장음표시 사용
141쪽
DOGMATA quando creatae sunt in die, quo creavit Dominus Deus coelum, & terram , & omne uirgultum agri, antequam esset in terra, αφmnem herbam agri, antequam germina
ret . Sed & ipse Deus disserens cum Iob.Ecce behemot, quem seci tecum. Apertissime i nuit Angelum malum, qui pene ab omnibus dicitur prima die cum Angelis lucis productus, simul quoque cum homine fabric tum fuisse. Tres autem dies, qui deputati sunt ad sabricam, & tres ad ornatum, & se Ptimus qui circulum dierum claudens, ad requiem dicitur destinatus ; non sunt dies, qui circuitu Solis distinguantur. Diuisio igitur illa dierum, non ad tempus esed ad ordinem productionis,& rerum productarum seriem reserre debemus, quia secundum Augustinum,& antiquos theologos, & phil iophos infignes, & poetas peritiores , Tris- megistum, Alcinoum, Hesiodum, Euripide, Coelum, & terra olim mixta suere, &chaos quoddam ; & postmodum separata genuer singula, arbores, volatilia, seras, & mort
lium genus. Et si omnia summi opificis
opera magno mysterio, magnoq; sacrame to fabricata dicuntur: non minus est de s nario, quo tota fabrica partita enarratur .
Nam senarius ut Arithmetici tradunt primus est numerus perfectus : quia ex partibus
142쪽
aliquotis combinatis uno videlicet, duobus &tribus ad unguem resul tat; Vndie S g mon a Pytagoreis dicituri Propterea quoamar partes iuria de positae ipsum gignunt dac etiam ob eam causam quodl& primo pari ; primoq; impari quasi ex mare & foemina
crocreatur , altero in alterum diacto . nam
bis tria si necta, rursumque ter duos titiarius utrinque exoritur. Quaelibet insuperaictae partes aliquotae combinatae Senarium conficiunt , ut sexies unum , ta 'duo'; bis tria. nec consonantior quippὰ numerus ad mundi fabricam poterat reperiri senario, qui constat ex proportione dupla,quam
inter se proxime eontinent. Haec aurem est,
quaternarij ad binarium, numeri simul tu isti, senarium reddunt i quod in alijs ti meris vix inuenies , nisi in eis qui naturam senaris seruant, ut duplus , triplus , &c. Conuenit quoque.senarius primo persectus summo opifici Deo, aut fabri ipsius. Cui nihil deest 'r sic nec senario per sua membra digesto, aliquid nec superest, nec deficit, nec excedit quicquam, nec effluit , nec influit aliquidu nec alienis indiget adminiculis: sed ςquale , temperatumque est,& suis partibus' viribusque nititur, atque eonsistit. Ideo cum Deus opus suum ad hunc numerussa si tiendu produxisset, d
143쪽
terra, & Omnis exercitus eorum . Docet
itaque=Augustimis Deum sex diebus per-
secisse opera eius I quo numero potius mysterium , quam temporis partes signari opinatur . Iccirco numeris etiam indigemus ad percipienda Dei , & Naturq sacramenta , non quidem mercatorijs , sed o cultioribus & sormalibus' ut Syrianus appellat intellectibus, atque ideatibus. Viaterius progredientes, dicamus quod mundus, ex quo est circularis figuret i ideo sex habet extremitates , sursum, videlicet, &deorsum I ante & retro is dextrorsum,&sinistrorsum: Aliae vero figurae plures , &pauciores habere possunt. Nam quadranguli cubus licet se claudatur Epiphanijs seu superficiebus, extremitates nihilominus plures habet quam fornam ipsi quoque' anguli extremitates sunt. Ideo dicitur, bcreatus sit in sex diebus non temporaneis, sed
in sex extremitatibus archetypti: quia in eius creatione conspirarunt . Et istae sex extremitates procedunt a bresith , hoc est
manifestantur in libro Genes. qui haesebraice incipit. a dictione Bresith r vel quia hae sex extremitates aedificii archetypi procedunt a chocmali , & reliquis duabus superioribus 'dimensionibus . Nam breficita idem
144쪽
sthidem est, quod in principio, idem quod
in chocmali, siue in sapientia: mundus enim in sapientia fundatus est. Sicut ergo Cedri alibano procedunt monte ; ita dimensiones siue sex sephiroth inferiores procedunt a triabus primis dimensionibus. Et sex hae dimensiones inferiores dicuntur dies fabricae. Sicut ergo mundus, ut diximusI sex habet extremitates : a simili mundus aedificij supra mundani sex habent sephiroth ; quae illius aedificij extremitates dicuntur: quarum principium , in serius incipiendo , est maia chuth, & binali,est septima quia hod, & n rach pro eadem habentur. Vlterius progredientes, dicamus quod figura Trigona quam
