장음표시 사용
221쪽
Quartus modus esse potest, si ante focum Lentis objectivae medioci I sphaericitatis ponatur Ι ens cava , ut imago E F longius projiciatur de major cvadat, ficut prop. ii. luitus demonstratum : post imaginem deinde adlii beantur tria ocularia, ut in Tubo convexorum prop. is indicatum. Plures alii modi patent infra in Tabula combinatoria.
Telesiopia adhibitis siex Lentibus, qua objecta dista
m stu recto exhi&ut, conficere. Breviter pro exemplis aliquos modos libet indicare. Modus I. Post imaginem EF ab ob)ectivo AB projectam, ut in figura I patet,
collocentur inprimis tres Lentes oculares, ut in primo modo pra ed. prohindicaton: deinde post imaginem PQ apponantur duae Lentes, ut mi cundo modo ejusdem praeced. habebitur Telescopium 6. Lentium.
Ante Lentis objectivae imaginem EFponatur Lens alia convexa, ut ia uertertio modo pro praeced. indicatum , de signatum vides in figura .Reliqua hujus Tubi ordinentur,ut in secundo modo Musdem praeced.
Post imaginem p F a duabus Lentibus procuratam , ut praecedenti se cundo modo dictum, post intreliqua quatuor ocularia specilla ordinari, ut in primo modo prop. prae .indicatum.
Adhibeatur Lens cava post obiectivam,ut in A.modo prop.praec. &poli imaginem EF semetur Tubus,ut in primo vel secundo modo eiusdem p P.
Modus V. Combinari poterit Lens objectiva cum cava de convexa, ut in Q. 6. Iconisimi patet: post imaginem vero E F pollunt reliquae tres Lentes ordinari, ut in Tubo convexorum prop. 13. Alios modos vide insta in Tabula combinatoria.
Propositio XVIII. Problema. Telescopia septem Lentium conficere.
Explico duos modos; plures alii possunt ex Tabula combinatoria addisci.
223쪽
lys mundamentum I. ouathematico-Dioptricum.
Ante basim distinctionis Lentis objectivae A B majoris sphaericitatis, ut figura 1 Iconisini repraetentat, adhibeatur alia Lens convexa, ut basis di stinctionis acceleretur, & imago EF propior Lenti obiectivae AB fiat, ut dictum in modos .prop.I , .huius. Deinde post imaginem EF ordinetur T bus, ut in primo modo prop.praec.indicatum. Habebitur Tubus 7. Lentium
Assiimatur Lens objectiva mediocris sphaericitatis, cui ante basim lastinctionis applicetur concava Lens , quae imaginem longius projiciat de distrahat, uti in modo prop. I 6. dictum. Ante ipsam tamen imaginem adhibeatur alia Lens convexa, quae distractam imaginem mundius uniat, &concursiim radiorum nimium distractorum acceleret, ut vides in figuras. Iconisini. Post imaginem EF a tribus ita combinatis Lentibus efformatata ordinetur Tubus reliquus, prout in modo a. prop.16.indicatum. Eveniet Tu bus septem Lentium,velut figura 6. monstrat.
Telescopia, qua objecta longius dyssia in situ erecto Hylinta
exhilent cum octo π novem Lentitus perficere.
