장음표시 사용
231쪽
riS RENATI DR s CARTE fin eo statu in quo est, quia nullus alius est modorum path quam quod in sint rebUS quorum sunt modi. In articulo I a. non videtur nisi solis verbis a me dissenii Cum enim air, mentem non indigere id ejs, vel notionibus, , axiomatis innatis, Scinterim ei facultatem cogitandi concidit (puta naturalem sive innatam) re affirmat plane idem, quI cgo, sed verbo negat. Non enim unquam scripsi vel judici mentem indigere id eis innatis, quae sint aliquid diversui iesus facultate cogitandi: Sed cum ad Verterem, quasdam in m esse cogitationes, quae non ObjectiS eX ternis, nec a voluntatii meae determinatione procedebant, sed a sola cogitandi aeui. tate, quae in me est, ut ideas siVe notiones, quae sunt istarum ch. gitationum formae, ab aliis adventitiis aut factis distinguetem, lillas innatas vocavi: eodem sensu, quo dicimus, generositateia esse quibuldam familiis innatam, aliis Vero quoidam morbos, ut podagram, Vel calculum , non quod ideo istarum familiarca infantes morbis istis in utero matris laborent, sed quod nasia . tur cum quadam dispositione sive facultate ad illos certi,
Egregiam vero consequentiam in articulo IJ. Ex praecedebit deducit. Ideo, inquit (quod mens, scilicet, non indigeati eis innatis, sed sola facultas cogitandi ei sufficiat) omnes commam
notiones menti insculptae, ex rerum observatione, vel tradit sexti
originem ducunt: tanquam, si facultas cogitandi nihil post ei se praestare, nihilque uno uam percipiat vel cogitet, nisi quoe cipit a rerum observatione vel traditione, hoc est, a sensibbi Quod adeo falsum est , ut e contra, quisquis recte advertit, si usque sensus nostri se extendant, & quidnam sit praecise , quhi ab illis ad nostram cogitandi facultatem potest pervenire , beat fateri , nullarum rerum ideas, quales eas cogitatione so mamus , nobis ab illis exhiberii adeo ut nihil sit in nostris iecit quod menti, sive cogitandi facultati, non fuerit innatum, se iii iis circumstantiis exceptis, quae ad experientiam spectant, q*'Dempe judicemus, has vel illas ideas, quas nunc habemui cst gitationi nostrae prie sentes, ad res quasdam extra nos poli '
referri, non, quia istie res illas ipsas nostrae menti per O S
232쪽
sensuum immiserunt:sed, quia tamen aliquid immiiq res h bE ei dedit occasionem ad ipsas, per innaxam Hi 3βR: a
clit, praeter motus quosdam corporcori a m motus, in ara. io.ex meIS principiti a Ar dxj isto 'σφ 'ti biganis nee figurae ex iis ortae, a nobi concipira nyrax )q---. ipsas sensuum fiunt,ut fuse in D; ima eXplicui; mi motuum & figurarum ideas DOoli esse mi dx33 es ii pis innatae esse debent ideae doloris, colorum , sonorum
milium, ut mens nostra possit OVC- Odrum metu udinem
corporeorum, sibi eaS eXhib re p δ b bsutdum cum motibus corporeis habent. QuId autem ma fingi poteti, quam, quod omnes communes notiones, quaeti no insunt , ab istis motibus onantur, resim iuram bossint. Vellem , u ter me docer x , q*xM3 meo minu
moras , Qui po est in men re nostra formare aliqua Dem notionem, egempli causa, quod*se eadem readem inters, vel quamvis aliam: omnes duta sunt Dareiculares notrones vero IIIae, universiales, ec motibus assinitarem,nullamve ad ipsos relationem, habentes Neruit tamen in articulo ag assirmare, ipsam ideam ,- ,q- nobis est, non a nostra cogitandi facultate, cui sit innata , sed ex Homa re elatioue , vel traditione, ves rerum cujus assertioni S errorem facilius agnoscemus, si consi eri aliouid dici posse ex alio esse , vel quia hoc aliud eli caula UUS Droxima & primaria,sine qua esse non potes fvel quia e1t remota& accidentaria duntaxat, quae nempe dat occalionem primariae, Producendi suum effectum uno tempore potiUs quam alio. Sic artifices omnes sunt operum suorum cauta primarior & proximae, qui vero jubent, vel mercedem promittunt, ut illa faciant, sunt causae accidentariae & remotae,quia fortassie nisi jussi non facerent. Non autem dubium est, quin traditio vel rerum observatio pe sit causa remota, nos invitans, ut ad ideam,quam habere possumus de Deo, attendamus, illamque cogitationi nostrae pragentem exhibeamus. Quod autem si1t causa proxima isti
