장음표시 사용
111쪽
in rebus Geometricis aptissime post A Ddi sim ponatur non t:
men ad has Metaphysicas tam commorie potest applicaria Haec enim differentia est quod primae DoLiones, quae aes tiGPometricas demonstrandas praesuPPonuntur , cum sensuuiusu convenientes,facile a quibuslibet admittantu ideo quo nula est ibi dissicultas. nisi in consequentiis rite deducendis; quoa ouibuslibet etiam minus attentas fa CLI poreis, modo latatus praecedentium recordentur: propositionum minuta disti ictio ad hoc est parata,ut facile citari, atque ita Vel nolentib us smemoriam reduci possint. Contra vero in rebus Metaphysicis de nulla re magis labiratur quam de primis notioni ous claret , d distincte P cI cIPset dis: Etsi enim ipsae ex natura sua non man Us notae, Vel etiam si ii ore , sint quam illae quae a Geometris Considerant Ur, quiat: men iis multa repugnant sensuum praejudicia quibus ab inevite aetate assuevimus, non nisi a valde artentis, meditantibumentemque a rebus Corporeis: quantum fieri potest: avolant
bus perfecte cognoscuntur: atque si solae ponerent ut, facile contradicendi cupidis negari possent. Quae ratio fuit cur Meditationes potita S, quam , ut Pia Hos(phi, Di sputationes, vel, ut Geometrae, i ne oremata, & Pr oblmara scripserim , ut nempe hoc ipso testarern ullum mini es negotium nisi cum iis qui mecum rem attente considerare, meditari non recusabunt: Etenim vel ex hoc ipso quod quis impugnandam veritatem se accingir, quoniam avocat se i plua rationibus quae illam persuadent considerandis , ut alias qx dissuadeant inveniat, minus redditur idoneus ad ipsam Percpiendam. Forte vero hic aliquis objiciet nullas quidem ration cis . Contradicendum esse quarendas,cum scitur veritatem sibi prponi; sed quandiu de hoc dubitatur, merito rationes Om Vesutramque partem expendi, ut quae firmiores sint cognosta at atque me non aequum postulare si meas pro veris admitti de anteqUam fuerint perspectae, aliasque ipsis repugnantes Cos ierari prohibeam.
Quod jure quidem diceretur si quae ex iis, in quibus alic
112쪽
lum Pollent avocare ab aliquibus aliij conis j x xj 3 Vm T iVel minima es et spes olus veritatis quaim inre V p Sic nomecum ii ter illa quae proponos summa de omni rei sam ita HOCOH-taneatur, Nihilque magis commendem quam ingrata diligen-rissime Circumspiciantur, nihilque protius aemii dx L nm quod tam clare dc distincte fuerit perspecturn ut post possi mus ei non assen Liri: Et e contra non alia sint a quibus lectoria n animos cupi akocare, quam ea quae nunquam satis Gaminarunt, nec ab ulla firma ratione, sed a sensibus solis hauserunt, non Pudoqueti aquam credere posse in majori se erranei periculo futurum si ea Quae ipsi propono sola consideret, quam si ab his me temrevocet,& ad alia, quae ipsis aliquo modo adves HS Ur tenebras que offundunt(hoc est ad praejudicia sensusT illam Convertat. ideoque non modo merito singularem attenti OH Cm in lectoribus meis desidero , illumque scribendi modum Prae caeteris elegi quo illam quam maxime conciliati pose putavi,&eX qUO mihi persuadeo lectores plus utilitatis esse perceptUTOS quam ipsi mei sint animad versuri: cum e contra ex modo scribendi Syntherico plura sibi videri soleant didicisse quam revera dicti- Certant. Sed etiam aequum ei te existimo ut illorum qui mecum meditari noluerint , anticipatisque suis opinionibus adhaeret-bunt, Judacia quae de meis ferent prorsus recusem , dc tanqtram
Sed quia novi quam dissicile sit futurum etiam iis qui attendent, & ver: talem serio quaerent, totum corylis Meditationum mearum intueri, Sc simul ipsarum ungula mellibra dignosceret; quae ovo simul existimo esse facienda, ut integer fruetus ex iis capiariar, pauca quaedam Syntherico stilo uec subjurictam Aquibus, ut spero, nonnihil juvabuntur modo tamen,si placet, ad- veptant me nec tam multa hic quam iri Meetationibus complecti velle, quia multo prolixior quam in ipsis esse Heberem 'nec etiam ea quae complectar acclara e ciste erplicatur tam , partim ut brevitati studeam , & partim ne qui , iure suffcire existi-ITans, ipsas Meditationes, ex quit, , mulxo plus utilitatis percipi Fouc mini persua aeo, negligenti US eXaminet.
