장음표시 사용
81쪽
axamen Pacaren Ania' aliae Regis Iuda exemptu, qui cum vellet Idumaeis besIT
Regis item inferre,centum millia militum idololatrarum, centum talutis lentis argenti ex vicino Regno Israel conduxit, ut eoru auxilio ad belli societate uteretur. Sed ad cohaec societas Deo displicuit, ut Prophetam ad Amasiam mitteret, qui eum ad militem impium N idololatram dimittendum , centuma ini s. Palentorum argenti iacturam faciendam induceret: rex
eam rael. Hinc er3o abunde probatu manet id quod primcipio posita, non esse temere fidelibus cum infidelibus societates, amicitias, Eoedera etia extra religionis negotium D a ex neunda. Non est tamen negandum,licitum est Endelibra Mus ηςς Lex iusta fraui causa, pacisci cum infidelibus,& foedere cu v Wi' illis iungi, atq; ad amicitiam eorum societatem se adiunarissimi tris nodo id fiat ille damno detrimento religionis,&'
scandalum omne absit. Σ . .a ustae porro&graues cauta id ficiendi, vel ad necessita
, Ilibis, ratem, Vel ad VlIlitatem reuocantur. Atq; hoc probant nota modo detri pauca Sacrae scripeurae exempla, quorum noniana, Pacatus mensureli quoq; noster, tanquam non omnino Sacraria literariam ru-ciis commemorat. Foedera sane bcietatemq; ni j olim clua u Abraham cum Escholin Aner cum Abimelechin Phicol: Axempilii Isaac similiter cum Abimelech, Ochozath,&ibicol Iacob Πρυψμ cum Laban David cum ege filiorum Ammoni cu Ben-dado Damasci Rege Asa Rex Iuda. Praeterea Iudas Machaz haeus sociale cum Romanis foedus percussit. Et Ionathas cum Demetrio pepigit foedus milites', electos auxiliarios ei misit,&cum Spartiatis legatione ad eos missa amicitiam renouauit. Si tamen foedus eius odi in damnum Metrimentum religionis vergerer,& scandalii graue secum affer mi, omnino illicitum redderetur. Quod accideret, si primcipi infideli foederato, praeberentura fidelibus auxilia, ad fidelem alium principem armis opprin .endurm k quo Oppressis, religiovi fides Christiana in eius ditione periclitar rur vel princens fidelis contra alium similiter fideleam,soci
82쪽
alibus infidelium armis uteretur Utroq; enim casu foedus illud graue religioni nocumentum scandalia afferret. Sa auxiliarisne illud obseruatu est, raro fidei & religionis atq; adeo sca'
cali periculum abesse blere, cum Principes fideles infideli, Mimm p
umquorumvis armis fulti cum alijs principibus fidelibu thessa gerunt Qua ratione olim maximam clado
tholicae religioni attulit ambitiosissimus ille Rumnus, qui tempore Arcadi Imperatoris . t Stiliconi copiarum in ,,obatur iaci esset formidabilis, seq; contra aemulam eius potentiam exempla communiret; barbaros Gothos cum Alarico ipsorum C G.iborumge, Ariana haeres infectos, Munnos praeterea, ad intra in inurui. ciendum Orientale imperium conspiratione facta concita- Nies; quorum furor eo,' progressus est, ut ipsum imper ij domicilium Constantinopolim obsiderent, & Syriam pem Magati, obsessaq; Antiochia, Hierosolymae quoq; immua Tent, plurimo ubiq; & maximo Christiano sanguine profu-sb. Qui etiam regiones Romanas, tuas semel occuparuns, coeperunt ut proprias incolere possidere, Romanosor, milites ridere,& despicatui ducere, quasi, inquit Chrysouom ih sa. anon tam gererent ed orem ducerent. Bonifacius etiam , i comes Aspicet religione,& rebus fortiter pace belloq; gestis, clarus, missis contraclia Theodosio iuniore exercitu, cui nescio quibu, ex causis suspectus esta coeperat rebus suis c6sulere, teq; contra vim tueri volens, ad opem Vandalorum in Hilhania degentium confugit qui eius hortatu Africam ingressi, inania crudelissime Nastarunt, catholicam fidem Ariana impietate subuerterunt,in ab Orientis imperio Africam auulserunt, armis i. praesidi js eam diutissime tenuerunt Non dissimili Latione Romani, qui Nepotis Imperatoris partibus adhaerebant, ut se de Oreste Im-Perisin uasore vindicarent, barbaros Frulos Arianos cum mura Odoacre eorum duce in Italiam euocariit, qui potiti Italia,
occidentale Imperium Romanis e manibus extorserum. Et ne plura exempla vetera commemoremuoannes Palae 'urcarum