IN Tabula combinatoria indicamus quinque modos Telescopia cum octo Lentibus perficiendi; quorum primum tantum hic in figura 7.repvaesenta tum pro exemplo explicare libuit. Paratur autem hoc modo. Pro specillo obiectivo adhiberi potest Lens convexa longioris diametri; quae idcirco, quod sit majoris sphaerae portio, majorem etiam aperturam permittet. Ne vero Tubus himium elongetur, & imago prima EF remotius ordinetur, ponatur ante basim distinctionis Lentis objectivae AB alia Lens convexa GH, ut fig 7. monstrat, & in primo modo praec. prop. dictum. Post imaginem E F prope ad eandem ordinentur quatuor Lentes Oculares paulo majoris sphaericitatis ita ut duae priores O Z & T V debite ad se invicem' collocatae radios a singulis imaginis E F punctis acceptos & per se transmissos remittant parallelos ad duas Lentes alias RS & ab similes Msimilitercombinatas collocatasquc, uti duae priores sunt,quae imaginem PQ prope Lentem ab denuo erectam sistent. Haec imago aspiciatur per duas alias Lentes ut in proximis modis praecedentium propositionum indicatum, iecitque Telescopiam octo Lentium paratum, quod plurimum res dissitas augere,& multum de iisdem detegere valebit. Reliquos modos vide in Tabula
Ad Tubum ex novem Lentibus construendum prima pars usque ad ima ginem E F fg. g. ordinetur cum cava Lente interposita, ut in modo secundo praec. prop. indicatum est. Reliqua omnia construantur,ut in priori Tu-bo octo Lentium,acita effici poterit Tubus Teledioptricus cum novem Lentibus, sicut figura 8.monstrat. Verum,ut curioso Lectori Artificium Telescopiorum plenius innotescat, sequenti capite proponam vi explicabo Tabulam combinatoriam, ex qua facillime addisci potest, qilomodo varii, illus per diversi Tubi perplures Lentes construi possint.
224쪽
CAPUT VIII. Proponitur , explicarim Tabula combinatoria compositionis s ominationis partium Telescopia
carum ad cons enda maria eaque di ersa cum
pluribus Lentibus Telesopia. Abula combinatoria quam praesenti capite propono de explico, Tiripitis. tribus imprimis partibus constat, quarum infima sundamenta- Tabuistis ac primaria continet partes Telescopicas combinandas pro φφ h constructione variorum Telescopiorum , ut mox dicetur. Pats secunda media varias exhibet lineas, quae ostendant combin illanes illarum partium Telescopi carum pro variis Tubis constrciendis. In is eriore parte numeri qui primo occurrunt siuper lineas jam .dictas , de nant in continua serie variationem sive diversitatem Tuborum semper aliorum ; de quidem usque ad novenarium Tuborum Astronomicorum , qui possunt objecta exhibere eversa , a novenario vero usque ad finem, Tuborum terrestrium, qui objecta erecta comparere faciunt. Literae quae super singulos numeros collocantur, indicant quomodo lineae in media parte
in singulas partes Telescopicas infra in parte fundamentali effigiatas pro de- signanda certa qualibet alicuius Telescopii compositione duci debeant. Ut sicgr. Tubus novenarii numeri construi deberet, qui est Tubus 3. Lentium ut superior figura numeralis 3. bene etiam indicat quia supeν 9. figuram continentur literae Α, Ε, M, significant illae imprimis A eiusdem literae Apartem Telesicopicam in inseriori parte expressam esse assumendam pro prima imagine in Tubo procuranda. Litera E significat unicam Lentem oc larem eo modo S ordinatione, ut figura E exhibet assumendam pro media parte Tubi construenda. Tertia litem M indicat figuram M in parte inseriori observandam,ad cujus similitudinem oculus cum unica Lente ad duas lias praecedentes partes ero integro Tubo ordinando applicari debet, ut habeatur Tubus sive Telescopium trium. Lentium peritum. Verum quia Tabulae hujus pars infima cum partibus Telescopicis ibidem expresssis potis limum hic consideranda est,ac plurimum valoris in praesenti negotio obtinet, Pari infima ut planius tutelligatur, eam paulo fusius, ordinatius de accuratius exponendam duxi. In basi igitur Tabula: husus depictae sunt partes Telescopicae ab una ima- .a is sine ad aliam, quarum combinatione varia Telescopia cisci possunt : Et G, H, ii quidem in prima area quadrangusari sub literis AB C D indicantur diversae nia. partes priores Telescopicae, quae singulae seorsim si impiae radios ab obiectis dissitis acceptos possunt in unam basim distinctionis colligere de imaginem literis e findicatam eversam in Tubo sistere. In oblongiori secunda area per literas E F G HI Κ L repraesentantur Atei sita,
partes mediae Telescopicae cum radiorum per Lentes quaslibet profluxu ad xi . istendam aliquam secundam imaginem 1 k erectam in Tubo, quae singulae
iterutri parti prioris areae ita applicatae, ut Lentes eo ordine numero &m
do,quo ibidem signantur, apponantur imagini prioris alicujus partis Teles picae in distantia, qualis ibidem indicatur, pollini post se secundam aliam imaginem th crectam exhibere.
