장음표시 사용
311쪽
REsPONsIONES QSINT T. deprehendo me esse substantiam cogitantem, formoque clarum&distinctum istius subsita arte cogitautis conceptum in q; o nihil eorum quae ad conceptum substantiae corporeae pertinent coriticietur, hoc plane sussicit ut affirmem me, quatenus me ipsum novi, nihil aliud esse quam rem cogitantem. quod solum iria. Meditatione de qua jam agitur affirmavi: Nec debui adrnii tere istam substantiam cogitantem esse quoddam corpus agi Ie, purum, tenue, &c. quandoquidem nullam habui rationem
quae id mihi per uaderet; tu si quam habes tuum est ipsam do
CCre , non autem eXigere a me ue probem id falsum esse ouod non aliam ob causam admittere recusaVi, quam quia mihi erat
Idem enim facis ac si dicenti me jam in Hollandia
versari, negares esse credendum niti probarem me non esse eti am in China, nec in ulla alia mundi parte, Quia forte fieri po test ut idem corpus per divinam potentia duobus in locis ei. versis existat. Cum vero addis, mihi etiam probandum ani. mas brutorum esse incorporeas & crassum corpuS nihil conferare ad cogitationes , restaris te non modo ignorare cujus sui partes probandi, sed e iam quid a quoque sic probandum , nata ego neque animas brurorum Puto esse incorporeas , nec cr Tam corpus nihil conferre ad Cogitationem, sed tantum ista ri. dii rerum consideratio 'em nullo modo esse hujus loci g. Quaeris hic obscuritatem eX aequivocatione vocis anima, quam ego tam accurate sustali suis locis , ut hic pigeatae, petere Itaque dicam tantum Nomina ut plurimum impos iuta fuisse ab imperitis, ideoque non semper satis apte rebus respondere , nostrum autem non es le illa mutare postquam usu recepta sunt, sed tantam iicere ipsorum significationes emendare, cum advertimUS illas ab aliis non recte intelliui: S: cquia horte primi homines non distinxerunt in nobis illud principium quo nutrimur, crescimus, & reliqua omnia nobis cum brutis communia sine ulla cogitarione peragimus, ab eo quo cogitamus: utrumque unico araimae nomine appellarunt, ac deinde animadvertentes cogitationem a nutritione esse distin istam , id quod cogit it Vocarunt mentem , hancque animae prae cipuam partem esse crediderunt : Ego vero animadvertens
312쪽
rapua homirai forma, intelligendum tantum eae de principionao coditamuS ; hocque nomine mentis ut plurimum appellavi ad Dicandam aequivocationem et Mentem enim non ut ammm e martem, sed ut locam illam animam quae cogitat considerinH. res vero , inquis, an ergo existiment animam semper cogisse , sed quidni semper cogitaret, cum sit substantia cogitariS Ac quid miri quod non recordemur cogitationum quas habui: in matris utero, vel in ieethargico, tac. cum nequidem reco demur Plurimarum, quaS tamen scimus nos habuisse dum el- semus adulti , sani, & Vig Ilantes. Ad recordationem enim cogitationum quas mens habuit, quamdiu corpori eit coniuncta, requisitur ut qu8edam ipsarirna vestigia in cerebro impressa sint ad quaest convertendo sive se applicando recordatur; quid autem miri si cerebrum infantis, vel lethargici vestigiis istas recipiendis sit ineptum. Denique ubi dixi, forsan fieri posse, ut id quod nonaum no t(nempe meam CorpuS nou sit diversum ab eo me quem revi nempe a meta mentes: nesio , de hac re non dissuto, &c . obiic si nescis, si non disputas, Cur te nihil esse istorum assumis: ubi falsum est me qaicquam affumpsit se quod nesciram, nam planet contra, quia nesciebam eis crae corpUS idem quod mens necne, nihil ea de re assumpsi, sed solam mentem consideravi, donec postea in s. Meditatione illam realiter a corpore distingui, non a Tumpsi, sed demonstravi. Tu vero, o caro, in hoc plurimum peccas, quod cum nullam vel minimam habeas rarionem adprobandum mentem a corpore non distingat, nihilominus tamen id assumis.
s. Q e de imaginatione scripsi, satis clara sunt attendent sed nihil miri si forte iis qai non medicantar sit L perobscura.
