장음표시 사용
471쪽
Deum Librorum s Detii ae deinde, si sit disputandum, eas facile in syllogismos concili nant. Post inique eodem modo ad quaslibet objectioni, he spondere, si tantum sint instructi viginti vel triginta distinctio
nibus, quales sunt inter illa, quae considerantur directe, &iri directe; speculative, & practice; eXterne, re interne; ac simile quibus in omni dissicultate locum invenient, modo tantum ipsis audacter uti non erubescan L. Hoc autem, ut facile est pud
xis, aliisve, qui sola pollent imaginandi facultate, sic certe fieti non potest ab ullo, qui aliquid habeat judicii sive bonae menti,
omnes enim rationes & objectionum solutiones, quaecum exin tima ipsius dissicultatis consideratione erui non possunt, ab externa locorum i storum inspectione petuntur, fere sem persunt futiles oc ineptae. Sed quia ex multis auditoribus perpauci
sunt, qui earum inanitatem advertant, praeci Ue circa quaestio
nes vulgaris Philosophiae, de quibus meliores dari non solent, inde fit ut ii, qui arte ista utuntur, facile ad aliquam doctrinae atque ingenii famam perveniant. Et ideo damnosissima est, non tantum adultis, sed praesertim junioribus, qui, dum ei asssuescunt, de ex opinione doctrinae, per ipsam acquisita, super. biunt, rationem suam naturalem, qUT alioquin aetate posset ma
Ars altera, quam in scrip eis tuis adverto, ea est, cujus ope de qualibet re proposita libros componis, quos imperiti doctrina refertissimos as bitrantur, eamque etiam tui discipuli, sine ulla eruditione, possunt imitari, si tantum videant indices variorum librorum , pCeserti in eorum, in quibus plures alii libri citantur;& postquam promiscue collegerint omnia, quaedere, qUam tractandam sulcipiunt in ipsis inveniunt, qualiacunque tandem sint, ea secundum ordinem locorum communium disponant, adjunctis nominibus omnium Authorum , a quibus aliquid desumpserunt, ac etiam aliorum,qui ab iis letudantur. Ita, exempli causa, si de Atheismo velint scribere, quicquid in collecrionibus suis inveni crat de nominis istius significatione, id scribent primo loco , secundo ejus synonyma, tertio species vel gradui, atque ita consequenter causaS,enectus,am uncta, signa, colaesari- dcc. qua rati ope nullum vel minimum verbum ab ullo Ataclaos
472쪽
doctrina. Pars quarta. 33 excerpserint, cui non aliquem Iocum in opere suo inveniant:
nam & omnes homines, quos scient ab aliquibus aliis suis e AtheoS vocatos, ibi poterunt recensere, ac, si quos forte legerint
eorum libros valde nugaces dc improbos , Inregra a plorum argumenta exscribere, ac etiam quascunque de iis historiolas aut fabellas nullius momenti narrare o Qum etiam , si CUI OCCUL- te male velint, poterurae libere omnia, quae de Ipso vera esle,vel
ob aliis credi existimabunt , inter Atheismi signa vel caulas numerate mec refert si laudabilia sint, re ab omni tali sius icione quam maxime remota; facile enim ipsis aliquid mali de suo aci-jungent, ratione cujus in malam partem sumi possint. Ita siquem oderint, qui credatur nonnihil ingenia habere, ac peripateticam Philosophiam non magni facere,nec libris,m qui Dia continetur, valde uti, sed peculiarem Methodum excolere aciquaerendam veritatem , jamque aliqua ejuS specimina CXnibuisse, dicent omnes ingeniosos es excellentes,alioquinaturae mystas Atheos essesolere ac recensebunt inter causas Athes smiperversam
Methodum illarum quis olis S in se nascentibus bonis contentio-mnem inde coenitionem de novo fabricare volunt; ItemqUe PraeteUsam libertatem philosephandi, Promissamperfectionem minnovationem omniumscientiarum Ggotiationem Osse actam de inauaitis S admirandis Methodis, dogmatis, dictati subtilitatibus,tdventis Sc. Specimen judicii inscientiarum defectibus, Aut inventi noviam novi, quam nova veste induti, & quaelibet alia ejusmodi; ut
