장음표시 사용
171쪽
138 REsPONSION Es v ARTAE.demonstrationi tribuerem, sed quia non de siphaera ut figura vilinea, sed tantum deip saut figura rectilinea infinitorum liti rum recte procedit. Si, inquam, Vir Cl. nolens sphaeram ii nominari , dc tamen Archimedis demonstrationem cupieri retinere diceret si putarem id quod ibi concluditur de figurirectilinea infinitorum laterum esseintelligendum, id ipsum diu sphaera non admitterem, quia mihi Certum N compertum est sphaeram nullo modo esse figuram rectilineam. Quibus sane verbis non idem quod Archimedes essi cerer, sed contra proisse, ab ejus demonstratione recte intelligenda seipsum, alliosque,
Haec vero paulo prolixius hic persequutus sum quam res fit te postulabat, ut ostendam summae mihi curae esse cavere ne Vel minimum quid in meis scriptis reperiatur quod merito Themlogi reprehendan et . Denique quod circulum non commiserim, cum dixi non ali. ter nobis constare, quae clare & distincte percipiuntur vera esse, quam quia Deus est: & nobis non constare Deum este, ni .
si quia id clare percipitur , jam satis in responsione ad secundas Objectiones numero 3. & explicui, distinguendo scilicet id quod re ipsa clare percipimus, ab eo quod recordamus
nos antea clare percepisse. Primum enim nobis constat Deum existere, quoniam ad ration CS quae id probant attendimus: postea vero sussicit ut recordemur no S aliquam rem clare perce- lpisse, ut ipsam veram esse simus certi, quod non suffceret nisi Deum esse,& non fallere sciremus. Quod autem nihil in mente, quatenus est res cogitans, esse possit cujus non sit conscia, per se notum mihi videtur, quia ni
hil in illa sic spectata esse intelligimus quod non sit cogitatio, luela cociitatione dependen S, alioqui enim ad mentem, quate DUS est res cogitans, non pertineret; nec ulla potest in nobis esse cogitatio, cuius eodem illo momento quo in nobis est, conscii non simus. Quamobrem non dubito quin mens statum atquq
infantis corpori infusa est, incipiat cogitare, simulque sibi suae co gitationes conscia sit , etsi postea Mus rei non recordetur, qui species istarum cogitationum memoriae non inhaerent.
172쪽
R g sso N SIO N a s Qv A R T ae. Sed notandum est actuum quidem, sive operationum Rostrarmentis nos semper actu conscius esiste, facultatum, arum non semper, nisi potentia; ita scilicet ut cum amo
aliqua facultate nos accingimus,statim,si facultas illa liLIn met te, fiamus ejus actu conscii: atque ideo negare possimus elles
mente,si ej us conscii fieri nequeamus. i Ad ea quae Theologos moraripossint.
OP posui me primis Viri Cl. rationibus,et secundis declin
vi : jam iis quae sequuntur plane assentior, praeterquam ultimae, de qua spero me non dissiculter effecturum ut iplo mini
Itaque quod ea quae in prima Meditatione, atque etiam mreliquis continentur, ac omnium ingeniorum captum non sint accommodata, plane concedo, idque ubicunque sese obtuse occasio testatus sum,atque in posterum testabor. Et haec unica fuit causa cur eadem in differtatione de Methodo,quae Galilce scripta erat,non tractarim, sed ad has Meditationes, qua a fons ingeniosis,& doctis legendas esse praemonui,reserIarim. Neque dici debet rectius me facturum fuisse si abstinuissem ab iis scribendis, a quibus legendis permulti debeant abstinere; tam necessaria enim existimo, ut sine ipsis nihil unquam firmum,& statabile in Philosophia statui posse mihi persuadeam. Et quamvis
ignis & ferrum ab imprudentibus, aut pueris sine periculo non tractentur, quia tamen utilia sunt ad vitam, nemo est qui putet idcirco ipsis esse carendum. Quod vero in quarta Meditatione tantum egerim de errore qui committitur tu diiudicatione veri s fas non autem de illoqui contingit in persecutione boni & mali; quodque ea quae ad fidem pertinent, atque ad vitam agendam semper exceperim, cum asservi, nulli nos rei assentiri debere , nisi quam clare cognoscamus , totius scripti mei Contextus ostenditi de expresso etiam in responsione ad secundas Obsectiones numero si explicui : nec non & in Sinopsi praemonui ut ira quantum viri CL judicio tribuam , & quam accepca mihi sint esus concilia declarem, Super-
173쪽
R Esponis Io Naes QuA R T CSuperest sacramentum Eucharistiae, cum quo judicat vitet
meas opiniones non convenire, quis, inquit de credimus aboli
