장음표시 사용
181쪽
I 0, 6. Unde apparet, non fortunae Iusu aliquo hunc concentum ortum esse, sed certis compositionis legibus. Quamvis enim maxime sollicitum poetam de connectendis inter se ersuum paribus et de peri0dis arte circumducendis Iidimus, simplicissima contra est singulorum distichorum structura et, si cum Τibulli ratione comparaveris, paeneae issoluta. Etenim idem ille, qui complexiones verb0rum magnificas altius extollere non ausus est, intra angustiores distichi fines summa est usus diligentia, siquidem primum, ubi idem enuntiatum per utrumque versum extenditur, hanc legem sibi Τibullus statuit, ut subiectum breviorem oblineret Dissen. Praes. Tib. p. CXXII.), rarissime contra. Quae res inde habet laudem, quod cum animus imperfectam necessariis intelligat heroi versus sententiam, occupare Ventura et SuSyendere post hexametri finem respirationem cogitur. Unde fortius colligi et mutuo quasi necti orationem sequitur. It que, quam*is alterum habeat El. ΙΙ, 1, 39.:
Sed ne Phlegraeos Iovis Meeladique tumultus Intonet angusto pectore Callimachus
νNec mea conveniunt duro praecordia versa Caesaris in Phrygios condere Nomen avos
ubi si quis post versa claudere sententiam velit, non Iaboret structura. Hinc quae addantur Iaxius saepe et praeter eX-pectationem accidere non negamus. Quod magis etiam Seutitur, ubi pentameter attributum solum superioris nominis continet, velut II, 2, 9.:
Puniis et Is ehomaehe Lapithae genus heroinae Centauris medio grata rapina mero
Cynthia prima suis miserum m e eepit ocellis, Contactum nullis ante cupidinibus.
Vitiosum diceres, nisi aliis virtutibus compensaretur, veluti eum πλοκὴ nomen illud repetitur, de quo genere dixi supra. uuin etiam fortasse oratio iam maioribus illis periodis satis circumscripta si praeterea per Singula etiam membra novis nervis alligaretur, ut strangulata potius quam decore adstricta videretur, futurum fuisse quis existimet. Itaque etiam de reliquis, quae huc spectant, legibus Propertium securum videmus. Navi cum Tibullus, ubi duo vel plura sunt in utroque Versu subiecta, sed quae ad unum erbum reserantur, hoc ipsum pentametro assidue soleat tribuere cI. Dissen.
182쪽
Caput VI. Do elocutione. 173 I. I. p. cLXVI.): Propertius saepe contra facit, velut II, 6, 9. sqq.:
Me iuvenem pictae facies, me numin Iaedunt, Me tener in eunis et sine voce puer: Me Inedit , si multa tibi dedit Oscula mater,
Verum totum hoc genus non nimis frequens cum singulis sub ieelis singula verba ρήματα) fere ubique assignentur, et addere συνcυνυ ita, quam apud animum semel omissa supplere Propertius malit, Telut II, 5, II.:
Non ita Carpathiae variant Aquilonibus undae, Nee dubio nubes vertitur atra Noto.
Saepius contrarium e enit, ut duo verba unum subiectum habeant. Tum accommodatior utique eius sedes in sequenti versu. Neque Pr0 peritus eam rationem spernit, Velut I, I, 3. :
ni mihi constantis deiecit Iumina fastus D eaput impositis pressit Amor pedibus
neque tamen nimis sollicite expetit, ut Ι, I, IT.:
In me inrdus Amor non ullas eo gitat artes, Nec meminit notas ut prius ire vias.
Itaque ne tum quidem, cum 'redundante heroi versus sententia ipsum subiectum in peniametrum dilatum est, protinus cum sequenti enuntiato nectitur. Quod perspicuum est
Ut mihi dedueta faciat eonvicia puppi Cynthia, et insanis ora notet manibus -
ubi, quin Tibullus scripturus fuerit CFnthiaque insanis nullus dubito. Cf. Baeh. ad Tibull. I, 9, T. Sic etiam alias Propertius, ut IV, 7, 5b.:
Nam semina est sedea turpem sortita per amnem, Turbaque diversa remigat omnis aqua
neque aliter interpretandum esse censemus II, 32, 35. et
uuamvis Ida Parim pastorem dicat amasse Atque inter peeudes accubuisse deam
ut deam utriusque infinitivi sit subiectum. Verum tamen nec ubique neque necessario. Quare non erat quod Lachmannus de integritate EI. I, I 2, 6. dubitaret. Saepius Vero, ne Sequens membrum subiecto suo careat, pronomen ille additur, ut I, 9, 23. :μIIus amor euiquam faciles ita praebuit alas, Ut non aIterna presserit iι Ie manu.