ex iis postea possint inferre illum, quem oderUUt, et , it Cue, unam' scilicet calumniam aliis calumniis confirmanteS. Decrefert si sibi ipsis contradicant, dicentes uno in loco praejudiciorum depostionem , ut mens it instar tabulae rama, esse praeparatCoraemad Atheisin m , & in alio Dei cognitionem nobis esse congentiam , Unde sequitur eam praejudiciis impediri sive obscurari, a qUe ideo illorum depositione illustrari. Nec etiam rem , i 'x ipsorum verbis eos Atheos esse concludi possit; Ut si dicant tensam refutationem Athemmi, quae fit libris ea e re esse praetextum subtilis num es nocentissimum, quo Alnei Verum num suum spargunt, & interim ipsi tales libros pessime cornilat, in quibu, nullum sit verbum, quo Athe mUS impugnetur, iect
473쪽
sa Deusu Librorum s praetii doctrina. Tars quarta
contra multa, quibus persuadeatur, ut cum mutar, praestantigmo ingenio praeditos solere esie AtheOS, & Varia dant eoru inevempla, re praecipuas ipsorum rationeS docent a C nusquam te futant. Sed unum tantum debent observare, quod imperiti, est observatu facillimum, nempe ut ne quid egregii, Sex quo lector eruditior reddi possit, Vel ex se ipsis promant vel ex ad thoribus exscribant. Possunt quidem , cum aliqua occurrit quaestio nullsus momenti, & quae paucis Verbis resolvi possit prolixe de illa disputare , omnemque siuam Dialecticam in issa intricanda consumere. Possunt & alias ejusmodi permulta recensere. At quantum ad praecipuam , quae est de Dei exi stentia, fateantur quidem eam non debere omitti, nec sola au thoritate sacrae scriptune, sed potissimum rationibus philoso phicis esse probandam - Verum caveant diligenter, ne id ulli bifacere aggrediantur; Et potius, ut mali Medici, qui, vera &sim.plicia remedia ignorantes, magna pharmacorum Vel inutilium vel noxiorum multitudine solent aegros suoS fatigare: Ita cum ad rem erit veniendum, dicant ad resistendum Atheismo valde
multa reo uiri, praeter amarum merarum accupatam cogniti
habendam es essentiam universalem, universalium, impria is Metaph stam, Pneumaticam, P sicam, generalem Iro-miam, Geographiam, Opticam, O Jeculationes de sonis, ponderibus
Itemque notitiam particularium, seu historiam antiquam, -υesiam. Ac denique longam Instruant Bibliothecam contra
Atheos,in quam etiam aliquoS reponant ex illis ipsis Authoribus, quos prius ut Atheismi suspectos traduxerint. Quae Omnia si observet ny scripta tuis simillima component, ut manifestum fet iis, qui tua de illa re quatuor libellis comprehensa, Vel etiam alia passim legere dignabuntur. Sed si qui eos idcirco pluris faciendos putent, Valde fallentur. Exponerem adhuc allaS artes quibus ad crassa volumina, non tam doctrina qNam convi liis referta, in quosliber adversarios tuos componenda Uti so
les 2 Sed quia magis ad mores, quam ad eruditionem spectanx de ipsis hoc in loco tacebo.
474쪽
u ea . I q. Pars quinta. De Philosophiae Cartesianae tertio capite Nequeu
Actenus non potui dubitare, quin velles te hujus libri, E fi Philosophia Cartesiana inscripti, Authorem pro Creta, non tantuin quia sex prima ejus folia missa sunt ad me tanquam tua& audivi operarum correetionem ex aedibu S tUIs proficuta , Ied cipue, quia stultis manifeste est tuus , phrases conu LiOrum tam variae ac tales a te uno sciuntur , cil cama i tbendi, nempe ad impugnandam epistolam meam ad P met, quae fere sola ex meis scriptis in foliis astis citatur, tibi e L peculiaris neque enim alius, quantum VIS tibi amicuS mihi tam Vehementer ob istam epistolam posset irasci; & sam dudum In Sem- tu vestro Academico, cum Collegas tuos ad Iudicium, q od Academiae nomine vulgasti, defendendum hortabans, p.