233쪽
us idear effectrix, a nemine dici potes nisi ab eo , qui ou hil a nobis de Deo unquam intelligi , nisi quale sit hoc ii m em vel qualis sit hura corporea qua mobis ad tentae ' dum Deum a pictoribus exhibetur. Quippe observatio sper V sum , nihil propria su a vi menti exhibet praeter pictu
quidem picturas ex sola motuum quorundam corporeo varietate constantes, ut ipse Author noster docet : si pera i tum, nihil praeter verba & voces: si vero per allos senius .nihil
ea habetur quod referri possit ad Deum. Et sime , quo Vis
nihil praeter picturas, nec auditus praeter VoceS Vel sonos . pro pne, ac per se extis beat, unicuique est manifestum : adeo ut illi omnia quae praeter istas voces vel picturaS cogitamUs tanquam earum significata, nobis reprassententur per ideas non aliundea Ox en i entes quam a nostra cogitandi faculeate, ac proinde cum alim nobis innatas, hoc est, potentia nobis semper in existentes esse enim in aliqua facultate, non es esse actu,sed potentia dum taxat, quia ipsum nomen facultatis nihil aliud quam potentiam dos L at. Quod vero de Deo nihil praeter nomen vel effgiencorpoream possimus cognoscere, nemo potest assirmare, nisi qui te aperte atheum , atque etiam omni intellectu destitutum
Postquam Author nosser istam suam de Deo opinionem ri- potuit, refutat in articulo 1 s. argumenta omnia, quibus Dei e istentiam dcmonstravi. Ubi sane mirari subit hominis cosidentiam, quod tam facile, tam paucis verbis , putet se ornari posse evertere, quae ego longa & attenta meditatione compo, mi , libroque integro explicui. Sed nempe omnes ratioses, quas ad hoc articuli, ad duas referuntur: Prima est, quod ostenderim , nos habere Dei notitiam, sive ideam, quae talis est, ut, cum ad eam latis attendimus, re, eo modo quo explicui, rem perpendimus, ex sola ejus consideratione cognoscamus, fieri Lon posse, quin Deus existat,quoniam exstantia, non possibiluis ura taxat vel con tingens, quemadmodum in aliarum omnium rerum id eis , sea omnino necessaria & actualis, in ejus conce ptu continetur. Hanc autem rationem , qaum pro certa Nevidenti demonstratione , non ego solus habeo , sed habespetiam
234쪽
etiam alii plures, iique doctrina ingenio supra caeteros eminentes , qui eam Cum cura examinarunt, hanc inquam si
Proerammatis sic reflutat. Conceptus nosteγ de Deo, site idea coin mente nostra exii eras, non e atis aliaum argumentum, aa --ientiam Dei probandam , cum non omnia exclant, quorum coraceptus in nobis observatur. Quibus verbis ostendi trie mea custam
scripta legisse, sed ea nullo modo intelligere, vel potuisse, vel voluit e et non cnim vis mei argumenti dei umitur ab idea ingenere sumpta,sed a peculiari ejus proprietate, quae in idea, quam habemus de Deo, evidentissima est atque in nullis aliarum rerum conceptibus potest reperiri: nempe ab existentior necelli- rate. illae reqUirittar ad cumulum perfectu num, sitne quo Deum