Moneo auetem ipsos, ea quae ad hanc quam de me habeo notitia am non pertinere affirmavi, non pugnare cum iis quae dixeram antea me nescire an ad me pertinerent, quia plane aliud est per
313쪽
re ad me ipsum, quam pertinere ad eam quam de me habeo
f. Quaecumque hic habes, o caro Optima, non tam mihi videntur esse objectiones, quam Obmurmurationes quaedam nulla responsione indigentes. . Hic etiam multa obinurmuras sed quT, Non magis quam praecedentia, egent responsione. Nam quae de brutis inquiri, non simi hujus loci, quia mens meditabunda apud se ipsana potest experiri , se cogitare, non autem an briara etiam cogitent necne a sed hoc postea ex eorum operationibus a posteriori tantum investigat. Nec haereo in iis quae me inepte loquen tem introducis abnegandis, quia mihi satis est semel monvisse
te non omnia mea fideliter referre. Saepe vero a2tulicriterium quo dignoscitur mentem aliam esse a corpore , Nempe quod tota mentis natura consistat in eo quod cogiter, tota autem natura corporis in eo quod sit res extensa. nihilque protius Commune sit inter cogitationem , dc eXtensionem. Ostendi
etiam siepe distincte mentem posse inde pendenter a Cerebro Operari, nam sane nul Us Cerebri Usus esse potest ad pure intelia
lige; dum, sed tantum ad imaginandum vel sentiendum : Et invis forti accedente imaginatione, vel sensu (ut fit clancerebrum perturba tur non facile mens aliis rebus intelligenaris vacet, experimur tamen cum imaginatio est minus fortis
nos saepe aliquid ab ipsa plane di Versum intelligere, ut cum in
ter dormiendum advertimus nos sonaniare , opus quidem est imaginationis quod somniem VS, sed quod nos somniare advertamus, opus est solius intellectus. S. Hic,ut saepe alibi, tantum ostendis te noti satis intelligere illa quae conari S r rehendere. Neque enim ab axi conceptum cerae ab ejus accidentium conceptu, sed potius indicare volui quo pacto ejus substantia per accidentia manifestetur , dc quomodo ejus perceptio reflexa & distincta, qualem nullam, o caro,videris unquam habuisse, differat a vulgari & conrefusa. Nec video quonam fretus argumento pro certo affrmei canem simili modo, atque nos dijudicare, nisi quia cum videsis illum etiam carne constare eadem omnia quae in te sint putat civ
314쪽
se etiam in illo sed ego quin ullam in eo '
nihil simile iis quae in mente cognosco C is deto de Miror te hic fateri omnia illa quae incera CO monstrare quidem me di ste cogno stere quod exa , non
autem Cui aut qualis sim , cum unum linealio non clamo
Nec videoq; id amplius esi de te cespectes, nisi ut dicatur
cuius coloris , odoris & saporis sit mons humana , vel ex qUO-Iesulphure, & Mercurio sit conflata: vis enim ut ipsum mitarvini, labore Quodam Chymico examinemus, Q QM,Vt prj feel, dignum est, o caro, & iis omnibus qui cum nihil nui admodum confuse concipiant, quid de quaque.re quaerendum sit io norant: sed quantum ad me nihil unquam aliud requiri
muS, eo perfeccius ejus naturam intelligamus; Atque Ut multa diversia attributa In cera distinguere possumus, unum qUGasit alba, aliud quod sit dura, aliud quod ex dura nat liquida, tam Ita etiam in mente totidem sunt, unum quod habeat vim cognoscendi albedinem cerae aliud, quod habeat Vim cognolcendi eius duritiem: aliud , quod mutationem duritiel, HVe li Re- factionem, S c. Potest enim quis nosse duritiem, qui non id Nonovit albedinem, nempe qui Coecus natus Cit,& ita de caeteris. Unde clare colligitur nullius rei tot attributa cognosti, qu- nostrae mentis, quia quotcunque cognoscuntur in qualinet alia re, tot etiam numerari possunt in mente, ex eo quod alia cognoscar, atqUe ideo ejus natura omnium est notissima. Denique hic obiter reprehendis quod cum nihil in me es e admiserim praeter mentem, nihilominus loqUar de cera quam videam, qUam tangam, Quod sinc oculis, & manibus fieri non potest et sed notare debuisti me accurate monuisse non ibi agide visu tactu,quae fiunt ope organorum,sed de sola cogitatione videndi,& tangendi,ad quam organa ista non requiri quotidie in somnis experimur; nec sane hoc non notasti, sed tantum monere voluisti quam absurdce saepebatque injustae cavillationes ab iis qui non tam aliquid intelligere quam impugnare satagunt, excogitentur.