ab Eucharisico pane panis Aviantia, sta icic accidentia remaverit
putat autem me nusia accidentia realia admittere, sed tantum tuo
facile possem eludere, dicendo me nunquam hactenus acci dentia realia negasse: nam quamvis ipsis in Dioptrica, & Me eteoris non usus sim ad ea de quibus agebam explicanda, diri tamen expressis verbis in Meteoris p. I 6 . me illa non negate. In his vero Meditationibus supposui quidem ipsa nondum ime cognosci, sed non idcirco nulla esse; modus enim scribendionalyticus, quem sequutus sum, id patitur ut quaedam interduet supponantur quae nondum sint satis explorata, ut paruit in pri. ma Meditatione, in qua multa assumpseram, quae deinde in se quentibus refutavi. Nec sane hic quicquam de natura acci dentium volui stabilire, sed ea tantum, quae de ipsis, tanquam prima fronte, apparuerunt, proposui. AC denique ex eo quod dixerim modos absque aliqua substantia cui in sint non posse intelligi, non debet in sexri me negasse illos absque ipsa per ei vinam potentiam poni posse, quia plane assirmo,&credo Deuia multa posse essicere, qUae nos intelligere non postumus. Sed ut hic agam liberalius, non dissimulabo me mihi persuadere, nihil plane aliud esse a quo sensus nostri assiciantur praetet solam illam superficiem, quae est terminus dimensionem ejus corporis quod sentitur: in sola enim superficie fit contactus S nullum sensum assici nisi per contactum , non ego solus sed fere omnes Philosophi cum ipso Aristotele assirmant: ita ut, exem
pli causa, panis,vel vi Num non sentiatur , nisi quatenus ejus su persistes vel immediate a sensus organo , vel mediante aere, aliisve corporibus, ut ego judrco, vel, ut ajunt plerique Philo sophi,mediantibus speciebus intentionalibus attingitur. Notandum autem est istam superficiem non ex sola corpo rum figura externa quae digitis tractatur esse assii mandam considerandos etiam esse omnes illos exiguos meatus, qui in crpulvisculos farinae, ex quibus panis conflatus est, atque ii xc
174쪽
RESPONSIONES Qv Anetae. 2 Qx particulas spiritus, aquae, aceti, & foecum, seu tartari, ex quor immistura vinum constat, itemque inter reliquorum corporum mi-DUtiaS reperiuntur. Nam sane particular istae, cum diversas habeant figuraS,& motus nunquam tam apte j ungi possunt, quin multa inter ipsas spatia reliquantur, quae vacua non sunt. sed vel aere, Vel alia materia repleta;ut ad oculum videmus in pane spatia ejUsmodi satis magna: quae non modo aere , sed etiam aqua,vel vino, alii Seliquoribus impleri possunt: cumque panis maneat semper ipse idem, qUamvis aer aliave materia ejus poris Contenta mutCtUr,Patet ista ad ejus fisbstantiam non pertinere : ideoque ipsius superficiem non eam esse quae brevissimo ambitu integrum cingit, sed eam quae singulis ejus particulis est immediate circumposita.
Notandum etiam est hanc superficiem non modo totam mOVC-ri,cUm totUS panis ex uno loco in alium transfertur, sed etiam moveri ex parte, cum aliquae panis particUlae ab aere aliisVe Corporibus ejus poros ingredientibus agitantur: adeo ut si quae corpora talis sint natur ut vel aliquae, vel omnes eorum ParteS assidue moveantur, quod de plerisque partibus panis,& de omnibuS vini verum existim C intelligenda etiam sit ipsorum superficieS in conti-ntio qUOdam motu esse. Notandum denique per superficiem panis , aut vini, alteriusve corporis, non hic intelligi partem ullam si abstantiae, nec quidem
quantitatis ejusdem corporiS, nec etiam partem corporUm CircUm-jacentium , sed tantummodo terminum illum qui medius esse concipitur inter singUlas ejus particulas, & corpora ipsas ambientia, Quique nullam plane habet entitatem,nisi modalem. Jam vero cum in hoc solo termino contactus fiat, & nihil nisi per contactum sentiatUr, manifestum est ex hoc uno quod dicantur panis & vini substantiae in alicujus alterius rei substantiam ita mutari, ut haec nova substantia sub eisdem plane terminis contineator, sub quibus aliae prius erant, sive in eodem praecise loco existat in quo panis & vinum prius existebant: vel potius squia eorum termini assidue moventur in quo jam existerent si adessent: sequi necessario novam illam stubstantiam eodem plane modo sensus omnes nostros assicere debere, quo panis aevinum illos assicerent, si nulla transubstantiatio faeta esset.