intelligere non possumuS. C liud argumentum , quo demonstravi, Deum tale, ex eo desumpsi, quod evidenter probaverim, nos non habituros si iste facultatem , ad Omnes eas perfecti nes, quaSm Deo cognoscimuS, intelligendas , nisi verum esset, Deum existere, niasque ab illo esse creatos . Quod putat Noster se abunde di luere,dicendo, ideam, quam habemus de vest,uoumagis quam cujussis alterim rei conceptum vires no ras cogitandi propria sperare quibus VerbiS, si taneum intelligit, eum, Auem de Deo conceptum , sine gratiae supernaturalis auxilio, habemus, non minus esse naturalem, quam sint reliqui omnes quos habemus de aliis rebus, mecum sentit, sed nihil inde contra me colligi potest: Si vero existimat, in illo Conceptu non plures perfectiones objectivas involvi quam in omnibus aliis simul sumptis , aperte errat; ego autem ab hoc solo perfectionum ex- celisi, quo noster de Deo conceptus alios superari argum ei ummeum desumpsi . In siex reliquis articulis , nihil habet notatu dignum, nisi, quod cum velit animae propes etates distinguere, confuse admodum& improprie de iis loquatur. Quippe ego diXi, eas omnes re ferri ad duas praecipuas , quarum una est, perceptio intellectus,
alia vero , determinatio voluntatis, quas m ster Voca et, inae e
cium est voluntatem; ac deinde illud, quod Vocavit intes sum, d i vidit in perceptionem dc judicium; qua in re a me dissentit: ego enim, cum viderem, praeter perceptionem, quae parareqUiritur ut
235쪽
Iudicemus, opus esse affirmatione Vel negatione ad formam judicii constituendam , nobisque saepe esse liberum ut cohibea mus assensionem , etiamsi rem percipiamus , ipsium actum judi candi, qui non nisi in assensu , hoc est, in assirmatione vel ne gatione consistit ,non retuli ad perceptionem intellectus, sed ad determinationem Volnutatis. Postea, inter species perceptio nis, non enumerat, nisi sensum eminiscentiam, O imaginationem unde colligi potest, eum nullam intellectionem puram, hoc est,
intellectionem , quae circa nullas imagines corporeaS Versetur,
admittere: ac proinde ipsum sentire: nullam de Deo , nec de smente humana, vel aliis incorporeis rebuS, cognitionem ha beri: cujus rei non aliam causam possum suspicari, quam, quod eae: quas habet de illis rebus , cogitationes , sint tam confuse, ut nullam unquam puram, ab omni corporea imagine diversam, in se animadvertat.
se denique, addidit haec verba ex meo aliquo scripto de sumpta, letifacilius ad magnam pietatis famam prevenrunt quam
superstitios O Hypocritae. Quibus quid significare velit, non jvideo:nisi forte referat ad hypocrisim. quod usus sit ironia multis in locis ded non puto, illum ista via posse ad magnam pietatis famam pervenire. Caeterum,cogor hic fateri, me pudore suffundi, quod antehac istum Authorem, tanquam peripicacissimi ingenii virum, laudarim, atque alicubi scripserim, me non putare ullas ab ipso doceri opiniones, quaS nollem pro meis agnoscere. Sed nempe, quando ista scribebam , nullum adhuc videram ejus specimen, in quo fidus exscriptor non fuisset, nisi tantum semel in vetabulo uno, quod illi tam male eesserat,ut sperarem nihil tale am plius esse ausurum & quia videbam , ipsum in reliquis magi ocum affectu opiniones amplecti, quas verissimas arbitrabar, i ejus ingenio & perspicacitati tribuebam. Nunc autem multi' iplex experientia cogit me, ut existimem, non tam amore Veri tatis eum Leneri, Quam novitatis: Atque quoniam omnia, eq*ab aliis didicit pro antiquis & obsoletis habet, nihilque satis No vum ei Videtur, nisi quod ex proprio cerebro extundi est autem /adeo infelix in suis inventis, ut nullum unquam verbum in ejssi crapti
236쪽
scriptis notaverim (quod ex aliis non exscripsim in ' '
aliquem errorem contineri resis 'non modo in Metapbysii , m quibus aperte
versiatur, sed etiam in quibus alicubi in p
quas non male proponat & corrumpat, Adeo mist igner , quod talis Doctor aeripta mea pertracter, L teroretanda sive interpolanda siuscipiat, quam quod nonulli summa cum acerbitare ipsa impugnent. Quippe neminem ex acerbis Istis adhuc vidi , qui Uia res rei opiniones a meis toto coelo diversas , atque adeo ad-
das & inestas,ut non verear , ne ullis cordatis viris possit persiuaderi meas esse. Sic eo ipso tempore, quo hae scribo, mihi adhuc afferuntur duo novi h Delii ab aliquo a Ineris adversario conscrapti , in quorum priore habetu otencos nonnusios, qui certam omnem fidem e Philosophos Deum negare , O de Uus ex entia dabit reioudunt, qui in itin interam g 'si 'TR in ut