225쪽
eto Fundamentum II. mathematicu Din tricum.
Olites. In tema areola literis M de N continentur duo Microscopia commm nia sive duae aliquae reliqua: yytes , quae similiter cum oculo, ut ibi videre licet, ita admotae imagini alicui in Tubo existenti, ac quidem in ea distantia, quam ex figuris colligere licet, aliam maiorem imaginem in oculo repraesentare valent. Sed has ipsas singula4artes Telescoticas seorsim paulo clarius explicare Iibet,ut quomodo apparenda: sin planissime pateat.
Immisi xi Partes priores Tele picae explicantur.
1 Pars Telescopica prima figurae A significat Lentem convexam objecti vam solam in Tubo collocandam, quae radios ab obiecto dissito acceptos unit ad distantiam si ii soci primarii, sistitque imaginem e f si est convexa
trinque aequaliter,ad distantiam semidiametri convexitatis: si plano convexa , ad distantiam diametri: si utrinque convexa, scd Inaequaliter, ad compotentem foci sui distantiam, ut sit pra demonstratum est. Figura B. . Figura B exhibet Lentem obiectivam convexam, quae est majoris di metri, &si sola in Tubo adhiberetur, efformaret imaginem c d longius , ac in majori distantia : interposita autem Lente alia convexa gh abbrevia: concursum , 5 imaginem c f citius ac mundius essemat. Haec combina tio hoc commodi habet, quod objectivum vitrum dum est majoris diam tri possit magis aperiri ; adeoque in ea distantia qua alias Lens convexa mih noris diametri, si sola adhiberetur, minus aperta imaginem paulo obscuri rem efformaret, haec illustriorem exhibere possit. Potest autem Lens secunda gli diversimode in Tubo collocati , ac multipliciter variari; unde etiam imago e fa Lente ab diversimode distare, ac nunc major nunc minor exhiberi potest,ut patet ex pro. 2. dc 3.Syntagm. 2.hujus supra.
3;kui. c. Figura C exhibet obiectivum specillum a b minoris aliquantulum 1 haericitatis,quae dum sela radiaret minorem imaginem c d efformaret, Mia istantia minori : collocata autem Lente cava gh ante imaginem c d juxta pro. IO. Synt. h. husus, distrahet radios, S imaginem traiiciet majorem de ad majorem distantiam, ut in figura melius patet. Quocirca talis combinatio hoC commodi praestare potest, ut in minori distantia imaginem nihilominus satis magnam qualis alias a longioris diametri Lentibus convexis est mari deberet,ac Tubum protractiorem ac longiorem requireret in contractiori ac breviori distantia estis et. 'ruula D. Figura D exhibet Lentem tertiam c d post Lentem cavam gli positam,& quidem paulo ante locum imaginis es, quae radios nimium distractos ,& imaginem minus munde trajectam melius ordinare ac colligere potest, ibcet eandem paulo minuat.Pωα im. Practice autem, quomodo imaginis e s locus, ejusd emque magnitudo L ' μφ adverti possit, patet comprimis ex eo modo,quem stupra pro. 17.SynLI.himus, rem obsei. indicavi: dum nempe Lens obiectiva vel sola vel cum aliis,ut modo dictum an . est, combinata,in obscuriori loco parieti vel chartae albae obvertitur, de obiecti
aliquantulum dissiti velut fenestrae nitidissima imago ibidem depicta observatur. Melius hanc ipsam imaginem in camera prorsus obscurata adverteret poteris,aut quod facilius est, in ipso Tubo, si vitrum planum in promptu ha-' beas s quod ex una quidem parte potest effeteriissime politum, ex altera vera parte sit tenuissima attritione paululum infuscatum ac impolitum in Tuboquo ita apponas, donec nitidissima imago ibidem depicta transpareat: qua deindet distantia vitrorum relicta post uni reliquae partes Telescopicae adjungi.