Gogua Orientis Impesinittis Principum Graecia bellis affli-Ib- -
83쪽
3. . Examen Pacatictus, cum Amurat Turcico foedere inito, aditum ei ad Europam, simul l ad Christianam religionem in Graecia opprimendam aperuit. Unde facile intelligere quiuis potest, quam sit periculosum Christianis principibus cum Ethnicis vel haereticis socialia arma coniungere Nam praeterquam quod reIigione in perspicuum discrimen adducunt, regni quoq; saepe suis Deo temeritatis ipsorum poenas exigente et eosde quos praesidio sibi fore putabant, exuuntur. Atq;aec dicta sint de responsione Pacati nostri, ad primam Au thoris rationem quam ille perib natum Achillem gloriosus, infracti animi miles vocat, laruamq; se ei detraxissis iactat. Sed prudens lector iudicet, an illa ratio personatus Achilles dici debeat, qua ipsi metiuangelici contra liberi tem religionis ut primaria utuntur. Simulo illud aestimet, an non Euangelicis potius larua sit hactenus detracta, qui, cum ad nos in Poloniam veniunt,laruam libertatis religi ni speciosa, ut apparet,induunt; quam in Anglia, Hol
dia,&alibi deponunt,&truces suos haereticoS, sanguinariosq; vultus Catholicis ostendunt si merito cum Confoed rationem ingeminant, hanc eis Catholici laruam detrahere, 'uid sub hoc praeesaro Confoederationis nomine o culant,inspicere; atq; In eorum quae supra die a sunt speculo, Vultus eorum fucatos considerare, o laruatorum istoria amicorum,& sociorum preces reijcere debeanti
I onsi Pacati ad cunda rationem AEuho
ris expendituria ALteram ratione lauthoris proponit Pacatus, quae eraChuiusmodi Pax,clime in mater se nutrix Erisse sis num, n
positionem distinguit Logici peritimore Verumenim es
84쪽
se censet si pacipem hocmsi vissenson pariator nutriat se cus enim, ait, erit sipata id aliunia a Mat, se per acclinae inseri Num tunc non ipsa pax culpania in e peruerseuspace Mutentium animω. A minorem vero ait, paci Confoederationis non per se sed per accidens competere,ut sit mater iutrix dis senstionum Sed hallucinatur grauiter, existimans Confoederationis pacem aliundet ex accidenti, non aut per
se, natura sua matrem esse&nutricem dissensionum. Co raeci tu Irarium ego breuiter cuincam, sumpto ex Scriptura initio, rara rex qua hoc unicum enthymema coniicio: Pax luporum, & Mem Nouium, siue mutua Iuporum &ouium in eadem caulicon imsociatio, est natura sua mater caedis, lanienter quia Iupi a ter Cathonatura sibi ingenitas, non aliunde ascitas , cum ovibus ge si iob
runt inimicitias, quae necesse es: ut in caedem danienam ti serum pan Ergo imiliter pax seu consociatio haereticorsi in s an una Repub cum Catholicis est natura sua mater odiorum . dissensionum, quas necesse est aliquando in timui I ''μ' tu &seditiones,nisi qui ct impedimento sit,erumpere Antecedens non negabit puto Pacatus,nisi luporum naturae sit nescius. Consequentiam vero Scriptura ipsa confirmat, quae
haereticos nomine luporum significat, eo quod insitae sint haeresi cum recta fide inimicitiae; homines haeresi occupati luporum instar, Catholicos veluti oues, dum possunt,
persequentur,&suam in eos feritatem expromant Atrin-Matib
rem,aat Christus, loquens de falsis prophetis, seu haereticis,
nem meam intra ne lupi rapaces in vos,nonparcentesne i. ac
lupinam haereticorum4 insita ipsis, qua haeretici sint, feritatem, ostendunt tot sangmnaria in ditionibus haereticis,in Catholicos promulgatari executioni mandata edicta,quae hoc loco no es necesse commemorares infra se oneret co- modior occasio, nunc sufficiat lectorem remittere ad artiaculos ollanditispanicos supra recensitos. Ollando itaq; can 1.essiciet Pacatus, ut lupi deposita sua ferina rabie, quiere Placide ovibus consbcientur; tunc speranda quoq; erit eius: L 1 modi C
85쪽