titias ac Iuales pecies, ct ideas, admittunt. DIGLUT IV xxero ,-iclos audacter pronunciare, Deum non moilo ne
pative, sedes positivesicausam e cientem asci debere. A vei
utroque labello nihil aliud agitur, quam quo I WgUmenta ,-ta congerantur, ad probandum, primo nos nullam Dei cog-tionem ac Fualem in utero matris habuisse, ac proinde nustam de Deo actualem secum es ideam menti nostrae ingen ta e 1ecunco, non oportere Deum negare, atque istos atheos O legibus pumenaos qui eum neeandi tertio denique, Deum non esse Catalam e creum
tem sui ipsius. Quae omnia possem quidem supponere con ra me non scribi,quia nomen meum in istis libellis non habetur, la est opinionum, quae in iis impugnantur,quam non plane Diur-dain & falsam putem. Sed tamen, quia non dissimiles iunt iis quae jam saepe ab aliis ejusdem ordinis hominibus mihi pe l Lalumniam fuerunt imputatae, nullique alii agnoscunitur SUIO HS eae tribui possint,ac denique quia multi non dUbitant, q D CO ille sim, contra quem isti libelli scripti sunt; monebo hic eXCccasione, earum authorem, Primo, per ideas innataS me nihil uH-
237쪽
rum eric expressis verbis affirmat, nem De nobis a narti,s . ,
poteratiam quet Deum cognoscereposnius, quod autem iste ide, ae actuales, Vel quod sint species nescio quae a coctitandi facti G1Veriae, Nec unquam scripsisse nec cogitasse: imo etiam me in A e rumqtiquam alium ab ist a mpervacua entitatum schol ricarum supellectile esse alienum , adeo ut a risu abstinere non
potueram, Cum vidi magnam illam catervam Muam Vir, sertas in m minae malus, laboriose collegit , ad probandum, infantes non abere uotitiam Dei acta um quamdiu sunt in utero matris, tan-
Uiuua esse dubitandum, moidem omnem sensibin abrostan
eis milia maliquando ethi objecta sunt si c
ua expressim mis verbis resecust e validissimis cludi arcinmenriS, imo etiam ausim addere,validioribus, ciuam ab illio an
p alliarem , proposui, mitio Meditationum mearum ista ramma tanquam dubia, quae non a me primum fuerunt inventa
cepi icis dudum decantata. Quid autem iniquius, ouam UUere aticu I scpapron Opiniones . tuas eo sine tantum re ut eas refutet 8 Quid ineptius quam fingere , sialtem illo temnore O 21 ae ta aq OPinioneSProponuntur ae nondum refutan ur CasdOCCII; citque Ideo illum, qui refert atheorum argumenta i P-qVdm Je tam suam demonstrat ovem scri
238쪽
valde inconsiderate assirmat. Quaerat,legas,cv iv
nihil unquam simile in illis reperiet: et
Me vero a talibus opinionum pQrxen xi q'AT ala o motum. notissimum est iii O Mhrum his labiis omnino aerunt, vel aliquam mei notitiam habiam, Vella
Tuum esse non putant. Atque idcirco admoduli i sit scopus istorum Calumniatorum, N* ' A. hominibus, ea me scripsisse,quorum Pldne c*β; Amitide scriptis reperitur,deberent prius curareturum Vmy qm id edidi, supprimantur, nec non etiam,vx LX coxβ a J ti ;
239쪽
ras Ra NATI DE s CARYns gerunt , memoria deleantur: quamdiu enim hoc non faciunt plus sibi nocent quam mihi. Miror etiam, quod contra me,qui eos nunquam lacessivi, nihilque nocui; sed qui sertasse, si me irritarint, nocere postem , tarica cum acerbitate ac tanto studio invehantur, interimque nihil agant contra multo S alios, qui eo. - rum doctrinam libris integris refutarunt,ipsosque ut Simplicio,& Andabatas deriserunt. Nolo tamen hic quicquam addere quo revocem illos ab instituto libellis melliis impugnandi: hi deo libenter me tanti fieri ab ipsis et sed iis interim precor sani.
V cscriptasunt timenda in Eollandia circa Dem Decembris,anno Is r. FINIS.
240쪽
U I N T A S M s Eprin As una ad Patrem DrNcet Soet erilis Iesti Praepolitum provincialem per Drauem ni c