium frequentia consuetae literarum exercitationes, Sodali liique Beatae Virginis celeribritates tam a caeteris quidem scholaribus, quam a Diui Iosephi seminario, quod magno cum omnium plausu nuper institutum est: instituta & ali Sodalitas ciuium virtute praestantium, quorum Anumerus & pietatis studiu crescit in dies.. Ad templi ornatum trecentorum adiectae sunt aureorum eleemosynae, cum peregregio nec non medioeris sumptus altari, quod in B. Martyris Polycarpi honorem primarius ciuis erexit. illo namque Patrono sese ciuitas haec contra terrae tremores, quibus ante afflictabatur, securissime tuetur atque defendit. Ad ea quidem ossicia quibus Indorum animi iuuanitar, non parum momenti attulit Sodalitium Beatissimae Virginis. Sodales enim non solum exemplo virtutis, sed etiam industria, labore, studio conquib

286쪽

VICE PRO vi NCIA PHILI p PINAR v M. conquirendisque undique bene merendi occasionibus operam adiuuere Societatis.itaque quantum laborarint nostri, Vel quati collecti sint fructus, di- ci non potest. Christianarum legum obseruantia

plurimi apud eos fit. cum quidam Christi Domini

nataliths seruili exerceretur opere, reprehensus ab

alio, datam sibi respondit a Iεsu Christo ita facie di potestatem. nec multo post subsecutum quidem est caeleste supplicium: eodem namque die illius

domum grauissimus inuasit morbus, qui uxorem ac liberos abstulit. ipsum quoque vehementer Oppressit, donec peccati culpa recognita, venia a Deo opt. max. confestione apud unum de nostris factatadem postulauit. Alia etiam vicina oppida perlustrata sunt, in eisque quam multa quamque prae clara contigerint dicere opus non est. Quaedam ivenefica femina datis veneficijs rabie ac furore

immanissimo cum ageretur ac tremeret, eique

nus e Societate agnum Dei eoIlo 'inhciendum prouisset, repente sanata est. Ac eodem usus remedio Indus alius ex eadem sere morbi grauitate ad pristinam redhi valetudine Anno i6or. Decembris initio Pater Franciscus Almerique obhi, dilectus Deo & hominibus, qui annis nouem decim hac in regione incestanter elaborans omnibus virtutum& exemplo & gloria praeluxit. primus omnium nationis huius linguam edidicit, omniumque euasit peritissimus . totum sese Indorum comodis animique saluti quaerede ita deuouerat, ut laboribus nullis dissicultatibusque parceret . quodque mirandum magis, orandi studium ardentistanum cum

actione opereque ita coniunxerat, ut alteri dumtaxat, non utrique simul studuisse videretur. de ipsius

quidem oratione illud vulgo abhὶs qui eum famialiarissime nouerant, dici solitum fuit, quod de D. Dionysio, quodque de Beato P.N.Iguatio: erat

patieus

287쪽

patiens diuina. quod vero ad actioni: in attinet,po- j tamque in iuuandis proximis industriam, praeter consueta in Collegio Maniliensi munera & ossicia, quibus dies noaesque laborando desudavit; sani oppida insulas atque nationes non solum disperses natu locu commodioris do chri nae gratia coegit, sed etiam fidei praeceptis instruxit, vere Phili ppin rum Apostolus nominandus , Beatique patris Francisci Xauerij imitator egregius, cuius ad praemiorum consortia eodem quo Franciscus die vocatus, pacatissimo mortis genere conquieuit. Anni etiam I6ΟΣ .mese Ianuario, Frater Antonius de Ro- . bles, dum Logicae operam dat,relicito posteris prae- clarae virtutis excplo in caelu, ut creditur, euolauit.

Seminarium Diui sos bi

p Ermagnae futurum existimatur utilitatis addi uinae gloriae augmentum hac in regione seminarium alendae iuuentuti, quae maxime libera vagabatur. eius sindationis solemnia tam a Gubernatore senatuque regio, quam a Religiosis hominibus, & clero populoque univcrso eclebrata sunt.

Residentia Antipotensis

Ihil singulare habuit: quamquam labor quia ldem & industria Patrum duorum, qui hac in Residentia commorati sunt, fuit plane singularis, singulariaque utilitatum incrementa ac diuinae gloria: seges essio ruit.

Residentia Silana.