175쪽
Docet autem Ecclesia in Concilio Tridentino,se T. ra. r. & g. conversionem fieri totim sub antiae pamVinsubstantiam ii abris Chroti Domini nostri, manente duntaxatsecivanis . Ubi nouvideo quidnam possit intelligi per speciem pani , praeter illari superficiem, quae media est inter singulas ejus particulas Ecorporat plas ambientia. Ut enim jam dictum est , in haesidii superficie fit contactus: dc , fatente ipso Aristotele, non inde, sensus ille, qui specialiter tactus vocatur, sed & alii sensus taci
sentiunt. lib. 3. de anima cap. Ig. mi m
Et nemo est qui putet hic per speciem aliud intelligi, quam prici se id , quod requiritur ad sensus assiciendos. Et nemo etiadi est, qui credat conversionem panis in Christi corpus, quin sime putet hoc Christi corpus sub eadem accurate superficie coll.tineri , sub qua contineretur panis, si adesset . Etiamsi tamen ibi non sit, tanquam proprie in loco, se acrament iter, O isti.
Fendi ratione, quam etsiverbis exprimere vix possumua, possi istamen esse D E O , cogitatione per stidem illustrata assequi possem
di conflautis e credere debemus. Quae omnia tam commote,
ac tam recte per mea principia explicantur, Ut non modosii,
hil hic habeam quod verear ne orthodoxis Theologis osseaei. culo sit futurum, sed contra potius magnam me ab ipsis grati, am initurum esse confidam, quod eas in Physica proponetae opiniones, quae longe melius quam vulgares cum Theologia consentiant. Nam sane nulli bi unquam, saltem quod scietae, docuit Ecclesia species panis & vini, remanentes in SacramePro Eucharistiae , esse accidentia quaedam realia, quae, subim substantia, cui inhaerebant, miraculose sola subsistant.
Sed cum forte primi Theologi, qui hanc quaestionem philo
sophico more explicare conati sunt, tam firmiter sibi persuade rent accidentia illa quae sensus movent esse quid reale a substis tia diversum, ut ne adverterent quidem ea de re posse unqu ipdubitari: sine ullo examine ac si ne justa ratione supposiversiri Decies panis esse accidentia ejusmodi realia : totique dei ne Neo fuerunt ut explicarent, quomodo ipsa sine subjecto e sepol sint. Qua in re tot disti cultates invenerunt, ut vel ex hoc po Quemadimodum viatores cum forte ad salebras ae loca prum '
176쪽
modo pervia devenerunt se a Vexo ixiorum ' tra e Thes
debuitant. In primis enim non videntur sibi coni ri
ii qui omnem sensuum percepti p*m p*x Cy' dupetficies
cedunt, Cum in obiectis aliquid aliud,quam iptorum varie dispositas, ad movendos sensus requiri sep p per se notum est ad contactum solam superficiem LM , , qui vero id non concedant, nihil ea de re asterre pQ u ullam habeat speciem veritatis. Deinde non Porc mens Cogitare accidentia panis est e realia & tamen aue ssubstantia existere , quin simul illa per modum CD-cipiat: Adeo ut implicare videatur,ut tota panIS substantia mutetur, quemadmodum credit Ecclesia: & interim ut aliquId rale. quod prius erat in pane, remaneat: quia nihil realeporari Intelligi remanere , nisi quod subsistat. dc quamvis veroo VOCecur accidens, concipiatur tamen ut substantia. Ideoque in re idem est ac si1 diceretur totam quidem panis substantiam mutari, feta tamen illam ejus substantiae partem quae vocatur accidenS reale remanere: quod si non in verbis, certo in concCptu , contraa ctionem involvit. Atque haec praecipua ratio ellet VIdeLar Od quam nonnulli hac in 'rte ab Ecclesia Romana diffenserundis Ouis autem neget, ubi liberum est, & nulla ratio,DCC L neolo pica, nec quidem Philosophica,cogit nos ad aliquaS OpInioneSamplectendas, quin illae potissimum sint eligendae quae nullam
aliis occasionem nec praetextum dare possint a veritare n dei de flectendet 8 Quod autem opinio ouae realia poni et acclia entia cum Theoloeticis rationibus non conveniat, puto hic satis peripicue
ostendi; quodque Philosophicis plane adversetur, spero me instim ma Philosophiae,quam jam habeo in manibus, clare este demonstraturUm biqiae quo paeto color, sapor,gravitas,& reliqUa Omnia quae sensus movent, a sola extima corporum superficie dependeant ostendam. Densique non possunt accidentia realia supponi, quin miraculo transubstantiationis, quod soluin ex verbis consecrationis concludi potest , aliud novum , dc quidem incomprehensibile , gratis addatur , per quod accidentia ista realia absque panis substantia ita existant, ut ipsa interim non fiant substantiae: quod non modo pugnat Contra humanam rationem, sed etiam contra axioma Theologorum, qui dicunt X et verba