optime huic numero fabricae conuenit. huius enim basis est ternarius,summitas unum, intermedia duo, ut patet in obiecta figura . Nam fabrica tota a tribus personis em nat '; cum eorum opera ad extra sint indiuisa e tendunt quoque in unum finem, in
quem omnia diriguntur . transitus autem
est per binarium , materiam videlicet. Nam primum huius egressus principium male ria suit , quae binarium sapit, & in unum reduci per Armam tendit, quς ternarijg rit imaginem, sicut ex omni parte in praecedenti figura ternarius per binarium tendit in monadem , ad quam reductis in om- cedenti
145쪽
DOGMATA. snibus , sequitur sabbataria quies diei septimi claudentis, & terminantis omnium di rum circulum. Hoc igitur Senario vimge
excelsiore illo, qui dierum successione nmeratur sabrica partita est. D. Cab. Rectius dicitur, quod paradisus sit totum aedificium quam sit decima. Et in medio eius est collocatus magnus A dam, qui est tiphereth. F. A. De paradisi loco variae sunt op
niones. pro eius notitia quaeritur , utrum
sub aequinoctiali circulo sit ad minus bona , & temperata habitatio , ac hominibus
conueniens . in hac quaestione poetae, ac philosophi contra medicos decertant. Vir gi I. enim, Ouid. & Arist. eiusq; Commentatores,& Rib. in secundo metheor. in Trach. de Ventis tenere videntur , sub aequinoctiali excessivam esse caliditatem, quae habitationem reddit intemperatissimam . Et confirmatur haec opinio. Nam procedentibus 1 quarto climate aequinoctiaIem versus , semper occurrit regio magis calida .& magis intemperar : Et homines nigriores apparent , ergo sub aequinoctiali eri habitatio intemperatissima , 5 homines ni gerrimi . Sed Auicena , & omnes recen Nores medici cum eo sentiunt ibi esse nou modo remperatam , sed tempstatistimam, α
146쪽
amenissimam habitatione . , Et hoc confirmatur tum auctoritate Isydori in primo Elymolog. qui dicit Paradisum Terrestrem , e se locum versus Orientem stuatum, multum appropinquantem globo Lunae sub quinoctiali temperatissimum , & amenissimum timo ait scriptura quod posuit Deus hominem in paradiso voluptatis r tum ratione, quia sub aequinoctiali semper est Fquinoctium : quantum igitur in die calor intenditur , tantum in nocte a frigiditate remittitur: prς terea tantum eo influunt pla- lnetae calidi quantum & frigidi, Ic que directe irradiant . aeris igitur complexio redditur temperatissima. Et hoc etiam vid tur sentire Ptolomeus in tertia parte quadripartiti , ubi dicit , quod omnis temperies complexionis , ab aequinoctiali procedit . Sed breuibus dicendum videtur, quod si habitatio illa intemperata sit, hoc maxime erit propter caloris excessum': Quare aduertendum , quod triplici de causa calor alicubi est excessivus : prima est calefacientis propinquitas, & propterea regiones sub tropico hyemali si quae sunt) c
lidiores sunt regionibus , sub tropico aestiuo existentibus : cum enim sol est iuxta tropicum aestiuum , est in auge orbis
siti excentrici . ii Sed quando - est prope
147쪽
tropicum hyemalem, est in opposito augis
terrae propinquior. Secundo causa est radi . rum calefacientium directio i, Et ideo Regiones sub torrida Zona, quae terminatur ad duos tropicos, calidiores sunt regionibus extra torridam Zonam existentibus in qualibet aliarum quatuor Zonarum . Tertia causa est mora calefacientis corporiri & propter hoc in torrida Gna regiones circa tropiacos, & sub eis, calidiores sunt regionibus circa aequinoctialem , & sub eo existentiabus , eo quod Sol, cum describit aequinoctialem , velocius mouetur, quam cum d scribit tropicos . Et sic radius minus figitur in obiecta terra . Et item ; quia sol maiori tempore circa tantili eorum , qui tropicis appropinquant, quam circa aequinoctialem moratur . Cum enim ad prin- . cipia arietis & librae prouenerit , mai res , & notabiliores declinationes ab G
quinoctiali facit , quam circa principia Cancri , & Capricorni . Cuius rei ex