ης. . Examen Pacati modi Catholieos intervi haereticos pax confoederatio quae non sit mater donutrix dissensionum. Sed alta, Euam oelicosa Frisionumfomitem se causa ῖbmota, velle, quodpossibiale esse disits siseriusdemon ratum. Non dem onstrauit, quod se iactat demonstrasse. intamdiu enim Euangelici haeresim exanimis noeijciunt, frustradissensionum fomitem causiam submotam via uno cum intus haeresim dissensionu fomitem causam retineant. Et sane miror qui fieri possit, ut se id demonstrasse Pacatus putet, cuius contrarium etia p ips Euangelicis, ut verissimum, est demonstratum , ni-M mirum ex libertate religionis quam Luangelici volunt, dum confoederationem volunt exis ere mutua odiavi dis sensiones Repeto breuiter illa Reformatorum effata r Nichterra Issi religionum diuersitas, biperpetuae rixae, contentions assiduaeρῶ- ''VH ς' nove ereberrimae. Et G sensio in religione consensionem animorum
' a istit, eo quὰ unquam sit sidus eorum assectari, quorum estῶ-
re sid . Atq; vi melius intelligatur Cosoederationis seu diuersarum religionum pacem,natura sua, non ex accidenti, esse matrem nutricem dimensionum refero id, quod scribit ex quoda alio suo resali is, quem ante nominaui,Richte- Mim rus sorticiensis Pastor Priet ip-n, n quit, concordia. vinculum est religionis similitudo, o de cultibus diuinis consensis Vix qui
detruam inuiscuincito complicuos tenet animos, quam dem TD sententiae, aut opiniones, sacroaeum communio. E contrario siquidaliud, certe religio aeuersitas animos hominum si tangit
aestrahit averpetuorum odiorum, is Forum, tionum, se be&rum Deminarium rata leui momento sit, is auipoliticum schi a gnat Ecclesia cum Paut Ecclesia cum inuehat politicum eΗ, ut vel os contentions politica doctrina religiones aliquid detrimenti capiat, Ecclesia multum mali patiatur et dissutationes Ecclesi sic dae dogmatibus, in atrocis a lesia exeant . in quibus hominesprocalamis se tyra , MYM, G hastis arripiant, armos fiententias di cant. Nessi esunt exempla, quibus doceatur, infensioribus fere an imis
gesta esse be a cra, ct reli ionis ergo siepta, quam quaedam e .
86쪽
mmmuma Percepistine, Pacate,quid iste Euagelio tuo vii K recum imbutus, Euangelicus ut tu, haereticus ut tu, dedissitadio religionis sentia i Cuius doctrinae frustra tuam illam distinctionem, per se, M ex accidenti, adhibeas. Nam sicut. religionis similitudo tua natura est concordiae vinculum ita diuersitas religionis natura sua, hominum animos di
strahat& disiiungat necesse est. Idem Richterus alibi alta uisisti Doctrinae consensu turbato existere in populo factione , is, ta gessiast.
one Principum ciuium caedem se ins tam vastitatem. Et ite axibri ruma Acerbi a inquit,sunt ossia Theologica, atrocissima stat is . iactes,
Mila sacra, is religion nomine si cepta, quia plerumg. rabie
Cainica geruntur,. parricias finiunturi odium reboionis in summum odium o cuius reio quis exempla cupit, similis mihi idetur illi, qui ligna influuisi serat. Et alio loco maeretici in D A mcclesia omis tempore fuerunt crudela idtestatur talia historia ista aο6. Ecae. norum,qusrum sevitiasuit Ange mi9,quam ipsorum Ethnicor . Perdis ergo oleum operam , Pacate, qui religionum diauersitatem ab insitis odijs, dissensitonibus excusare condi vendis. Qua in re, non solum scriptura ue Symmystis tuis '' 'Verum etiam apertissimae rationi contradicis. Si enim vel ' 'agrorum , de iure possidendi, si non sit una pliarium sera primis. tentia, quantas eares turbas,& dissensiones solet concitare: Secunda.. quid dicendum erit, si sint diuersiae, vel potius aduersia de rebus Diu in is inter plures opiniones, quantas illa turbas dabunt maximε quod in religione diuersitas maximi mo, Iuenti ab omnibus habeatur, propterea quae insidedom ni-hus depraestantia Mnecessitate vera religionis opinione rei: Verissime illud a Cicerone dictum est, nugis est maiorminae bur immicit , qtiam contrarias homi-m sententias, ac di simiotissimis Verrem. studiorum s voluntatum. Non potest autem es contrarietas Drti tententiarum maior, quam in re omnium grauissima, lice
rit in religione me nudiorum dissimilitudo magis dii
87쪽
at. Examen Pacati par, qu m ea, quae sita est in ipso studiorum ac bonorum
Eccl morum fundamento. Omnis caro, inquit Sapiens adsimilem