113쪽
issentiam S animae a corpore dissin cne probantes, moria Geometrico
Ostitati ni nomine complector illud omne quod sic in nobis est ut ejus immediate conscii simus ta omnes Voluntati S, intellectus, imagi nationis &sensuum operationeS sunt cogitatio nes. SCH addidi immediate ad excludenda ex qui ex iis consequuntur, Ut motus volUntarius cogi tationem quidem pro P xincipio haber , sed ipse tamen non est o
II Ideae nomine inicilligo cus Ullibet cogitationIS lormassi sibiam; per cujus immediatam Perceptionem ipsius ejusdem cogita tionis conscius sum ; ad Co Ut nihil possim Verbis exprimere intel lictendo id ouod dico , CUin eX hoc ipso certum sit in me esse se; sin ejus quod verbis illis significatur. Atque ita non solas imagines in phantasia depictas id Cas voco: imo ipsas hic nullo modo voco ideas quatenus sunt in phantasia corporea, hoc est in parte ali cerebri depitae , sed tantum quatenus mentem ipsam in illam chrebri partem converia rara informant. III. Per re itatem o ec ritiam ideae intelligo entitatem rei e priuentatae per ideam, Q Uatenus est in idea; eodemque modo potest perfectio objectiva,vel artificium objectivum, quaecumque percipimUS tanquam in idearum objectis, ea susti ipsis ideis objecrive .
non quidem talia sunt,sed tanta, Ut talium vicem supplere possis via Omnis res cui inest immediate ut in subjecto, sive Si saet
114쪽
IO sGEOMETRICO Dquam existit aliquid quod percipimus , hoc esstati Q Ua Pio ptae a Ssi Ve qualitas sive attributum, cujus realis Iaea m nobis est, vrur Sub tua. Neque eni in ipsius Substa tiae praecise sumpPaea liam habemus ideam quam quod sit res, in tormali - , , e eminenter ex istit illud aliquid quod percipiti, 's, si Me quo deitobjective in aliqua ex nostris id eis: quia naturali lumine notum
est nullum esse posse nihili reale attribu rum. VI. Substantia, cui in est immediate cogitatio,VOCaturnens loquor aurem hic de mente potius quam de assima , QUOD iam animq nomen est aequivocum,& si pepro re corporea UsUrpatur. V i I. Substantia, quae est subjectum immediatum extensionis localis, re accidentium, quae extensionem praesupponunti ut figurae,situs, motus localis, dec vocatur Corpus. An vero una &eadem substantia sit quae vocatur Mens, & Corpus, an duae dis versis postea erit inquirendum.