183쪽
174 Quaestionum Liber secundus. uuod geniis etiam per duo disticha pertinet, ut I ,-I, 9. sqq.
Milanion - saevitiam contudit Iasidos; Nam modo Partheniis amens errabat in antris, Ibat et hirsutas ille videre seras.
s. I, 10, 25. II, I 6, II. 25, 45. I, 5, II. 13, 3I. I 5, I9. II, 20, I 8. 33, 6. IV, 6, 48.
Haec de adornandis distichorum partibus. In singulis autem versibus sertior est lex, Structura solidior, membrorum diligentius observata proportio. Primum enim, quo et stabiliora sani nomina et evidentiora, vocabulis singulis singula adiectiva sunt attributa. Cuius legis ita raram exceptionem sibi concessit, ut in decem primis primi libri elegiis treceniis quadraginta octo versibus sine adiectivis plus quadraginta non in eniantur. Iam xero quo artius versus pedes contineantur, adiecit Fum semper praecedit ante substantivum suum. Quam normam tanta observavit religione, ut intra eundem quem diximus versuum numerum quater decies . tantum contra fecerit, nec fere nisi metro cogente, ut I, 2, s. 3, II. 4, 2. 5. 5, I. 9. 2I. 6, 4. T. I 0. II. 8, 23. 42.9, 32. Sin duo substantiva singulis adiecti is praedita in eodem sint versu, haec sine dubio gratissima est figura, qua simul et firmitati et varietati et aequae partium distributioni optime consulatur:
Languida desertis Gnossia litoribus.
BIa igitur a Propertio maxime est expetita. Rarior iam, quamvis et ipsa decora:
Libera iam duris ea utibus Andromede.
Nam altera illa pertextis verbis tenacior. Neque igitur chias mi alia forma accepta est, quam quae nec dividi nec novissimis verbis decuriari possit, quin statim imperfectam sententiam intelligas, ut
Lilia purpureis nilaeta P ap averibus. contra reliqua genera omnia, ubi aut substantiva ab altri-hutis intervallo nullo sunt separata, elut in hoc: Ardoris nostri l magne poeta taees aut salva sententia licet subsistere in medio versu et reliqua omittere, Velut: neu quanto reserat verba dolore t me α aut denique, ubi duorum attributorum neutrum substan lixo suo est praepositum, ut in eo: An sine te vitae sura sit i u IIa meae
184쪽
haec igitur genera omnia rarissime inveniuntur, nes fere unquam, nisi in pronominibus adiectivis: ceteroquin enim ne hoc quidem, quod tamen illis vitiis caret:
- toto furor hic non deficit anno.