177쪽
I6 Rasvo NsIONES QuAR Tm verba ista consecrationis nihil essicere nisi suum significatum , quae per rationem naturalem possune eXplicari miraculo noti adscribi. Quae omnes dissicultates per meam hujus rei ex cationem plane tolluntur: nam tantum abest ut juxta ipsaci 'pus sit aliquo miraculo ad conservanda accidentia post subli tam substantiam; quin potius sine n OVO miraculo per quod sei
licet dimensiones mutentur tolli non possint. Hocque aliquali do contigisse memoriae proditum est, cum loco panis c se crati caro, vel puer, in manibus sacerdotis apparuit: Non enisti id unquam per miraculi cessationem , sed omnino per novuhmiraculum accidisse creditum est. Praererea nihil est incola prehensibile aut dissicile in eo quod Deus creator omnium po sit unam stubstantiam in aliam mutare, quodque haec posteriot substantia sub eadem plane superficie remaneat sub qua pilotcontinebatur. Nec etiam quicqUam rationi magis consent, neum dici potest, nec vulgo apud Philosophos magis receptum quam non modo omnem sensiun sed generaliter omnem cotiporis in corpus actionem fieri per contactum, huncque conti.ctum in sola superficie esse poster unde sequitur evidenter eabdem superficiem, quantumvis substantia quae sub ea est mute-tUr, eodem semper modo agere ac pati debere. Quapropter, si verum hic sine invidia scribere licet, ausinsperare venturum tempus aliquando , quo illa opinio quae ponit accidentia realia , Ut a ratione aliena , & incomprehensibilis, Eparum tuta in fide,a Theologis explodetur,& mea in ejus locu Aut certa Sc indubitata recipietur. Quod hic dissimulandum esse non puta vi,ut, quantum in me est, Occurram illorum calumniis, qui, quoniam aliis doctiores videri volunt, nihil aegrius ferunt
quam si quid novi in silentiis , quod sibi prius cognitum fui si
fingere non possint, afteratur. Et saepe in illud eo acrius involiuntur, quo veriuS & m Osis momenti esse putant: Quodqberationibus refutare Don valent, sacris scripturis ac veritatibus id ei adversari absque ulla ratione assirmant. Impii certe hac id parte, quod authoritate Ecclesiae uti Velint ad evertendam veribtatem. Sed provoco ab istis ad pios & orthodoxos Theologoi, uirorum me judiciis & censurae libenti me submitto.
178쪽
te primam harum auditationum editionem, cu- pii eas non tantum a Sorbouicis Doctoribus expen- di,sed etiam ab omisibus aliis qui-yessent viris eruditis a ut ipsorum O potiones , singula seo Oidine, si cum meu Responsonibus ad calcem Meditatio- . - Numsu iciendo, mavorem ex hoc conflicta veritin lucem acciperet. Et licet eae quae rininto loco ad me fuerunt mi magni praecaeteris momenti esse non viderentur, est admodum forent prolixae suo tamen i in ordine e de Auctore male mererer, excudera-din curavi; cui etiam meo nomine Jecimina impressionis, quae Probasiones vocant, legendasunt tradita . ne quid forte in iis quod pro Aio non agnosceret, insereretur. Sed quia posea ingentem conscripsit librum,in quo eaedem Objectiones cum multis novis adversm mead Re-Ponsiones Instantiis continentur , ct ibi me ilias luce donavisse conqueritur , quas id praeter ipsius mente actu uiset, qui eas ad me in privatae tantum meis in tutionis gratiam mi sit, non invitus deinceps voluntati Cus obsequar,s Fud volumen iis exonerata. Ideo cum audivi Ludovicum E evirium industrium typographum, Meditationes me una cum aliis Objectionibus praelo suo iterum si i-cere decrevisse, rogavi ipsum ut uintas obiectiones omitteret. Ne tamen eas Lector desideret, monitum illam hoc loco velim , me ileis nuper una cum omnibu3 novis magni quo comprehenduntur libri In antis relegis, eo animo ut inde gula capita quae responsone indigere viderentur excerperem sed nullam me animadvertisse , cui icos qui Meditationem mearum mentem recipient, a que e mea respondere facile non pos putem. uod vero ad eos attinet qui de libris ex mole tam aut ex titulo judicant,meisiorum approbationem non ambire uintarum igitur Objecitoraum, S mearum ad illis
responsonem loco , satis mihi superque erit sequentem Epistolam statuere.