VIII. Substantia, quam stamine perfectam esse intelligimus, dc in qua nihil plane concipimus quod aliquem defectum , sive
perfectonis, limitationem involvat. Deres vo CatUr. IX. Cum quid dicimus in alicujus rei natura, sive CONCeptu
contineri dem est ac si diceremus id de ea re verum esse, sive de ipsa posse affirmari. X. Duae substantiae realiter distingui dicuntUr, cum unaqUa que ex ipsis absque alia potest existere
PEto primo ut lectores advertant quam debiles sint ratio nes iob quas sensibus si iis hactenus crediderunt ,& quam incerta sint omnia judicia quae illius superstruxerunt; Idque tam diu, de tam saepe apud se revolvant, ut tandem consuetudissem acquirant non amplius ipsis nimium fidendi, hoc e- nim nec est e Judico ad certitudinem rerum Metaphysicarum percipiendam. SECvNDo,ut considerent m entem propriam , cunctaq; UUS at-xiibuta, de quibus deprehendent se dubitare non posse, qUam Vis Omnia que a sensibus suis unquam acceperunt falsa esse silpponant nec prius Ollam considerare desistant, quam ipsam claIe per
115쪽
ICE RArro NEs MoRn percipiendi, & rebus omnibus corporeis Cognita facilio tela credendi usum sibi compararint. T E R T 1 o, ut propositiones per se notas,quas apiad se inveni
ent, quales fiunt. I abdidem novo i es ut Von esse. h. nihil nequeat esse caussi raciens uilius rei , & similet S d iligenter ex
pendant , atque ita perspicuitatem intellectus sibi a natura indi tam, sed quam sensuum visa quam maXime turbare solennec ob scurare, puram , atque ab ipsis liberatam exerceane. Hac eniti ratione sequenti urti Axiomatum veritas ipsis facile innotescet Q. I A R r O, ut examinent ideas naturarum D qtaibus multo rum simul attributorum compleXi continetur , qualiS est natu ra trianguli, natura quadrati, velat rerius figurae; tremque natu ra Mentis, natura Corporis, & supra omneS nartara Dei, sive en iis summe perfecti. Advertantque illa omnia Quae in iis conti neri percipimus, vere de ipsis posse assirmari. Uc quia in natuta Trianguli continetur , ejus tres angulos aequalos esse, duobus rectis: & in natura Corporis, sive rei extensae continetur divis bilitas nullam enim rem extensam tam exiguam Concipimus, quin illam saltem cogitatione dividere possimus verum est di. Cere omnis Trianguli tres angulos aequalis esse duobus rectis,&omne Corous esse divisibile. sui Neto , Ut diu, multumque in natura En iis summe petus ecti contemplanda immorentur: & inrer caetera Considerent in aliarum quidem omnium naturarum id eis existentiam possi bilem, in Dei autem idea non possibilem tantum , sed omnino necessariam contineri. Ex hoc enim solo,& absque ullo discursu cognoscent Deum existere; eri PQue ipsis non minus per se no tum, quam numerum binarium esse parem, vel rernarium impa rem, & similia. Nonnulla enim quibusdam per se nota sunt, iti ab aliis non nisi per discursum intelliguntur. S E x T O, Ut Perpendendo exempla omnia clara, do distincta perceptionis, i Lemque obscurae, de confusae, quae in Meditatio nibus meis recensui, ea quae claro cognoscuntur distinguerea si uescant, hoc enim facilius exemplis quam reuialis addiscisur; s& puto me ibi omnia hujus rei exempla vel explicuisse, vel sal
116쪽
SEPTIM O , denique, ut advertentes oui lassi se unquam in iis quae clare perceperunt falsitatem deprehendisse, nullam que e contra Veritatem in Obscuro tantum comprehc D sis, nati calureperasse, Considerent esse a ratione plane alienum proprer sola sensuum praeiudicia, vel propter hypothesidis inqui biis aliquid ignoti contineariar, ea quae a puro intellectu clarct & distincte percipiuntur in dubium revocare. Ita enim faetile sequentia Axiomata pro veris,& indubitatis admittent. Quanquam sane pleraque ex iis potui sient melius explicari, & in ar Theorematum potius quam Axiomatum proponi debuis Lent, si accuratior esse voluissem.