Ut autem utrumque substantivum Seponeret, Suo cuique attri-hulo subiuncto, qualis hic est Tibulli versus:
tunicis que so Iutis Vota novem Triviae nocte silente dedi
nunquam memini Propertium commisisse. Quod vero aequo veluti pondere per Iersuum partes distribuere Ierba eum diximus, hoc adeo Valet, ut exitus Fersuum Sub Stanti is, πεν- θωιιμερεις attributis eorum, aut etiam inverso ordine, tamquam certas sedes assignaVerit, nes modo in pentametro, sed etiam in heroo - quamquam in illo saepius etiam. Nam inter universos hexametro S 686, i. e. tertia fere pars, eo modo conditi inveniuntur, pentametri autem in eodem numero 925, i. e. altera paene pars. Hinc igitur illud Osιοιοτελευτον natum eSSe patet, quo aequa haec partium distribuito magis etiam quam Solo metro aures feriret, et voces sententia coniunctae pari qu0que sonitu quodammodo sibi responderent et in Vicem se quaererent. Hoc etiam recentioris poesis invenio originem dedit, quo pariter desinentes in fine voces iam veluti necesSarium Fersuum condimentum quaeruntur. A quo genere non ita procul abesse Propertium pluribus rationibus intelligo. . Nam cum ὁμοιο- πτωτον saepe in Oμοιοτέλευτον abiit, ut non modo passum esse illud poetam, sed de industria expetiisse satis appareat, tum vero etiam, ne sonitus illis perderetur, insolentiores et obsoletas verborum formas pro usitatis et in medio positis arcessivit. Neque enim I, 20, 35. , quod in promptu erat, scripsit: is uuam supra nulli pendebant debita curae sed nullae; itemque El. Ι, 4, 6. non Graecum genitivum Hermiones, quo tamen alibi s0nstanter utitur, sed propter adiectivi Spartanae concentum Latinam positionem praetulit. sui deinde V. 5. etiam nomen Antiopae accommodatum est ef. supra Sest. III.). Hinc assuetas semel ei generi aures ne aliarum quidem vocum consonantiam expa isse consentaneum est, neque ii, qui Versus leonin0s, qualem I, 8, 11.: Nec tibi Tyrrhena solvatur funis arena - atque ades
I, II, 5.: Quin etiam ab se uti prosunt tibi Cynthia venti ci. I, 20, 3. II, 24, 2I. 33, 43. III, 13, 13. Ier- Tent, aliorum integritatem debebant suspectam habere, qualea
185쪽
Quaestionum Liber secundus. Multum in amore fides, multum et eonstantia prodeat,stui dare multa potest, multa et amare pote δ t.
- - eaeclusum quid sit obire domum.
Nam illic Laeli mannus subtiliore lege constituta, qua quae probanda essent ὁ1ιοιοτελευμον species doceret, ita omnem veluti commeatum reliquis exemplis interclusit, ut, nisi id ipsum, par alterum inVeniri vix posset. Atque his quidem legibus, quibus et Ferborum c0mpositio numeris elegorum egregie accommodatur, et Senientia apta Iersuum structura magis sit perspicua, prima mihi mollitiei istius vestigia videor animadvertere, quam ut summam laudem Propertius
toties sibi vindicat III, I, 8. I9. 3, Ι 8. coli. II, 34, 42. IV, 1, 62. , quamque primum Se Romanos docuisse non semel gloriatur cf. ad III, I, 3. 18. 3, 25. . Nam cum
prima versus Virtus haec sit, ne identidem pugnantibus inter se Fersuum et sententiarum clausulis numeri prorsus perturbentur, illud tamen si quis xitium evitaVerit, non prolinus, ut versus, ita molles Fersus composuisse se iure conten dat. ' Sed intra singulorum etiam versuum fines remo enda sunt obstacula, ne circa Sententias laborans animus invitus saepe subsistat, et inanibus moris aequabile illud metri quasi flumen hic illic retardet. Itaque non solum aeque distribuenda per Versuum partes Vocabulorum Sunt pondera, sed orationis contextu mentem cogi oportet, ut ultro quasi cum numeris ad sinem leviter properet. Quin etiam aures ipsae sono sunt assuefaciendae, ut inceptae sententiae exitum tamquam necessarium expectent et, cum Venerit, Sp0nte arripiant. Neque xero 0mnibus argumentis pariter apla eadem est metri facilitas. Nam ut in exultantibus affectibus versus etiam caesis sententiarum membris exultare quodammodo Fidimus, et ubi quid insolens acciderit de industria turbatos in sine numeros animadvertimus, ita tota saepe carmina de ligatam illam curam respuunt et graviorem sibi poscunt et veluti masculum incessum. Itaque Propertius et durum Fersum tamquam proprium heroo carmini tribuit cs. ad ΙΙΙ, I, 20. II, 34, 45. soli. I, 7, I9. IV, I, 61.), et ubi argumenta tractat illi generi similia, compositionem etiam mutat, siquidem, ut exempl0 desungar, El. ΙΙΙ, II., cuius argumentum omne sere est epicum, inter versus septuaginta duos ὁ1ιοιοτελευτον in pentametri hemistichiis sexies solum habet. Verum haec, de qua nunc agitur, mollities non modo in versuum et sententiarum concordia, sed etiam enuntiandi facilitate apparet. Itaque, cum hexametri ea Sit natura,