sibi coniungetur omnis homos mili sui sociabitur. Si communiscabit lupus aliquamis agno Acheccator isto EF communicatio Sancto homini cum cane L. Cuius rei causa est, quia aduersi qui eos possident, ac veluti animant spiritus, Vna eos vivere non sinunt. Sic erso,quoniam qui diuersae disparis sunt religionis, diuersis contrarijs spiritibus Sitantur, fit, ut concorditer inter se submotis omnibus distensionibus viai uere non possint Exeplo sint Lutherant,vi Caluinistae,qui, ,si licEt eode sint ouo a Luthero exclusis, quia tame de praeia iis .is' Cipuis fidei articulis ab inuice dissident, implacabiles inteli iras gerunt, scriptis sese inuicem lacerant, in una ciuitate, si eos degere contingat, non procul saepe a tumultibus&seditionibus absunt: quod quam verum ut qui cupicintelligere, Prussiae utriusq; ciuitates adeat, & quid ibi agatur, quamq; intestinis disiadij religionis ibi arcieant Omnia , quam populus infesto sit in magist ratum animo, nullo negotio intelliget. ueritur de huiusmodi dissidijs Euangelicorum inter se, Sabinus quidam Euangelicus, apud Minter myclit: qui pro suo Germanico cadore sic ait: 'ni peruulga- 3a axiom tum Interim exortis intempestiuis certaminibus, quae urbs, quil p φ υ Rupisticisse nobis a Sunxit aliqui ἰfecerunt rursus osse Du ociosisse non necessarijs certaministri. Ego possem sermone cuius d magni Principis de nostris L Hys recitare, qm disitst,u a re impediri, quominus se nobis aiungat, nam hisIectaculis disiasiorum. Si me inquit, adiungo his, tunc condemnor abillis syme ali adimgo a vobis condemnor. Uui Uam, inquit ille Princeps video; sed qui equar non habeo. antas inter ipso Euangelicos peperit dissensiones diuersitas doctrinae qua non solum est diuersitas opinionum, sed etiam animorum Voluntatum, ita, ut hoc obseruatum sit, Luthera nos infestioribus animis Caluin istas, quam ipsos Catholicos prosequi;& malle, si optio detur, ad Catholicorum partes quam ad Caluinistarum transire. Neque
88쪽
Neque vero mirandum est in diuersitate 3 contrari Cur ex remetate religionum huiusmodi dissidia, etc distensiones in orarietate testinas reperiri. Quisque enim quam sequitur religionem, ς ιρημ Verissimam putat, dc contrariam, terrorem manifestum ori iurosis Odi ac detestatur Exodio vero, cum nihil obstiterit, a se m scitur eius quod terrorem damnes, extinguendi cupidi
ias. Quod quia ficri nequit, nisi ijs oppressis, vel fugatis,
a quibus error contrarius defenditur, ad hos protinus si modo liceat, medio tollendos, voluntas omnis&cona lius hominum conuerti solet. Ex hoc principio orta sunt omnes, quae omni memoria extiterunt Catholicorum ab haereticis persecutiones, iusta Catholicorum in haereticos odia. 'Abominantur enim usi virum impium, . miram Proc aptu impi' eosqui in res sunt via atq; uti alteros viriq; abominantur, ita dc cum facultas adest perseqhrutur. Sed hoc plurimum interest inter Catholicosin haereticos , quod illi persequutur diligendo; isti saeuiendo illi ut corrigant, ist i
leuertant illi ut reuocent ab errore, isti ut praecipitent in errorem Deniq; non aliter homines aduersiarum religion vacare omnibus disicordijsWdissensionibus possent, quam si vera inter eos amicitia existeret, quam tamen impossibile est in cotrarietate religionum inueniri emma et ianthi allia inquit Laelius apud Cicer: hnisi omnia
diurnarum humanarumd rerum cum beneuolentia cir carita
te summa re esue ocirca qui diuersas sequi se reli . 9mine
Siones profitentur, amici esse non possunt; quia in rebus h* sqDiuinis non habent summam cum beneuolentia larita sis' ' te conssensionem .Quodsi inter eiusmodi homines amicitia' β' consstare non potest fieri non posse videtur, ut inter eos
una consistere Resp. possit, quae vera partium inter se unione' cocordia coalesicat. Idcirco si memoria vestigemus veteres nouasiq; Resipub.reperiemus qui de aliquas Regibus, aliqua legibus, alias moenibus, aut etiam domibus carere Potuisse atquae non certam principio religionem, Dei
Vel Deorum communem aliquem cultum,& sacra publica11 1uscepe-
89쪽