315쪽
E Uge hic tandem aliquam contra me affers rati OTem, quod
nulli bi prius te feci ste animadverti: Ut enim pyCbes non esse regulam certam quod ea quar valde clare , & distincte per cipimus stat Vera, dicis ingenia permagna CUT Videntur debuisse plurima clare, & dis itincte percipeie, censuisse tali: lcmidi us reium veritatem , vel in L eo , vel iri pia reo esse absconiam : in quo fateor te recte ab authoritate argutaeniari , sed meminisse debuisses, o caro, te hic affari mericta a rebUS cor po rejS sic ab ductam, ut re quidem sciat ullos uri Quam hon ines ante se extitiste, nec proinde ipsorum authori pare mOVcatur. Quod deinde affers de Scepticis, locus est con m Unis DCD malus,
sed nihil probans . ut neque quod qujdam pro falsis Opinioni bus mortem oppetant, quia probari nunquam potest illos Uare,& distincte percipere id quod pertinaciter si armant. od denique addis non tam de Verirare regulae est elaborandum, quam in Methodo ad dignoscendum an fallam Ur, Te CTO, cUna ex sue nanus nos aliquid clare percipere, non inscior sed hoc ipsum accurate a me praestitum fuisse contendo si iis in locis, ubi pri--um abstuli omnia praejudicia , postea enumeravi omnes praecipuas ideas, ac distinxi clara S ab obscuris aut confusis. et . Miror vero ratiocinium quo probare vis omnes nostras ideas esse adventitias, nullasque a nobis factas, enia, inquiS,men facultatem habet non tantum ercipiendi i ac ideas adventitias, se praetorea istas varie componendi, dividendi, cύntrahendi, ampliandi , comparandi, O id geVus smiliaria n de concludis ideas Chl-maerarum, quas mens facit CC in possendo, dividendo, &c. non esse ab ipsa factas, sed adventitias: Quo pacto etiam posscsi probare nec signa ulla facta fuisse a Praxitele, quoniam a se nQn habuit marmor ex quo illa exsculperet nec te has objectionei fecisse, quia ex verbis non a te inventis, sed ab aliis mutuati i psas composuisti. At certe nec forma chim erae in partibus cambrae, aut leoniS, nec forma tuarum objectionum in singuli Ver
316쪽
li nouam si ut agnoseam me Cm rem cogitantem de saeere animalia ,& plantas, quoniam aeDeo 2 I -- uo noscere. Nec versus hic de veritate agis. Accem
cum ea rantum de quibuS iubila firmavi impugnes , nod isty ut eoiibelli, tutiones ob quas de rerum max*xidi V
ex stentia censui e e dubitandum , qUsyris curambtilem. &C. in quo manifeste principium petituimenim id quod esset probandum, nempe tam certum esse me supra terram ambia lare iat de eo non postic dubitari. E
stei' di, te nullam habere ullius momenti; qua enim scis nullam eii et deam coloram in caeco nato ' cum interdum in nocias , uclaudari US oculos, Aihilominus tensi Siacis , & lorum atemur - & qUamViS, quod ais concedatur, nunquid eodem Jur dici potest ab eo qui negat existentiam rerum materialium, coe- cum natum non haberi ideas colorum, quia esus taenig
tate illas formandi est destituta, quo a te dicitur ipsum eatabmnciri habere ovia oculis est privatus Quae sub iungis de dum si eis solis nihil probant: sed cum ambas pro uno accipis, qUom am ad unum solum referruntur, idem est ac si diceres verum ae fallacia non differre cum de eodem subjecto assirmantur:&cum illam quam ex rationibus Astronomicis colligimus negas esse ideam, nomen ideae ad mlas imagines in pnanratia depictas,
contra id quod exprese assumpsi,restringis. . Idem hic facis, cum negas substantiae esse veram ideam, quia nempe substantia non imaginatione, sed solo intellectu percipitur: Atqui dudum ego protestarus sum, o caro, nihil mihi negotii esse cum illis qui sola sua imaginatione, non autem intellectu uti volunt. Ubi vero ais sub tantiae ideam nihil Labore realitatis quod non habeat ex ideis eorum acc/ ratium sub quibus, vel quorum instar concipitur, probas te revera nullam habere
317쪽
8 RAspo NaIONES QUINT S. distinctam, quia nunquam substantia instar accidentium con cipi potest, nec suam realitatem ab iis mutuari; sea contra vul go a Philosophis accidentia substantiarum instar concipiuntur, nempe quoties realia esse dicuntur : Nulla enim accidentibus