186쪽
ut 'ab initio vellit assurgens orationis nisus circa medium subsistat, unde tamquam a fastigio in contrarium Tersus per devexum alveum impetu sub finem Semper augescente exsurrat: haec igitur cum sit eius Versus natura, Sic optime Ferba erunt adornata, ut in priore parte assentus eorum naturalis cum singulorum pedum ictu saepe pugnet, in altera parte sit consociatus. Id quod eatenus Propertius obser- , vavit, ut in ultima sede io ni cum a minori bis solum admiserit, neque unquam nisi in Graecis, ut ΙΙ, 34, 33. :referas Acheloi, et ΙΙΙ, 7, 49.: Oricia terebintho, quorum exemplorum alterum Virgilius ei praeiverat Aen. X, 156.). Eleg. Fero IV, 7, 33. : merced' hyacinthos huc non pertinet. Praeterea, nisi ipse novissimus pes mons syllabo frangitur quo de genere supra diximus), duo e qtrema verba naturali semper utuntur tenore. Rursus in priore 'parte versus frequentissimam eSSe accentuum repugnantiam iam hinc sponte colligas, quod inter 2004 hexametros cae- Sura, quae κατα τριτον τροχοον dicitur, quinquies deincies solummodo invenitur, solam ἐφθζμιlιερῆ item quindecim tantum Versus habent, reliquorum omnium centum viginti quattuor εφθVmμεέλει aliam praemittunt post secundam elationem, qualis haec est figura: Ecce iaces t suppleaeque venis i ad iura puellae.
Iam vero qui restant 1850 universi πενθω Gφαρ ni exhibent. Atqui in his unum certe vocabulum nisi id ipsum, quod raro fit, est monosJllabum) reluctante ictu ut percutiatur, necessario sequitur. Saepius tamen plura, ut
Illa vetiιt poterit magnes non ducere ferrum.
Atque illa quidem, quae cum molossum efficiant, secundam sγllabam natura habent acutam, in priore Versus parte Semper sic p0nuntur, ut prima et exirema ars iu succedat, iup0steriore parte contra, Vetuli: Tum mihi constantis i de ieeit Iumina fastus. Unde si eadem vox bis ponitur in eodeni Versu, primum illud adversante si accentu, deinde congruente, ut in hisce omnibus:
Omnia vertuntur l certe vertuntur amores. Contenduι l mecuin ingenio i contendat et arte. Vobiscum est Iope i vobiscum eandida Tyro. Auersis Charisin eantas i aversus Apollo. Nomant montes t et riistitibus addita Ictima. nos perdit miserus t hoc perdidiι ante puellas.
187쪽
uuae duo exempla inissima aliquatenus certe huc reserenda sunt. In disγllabis autem interdum contra sit, Felut: Mugni εaepe duces t magni cecidere tyranni vel: Asiro vieta fides t auro venalia tur .
Nam in iis, quae aut daculum efficiunt aut bacchium, aut amphibrachyni aut anapaestum, nulla conceditur accentus Variatio. His igitur ita usus est, ut daci tum clausuli S, anapaestum initiis frequentius adhiberet, bacchium et amphibrachym ultimae sedi reservaret, ubi palimbacchio iuncius fortissimum efficit exitum, velut peccare puellae; 8ervars pudicum; rarissime contra. Nam initiis insertus non modo mollem sed elumbem reddit versus incessum. Neque igitur his duobus versibus, quos male factos poetae excidisSe I tendum est, II, 33, 9.: Cum l te iussit i habere t pueIIam l eornva i Iuno
Et i gruuiora i rependit i iniquis i pensa l quasillis - . similem tertium in omnibus carminibus inveneris. Rursus autem pentameter, cuius numerus, prorsus hexametro contrarius, bis posita πενθὸν αμερεῖ iterum in se revertit, contrariam etiam in accentu legem sequatur neceSSe est. Quod cum ex iis exemplis, quibus ομοιοτελευτου rationes illustravimus, tum ex iis apparet, in quibus attributa et nomina per hemistichiorum exitus disposita sunt. Haec enim in hexametris diversas habent ars es, in pentametris similes, Telut statim in limine carminum:
Cynthia prima suis miserum me eepit ocellis Contactum nullis ante cupέdinibus. Tum mihi coiistiantis deiecit Iumina slistus, Et caput impositis pressit Amor pedibus.