Sive Commums notiones.. L Ulla res existit de qua non possit quaeriquaenam sit cau-1 v sa cur existat. Hoc enim de ipso Deo quaeri potest, non quod indigeat ulla causa ut existat, sed cuia ipsa ejuS naturae immensitas est causa, sive ratio propter quam nulla Causa indiget
II. Tempus pratens h proxime praecedenti non pendet, ideoquC non minor Causa requiritur ad rem conservandam,qUam
ad ipsam primum producendam. III. Nulla res, nec ulla rei perfectior achu existeras potest habere nihil, sive rem non existentem, pro causa suae existentiae. IV. Quidquid est: realitatis, sive perfectionis in aliqua re, est formaliter, vel eminenter in prima,& adaequata dias causa, Unde etiam sequatur realitatem objectivam id earum NO-rirarum reqUirere causam, in qua eadem ipsa realitas non Cantiam objective . sed formaliter vel eminenter continead Ur. Notan dumque hoc Axioma tam necessario esse admittendum , ut ab Ipso uno omnium reriam tam sensibilium, quam insensibilium cognitio dependeat: unde enim scimus, exempli causa, Coelum exutere, an quia illud videmus at ista visio mentem non arti n-Hix, nili qUatenus idea est, idea inquam menti ipsi inhaerens non
duriam imago in phantasia depicha: Nec ob hanc ideam post a
117쪽
IOS RAm Io Nns M o 'mus judicare coelum existere, nisi quia omnis idea Cautam iiij, realitatis objecticae habere debet reali Per eX uentem: quati causam judicamus esse ipsum coelum,& sic de Ceteris. VI. Sunt diversi gradus realitatis, sive et ri LatiS- Nam schis antia plus habet reali tatis , quam accidens Vel modus; ec sub stantia infinita quam finita deoque etiam plus est realitatis ob jechivete in id ea substantiae, quam accidentis; ta in id ea substare. tiae, infinit' quam in idea finitae. VII. Rei cogitantis voluntas fertur, Voluntarie quidem, Elibere, (hoc enim est de essentia voluntatis sed nihilominus in fallibiliter in bonum sibi clare cognitum, ideoque si nqritali Cuas perfectiones quisus careat, Di statIm ipsas dAb1t, si sint in sua potestate.
VIII. Quod potest ellicere id quod majIs est,uve dissicilius,
potest etiam efficere id quod minus I X. Majus est creare, vel conservare substantiam quam at tributa, sive proprietates substantiae; non autem ma us est ideae
X. In omnis rei idea, sive conceptu cor tinetUr existentia, ouia nihil possumus concipere nisi sub ratione existentis anem e continetur existentia postibilis, sive contingensem concepturet Iimitatae ; sed necesiaria, re perfecta in conceptu eritis surp-nne perfecti.
Dei existentia exsola ejus naturae coras ratione cognositatur
I Dem est dicere aliquid in rei alicujus natura, sive concepit contineri, ac dicere id ipsum de ea re esse vetum sper de
atqui existentia necessaria in Dei Conceptu continetur iaxio. Io. ergo verum est de Deo dicere neces ariam existe ac lam in eo esse, sive ipsum existere . Atque hic est sullogi simus 'quo jam supra ad objectionem sex eam: ejusque conclusiopc se nora esse potest iis qui aptaejudiciis sunt libe i, ut dictum ei Postulato quinto; sed quia non facile est ad tantam perspicaci tatem pervenire, aliis modis idem quaeremus.
118쪽
Dei ex lentia ex eo solo oesis rasit in nabis, aposteriori demon muri
RE litas objectiva cujussi bet ex nostris ideis requirit causim
in qua eadem ipse realitas non tantum obsective, scd formaliter, Vel eminenter contineatui: (perax.i habemus autem ideam Dei sper def. 1.&8. hujusque ideae realitas Obie- stiva DCC formaticer, nec eminenter in nobis Continetuc (perax. cio nec in ullo alio praeterquam in ipso Deo portist concineri, sper des 8 ergo haec idea Dei, quae m nobis est, requirit Deum pro causa, Deusque proinde existit Uerra. s.)
Dei exissentia demonstratur etiam ex eo quod nos hs habe tes ejus ideam exigamus.