230쪽
partes mediae Telescopicae explicantur.
Quod partes Telestopicas medias attinet, eiusmodi praecipue septem idduco , licetque illas in media Tabulae area per figuras ibidem expressas
Figura E exhibet Lentem l in convexam ocularem minoris scilicet pituis B. hiricitatis respectu Lentis cujuslibet obiectivae , quae imaginem e f everum xi prima parte aliqua Telescorica expressiam in dupla siui soci distantia apprehendit, de denuo in eadem dupla distantia rursus secundam aliquam imaginem aequalem priori & erectam i h exhibet in Tubo , ut patet ex Co- mlh . pro. 18. Synt. i. hujus. Si tamen Lens im paulo propior imagini ef plicetur, imago i k longnis recedet a Lente i in de maior fiet i s vero ulo longius accommodetur Lens t m, quam sit dupla distantia soci, ima- ιο i h paulo minor ac magis propinqua ad Lentem l m efformari poterit,
et patet ex eodem coroll. citi
Figura F ostendit eandem Lentem l m quae in dupla distantia soci sui ,:- imaginem e f ut antea apprehendit, sed addita adhuc alia Lente convexat oculari n o in breviori quam sit dupla distantia seci ejusdem Lentis i m, ima i tinem i h minorem projicit, cum per istam combinationem concursus radi
tum acceleratur perpro. I. Synt.1. hujus. Non videtur autem multum con-
ducere talis combinatio de ordinatio Lentium ad Tubi praestantiam , cum naginem secundam th minuat,adeoque objectum non satis auditam exhibere possit; quocirca ejus conversa Combinatio aptior est , quae in figura G r; γα o. a paret; apprehendit enim minorem imaginem e f & trajicit eam ad du-ρlam distantiam seci Lentis i m, magisque ampliat de extendit, ut in figurac exprimitur. Figura H constat duabus Lentibus aequaliter vel inaequaliter convexis, piauti quarum prior i m distat ab imagine e f in distantia soci sui,& post se radios acceptos remittit parallelos ad Lentem n o, quae Lens Ia o eosdem rursus it pro secunda imagine i k in distantia quoque soci sui. Quod si Lens sic da n o fuerit minoris sphaerae portio utrinque,imago erecta i k fiet mi- .nor: quod si vero E contrario Lens n o merit majoris spi rae portio, quam littens I in imago i k major erit. Quocirca observandum in praxi, ut auratur vel saltem non minuatur imago i k in Tubo sicut omnino fieri con- eniti si n o non sit aequalis sphaericitatis cum Lente I m, non debet tamen esse minoris, cum alias secunda imago imitu tur. Figura I distinctionem a priore figura timium parit ex eo, quod post r uti vitantem no aliam Lentem p i admittat, quo fit, ut imago ad minorem di- tantiam efformari queat, quam sit distantia soci Lentis no. Haec combi vario rursus haud apta videtur pro Telestopiis, quia minuit imaginem thl nisi Lentes ii o S: pq sint majoris hae portiones, ut vel imago i h aequiis imagini ef, vel paulo ma)or eadem imagine es efformari queat.
Figura Κ est conversa praecedentis, ubi Lens p q prope imaginem e s Fitura L. collocata ita cuin Lente lin combinatur,ut radii deincla ad Lentem no procedant paralleli, qui post eam rurius uniuntur pro secundi imagine i h etBG manda ad distantiam iaci Lentis n o. Haec Lens si sit majoris sphaericitatis ita ut longius ordinet basim communem, quam duae ita invicem combina tae. Lentes priores , imago ik masor de ad masorem distantiam projicitur. . Contrarium accidit,si minoris sphaericitatis & efficaciae Letiti