Eadem, quae in accentuum usu, in iuncturis verborum faci- Iitas atque mollities. Neque enim unquam consonantium concursu fragosam fieri orationem passus est, neque hiatum vocalium aliter sibi indulsit, nisi cum sub fine πενθζμιμε- ρους positus fortissima Fersus percussione excusaretur, ut
Sed Thyiae thalamo i aut Oricia terebintho. Unde Propertio reddere nou dubi laxi II, 34, 39.: Amphiarae a e i haud prosunt futa quadrigae. Cl. comm . ad e. I. et specimen Quaesit. Properti. Hal. 1835. P. 4. n. II. Praeterea nusquam. In eadem vero hac sede
188쪽
Caput VI. De eloentione. 179veI consonantem m ante vocalem his tulit, et syllabam n tura brevem elatione versus produxit, ut II, I 5, I.:
O me felicem l o nox mihi eandida ceti.
Haec eadem ante illam l impune et Lesbia fecit Iocis omnium codicum auctoritate tutis. Cognata ratio ubi breIis alia in eadem sede solo ictu producitur, ut I, I 0, 23. :. Neu si quid petiit i ingrata fronte negaris
Et tibi Maeonias i inter i heroidas omnes iuvante tamen liquidae natura. Neque enim in eadem cum Iacobo audeam IV, II, 53. : aliquid i est arbiter. Vid. enim comm . ad e. I. Nam cetera usu omnium poetarum communi frequentata. Quare ne excusatione quidem eget, quod a VV. BD. Propertio iniuria. ereptum restituimus IV, 7, 85.: Tiburtina iacet i hac aurea Cynthia terra. Semel etiam Virgilii exemplo Iongam ante sequentem Vocalem corripuit, sed nomine cogente, cui alioquin in hexametro aptus Iocus non erat, III, II, IT.: Omphale in t. ceti. Bursus S Fnaloephe nec ita frequens, nec nisi bene inter sexo cales coeant. Verum prioris verbi ultimam longam elidere aliquoties brevi sequente ausus est, ut El. I, I 3,I4. I 5. bis: Vidi ygo; III, 2I, IT.: Ergo ino; II, 28, I9.: Ino etiam . Adde IV, I, 89., 7, 36. 8, 8 I. III, 2, 7. IV, I, 36. 2, 35. 5, 6 I. 67. Id quod tum imprimis nostris
sensibus durum videtur, cum unius sFllabae Vocula, in qua praeterea sententiae summa et oppositionis vis posita esse videatur, paene tota oblitteratur, velut ΙΙ, 25, 9.:
At me ab amore meo diducet nulla genectus
In te ego et aeratas rumpam, mes vita, catenas
At tu etiam iuvenem odisti me persida ceti.
189쪽
εκθλιψιν tonsonae m sit, quam contra. Atque ante tertiam quidem arsin, ubi elisio, si longiore vos e sequente caesura
πενθQuis ιερῆς inde perditur, per se durior est, hac sula, ni fallor, uti voluisse Propertius videtur, ut II, 24, 23. econtendat mecum ingenio; ibid. 7.: Nec sic per totam infamis; II, 23, 3. : Ingenuus quisquam alterius; 25, 43. : Vidistis quandam Argiva; 9, 9.: Neo sic exanimem amplectens;
6, 29.: Illa puellarum ingenuos; IT, II.: Quem modo felitem insidia; 18, 19.: At tu etiam iuVenem Odisti. His exemplis freti El. ΙΙ, I 5, 43. codicum scripturam: is Non ferrum crudele i neque esset bellica naxis' - pro eo, quod Fulgatos libros obtinet: Non ferrum crudele esset - restituimus. De El. autem III, 6, 39.: Me quoque consimili impo Silum celt. adhuc dubito. Quamvis enim emendatio una lineola unoque apice ιγ dempto sit facillima, rursus tamen etiam nullasFnaloephe est facilior, quam si eadem vocalis sibi iuncta secum coit. Sed haec de commissuris Iocum Satis. Post harum enim lacilitatem plurimum ad versus Iae'igandos faciunt longiores voces. uuas cum in fine praesertim pentametrorum positas omnes viri docti nescio quid