βα. 1 Examen Areati susceperit neperiemus nullam Satis ut Appareati ima rium hoc esse vinculum amicitiae, praecipuumq; ac primul ciuilis inter homines societatis fundamentum, li una inter se religione sacrorumq, similitudine colligentur unde et bam religionis a religando nomen est tractum deductum. Vbi autem de religione interuenere distidia, grauissim quando inter ciuitate bella confectuuta memoransura. m. dum Vidit profecto Ieroboam Rex Israel, quantum esset in exeinplum Vna religione momenti, ad animos hominum in idemR Imboamia gnum' conglutinandos,&quantum e diuerso valeret ad dic Iungendos religionum diuersitas. . Veritus enim ille in ipsis Regni sui primordijs, ne qua fieret aliquando pro in terreligionisinius vinculum conciliatio tribuum diui. s. aegra Garum, eiusmodi legitur consilium cepisses: Dixit, ait Scri
.ptura, Ieroboam incorde suo. Nunc reuertetur Regnumaddomum
Pavid, si asceniari popidus is, ut faciat acri scia in domo Domi)ni in Ieru leni, O innuertetur cor populi uuius ad Domin suum in oboam Regem Iuda, interficient me, es reuertentur iacum Ae sexcogitara consilio, fecit Δοι vitulos aureos, disit eis. . Nolite
Utra ascen fero in brusalem: Ecce Di miIsrael qui te, Mone terra AE pti. sec. Quo exemplo manifest o comprobatur, liuersitatem religionis esse natura sua matrem iutricem Odiorum, dissensionum Minimicam pacis, unionis, de concordiae. Nam Iudaicas tribus, naturavi sanguine inter se iunetas, moribus, & legibus ac institutissimiles, ibium clissidium res igionis perpetuo distraxit, S grauissima bella inter eas accendit. Ead in est causa eius, quod inter Tur cas&Persas cernitur odi plane implacabilis, cuius flamoma nullis sanguinis imbribus potest extingui. Vtraq; gens Maho metis legibus, sacris initiata est invia tamen de earundem legum interpretatione dissidet nulla unquam firma pace btest inuicem. foederariin coniungi. Sati ergo manitesto, ut opinor, ostendi diuersiitatem religio his non ex accidenti,4 aliunde, .sed ex natura sua,& insinia ac ingenita vi matrem esse ac nutricem dissensionuim, o
90쪽
sed aveo seii , ouomodo probes, Pacate, adcidentarium Nesse contrari j religionibus, ut odiaec dissensiones nutriur. inis anaugustissimo Phloniae Senatu ciam Gangelici Senatore an -r religιmi sinon excia an numero, attamen aequabant i quae dum turbae s quae Uensionα, litesve intesinae tantaest re, quarum a praetextum vel deciem aliquam rescindemia, aut in ussicionem,
cande huiuspacis haberepossimus f Vis scire, Pacate, quid tum Tet sil
moliebantur Euangelici Senatore, Memini me audi 'zzexijs, quibus Reipub nostrae status per illud enapus erat ' 'utaveripectus, ea consilia fuisse tum agitata a Senatoribus iam stris Euangelicis; ut Episcopos Catholicos Senatu mouerer, omnemq, eis gerenda: Reipub curam, sententiae dicem dae praerogatiuam adimerent. Quas putas isti turbas dedis sent, si quod cogitabant perficere, meditata sua consiliavid rem ipsam conserre potuissent Quod quia non sim asi secuti, nonici quidem Confoederationi, aut ingenio noui Euangelij, sed multis impedimentis,quae ab ijs non poterat 'superari, adscribendum est. Pergis Permissionem ariarum ' religionum Dei bem scio, nec antea aesensionum matrem in Pinnio fuisse, necfore, modo Icilis Grachii se Saturnini non audiantur, qui illosivviremis raelo, im Summis miscere volupe esset. Dibens tecumagnoiuo Dei beneficio singulari factum; ut in patria nostra diuenitas religionum, non tot dissensiones, neq; tot caedes
Echella pepererit, quot alibi peperisse, magno rei Christia . nete damno legitur. Sed quid hoc facit adprobandum cssia
uersitatem religionum non esse natura sua matrem &nutricem distensionum Nonne fit etiam interdum singuia r Dei opificio, ut pestis alicubi minus sieuiat, per paucioaxa hominum capita grassetur num ideo concludi poterit
pestem natura sua mortem&interitum non asserre' u'cl. ergo singulari Dei beneficio euenire creditur, in malis impediendis N auertendis et, praeternaturan eorum malorum
accidere pucandum est. Quod vero desideras Rilios Grachos. Saturninos apud nos non audiri, id nos quoq; desi