professus es, te tuae causiae illa in re non defuturum , hoc est, te in me esse scripturum. Verum tamen quia in pag. 3 Author ait se in extremo Belgii angulo docere , ac pag. S . U nat te suum Praeceptorem in ar parentis aeternum colenaeum , non ero tam inurbanus, ut aliud ea de re affirmem , quam ra , quoatu ipse credi voles. Excusarem etiam me, quod tibi stuperiora tribuerim, sed cum ille, qui se Authorem profitetur , si tu usdiscipulus, de liber non in isto Belgii angulo, in quo ait se docere, sed apud vos imprimatur, nemo putabit UuS erro IeS tibi esse minus imputandos, quam si AUthor dicereriS. ccxx t ividearis minus peccasse contra decorum, qUO conbi iam Iogo indigna alieno potius quam sub tuo nomI De Ita ga, S, idem hoc ioso videberis minus probus, quod non Ira lassiuini &imVetu, sed meditato consilio dc astutia muSsiS aamaledicta spargenda. Interim autem ut leti S mc d xis nomini tuo detulisse , non amplius singu1a capi a ceO. IIIeTaminabo; sed reliqua omnia simul percurram, luminatimque meum de iis judicium eX Onam. v
475쪽
In prima sectione Author videtur omnia comprehendissquae contra nostram Philosophiam potuerat tunc excoxita 'nam in secunda conatur refutare objectiones, sive respondeh
ad ea, quae putat pro ipsa dici posse. Et quidem prima sectio
Continet s. Capita ; In quorum primo aiῖ me velle, ut mei discipuli omnium obliviscanturi In secundo ut libris , bellum iri dicant. Quae duo an vera sint, jam ostensum est, In tertio, ut me tanquam alterum Pythagoram suspiciant, imo adorent esquIcquid di Xero, pro vero habeant. In quarto, ut spei pleni sint& a me omnium dubiorum enodationem expectent. In quiviro demque, Ut omnes prce se contemnant. Quae an verisimilia sint, nemo non videt. In secunda autem sectione (saltem ab eius initio usque ad paginam 1 g, quae esst ultima earum, quas legi 1 o. capita continentur. In quorum primo ait frustra nos jactare Philosophiam nostram esse antiquam . in secundo fria. ra etiam jactari ejus evidentiam. In tertio frustra rursus ja ctari discipulorum progressus. In quarto verbiS tantUm an bis vulgarem Philosophiam impugnari. Et in quinto nos cum ea congredi non posse, quia ejus terminos ignoramus. Qine
quamvis Vera egent, non ideo sequeretur Philosophiam no
stram esse rejiciendam. Deinde in principio sexti capitis ait lapidem Odium, ad quem nota Cartesii Phil ophia omnia sua secta Odogmata explorat,esse quivi licem : Experientiam, nempe, rati nem, A ebram, ometriam, di t Mechanicam. Ibidemque disserit contra Experientiam,quam ait nos non juvare. In septimo contra Rationem In Octavo contra Geometriam de Algebram Ac in nono conrra Niechanicam. Sed tam acute, ut ex ipse ejui
scripto Lector per spretax non possit de meo philosophandi modo
non bene sentire. Denique in decimo capite vult ostendere, qua solertia meas opiniones probem, aitque me simplicem nar rationem vice demonstrationis obtrudere, multum deferre propositionis evidentiae ac fingere hypotheses. In his autem omnibuS narrat tantum ea, que de me vult credi, hoc est O ssi um pessima, quae vel ille ipse vel ejus adjutores potuerunt CXco gitare, nullamq; plane affert eorum probationem,uel certe nuel
lam, quam non facile quilibet ex nuda ejus inspectione nutu
476쪽
ssique ad p. I g . Paraginta. 3T dc Regium ignorare terminos Philotapinae Peripateticae; affeIt tantum verba Regii de se ipso loquentis hoc pacto; Dudumscho D Thilosophiam si non accuratissime stem mediocriterperdidi-mni areetque illud mediocriter a pag. Io 2- uLque ad pag. IO6, ouis contedit illam non mediocriter sed quam accuratissime lai 2 debere. Saepissime autem loco probationis petit a me quaestiones hoc est,nugatur: Nam eXempli causia pag. 3 .petita me generaliter alicujus nodi Philosophici facilem i ta ex peditam solutionem; statimq: si1bi ridiciens, me videri velle la Aliquas m Me teorolopicis dedisse,non ostendit eas falsas eue, nec qidem 1-Psas examinat, sed ait tantum sidem non esse adhibendam areta.ogo proprias laudes adnauseam v si buccinanti, quod m em pari Jure aenuibuslibet novis solutionibus , dicere posset,sii quaS dare; ideoq, ineptus essem,si ad ullas eius quaestiones respondere algnarer.