molle addere versuum numeris affirment, causam cur ita Sit, nemo, quantum equidem sciam, prodere dignatus est, dubium superbia an ignorantia. Neque tamen, si accuratius quaeras, causa tam longe petenda. Nam cum post Verborum singulorum fines ut ut optime coeuntes spiritus aliquantulum certe Semper soli lineatur, et temp0ris quam Iis minutissima spatia quasi muta Fersuum cursui interliciantur: si multa fuerint brevia, frangi numerum et subsultare indecenter orationem ne sesse est. Contra verbis per plures pedes sonti uuatis facillimum versus decursum habebit nec ullo impedimento rela datus ad exitum suum ipse se quodammodo devolvet. Porro, quoniam et contrariae rationes ita maxime sensibus percipiuntur, ut Ioco. inter se sunt proximae, et longioris vocabuli exitus sortius aures ferit maiusque parit respirationis inter-Vallum, quam exilis et minuti: ea caesura, quam sum omnino acerrimam, tum propter pentametri concentum elegis aptissimam diximus, sic demum optime Versum perculi et, si in longius verbum inciderit. Hinc magnifica illantrorumque Fersuum initia, in quibus Graecorum nominum potissima est auctoritas. Haec enim pulchra litterarum tempera iura rarisque consonantibus volubiliora etiam sunt, nectam es, cum plenae sint vocales et rotundae, trepide festinant. Hinc igitnr non modo octo morarum Voces, ut I, 20, 3I.:
190쪽
quae interdum per synaloephen magis etiam porriguntur, ut IV, I, 28.: Idem Agamemnonia el - adde I, 9, I 0.I6, 46. 20, 3. 3T. II, I, 30. 38. 3, 20. 54. 4, 8. 9, 8.15, 14. 21. 22. 32. 26, 2 l. III, 5, 4 l. 7, 2. 21. IV, I, III. 4, 80. 6, 4. 32. 7, 22. 24. 8, 24. 36. II, 84. , sed tota interdum πεν Dilias ε νῆς uno expletur vocabulo, ut I, 20, 5.: Thiodamanteo; II, 34, 39.: Amphiaraeae; III, 3, 2.: Bellerophontei; III, l4, 14.: Thermodontiacis; IV, 9, I.: Amphitrγoniades. Nam quae septem continent tempora velut: Aut quid Orontea l - Teque peregrinis i - et ipsa eum proximis Iocibus per synaloephen
saepe coeuntia, iam inter Fulgaria habenda sunt, siquidem 68 eius generis exempla in carminibus Propertii invenimus. Neque vero illud est de nihilo, quod reliquorum versuum plus quam dimidia pars sex morarum pedes illos fortissimos et gravissimos, choriambum atque mol'ssum, ea sede exhibet. Nam in libro primo 228, in secundo 376, in tertio 312, in quarto 289 eo modo sunt composili. Plures tamen molossi, velut: Sed neque Phlegraeos l-. Haec de
πενθ'Vlial ιερε ι, in qua mollities numerorum caesurae acrimonia frangitur atque compensatur, et vox quasi fluxa initio erigitur iterum et firmius insistit. Itaque aestuantem quidem per contraria numerum dixeris, sortasse etiam lascivientem, at non enervem aut profusum. Contra in distichorum clausulis, ubi sententia proprio quodammodo talo stare et submissis sensim numeris acquiescere debet, longiores voces minus solent laudari. Nec certe omni argumento pariter suntas Commodatae. Itaque Propertius, qui in amatoriis primi Iibri carminibus inler 353 versus octoginta sex habet choriambos in extrema sede positos huc enim etiam
I, Ib, 34.: perfidia est pertinet propter sJnaloephen),
novies iambum cum anapaesto eadem vos e con inuatum, atque adeo tricies solum anapaestum, qui propter exultantem antecedentis verbi accentum eo loco maxime solet improbari: idem tamen in heroicis libri quarti argumentis El. I, I TD. El. 2. 4. 9. 10.) bis solum choriambum posuit, nunquam anapaestum, aut quinque sJllabarum Vocem. At, si quid video, Propertius ipse nimis delicatum illum et paene effeminatum versus incessum postea videtur intellexisse. Nam eum in iuvenilibus primi libri carminibus tam frequentes sint πολυσυλ βοι exitus, iam mullo rariores apparent in libro secundo, siquidem inter 681 eius pentametros quinque 3Illabarum Foces septem, choriambi quadraginta