179쪽
Ira qua ad Epitomen praecipuarum Petri Gassiendi. Inflantiarum respondetur.3 Agnopere me tibi devinctum agnosco, Clarissilite hic quod videns me nullo dignatum esse responso ingere. tem Instantiarum librum, quem objectionum qui si tarum Auctor adversus Responsiones meas edidit, aliquos ex amicis rogaveris ut praecipuas istius libri rationes colligerent,Eepitomen ab iis factam ad me miseris. Majorem ea in re meat famae quam egomet ipse curam gessisti. Non enim dubitabo apud te profiteri, susque deque mihi esse sive magni sive parvi fiam ab illis quos ejusmodi rationes movere potuerint. Praeser. tim cum aliquot ex iis quos novi perspicacissimi ingenii homines, qui ipsius librum evolverunt, significarint mihi senibhil in eo reperisse quod scrupulum sibi injecisset. Illis veto solis satisfacere animus est. Scio mortalium plerosquet speciem veritatis facilius qUam veritatem ipsam observare,& hepius prava qu)m recta de rebus judicia ferre. Idcirco operae pretillae esse non putavi de illorum approbatione obtinenda multum laborare. Acceptissima tamen mihi est quam misisti epitome, de ei me teneri respondere agnosco med in gratiam potius suscepit ab amicis tuis laboris, quam quod illud oefensionis meae necessitas exigat. Persuasus enim sum eos qui illam Concinnarunt nunc tac
cum sentire omnes istius libri Obsectiones vocibus tantum qui busdam male intellectis aut falsis hypothesibus inniti quis pq non aliam nisi istiusinodi generis annotarunt, licet tanta ta in rc diligentia sint usi, ut quasdam etIam quas me ibi legulesse
T es in ptimam Meditationem Instantias excerpserp . a. e rem impossibile in re, cum omnia praejudicia
180쪽
. Non poste isteta a quoquam exui, 3. MYthodum de omnibus dubitandi inveniendae utilem esse. Prima inde oritur quod hujus libri Auctor non animadverterit,pmuinii vocem ad omnes quae in anima nostra sunt not OneS non extendi,(quas fieri non posse ut universas deponamus lubens agnosco :) Sed tantom ad illas omnes Opiniones quas judicia ante a nobis facta animo impresserunt. Cum vero judicare vel non judicare sit voluntatis actio, ut suo loco explicui. eam in nostra potestate sitam esse liquet. Ut enim omnia quis praejudicia exuat, nihil aliud requiritur, nisi ut apud se statuat
nihil eorum quae antea assirmavit vel negavit, antequam id ruta sus ad examen revocarit, affirmare vel negare, etiamsi interea Casdem omnes notiones memoria retineat. Nonnihil tamen
difficultatis esse fassus sum, in sic excutiendis ex an1mo nostro iis quae ante ab illo assumta re approbata fuerunt; partim quia dubitandi aliquam rationem habere oporteat antequam dubitare velis ; ideoque in prima Meditatione praecipuas quae horsam fa-Cere possent rationes exposui ; partim quia etsi statuerimus nihil affirmare vel negare, decreti tamen istius facile obliviscamur ni fimofunde memoriae nostrae infixum fit; ideoque ut attente
de hoc negotio cogitaretUr Vol Ut
Secunda Instantia nihil aliud est ni' manifeste falsa hypothe
sis. Etiamsi enim dixerim annitendum esse ut ea negarentur quae antea nimia cum fiducia assirmata fuerant, expresse tamen hanc limitationem adjeci, id tantum illo tempore debere fieri, quo in aliquid certius , quam id quod ita negaris, investigando occupatus essem tunc enim te nullum noxium praesudicium induere posse. Tertia meram cavillationem continet. Nam licet verum sic dubitationem solam ad veritatem aliquam stabiliendam nonsu sicere,ad is huc tamen praeparandum animum utilis est. In eum autem solum finem illam adhibui . Sex in secundam Meditationem amici tui annotant. Primum est ex eo quod dico, cogito, Sergosum: Auctorem Instantiarum colligere me hanc Maiorem supponere, Gui cogitat,est: at que
quin alia magis noxia induat, a me stropo tam , nulli veniat