I vim haberem me ipsum conservandi, tanto magis haberem etiam vim mihi dandi persectiones quae mihi desunt per ax. S.& s.) illae enim sint tantum attributa substantiae, ego autem sum substantia, sed non habeo vim mihi dandi illas perfectiones , alioqui enim jam ipsas haberem (Perax. ergo Non habeo vim meipsum conservandi. Deinde. Non postum existiere quin conserver quandiu ex isto, sive a me ipso, siquidem habeam istam vim , sive ab alio qui illamnabet, Per ax. l.& a. atqui exusto,& tamen non habeo vim mespuam conservandi , ut jam jam probatum est, ergo ab alio Conservor. Praeterea isse a quo conservor, habet in se formaliter, vel eminenter id omne quod in me es , cper. ax. in me au Lem est perceptio multarum perfectionum quae mihi desunt, imulque ideae Dei, per def. a.&8. ergo est etiam in illo, ac contervor, earumdem perfectisnllm perceptio. Denique, iuem non potest habere perceptionem ullarum perfectionum
119쪽
i of RAvio Nas MORE quae ipsi desint, sive quas in se non habeat formaliter, vel emi nenter, sper aX. cum enim habear vim me conservandi, ut jam dictum est, tanto magiS haberent vim sibi ipsas dandi, si de essent, sper ax S. &s. habet autem perceptionem earum o mnium quas mihi deesse,atque in solo Deo esse posse concipio, ut mox probatum est, ergo illas formaliter, vel eminenter in se habet, atque ita est Deus.
C O R O L A R I U M. Crearuit Deus coelium V terram, I omnia quae in eis sunt s
insuperque potes efficere id omne quod clare percipi-mm ,prout idipsum percipimus.
HAEc omnia clare sequuntur ex praecedenti propositione, in i psa enim Deum existere ex eo probatum est quod de, beat aliquis existere in quo formaliter, vel eminenter sint omnes perfectiones quarum idea aliqua est nobis, est autem in nobris idea tantae alicujus potentiae, ut ab illo solo, in quo ipsa est,ccisum & terra,&C. Creata sint & alia etiam omnia quae a Teut Postibilia intelliguntur ab eodem fieri possint: ergo simul cum Dei existentia haec etiam omnia de ipso probata sunt.
ens si corpus realiter di inguuntur.
Vidquid clare percipimus, a Deo fieri potest, prout illust
percipimus, per Coroll. praecedens sed clare percipi aeui meticem, hoc est,substaUtiam Cogitantem, absque corpore,hoc in , absque substantia aliqua ex Pensa, (per post. 1. & vice versi Corpus absque mente, (ut facile omnes concedunt ergo ita tem per divinam potentiam mens esse potest sine corpore, di corpus sine mente. Jam vero Substantiae quae esse possunt una absque alia reali
120쪽
ter distinguuntur, sper def. ro.) atqui mens , & corpus sun substantiae, sper def. c. c. Ac . quae una absque alia esse posssiunx, ut mox probatum esto ergo mens & corpus realiter distinguuntur. Notandumque me hic usum eme divina potentia pro medio, D'n quod extraordinaria aliqua vi opus sit ad mentem a Corpore separandam, sed quia cum de solo Deo in Praecedentibus egUrim, non aliud habui quo uti possem: nec referta qua Potentia duae res separentur, ut ipsas realiter distinctas esse cog IO-
Cum Responsionibus Authoris. Ad Meditationem primam de iis , dubium revocari possunt
Atis constat ex iis quae dicta sunt in hac Medi
tatione nullum Cile aece et, ditis, C Uo somnia nostra
a vigilia, & sensione vera dignosCantur; ae propterea phantasimata quae vigilantes , & sentientes habemus, non esse accedentia objectis externis inlis rentia, neque argumento esse talia Objecta externa omnino existere. Ideoque si sensus nostros fine alia ratiocinatione sequamur, merito dubitabimus an aliqti id cxistat, necne. Veri ratem ergo hujus Meditationis agnoscimus. Sed quoniam de eadem incertitudine son sibilium diu sputavit Plato, Scalii antiquor tam Philosophorum vi de vulgo observatur dissicultas Gignoscendi vigiliam ab insomniis, nolimeXcellentissim um authorem novarum specu Iationum illa vetera publicare.