Unum tantam non omittam,nempe apparere quidem ex toto libri contextu hilum alium esse Authoris si pum , quam UrooinioneS meaS convellat, & ea qine de te scripsit in p. ad I. Ui-
refellat. sed tamen illum versari tantum in generauouS Sc ti-ctitiis, ut Calumniatores solent; nec unquam ad particularia devenire , nisi tantum in tribus loci S, quorum primus aQ ea quae de te scripsi,& ali aduo ad meas opiniones spe t. Horum unus est pag. 1I8. ubi negat verum esse hunc meum syllogism , - - a ri eista verba ullabia me
quam iis affine unquam cogitavi , nec etiam Iocum 'g
per rem intelligi ens reale, atque ens dici a Des agdo. atCue ipsas rerum naturas dici a PhuOIop is ,
propterea quod illas non nisi ut ementes si1Ve existentes com sicipere possumus. Et ineptum est quod Iubjungri ,
477쪽
Deum ut deceptorem cogitari etsi enim in prima mea Medi tatione de aliquo deceptore summe potenti loquutus sim, n ouaquam ramen ibi verus Deu S concipiebatur, Quia, ut ipse rit fieri non porest ut verus Deus sit deceptor , atque si ab eo peta tur unde sciat id neri non posse , debet respondere se scire ex eo quod impncet contradictionem in conceptu , hoc esit, ex eo quod concipi non possit: adeo ut hoc ipsum, quo usus est ad me impugnandum, sussiciat ad me defendendum. Locu Sautem, quem pro te habet, est in pag. spi& si, ubi puta se egregie rerutare id , quod scripsi de Authoribus qaos citas , quod nempe saeptu fac ut coiatra te quam pro te, ex eo, qUOd, cum libroS, ut supponit, nullos legam; dicat me id scire non potuisse, nisi forte ex alio: petitque ut mei Nomenclatoris nomen prodam . Sed qui considerare voluerint in tuis scriptis, quam longos Ope
Authorum catalogos referas, ubi ta ulla opus est probatIO ne et ac Ubi opus est, quam paucos pro te afferas, qui non sint vel obscuri nominis, vel diversae a te religionis, adeo ut eorum authoritas, praesertim in rebus fidei, Gesem per contra te, Vel certe, non multum pro te ; ac denique quoties loco rationum, cum a te deberent afferri, lectorem ad alios libros remittas, ac saepe ad aliquos, qui haberi non post uni, ut ita videaris aliquid dicere cum nihil dicis, quod quam maxime contra te esse putos agi Oscent me satis cauta habere potitisse ad id scribendum , etiamsi nullos ex Aiathotibus a te citatis constatuissem. Cum enim Authorum testimonia non alium habeant usum legitimum , quam ut confirment a stertionem pro qua citant Ur, qUTCUn
que ad id non juvant, faciunt contra illum a quo addUcunt ir; quia vel ostendunt ipsum esse malae fidei, nempe si sint falsas vel esse imperitum, aut im prudentem, aut vanum,si ad rem non sint apposiSa. Quid autem si addam me nullum in hac tua Philosophia Cartesiana meorum scriptorum locum hacten US m- Venisse, qui non aperre faciat contra Austorem a quo ci22 ur; quia Nempe vel ab eo corruptus est, ut de plaetaque supra ostes
di, vel nihil prodest ad id quod vult probate 8 Dices scilicet te
non esse istum Authorem, istamque nondum a me visam fume,
ecum id de te scribebam. Itaque istud omittamus. Sed quia si
478쪽
Italia esse saltem Remi reloonsionem ad UrES Tneles antea
te que ibi loca S Scriptura: advertisse, quae pro formas
subsitantia ibus a te citata ille acute omnia refutaVir, ipsa Laneorum Verba quae tu solis numeris IndicaVeras referendo. Vt exempli causa citaveras Proverb. SO. Zq. 2 . 26. retulit haec verba. uatuor sunt miclima terrae , OUI asassentiora sapientibm: , populmi 'mm, quipraeparat ira et Eo eibrim sibi: Lepusculmplebs invalida, qui colosat ira et= a cas
- - diam habet, O meditur univest per tu missi stellio octitur manibus sm ct moratur m m regre
talia sunt, ut nullus alius m tota S. Scriptura sit versus, riij I ariri late citare potuisses: In omnibuS enim
aliqua res corporea ominatur, cu tu tarniam sub italem
astinois . Sed non ideo magis faciunt pro te, quam loca, inqbus nix nominatur, pro iis, qui mVem nigram di Xere. Q o autem ita S. Scripturge authoritate a Dutereris , ad Collegam
demi sub Thesium nomine vulgaitI, ut Ias C CPMOII HU boossit a vestris Bibliopolis , quibus aucto vetitum esse, ne illa vendant, quae in Theses vestras scribuntur. Et nullos pCeterea libros vidi Quorum te Authorem professus us praeter tuum Thessitem Quid autem de hocsciverim,adhuc dicam, lamm-que ut voluntati vestrete obsequar, indicis mei nomen hic pro-dam. Ille est Author Examinis istius accurati, quo es in i Diar- si te tuo impugnas. Sic autem in sua Thersitis Conrutatione, anno I 6 edita de te scripsit pag. 18: Aio Hoetium tam inepte mea semper inter retari a re, audacem esse in addendo, mutua - o ac mutando mh l eorum quae mihi se tribuit sive 'emterum iam, Te argumentum , pro meo cupiam haberi. Sisemu crverse aliquid citaret, posset error nominari, sed e plum re acie id facit, quid est aditid quam perfidia ' EgoU, CLO AriaS eX tuiS citationibus cum ejus textu, eum que haS ID P Ite verum lcripsisse testari postum. An quasso juiarcar meoui si itas alios Authores passim citare, postquam Vidi quar Mon
479쪽
o De usu Librorum S Delii in sacris literis ludas, & quomodo eorum ipsorum verba pervetas, a quibus id tibi publice potest exprobrari e Profecto, Do
mine Voeti, si nihil melius habuistis ad ea, quae de te sciipso rana, refutanda, Vel ad meas opiniones impugnandas, non video magnum operae pretium fuisse ut Philosophiam Cartesianam scriberetis. Cumque nihil aliud I priores ejus paginae conti neant, valde otiosi illi erunt, qui plura legere dignabuntur : non enim est verisimile, vos tam multa inania praemissuros fuisse si quid boni habuissetis. Verum tamen . ne temere judicare via dear de iis, quae non legi,nondum claudam hanc epistolam, sed libri vestri residuum expectabo.De libro Goborti Detii adfersus confrate
I Nitium hujus Epistolae diu jacuerat inter schedas meas ne.