Vanto studio & amore Societatem diligant ia-sulae huius incolae, vel ex eo apparet, quod ac- certis

288쪽

ceptis de nostrorum ad eos aduentu nuntijs, octo dierum spatio aptam eis commodamque domum exaedificarint, multaque vitia & peccandi occasiones facili negotio reliquerint inque omni Christianae virtutis exercitatione no mediocres progressus

fecerint. festos Ecclesiae dies magna prosoquuntur Obseruatione: cuius ad rei exemplum illud accidit plane mirabile, quod Iuda quaedam Dominico die

cum sese occupasset texendo telam, repente consumptam comestamque a linea comperit. Magna & perquam utilis facta est Indorum ex Va-iiijs remotioribusque locis hunc ad populum congregatio. quae dum fieret, & huc illuc Soch nostri per montium viarumque pend inaccessibilium praerupta vaderct, quam fructuosis felicibusque euentis eorum labores diuina bonitas rependerit, confessiones, baptismata, morientiumque opportuna suffiagia declararunt. AuctaIndorum fides, transsautis ad huius Residentiae templum non paucis ex Maniliano collegio Sanctorum Reliquijs: aucta &templi supellex ducetorum aureorum eleemosyna,& altari praeterea perpulchro trimarij cuiusdam viri sumptibus extructo, affabreque depicto,erecta denique Congregatione beatissimaeDei genitricis, , costitutisque Quadragesimae supplicationibus, paschalibusq; solemnitatibus,&rebus alijs, Christianaeque Ecclesiae moribus consuetudinciusque introductis. spem nobis offert diuina bonitas utilitatis maximae peramplam atque copiosam.

'I' Res Patres cum Fratribus totidem quam fructuosissime in hac Refidentia commorati, tam Indorum quam Hispanorum etiam commodis salutique inseruiere. Hispanos milites, quἱ oblati

belli '

289쪽

belli oecasione anno praesenti hac in insula fuerunt, plurimum in Domino adiuuit nostrorum indu-ltria. confessionibus namque libenter audiendis familiaribusque colloquijs mirabilis subsecuta est vitae mutatio. Haec aliaque solemnia officia ita quidem Reuerendissimo Episcopo placuere, Ut gratias immortali Deo publica ad populos cohorta tione ageret, tanta interim tamque prςclara dρ IEsvSocietate dixerit ac praedicauerit, ut omnes ad ma- gni facienda amplectendaque ministeria ordinis nostri vehementer incenderit.

moholensis olim missis, nunc

r Alii sic spatiosus campus ostenditur, ut ad illurn

quidem excolendum non ad tempus missis, Ut hactenus, sed assiduis, inque insula ipsa comm x- rantibus opus fuerit operarijs; itaque Patres tres totidemque Fratres 'rem Christianam mirabiliter promouent. Baptismata qui suscepere, studiosissimo quidem animi ardore ad legem diuinam seruandam incumbunt: qui vero non suscepere, tanta illius auiditate ac desiderio flagrat, ut tam hi, quam

etiam qui per oppida insulasque finitimas dispersi

sunt, quidquid fieri oportere existimant, Vt tanto beneficio dignos sese nostris exhibeant, constanti animo exequi, & quaslibet superare disti cultates minime dubitent. Sed paruuli petierunt panem, &non erat qui frangeret eis. dolendum enim est, nec sine lachrymis dici potest, quata hic quamque co- miosa messis pereat destituta messoribus, tantique apud eos est momenti Christiana fides, ut sese mutuo vicissimque cohortentur, & populi etiam alij alios ad Christiana sacra suscipienda non exemplo solum a

290쪽

vi C E PROVINCIA PHILIPPINARUM. 289 sollim; sed voce, sermone, praemio incitent at lue permoveant. Christianus Indus primarius cunt ethn1cum quemdam iocantem forte ridentemque conspexisset, Quomodo inquit; fieri potest, ut qui baptizatus non sis, securo gaudio, tutaque laetitia perti uareὶ Cum haec oppida & insulas de more ossicioque pastorali, Episcopus Zebuensis inuiseret, unum habuit E Societate comitem. ille Praesul optimus, ut est erga Societatem animo pio atque beneuolo, multa passim de labore nostrorum bene utiliterque collocato, quod gentis huius mores mutarit Societas, quod feros animos masuefecerit, quod ex agriS, montibus, terraeque cauernis, ubi inter feras belluarum litore va Habantur, ad hominum consue-

tudinem consortiaque traduxerit, e morte ad vitam, e gehenna denique ad caeli gloriam euocarit. quid Z si copia mitteretur operariorum.

Residentia Samdrensis.

c Acerdotes quatuor cum Fratribus totidem hac In excolenda vinea laborariit. quid autem, si cuinimmcla fere segetum, quas hic ager pollicetur, magnitudine conterantuis quinquies ad vicinos populos insulasque profecti, catechismo, baptismo, confessione, vagantiumque hinc inde hominum unum in locum aggregatione fructus collegere mirabiles. In uno quidem oppidorum huiusmodi, quod Beatissimi Patris Igna iij nomine insigniri Voluere, ducentorum puerulorum schola instituta. Sacramenti unda: baptismatis, aquaeque lustralis asperstoni, sacrique Euangelij lectioni, & id genus alijs Ecclesiae caeremon ijs tantum exhibet cultum, tantamque fidem habet, ut miraculi propemodum loco reponenda cile videantur, quae hac in parte contigerunt mirabilia. multi enim vel morbo vel