realitas ( hoc est nulla entitas plusquam modalis tribui po
,etest, quae non ab idea substantiae desumatur. Porro ubi ais ideam Dei haberi tantum ex eo quod audiverimuS qta sedam at(ributa de Deo enuntiari, vellem adderes undo nam ergo primi homi nes , a quibus ista audivimus, eandem Dei ideam habuerint, si enim a se ipsis , cur non etiam eandem a nobas habere possiti mus si vero a Deo revelante, ergo Deus eTistit. Cum autem addis eum qui infinitum quid dicit, attribuere nisquam Uou capit nomen quod non intel it. Non distinguis intel Iectionem modulo ingenii nostri conformem, qualem de in finito nos habere unusquisque apud se satiS experitur , a conuceptu rerum adaequato, qualem Hem O habet non modo de in sinito, sed nec forte etiam de ulla alia re quantum ViS parva. Nec verum est intelligi infinitum per finis, sive limitationis negati
Onem , cum e contra Omnis limitatio negationem infiniti con
tineiat. Nec verum etiam est ideam omnes il perfectiones quas De tribuimus repraesentantem nora haberi plus realitatis ob uti quam habeant res sinitae. Fateris enim ipsemet istas perties unes ab intellectu nostro ampliari ut Deo tribuantur: Anergo existimas illa quae sic ampliata fiunt non ideo majora esse non ampliatis 3 Et unde esse potest facultas omne; perfectiones creatas ampliandi, hoc est aliquid ipsis majus, sive amplius concipiendi, nisi ex eo quod id ea rei majoris, nempe Dei, sit in nobis e Nec denique verum est perpusillum fore Deum si non sit major quam a nobis inrelligatur, intelligitur enim esse infinitus atque infinito nihil majus esse potest. Atqui confundis intellectionem cum imaginatione, fingisque nos Deum imaginari instar hominis alicujus permagni, tanquam si quis nunquam Vi
sum elephantem imaginaretur esse instar animalculiacari quam maximi, quod tecum lateor esse ineptissimum. s. Multa hic dicis ut mihi videaris contradicere, nec ramen
ullo modo contradicis cum plane idem quod ego concludat
318쪽
RESPONSIONE 5 Quis et . OTCria timen multa hinc inde permisces, a quibus valde dissen-
dum nunquam enim perfectio forniae in causa materiali, sed
, hiis ideae sitsub ara: ' 'dii'' . oro. Si ouid haberes aci existentaam rerum materialium pro L, orocul dubio hic attulisses, sed cum tantum interro- dies ny mens lucerta sit esse aliquid raeter em mundo; ec
Tribu Fnd ut argumenta ad id quaeras , atque ita Irom
nullam te eius' quod affirmas dare posse rationem, quam si nino tacui scis Quaecumque vero hic disiputaS de ideis non omni TO meri ideae ad Qtas imagine' in
Phantasia depictas restringis; ego vero ad id omne quod cogi-remar extendo. Sed obiter qUserere libet quo argumento pro- nili aetere in ne i m ' Nempe non soleS uti argumentis, hoc autem probasti exemplo digiti, qui se ipsum Non Verbera ,
oculi qui se in se ipsis non videt, sed in speculo: Quibus facile ei resipondere non ei se oculum qui speculum videt megiso plum sed mentem quae tota re speculum, re oculi D, T C tosirim auoque agnoscir. A quc etiam data pollutar alia
ri Arim est me non assirmasse ideas rerum materiali-
ut libri satis bona fide hic fingis, expresse
m ni postea ostendi ipsas a Corporiba, sa piadd entre, ac per hoc cor oriam extitem n clari: hi et Vero innium exposui milia in iis tantam realitatem inveniri, UL CX eo quod nihil sit in tactu quod non formaliter, Vel eminent x prT Xtirem in cau- ά, concludi debeat illas a sola men C sson Poruisse proficisci,
blae nulla habes quae non jam ame a1XeHS, &a metite, rint explose, unum monebo de idea infiniti,quam ais non posse esse veram , nisi comprehendaem infinitum, dicique posse ad summum me cognoscere partem infiniti, ta quidem partem miniis
319쪽
8o REsso Nsio NEs Qui Naeae minimam , quae non melius infinitum refert, quam exi ut i pilli essigies hominem integrum repraesentaria Moneo Inquam e contra plane retpugnare, si quid comprehendam, ut id quo comprehendo sit infinitum , idea enim infiniti ut sit Vera nullo