glectum, cum librum a te nuperrime editum, quem Confraternitatem Marianam UOCas, accepi, & tandem mihi nuntiatum
est residuum vestrae Philosophiae Cartesianae typis mandari, sed ejus editionem per aliquot menseS fuisse intermissam, propterea quod occupatus fueras in absolvendo isto alio libro, quem ante iplam cupiebas emittere: Adeo ut jam non opus sit aliis argumentiSad probandum eam non ab illo , cujus nomen feret, vel certe non ab illo solo sed praecipue a te conscribi. Et sane quisquis videbit, quam sint inter se similes Confraternitas ista Mariana & Philosophia Cartesiana, non solum nominis terminatione ac forma , sed etiam ingenio & moribus, non dub1tabit quin sint filiae gemellae unius parentis. Quia vero nunc foriccontingit me esse valde otiosum, istarn tuam Confraternatatem paucis horis totam legi, & meam de ipsa sententiam hic po nam. non quidem quatenus in ea quaestio quaedam ad religionem vestram pertinens agitatur, nolo enim me negotiis alien iimmiscere ; sed tantum , quatenus ex ipsa cognosci poten qualis sis, quanta fides aliis tuis scriptis fit habe da. Cum
480쪽
usige adp. Iqq. Pars quiuis. Imim te Palam eius Auchorem profitearis, negare non potes, domne quod in ea continetur,tibi fit tribuendam Pht-mhia autem tua Cartesiana sub alterius nomine Prodibit, ripparatam habeas excusationem fide ac probitatem aem , octod nempe illa, quae in ea erunt, non debeas praeita
ust non eris ejus auctior; u ego non libeUrer me Com mitisi cam larvis. Sed ut scias me non nasi causa probe coiri ita de tua Confraternitate sententiam drcere, quid tibi ejuslcn-
ouidem ex olis Romanis Catholicis constabat, sed cum in
inbe non ita pridem Hispano erepta conventus hominum Potentium & inter hosteS educatorum periculo non carere e rentur, nec tamen possent impediri, quoniam eorum Ilabertas in deditione pacta erat, iij quibus illius uroas dia commissa est , perutile elle putarunt tum ad proscriendas suspiciones , tum etiam ad pacem de concordiam inter cives conciliandam, se si ulcum Romanis Catholicis insdalitatem istam admitti, sed ea conditione, ut nihil taeincepSin ea fieret, quod a religione sua esset alienum. Hocque aliis recusari non potuit, quia cum ex legibus deditionis Omnia bona ecclesiastica in aerarium publ,cum redigerentur, non alio nomine bonorum istius Societatis adnumstrationem sibi servaverant , quam quod non es et sipiritualis sive ec e-siastica sed tantummodo civilis. Ita ergo illustrissimuS uro prauectus , aliique Is ex honestioribus ciVitatis , QUOS Ibet in socios sibi delegit , in Societatem istam recepti rim ,
atque tam accurate tam expresse tam sollicite caV - di .
quid ea in re committerent , quod ad normam et Icil-
Rionis non esset exactum , ut ea tantiam in parce excessisse videantur Sed tamen vitare non potuerunt , Quin statim , atque id a te auditum ere , inetes , naria tua tela in ipsos evibratis. Nihil ego in ta et S I-stas sum scripturus , sed pauca tantum ipsarum Ycr