dierum, & noctium Artificialium cremento , & decremento , euidentissimum su natius argumentum d Nam sensibilius circa aequinoctia , quam circa solsticia crescunt, & decrescunt dies, & noctes. Hac etiam de causa in mense Iulij , & Augusti intensior est calor in regionibus sestentrionali-
148쪽
. CABALISTARUM trionalibus, quam in mense Maij. vel Ma xij, quanquam mense Iunii sol est eis propinquior: eo quod sol diuturnius in signisi septentrionalibus, versus Polum arct cum mense Iulij, vel Augusti , quam mense Iunij moraxus est. Propter etiam causam ista in diebus aestiuis maiorem post meridiem in orem, quam in meridie, vel ante sentimus, quamuis sol in meridie sit Tenith nostro Propinquior, eo quod post meridiem diuturnior est Solis mora super nostrum Horizontem: Et calor continue calori superadditur, & facit ipsum supercrescere, dc intendi , inter hasce tres causas caloris, tertia principalior, .& maxima est propter rationes allaxas , magis enim quandoque calefit homo remotus ab igne, quam alius prope ignem is quia ,s. ille est diutius calefactus. Secunda tero causa est post ipsam, sortior radiorum directio; minima vero caloris causa est cal facientis propinquitas. Vnde insstate quandoq; sol a nobis est remotior , quia est in au
ge excentrici, magis tamen regionem nostram calefacit , quam in hyeme, cum circa oppositum est ausis, eo quod sol in state Zenith capitum nostrorum appropinquans, directius super nis irradiar. sic igitur ad 'usitionem dicendum, saluo meliori iudia Cio, per duas conclusiones. Prima est quod
149쪽
DOGMATA. 3 48 sub qquinoctiali habitatio est intemperatior per caloris excessum , quam habitationes quarti, & quinti climatum, quς c terarum
amenissimae videntur. Secunda conclusio. Sub quinoctiali multo temperatior est hasbitatio, quam sub tropicis, & circa tropicos , quia minor est caloris excessiis , maior enim Solis est mora circa tropicos, ut
diximus licet in squinoctiali sit maior Solis propinquitas , & aliquando directior irradiatio . Confirmatur ex hominum naturis , & complexionibus et Habitantes enim circa tropicum aestiuum A thyopes nigerrimi. siccissimi, brevisq; staturς existunt: Et sub squinoctiali sunt pallidi homines , atque bonae complexionis. & longioris vitae repetiuntur. Ad argumenta utriusque opinionis, sicilis est responsio et Non enim
sequitur sui dicit prima opinio) si procedentibus a quarto Clymate versus tropicum aestiuum semper apparent calidiores, & intemperatiores regiones et quod etiam procedentia Dus a tropico versus aequinoctialem eodem modo appareant propter causas dictas. quod autem secunda opinio adducit exi Isidoro, & ex pagina sacrae scripturae, concedim*s
quod dari potest talis locus: Sed dicimus quod amenitas illius loci Paradisu terr stris nuncupati non est ex qualitate, vel na-
150쪽
si. C AB AL I S Τ, Α R V Miura illius regionis, sed ex situ paradisi . Eo enim qdbdin loco aliissimo est ut Isido
rus ait) transcendit magnam regionis mediet aeris partem, quo fit ut neque venti, neq; turbines, neque pluuiae ibidem generantur, neque etiam propter radiorum reflexionem bicals litas intenditur. Et patet conclusio
nis decisio quod scilicet dabilis .est talis locus habitabilis. quod autem locus ille sit Patadisus , de quo scriptura loquitur , a Cabalista ἀδn admittitur . Nam ille non
est terrestiis ut vulgo dicitur. Sed plantatus ante mundi fabricam, sicut bene sentit Hieronymus , qui in Gen. ad verbum ait. pro paradiso . textus habet, gan. heden. i. hortum delitiarum ; pro quo Symmachus, transtulit Paradisum florentem. Nec non quod
sequitur contra orientem in Hebraeo mih
dem: Quὀd quila posuit ab exordio: Symmachus vero,& Theodotion a principio , ei quo esse manifestissime probatur , quod priusquam coelum,& terram D E v s faceret, Paradisum D E v sati te condiderat. hactenus Hieronymus, cta estis est igitur ille Paradisiis , & diuinus in quem datur introitus , quando horho auersias a peccato, & erectus in D v v M toto corde, & mundo reuertitur. iunc enim D E v M vides , mentem adipisci-