modo debet comprehendi , quoniam ipsa incomprehensibuis, Iitas in ratione formali infiniti continetur, re Nihilominus est mani testum ideam quam habemus infiniti DOD repta entare tantum aliquam ejus partem , sed revera toram infim eum, eo modo quo debet repraesentari per humanam ideam . etsi pro cul dubio alia multo peti sectior , hoc est, accuratior & distincti or haberi possit a Deo, aliave natura intelligente, quae sit huma na perfectior: Eadem ratione qua non dubitamus quin Geo metriae imperitus totius trianguli ideam habeat cum figuramene tribus lineis comprehensiam istelligit, etsi a Geometris alia multa de eodem triangulo cognosci possint, atque in eius idea animadverti, quae ab illo ignorantur L teii: in sussicit in telligere figuram tribus lineis contentam ad habendam ideam totius trianguli; sic quoque sufficit intelligere rem in ullis limitibus comprehensam, ut vera re integra idea totius infiniti ha
c. . Eundem hic repetis errorem cum veram ideam Dei staberi negas etsi enim Omnia que in Deo sunt non cognoscamus, innia ea nihilominuS stane Vera quae in eo eue cognom- mus. Quae vero intermisces, ut paUem Uon eme eo quo pauem desiderat perfectiorem, ex eo quod percipiam alienid esse acta in idea, non ideo esse acta in re cuyus est ide me judicare ire quod ignora,& talia, testantur tantum te , o caro, multa temere velle Impi gnare , quorum sensum non assequeriS : Neque enim ex eo
quod quis panem desideret, insertur panem esse ipso perfecti Orem sed tantum illum qui pane eget es e imperfectiorem scipso cum non eget: Et ex eo quod aliquid sit in idea, non IIJ- fero idem esse in rerum naeura , nisi cum nulla lilia istius ideae causa reddi potest prae(er rem quam repraesentat aetU eXistentem , quod non de pluribus mundis, nec cie ulla alia re, psa teret
quam de solo Deo , verum esse demonstrauit Nec judico id quod ignorogationes enim attuli cur id )udicarem, re qui
320쪽
REsyoNs Io NEs Qui N et 8 itam firmas ut nullam ex ipsis vel minimum impugnare po
S. Cum negaS nos continuo causae primae influxu indiger' ut conserVemur, negas rem quam Metaphysici omnes ut mante festam assirmant , sed de Qua saepe illiterati non cogitant, qui itantum ad causas secundum fleri, non autem secundum esse atres dunt. Sic Architectus Est causa domus , dc pater filii secundum fieri tantum , ideoque cum opus absolutum est, potest absque istiusmodi causa remanere; sed Sol cst causa lucis ab ipso procem denti S,& Deus est caula rerum creatarum non modo secundum
fieri a d etiam secundum esse , ideoquo debere semper eodem
modo influere in effectum , ut eundem conservet. Hocque aperte demonstratur egeo quod explicui de partium tempori independentia, quodque frustra conaris eludere proponendo necessitatem consecutionis quae est inter partes temporis in abstracto considerati, de quo hic non est quaestio, sed de tem pore, seu duratione rei durantis, cujus non negaS singula momenta pos Te a vicini S separari, hoc est rem durantem singulis momentis desinere esse. Cumque ais vim esse in nobis quae ut perseveremus praestare sufficiat nisi corrumpens causa superven ,
non advertis te creaturae tribuere perfectionem creatoris, qui
nempe independenter ab alio inesse perseveret, ac creatori imperfectionem creaturae, quod nempe per positivam acti r nem tendere debeat in non ens, si quando velit efficere ut esse' desinamus. Quod deinde addis deprogressu in infinitum, nempe Most absurdum esse issum dari, a te ipso postea infirmatur, fateris enim absurdum esse in causis ita inter se connexis ut inferiorsineo superiore agere nonposset,de talibus enim tantum hic quaestio est, nempe de causis sese non de causis inseri, ut sunt parentes;nec proinde Aristotelis authoritas hic mihi adversatur: Ut neque etiam id quod ais de Pandora: fateris enim omnes perfectiones quas in hominibus animadverto,variis gradibus posse a me adaugeri, adeo ut postea videam tales esse ut ire humanam naturam ca dere non possint i ouod omnino mihi suffcit ad Dei ex
istentiam demonstrandam Est enim illa ipsa vis perfectiones o mnes humanas eousque ampliandi, ut plusquam humaum esse